BUITENLAND
FEUILLETON.
i/e Jaargang &o. U3
ADflH«UCyUDOPQ Pcr 5 maanden voor Amcrs-
ABüRRLrotRlörRUa foo;t f 1.80. idem franco
pcr pest 2.30, pcr week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.15. afzonderlijke nummers
0.05. Wekelijkscb bijvoegsel »D< tlolhndsche
Huisvrouw* (onder redactie van Thérése Hoven)
per 5 maanden 75 cent. Wekelijkscb bijvoegsel
•U^ereWrevue* per 3 maanden 60 cent.
I Mïï
„DE EElVlLANDER"
HOOFDREDACTEUR: Mn. O. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF Co
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, HOEK utrecwtschg9H».
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
V.oensdsg 6 November 1918
BB«I«HIBI»sü'2;:;S
dienstaanbiedingen 1 5 regels f 0.5C^grootc let i
naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf besta.mi.
zeer voordeelige bepalingen tot het herhaald advc:.
tecren in dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicht
De ontbinding van het
Oostenrijksche leger.
Met het in werking treden van het wapen-
siilstandsverdrag heeft het Oostënrijksch-
Hongaarsche leger opgehouden te bestaan.
Het tweede punt van deze overeenkomst
houdt in de volledige demobilisatie vdh
Oostenrijk-Hongavije en het dadelijk terug
trekken van alle aan het front opereerende
eenheden. Maar de ontbinding van de mo
narchie Ooslenrijk-Hongarije heeft tot nood
wendig gevolg de ontbinding van hei leger.
Nu de band verbroken is, die. de monarchie
•bijeenhield, valt ook het leger ineen, dat tot
dusver het instrument was, waardoor het
O.-H. staatsverband zich naar buiten deed
gelden.
Wanneer de ontbinding van het leger in
normale omstandigheden kon worden ver
dicht, zou het reeds een uiterst moeielijke
taak zijn den overgang naar den nieuwen toe
stand zonder schokken te doen geschieden.
Maar in de omstandigheden, waarin Oosten
rijk z'ch nu bevindt, is dat haast een onmo
gelijk werk. Het oud^Jegèrbestuur heeft uit
gediend; het heeft zijne machtsbevoegdjie-
den verloren. Organen echter van een
nieuw gezag, dat in zijne plaats kan optre
den en zijne lunctiën kan overnemen, zijn
niet aanwezig. Hoe onder zulke omstandig
heden de demobilisatie in geregelde banen
zal kunnen loopen, geeft een raadsel op ie
lossen, dat haast niet is te ontwarren.
Reeds voordat het wapenstilstandsverdrag
onderteekend was, bleek uit de- verklaring
van regeeringspersonen, dat de demobili
satiekwestie hun groote zorg baarde. Ei-
werd gevreesd, dat de soldaten van het front
zouden terugkeeren als een ordelooze hoop.
Voor die vrees bestond maar al te zeer
grond. De Néug Frele 'Presse schreef, dat
de ontvangen berichten toonen dat de door
den president .van het Oostenrijksche-iikwi-
datieministerie Lammasch uitgedrukte vrees
alleszins gerechtvaardigd was, en voegde
daaraan toe: „De staatsraad en de staats
secretarissen van Duitsch-Oostenrijk heb
ben verklaard, dat zij het Duitsche gebied
willen beschermen. Deze bescherming is
dringend noodig en er mag geen dag ver-
loopen, zonder dat de noodige maatregelen
worden genomen. Menschenlevens in de
Duitsche kroonlanden zijn in gevaar. Milliar-
ck-n kunnen v&xmisld worde-.,. Niet haastig
genoeg kan het nieuwe staatsgezag voor
veiligheid van het leven en voor orde de
noodige voorzienningen trelfen. Er kunnen
troepen terugsiroomen, die tegen de Duit
sche bevolking in de Alpenlanden om
dezen is het te doen eene onvriendelijke
gezindheid koesteren. Bescherming voor de
Alpenlanden is thans de hoogste noodzake
lijkheid voor den staat. Het voorbeeld van
eenige gebieden van Kroatië, waar de natio
nale raad reecis den staat van beleg heeft
moeten afkondigen, is eene waarschuwing.
De regeering van den staat moet thans too
nen, dat zii op de hoogte van haar plicht is."
