AMERSFOO
"buitenland-
Si»!» Zr 7%: zz
DE EEMLANDER"
Billijke prijzen. - Prima waren.
Flinke voorraden Levensmiddelen.
Ni voorheen VAH SEHT Co.,
BINNENLAND™
FÊU8LLETOM.
Vrouwenregeernig
17e Jaargang, No. 27
j>* poM f ZjOO, p«t week (met fivatlt mnAmiat
*-&*■ op gelukken? f 0*14, tbondertgk* wuwm«*i
-f tl&. \P«kcUjV<rb byvoegwJ *Xh HaOêG'&A*
toiido redactie **n Thèxtoft flovcad
'yts 3 maanden 3C cent Wekcl^ltKè b$*U*X
•Wtfddrirvt* ptt 3 maande* éO mat
HCOFOAEDACEURt M«. D. J. VAN SCHAARD EN BURO
uiToevmni VAUCHOFP c>
BUREAUARNHEMSCHE POORTWAL, hobk UTRBCHTBCHEBTK.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER B13
Woensdag al Juli 1918
dienstaanbiedingen 1—3 regels f 0J0. groote let*xi
naar plaatsruimte. Voor bandel en bedrflC bcsUaa
zeer voordecllge bepalingen tot het herhaald ad^e»
teeren Is dit Blad, by abonnement Cent dreulalit^
bevattende de voorwaarden, wordt op «aovraag
toegezonden.
tfeciarne.
Pietsr Fljperatreat 7
Lensderwsg 82,
Blosmsndaalschc Binnenpoort.
OE adrassai m actcule l?iiw':<i.
jlnime sorteering in Surrogaten
op allerlei sebietl.
Amersfoort-Ft reetit-Bnssnm-
Soestdijk.
Politiek Overzicht
Op de grens van het vijfde
oorlogsjaar.
I.
Wij doorleven in deze week nog eens
weer de bange dagen van einde Juli en be
gin Augustus 1914, die ons den oorlogs
toestand hebben gebracht, waarónder wij
nu vier jaren zuchten. De 28e Juli bracht
'de oorlogsverklaring van Oostenrijk-Hon-
garije aan Servië, de 29e Juli het Russi
sche mobilisatiebevel tegen Oostenrijk-
Hongarije, de 30e de officieele kennisgeving
van de den vorigen dag bevolen mobilisatie,
■den 31. gevolgd door Duitschlands sommatie
aan Rusland om de mobilisatie te staken en
verklaring van den toestand van dreigend
oorlogsgevaar. Daarop volgde den len Au
gustus de oorlogsverklaring van Duitschland
aan Rusland, de eerste van de lange reeks,
waardoor het geschil tusschen Oostenrijk
en Servië werd uitgebreid tot de nagenoeg
de gansche wereld omvattende reuzen wor
steling, waarin wij nu leven.
Vier jaren zijn sedert voorbijgegaan. De
omvang van de feitelijke oorlogstooneelen
is aanmerkelijk verminderd. Slechts aan de
fronten in het Westen en in Noord-Italië
zijn de oorlogvoerenden met elkaar in ern-
stigen strijd gewikkeld. Wat in Albanië en
Macedonië, in Palestina en Mesopotamie
gebeurt, is in militair opzicht van geringe
'beteekenis. Wat uit de plannen van de
•Entente- aan de Moermankust en in Sibe-
rië, die ten doel hebben Rusland weer in
den strijd te betrekken, zal groeien, laat zich
nog niet overzien, maar zal wel niet van
beslissenden invloed zijn. Daarentegen heeft
zich het gewicht van den strijd steeds meer
verplaatst naar het Westen. Aan het front,
dat zich van de Vlaamsche kust tot ver in
Noord-Frankrijk uitstrekt, staan de partijen
met elkaar in eene worsteling op leven en
dood. Daar laat het zich aanzien, dat de
beslissing zal vallen in den strijd, dien
Duitschland en zijne" bondgenooten hebben
te voeren tegen de vereenigde "strijdmacht
van de oude en de nieuwe wereld.
