I Schoeisel naar Maat.
STADSNIEUWS
JOH. BOTTINGA
UIT DEN OMTREK
Een schat van kransen cn bloemen over
dekte de baar.
De patroon, die het noodlottige schot los
te, schreed naast den vader grafwaarts.
Aan de proeve, om welke tal van vrienden
van oumou pesthaard stonden, spraken
een zwager van den üatroon, die zelf te
zeer geroerd wa? om het woord te kunnen
de telegramkos- voeren, een oom en ds. Smeding, van Mij
ten vergoedt. megen. woorden van troost tot de ouders en j j A."Ploos van Amstel, thans weer onge-
^nldiï Belgische gein ter- de verdere fam5,ie* DieP onder dfn 5ndruk veer 500 zielen telt.
neerden Meermalenis door de te Har- bed1S?,Ve de Vader' waarTa' op diens ver"Aanpakken. De commissie voor „Aan-
derwijk geïnterneerde Belgische militairen zoek' de aenwez,t'en een PsaIm ""J6*"' pakken" te Rotterdam doet haar naam eer aan.
geklaagd, dat hen soldij ten eenenmale on- - Ga s v e r stikk in g Te Echt (Lt) >s Uit Rotterdamzijn na*st iklemde grften reeds
vbldoende was in dezen duren tijd om zich m de pannenbakekr.j van de firma Meeu- ontvangen bedragen von J 1000, 300 en
de volstrekt onmisbare dingen aan te schaf- wissen het lijk gevonden van den werkman t pe[m;n(rmee3.cr deelt mede, dat
thans tegemoet ge- Janssen, die door gasverstiklang den dood a^^tePAmstJrdam hcm wederom'een
Reclame.
Passen voor Amerika.
Naar wij vernemen moeten alle aan
vragen x>m een pas visum voor toelating in
de Vereenigde Staten door het Amerikaan-
sche Consulaat-Generaal aan de Regeering
te Washington worden voorgelegd.
Ter bespoediging kan de goedkeuring te
Washington telegrafisch worden gevraagd.
Indien de belanghebbende
Rijlaarzen
I on Rijkappcn.
Roparitie-inrichting
Telefoon 39
LaDjestraat 28 - Amersfoort
Alle Sport-arlikelen
Garantie sokken.
Reippantoffels.
Platvoetzolen enz.
Openb. Leeszaal.
De Openbare Leeszaal had in Febru
ari 2422 bezoekers der couranten-
zeer goede gtsteldheid von den grond vet*
groenten- en fruitcultwur in onze onmiddel.
lijke omgeving, al moge op sommige loog
gelegen terreinen enkele malen schade door
overvloedig water zijn geleden.
Het algemeen gebrek aan voldoende
meststoffen werd ook in den Proeftuin bij
sommige cultures ondervonden.
In het voorjenr werden nog een 50-tal
eenruiters aangeschaft, waardoor het totale
getal thans 450 bedraagt.
Het nieuwe terrein werd in het najaar met
fen. Aan deze klacht is
stortingsbewijs van J 5000 heeft gezonden. Dit
komen. Volgens de kamporders voor 10111j had gevonden.
Maart heeft de Minister van Oorlog bericht Onder een muur bedolven.. maaj;t voor Amsterdm met de vorige zendingen
ontvangen, dat de Belgische regeering be- Te Vlaardingen is de 37-jarige metselaar te zamen 40,000.
sloot tot het geven van een trejage aan Bel- C. v. D. onder een omvallend stuk muur be-
gische geïnterneerden boven de gewone dolven geraakt. De ongelukkige was terstond
soklij. De verhooging bedraagt voor sol- dood.
daat 5 cents, voor korporaal en hri -adier
Kardinaal Van Rossum. Stefani
seint ons d.d. 12 Maart uit Rome
Kardinaal Van Rossum is benoemd tot leider
van de propaganda voor de uitbreiding van den
- r- Verdronken vluchtelingen. -- --v..j- ,.t T.i
TA cents, sergeant en fourter 0, Ie ser- Te S( pieter fci; Maastricht is Zondagmid-1 ^a,ho'jeVa Jf°d„l^enti^us ve^aSeL
geant 12H cent, serg.-majoor 15. Ie ser- da£, „it de Maas opgehaald het lijk van den '""1 -ts haous.e pemtenüanus tenrangen.
Belg Léon Delcourt, 18 jaar oud. In de zak-
geant-majoor 20, adjudant 25 cents.
