ALCOHOLVRIJ
versterkend,
voedzaam - gezond
sa
TOONKUNST.
Verkrijgbaar bij
Pb. J. DU CHATTEL, Utreohtschwtr. 5, Telet No. 82.
J. tan G EX DEREN, Arahftmioheatr. 85, Telef. No. 104.
T_ GF.CKTSEN, K),1d» Spui 84
ALBERT HBIJH, lufHtrul SA
A. VAN DE KUILEN, LongMtrut U, Mat No. 214.
TH. R. N. OOSTERTEEN, Lugootrul 48, Tolot Ho. 77.
X. OP T LAND. LangeotroAt 92
E. OTTE, H.iUg«nborg»rwoi! 2, T.l.L No. 102.
F. V.'. TAN DER WILDE, Muurhuiion 87, T«Ief. No, 28.
MALT»
iing der cntwerp-verorcening tot de oprich
ting van ep de vaststelling van statuten voor
'de „Stichting tot beheer en exploitatie van
woningen te Amersfoort" het verband is ver
loren gegaan tusschen dit ontwerp en de
bestaande „Verordening betreffende het wo
ningbedrijf te Amersfoort".
Dit noodzakelijke verband tusschen bei-
"de verordeningen kan echter op tweeërlei
manier worden aangebfacht.
In de eerste plaats zou het geheele „Wo
ningbedrijf" gebracht kunnen worden onder
de bemoeiingen van de „Stichting", die den
ïeitelijk het hoofd van het woningbedrijf
Vordf en in de tweede plaats zou aan de
^Stichting" (dan als onderdeel of hulpmid
del van het bedrijf) alleen kunnen worden
Opgedragen de exploitatie der woningen,
SÊLw.z. het besluiten tot verhuur en tot vor
dering van ontruiming.
Blijkens ons bovenvermeld voorstel is het
tóiter niet slechts de bedoeling om de stich
ting uitsluitend m het leven te roepen ter
©ntkoming aan de beperkende bepalingen
ider Gemeentewet omtrent huur van gemeen
te-eigendommen en het optreden der ge
meente in rechten (waartoe met de in de
tweedeplaats genoemde manier zou kun
nen worden volstaan), maar tevens het voor
deel te genieten, dat ook andere personen
idan raadsleden, bijv. huurders aan de Stich
ting kunnen worden verbonden.... ook dat
•die bemoeiingen inzake het beheer en de
exploitatie van het woningbedrijf, als de
Verhuring, het innen der huren, de zorg voor
Onderhoud en vernieuwing, de administra
tie, enz., nu aan dien rechtspersoon kunnen
borden opgedragen.
hi dit verband is het dus onze bedoeling
Be Stichting aan het hoofd ven het woning
bedrijf te pkatsen.
Restauratie O. L. Vrouwen
toren.
In 1006 werd de restauratie van den
O- L. Vrouwe Toren geraamd op een be
drag van 50.000. Van dit bedrag werd
Boor den raad de helft toegestaan, terwijl
het Rijk zich voor de andere helft verbond.
Blijkens een door den Directeur van Open.,
bare Werken uitgebracht advies, waarmee
Zich vereenigdé de waarnemend architect
der Rijksmuseumgebouwen is de omvang
van de gebreken aan het bouwwerk veel
grooter dan ten tijde der eerste raming kon
worden voorzien.
Tengevolge hiervan is de geraamde ar
beidsduur van 6 jaren veel te gering geble
ken, terwijl de stijging der arbeidslöënen en
ds- materiaalpriizen een aanmerkelijke ver
hooging van het toegestane bedrag vorde
ren.
Het thans geraamde bedrag bedraagt
'f 190.000, alzoo een vermeerdering van
740.000, waarvan de helft door het Rijk
zal moeten worden gedragen en waarvoor
reeds een subsidie-verhooging bij het Rijk
Ss aangevraagd.