Alles wat is beproefd om den strijd op
andere wijze dan op het slagveld ten einde
le brengen, heeft tot dusver niets opgele
verd. Men is er ten slotte moedeloos onder
geworden en geeft zich geen moeite meer
om pogingen te ondernemen, van. welker
mislukking men bij voorbaat overtuigd is.
Het Vaticaan heeft juist in deze dagen laten
verklaren, dat het voorloopig niet van zins
is nieuwe vredesstappen bij de oorlogvoe
renden te doen. De regeering van Spanje
heeft tegengesproken, dat zij van Duitsche
zijde voorstellen over een vredesconferen
tie heeft ontvangen, en uit den nadruk waar
mee zij dit verklaart, valt af te leiJen, dat
zij voor zich er niet aan denkt zulke voor-
steiïwt **nharsig te maken.
!>:t hfciH .vchterwege niet omdat tie liefde
tot den yrc-óe #«heei ontbreekt. 3ij een der
partijen k die roo Püerk, iet zij gesrie gele-
iaat voorbij gaan om van te doen i
blijken.' Daarvan getuigt do 4oor den Duit-
schon rijkaWvselier voordat de rijksdag huis
waarts* ging afgelegde verklaring, dat Duitsch
land der geeneriei vorm ven »ns is Bel
gië ie behouden. Volgens de Vorvërts was
dc nieuwe staatssecretaris von H.'ntzc er te
gen eene nieuwe verklaring over België af
te leggen. Niettemin heeft de rijkskanselier
haar afgelegd, blijkbaar met de bedoeling
door eene ondubbelzinnige verklaring over
België een struikelblok, dat aan eene
mogelijke toenadering in den weg stond,
uit den weg te ruimen. Maar hoe is die ver
klaring ontvangen? De Engelsche regeering
heeft haar met beslistheid afgewezen, en
minister Balfour heeft met opzet aan de af
wijzing den meest kwetsenden vorm gege
ven, dien hij kon bedenken. Hij heeft de op
merking gemaakt, dat als de tijd gekomen
was om zich aan de conferentietafel -te zet
ten, geen Europeesche staatsman zou kun
nen vergeten, dat een Duitsche belofte geen
bindend verdrag is. En hij heeft daaraan toe
gevoegd de uitlegging, die hij gaf aan graaf
Hertlings verklaring, dat Duitschland voor
nemens was België als vuistpand te gebrui
ken. Die verklaring beteekende volgens hem,
dat Duitschland bereid is aan het wanbe
stuur en de onderdrukking van België een
einde te maken onder voorwaarde, dat het
vergunning krijgt zijne macht te gebruiken
voor «de wanregeering en onderdrukking van
een ander gebied in Europa of elders.
Dit drukt de gezindheid van de Engelsche
regeering uit. Men kan zich er niet mee
vleieiy dat zij hier slechts voor eigen reke
ning heeft gesproken, want eene latere ver
klaring, die door lord Curzon, lid van het En
gelsche oorlogskabinet, is afgelegd, geeft on
miskenbaar de stemming van de geheele En
tente met Amerika er bij weer en daarin
wordt gezegd:
„Na vier jaren zijn wij verlangend naar den
vrede, maar slechts wanneer het een vrede
is, dien wij in eere kunnen houden. Maar
aan het einde van deze vien jaren is ons be
sluit onverzwakt. Wij hebben met onze
vrienden en bondgenooten een levenskracht,
die nimmer voor een oogenblik geschokt is
geweest, en het besluit, dat wij met onze
bondgenooten deelen, is onverminderd te
volharden tot dat het doel is bereikt. Wij
gaan verder met trots en dankbaarheid voor
ons eigen volk en de bevolking der domi
nions en met onveranderd vertrouwen in de
rechtvaardigheid van onze zaak."
