Dwingt ze oei in ie pen. „DE EEMLANDER" BINNENLAND FEUILLETON. 16e Jaarganq, No. 191 AIONILMINISPRIIS 77.50° Z' TT. pti pon t LOO. pet «reek (met gratis verzekering egcn ongelukken) f O.lt ilionderlllke nummer», *05. Wekelijkscb bijvoegsel «D« Holbndscht l/wnrouw (onder redactie »ao Therfcse Hoven) pet 5 maanden 50 cent Wekelijkscb bijvoegsel eldrevue» per 3 maanden 60 cent AMERSFOORTSCH D HOOFOREOACTEURt M.. D. J. VAN SCHAARDENBURG UITGEVERS: VALKHOFF 4 Co BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, kov* utrcchtsch«ar INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513 Woensdag 6 Maart 1918 dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0.S0. groote iettrw naar plaatsruimte Vooi Handel en bedrijf bestaaft recr voordelige bepalingen tot hei herhaald ad vei» tecren In dit Blad, bij abonnement Kene circulaire, bevattende dc voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. l UITEN LAND Politiek Overzicht De stijgende Duitsche oorlogsschuld. De Duitsche regeering kondigt eene nieuwe oorlogsleening aan. Van 18 Maart tot 18 April zullen de inschrijvingen voor de a htste oorlogsleening in ontvangst geno- nvn worden; de eerste storting zal, voor zoo- v men er niet de voorkeur aan geeft het geheele bedrag in eens te^torten, den 27en April moeten geschieden, de laatste den 13en Juli. Sedert de oorlog aan den gang is, volgen de oorlogsleeningen elkaar regelmatig op; in Duitschland, heeft men er steeds twee in het'jaar gehad, een'in het voorjaar en de tweede in het najaar. Dat is de natuurlijke loop der dingen. Het is een zeer oud ge zegde, dat geld de zenuw van den oorlog is. Uit de dagen, toen de legers uit huurlingen bestonden, is de spreuk bewaard: „Geen geld geene Zwitsers" en dat is niet anders geworden sedert de volkslegers in de plaats gekomen zijn van de uit beroepssoldaten samengestelde legers. Sindsdien zijn de uit gaven voor de oorlogvoering er niet minder op geworden; zij zijn integendeel in ontzet tende mate gestegen. De Duitsche rijksregeering heoft zich vtfn 'den beginne af het antwoord op de vraag hoe men aan het geld moest komen tot be strijding van de kosten der oorlogvoering, nog al gemakkelijk gemaakt. Zij heeft, zoo dikwijls de behoefte aan nieuw geld zich deed voelen, een beroep gedaan op het pu bliek om aan den staat geld te leenen. Maar het hinkende paard kwam achteraan; iedere nieuwe leening eischte, dat voorziening werd getroffen om geld te bekomen voor rente én aflossing. Men dacht eerst dat te kunnen uitstellen tot na den oorlog, maar daarvan is men zeer spoedig teruggekomen. Naarmate de duur van den oorlog langer werd gerekt, is de behoefte dringender ge worden. Twee malen is de regeering reeds gekomen met nieuwe belastingwetten, die moesten dienen voor rentebetaling van de oorlogsleeningen en voor dekking van de door den oorlog veroorzaakte vermindering van inkomsten. Nu zal dat wederom moeten gebeuren. De oorlogsschuld bediaagt thans 72)* milliard mark in ronde cijfers. Dit maakt, dat op de rijksbegrooting voor het met 1 April begin nende dienstjaar voor gcvone yUgayeïi ten behoeve van de rijksschuld, inzonderheid voor betaling van rente en aflossing. 