„DE EEMLANDER"
BUITENLAND
"ÏÏUÏUÏToiï:
Het Suiker«Pa!@is
17e Jaargang No. 1C5
IDflHRflICtl'RODtlQ P*r 3 maanden voor Amers*
OUÜnif£iuLli2v)l RÜU (coj-t f 1.80, idem franco
per post f 2.30. per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.15. afzonderlijke nummers
0.05. Wekelijksch bijvoegsel »De Hotlsndsche
Huisvrouw* (onder redactie van Thérèse Hoven)
per 3 maanden 75 cent. Wekelijksch bijvoegsel
•Wereldrevue* per 3 maanden 60 cent.
AMERSFOORTSCH DAGBLAI
HOOFDREDACTEUR: M.. O. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF Co
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, hoj« uT.Ecut5CHt„»
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
Maandag 28 October 1918
dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0.50. grootc Iet:<
naar plaatsruimte. Voor handel en bedriji beslaan^
leer voordeeligc bepalingen tot het herhaald adver.
tceren in dit Blad, bij abonnement Eene circulaire
bevallende de voorwaarden, wordt op aanvraag
tocgeionden.
I - Politiek Overzicht
Het gerucht der abdicatie
van den Dultscben Keizer.
Reeds van het begin van deze maand af
•doen geruchten de ronde over de abdi
catie van den Duitschen Keizer. Omstreeks
^het midden van de maand, in den avond
£,«yan den 16en, berichtte Wolffs bureau, het
ófficieuse Duitsche telegiaafagentschap, dat
liet gemachtigd was de in het buitenland
verspreide bericten over de abdicatie van
den keizer voor „natuurlijk geheel verzon
nen" te verklaren. Die tegenspraak heeft
echter niet kunnen beletten, dat Ifet gerucht
telkens nieuw voedsel krijgt. Het zit in de
luchtmen spreekt telkens op nieuw van
's keizers aftreden, niet alleen in het bui
tenland, maar ook in Duitschland zelf.
In den rijksdag is de zaak ter sprake ge
bracht. Niet als een gerucht, dat de moeite
van tegenspreken eigenlijk niet waard was,
maar als een in de natuur der dingen lig
gende zaak. In de zitting van 23 October
heeft de onafhankelijke sociaal-democraat
Haase gezegd„De kronen rollen op de
straat, de kroon van den Bulgaren-koning
Ferdinand, de kroon van czaar Nicolaas,
de kroon van den Oostenrijksch-Hongaar-
schen keizeren de "kronen, die men reeds
meende te grijpen, zijn als schimmen weg
gesneld. Rondom ons zullen republieken
opkomen, en dan zou Duitschland alleen
nog een kroondrager of kroondragers heb
ben
De vice-kanselier kenschetste deze
woorden als „anti-monarchale buitensporig
heden", dre hij moest afwijzen, vooral om
dat hij het uur thans niet gekomen achtte,
waarin men zulk een vraag te berde kon
brengen, zonder Duitschland's stelling te
gen het buitenland in gevaar te brengen.
Waar den volgenden dag moest hij zich er
weer mee bezig houden, om op te komen
tegen een feilen aanval, dien Haase's geest
verwant Ledebour deed, niet alleen tegen
den persoon van den keizer, maar tegen het
geheele monarchistische stelsel. Tegenover
een brief, indertijd door den Keizer ge
schreven aan den czaar, dien Haase had
uitgespeeld, beriep hij zich op de, houding
van den keizer in de laatste weken, waarin
hij zich vastberaden op den weg der bin-
nen^andsche hervormingen heeft begeven,
qn iieide: „Houdt u toch aan de verklarin-
gVfvan den keizer, waaruit zijn standpunt
tegenover den nieuwen tijd duidelijk blijkt l"
Intusschen is met dit beroep op 's keizers
houding in den jongsten tijd de zaak geens
zins afgedaan. Juist die houding wekt ver
bazing en geeft aanleiding tot twijfel. Wen
vraagt zich af hoe die verklaringen zijn
overeen te brengen met de positie van den
Keizer als drager van de kroon. Blijkbaar
wantrouwt men de oprechtheid van 's kei
zers bekeering tot de nieuwe ideeën, die
men nu bezig is in de riiksgrondwet neer
te leggen. Duidelijk komt dit uit in eene
opmerking, die de Frankf. Ztg. heeft ge
maakt naar aanleiding van de verklaring
van Wilson in zijne laatste nota, dat de
regeering der Vereenigde Staten bij een
vrede, die het onrecht van dezen oorlog
moet goedmaken, slechts met de vertegen
woordigers van het Duitsche volk kan on
derhandelen en dat, als er moet onderhan
deld worden met „de militaire heeren en
met de monarchistische autocraten van
•Duitschland", geen vredesonderhandelin
gen, maar overgave zou moeten worden
verlangd. Het blad zegt hiervan „Wat de
woorden van Wilson beteekenen, is duide-
.lijk. Zij betreffen de stelling van den kei
zer. Dat is inderdaad de „kern". Het optre
In de ambtenaarswereld munt menigeeR
uit door de vlijt en de bekwaamheden van
zijn ondergeschikten.