Dit werd de nieuwe regeering, die in
Weenen is opgetreden, op het hart gedrukt
op den dag nadat zij was opgericht. Uit be
richten van lateren datum blijkt, dat de zor
gen, voortkomende uit de demobilisatie, nog
volstrekt niet de ernstigsten zijn, die haar
drukken. Zwaarder neg drukt haar de zorg
om een nieuw instrument op te bouwen, dat
haar kan dienen om tegen de elementen an
wanorde met den vereischten nadruk voor
rust en orde op te komen. Er wordt gewaagd
van een beweging, die in Weenen zich ver
toont om de oprichting te krijgen van een
tamelijk onverbloemd op bolsjewistische!*
grondslag staande roode garde. In een open
lucht-vergadering van militairen, die op de
Ringstrasse gehouden werd, hield een kor
poraal een bolsjewistische brandrede, waar
in hij een spoedig einde voorspelde aan
den pas opgerichten nationalen raad, elk
streven in nationalen geest kenschetste als
een bemanteling van den klassenstrijd en
verklaarde, dat de roode garde het eenige
middel was om bloedvergieten in het achter
land te vermijden. In die garden zullen de
officieren nier benoemd worden, maar tel
kens voor een week gekozen worden; zij zul
len dezelfde soldij en dezeifde kost als de
manschappen krijgen.
De regeering tracht, om deze beweging
meester te worden, nauwe voeling te 'onder
houden met de ordelievende elementen in
het leger, dat zij bezig is op te richten. De
oude legerhiërarchie heeft afgedaan;- ais
kern van de nieuwe legerorganisatie
denkt men zich soldatenraden, voor de
eene helft door en uit de officieren^ voor
de andere helft uit de manschappen geko
zen. Het feit, dat in verschillende kazernes
te Weenen militaire goederen, levensmidde
len, kleeren en schoeisel, door onbevoegden
uit de magazijnen weggehaald en tegen spot
prijzen van de hand gedaan is, toont het ge
vaar, dat deze beweging voor den jongen,
pas opgerichten staat heeft.
Niet alleen in Duitsch-Oostenrijk staat
men voor deze moeielijkheden. In alle staten
en staatjes op nationalen grondslag, waarin
het oude Oostenrijk bezig is zich te vervor
men, worden dezelfde bezwaren ondervon
den, hieruit voortvloeiende, dat, aon eeno
plotseling impulsie gehoor gevende, de oude
iegerinrichtirvg is afgeschaft zonder dal voor
den overgangstoestand, die naar de nieu
we regeling moet leiden', behoorlijke maat
regelen zijn genomen. Het gevolg daarvan
is, dat men staat voor een chaos en moet
tasten en zoeken naar den weg om daarin
orde te brengen op een oogenblik, waarop
snel en doelbewust bancelen de allereerste
eisch zou zijn.
Do oorBog,
De geassocieerde regeeringen zijn ge
reed gekomen met hur.r.e overleggingen
over de voorwaarden, waarop zij bereid zijn
het Duitsche verzoek cm een -wapenstilstand
toe te staan. Aan president Y/ilson is ver
zocht de Duitsche regeering te berichten,
dat zij zich tot maarschalk Foch moet wen
den, als zij die voorwaarden wenscht te ver
nomen.
De vorm, waarin deze mededeeling ge
schiedt, duidt genoegzaam aan, dat het een
vonnis is, dat Duiiscldand heeft te verwach
ten.
Londen 5 Nov. (R.) In eene bespre
king van de mogelijkheid ven den- vrede
drukken de dagbladen hei besluit uit van het
lend om in 't minst niet te verflauwen in de
oorlogsinspanning, totdat Duitschland zijne
nederlaag toegeeit. Daarom gelooven zij, dat
een krachtige herleving van den militairen
druk de beste uitwerking zal hebben op de
vredesvooi uitzichten.
Havas kenschetst de berichten, die door
sommige bladen vermeld zijn over gebiecis-
kwestiën, als geheel onjuist en merkt daar
bij op, dat die kwestiën gedurende den oor
log nooit gesteld zijn en in de inter-gealiieer-
de conferer.tiën te Parijs nooit besproken
zijn.