5908 millioen Ss moeten worden uitgetrokken. Tot het brengen van evenwicht in de gewone begrooting zijn de inkomsten uit de tot dus ver gevoteerde oorlogsbelastingen, die in 1917 1250 millioen bedroegen, op verre na niet voldoende. Het ontbrekende bedrag van 2375 millioen zal uit nieuwe oorlogsbelas tingen gedekt rhoeten worden, waartoe wets voorstellen bij den rijksdag zullen worden ingediend. In Engeland is men eerder er op bedacht geweest nieuwe bronnen van inkomsten te scheppen om de oorlogsuitgaven te kunnen bestrijden. De Engelsche inoometax is ge durende den oorlog voor inkomens van 300 van 2.3 tot 9 9 pet., voor inkomens van 100 000 van 12.6 tot 41.5 pet. ver hoogd. In 't geheel zijn de Engelsche rijks inkomsten v (in marken uitgedrukt) sedert 1913 van 3K milliard tot 10V\ milliard ge stegen. Dat zijn cijfers, waarbij de Duitsche ver achterstaan. Maar dit is slechts uitstel van executie; de tijd zal snoedig komen, waarop de Duitsche financieele huishouding in dat opzicht met de Engelsche op ééne lijn zal komen te staan. In de pas geëindigde be- grootingsdebatten in den rijksdag heeft graaf Posadowsky, die vroeger aan het hoofd heeft gestaan van het departement der rijksfinan ciën, er aan herinnerd, dat toen hij staats secretaris was, de schuldenlast tot W* milli ard was gestegen. Hij vond dat toen ontzet tend hoog en op zijn voorstel was eene wet gevoteerd om nieuwe middelen van inkom sten door. nieuwe belastingen te dekken. Als men daarmee vergelijkt het tegenwoordige bedrag van de rijksschuld, dat nu weer voor eene nieuwe uitbreiding staat, dan voelt men hoe oneindig veel zwaarder de taak van den beheerder der rijksfinanciën door den oor log is geworden. Graaf Rödern, die nu den zwaren last van dit am'bt heeft te dragen, verklaarde, dat hij zich ten volle er van bewust was, dat het geen tot dusver op belastinggebied was ge daan, nog niet veel beteekent en dat het grootste werk nog moet worden verricht. Hij was echter voornemens verder te gaan op den tot dusver gevolgden weg, dat v.-i) zeggen zooveel mogelijk consolidatie van de oorlogskosten door regelmatig terugkee- rende leeningen op langen termijn met vaste rente, bestrijding van den rentedienst door nieuwe, eventueel ook aan de bijzondere oorlogsomstandigheden aangepaste belas tingen, maar organieke hervorming van de financiën eerst dan als men In staat zal zijn alle economische en polttieke gevolgen van den oorlog te overzien. De oorlog. Gisteravond om 7 uur is het voorloopige vredesverdrag onderteekend tusschcn Duitschland, Oostenrijk-Hongarije, Bulgariie en Turkije eenerzijds en Rumenië anderzijds. Wat deze preliminaire vrede inhoudt, heeft het hoofd van de Bulgaarsche dele gatie in de Sobranje medegedeeld, toen hij Maandag in Sofia vertoefde voor het ont vangen van zijne laotste instruction: afstand van de Dobroedsja aan Bulgarije, verbete ring van de Rumeensch-Hongaarsche grens en toekenning van voordeelen van economi- schen aard. B e r 1 ij n, 5 Maart. (W. B.) De Duitsche, Oostenrijksch-Hongaarsche, Bulgaarsche, Turksche en Russische delegatiën bij de vre desonderhandelingen in Brest-Litowsk ztjn na de onderteekening van het verdrag voor een deel Zondag, voor een ander deel Maan dag vertrokken. De Russische delegatie is via Dunaburg en Pleskau terug gereisd. Van de Duitsche delegatie hebben gezant von Rosenberg en eenige anderen zich naar staatssecretaris- von Kühlmann in Bukarest begeven; de overigen zijn naar Berlijn terug gegaan, behalve de geheime gezantschaps- raad Schueler, die voorloopig als vertegen woordiger van het departement van buiten- landsche zaken in Brest-Lilowsk blijft. W a s h i n g t o ri 5 M a a r t. (R.) Men ge looft, dat Ret militaire optreden van Japan voor de deur staat. De Amerikaansche re- geering heeft hare meening niet doen ken nen; maar men zegt in de diplomatieke'krin- gen, dat Japan waarschijnlijk snel