Roman
door
Thérèse Hoven.
33
Vóór, in den winkel, wordt druk gekocht,
•achter in 'f kantoortje worden ook zaken ge
daan.
Daar is niet alleen dc brandkast van de
firma, maar ook de beurs; geen beurs met
■ldepjes en een slot, maar een handelsbeurs
met vraag en aanbod en koers... en winst en"
verlies!
Gij-s van Poeteren met zijn onbegrensde za-
ken-f 1 a i r en zijn ongebreidelde geldzucht,
is een soort van beun-haas op finantiëel ge
bied geworden en zijn boekhouder, een stil,
in zichzelf gekeerd mannetje, die zich nooit
over iets of iemand heeft uitgelaten, blijkt een
goede hulp.
Hij blijft nu geregeld 's avonds tot een uur
of twaalf en de patroon heeft hem voor zijn
overtijd en zijn hulp dan ook royaal opgesla
gen, 10 gulden per maand; vroeger verdiende
i bij f 60, met een toeslag van f 80 gulden aan
het eind van het jaar, zoodat hij een inkomen
had van f 800, zegge acht-honderd per jaar.
den van den keizer, vooral in zijne rede
voeringen, heeft het buitenland tot de mee
ning gebracht, dat de keizer de vertegen
woordiger is van eene machtspolitiek van
de gepantserde vuist, en het alternatief, dat
Wilson aan Duitschland stelt, is het gevolg
van deze opvatting. Het is dus niet zonder
hitotjsche logica, wanneer datgene wat
Wilson aankondigt, zich in de eerste plaats
tot het adres van den keizer richt. Wanneer
het nu werkelijk er om gaat of Duitschland
moet capituleeren, of dat men vrij met
Duitschland over1 den vrede zal onderhan
delen, dan staat de beslissing over dit alter
natief in de eerste plaats bij den Keizer.
Van zijn besluit zal voor Duitschland's toe
komst en vooral voor de ontwikkeling van
de vredeskwestie veel afhangen. Dit besluit
zou heel veel- wat in de laatste tientallen
jaren gezegd en gedaan is, doen vergeten,
en wij willen hopen, dat het spoedig en
wijs genomen zal worden."
Voor een goed verstaander kan het niet
twijfelachtig zijn van welken aard het „wijze
besluit" is, waarop wordt gehoopt. In een
ander artikel zet de Frankf. Ztg. de puntjes
op dc i's door te zeggen, dat de keizer docr
datgene wat hij in de dertig jaren van zijne
regeering heeft gedaan, zich tot het sym
bool van het oude régime heeft gemaakt. „En
het moet uitgesproken worden, dat in het
Duitsche volk de stemming tegenover den
keizer niet zoo is als hij misschien kan
meenen. In breede kringen laat men er geen
twijfel over bestaan, dat zij er dankbaar van.
kennis zouden hebben genomen, als hij bij
de radicale verandering van de binnen- en
buitenlandsche politiek, die is ingeleid, per
soonlijke consequentiën had getrokken, bo
venal om zijnentwil."