De Duitsche regeering heeft in een op
roep, door hare gezamenlijke leden onder
teekend, het Duitsche volk opgeroepen met
haar samen te werken om Duitschland te
hervormen tot een volksstaat en in den ko
menden vredestijd door zelftucht mee te ar
beiden voor gelukkiger lijden, waarop het
Duitsche volk recht-heeft.
De strijd in het Westen heeft weer de
Duitschers genoodzaakt terug te gaan langs
het geheeie front van het Sambrckanaal tot
de Argonne, op sommige punten tot 10
K.M. diep. 0
Het avöndbericht uit Berlijn meldt„Aan
het gevechtsfront van gisteren, «tusschért
Schelde en Oïse hebben de Duitschers zich
van den tegenstander losgemaakt." Dat is,
in andere woorden, een bevestiging Van den
Duitschen teruggang.
vLo li d c n, 5 No v (il.) Uit, liet Amci ika.in-
sche hoofdkwartier in 'hvmkrijk wordt ge
meld; Bij hun 'aanval a.: de Maas en in Ar*
.goniie hebben de Ameri uiten, in verbinding
mei de Fransclien. op hun rechtervleugel, aan
zienlijke en uiterst belangrijke vorderingen ge
maakt in de richting van dc wanhopig vev-
dedigdc steden Mczièr.es.- Sedan en Longyon,
met elkaar verbonden door dc voornaamste
spoorlijn achter het Duitsche front. Buzanzy.
dat op 2 November veroverd werd. was een
spoorwegliasis voor dé Duitsche legers, die
in deze streek werkzaam waren.
Iicl aanvaarden van Italiê's voorwaarden
door! de Oostenrijkers leidt lol een eigenaar-
digen toestand aan het 'Amcrikaansche frbul.
waar vijf Oostenrijksche division stonden, drie
in dé vurulmie en twee in reserve, te zamen
•10.000 man tellend. Het is namelijk niet zeker
of dc Amerikanen wel bereid zullen zijn de
iast van de voeding cndicVomi-erhoud van die
40 000 mart tc dragen, in geval zij zi^i zouden
willen overgeven.
De Duitsche troepen, die ingevolge de
voorwaarden van den met Oostenrijk-Hpn-
gan'je gesloten wapenstilstand bij de terug
reis naar hun land detór Hongarije moeten
gaan, zullen dat mogen doen met hunne
xo'le tulrusting en bewapening.
W e e n e n, 4 Nov: (Corr.-bur.) Maar ver
luidt hebben de Entente-troepen, die ter be
zetting van de door ons te ontruimen gebie
den in aanmerking komen, in overleg met
de O.-H. aanvoering onze liniën al op ette
lijke plaatsen overschreden. Zij zijn
achter het front onzer, troepen, voorzoover
deze nog niet zijn teruggestroomd, kunnen
komen en hebben een cordon getrokken.
Daardoor wordt verdere ontbinding verhin
derd en een langzaam en trapsgewijs trans
port naar de haardsteden mogelijk gemaakt.
De Italianen zullen voor onze troepen, voor-
zoover zij met hén te doen hebben, zorgen.
B u d a pest. I N o (Hong. Kort*. bureau.)
Pr llecgaar^chc- nirk let V,iv ouiTcg Liwtl
naar aanleiding van den wapenstilstand ver
klaard, dat de demarcatielijn ook dc nationale
Fongaarschc grens zal «zijn. Waarschijnlijk
zullen Fransche en Engelsche troepen naar
Hongarije, komen. Zouden zc komen dan ko
men zc niet als vijanden. Ze zullen dan maar
koVt büjven. In geen geval kan de bezetting
Jang duren. De vreemde troepen komen lol ons
als vrienden, niet als overwinnaars,'niet het
Ifon ga ars che volk, maar het verrotte regeer-,
stelsel is overwonnen.
W eenen, 4 Nov. (Corr.-bur.) De Kor-
respondenz Wilhelm meldt: Ter gelegenheid
van 's keizers naamdag heeft heden in het
kasteel van Schönbrunn een kerkdienst
plaats gehad, welken de geheeie keizerlijke
familie heeft bijgewoond. Daarna nem de
keizer de gewone rapporten in ontvangst.
Het keizerlijk echtpaar heeft den fraai en
Zondag geb»uiht om met hun kinderen in het
perk van Schönbrunn te verwijlen, waarbij
het zich ook in het niet afgebakend deel van
het park ophield. Waar de keizerlijke familie
door de wandelaars werd opgemerkt, werd
zij hartelijk begroet.