Daarmee zijn wij volkomen ingelicht over
de stemming, waarin de Entente het vijfde
oorlogsjaar ingaat
De oorlog.
De strijd aam de nieuwe Duitsche stellin
gen in het gebied tusschen Aisne en Marne
is tot rust gekomen. Het avondbericht uit
Berlijn drukt dit uit in de woorden: „Na zijne
nederlaag van gisteren (Maandag) heeft de
vijand zich kalm gehouden." De Parijsche
communiqué's maken slechts van plaatselij
ke gevechten melding.
B e r 1 ij n, 3 0 J u 1 i. (W. B.) Wat het Duit
sche leger in het vierde oorlogsjaar heeft
verricht, wordt uitgedrukt in de volgende ge
tallen
Het gebied, dat den vijand ontnomen en
door de Duitsche troepen bezet werd, be
draagt in het Oosten 198,256 KM3, in Italië
14,423 KM-, aan het westelijk front 5323
KM3 (het aan de Marne ontruimde gebied is
hiervan afgetrokken). In 't geheel 218,002
KM3
Verder hebben onze troepen meegewerkt
om gebied door den vijand en dot>r roovers-
benden te doen ontruimenin Finland
373,602 KM3, in de Ukraine 452,033 KM3,
in de Krim 25,727 KM3.
Als buit wérden ingeleverd 7000 kanon
nen, 24,600 machinegeweren, 751.972 ge
weren, 2,867,500 schot artilleriemunitie,
102,250,900 schot infanteriemunitie, 2000
vliegtuigen, 200 kabelballons, 1705 veldkeu-'
kens, 300 tanks, 3000 locomotieven,
21,000 spoorwagens, 65,000 vaartuigen.
Het aantal in het vierde oorlogsjaar ge-
maaakte gevangenen bedraagt 838,500,
waarmee het cijfer der gevangenen lot nage
noeg 3V; niillioen is gestegen.
Londen, 30 Juli. (R.). De eerste lord
der admiraliteit, Geddes, heeft in het Lager
huis, den toestand.van den oorlog overzien
de, wat het scheepsbouwprogram aangaat ge
zegd Een jaar geleden bedroeg het netto
verlies van geallieerde en onzijdige tonnen-
maat ongeveer 550.000 ton bruto maande
lijks waarvan 400.000 ton Britsch was. In de
afgeloopen 12 maanden is de toestand al
lengs gewijzigd. De uitkomst van het laatste
kwartaal was de winst van ruwweg 100.000
ton per maand voor neutralen en geallieer
den. Dit is bereikt door de in-den-grond-bo-
ringen te verminderen en den aanbouw op
te voeren. Hierin is niets begrepen van op-
geëischte of verkregen scheepsgelegenheid.
Het standaardschip dankt zijn ontstaan aan
de admiraliteit. Daarna hebben de scheeps
bouwers het overgenomen om schepen met
een minimum aan geoefende arbeidskracht
te bouwer.. De Amerikanen hebben hetzelf
de vraagstuk in feitelijk denzelfden trant met
dezelfde soort werf en dezelfde wijze van
aanbouw met uitstekende gevolgen opgelost.
Het Amerikaansche program begint zich nu
te laten gelden en de stroom ter bestrijding
van de duikbooten uit de Vereenigde Staten
zal weldra een vervaarlijke vloedgolf worden.
Geddes wierp ook een blik in de toekomst,
wanneer de admiraliteit de verlichting .m
dien vloedgolf zal ondervinden en de hulp
bronnen anders zal kunnen aanwenden, n.l.
om de verliezen aan koopvaarders goed te
maken. Op een werf zal men elke vijf maan
den een schip van 10.000 ton doodgewicht
van stapel kunnen laten loopen. Als alle wer
ven in vollen gang zijn zal de hoogste capa
citeit honderd schepen per jaar zijn.