Dat is duidelijk gesproken. En hiermee
is ook de oorsprong verklaard van de ge
ruchten, die nu reeds gedurende eenige
weken loopen over de abdicatie van den
Keizer. Men is nu bezig met het aanbren
gen van grondige hervormingen in de
staatsinrichting van het Duitsche rijk en van
de Duitsche bondsstaten. De rijksdag hoeft
eergister zijn aandeel in dit werk ten einde
gebracht, en de rijksregeering heeft ver
klaard, dat zij de wijzigingen, die in cfe
grondwet van het rijk zijn gebracht, in den
bondsraad zal verdedigen. Het lijdt geen
twijfel of de bekrachtiging door den bonds
raad is binnen den kortst mogelijken tijd
te verwachten.
Die hervormingen, die het karakter dra
gen van eene omwenteling, hebben in de
eerste en voornaamste plaats tot doel het
leger ondergeschikt te maken aan het bur
gerlijke gezag. De groote macht, die tot
dusver gelegd was in handen van den'Kei
zer als-„overste Kriegsherr", wordt daardoor
geducht besnoeid; hij zal voortaan een an
der gezag naast zich moeten erkennen, dat
niet aan hem, maar aan de volksvertegen
woordiging verantwoordelijk is. Dat brengt
voor hem eene zóó groote verandering te
weeg, dat men zich moeielijk het geval kan
indenken, dat de keizer zich-zonder eenig
voorbehoud plaatst op den nieuwen grond
slag, waarop het nieuwe Duitschland wordt
opgebouwd. Men kan zich van den Keizer
niet anders voorstellen, dan dat hij ovér het
verlies van de aureool, die hem tot dusver
omgaf, niet zal kunnen heenkomen, en lie
ver zal heengaan dan zich dat te getroosten.
Vandaar dat het gerucht, dat altijd de»wer
kelijke gebeurtenissen vooruit snelt, niet
tot zwijgen kan komen en dat men telkens
op nieuw 's keizers abdicatie hoort verkon
digen.
De oorlog.
De door den rijksdog aangenomen veran
deringen in de rijksgrondwet hebben de
Duitsche rijksregeering aanleiding gegeven
om in een speciale nota antwoord te geven
op de laatste zinsnede van Wilson's nota
van 24 October, waarin nog eens wordt her
haald, dat de Vereenigde Stalen over het
sluiten van den vrede slechts kunnen on
derhandelen met de waarachtige vertegen
woordigers van het Duitsche volk, aan wie
de echte-grondwettige staat als elijke
regeerders van Duitschland verzekerd is.
Staatssecretaris Solff verwijst in deze no
ta naar „de diepingrijpende veranderingen,
die in het Duitsche constitutioneele leven
hebben plaats gehad en plaats hebben". Hij
verklaart, dat de vredesonderhandelingen
gevoerd worden door eene volksregeering,
in welker handen de besiissende machtsbe
voegdheden feitelijk en grondwettig rusten
en aan wie ook het militaire gezag feitelijk
ondergeschikt is. Hij besluit met te zeggen
„De Duitsche regeering ziet thans de voor
stellen tegemoet voor een wapenstilstand,
die een vrede der gerechtigheid inleidt, zoo
als de president hem in zijne uitingen ge
kenschetst heeft."
Ook de regeering van Oostenrijk-Hongo-
rije heeft geantwoord op de tot haar ge
richte nota van Wilson van 18 October. Zij
vedklaart volkomen in te stemmen met de in
die nota neergelegde opvatting over dc
rechten der volken van Oostenrijk-Honga-
rije, in het bijzonder de Czecho-Slowaken en
Joego-Slaven. Aangezien Oosteruijk-Honga-
rije alle voorwaarden heeft aangenomen,
waarvan de president het -beginnen van on
derhandelingen van den vrede afhankelijk
heeft gemaakt, staat daaraan, volgens hare
meening, niets meer in den weg. Zij ver
klaard zich dus bereid, zonder den uitslag
van andere onderhandelingen af te wachten,
onderhandelingen over den vrede en over
een onmiddellijken wapenstilstand te begin
nen en verzoekt den president de hieruit
voortvloeiende voorbereidende stappen te
willen nemen.
Lloyd George én Balfour zijn naar Frank
rijk vertrokken, vergezeld van officieren van
leger en vloot.
Volgens een bericht \an Reuter zal de
Entente hare voorwaarden voor een wapen
stilstand niet bekend maken, voordat
Duitschland op Wilson's laatste nota heeft
geantwoord. eD gister uit Berlijn verzonden
nota bevat het Duitsche antwoord, waaruit
men zou kunnen afleiden, dat de wapenstil
standsvoorwaarden nu spoedig bekend zul
len worden.