Aangezien de duur van de totale restau
ratie geraamd wordt op nog 6 a 7 jaren, zoo
dot m 7924 het werk waarschijnlijk zal ge
ëindigd zijn. stellen B. en W voor het toe
gestane bedrag te verhoogen van 25.000
tot J 95.000, te verdeelert over de jaren,
gedurende welke nog gewerkt zal moeten
worden.
Tevens stellen zij voor, Gedeputeerde
Staten dezer provincie te verzoeken, te wil
len bevorderen, dat door de provincie een
bijdrage wordt verleend in de kosten, die
voor rekening der gemeente blijven.
Personalia.
Tot scheikundige aan de Melkinrichting
„Amersfortia" is benoemd de heer J. v.
Lonkhuijsen, scheik. ingenieur, alhier.
Jubileum.
Mej. M. M. van Mil herdenkt 1 October
den dag dat zij 35 jaar geleden benoemd
werd tot onderwijzeres alhier.
Dinsdag' 7 October zal het 25 jaar ge
leden zijn dat de heer J. D. ten Hoedt, be
steller aan het post- en telegraafkantoor al
hier, bij de posterijen in dienst trad. Het
Z3l den actieven beambte dien dag zeker
riet aan bewijzen van belangsteüing°ontbre-
ken.
volg, door vele handels- en kantoorbedien
den worden bezocht.
Tuinbouw cursus.
De Tuinbouw vereeniging „Amersfoort"
wil in den—a.s. winter een cursus organi-
seeren in fruit- en groenteteelt voor ama
teur tuiniers, 't Zal dus geen cursus worden
voor hen, die in het vak zijn, dus niet voor
beroepstuiners, maar voor dames en Iveeren
die uit liefhebberij de fruit- en groenteteelt
beoefenen. De lessen zullen worden gegeven
door den heer P. v. Straalen Jt. Voor ver
dere bijzonderheden verwijzen we naar de
in dit nummer voorkomende advertentie.
Concert.
D e muziekv ere enig ing „Harmonie" van
de wagenwerkpJaatsen zal bij gunstig weer
niet Zondagavond, doch Zondagmiddag van
3 tot 5 uur een concert voor hare leden
op het terras van de sociëteit „Amicitiü'
geven.
Het bestuur van Amicitia stond het ter
ras en de muziektent welwillend af.
Afscheiding van de kerk.
Men meldt ons
Sedert de Ned. Herv. Kerk alhier de be
lastingbiljetten onder hare leden heeft ver
spreid, neemt het aantal afschrijvingen door
rniadel van „De Dageraad" nog steeds toe.
Deze week zijn zelfs een dertigtal formulie
ren ingeleverd en nog zijn vele onder lid
maten verspreid ter invulling.
Cursussen Mercurius.
We vestigen de aandacht van belangheb
benden op de m dit nummer voorkomende
advertentie van ^Mercurius". Er zijn thans
reods 5 cursussen in moderne talen en
boekhouden loop end e, welke met goed ge
Volkszangschool.
In plaats van den'heer den Hartog, die
als zoodanig ontslag heeft gevraagd en ge
kregen, is tct onderwijzer aan de volkszang
school in de Beekstraat benoemd de heer
P. Kortland.
V o e tb a l.
Quick moet morgen den strijd aanbinden
tegen S. M. L. in Arnhem. Gezien de presta
ties van de „rooden" op j.l. Zondag, waarbij
nog komt het nadeel van vreemd terrein,
l daar geven, we S. M. L. de meeste kans op
een overwinning.
HL V. S. zal het nieuw aangelegde terrein
aan den Saesterweg openen met een wed
strijd tegen Blauwwit II, reserve Westelijk le
klas.
Om 2 uur zaL de officieele opening plaats
hebben, terwijl de wedstrijd om half drie be-
gint We geven den Amsterdammers de
meeste kans op de mooie medaille en we
twijfelen niet of er zal veel publiek tegen
woordig zijn.
Korf b al.
Onze stadgenooten van de korfbalclub
„Amersfoort" gaan morgen naar Hp vers urn,
om tegen „Excelsior" aldaar te spelen. Waar
deze laatste vereeniging gewoonlijk op eer-
ste-kias kracht speelt, zullen onze stadge
nooten hard moeten aanpakken, om een
niet al te gek figuur te slaan.