Londen, 30 Juli. (R.). Met betrekking
tot de verklaring van admiraal Holtzendorf,
dat de tijdelijke verbetering van den toestand
van de Engelsche koopvaardij het gevolg is
van de toeëigemr j van. neutrale scheeps-
ruimte, verneemt Reuter officieel, dat de
openbaargemaakte cijfers van de Britsche
admiraliteit alleen voor nieuwen aanbouw
gelden. Holtzendorf zeide ook, dat de ver
liezen van de Entente 330.000 ton per
maand boven den aanbouw bedragen. Hij
onderschat echter den aanbouw met 50.000
per maand en, terwijl Holtzendorf beweert,
dat onze verliezen 630.000 bruto ton ge
middeld per maand gedurende de laatste zes
maanden hebben bedragen, bewijst de op
gave van de admiraliteit dat zij nog geen
350.000 ton waren. Holtzendorf beweert,
dat de verliezen aan schepen, die voor aller
lei militaire doeleinden gerequireerd zijn,
niet vermeld worden. Dit is onwaar. De Open
baar gemaakte verliezen omvatten alle trans
portschepen/ hospitaalschepen en andere
schepen in maritiemen en militairen dienst
Zoowel door vijandelijke handelingen als
door de gevaren der zee.
De Eerste Lord der Admiraliteit heeft van
middag in het Lagerhuis verklaard, dat de
scheepsbouw in het half jaar, dat op 30 Juni
geëindigd was, in het vereenigde koninkrijk,
de geallieerde en neutrale landen alle ver
liezen van eiken aard in die periode had
goed gemaakt.
Washington, 30Juli. (R.) De Ame
rikaansche scheepswerven hebben in de vo
rige week acht stalen schepen te water ge
laten van een totale bruto-tonnage van
85,890 ton. Deze week loopen tien stalen
schepen van 53,250 ton en vijf houten van
19,200 ton van stapel.
Be r I ij n 2 9 Juli. (W. B.) De Turksche
gezant Hokki Pacha is gisteravond na een
ernstige ziekte van acht dagen gestorven.
Moskou, 28 Juli. (W. B.) Naar de
Iswestie meldt, is wegens hel doodschieten
van sowjetleden te Kern, een commissie
naar Moerman gereisd, die heeft bevestigd,
dat de sowjet te Kem verjaagd en de leden
doodgeschoten zijn. De commissie bracht
veel materiaal mee over de toebereidselen
der Engelschen aan de Westkust van de
Witte Zee, dat weldra in het licht w'ordt ge
geven.
Moskou, 28 Juli. (W. B.) Volgens
persberichten uit Tsjeljabinsk zijn ie Omsk
de lichtingen 1912 tot 1920, in Koerban die
van 1917 tot 1919 onder scherp protest der
arbeiders en boeren onder de wapenen ge
roepen. Naar Siberië worden wegens den
oorlogstoestand geen postzendingen meer
aangenomen. Het postcommissariaat roept
alle in 1896 en 1897 geboren telegraafbe-
ambten en de van 1893 tot 1897 aangestel
de op, welke bij artillerie en genie gediend
hebben om zich onverwijld voor den militai
ren dienst aan te melden. De raad van volks
commissarissen heeft een besluit opgesteld
over den plicht, paarden en voertuigen ter
beschikking te stellen.
Als tegenhanger van den moord op den
Duitschen gezant in Moskou, is een moord
aanslag gepleegd op veldmaarsdv*11- von
Eichhorn, den bevelhebber van de Duitsche
troepen in de Ukraine. Alleen in de uilwer
king bestaat verschil; het slachtoffer van den
aanslag niet gedood maar ernstig gewond
en de bedrijver bevindt zich in hechtenis.