Aon een diner, viut door de Engelsche
regeering werd aangeboden aan de leden
van het intergeallieerden parlementaire
comité, heeft de lord kanselier lord Finley
gezegd, dat de door de Duitsohers in dezen
oorlog gepleegde misdaden bestraffing
eischen, niet als wraakoefening maar om op
te komen voor de internationale moraliteit.
Als middel, dat voor 'het geven van vergoe
ding in aanmerking komt, wees hij op de
Duitsche handelsschepen, die meerendeels
ongeschonden in de haven liggen.
De Duitsche rijksdag heeft Zaterdag de
voorstellen tot grondwetswijziging iri derde
lezing behandeld en aangenomen. De oor
spronkelijk ingediende voorstellen, die be
oogden het meezeggënschap van den rijks-
dog te verzekeren in de verklaring van oor
log en vrede en in de vaststelling, niet alleen
van vredesverdragen maar van alle verdra
gen, die de betrekkingen van het lijk lot
vreemde staten raken, en de verantwoorde
lijkheid van den rijkskanselier en van de(
staatssecretarissen aan den rijksdag uitdruk
kelijk te bepalen. Daarbij is later nog een
voorstel gekomen, dat in de rijksgrondwet
het beginsel vastlegt, dat het militaire gezag
ondergeschikt is aan het burgerlijke gezag.
Daarvan moet hij een vrouw cn vier kin-
de ren onderhouden en altijd een lakensch pak
aan hebben en een half-boordje[
Een boekhouder is nu eenmaal geen werk
man en moet er als een soort heertje uitzien.
Dat, ook op zijn magere schouders, de druk
der lijden zwaar weegt, is iels waar dc
Koning van 't S u i-k e r-P a 1 e i s zich niet
mee bemoeien kan.
Vindt Sanders 't loon, dat hij krijgt, niet
voldoende, dan zijn er tal van anderen om
zijn plaats in te nemen.
Trouwens, liij heeft nu verhooging gekre
gen, ie beginnen met 1 April.
Toen de chef 't hem beloofde, vroeg hij,
zeker door vreugde over het onverwachte
meevallertje, of 't soms geen Aprilgrapje
was?
Waarop Gijs, gedurende één seconde, in de
verleiding kwam om het als zoodanig te la
ten doorgaan, doch gelukkig bood hij weer
stand en verzekerde hij Sanders, dat 't ernst
was.
Na de dames renlenierstcrs met niet beta
lende Russen, komen de bezitsters van Indi
sche papieren en degenen, die haar inkoms
ten anders uit de Oost betrekken en nu niets
meer ontvangen. Ze komen onder 't voor
wendsel van een pondje rijst te willen koo-
pen. Ze hebben gehoord dat meneer van Poe
ieren nog heeft, ja?
Of hij als-je-blicf wil geven, écn pondje
maar, kan toch niet zonder rijst, kassian!
En als hij ze dan, naar waarheid, verzekert
dat hij geen korreltje bezit, breken de jere
miades los. Holland toch zoo akelig land, ja?
Niet eens rijst, hoort toch der bij. En dan geen
centjes krijgen ook. Kan toch niet zonder, al
les zoo verschrikkelijk duur en die geld Romt
niet .uit Inclië. En de lui hier wil ook niet ge
ven. In Iudië, je helpt mekaar; heeft centje
geen geld, dan zegt een ander: .,Docl niets,
kom maar. bij mij. je leunt nog wel een bordje
rijst krijgen en slapen ook. Maar in Holland
niet. Mensehen wonen allemaal in een afge
sloten huis met alles dicht cn 't blijft dicht.
Als jc visites maakt, vang-je altijd bol: me
vrouw is er niet cn als jc vraagt om te
helpen, doen ze ook niet. Maar meneer van
Poeieren zoo lief, ja? Doet wel... Hij is uit
stekende man....
Dat is ongeveer het refrein van hel lied der
Indische sirenen... wie hel slechts hoogst zel
den lukt iets van hem los te krijgen. IIij heeft
dan toch ook geen voorschotbank, al heeft hij
contanten genoeg om voor -te schieten, en al
is de hem aangeboden rente aanmerkelijk
hooger dan de interest van papieren!