zal han delen om te doen wat noodig schijnt en 't aan de hangende diplomalieke gedachten- wisselingen zal overlaten zich verder met Amerika en de bondgenooten te verstaan over den vorm en het doel van de onderne ming. Lord Lansdown e heeft in een nieuwen brief in de Daily Telegraph de meening ver kondigd, dat de jongste rede van den rijks kanselier een merkbare stap vooruit is in de discussie. Van de voortzetting van de dis cussie verwacht hij wel nut; daarvoor is een basis voorhanden in de vier punten, door Wilson genoemd, waarmee graaf HertKng instemming heeft betuigd, en in het inter nationale scheidsgerecht. Ook wat België en het in Frankrijk en elders door de cen trale mogendheden bezette gebted betreft, acht hij de mogelijkheid aanwezig om tot overeenstemming te komen. Moeielijker is degeaak, voor zoover men te doen heeft met gebieden, die van den eenen staat naar den anderen zouden moeten overgaan, de kwes- tiëri van Elzas-Lotharingen, de Italiaansche aanspraken op Oostenrijksch gebied, de Engelsche aanspraken op Turksch gebied en de Duitsche koloniën. Dat zijn vraagstuk ken, die niet lot oplossing gebracht kunnen worden terwijl de oorlog woedthunne op lossing zou aan eert' vredescongres nu het einde van den oorlog voorbehouden moe ten blijven Duitschland heeft besloten aan Finland hulp te zenden. Met Zweden is eéne rege ling getroffen over dte inrichting van eene voor de militaire expeditie noodige etappe op de Aiandeilanden. Aanvankelijk had Zweden daartegen bezwaar, maar het heeft zich er toch bij neergelegd. Kopenhagen, 5 Maart. (Ritzau). Uit Christiania wordt bericht, dat de Noorweeg- sche regeering haren gezant te Londen heeft opgedragen een krachtig protest in te dienen wegens het opbrengen van het Duitsche stoomschip Düsseldoif. De Diisseldorf was in den voormiddag van 27 Februari van Narva onderweg met een lading erts van Falla, toen zij -door een Engelschen kruiser werd opgebracht. Dit is buiten twijfel ge schied op het Noorweegsche zeegebied. De Noorweegsche regeerjng verlangt, dat het schip met lading enc bemanning zal wor den vrijgelaten; zij behoudt zich hare aan spraken op schadevergoeding voor en drukt de hoop uit, dat de Britsche regeering haar leedwezen over het gebeurde zal kenbaar maken en maatregelen zal nemen om eene herhaling te voorkomen. Washington, 4 Maart. (R.) De War Trade Board heeft een tijdelijk embargo ge legd op de invoeren van mais uit Zuid-Ame- rika, ten einde daardoor de beweging van de tarwèinvoer te vergrooten. N a u Strelifz, 4 Maart. (W. B.) Over de kwestie der troonopvolging publi- ceèren de pationaal-liberale kiesverenigin gen voor Meeklenburg-Strelifrz in de pers een oproep, waarin er op gewezen wordt, dat de annexatie bij Mecklenburg-Schwerin een ernstig nadeel voor het land, in het bij zonder voor de hoofde en residentiestad Neu Strlifez zou beleekenen. fn een tijd, waarin het zelfbeschikkings recht der volken als rechtsbeginsel voor po litieke overeenkomsten overal wordt erkend, en toegepast, kan m$n van het volk von Strelitz niet verlangen, dat zij zich door een verdrag, dat zijn vorsten meer dan 200 jaren geleden gesloten hebben, gebonden achten. De bevolking van Strelitz moet onder alle omstandigheden er op staan, dat haar land als Duitsche bondsstaat politieke zelf standigheid behoudt. Ten spoedigste moeten in het gansche land voor een petitie aan groothertog Frie- drich Franz handteekeningen verzameld worden. Verspreide Berichten De jaarbeurs te Leipzig. Zon dag is de Jaarbeurs te Leipzig