De maatregel is 8 Maart ingegaan.
V r ij g e 1 a t e
Naar de Tel. verneemt, zijn de vijf js het de laatste van de drie Belgen, die ge-
Duitsche matrozen, die 1 Maart te Vlieland tracht hebben uit België te vluchten door
waren aangekomen, nadat hun schip op een over de Maas te zwemmen en van wie reeds
mijn was geloopen en m de" lucht gevlogen, twee lijken bij de Belgische grens zijn ge-
hem als hoogste penitentiaries vervangen.
De kerkeraad der Israëlietische gemeente
oe.gL.eon Lze.courr, .o jaar ouo^.n oe zax- w heeft besloten 10t het boe
ken bevonden z.ch ru.m oOO Mark befte- rcn vQn 0, ^n kiesrecht ca olgemeene ver-
vens een horloge en brieven. Vermoedelijk
vrijgelaten en buiten de territoriale wateren vonden.
Dp een Duitsch oorlogsschip gebracht.
Vrije liberalen.
Na^ene rede van het Kamerlid F. J.
W. Drion is te Zalt-Bommel eene afdeeling
van den Bond van Vrije Liberalen opgericht,
met aanvankelijk 40'leden.
Groote brand te Bolnes. Te
kiesfcaerheid voor den kerkeraad.
gebr. Pot, scheepsbouwmeesters. Omstreeks
half acht werd de brand in een groote tim-
merloods ontdekt. Die loods, waarin 25 tot
30 kub. M. timmerhout opgeslagen was, is
c, jmet den geheelen inhoud en de zich daarin
\a i~ eV"n 6 'bevindende door electriciteit gedreven ma-
meldt, dat het college van gemachtigden. M(an, af„phranH
Bedoeld in artikel 14 van
Spakenburg. Het vierjarig doch-
xj z u a i v. v4. tertje van de wed. W. Vedder geraakte in
Bolnes heeft gisteravond een geweldige®en moddersloothoewel vrij spoedig op
brand gewoed op de werf van de firma het dro.^e gebracht, mocht geen hu p ifieer
baten. De arts Warmolts, dadelijk ter plaat
se, kon slechts den dood contsateeren.
Le g e r pr o m o t ie
De nieuw-benoemde kolonel He J. van
der Hegge Zijnen komt te Arnhem in garni-
ge. .acuuguB., chines t0(aa, afgebrand
,J" ,S atlJCn. 'J De arbeiderswoning van den ijzerwerker
ann-revolut.ona.re part,, zich als volgt heeft A van der Staaij> die ioodsJgebouwd,
geconstitueerdvoorzitter, dr. A. Kuyper, brandde eveneens uit terwijl mcde in de zoen, de nieuw-benoemde lmt.-kolonels H.
voorzitter van het centraal comité :v>ce-vlammen ,jjn opgegaan cen Ioods dienende C. Kotting en G. T. M. Ongerboer, resp. te
voorzitter, de heer Joh. Krap, lid van de Al-jQt bergjng van schildersbenoodigdheden
secretans, de heer,een artij steenko, een e« houten
gemeene Rekenkamer
H. de Wilde,
Zuid-Holland.
De Kamerverkiezingen. Hetdoch het voorhuis van den heer A. den Ou-
ccntraal bestuur van het Alg. Ned. "Werklie-den. den eenigen firmant, vatte een oogen
Hd van"de Ged' Staten van j deelen op de werf aanwezig.
De werf zelf heeft niet bijzonder geleden;
'deiiverbond beeft besloten een buitengewone Blik aan de dakgoot vlam. De brandweer van
bondsvergadering te beleggen te 's-Graven- i Bolnes, Ridderkerk en LJsselmonde uitge-
hagc, waarin zal worden besproken de ge-rukt op het zien van de vuurzee en later bij-
ringe kans. die een cvcnlueele arbeiderscan-1 gestaan door een stoomboot van den Rot»
didaat zou hebben in den Vrijzinnig-Democra- terdamsche Havendienst hebben den brand
worfén. °m m C I gebluscht. die te elf uur in den avond der-
- I maté bedwongen was, dat er geen gevaar
Politieke kiesvereenigin-, voor uitbreiding meer bestond. Verzekering
Bergen op Zoom en Arnhem.
e n. Te Tiel is opgericht een Centrale
\rrijz.-Dem. kiesvereeniging, waarbij zijn
aangesloten de afdeelingen Tiel, Culemborg,
Ravenswaaij, Beusichem, Maurik en Eek en
Wiel.