B e r 1 ij n, 3 0 J u 1 i. (W. B.) De Vossische
Ztg. bericht uit Rome
In sommige oostelijke staten van Amerika
is een strijd tegen het Jiddish ingezet.'Men
verlangt, dat deze taal in het Amerikaansche
openbare leven niet meer gebruikt zal wor
den, omdat zij grootendeels uit Duitsche
woorden- bestaat.
In New-York leven V~ millioen Joden, van
wie een millioen zich niet anders dan in het
Jiddish kan uitdrukken. Er zijn verscheidene
dagbladen in Newr-York, die in het Jiddish
verschijnen; zij hebben eene oplage van
600,000 exemplaren.
Verspreid® Berichten
Lupinen als Voedingsmiddel.
Men schrijft aan de N. R. Crt.
„Met een kapitaal van 3 millioen mark is
te Chemnitz een maatschappij opgeericht,
welke zich ten*doel stelt, de verwerking op
groote schaal van lupinen tot voedingsmid
del voor mensch en dier. In vroegeren tijd
gold de lupine als een gewas, dat voor de
voeding hoegenaamd geen waarde bezat.
Doch vóór ongeveer een halve eeuw gelukte
het aan den apotheker dr. Simpson, te Moh-
rungen, de bittere slof, welke de plant onge
nietbaar maakt, te verwijderen en de g-roote
hoeveelheeden eiwit en vet, in dit gewas
voorhanden, dienstbaar te maken aan de
volksvoeding. Het uit de plant verkregen
meel bleek uitstekend geslikt bij de berei
ding van brood. Maar omdat toen het brood
koren in overvloed voorhanden was, geraak
te de uitvinding van Simpson in vergetelheid.
Thans, bij de groote behoefte aan voedings
middelen, heeft prof. dr. Backhaus, de be
roemde chemicus en samensteller van ver
schillende voedingsartikelen, met kracht de
bereiding van lupinen voor de volksvoeding
aanbevolen. En bedoelde maatschappij zal
nu op zeer uitgebreide schaal uit lupincrx
meel bereiden voor het bakken van broodJ
Uit deft afval van deze fabricatie zaï tevens
een uitstekend veevoeder worden samenge
steld. Van regeeringswege wordt tk* iri
Duitschland met kracht op de teelt van lupi
nen, welke de laatste jaren zeer achteruit
ging, aangedrongen.
Zou dit voorbeeld in ons land niet navol
ging verdienen? r
Negerinnen als verpleeg
sters. De Temps verneemt uit New-Yorïc,
dat Baker, de Amerikaansche minister van
oorlog, besloten heeft, dat er negerinnen
als verpleegsters verbonden zullen worden
aan de instructie-kampen der neger-solda
ten. Aan generaal Pershing zal gevraagd
worden, wat hij denkt van het gebruik de
zer negerinnen-verpleegsters in Frankrijk.
Be r 1 ij n, 3 0 Juli. (W. B.) Officieel be*
richt. j
Hedenmorgen om 9 uur 14 min. is tus
schen Zantock en Gurkow bij "Landsberg de
linker zuigerstang van een locomotief vaitj
den D-trein 22 gebroken. Dientengevolge
ontspoorden de locomotieven. Daarbij wer
den de laatste vier wagens van den goede
rentrein 6641, die op de daarnaast liggende
lijn reed, uit het spoor gelicht. Van den D-
trein zijn vier wagens verbrand, van den goe-'
derentrein drie,.. Tot nu toe is vastgesteld,
dat 16 menschen zijn gedood. 27 ernstig ert
twee licht gewond. De machinisten en sto
kers van den trein kregen geen letsel. Beides
lijnen werden versperd. Echter zal er eetf
vermoedelijk vandaag na drieën «weer berijd
baar zijn. Het treinverkeer gaat door, de pas
sagiers moeten overstappen.
Tweede telegram. Volgens bericht
van het spoorwegbestuur te Bromberg be
draagt naar de tot dusver beschikbare gege-
ve- het aantal denden ongeveer 30, dat der
zwaar en der licht gewonden 2„
De Staatscourant van 30 Juli bevat o. a.
de volgende Kon. besluiten:
benoemd tot notaris te Eek cn Wiel gem.