geopend. Hoewel het er natuurlijk niet zoo druk is als in vredestijd, bedraagt toch het aantal zakenmenschen, die, naai het Wolff-bureau meldt, de markt zullen bezoeken, 70,000. De gebouwen zijn bijna geheel met de tentoongestelde waren geyuld. Het aantal deelnemers, 3700, is niet zoö groot als in het leatste vredesjaar, maar grooter dan in alle daaraan voorafgaande. Er heerschte le vendige belangstelling voor bijna alle arti kelen, o.n. voor aardewerk, verlichtingsar tikelen, speelgoed, kunstvoorwerpen, textiel- goederen, Ersatz-textielgoed, papier. In de straten van Leipzig is het bijzonder levendig. Er zijn ta! van vreemdelingen uit het bezette gebied, de verbonden landen, Oostenrijk-Hongariie, Bulgarije, Turkije, ver der uit Nederland en Scandinavië. KOLONIËN. Oost-IndlA l>c iiistelling y»« «Ion volksraad Uit Batavia wordt geseind: ln den Volksraad hebben zitting genomen 15 inlanderr. 44 Europeanen en daarmee ge- lijkgestelden. Acht nationaliteiten, n.l. Hol landers, Javanen, Moleiers, At je hers, Am boineezen. Menadoneezen, Arabieren en Chineezen zijn vertegenwoordigd. De Save- kat heeft o n 2 vertegenwoordigers. Verder hebben diverse politieke, industrieele en fi nancieele groepen zitting in den Volksraad. Pesigevalïen op .lain. Ten vervolge op het bericht opgeno men in de Staatscourant van 28 Januari j.l. wordt medegedeeld, dat bij het departement van Koloniën het volgende telegram van den gouverneur-generaal van Nederlondsch- Indië betreffende pestgevallen op Java ge durende de afgeloopen maand Januari, is ontvangen: Ponorogo fo, Soerabaja 18, Lamongan 5, Soerakarta 1, Klaten 1, Semarang 12, Sala- tigo 11 gevallen, oleln met doodelijken af loop. Kameroverzicht Tweede Kamer Het artikel der Indische begrooting be treffende overbrenging der gouvernements- bedrijven naar Bandoeng wordt in de zitting van Dinsdag aangenomen met 46 tegen 12 stemmen. Het amendement-IJzerman, gericht tegen de voorgestelde reorganisatie van de direc tie van het mijnwezen wordt aangenomen met 45 tegen 14 stemmen. Hét amendement-Bogaardt inzake minder aankoop van opium wordt aangenomen met 45 tegen 14 stemmen. Lev.-nsmiddelenvoorziening. De heer Koster zet zijn rede voort. Hij betoogt de noodzakelijkheid van maatrege len, waardoor veel meer artikelen aan de vrije markt worden onttrokken, opdat de ge goeden geen voorraden kunnen maken, die aan anderen worden onthouden. Noodig is volledige ïantsoeneering van veel meer ar tikelen. Spreker zal van het antwoord van den mi nister doen afhangen oï hij een uitspraak der Kamer zal uitlokken. Door de organisatie van de levensmiddelenvoorziening worden allerlei bedrijven doodgedrukt en komen in commissies en bureaux allerlei personen met duister verleden en zonder kennis naar boven. De gevolgen daarvan zijn groote kosten. Spreker klaagt over benadeeling vdli het bedrijf van bakkers en kleine zandboeren en over misbruiken bij taxaties. Volledige herziening der organisaties is noodig, waar bij instelilng van een raad von' beroep. De heer S a n n e s betoogt, dat*de volks kracht inderdaad lijdt onder den bestaanden toestand. Hij verwijt Minister Posthuma, niet krach tig genoeg in te grijpen inzake e geruchten en feiten van knoeierijen, waaroor het ver trouwen in de regeering is geschokt. Hij vraagt of het juist i< dat tot directeur van het Rijkszeepbureau is benoemd een schoonzoon wan/een groote zeepfabrikant. Hij vraagt uitbreiding an erkriigbnnrslr?