Ook is daar een afdeeling van de Chr.
Hist. Unie opgericht.
Het dure vleesch. Te Heemskerk
zijn de vorige week, tw ee geiten verkocht te
zamen voor 100 en te Assendelft een voor
ƒ70.
Het is nog niet lang geleden dat men voor
laatstgenoemde som eene koe kocht.
Garnizoen.
De res. serg. G. Storm van het 21e
regiment infanterie is benoemd tot vaandrig
bij het 5e reg. inf.
Examen Vaandrig.
Te Amersfoort zijn bij het examen voor
voordrig geslaagd 30 sergeanten, waarbij
13 van de militie, 5 van de reserve en 12
van den landstorm.
Hiervan zijn gedetacheerd bij Depot VI
Inf. Brigade:
I. ter Berg, M. G. Huizer, G. J. van Oss
en J. Streekstra, met bestemming om te
worden aangesteld bij het 17e Reg. Inf.
Gedetacheerd bij Depot VU:
N. G. Boosten, L. G. H. Jansen, C. M.
Lustrum Delftsch Studenten- Loef, P. L. Ruijter en P. F. Vereecken, H.
corps. Het 14e Lustrum van het Delftsch J. Hulsman, L. M. J. Kneppelhout van Ster»
Studentencorps zal thans definitief gevierd wor- j fcenburg, W. H.-Meursing, V.'A. Seket en
den van T t°t 7 Juli a, s [G. G. J. M. Verlinden.
woensdag 3 Juli heeft een Nationale Roei- n ..r jiaa,amj
wedstrijd plaats aan de ZwetH. Donderdag 4 De vijf eerstgenoemden zijn bestemd
Juli is er caroussel-uitvoering- en wordt „De voor 7e regiment, de vijf laatsten voor 18e
Gordel van Hypolita" opgevoerd. Vrijdag 5 regiment.
schriftenzaéd (Febr. 1917, 2452, 1916
2015) en 547 van de studiezaal (464 en
460.)
Uitgeleend werden 5096 banden (4409
en 4133).
De Alg. Jaarvergadering van de openbare
leeszaal zal Dinsdag 26 Maart gehouden
worden.
Hinderwet.
B. en \X'. brengen ter kennis van het pu
bliek, dat een door L. G. Ponne ingediend
verzoek, met bijlagen, om vergunning tot
uitbreiding van een electro-technisch
bureau en machine-fabriek in het perceel
achter den Vlasakkerweg no. 46, cp de
Secretarie der gemeente ter visie ligt, en
dat op Dinsdag 26 Maart gelegenheid ten
Raadhuize wordt gegeven om bezwaren te
gen het uitbreiden van de inrichting in te
brengen.
Tuin b o uw vereen. Amersfoort.
Wij ontleenen aan het Jaarverslag
Het jaar 1917, het zesde jaar van de Ver-
eeniging, was weder in belangrijke mate be
vorderlijk aan de verbetering en de uitbrei
ding van den tuinbouw in deze omgeving.
Dit jaar was tevens het vijfde jaar van ex
ploitatie van den proeftuin, welke onderne
ming, naast de gevestigde tuinbouw-eürsus-
sen, het belangrijkste werk onzer Vereeni-
ging blijft.
Een belangrijk deel van het werk der Ver-
eeniging \kas de instandhouding en uitbrei
ding van de door haar in 1913 gestichte
Fruit- en Groentenveiling.
Deze veiling beantwoordt nog niet aan de
verwachtingen, welke na vijf jaren zouden
kunnen worden gesteld.
De vermeerderde omzet van 29.625.09'
tegen 17.000 in 1916, is alléén reeds een
bewijs hoe noodig het is, dat in de reeds
jaren achtereen aangetoonde behoefte aan
een goed ingericht veilingsgebouw, einde
lijk eens worde voorzien.
Zulk een gebouw is onmisbaar als afzet-
en t id «ucuwe itucii wera in nel najaar mei
1Q.fi fruitboomen bep)"nt om hiermede in deze
dekt de zeer belangrijke schade
(N. R.Ct.)
School- ei> Kerknieuws
omstreken een voorbeeld te geven van cen
modernen fiuitcultuur op ruime schaal.