Innsbruck, 4 Nov. (Covr.-bur.). Uit
het Zuiden komen aanhoudend volle treinen
met soldaten aan, welker' doorzending met
den meesten spoel geschiedt, ofschoon er
gebrek is aan de noodige transportmiddelen
en ook aan voedingsmiddelen. De nationale
raacl van Tirol en met hem alle militaire en
civiele- autoriteiten doen hun best het ge
vaar af te wenden, dat dc troepen van het
10e en 11e leger Noprd-Tirol overstroomen
en bij gebrek aan behoorlijke verzorging
plunderend door het land hun weg huis
waarts zoeken. Behalve de plundering van
eenige wagons met levensmiddelen op het
station te Innsbruck zijn tot dusver geene
buitensporigheden voorgekomen.
De meeste krijgsgevangenen konden
reeds uit de stad verwijderd worden. De Ita
lianen verlieten gister htfn kamp, maar kon
den des avonds weer verzameld worden om
nu ook ten spoedigste naar huis te worden
gezonden.
Londen, 5 Nov, (R.) Hayes Fisher,
president van den Local Government
Board, is benoemd tot kanselier van het her
togdom Lancaster met toekeftning van den
pairsrang. Sir Auckland Geddes, de minister
van deri nationalen dienst, is tevens be
noemd tot president van den Local Govern
ment Board.
Salzburg, 1 No (Corr.-bur.). Tot-
dusver zijn hier geene buitensporigheden
of ordustc-n voorgekomen. De volksweer
baarheid, die tor handhaving \nn de orde
gevormd wordt, verricht steeds den veilig
heidsdienst.
"Weenen, 1 Nov. (W. Li.) De bladen nul
der. uit Piiscn: lieden is eert deputatie van dc
Skodafnbriekcn mei baron Skoda aan hel
hoofd bij den nationalen raad verschenen,
om over dc Skodafnbriekcn overleg le plegen.
De .nationale commissie deelde "baron Skoda
mede. dal hij niet" zijne arbeiders lot overeCn-
siemmhiv-moest geraken ten aanzien hunner
vvenschen. In nal-ionn; 1 opzicht werden hem
verwijten gedaan. Baron Skoda verklaarde
zich bereid alie verschen en he/.v aren in «e
willigen en verzocht ohi bescherming van
zijiic fabrieken. Aan do verlangde toezeggin
gen en cisclïèn zou hi'j tegemoet komen.
In nationaal opzicht 1 1 hel om hel ontslag
van alle Duitsche beambten en arbeiders, in
sociaal opzicht om den r.cbtui igen werkdag
en andere socialistische cischen.
Budapest, 4 N o v. (VCB.) De Hon-
g.aafsche minister van oorlog heeft in over
leg* met de politie en de gendarmerie een
volksgarde gevormd, die lot taak heeft de
politie in haren veiligheidsdienst te onder
steunen: Een orbeidersgarde, die deel uit
maakt van de volksaarde, zal de bescher
ming 'van de gasfabrieken, industrieele in
richtingen en levertsmiiddelmagazijnen op
zich nemen.
De minister van oorlog hes ft de in Hon
garije aanwezige Russische, Rumeensche en
Italiaansche krijgsgevangenen uitgenoodigd,
voor een vlugge afdoening van hunne-terug
zending en* oplossing van de daarmee ver
bonden moeielijkheden vertrouwensmannen
te kiezen, die zullen samenwerken met de
in het departement van oorlog gevormde
krijgsgeyangenafdeeling.
B e r 1 ij n, 4 Nov. (\V. B.) Reizigers, die
eergister in Galicië waren, hebben van den
toestand de volgende schildering gegeven:
In Moravië heerschte een voorbeeldige
orde. Czechische soldaten, die dienst doen
op de spoorwegstations, behandelden c'e rei
zigers met uitgezocht' beleefdheid. Dit
beeld veranderde toen wij in Galicië kwa
men. ïn Krakau werd in den dien'st voorzien
door leden van het Poolsche legioen, zooals
zij zelf zich noemen. De Poolsche nationale,
garde bestaat bijna geheel uit 13-jarige kna
pen en schooljongens. Die hebben het voor
al voorzien op doorreizende Oostenrijksche
officieren en soldaten. Dezen weiden geheel
uitgeroofd. De stationscommandant, tot wien
deberoofde reizigers zich om bescherming
wendden, verklaarde, dat hij geheel machte
locs was, omdat hij door legionairs met d? i
revolver in de hand gedwongen was hun ju;!