* ling" van artikelen tegen verminderde prij ken. De w elstandsgrcns is practisch onuit voerbaar. De regeering heeft nnict alles ge- daa om dc bevdtkig op behoorlijke wijze van levensmiddelen te voorzien M m hel stelsel van den Minister zijn we hopeloos vastgeloopen. Er moet in de plaats daarvan een productie naar bchoe£fo in groeten stijl, een distributie op de basif van strenge rnntsoenecrin'. komen. Spre ker critisecrt de graanpolltlek van den Mi nister, 9welke een fiasco is geweest. Er moet een bevel tot stand komen lot het scheuren van het grasland. Maatregelen moeten worden genomen, opdat geen graan aan de distributie zal worden onttrokken. Ook op het gebied van vleesch- en vetdis- tributie is de Minister te laat gekomen. Ook' hier had de Minister de geheele zaak aan zich moeten trekken. Wat geldt voor w i en vleesch geldt op ieder terrein. Verbetering kan alleen worden verkregen door het pion fan de moderne arbeidsorganisatie. Won neer de Minister dot stelsel niet wil, dan gaat bij spreker het stelsel boven een per soon. Half 5 wordt de vergodering verdaagd lot 8 uur 's avonds ter voortzetting der Indi sche begrooting. Avondvergadering. "Indische begrooting. De heer IJzerman (U. L.) bepleit be tere leiding van den militair-topogialischen dienst en een goede aanvulling van het of ficierskorps voor dien dienst, met welke op merkingen de M i n i s t ^jr von K o 1 o- n i ëèn instemming betuigt. Op een vraag van tien heer Scheurei (A.-R.) belooft de Minister bij de vol gende begrooting mededeelingen in zake bestrijding van het concubinaat in de ka zernes. De heer B o g a a r d t (R.-K.) meent dot de magazijnmeesters niet voldoende gedeeld hebben in de jongste solnrisverbetering De Minister zal hieraan zijn aandacht wijden. De heer Subinga Mulder (U. L.) cri- tiseert de gelijkstelling van amboneezen aar de Marine-kweekschool te Makasser met do inlanders, waardoor eerstgenoemden onte vreden zijn geworden en zich achtergesteld gevoelen. De heer B i c h o n v a n IJ s s e 1 m o n d o (C.-H.) drfngt aan op benoeming van een marine-attaché te Tokio in verband met dc uitbreiding van de onderzeevloot in Japan. Hij bestrijdt voorts het afsluiten van dure contracten voor den aanbouw wanrm -de toch geen aanvang zal kunnen worden gemaakt en vraagt of het niet mogelijk is het con tract voor den bouw van kruisers ongedaan te maken. Dat zal geld kosten, maar het is beter ten halve te keeren dan ten heclc te dwalen. De heer Bogaard t (r.-k.) sluit zich ten aanzien van de kweekschool te Makassar aan bij de rede van den heer Si bingo Mul der. y De Minister van Koloniën ver klaart daarop, dat het niet de bedoeling is, bepaalde groenen te drukken. De ervaringen van de practijk zal hij nagaan en trachten aan fouten tegemoet te komen. De Minister van Marine beroept zich tegenover den heer Bichon op den ont- stanen noodtoestand en op overmacht. Da prijzen zijn zeer opgeloopen en het is onver mijdelijk op een gegeven oogenblik den bouw uit te stellen. Vooral klein materieel zal aan een steunpunt behoefte hebben en Om met het leven vrede te hebben is-her noodig het heden, de toekomst èn het ver leden te aanvaarden. Novelle „Uit het Zeedorp", door J. Eigenhuis. 