Middenstandsbelangen.
Door een zeer betreurenswaardig misver
stand hebben wij geen verslag van de lezing
van den heer Kropveld, rijksmiddenstands-
adviseur, Donderdagavond in de Keizers
kroon gehouden.
Wij nemer dus voor ditmaal het verslag
over uit de Eembode.
In de Keizerskroon had een vrij goed be
zochte bijeenkomst plaats van middens tan-
des, onder leiding van gemeervte-secretaris
Veenstra. Mede ween aanwezig, behalve
de burgemeester, afgevaardigden der mid-
censtaruisvereenigmgen uit Soest, Putten en
Harderwijk. De middenstandsadviseur Krop
veld ging spreken over: Midldenstandsbe-
langen.
De heer Veeristra memoreerde de po
gingen die zijn aangewend om te komen
lot een middenstandsfederatie, pogingen die
schipbreuk leden. Toch is samenwerking een
gebiedende eisch.
Consulent Kropveld wees allereerst op
een paar mïddertstandsfouten. Zij toch
maken hun uitgaven, doordat zij ruimere
inkomsten hebben gekregen, te groot, en ze
me enen maar al te gauw dat samenwerking
niet noodig is.
En toch r samenwerking is noodzake
lijk. Er zijn nog middenstanders, die hun
coll eg a.s te veel trachten te beconcurreeren.
Dezulken mogen 2ich wel eens spiegelen
aan de arbeiders en landbouwers, die sinds
lang krachtige vereenigingen heibben opge
richt.
Gelukkig komt er kentering. Maar er zijn
ook nog middenstanders, die denken, dat
als ze vereenigd zijn in een vakoiganisatie,
dit voldoende is. Er zijn groote algemeene
belangen, die door de vakgroepen niet vol
doende kunnen worden behartigd. Spr. richt
zich hier op de boekhouding, die bij min
stens 80 pCt. der middenstanders beneden
peil is. Daarom kunnen zij gebruik maken
van de bestaande Advies-bui eaux die in
lichtingen verstrekken aan de middenstan
ders, ook in de boekhouding.
Ook geven ze advies op algemeen ter
rein, terwijl ze tevens in verbinding staan
met de rijksnijverheidsconsulenten.
Vergeten mag ook niet de BorgmaatscKap-
pij, die met rijkssubsidie den middenstand
tracht te helpen. Doch samenwerking is
eisch. Hij adviseert daarom tot hechte aan-
eenslurtfng. Er moeten komen krachtige
vakgroepen. Bedoeling is niet bestaande
groepen op te lossen in een nieuwe veree
niging, doel is te komen tot eendrachtig sa
menwerken om algemeene belangen te
behartigen.
Een Harderwijker middenstander klaagde
over de oorlogswinstbelasting, die te druk
kend is.
De heer Kropveld verklaarde naar aanlei
ding van een gestelde vraag de werking
eener federatie. Hij zegt
Samenwerking moet er zijn met het ge
meentebestuur, dat voortdurend blijk geeft
van een zuivere kijk op de zaak.
Om tot een goede samenwerking te
komen met de gemeentelijke regeering,
moet men echter den moed hebben, die
middenstanders aan te wijzen, die niet han
delen zooals het behoort; zij behooren in
een middenstandsvereeniging niet thuis.
Daardoor zal een gemeentebestuur respect
krijgen voor zulk een organisatie.
Hij stelt zich voor, dat in het federatief
bestuur zullen zitting hebben afgevaardigden
van de verschillende vakgroepen.
De heer Hassing, voorzitter der Hanze,
wees er cp, hoe hij voor eenige maanden
zich terugtrok uit het voor loop ig comité. De
katholieken moeten zich vereenigen in een
confessioneele vereeniging, er zijn toch ook
geestelijke belangen verbonden aan elke
zaak. Bovendien zijn er verschillende in
stellingen bij de Hanze, die nu door de. fede
ratie worden beoogd. Toch wenschte hij
wel dat een weg werd gevonden tot samen
werking.