commando over te geven. Dit beeld heihaC-
j de zich op alle stations. Zoo kwam men ?l
Przemysl. Hier werd de trein op een zijspo. i
gebracht, waar men zes uur moest wachten
op voortzetting van de reis; daarna werd
klaard, dat het onmogelijk was verder te -c
zen, omdat de rails tusschen Przemysl en
Lemberg opgebroken waren.
De stadhouder van Galicië graaf Hu n
heeft de zaken van de stadhouderij overge
geven aan den RutheenSchen national
raad. Dit heelt de woede van c'? Polen
gewekt, zoodot het tot straatgevechten t> -
schen de Polen en de Ruthenen is gekorrn i.
Er heerscht volslagen wanorde in Galicië.
Het verkeer per telegraaf er. telefoon is on
derbroken. Ook het spoorwegverkeer gaat
slechts tot Przemysl; de brug bij Przemysl is
opgebiaj w
Het Poolsche leger is door ie Vereenig-
de Staten als een zelfstandig mede-oorlog
voerende erkend.
Dc Aalenders zijn voornern rs zich tol
president Wilson le wenden, opdat op c'€
aanstaande vredesconferentie bij de rege
ling van de Aalandkwestië aandacht zal wor
den geschonken aar her Aan., n om zelf
hun lot (e bepalen.
Het gezantschap, dat de Russische -DvjcS
regeering in Berlijn ondcrr.oe. i, heeft zie.*»
ontpopt als een kweekplaats van bolsjewisti
sche propaganda in Duitschland. Naar. aan
leiding daarvan heeft de Duitsche regeering
waarborgen verlangd, dat de organen vah de
Russische regeering hunne agitatie en pro
paganda tegen de Duitsche staatsinrichtin
gen zullen staken, en volledige voldoening
zal worden gegeven voor «en nag niet ge
wroken moord op graaf Aiirbach, den Duit
schen gezant in Moskou. Totdat deze cischen
zullen zijn ingewilligd, is de Russische rege
ring uitgenoodigd hare officieel e vertegen
woordigers terug te roepen, gelijk van Duit
sche zijde mei hare vertegenwoordige s
gedaan.
Londen, 5 Nov. (R.) In hc-i Lagen-
huis heeft staatssecretaris. Cave med.egr-
deeld, dat de Duitsche rëgeering er in her ft
toegestemd aan de Haagsche overeen
komst nopens de krijgsgevangehen te vol
doen en de voorwaarden heeft laten 'var:.
welke zij ten opzichte der Duitschers ui
China dacht te stellen.
In antwoord op verschillende vragen, die-
hun werden gedaan, zeidie.hij, dat de namen
van alle bevelhebbers van legerkorpsen i
anderen, van wie men weet, dat zij schul
dig staan aan of hebbenaangezet tót een
wreedë behandeling van krijgsgevangenen
of vel feitelijke wreedheid, door hun oh-dsr-»
geschikten bedreven, hebben geduld, op de-
lijst zullen worden gezet met die dergenon,
wier berechting en bestraffing de geallieer
de regeeringen zullen eischen.
Wat de Bulgaren aangaat, die van wreed
heid zijn beschuldigd, is de Fransche regee-
ring verzocht, te zorgen, dat allo mogelijke
stappen worden gedaan om den kemmandant
van het kamp te Philippopei ter verantwoor
ding te roepen, die zich in de slechte -be
handeling van Britsche gevangenen heeft
onderscheiden.
Newport (Rhode Island), 5 Nov. (R.)
Het overlijden wordt bericht van Van Réns-
selaèr Sluyvesant, een afstammeling van
Petrus Stuyvesant, den geuverneur van.
Nieuw Amsterdam, toen dit een Hoilancische-
kolonie was.
Deugd met voorbedachten rade is erger
dan ondeugd uit onnadenkendheid.
Het Suiker°Faieis
Roman
door
T h r s e Hoven.