Zij, die den tuin komen bezoeken, zullen
opmerken, dat de beplante terreinen nog
geruimen tijd voor den teelt van voederge«»
wassen en groenten kunnen worden benut.
Een woord van lof aan den vakkundigen
Bedrijfsleider, den heer P. van Strooien, en
het ijverig personeel, vinde aan het einde
van dit vijfde jaarverslag onzer nuttige on*
derneming, een'welverdiende plaats.
Kinder werktuinen.
Dinsdagavond hield de Amersfoortsche
Vereeniging voor Kinderwerktuinen een ven»
gadering in den foyer van Amicitia, waarin
als spreker optrad de heer K. Dilling, in
specteur der Ned. Heide Maatschappij, et
het onderwerp: „Kinderwerktuinen."
De voorzitter, dr. G. van Rij, heette de
aanwezigen welkom en zette in korte trek
ken het doel der vereeniging uiteen. Deze
stelt zich ten doel kennis van den bouw
van den bodem en kennis van den planten
groei te brengen onder die menschen, waar
bij deze kennis vaak nog ten eenenmale ont
breekt.
De heer D i 11 i-n g daarna het woord ver
krijgende, wees er op, dat meer en meer de
overtuiging veld wint, dat practische kennis
van de cultuur het best wordt aangebracht
door den dagelijkschen omgang er mee. Het
onderwijs moet de werkelijkheid zooveel mo
gelijk benaderen; hoe aanschouwelijker hoe
beter. Steeds meer dringt thans, vooral door
den oorlog, door de groote beteekenis van
de bodemproductie. De groote waarde van
onze gulle voedstér „Moeder Aarde" wordt
meer en meer erkend. Talloos velen hebben
echter kunnen vaststellen, dat het vaak is
een loopen op krukken. Hoe béter zou het
dan ook geweest zijn, als tuinbouwondcrwijs
bij tïjds was verstrekt. Er moet komen een
gezond begrip van de onmisbaarheid van
den bodem. Passieve belangstelling moet
aangroeien tot positieve medewerking; dan
eerst zal vermeerdering der bodfcmproductie
de economische macht van Nederland ver-
Juli worden athletiek- en schermwedstrijden ge
houden. Ter gelegenheid van het Lustrum fijn
Gedetacheerd bij Depot VHI:
S. Blankstein, G J. Hoekstra, L. J. A. Kar-
prijsvragen uitgeschreven voor een feestmarsch dinaal, B. J. van Maare, G. A. Nawijn en J.
- Volle gevangenissen. Ook .en, een reclameplaat. Alleen de leden of oud- c Vemer; p. Boendermaker, E. J. Frank,
rie gevangenis te Den Bosch is zóó propvol,V^TioX SchuHces en K. T. J. Wijsmuller,
dat dezer dagen een aantal personen, aan-j den feestmarsch bestaat uit d^heeren Ed. Er- De 2€s eerstgenoetnden zijn bestemd voor
gehouden wegens strafbare feiten, voorloo-
pig op vrije voeten moesten worden gelaten.
delman, Dordrecht en H. Cuyj&s, Amsterdam; 3e regiment, de vier laatsten voor 19e regi-
terwijl de feestcommissie met het 3e lid nog in ment.
bespreking is. De jury voor de reclameplaat is
als volgt samengesteld prof. A. F. Gips, 's-Gra-
venhageJ. L. Schouten, Delft en prof. F. K. T.
Gesalarieerd bestuurder B. v.
Bedreiging vaneen kapitein.
Kapitein V., behoorende tot het 7e regiment
inf. 3e bat. 4e comp., hield Dinsdagmorgen Sterman, Delft,
inspectie te Woensel oVer zijn compagnie.
Bij het nummeren riep een der militairen
een verkeerd nummer, waarvoor hij vier da
gen provoost opliep. HijJ>eklaagde zich bij
kapitein V., doch deze wilde van geen kwijt- ^ej. referendum (met 1425 van de 1859 uitge- regiment.
Gedetacheerd bij depot X:
T. G. J. M. van der Weerd, bestemd voor
21e Reg.
