«5555* se z
„DE EEMLANDER"
nmifuiiBiaKisïï—?a
BUITENLAND
BINNENLAND
EERSTE BLAD
Op den Toren.
v.
16© Jaargang, No. 222
pw pod f HO, per w««k (mrt grii!» Ttrc tiering
oagtiokku) f 0.14, ifzonderlyke nummer»
f OjQJ. Wtkd^luar bijvoegsel »D« Holknasch*
ffukmsx (sa&r tti»cUe tin 'fhirtie Hoven)
ftt J ->—<»- SO cent Wekelïludi Mjvoegtd
vWinUtmnt* per 3 meenden 60 «ent
HOOFDREDACTEUR: Me. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF A C.
BUREAU: ARHHEMHCHE FOOR7WAL, HOB* UTRschtscht»rn.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
Zaterdag is April iot8
dienstaanbiedingen 1—5 tcgcli f 0.50, groote lette»
naar plaatsruimte. Voor handel eo bedrijf bestaan
zeer voordeelige bepalingen tot het hexhaald advcr»
teeren in dit Blad, o!J abonr>ement Ecnc circulair#,
bevattende dc voorwaarden, wordt op aaovraaf
toegezonden.
(Slot.)
Bn mi on*e ontdekking.
hebben gevonden de z.g. Genadeka-
ptl, de kapel waar heit wonaerbeeldje was
geplaatst
Het beeldje, berustende bij de Oud-Room
scho Gemeente alhier zou direct gesteld
kiawven worden op de plaats waar het een
*euw Keert getroond.
Die Genadekapel is de toren
tl v e.
De toren, een ïen hemel strekkende schrijn
voor het mirakelbeeld, hoe wint ^daarmee de
symbohek der Koningin van Eemland.
Ja, men noemt hem de Koningin van
Bemlandde levende taal stoort zich ni*t
aan geslachtsregels.
Het bewijs van ons bewegen.
Ga zien en oordeel zelf, of de binnen
bouw beneden is torenbouw of kerk. Zie
naar dat gewelf, waaraan nog aanwezig is
de ijzeren rozet vanwaar ophing de z.g.
godslamp, het heilige licht.
Zie naar de balusrade halverhoogte, wel
ke aan de eene zijde uitloopt op de toren
trap en anderzijds met zeven treden op
klimt, doodloopt links van de toegemetselde
boog boven de torenpoort.
En vcoral, zie naar dat ouden consooltje,
yoorstellende den engel Gabriël, brengend
'de I/Kjde Boodschap.
Boven dit draagbeeldje is een stuk be-
pjelsverd, eer. weggewerkte nis. Draag
beeldje en nis bevinden zich op het midden
vor den westelijken muur, de plaats tegen
over dc wijde poortopening, de eereplaats.
D^nk u daar beneden het altaar en er
boven den baldakijn, de kapel verlicht door
honderden kaarsen, de bedevaartgangers,
waaronder zieken en gebrekkigen, trekkend
uit de Krank el ed ens traat om hier te bidden
en genezing af te smeeken.
Nog iets.
Waar zijn alleenstaande torens met zoo
groote poorten
Ze hebben meestal nauwe toegangen
(Domtoren te Utrecht).
De poort van onzen Lievevrouwentoren is
geen afsluiter maar een opensteller.
Hebben wij zoo mis gezien?
De kerk op het kerkhof bestond reeds
vóór 1444, het wonderjaar.
Oudtijds St. Joostenkapel geheeten, had
zij reeds in 1390 de naam Vrouwecapelle
gekregen, met daaraan verbonden Broe
derschap.
De torenbouw, aangevangen in 1446, was
beëindigd in 1471.
Toen is le kerk in bovenbouw daarmee
vefixwlemde „moet" is heden nog zioht-
baar. De straat btaéf dcVoopen tusschen
keric en toren. W t woo: was dit noodig, als
de toren alleen too*a was geweest?
De dfohte boog boven de torenpoort -is
ook daar binnen te zien. Dat is geen gevel
ornament, die boog is open geweest. Hoe
is dat verklaarbaar als daar binnen slechts
was holle tore.i.ulmte
Zijdelings tegen deze boog eindigt de
steenen tr^p die voert naar de balustrade, l
waarvan hiervoor gesproken is.