40
Geen gieriger, schrnapzuchliger lieden vaak,
dan de gezeten burgers, die zjcK socialisten
noemen,
Wee l volk, dat naar hen luistert.
.Wee den armen verblinden, die meenen dal
zij. bun licht zullen, vcrschnilen.
Kr wordt geleden gedurende de oorlogsja
ren, zelfs in dc neu-tralc landen; er lijn va
ders en moeders, die zelf voortdurend den
honger voelen knagen en niet bij machlc zijn
■dc kreten van liuji kinderen om een hele
broods te voldoen!
Er zijn gezinnen, waar alles, wat maar
eenigszins waarde ba.d, naar den lommerd,
dien valschen vriend der armen, is gebraehl,
waar gebrek en kommer en ziekte en ellende
en vervuiling en ontaarding licerschen.
Maar 't zijn nicl de schreeuwers, die 'i
meest lijden en t ?jjn eekcr niet de opskikers,
die zullen helpen!
Eén opruiend woord is erger dan een vonk
in een vat met buskruit!
En. in die Aprildagen van 'l rampjaar 1918,
.worden er zooveel opruiende woorden ge
sproken! Zooveel!
En helaas! ze worden gretig opgevangen-
en de duivels br-eken Jos...,
De eerzame werkman, de zuinige huismoe
der schudden t hoofd en doen een waarschu
wend woord hooien, doch daar luistert nie
mand naar.
De gemoederen zijn te fel bewogen.
Kn nauw gloort de dag oi zij trekken op,
ongcwasschen, ongekamd, en ze stormen op
de broodwagens en trekken elkaar de brok
ken uit.de grijpvingers.
Gedurende Tbeleg van Jeruzalem, in jaar
70 na Christus... slak een man, die een vrouw
een toevallig neervallenden vcgol za<* oprapen
en dic-n z.oo maar verslinden," i uitgehongerde
menscli dood om zelf nog machtig le worden
wat cl* van 't ongelukkige J>eesl over was cn
jongens, die 't zagen, likten dc armzalige
bloeddruppels nog van dc steenen op.
En moeders verstopten i brood, dal zc met
vechten cn moeite en list waren machtig ge
worden en één moeder slachtte haar kind cn
roosterde dc stukken in de heclc ascli en., toen
een oudere zuster, die uit was gegaan om
cenigfvoedsel machtig le worden, thuis kwam,
zag zij de kleeren van t knaapje, op den uil-
gebranden haard liggenen venuldc een wal
gelijke braadlucht liaar met angst cn afschuw!
Dat was hongerlijden in den barbaarsclien
oer lijd!
Maar de Haagsche. hongerlijders zijn er zóó
erg nog niet aan toe, z.ij krijgen nog eiken dag
brood, zij 't' niet de massieve hompen, die ze
zich begeeren, en zij kunnen op de algemeen
gelijkelijk uiigedéekle bóns, nofp-crwl.cn en'
booncn en vet en gort en aardappelen koopen.
Kn zc kunnen in de centrale keukens, voor
10 cis., c-en flink maal betrekken, dat de Re
geering schallen kost, die moeien worden op
gebracht door de rijken, wier kapitaal zij vloe
ken en door dc winkeliers, die nu oorlogs
winst mokert, en wier ruiten zij ingooien.
En zoo de aldus getroffenen-, 'l geven moede,
bedanken voor hmv lidmaatschap aan Armen
zorg en andere Kerkelijke en wercldschc ver-
eenigingen van liefdadigheid, dan vinden dc
democratisch getin'en, die in elk bestuur nes
telen, dal een groote schande!
Schande hult zich in velerlei ge waden, ver
hult zich vaak zóó goed, dal zc nie-t te her
kennen is!
HOOFDSTUK XIX.
Sir transit g 1 o r i a m u n d i.
In den garen Aprilmorgen trokken zc er op
uil, met keien gewapend!
Het uitgangspunt is dc Prinsengracht, eeni
ge hollen de "Boekliorstslraaat in er. beginnen
er hun luguber werk.
De sleer.en vliegen en d.o- glazen rinkelen en
de scherven vallen op schuldigen en onschul-
digen!