Gedetacheerd bij Depot XI:
L. Berkhout, P. H. Coorens, S. A. yan
N. O. De Bond van Nederl. Onderw. schrijft Hoogstraten, W. A. J. P. Smulders en H? T.
eene verkiezing uit voor een gesalarieerd hoofd- ZandnoordiiJj
bestuurder, ingevolge het besluit van de Alge-! ..r
meene vergadering van 1917, bekrachtigd door -A1Ie v'Jf Z1-,n bestemd v00r aahs'e'^& b'J
Schelding hooren. De gestrafte militair ging brachte stemmen vóór). Ieder bondslid kan
daarop naar zijn kwartier, nam zijn geweer candidaat gesteld worden. Indien slechts één
en wachtte den kapitein in de straat op. candidaat wordt opgegeven, dan is deze geko-
Opnieuw vroeg hij om kwijtschelding, dié «n, worden er .meer opgegeven, don wordt er
hem wederom werd geweigerd, waarna hij aeae stemming uitgeschreven. Indien een lid
het geweer oD den kapitein richtte. De kapi- bl"ten he' l^fbikscb bestuur van den Bond
u gekozen wordt, dan treedt dat in zijn geheel af
tem wist den soldaat te overmannen en na „ri v. ..„.n
en erw ordt cen nieuwe verkiezing van dne
een ge\echt werd de man met bijstand van Amsterdamsche leden uitgeschreven naar „De
-_j"*-•d. j Bode" schrijft. -
Het salaris van den hoofdbestuurder zal be-
,De Laken- dragen:
hal.' Omtrent den diefstal van ringen uit bij een leeftijd van minder dan 30 jaar
het stedelijk museum „De Lakenhal" te Lei- 2400;
oen, wordt nog gemeld dat de vitrine met bij een leeftijd van 30 tot 33 jaar 2700
oudere militairen gearresteerd.
De diefstal uit
Examens.
Mej. G. A. D. Kruidenberg slaagde te
Utrecht voor het examen nuttige handwer
ken.
Algem. Staatspartij,
De Algemeene Staatspartij zal den 4en
April hier ter stede een openbare vergade
ring houden met als sprekers de heeren dr.
Z. Kamerling en H. J. van Ginkel.
een valschen sleutel geopend is, wat door
den bewaker, een verpleegdë uit het Militair
Invalidenhuis, niet is opgemerkt. De eene
ring, die volgens de overlevering aan den „„j" m!- T
nadere regekng omtrent salaris, pensioen, ont.
uit het beleg bekenden burgemeester Van slag> «chtspositie, vacantie, enz. zal worden
der werft heeft toebehoord, heeft weirug vastgesteld op de eerstvolgende algemeene ver-
historische waarde. Met den tweeden ring, gadëring.
Vierde Abonnementsconcert.
Ten gevolge van pasmoeilijkheden kan
- - 'de Trio-Vereinigung uit Duitschland niet
b,j een leeftijd' van 33 tot 36 jaar 3000overkomen en zal het vierde abonnements-
bn een leertijd van 36 tot 39 jaar 3300
bij een leeftijd van 39 jaar en ouder 3600.
Deze regeling- 2al gelden tot I Jan. 1919. Een
concert van het Concert-bureau Hans Au-
gustin op 19 in plaats van 20 Maart gege
ven worden door het prachtige Amster-
damsch Strijkkwartet, bestaande uit de hee
ren Louis Zimmermann, le viool, Johan
Herbschleb, 2de viool. Herman Meerlo, alt.
van geëmailleerd goud, met wapen, in étui R.-K. Middelbaar Onderwijs. Het Frits Gailiard, violoncel,
van groen slangenvel, is het anders. In het Hoofdbestuur yan de R.-K. Vereeniging „Ons
ruitvormig' wapenschild daarvan zijn ver- Middelbaar Onderwijs in Noord-Brabant", ge-
eenigd de familiewapens van Van Assen
delft en Van der Werlf. Deze ring is afkom
stig van Clara, dochter van P. Az van der
Werlf, gehuwd met Bartholomeus van As
sendelft.
vestigd in Den Bosch, heeft dr. H. H. Knip'pen-
berg benoemd tot directeur van de R.-K. 5-ia- i
rige H. B. S. en Handelsschool te Helmond met aclchen).
ingang van I Juni.
Helmond is reeds de vierde R.-K. school voor
I middelbaar onderwijs door de Vereeniging in
Het programma bevat strijkkwartetten
van Mozart, Beethoven en het groote D moll
kwartet van Schubert (der Tod und das
A m e r s f
Bioscoop- en Variété
Theater.