Die overt "ïv./, die verbinding boven de
straat van kerk met toren, zal gediend heb
ben als zangkoor voor dc Diensten, zoowel
in kerk als in torenkapel, waar na voltooiing
van uen toren het beeldje zal zijn overge
bracht
Hiermee is tevens opgehelderd, waarom
de Magistraat de stille processie meende te
kun.-.en dooden door het afsluiten der pas
sage tusschen kerk en toren. Daarmee was
uitgeschakeld de Genadekapel, 't was de
hartader afgesneden.
Nogmaals, ga zier. en oordeel zelf of onze
kijk goed was.
Rondweg gezegd't verwondert ons in
Kooge mare dat dit alles, wat ons als leek
heeft getroffen, nooit is opgevallen aan hen,
die verstand van zaken hebven.
Gaan de deskundigen mee met ons in
zicht, dan z-al de Overheid ook hier wel haar
zorg doen gelden, 't Betreft een monument
yan groote historische waarde voor Amers
foort, eri niet voor Amersfoort alleen.
H.
(9hze gemeentearchitect, de heer Belt
man, deelt ons nader mede, dat het niet
zeker, doch siechts waarschijnlijk is, dat de
bundig geprezen. Lloyd George heeft zelfs
het kunststuk verricht, aan Wilson als stra-
teeg lof toe te zwaaienhij zegt in zijne
rede van 9 April tot aanbeveling van het
„mannenkracht"-ontwerp„Wilson kwam
tot de slotsom, dat de aanval bezuiden
Atrecht, op een zeer breed front door onge
veer 95 divisiën uit te voeren, op til was en
dat de Duitschers door de Britsche liniën
zouden trachten heen te breken. Dat was
een der opmerkelijkste voorspellingen, die
ooit nopens de bedoelingen van den vijand
zijn gecUan."
Wilson neemt dezen lof in ontvangst met
de bescheidenheid, die het kenmerk is van
groote mannen. Zijne regeering is minder
bescheiden. Zij heeft op den dag, toen het
treden van Amerika in den oorlog voor ds
eerste maal verjaarde, een stuk gepubli
ceerd, dat opsomt alles wat door Amerika
in het eerste oorlogsjaar is verricht ten be
hoeve van den oorlog. Dat stuk is door
spekt met getallen, waarvan men duizelt;
het schermt met millioenen en milliarden.
Naast deze eerbiedwekkende cijfers bevat
het ook'merkwaardige mededeelingen. Zoo
b.v. leest men er in, dat in het eerste oor
logsjaar ontvangen zijn 60,000 brieven
van genieën op het gebied van uitvindin
gen betreffende de methodes om de Duit-
sche duikbooten te bestrijden.
60,000 geniale koppen hebben zich in
één jaar tijds ingespannen om het duikboo
tengevaar te bestrijden. Men heeft echter
nog niet vernomen, dat dit gevaar vermin
derd is. Het schijnt een onuitroeibaar
kwaad te zijn; althans een afdoend middel
om het te bestrijden is nog niet gevonden.
Dit werkt als een domper op" de mededee-
ling van de 60,000 genieën, die vrijwillig
zich in dienst hebben gesteld van de be
strijding van het geduchte wapen, dat
Duitschland in zijn strijd tegen de heer
schappij van zijne tegenstanders op zee
hanteert.
Dit is een bijzonder sprekend voorbeeld
van de overdrijving, die heerscht in de
voorstellingen, die worden gegeven van de
rol, welke Amerika tot dusver in den oorlog
heeft vervuld. Maar het staat niet alleen.
Een Engelsch officier, kapitein Jan Hay, die
een tijdlang als propagandist in de Veree-
nigde Staten heeft vertoefd, maar daarbij
zijn nuchter oordeel heeft bewaard, heeft in
de Times zijne indrukken weergegeven over
de Amerikaansche oorlogstoebereidselen.
Hij zegt daarin
„In Amerika heeft de oorlog eenigszinS
aan overmaat van reclame geleden. De over-
groote meerderheid van het volk stortte zich
met een woest hallof in den oorlog, zonder
ook maar een vermoeden te hebben van de
moeielijkheden, die er aan verbonden waren.