6 Zoo leefde hij weken voort, zonder veel ge dachten in z n hoofd. Hij merkte hel wel, of hij vermoedde het, dat Wout niet naar school ging. Maar hij was nou 'n man in huis, zeven gulden elke week in z'n zak. Knappe lui, die To daar uit haalden om te brommen. Eu Sien bid ook gelijk; wal kon 't zoo'n diender sche len of zoo'n school vent! Zijn jongen was zijn zaad cn al zou hij den jongen den hals om? •draaien, dan ging 't geen mensch aan. Toen was er een brief gekomen van drie gulden boete of drie dagen hechtenis. Even tjes was de oude angst weer bovengestegen, maar Gillesbuur had 'm 't ding uit de han den geritst en het zoo 'n de kachel gesmeten tot groot vermaak van Sien. Was die en die £n die niet 't zelfde overkomen, meer dan eens! Eif wie hoorde er dan verder van! Ilij begon al mee te spotten en zijn wijf lc sterken in haar dom verzet. Nee maar, gelijk bad ze toch eigenlijk. Al zou-ie anders naar school gaan, nou niet lalea ringelooren, in 'I minste niet. Wat zouën ze denken daar! Aan de overzij! En als hij een borrel ophad, dnn kon hij over. het dak van zijn huisje heen grimmen naar dc donkere massa op de hoogte, die school, waaruit 'm in gcheimzinnigen gang over rechter en diender al die vervloekte pa piertjes 'waren toegewaaid. Te knarsetanden bij het herleven van zijn angst voor bet „gat," hij 'n fatsoenlijk-mans kind, stond hij soms, en schudde dan drei gend den fameusen kop tegen hel sombere gevaarte, dat onverschillig rustig op de hoogte stond. Overal grimde dat massale, donkere g'e- vaarte op de hoogte hem tegen. Zoo midden onder z'n werk opziende, stond het vierkante steenblok lc dreigen met zwarte glasvensters als monsleroogen. En als hij kalm meende weg lc glijden met zijn gevulde kipkar, even tjes fier rechtop uit zijn gekrompe spil-hou- ding. dc lenden zelfbewust rekkend, de hand aan den remhefboom, zich soms verbeeldend als een ontzaggelijk vechtmensch aan te ko- nxn rijden, de grove vingers spannend om de staak of hij zoo zou moeien neerslaan in heelen .strijd, clan waren 't weer die drei gende galen in het zwart steencn gevaarte, die 'm klein maakten, 'm angstig in mekaar deden huiveren. En 's avonds, tegen dat hij zijn ballaster cr bij neer kon smijten, dan brandden die vensters in rood-laaienden gloed van de avondzon, die achter zijn rug in zee verzonk. Vuur leek het hem te braken uit alle ruit- galcn. vurige strepen cn vurige brokken, die wemelden heen cn weer en blikkerend of ver doold naar zijn verschillend oogpunt hem hoonden en beangsttent En dan in eens .weer onder het rustig ge zwoeg. zoodat alleen het schuren van den hallaster legen dc zandkorrels en het suize len van het zand in de kipkarren, alleen hel knarsend ademgesnauw bij het opscheppen en wcgflappen te hooren was, een vroolijk ge- klink van honderden roepende cn zingende en kijvende kinderstemmen, uitbarstend uit dalzelfde zwarte, vierkante monster, dat hem dreigde. Dal leek hem honend lachen oni den strijd, dien hij aangebonden hgd tegen de mas sieve rust van het gevaarte, steunend op on verbiddelijke landswetten. Honderden kinder stemmen leken hem sarrend zich hcesch te zingen in spotdeunen op zijn dwaze koppig heid. En dan weer ineens alles stil. de kin dertjes in scharen naar binnen, rustig als was cr geen vrees voor liet beest, dat hen slok kend wegborg. Sjaak en Hannes gekromd eventjes op den ballaster in blazend uitpuffen: „Mot jc school meester voor wezen. Zoo bennen de jongens dollen en zoo weer lammetjes." Mink spoog verachtelijk zijn tabaksfluim uit dn vloekte wat. 4 Ilè-je mijn Piel!" vertelde Hannes. „Thuis niet te regeeren. Altijd klachten van de dien ders. Maar kom 'm niet aan z'n meester! Dol dat ie op school is. Je houdt 'm met geen stok thuis f' Toen was Sjaak aan 't opsnijên over de leerschheid van z'n jongen cn dat 't tegen woordig toch heel anders was dan vroeger op school. Dat was soms met'zoo'n troep uit gaan, een feestje voor dit of voor dat en lee- ren uit louter liefhebberij. 