Gijs weet met zijn geld geen raad!
'I Zou nu heL oogenbük zijn om een zijner
plannen ten uitvoer te brengen en óf zijn zaak
uit te breiden door een kolossale verbouwing,
óf een nieuw magazijn te houwen, iels wat
onder do tegenwoordige omstandigheden een
kostbare en onzekere onderneming zou zijn.
Bouwmaterialen zijn sehaarsck en ontzet
tend duur; spiegelglas, dal een voornaam deel
van de nieuwerwetschc winkelhuizen vormt,
bijna nieL te krijgen.
Een gewone vensterruit, niet eens van bi-
zondere afmetingen, kost drie honderd gulden
en zijn ideaal is juist om zooveel mogelijk glas
te gebruiken.
Het geld, dal nog steeds binnenstroomt, door
dc onverzadigbare hamster- en koopmanic
der Haagschc huisvrouwen, brandt hem in
de vingers cn hij weet niet wat er mee te
doen.
Het bezit heeft hem achterdochtig gemaakt.
Hij vertrouwt geen enkelen, bankier.
Ook dit voorstel is, evenals de anderen,
aangenomen met overgvoote meerderheid.
Behalve de conservatieven stemden slechts
eenige leden van de met deze verwante Duit
sche fractie tegen. Namens de regeering
werd door staatssecretaris Groeber ver
klaard, dat zij in den bondsraad zal opkomen
voor de onveranderde opneming van deze
nieuwe bepalingen in de rijksgrondwet. De
Pruisische minister van oorlog, generaal
Scheüciw verklaarde, dat hij in deze bepalin
gen niets kon vinden wat een gevaar zou
kunne opleveren voor het vaste samenstel
van het leger.
Eigenaardig valt. met het bericht der aan
neming rlcor den rijksdag van deze gewich
tige verandering der rijksgrondwet, waardoor
de bijl is gelegd aan den wortel van de
„Kommancogewalt", zooals zij tot dusver in
het Duitsrh-» leger betond, een tweede be
richt samen dat van hel aan generaal Lu-
dendorff verleende ontslag als eerste kwar
tiermeester-generaal, waarmee gepaard gaat
zijne stelling „zur Disposition", met andere
woorden zijnuittreden uit den actieven
dienst.
Men was gewoon in dezen oorlog zich de
puitsche „Kommandogewalt" voor te stellen
als een driemanschapbovenaan de keizer
als „oberste Kriegsherr" en onder hem ais
tweelingen verbonden Hindenburg en Lu-
dendorff. De macht van dit driemanschap
heeft men gezien bij het ontslag van von
Kühlmann, die moest heengaan omdat hij
in den rijksdag had durven zeggen, dat de
oorlog niet door de militaire macht alléén
kon worden ten einde gebracht. Nu is die
macht gebroken, en gelijktijdig met het be
richt van het besluit van den rijksdag, dat
den grooten generalen staf en de comman-
deerende generaals voor al hunne hande
lingen stelt onder het burgerlijke gezag, ver
neemt men dat van het heengaan van Lu-
dendorff. Slechts de keizer en Hindenburg
blijven over als de belichaming van de Kom
mandogewalt, die in Ludendorff het element
heeft verloren, dat hel de innerlijke kracht
verzekerde, die het Duitsche leger staande
hield en van overwinningen tot overwinning
voerde in den strijd tegen eene wereld van
vijandentotdat de groote inzinking
kwam.
Tusschen Oise en Serre hebben de Fran-
schen de dorpen Fleine-Selve, Passewille en
Cherresis-les-Dames bemachtigd; ten N. van
Fleine-Selve drongen zij tot aan den rand
van Courjumelles. De tusschen Sissonne en
Chateau-Porcien behaalde terreinwinst werd
tegen Duitsche tegenaanvallen behouden.
Ten N. van Verdun zijn de Amerikanen
gevorderd in het bosch van Bourgogne en
bereikten Fumay.
Ten N. van Valenciennes zijn de dorpen
Arlres en Femars genomen, waardoor dc
overgang over de Rhonelle is verkregen.