Als de Amerikanen ééne fout hebben, dan
is het die, dat zij de neiging hebben aan tc
nemen, dat rij het monopolie bezitten van
alle democratische deugden. De froze van
den president van den „strij<Tvoor de demo
cratie" zette het land in brand. De oorlog
werd dadelijk een kruistocht en dat i s hij
inderdaad. Te vergeefs trachtte het kalmere
deel dér bevolking de anderen aan 't ver
stand te brengen, dat beloften iets anders
zijn dan daden en dot vier duim hooge op
schriften in de dagbladen nog geene over
winning zijn. De enthousiasten hadden het
hooge woord. „Wij zullen den oorlog door
nieuwe ideeën winnen!" kondigden zij aan.
„Wij zullen 20.000 vliegtuigen uitzenden
om Berlijn te bombardeeren!" „Wij zullen
duizenden duikbooten uitzenden! Edison zal
ze uitvinden; en Henry Ford ze bouwen!" En-
zoovoorts.
Vruchteloos werd hiertegen in 't midden
gebracht, dat Amerika nog nooit had ge
streden tegen de hulpmiddelen van eene
groote mogendheid van den eersten rang.
Lastige argumenten werden op zijde gezet.
De enthousiasten zetten him reclameveld
tocht voor den oorlog voort met den mis-
plaatsten ijver van den jongen tooneelspeler,
die zijn geheele lichaam zwart maakte om de
OtheHo-rol goed te kunnen spelen. Het ge-
i volg was, dat de oorlogshausse reusachtige
j afmetingen aannam. Met de gedeeltelijke
mislukking van de oorlogsfoebereidse!en,
der. kolénnood en de transportbezwaren, die
op den zwaren winter volgden, spatten de
zeetellen' uiteen. De oorlogshausse nam
e-n -efad*, voora! in he*- oosten, en maakte
plaats voor eene oïgemeene- denressia."
De slotsom, waartoe de schrijver van dit
op/AörVjöjke artikel komt, is deze. „Amerika
moet, zooals alles, zijn tijd hebben. Heden
verwen pmakels, waarover m net «erste I is merl:v,aantip genoej, ofschoon dit feit
ertikei geschreven werd, gemaakt zullen
worden. Br moet eerst geld voor zijn.
Voorts wijst hij ons er op dat dr. Cuypers
&ts adviseur van het Rij,k, adviezen gegeven
Reeft voor de restauratie van den toren, ter
wijl hij zelf de leiding heeft.
Red. A. D.
Politiek Overzicht
De kans op vrede.
Amerika «s v»>or de Entente hei plechte
anker der hoop. De verwachting, dat de
machtige bondgc.- in het westen de red
der uit den noo: rijn, stemt reeds bij
■voorbaat tot dankbaarheid. Al wat Amerika
ü&et en .wat uit Amerika koraL wordt uit-
had kunnen worden voorzien de feite
lijke hulp van Amerika voor de Entente veel
kleiner dan zij een jaar geleden was. De re
den daarvan is zeer eenvoudig. Een jaar ge
leden verkeerde Amerika in vrede en al
zijne voorschotten stonden ter beschikking
van zijne vrienden aan deze zijde van den
Atl anti scherp oceaan. Heden i9 Amerika in
den oorlog. Hef beschikt niet meer over aan
merkelijke overschotten. Ai zijne energie is
in beslag genomen door zijne eigen toebe
reidselen en daardoor gebonden, totdat
Amerika voi'edig zal zijn toegerust. Intus-
schen heeft Amerika eene taak voor zich,
die vlugheid en volharding in de hoogste
mate eischt. De allereerste eisen is echter
een algemeen nationaal voorstellingsvermo
gen, wane zonder dat kan een land. dal
3000 tot 7000 rni-'len van het eöriogsloo-
nee-l verwijderd ligt,* osunogejijk -M berec-ke-
IU11 ysn /lan suirlna- JnftKfln )^agrj;iy>n.f'
Do oorlog,
Armentières is gevallen; het garnizoen, 50
officieren en 3000 man, heelt na dapperen
tegenweer de wapens nedergelegd. De Duit
schers hebben den val van deze stad niet
afgewacht om ten noorden en ten zuiden
verder westwaarts op te rukken engaan
daarmee verder voort. Volgenshet avond-
bericht uit Berlijn zijn zij vooruitgaande
door de ruime Lysvlakte tusschen Armen
tières en Merville, waar de Lys de Nave
opneemt, een zijstroompje, dat alweer weste
lijker ligt dan in de berichten van gisteren
genoemde Lawe.