Ken schoenen-magazijn wordt geblunderd;
er zijn er, die zoo op straat, al joelende en
schreeuwende, schoenen of laarzen passen en,
als 't maar eenigszins gaat, zc aanhouden cn
cr hun eigen afgetrapt, versleten, smerig
schoeisel voor in de plaats zetten,
Die prijken mi met dc cl-iqueUen: „d e r-
n i 1* c no u veaut of „c h i c"; dc galgen
humor ontbreekt nooil in een. volksrelletje.
Anderen trekken dc stad in; Dennenweg en
Frederikslraat) waar noch rijkdom, noch O'
Weeêrs wonen, fatsoenlijke burgerhuurten met
kleine winkels en bescheiden winst makende
eigenaars of zetbazen, moéten '1 ontgelden on
irenige glasruit wordt er ingegooid.
Verder holl de bende, een enkele oproer
maker en dus een enkele kei verdwaalt cr
zelfs naar de Bankasirant bij de Schevening-
sclie Boschjes, een der uithoeken van dc slad,
waar bij ten banketbakker een prachtige ven
sterruit wordt ingeslagen.
Dat is een wilde loot,_dic uitspringt; de
plant zelf, of juister, liet onkruid, volgt een
andere lijn. door de Laan van Meerdorvoort....
Jongen, daar- zit zoo veel!
Verwonderlijke verhalen loopen cr van
kelders vol eten en schuren vol brand. Ken
meneer heeft voor een paar duizend gulden
hammen gekocht een ander heeft een heel
bosch laten stuk bakken!
„Naar de Laan van Mecrderyoorl'' is een
van dc strijdkreten van de tcugellooze horde-
maar 'l is zoo'n allemachtig lange laan, hei
geen de spraakmakende gemeente cr loc heeft
gebracht, om T verdere gedeelte Laan van
Bouw-maar-voort te noemen, 't nog verdere
Laan van Micdersoort. van wege de kleine
huizen en ■'t.einde Laan van En zoo voort!
Ga in zulk een viervoudig liuizengetal eens
zoeken, of ook ie mei in één cr van is ge
hamsterd!
Da s ook een naald in een hooiberg zoeken
en wie heeft daar nu tijd voor?
Niet de honger-oplocht!
De beloogcrs laten de* Laan van Mcerdcr-
voort links liggen en rukken naar Duinoord,
naar ITet S u i k c r-P a 1 e i s
Dc lijdelijke aanvoerder schuift een opge
schoten, gedcgenerceden lummel van een jaar
of vijftien vooruit en deze haalt, van onder
een kleurloozc sportblouse, een groolen bak
steen tc voorschijn en mikr die ipct ergerlijke
zekerheid legen een der ramen, waardoor ei
een spinvormige barst ontstaat.
Dat is hel sein; vóór er één woord is ge
sproken. zijn er minstens een half dozijn keien
door de yenslèi's naar binnen gegooid, zoodat
er een bi es in is gekomen, waai door groeze
lige banden, ongeacht dc scherven, worden ge
stoken.
Ze pakken wat onder hifn bérWk komt: don-,
zen ehocolaad en potjes jam er\ honing, blikken
soep en vlccschwaren, pakjes maïzena, (buiten,'
dc distributie verkocht voor één guide®,
vroeger zeventien cent), baterhammervkovken,
trommeltjes biscuits. Ze gappen raak cn smij
ten "t naar huilen naar de vrinden, die 'l op
vangen cn hel voor een zeer klein deel bij
zich steken. Het meeste gaat verloren.
De dure pollen jam cn <!c nog duurden*
potjss honing vallen te pletter op de sloep cnl
verspreiden hun klcverigen inhoud op do-
steenen,
Enkele worden cr opgeraapt en weer, door
dc overal gebarsten cn gebroken uilen, in dert
winkel gegooid.
Het wordt een bombardement van dc allcr-
'/ondcrlingsic projectielen; dc baldadigheuitt.
kent gcén grenzen.
Een 'stuk of wal gore knapen, echte bel
hamels, willen naar binnen klauteren door dc&
ramen; dc deur is.stevig geslolcn cn wijkt nk:*.
Als dc opening te nauw blijkt, gaan ze ween,
aan 't steenen gooien en breken ze rle scherven*
ci* uil, een paar hebben cr hamers bijp
zich.
Een gebarsten spiegelruit stuk tc slaan
niet moeilijk, aU er buit lc halen is. T
Ze sturen eerst een kleinen jongen, dr
helden!
,r
fWordt vervolgd