De voorzitter wijst er op dat deze samen
werking wordt gezocht met alle confessio
neele vereenigmgën. Door de federatie kan
men echter zich krachtig naar buiten open
baren.
De heer Kropveld zegtde confessioneele
vereenigingen blijken noodig te zijn; hun
oprichting deed veel goeds geboren worden.
Aan haar moet alle recht wedervaren.
Vóór de sluiting richtte de burgemeester
een woordje tot de aanwezigen. Hij zag
gaarne de totstandkoming der federatie.
Onze stad moet worden de marktplaats der
omstrekendaarvoor is noodig een uitge
breid tramnet. Hiertoe moet de middenstand
meewerken. Het kanaal door de Geldersche
Vallei zal komen en is van enorm belang
voor den middenstand. Hij wees op de lig
ging van Amersfoort, middenpunt van tal
van spoorwegverbindingen. Wil men echter
vreemdelingen trekken, dan moet er zijn een
hotel up to date. Zoo moeten hier de
groote congressen heen getrokken worden.
Dit is in 'r belang van den middenstand. Hij
moet derhalve pleiten voor spoedige op
richting der federatie.
Ten slotte deelde de heer Veenstra mede,
dat spoedig een nieuwe oproep zal uit
gaan tot de middenstandsvereenigingen om
dan te komen tot de oprichting van de fede
ratie.
W i n t e r t ij d.
Niet ia den nacht van 30 Sept. op 1
Oct., gelijk velen meenen, doch in den nacht
van 29 op 30 Sept. wordt ditmaal de
zomertijd weer door den zonnetijd ver
anderd.
Men denke er dus om de klokken Zonr
dagavond een uur terug te zetten.
Gasrantsoen.
Het gasrantsoen zal voor de maand Oc
tober met 10 kub. M. worden verhoogd en
dus bedragen voor gezinnen:
van 1 of 2 pers. 50 kub. M.;
van 3 tot 5 pers. 55 kub. M.;
van 6 tot 8 pers. 60 kub. M.;
van 9 of meer pers. 65 kub. M.
Daar deze rantsoenen hooger zijn dan
door de Rijkskolendistri'butie als minimum
rantsoen is vastgesteld, zullen zij slechts ge
handhaafd kunnen worden als het me er en-
deel der gasverbruikers er beneden blijft.
Zuinigheid blijft dus geraden.
Koopt bij stadgenooten!
Het middenstands-vraagstuk is hier
thans aan de orde van den dag. Een krach
tige middenstand is inderdaad een hoog be
lang voor de gemeente. En goéde winkels
zijn een attractie te meer voor Amersfoort
-als woonplaats.
Maai- wat baat organisatie en hoe kunnen
wij hier goede magazijnen krijgen en be
houden als het den winkeliers materieel niet
goed gaat?
Terecht is dan ook. de leuze aangeheven:
•Koopt bij stadgenooten, steunt den Amers-
foortschen middenstand!
Men zou verwachten dat het gemeente
bestuur, dat trouwens nog dezer dagen ge
toond heeft de middenstandsbelangen zeer
zeker ter harte te dragen, wel het voorbeeld
zou geven. Daarom doet het ons zoo won
derlijk aan te vernemen dat de leverantie
van schoolbehoeften voor het volgend jaar
voor 't grootste deel opjredracen is aan ]e*
veranciers buiten de stad. Zijn wij wel in
gelicht, dan hadden de Amersfoortsche
boekhandelaren ingeschreven voor onge
veer 6000, waarbij zij slechts een bruto
winst van 10 pet. berekenden. Hetgeen toch
zeker niet onbehoorlijk is. Niettemin weid
hun slechts voor 600 toegewezen.
Besmeth ziekten.
In de week van 78 tot 25 Sept. deden
zich in deze gemeente 2 gevallen van ty
phus en 2 van diphthelitis voor.
K r ij g s r a a d.