Aan beide zijden van ós Somme was weer
m hoofdzaak crtiUeriestrijd.
Urt Londen wordt het verlies van Merville
erkend. Bij Ploegsteert rijn de Engelschen
naar nieuwe stellingen in de streek van
Neuve-Eglise moeten teruggaan. Ten noor
den van Festirbert werd een gedeelte van de
stellingen, waar de vijand was binnengedron
gen, door een tegenaanval teruggewonnen.
Bij Bailleul en tusschen de Lawe en de Cla
rence zijn de Engelschen ook teruggedron
gen.
Konstentinopel, 12 April. (Mitti).
Berioht van het hoofdkwartier.
De Engelschen hebben wederom aanvallen
ondernomen, ondersteund door een hevig
geschutvuur tegen onze stellingen, gelegen
ten Oosten van Rafat. Alle aanvallen werden
afgeslagen. Een door ons verloren steunpunt
werd in een tegenaanval door ons heroverd,
zoodat al onze stellingen in onze handen
bleven.
De gevangenen, die wij maakten, verklaar
den, dat hun verliezen buitengewoon zwaar
waren.
Londen, 12 April. (R.) Officieel be
richt.
Vroeg in don morgen van den lOen April,
na een kort bombardement, ginig de vijand
tot het offensief over tegen den kustsector
van ons front. De strijd duurde den geheelen
dag.
Turksohe en Duitsche troepen, die in onze
vooruitgeschoven stellingen in de richting
van Berukin en El Kefr doorgedrongen wa
ren, werden in tegenaanvallen teruggewor
pen. Wij brachten onze linies op verschei
dene punten vooruit, waarbij wij den vijand
aanzienlijke verliezen toebrachten en enkele
Turken en Duitsohers gevangen namen.
Den llen April is een aanval der Turken
op onze stellingen op den Oostelijken oever
van de Jordaan. In d ^Aiurt van El Gohora-
niyeh tengevolge van ons artillerie-vuur on
der zware verliezen mislukt. Onze bereden
troepen vervolgden den terugtrekkend en
vijand tot binnen korten afstand van Shunet
Nimrin.
Een aanval op onze stellingen aan weers
kanten van den weg Jericho-Nablus ten wes
ten van de Jordaan, werd eveneens afgesla
gen.
Weenen, 12 April. (Corr.-bur.) De
Duitsche keizer heeft aan keizer Karei het
volgende telegram gezonden:
Ontvang mijn hactelijken dank voor uw
telegram, waarin gij de bewering van den
Franschen minister-president over uwe stel
ling ten aanzien van de Fransche aanspra
ken op Elzas-Lotharingen als geheel on
houdbaar afwijst en op nieuw de solidariteit
der belangen doet uitkomen, die tusschen
ons en onze rijken bestaat. Ik haast mij u te
zeggen, dat naar mijne meening zulk eene
verzekering uwerzijds volstrekt niet noodig
was, want ik.ben er geen oogenblik over in
twijfel geweest, dat gij onze zaak in dezelfde
mate tot de uwe gemaakt hebt als wij voor
de rechten van uwe monarchie opkomen.
De zware maar aan succes rijke gevechten
van deze jaren hebben dit voor ieder, die
wil zien, duidelijk bewezen; zij hebben de
bendslech ts vaster 'geknoopt. Onze vijan
den, die in een eerlijken strijd tot niets te
gen ons in staat zijn, schrikken voor de vuil
ste, laagste middelen niet terug. Daarin
moete. wij ons schikken. Maar des te meer
rust op ons de plicht de vijanden op alle
ooriogstooneelen meedogenloos aan te val
len en te verslaan.
In trouwe vriendschap
WILHELM.
Pa lijs, 12 April. (Havas). Do minis
ter-president heeft sen onweersprekelijk
document in het Fransch-Oostenrijfcsche
debat gebracht, dat met zijn kapitaal histo
risch gewicht voor goed de sluiers der Oos-
tenrijksche intriges en dubbelzinnigheid
verscheurt.