In het Langestraat-theater vindt menig-
?ald f d jg h e 1 d' T"sscban Helmond MptrmlT geopendde v°°ral dezen t'jd zoo noodige ont-
Asten heeft een jongen uit Uden twee met 6 kjassende eerste vier y\assen van de spanning. En telkens weer weet de direc-
are Pa]®n dwars over de stoomfa-amlijn pj g S., de eerste klasse van dc middelbaretie voor afwisseling te zorgen. Thans zal er
gelegd. De machinist der tram wist nog Handelsschool, en dc eerste klasse van de hoo-
juist op tijd zijn machine tot staan te bren- gere Handelsschool. (Tijd),
gen. De dader werd spoedig ontdekt en in Secularisatie van-bet predik-
arrest gesteld. ambt. De Ned. Hervormde predjkant te Zun-
t« A.fi - X— 1 1
een week lang vertoond worden de operette
„Liefde bovei* Goud", door het gezelschap
Hinz eti Winston.
Het Dordtsche Nieuwsblad bewonderde
-Het noodlottige schot der<lorP' beeft eenebenoemingaanvaard als di- het vlotte spel der artisten die deze operette
der buitengewoon groote belangstelling is boXa^chopp"]Brandwoar-voor het voetlicht brachten en de guitige en
op de begraafplaats „Rustoord" te Nijmegen 4 n I zinrijke coupletten, waarin zooveel levens-
begraven de heer D. Coumou, de jeugdige crm, ?p y Her_JJ Predikant te'Reit- genot tot uiting komt en den practischen
boekhouder eener lompensorteerderij te gen zrljn em^"ot vr^'en! M«kwa^ ^ankec' die ^^terugbrengt lotden waar-
Amsterdam, die dezer dagen op zoo nood- is, dat de gemeente Reitsum, die bij dc komst devoet v3n den do,!ar' ecducht de !es Se'
ïottige wijze door een revolverschot om het van ds. Amink zonder kerkeraad cn bijna zon* lezen wordt en hij ervaren, moet, dat ten
leven kwam der lidmaten was door het gaan dolceren van minste ware liefde niet voor goud te koop is.
plaats van producten in een stad als Amers
foort, te midden van een streek, waaruit, bijc fC
na - ',.J grooten. En geen bete- en doeltreffender
goede organisatie, spoedig op uitgebreide I A
schaal de voortbrengselen van Land- en
Tuinbouw zouden worden aangevoerd.
Een nieuwe tweejarige cursus werd met
subsidie van het Rijk, de Provincie en de
Gemeente weder ingericht.
Als leeraren traden op de heeren J. Streef
kerk uit Utrecht en P. van Straalen te
Amersfoort.
Mede werd een korte tuinbouw-winter-
cursus voor volwassenen met Rijkssteun ge
geven, onder leiding van den heer Van
Straalen.
De Vereeniging telt thans 212 leden, a
Bij een terugblik van vijf jaren moge er
aan zijn herinnerd, hoe bij de oprichting
der Vereeniging door ons werd gewezen
middel om dit te bevorderen dan de school-
werktuinen.
Na een beschrijving t - hebben gegeven
van zoon tuin, zette spreker het nut er van
uiteen.
Door 't verschatten van gelegenheid tot
tuinarbeid wordt de beroepskeuze aanmerke
lijk uitgebreid. De kinderen openbaren daar
bij vaak hun aanleg en de maatschappij
wordt verrijkt met tal van personen, die hun
werk vinden in de fcodemailtuur.
Verder verstrekt tuinarbeid het gemeen
schapsgevoel, terwijl de tuinarbeid van het
kind der groote steden zal medewerken tot
betere verstandhouding en tot meerdere
waardeering tusschcn sfr-d en dorp.
Ook is hij de indirecte aanleiding tot in-
op den toestand van den tuinbouw in dien ajg huiselijk leven. Het opgaan in den tuin
i doet den wensch ontstaan den tuin goed in
Hoe glascultuur geheel onbekend was in 0rde te hebben en er Irt te halen wat men
onze omgeving, hoe de handelaren in groen
te als 't ware geheel waren aangewezen op
de veiling in Utrecht en hoe moelijk vervoer
baar fruit, als bij voorbeeld de aardbeziën,
hier zelden in frisschen staat werden aan
geboden.
Thans vindt men behalve in den proef
tuin reeds vele eenruiters in gebruik, ter
wijl belangrijke kweekerijen in de omgeving
zijn tot sland gekomen.