Voor den krijgsraad te 's-Gravenhage
stond terecht G. W. R., milicien-soldaat der
infanterie, afkomstig uit Amersfoort, we
gens het verkoopen van de rijksgoederen
van -zijn kameraden en wegens diefstal in
het slaapkwartier ten nadeele van zijn kame
raden. Eisch: 2 maanden detentie en 3
maanden gevangenisstraf.
Verijdelde fabriek s-
inbraak.
Hedennacht bemerkte een bewaker van
den Amersf. Particulieren Bewakingsdienst,
op post staande op het terrein der Turnfa-
briek alhier, dat een persoon zich weder
rechtelijk toegang tot deze fabriek wenschte
te verschaffen door het forceeren van een
deur. Na een worsteling, waarbij de nacht
waker herhaaldelijk van zijn gummistok ge
bruik moest maken, wist de inbreker helaas
in de duisternis te ontsnappen.
Politienieuws.
•Door de recherche is aangehouden een
zekere K., verdacht van diefstal van een
vijftal der hier in den laatsten tijd vermiste
fietsen. Het onderzoek is in vollen gang.
Aangifte is gedaan van diefstal van
een zak aardappelen en van een hoeveel
heid sterken drank.
Door een bewoner van den Arnhem-
schen weg werd aangifte gedaan, dat gis
termorgen brand bij hem was gesticht, ter
wijl bij die gelegenheid een bankbiljet van
100 was vermist. In den namiddag kwam
een rijksveldwachter aan 't bureau met een
13-jarige jongen op wien de verdenking was
gevallen. Aanvankelijk ontkende hij, doch
na ernstige ondervraging bekende hij ten
slotte, zoowel den brand te hebben gesticht
als het bankbiljet te hebben gestolen. Het
biljet had hij achter het huis in den grond
begraven.
Aangifte is gedaan van diefstal uit een
schuur van 2 mud aardappelen en van een
ijzeren vloermat.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 29 September 1913
St. Joriskerfc.
10 en 6 uur. Godsdienstoefening.
Bethelkerk.
10 uur, Godsd. oefening.
Gasthuiskerk.
10 uur Godsdienstoefening.
Christel. School Blankenhelmotraat
en Diak. School Sluisje.
10 uur Kinderkerk.
Wijkgebouw Monnikenpad.
5 uur. Godsdienstoefening.*
Ev. Luth. Kerk,
Langestraat 67.
TOM uur: Ds. D. A. Wempe.
Remonstr. Kerk.
Heerenstraat.
Half elf uur. dr. Miedema.
Doopsgezinde Kerk.
Blankenheimstraat.
10M uur: Ds. ten Cate.
Gercf. Kerk.
Zuidsingeb
10 uur, Ds. Donner.
5Yi uur Ds. Teerink.
Langegrachl
70 uur, Ds. Teerink.
5M uur, Ds. Donner.
Vrije Gere?. Gemeente
OM en 5 uur: Godsdienstoefenl;
Christ. Gsref. Gem.
Willem v. Mechelenstr.
10 uur en half 6, ds. Beekamp.
Hersteld Apost. Gem.
OM en 3M uur: Godsdienstoef enir,.
Relig. Soc. Verbond.
„Ons Huis."
6M uur: A. Coenders.
Oud-Kath. Gemeente.
St Georgiuskerk, Zand 15o.
10 uur: R Dienst
3 uur: Vesper.
Baarn. (Ned.-Herv. Kerk).
10 uur: Ds. W. C. Posthumus Meijes.
6 uur: de heer H. v. d. Dool, Godsdienst
onderwijzer.
Soest (Herv. Kerk).
10 en 2M uur: Ds. Brans.
Hoogland. (Herv. Kerk),
OM uur Ds. Thomson.
Leusden. (Herv» Kerk).
TOjwr, Ds* Schallenb»
Hoevelaken. (Herv. Kerk).
10 uur: de heer G. van Beek, preeldezéijE
2M uur: Ds. Koolhaas, pred. te Bame?
veld.
Soesterberg (Herv. Kerk).
10 uur. Ds. Radix.
AGENDA.