Algemeen stelt de pers de vraag, hoe
Oostenrijk 'zich nu u;t dit raderwerk van
leugens denkt te redden, daar de authenti
citeit van den brief aan 's keizers schooi -
breeder boven iederen twijfel verheven is.
Londen, 12 April. (R.) De Westmin-
ster Gazette schrijft, naar aanleiding van
den brief van keizer Karei, waarin hij de
aanspraken van Frankrijk op Elzas-Lolhorin-
gen als gerechtvaardigd beschouwt:
„Wij begrijpen thans, waarom het geschil
tusschen Oemcnceau en Czerrin in Duitsch
land zooveel onrust verwekt. Het is nu dui
delijk, wie „de persoon van veel hoogcren
rang dan hij zelf" was, waarop Czernin doel
de en waarom de Duitsche bladen eenpa
rig keizer Karei bijvielen.
Een beroep op het feit, „dat de Oosten-
rijksch-Hongaarsche kanonnen te zamen
me! de Duit'sche aan het westelijk front bul
deren", verandert niets aan het feit, dat de
k&Uuïc den eisch van Fj&okriik recht vaar die
vond en dat hij een jaar geleden beloofde,
dezen te zullen ondersteunen. Alleen rijst de
vraag, waarom die kanonnen aan het weste
lijke front zijn en welke druk op den keizer
is uitgeoefend, om zijne inzichten te wijzi
gen er. het denkbeeld te laten varen van een
vrede door onderhandeling op den grond
slag van gerechtigheid tegenover Frankrijk,
België en Servië.
Bukarest, 12 Apr! 1. (Corr.-bur.) Mi
nister-president MarghUoman heeft den mi
nister van buitenlandsche zaken Arion tele
grafisch in kennis gesteld van het besluit van
den Bessarebischen landsraad betreffende de
vereer.iging van Bessarobië met Rumenfë.
daarean toevoegende dat hij namens het volk
en dfn koning v\\\ Rumenië daarvan kennis
had genomen en de vereeniging had gepro
clameerd.
Minister Avion wenschte met bl:j gemoed
Marghiloman geluk met deze schitterende
ovnwfniiing.
Het bericht van de vereeniging verwekte
onder de Rumaeni^he bevolking eene groo
te voldoening die zich ook weerspiegelt in
de artikelen van de te Bukarest verschijnen
de bieden. Dezen zien daarin een bewijs, dat
Rumenië, ondanks alles, uit den ongelukki
ger! oorlog niet a''een levensvatbaar maar
gesterkt te voorschijn komt en inderdaad aan
eene goede toekomst kan denken. Men is
algemeen van meening, dat het kabinet-
Marghiloman door de vereeniging zijne stel
ling belangrijk heeft versterkt en dat het nu
met meer gemak aan zijne vijanden den
weerstand te bieden, die noodig is op
dat het land tot rust komt en niet aan nieu
we schokken wordt blootgesteld.
Tot gouverneur van Bessarabië is Kon-
stantijn Stere bestemd.
B e r 1 ij n, 1 2 A p r i 1. (W. B.) Officieel be
richt.
In dien nacht van 11 op 12 April onder
namen Engelsche torpedobooten en vlieg
tuigen een aanval tegen de Vlaamsohe kust
Ostende werd met zwaar-kalibergeschut be
schoten, Zeebrugge door vliegtuigen met
bommen beworpen.
Deze aanvallen werden door onze batte
rijen zonder moeite afgeslagen. Materieele
schade van militairen aard werd nergens aan
gericht.
Een vijandelijke torpedo-motorboot, die
Ostende naderde, werd in brand geschoten,
door hare bemanning verlaten en daarna met
de volledige uitrusting door ons buitgemaakt
Berlijn, 12 April. (W.-B.). Op den
llen dezer is Z. M. Rheinland in den dik
ken mist bij de Aalandseilanden gestrand.
Men is bezig het schip vlot te maken.
Straatsburg, 12 April. (W-B.).
De Landdag van Elzas-Lotharingen is he-
dennamiddag half drie door den keizerlijken
stadhouder von Dallwitz geopend.