Langs den oostelijken Schelde-oever wordt
voorüitgerukt naar den zuidelijken rand van
Valenciennes, dat thans ligt in een voortdu
rend dieper wordenden uitspringenden hoek.
De heden ontvangen berichten "melden,
dat tusschen Oise en Serre de Duitschers
naar het Noorder. zijn teruggegaan; de Fran-
schen hebben daardoor Courjumelles en
nog eenige andere dorpen bezet. Aan het
Serrefront zijn de Fransohen ten O. van
Massy over de Serre getrokken.
Een Duitsche aanval op de Engelsche stel
lingen aan den spoorweg onmiddellijk ten O.
van Le Quesnoy werd afgeslagen. In
Vlaanderen was de strijd van -weinig belang.
Aon het Itoliaansche front zijn de gevech
ten op de hoogvlakte der Zeven gemeenten
niet voortgezet. Ten O. van de Brenta is met
wisselend succes gestreden om den Mont<^
Asolone en den Monte Pertica; ten slotte
behielden de Italianen daar voet. Op alle'
andere punten mislukten de Italiaansche aan-1
vallen.
In Syrië is Zaterdagmorgen Aleppo, de
hoofdstad van het Turksche vilajet van dien!
naam, op 300 K.M. afstand van Damascus
gelegen, door de Britsche cavallerie na ge
ringen tegenstand bezet. Zes K.M. ten KTJ
van Aleppo ligt het gewichtige kruispunt,]
dat de verbinding vormt met den spoorweg^
naar Bagdad. Met de bezetting van dit punti
zal deze hoofdslagader van het verkeer met
Mesopotamië afgesneden zijr..
In Oostenrijk zijn plannen in de maak om'
een liquidatiekabinet te belftsten met de zoig!
voor continuïteit in het bestuur en met de'
taak der overdracht van het bestuur aan de'
nieuw te vormen nationale regeeringen. Als
hoofd van dit kabinet heeft men het oog opj
.Tuist dc groote. cn vaak weelderige bank
gebouwen wekken argwaan bij hem op; hij
begrijpt wel dal al dal moois niet uit eigen
fondsen is -gekomen en verdenkt dc eigenaars
of -directeuren er ernstig van het geld van
hun klanten er voor te hebben gebruikt.
Hij bed-nnkl er voor zijn kostelijke, zuurver
diende gcldjc op -die manier te laten ver
knoeien.
Bij hem is 'i heel wal anders; de menschen
besleden hun geld bij hem, koopen cr iels
voor, ruilen hel voor soliede waren, m ar
wie zijn geld bij een bankier brengt, krijg,
niets voor terug. Dat vindt hij niet prett.^!
'l Zou hem hinderen, dat weet hij vooruil!
Iiij bewaart 'l liever zelf of helpt particu
lieren.
Zijn brandkast rankt al aardig vol... voor
een deel met Russische cn andere effecten,
waarop hij geld gegeven of voorgeschoten
heeft.
Zoodra ze stijgen cn dat zullen ze zeker
na den oorlog, verkoopt hiï die, welke hij ge
kocht heeft, en vraagt het geld van de andere
terug. Kunnen dc vroegere eigenaarsters het
niet missen., dan wordt hij-van zelf de be
zitter cn kan hij ze ook van dc hand zetten.
't Is een mooie speculatie, le meer omdat hij
geen haast heeft, dat is altijd een enorm voor
deel.
Gijs heeft zóóveel idee in 't geldvak, dat hij
er soms over denkt om zijn eigen zaak over
le doen en liever commissionair in effecten
of zoo iels te worden.
Dat klinkt ook beter!
Langzamerhand wordt hij eerzuchtig, geen
wonder, wanneer alles jc meeloopt en de da
mes poeslief voor je zijn.