't Opzichtcrtje kwam er bij cn vertelde lange histories van de geleerdheid van zijn jongen en meid, die daar ook schoolgingcn. 't Wijf moest z'n meid eigenlijk noodig thuis' hebben. Maar wal zal je je kinderen beter meegeven dan onderwijs, 't Komt altijd te pas! En de meid begon te janken als 'n mirakel als* ze 'r van praatten, T van school lc nemen. En tegen woordig met die leerplicht ging I ook niet zoo makkelijk. De bovenmeester had gezcid, "dat z'r met October pas af kon bij de prijs- uitdeelirig. Af ink gromde wal en stond schuw op zij te zien, of hij in liet massieve ding daar op de hoogte walt vriendelijkheid kon bespeuren. Strak blikte hel hem met vierkante venster' oogen aan, nog altijd, even dreigend. „Schoalmaeslers kenne voor maen part ver- rekke," barstte hij uit. „Ze sliere je dngvacr- dings en boetes mil de diender thiies. En wal geeft 'l maen en 'n ander of m'n jonge al die gelacrdhaed in z'n kop 'cl. 'i Is genog voor '11 zaeman, as ie de baebel leze ken." Toen vielen ze van alle kanten op hem aan. •Tuiil omdat de zeelui zoo stom waren had den ze 't nog harder dan andere werklui. De schoolmeester waren de nuttigste lui van l hecle dorp, veel meer dan de dominees. Nee, hij moest geen wil zwart gaan noemen. En dat er dagvaardingen en^boelen kwamen, wist ic toch om den duvel wel hoe 't kwam. Zou-ie 't in z'n kop halen, z'n jongen aan z'n militie-plichten te onttrekken? Waarom dan wel tegen den leerplicht spartelen? Maar ze zouën 'm wel vinden. De wet zou 'm wel vin den! Wat deed nou ook zoo'n jongen op straal, op 'l strand den heelen dag? Schooien cn gappen kwam er van. Verdomd, as ie zich niet schamen moest. Mink, kind eigenlijk, alleen met reuzig uit gewassen schonken, boog zijn kop, vooral om dat dc opzichter het zei. Voor dien liad ie respekt. E11 die was ijselïjk geleerd en die wist het. Dan zou het wel zoo wezen. In z'n brein schoot het in eens op, dat liii het ook altijd zoo begrepen had. Maar dat duivelsche wijf had den heelen boel gekaaid. Met dat ophitsen tegen dc school cn dat stijf koppig schales-loopcn. Vroeger ging dc jon gen toch graag naar school. Maar als «lal schalcsloopen er eerst in zit, dan wordt 't mef den dag misser. Tfij vreesde weer, dat het papien ding, door z'n buurman in de kachel gesnu i-'. m toch nekken zou Zooveel dagen hei "f zooveel boeten. En os ie de boelen van z'n loon afnam, wat zon dan Sien 'n hèk opzetten. Maar hij was in staat om 't te doen er een weck om honger te lijden. En dc jongen zou weer naar school. Al zon dan Sien op 'r achterste poolen gaan slaan. In eens phosphoordc er'een schijnwitjo door z'n hersens. Ilij zou in z'n schaftuur naar school gaan, den bovenmeester Ie spre ken vragen en of die geen goed woordje kon doei». Z'n stukken knauwde hij onder h 1 Inopcn op, de linnen koffiekan telkens aan zijn mond, om brokken weg te spoelen. Dwars dooi' de zanderigheid, over werk-spdiren en bazalt- hoopen slramde hij op het vierkante ding aan. dal hem alweer benauwde. Z'n nng-ligc verlegenheid voor groote h'ecren begon hem weer te knijpen in z'n slrot eu lc bcv. n er zijn verscheurende kaken en in schoollan den. Maar liet moest, bet'moest. As-l-ie ij «ui eerst maar van die ontzettende beklemming van die dagen hechtenis af was. hij '11 fat- socnlijk-mans-kind! En de meesters waren al tijd even vriendelijk, de nuttigste luk hoorde hij nog om zich bctoogen van hel opzichtcrtje en Sjaak cn Hannes tegelijk. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1918 | | pagina 1