De Tweede Kamer heeft haar bureau met
dr. Ricklin els voorzitter herkozen. De EeT-
ste Kamer koos wederom dr. Hoeffel tot
president. Deze hield eene rede, waarin.hij
de Duitsche legeraanvoerders en in het bij
zonder de kinderen des lands herdacht. De
overtuiging, dat Duitschland was aangeval
len en voor rijn nationale bestaan streed,
had het van overwinning tot overwinning
gevoerd. Dat Duitschland daarbij volkomen
tot den vrede bereid was, strekt het iand tot
eere. De spreker legde den naJ-op den
zegen van een krachtige monarchale regee
ring en besloot zijn rede met vertrouwen
uit te spreken in de toekomst.
Londen, 12 April. (R.) Het lagerhuis
heeft bij de behandeling van het „mennen-
kracht'-ontwerp met 262 tegen 152 stem
men als leeftijdsgrens voor den dienstplicht
aangenomen 50 jaar, ingevolge het voorstel
van de regeering, waaraan de voorkeur ge
geven werd boven 48 jnar.
Londen, 12 A p r i 1. (R) De parlementaire
medewerker van dc Daily Tel. verneemt, dat
het rapport van dc Iersdhe conventie, gister
avond bij het Lagerhuis Is ingediend. Het do
cument beslaat uit vijf verschillende rappor
ten.
Ilct voornaamste of meerderficidsrapport is
opgemaakt door den voorzitter Sir Horace
Plunkett en werd met -14 tegen 29 of door één
stem minder dan de helft der Conventie aan
genomen. Oorspronkelijk waren er 101 leden
benoemd, maar hun aantal daalde tol 90 we
gens sterfgevallen en de weigering van Sinn
Feiners en anderen om mede ie werken Dit
rapport stelt de instelling voor geheel Ierland
voor van een parlement, bestaande uit een
1ste en 2de K»mcr, met een krachtige positie j
voor dc Unionisten.
Er zijn 4 minderheidsrapporten, liet voor
naamste daarvan is onderteeketwï door 19
Ulster-vertegenwoordigers, In opposite legen
het meerderheids-rapport.
Wat betreft het rapport van de sub.-com-
missic ten gunste van do overlating der dienst
plicht-kwestie aan het Iersdie parlement,
wordt medegedeeld dat de Conventie dit
standpunt met 48 legen 29 stemmen heeft
goedgekeurd.
Christiania, 1 2 Apri 1. (W3.) Vol
gens de Sjöfartstidcnde wordt het onderzoek
van schepen i van Amerika naar Skandina-
vië weer in Halifax verricht.
Christiania, 12 April. (W. B.)
Zooals Morgenbladet bericht, heeft het
scheepvaartverkeer in de Noorweegsche ha
vens, blijkens de opgaven van het centrale
statistische bureau, in 1917 eene verminde
ring van meer dan de helft ondergaan. De
cijfers zijn aldus: in 1917 aangekomen 3758
beladen cn 818 j^dige schepen, vertrokken
3302 beladen en 1071 ledige schepen, in
1916 aangekomen 7850 beladen en 158^
ledige schepen, vertrokken 8231 beladen en
2712 ledige schepen.
Men ziet daarin duidelijk hoe de U-boot*
oorlog op het Noorweegsche scheepvaart*
verkeer, dat voprnameltjk bestaat uit de
vaart op Engeland, nceft ingewerkt. Het
Oostzeeverkeer naar Duitschland kan geene
belangrijke vermindering ondergaan hebben.
Washington, 12 April. (R.) Wil*#
son heeft bij proclamatie kennis gegeven,
dat den 13en Aprii 's middags alle kustvaar-
lijnen worden overgenomen door het be
stuur der spoorwegen zoolang de oorlog
duurt, met bestemming in hoofdzaak voor
vervoer van troepen en oorlogsmaterieel.
Kameroverzicht
Eerste Kamer
In de zitting van Vrijdag werd de alge»
meene beschouwing over de Stardsbegroo-
ting voortgezel.