Ma-brik D. Rcuff, candidaal-nolaris te Eek en
Wiel;
tot notai js le Culcmborg C. Schouten, candi
daal-nolaris le Maasland;
tol burgemeester van Nedcrhemert jbr. mr,
J. E. W. Twiss Quarles van Ufford, cn tot bur
gemeester van Gcldermalsen jhr. G. von Geu-
sau, met eervol ontslag als burgemeester van
Blokzijl;
lot gewoon hoogleeraar in de afdeeliug
werkluigbouwkundfsclieepsbouwkunde ea
electro techniek aan de Technische Hooge-
school le Delft J. M Burgers, conservator aan
het Natuurkundig Laboratorium van Teyler's
Stichting te Ifaarlem;
tol gewoon hoogleeraar in de faculteit der
geneeskunde aan de Rijksuniversiteit tc Gro
ningen dr.-L. Polak Daniels le 's Gravf'nhagc
onder ontheffing van den hoogleraar A. Klein
van liet onderwijs in de geneesmiddelleer;
op verzoek eervol ontslagen -T II. van den.
Brug als leeraar ana de R. H. R. S. te Zait-
Bomnvcl;
benoemd tol inspecteur v:n het Middelb.
Onderwijs dr. A. Pit, oud-directeur van het
Nederlondscli Museum van Geschiedenis ea
Kunst te Laren;
met ingang van 1 Augustus 1918 met afwij
king in zooverre van de bestaande organisa-
tiën en van het sedert gewijzigd I\ B. van 26
Februari 1912:
I. benoemd:
A. bij het wapen der inhunei Le,'l..l luitenant-
kolonel, onderscheidenlijk commandant van
het 13de cn het 20ste regiment, de majoors L'.
IT. C Beijens en jhr. J. A. A. von Schmid,
respectievelijk van het 5de err het 21ste. regi
ment; tol majoor, de kapiteins L D. T, M-
Coeifegracht. II. Dijkstra.^E. Kool, W. F. II.
Er zouden vele gelukkigen te maken zijn
met al het geluk dat niet gewaardeerd wordt.
Roman naar het Duitseh
van
A. Oskar Klausmann.
29
Hij deed weinig moeite om klaarheid in zijn
gevoelens te bj>engen. Slechts zooveel was hem
■duidelijk, dat hij zijn belangstelling voor Dora
nimmer mocht verraden. Indien hij hier wilde
a ij ven cn zich voorgoed aan de werken ver
inden, dan moest hij alles vermijden, wat
aanleiding kon geven tot een conflict, zooals
niet zijn voorganger had plaats gegrepen.
och stond hij wel tegenover Dora, zooals
die opdringerige minnaar had gedaan? Voel
de Dora niets voor hem? Hij wist het niet,
doch hij hoopte het vurig. In elk geval had
aij het gevoel, dat hij haar sympathiek was.
es te voorzichtiger meest hij tegenover haar
zijn, opdat ze hem niet voor een geldjager
zou houden, zooals ze er al zoo velen zich had
zien ontpoppen. Ze stelde vertrouwen in hem
en "joelde waarlijk ook iets als vriendschap,
at had ze door het in elkaar zetten van den
lakkeioptocht bewezen. Ze deed alle mogelijke
moeite, om hem het leven aangenaam te ma
ken, voor zoover zij dat in hunne verhouding
n doen. \an des te grooter belang was
el voorzichtig^en gereserveerd te zijn.