Zoo werden in 1917 nog opgericht een be
drijf van 2 H.A. met 2 kassen en 200 een
ruiters te Hoogland en een bedrijf van 1
H.A. met 30Ö eenruiters, aan den Heiligen-
■bergerweg.
Voor een modernen afzet van producten,
zoowel in het Belang van producenten, han
delaren als de inwoners der gemeenten is
de weg gebaand.
Jaarverslag van den Proeftuin.
De uitkomsten in het vijfde jaar van het
bestaan van den proeftuin overtreffen die
van alle "Vorige jaren.
Door de zeer hooge prijzen van de pro
ducten was de geldelijke opbrengst zeer
hoog en steeg tot een bedrag van 4821.97
tegen 5851.35 in 1916.
Om bij de algemeen gevoelde behoefte
tot uitbreiding van de teelt van voederge
wassen een goed voorbeeld te geven, werd
een terrein ven ruim 1.5 H.A. dat vroeger
als grasland werd verhuurd, omgeploegd en
voor het grootsie gedeelte met aardappelen
beplant.'
De geldelijke opbrengst van aardappelen
bedroeg op dit terrein alleen reeds
ƒ1824.95.
Niet alleen was de opbrengst aan voeder
gewassen in het algemeen zeer goed, doch
zulks was ook het geval met het fruit.
De uitkomtsen van de aardbeziënteeit
waren veirassend; terwijl elders in het al
gemeen over te veel droogte werd geklaagd,
konden uit den tuin in één week zelfs ruim
1500 halve Kg. worden geplukt.
Ook de vruchtboomen gaven goede resul
taten te zien. Tien strulkboomen Triumph
de Vienne brachten o.a. 528 halve Kg. goe
de peren op.
De druivenkas leverde eene hoeveelheid
van 1570 halve Kg. eerste kwaliteit drui
ven op, hetgeen een prachtig resultaat mag
worden genoemd.
Uit dergelijke resultaten blijkt opnieuw de vinder
kan. Werkende in den tuin wordt men af
gehouden van andere dingen, die vaak uit
huizigheid meebrengen.
Voor het platteland is de schooltuin bo
vendien de vakschool voor het beroep, dot
de meeste kinderen later zullen kiezen. Niet
altijd wordt ook op het platteland steeds op
oordeelkundige wijze de grond bewerkt.
Vakkundige opvoeding is daar dan ook
een zegen, mits de leider goed geschoold is.
De vooruitzichten voor het personeel der
bodemcultuur zijn uitstekend. In den school
tuin komt het talent aan den dag en deze
kan er dan niet weinig toe bijdragen, dat
onze lagere en hoogere tuinbouw- en land
bouwscholen goede leerlingen krijgen. En
buiten ons eigen land zullen talentvolle jon
gelui onze bodemcultuur hoog kunnen hou
den.
Ook het paedagogisch nut is groot. De
namen van vele planten worden spelender
wijs onthouden. Het teekenonderwijs ral er
veel nut van hebben; de waardeering voor
andermans wgrk zal er door winnen, terwijl
orde en netheid er door worden notwikkeld.
Het religieuse en ethische gevoel zal door
het majestieuse der notuur worden ver
sterkt; oqk het aesthetische gevoel zal er bij
winnen.
Ons land maakt nog een zeer poover li-
guur op het gebied der schoolwerktuinen.
Oostenrijk is het klassieke land der school
tuinen. Uitvoerig beschrijft spr. de inrichting
daar en de verbreiding er van. Ook in
Duitschland vindt men op tal van plaatsen
zeer mooie schooltuinen, terwijl in Frankrijk
het leerplan der lagere scholen verschillen
de tuinwerkzaamheden voorschrijven. In En
geland heeft dit instituut rassche vorderin
gen gemaakt. In alle Engelsche graafschap
pen op 2 na wordt tuinbouwonderwijs ge
geven.
In Noord-Amerika worden veel schooltui
nen door de fabrikanten aangelegd.
Waar in ons land nog zoo weinig is ge
daan, zullen we al onze krachten moeten in
spannen om de schade in te halen. School*
werktuinen vindt me- in Dordrecht, Leer
dam/Hengelo, den Haag en Groningen. Bij
particuliere inrichtmgc rv wordt de school
tuin meer beoefend, zooals in Hilversum,
Enschedé e.a. plaatsen.
In Leerdam is een tuin aangelegd, waar
in gemiddeld 80 jongens en meisjes werk