Minister Posthuma zet zijn redo
voort. Hooger beroep op de prijszetting van
voedingsgewassen kan niet worden toege
staan. Tot het tegengaan van het smokkelen
bij de grannleverin in Haarlemmermeer en
in het Zuiden heeft spr. geen sokiaten of
marechaussees kunnen krijgen. Er zal wor
den overgegaan tot inbeslagneming van vee
bij hen die graan achterhouden. De minister
hoopt vóór den volgenden oogst stikstof uit
de lucht te kunnen gebruiken. Inbeslagne
ming van luxe-producten zou voor de distri
butie niet baten.
De min. protesteert tegen de beschuldi
ging van den heer Polak, geuit midden in
de relletjes, dat .de minister het volk zou
hebben misleid, tóen hij 14 Moor! in de
Tweede Kamer mededeelde, dat de brood
voorziening tot Juli verzekerd was, op den
voet van 250 gram per dog. Toen toch wat
nog niet bekend, dat x de levering van
400,000 ton graan door Amerika niet zou
geschieden. De regeeringsverklarlng van
den premier bij het levensmiddelendebat in
de Tweede Kamer bedoelde niets onaange
naams tegen de commissie van bijstand of
een harer leden.
Dc Minister van Oorlog deel!
mede, dat de militaire reserve-voorreden
slechts enkele weken de bevolking zouden
kunnen voeden. Hij :s nog niet bereid er van
af te staan Hij wil er echter wel uit putten,
als we er bij de tegenwoordige nintsoenee*
ring niet komen tot den niuwen oogst. Uit
breiding der landbouw verloven wordt over«
wogen.
De heer C o 1 ij n repliceert. Hij meent, da!
de miiitoire toestand op het Westerfronl
aanleiding kan worden nader .te overwogen
of verandering dient -te worden gebracht in
de wijze waarop we op militair e wijze onz4
neutraliteit handhaven. Hij betoogt, dat op
de rechterzijde niet de verplichting rust tof
kabinetsformatie, als zij niet op een gemeen»
schappelijk program aan den verldezings-
strijd deelneemt.
Gerepliceerd wordt voorts door d« hoeren
DeVosven Steenw ij ken Vliegen.
De herr Van Kol di«*tf een motie in,
om de wenscnelijkheid vit te «preken van
een Staatscommissie tot onderzoek naar de
voor- en nadeelen van staatsmonopolies,,
welke op èen nader te 'bepalen dog zal wor
den behandeld.
Nadat nog de beeren De W a a 1 M a 1 e-
f ij t. Polak en Van Wasseneer vort
C a t w ij k hebben gerepliceerd, en M i n i s-»
ter Posthuma heeft verklaard, dat hef
bericht omtrent het verlof tot het vertrek
van graanschepen uit Amerika nog geen
aanleiding mag zijn tof verruiming van hof
broodrantsoen, omdat het bericht nog tfl
veel open vragen laat, werden de algemcene
beschouwingen gesloten.
Aan de orde is daarna het
hoofdstuk financiën
der Stavtsbc^rooting.
De heer Van Ni ero p acht het bedem
keh'jk dut de minister Russische staats
fondsen als vermogensbestanddeel be
schouwt en betoogt voorts, dat 100 pet. te
hoog was als koers van uitgifte voor onza
laatste leening.
Die le hooge koers is een extra belasting
voor hen, die hun plicht deden als staats
burger. De heeren Van der Feltz ert
De G ij s e 1 a arr w«toschen eveneens da
Russische fondsen niet beschouwd te zien
als bron van inkomsten.
Minister Treub betoogt, det de wel
op de inkomstenbelasting vordeit, cvei
1918-19 te betalen van hetgeen men in
19I7-T8 uit Russische fondsen heeft ge»
noten. Hij is echter bereid een wetswijri»
ging te overwegen, om ar.n de geuite be
zwaren tegemoet te komen, met behoud
evenwel van het beginsel dat Russische
fondsen als bron van inknmsten moeten
worden beschouwd, teneinde niets tc deen,
wat zou kunnen worden opgevat als erken
ning van een onrechtmatige, met allen goe
den trouw strijdende daad van de Russi»
sche regeering. Ten aanzien van den koers
van uitg:fte van leeningen moet de regee-
ring uitgaan van bonafide beleggingen van
solide fondsen.
De Minister deel: mede, dat èr maatJ
regelen in overweging zijn, tecon te groot#
fcelPTj'ng in hui; i c f'-
Na repliek woidt het hoofdstuk Finan»