Daar schoven de omstandigheden hem weer
een stuk voorwaarts in dc richting, die hij
voorloopig althans, nog in het geheel niet
overzien kon. Totnutoe was hij weinig met
Dora in aanraking gekomen; dikwijls ging er
een'week of langer over heen, dat hij haar
niet zag. Van nu af aan zou hij haar dage
lijks zien. Onder andere omstandigheden zou
dat inderdaad heerlijk geweest zijn. Onwille
keurig zouden ze nu vertrouwelijker met el
kaar worden. Hij wist uit ervaring, hoe de
vormelijkheid er afgaat bij een dagelijkschen
omgang met personen. Voor hem werd het ge
vaar nu belangrijk grooter, te verraden, wat
er in hem omging.
Hij zou zich natuurlijk in acht nemen, zoo/
veel hij kon. Maar door een toeval zouden
misschien zijn gevoelens verraden kunnen
worden en dan zou een onherstelbaar kwaad
geschied zijn; nimmer zou hij zoo iets onge
daan kurlnen maken. Dan zou ook hij op een
goeden dag weggestuurd worden als de afge
wezen, indringerige minnaar; hij zou tegen
zijn wil weggaan, belachelijk in aller oog,
zelfs van degenen, die hem genegen waren,
zooals Kersten en Klinter. Misschien was het
wel het beste,'dat hij uit zichzelf ging, zonder
zich verraden te hebben; als het proefjaar
om was, zou hij de Buchwald-werken kunnen
verlaten en was dan weer een" vrij man.
Dan zou hij misschien naar Dora's hand
kunnen dingen, dan zou hij onder gansch
andere omstandigheden voor haar staan om
haar van zijn liefde te vertellen. Dan was
hij niet meer de van haar afhankelijke onder
geschikte, die de bespottelijke gedachte had
gekoesterd, zijn meesteres te willen huwen,
om zich in „het warme nest'' te kunnen neer
zetten.
Wanneer geheimraad Kerstep niet de groe
ven van mevrouw Glover gepacht had, had
Werner dit kunnen doen. Dan zou hij een
voorwendsel gehad hebben, om. na zijn proef
jaar, in Dasbür^ en in Dora's nabijheid te
blijven; dan zou hij voorzichtig, als onaf
hankelijk man kunnen beproeven, Dora voor
zich te winnen.
Doch waarschijnlijk zou men het hem zeer
kwalijk nemen, als hij na afloop van het eer
ste jaar weer wegging en zlfth als zelfstandig
man in den omtrek vestigde. Kersten zou dat
zeker kwalijk nemen en Dora waarschijnlijk
ook. En zou hij dan zeker zijn, dat Dora hem
niet afwees? Was hij er zoo van overtuigd,
dat Dora meer voor hem gevoelde, dan voor
alle mannen, die naar haar hand gedongen
hadden? Hoe stond zij bijvoorbeeld tegenover
Lothar Kersten, die ongehuwd en die ze vanaf
haar jeugd kende? Deze kon haar meer on
bevangen tegemoètlredcn dan elke andere
man en had daarbij nog het^voordcel, dat hij
de zoon was van geheimraad Kersten, den
man, die niet alleen de plaats van algeheel
leider, doch ook dfenigszins die van een vader
van Dora had ingenomen.
Afwachten! afwachten! Doch menschen met
"hartstochtelijke gevoelens, al houden deze
slechts hooge vereering voor een vrouw in,
zijn zeer ongeduldig en he^ moeten wachten
maakt hen onrustig en tot ondoordachte daden
geDeigd.
Eenjhvaas was hij, dat hij zich hier op de
bank had neergezet en zich als een school
jongen had verloren in dweeperijen! Hij had
een geweldigen honger en liet zijn eten koud
worden.
Werner sprong op en ging met haastige
schreden huiswaarts, zonder zich verder.om
de natuurschoonheden te bekommeren. Juf
frouw Wolf verontschuldigde zich, dat het elen
misschien niet zoo goed was als hij verwacht
te, doch zij had niet geweten, wanneer hij
thuis dacht le komen.