Onder deze agenda worden alleen opg6*
nomen die uitvoeringen, vergaderingen, en*,
welke in het Dagblad geadverteerd worde»
Openbare Leeszaal (Beukenlaan) 10-*
72M, 2M10 uur. Zondag 2M—5M uujtf
Maandag 2M70 uur.
Vrijdag, Zaterdag, Zondag Maandag
Bioscoop de Arend.
D a g e 1 ij k s
Museum Flehite.
Bioscoop Langestraat.
29 Sept. Huis ter Heide. Vrijz. Godsdk
Openluchtsamenkomst.
29 en 30 Sept. Amicitia. Soldaten-Moe<
ders.
2 en 3 Oct Amicitia. De Twee Weezen,
6 Oct. Amicitia. Variété.
9 Oct. Amicitia. Ens. Solser en Hessöi-
0 Oct. De Zwaan. Lezing-Schutjes.
76 Oct. Amicitia. Concert Berthe SeroeiM"
Evert Cornelis.
10 Nov. Kunstavond Rel. Soc. Verbon^.
15 Nov. Amicitia. Concert Friedemaif'
Kwartet en Vera Press.
22 Nov. Amicitia. Soirée t. b. v. Zan
bergen.
71 Dec. Amicitia. Concert. Stefï Geyer.
27 Febr. Amicitia. Concert Edwin FlscKé|5
Marktberichten
Amersfoort, 27 Sept. Op de heden géi»
houden weekmarkt besteedde men voor Aard*
appelen f 0.— ft 0.—. Appelen 15.k 25. '1
Peren IS ft 30.— per H.L. Hoendereieren
24.— A 28.Bruine eieren/" k péf
100 stuks. Hooiboter ƒ0 00 A 0.00 p. K.G. Kippöll
2.A 4.Kuikensƒ0.AO.Piepkuiken®?
f 1.25 k 2.Eonden f 0.— h 0.Ganzen'
ƒ0.A 0.Wilde Konijnen 0.50 k 0.70. Tamnte';
fionrjnen f 2.a 6 por stuk. Duivon 0.7Ö.
Al per paar. Magere Varkens 60 A
Kalveren f A Zougen 150 A 30$;
dr. Zeugen 000 A 0Ó0. Biggen 20.A 40«<i.
Jonge Eenden f 0A
Aangevoerd waren 40 heet. Appelen.
heet. Peren. heet. Aardappelen. 900j
stuks Hoendereieren. 00 kilo Hooiboter.
kilo Kaas. stuks Vee. - Vette Varkens 8
Magere Varkens. 120 Biggen. 7 Zeugen 0
Kalveren.
Tefefonisch Weerberioht.
Naar waarneming in den morgen valt
28 September 1918.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. hstfraa)
te De Bilt.
Hoogste stand boven 760 In Z.-Duitsdft«
land.
Laagste stand 742.0 te Haparanda.
Verwachting tot den avond van 29 Sept,J.
Meest matige tot krachtige Z. tot W. wiittfi
tijdelijke opklaring, later waarschijnlijk weef
regen, weinig verandering in temperatuu#
ftrivertentiën.
Do Heer en Mevrouw
BOELENBrinck
geven kennis van de geboorte
hnnner dochter.
Poorwokarta
15 September 1918.
Het peffsoneel der firma
Oebrs. VAN ROODEN betuigt
hiermede zijn htlrtelijkenf
dank aan bovengenoemde,
firma, welke de^moeilijke om*
standiglieden van haar perso-,
neel inzienden, ons
week met een extra weelc
loon verraste.
HEI SEZJkMEHLUK PERSONEEL
Amersfoort, 28 September 1918,
Aanvang van de repetitie^
der Zanevereeniging op
Maandag 7 October 1918, dee
avonds te 8 uur in do Muziek-
iehool aan de Krommes traat.
In studio zal worden genomeil
Das Paradis and dis Perf
van R. SCHUMANN.
Aanmelding van nieuwe lederf
voor de Zangvereeniging lederen;
Maandag van 122 uur en op-
Maandag 7 October a-s. tusschen^S.
7.80 en 8 uur aan de MuziekschooL -
HET BESTUUR.