De eenige schaduw_ op zijnzonnig pad is
het lid van het heerenhuis prof. Lammasch,|
een autoriteit op het gebied van het volken-,
recht, die steeds is opgekomen voor een
vrede door vergelijk. -I
i
Weenen, 2 7 Oct. (Corr.Bur.) De Wie
ner Ztg. publiceert het volgende uit Rei-
chenau d.d. 23 October gedateerde leger-
en vlootbevel:
„Soldaten! De dag, die u den terugkeer
en den vrede moet brengen, komt nader. De
plichten, welke gij tot dat oogenblik nog te.
vervullen hebt, zijn bijzorüer zwaar. Uw
militaire deugden, uw beleid en uw offer
vaardigheid bepalen thans meer dan ooit de
toekomst van alle volkeren der monarchie,
zonder uitzondering of onderscheid. Uwe
in talloozc gevechten beproefde, mannelijke
tucht cn trouw, en de gehoorzaamheid, die
u lot onvergelijkelijke daden van roem in
staat stelden, blijven onveranderlijk de rots,
waarop alle aanvallen moeten afstuiten.
De tijd is vervuld van ernstige verwarring.
Deze mag echter leger en vloot niet aan
tasten. Kla; r en eenvoudig cis de eed, dien
gij vcor den Almachtige hebt afgelegd, ziin
uwe plichten, soldaten. In de legermacht
vonden ven oudsher alle volken der monar
chie gelijkelijk hun tehuis, en daarom ver
mochten zij zulke groote dingen te volbren
gen. Evenals zij den oorlog begon, zoo zal
zij de gevaren van het heden te boven ko
men, kalm en doelbewust, met eere en trouw
tot heil van o'le volken.
Gods zegen zij met u.
KAREL'.
Weenen, 27 Oct. (Corr.-bur.) Inge
volge de sterke opstapeling van banknoten
door het terugvragen der banksaldi en het
daardoor ontstaan tekort aan banknoten,
zijn geruchten omtrent het uitvaardigen van
een moratorium ontstaan.
Officieel wordt thans medegedeeld, dat
dergelijke maatregelen niet in overweging-,
zijn genomen. De regeering acht zich niet
gerechtvaardigd in den thans heerschenckert
toestand 'n moratorium uit te vaardigen. De
voorbijgaande moeilijkheden in het aanma
ken van banknoten zijn binnenkort opgelost.
De aanmaak zal binnen enkele weken aan-'
zienlijk vermeerderd worden. Bovendien -
worden de kasbiljetten van de oorlogsbelee-'"
ningsbanken, de rentelooze kasbiljetten der
Oostenrijk-Hony aarsche Bank, alsmede die
der stad Weenen en ten slotte de binnen
drie maanden betaalbare coupons der oor-
logsleening als wettig betaalmiddel aange
wezen.
Washington, 26 Oct. (R.) Wilson
heeft voor bevordering aanbevolen de plaats
vervangende opperbevelhebbers van de eer
ste en tweede Amerikaansche veldlegers in
Frankrijk generaal-majoor Hunter Ligget en
nog altijd de gezondheid van zijn vrouw, die
steeds veel te wcnschen over laat.
Eigenlijk gaat ze meer achter- dan vooruit
en, als er niet spoedig een zeer gunstige ver-
andering intreedt, zal ze naar een ziekenhuis
moeten en een ernstige operatie moeten on
dergaan.
De dokter wil er zoo lang mogelijk mee I
wachten om 't kind, dal dan gespeend zon.
moeten worden. 4
Gijs vindt 't een geducht koopje, en dan de.
kosten!
Je kunt rekenen, dat er met zoo iels wel een'
duizend gulden weggaat, zelfs al zou hij haar
tweede of derde 'klasse laten verplegen.
Dit kan natuurlijk best; de behandeling van.]
den dokier is even goed cn wat het clen be-
treft? ALs je ziek bent heb-je van zelf niet
veel honger en licht zou hij haar nog de een
of andere versnapering uit den winkel kun
nen sturen of meebrengen.
Hij zou haar van zelf dikwijls bezoeken,.*
griezelig.
dat hoort cr zoo bij, maar hij vindt 't ergj
Zoo'n ziekenhuis en zoo'n operatiekamer
lijkt hem allerberoerdst. j
Een lam denkbeeld voor een man, dat zijf*
vrouw cr heen moet. j"
Vóór hij cr definitief toe besluit, -zou kiri
toch eerst wel een Professor uit Leiden otj
Utrecht willen laten komen om te zien of or.<
nog niets anders op te vinden zou zijn. Dot;
is ook geen pretje, want hij heeft gehoord, datf
die heeren zich, voor één visite, met hoiKlerQ.
gulden laten honorceren, zooals 't heet. A
(Wordt vervolgd.^