Werner zei, dal het zijn eigen schuld was,
en dat hét eten zeker nog wel le genieten zou
zijn. Juffrouw Wolf was over deze vriendelijke
woorden' echter heelemaal niet geslicht. Ze
gaf zich de grootste moeite voor het koken en
voor een goede leiding van hel huishouden,
doch Werner begreep dat zoo niel. hij had
waarschijnlijk niets geen verstand van huis
houdelijke vaardigheid en bijgevolg nok wei
nig waardeering cr voor.
Indien hergraad Spalding tot nog toe een
autoriteit voor haar geweest was, dan was dit
aanzien wel en beetje verminderd door de
woorden .van mevrouw Schottelius. Wiet weet,
hoelang deze regecring hier nog duurde! Me
vrouw Schottelius hield niets van den berg-
raad en zij was de tante van de eigenares,
die hier onbeperkt als een koningin heerschte.
ACHTSTE HOOFDSTUK.
Na veertien dagen ging alles weer zijn geJ
wonen gang op het hoofd-bureau. Dagelijks
kwam Werner op den bepaalden lijd naar
Saarkirchen en vond op de schrijftafel zoo
wel de klaargemaakte brieven als dc rappor
ten der verschillende werken. Ds Buchwald-
werlccn waren in een stadium van groote ont
wikkeling cn gingen geweldig vooruit. Bij alle
bedrijfsleiders was een groote neiging lot uit
breiding en vergrooling van de werken. Dat
vereischte middelen en daar er zooveel nieuws
uitgevoerd werd, was er ontzaglijk veel geld
noodig. liet was van het grootste belang,
deze ontwikkeling niet te overhaast le doen
plaats vinden, doch hier en daar te matigen
en zoodoende een gezonderen en meer regel-
matigen gang van zaken te bevorderen. Tiet
ging alles om belangrijke, doch zeer koslbare
aangelegenheden en steeds weer morst Werner
Dora uitvoerig uitlegging geven en haar er op
wijzen, dal een forceeren, ook wat dc uit
gaven betreft, niet wenscliclijk was.
Dora zag dat heel goed in: ze vond aiie
maatregelen die Werner nam, goed; do/.e hatl
zijn eigen hervormingen op hel Theresia-v.erfc
opgeschort. Er waren wellicht gewichtiger za
ken le doen, vooral bij de kolenmijnen, Mea
moest hel niet alleen zoo ver zien te brengen,
dat er genoeg kolen gewonnen werden voon
eigen gebruik, doch hel was wenscliclijk, dat
cr door den verkoop van kolen kapitaal ia*
kwam.
Dora was altijd van drie lol vier- uur ia
haar kamer te vinden on zat aan de schrijf
tafel, waarhoven het portret van haar vader
hing. Werner had zooeven zijn beloog tegea;
Dora geëindigd en ua ecnig nadenken sprak
deze;
„Ik begrijp, dal wc een deel van de plan
nen moeten laten liggen en al onze krachten
moeten aanwenden, om nieuwe kolenvelden
te verkrijgen. Ook mijn eigen plannen moot
ik laten liggen. Ik weel niet/ of geheimraad
Kersten cr al met U over gesproken heef'.: ik
had het plan, een opleidingsschool voor meis
jes óp. te richten, w aar voornamelijk naaien cn:
huishouden zou worden onderwezen. Ileitis
ontstellend, zoo weinig ah de jonge mcisjca
bij haar (rouwen van hel huishouden afweten.
Al heel jong gaan ze naar fabrieken cn ris
ze trouwen, weten ze nauwelijks, Ime ze rp
moeten koken; van inkoopen en huuhoudi-nl
hebben ze geen begrip cn evenmin, hoe hm
man het thuiszijn behaaglijk morim rark^a
en hun kinderen moeten opvoeden. Deze cp-
yoedingsïnriohling voor meisjes hoof- mij r
na aan het hart gelegen doch natuurlijk' zal
ik nu vooreerst dc plannen daarloe maar op«
geven." J
(Wordt vervolgd.)