Ingezonden Stukken
BINNENLAND
K~mn
In de legerplaats Harskamp is. door de
manschappen na eene bespreking, waarbij
allen aanwezig waren, dezelfde motie aange
nomen.
De militairen van het 15e reg. inf. telegra
feerden hun welgemeende hulde voor de
wijze waarop de mannen zich tegenover ko
ningin en vaderland van de op hen rusten
de blaam gezuiverd hebben.
Voorts werden telegrammen ontvangen
van den Bond van Regeeringsgetrouwen en
vele anderen.
Tegen de revolutie!
Gisteravond werd in den R. K. Volksbond
een openbare vergadering gehouden, uitge
schreven door een uit verschillende vereeni-
gingen bestaand comité ter bespreking van
den huidigen toestand.
De stampvolle vergadering werd geopend
door den heer H. Kroes,, die er op wees,
dat het Nederlandsche volk thans werd op
geroepen tegen het roode gevaar, dat zal
worden weerstaan, desnoods met de wape
nen in de hand, welke woorden luid applaus
verwierven.
De heer M o o y m a n wees er op, dat de
heer Troelstra als demagoog een opgebla
zen" redeneering had gehouden en dat het
tegendeel waar is, van wat hij in het parle
ment heeft durven zeggen. De S. D. A. P.
heeft zich vergist, waarop Henri Hermans in
de Kamer wees toen hij Troelstra opmerk
zaam maakte op de meer dan 100.000 ar-,
beiders, die zich hebben geschaard onder de
kruisbanier. In eerste instantie verdedigen
•die arbeiders onze Moeder, de Heilige Kerk
en eerst in tweede instantie komen de soci
ale eischen, want wat baten verbeteringen,
als ge schade leidt aan Uwe ziel.
Spr. zet uiteen, dat Min. Ruys er een is
van de bovenste plank en betoogt verder,
dat ons volk staaf achter de Regeering. Ons
volk is te n lichter, te gaed democratisch
voor een revolutie. Als de S. D. A. P. inzage
had genomen van de encycliek Rerum No
varum, zou ze weten, dat ons volk er een is
van de ware democratie, dat ons volk niet
is revohitionnair. Wat er van komt als de
revolutionnairen baas worden zien we aan
Ruslandhonger en ellende. Wanneer
Troelstra en de zijnen de revolutie prediken,
zullen de teugels hun ontglippen en in han
den komen der anarchie. En dergelijke
sprong mag niet gewaagd worden, want
daaruit komt voort honger en ellende en
broedermoord.
Spr. zette vervolgens uiteen, dat de R.K.
partij evengoed voor de sociale eischen der
arbeiders voelt en strijdt. In Nederland is
door de Kath. partij het eerst gewezen op
de nooden van het volk. Wat de socialisten
nu publiceeren hebben de Katholieken al
50 jaar geleden gedaan, hetgeen Spr. uit
voerig uiteenzet. De huidige regeering wil
het program uitvoeren, eiken dag zien we
regeeringsmaatregelen in het belang des
volks maar de socialisten doen niets dan in-
terpelleeren.
Verder betoogt Spr. dat we nog geen vre
de zullen hebben, daar geen gehoor is gege
ven aan Paus Benediktus XV om een vrede
van liefde en rechtvaardigheid te vestigen.
Maar revolutie willen we niet, het geheele
Nederlandsche volk uitgenomen socialisten
en anarchisten, stélt zich daartegen te weer
om te verdedigen waarheid en recht.
Ten slotte bespreekt Spr. het manifest der
R.K. arbeiders.
Spr. die herhaaldelijk door applaus was.
onderbroken werd bij het slot luide en lang
durig toegejuicht.
De voorzitter deed daarna een mededee-
ling van een telegram aan den Ministerraad
namens de organisaties, waarin de verzeke
ring wordt gegeven van trouw en onvoor-
•waardelijken steun aan de regeering.
Mr. dr. Van Laar, lid der Tweede Ka
mer voerde daarna het woord. Hij wees er
op, dat we Gode zij dank niet in den wereld-
krijg zijn betrokken. Vier jaar hebben we
moeilijke tijden doorleefd en nu? Toch nog
spanning, onlust en vrees in plaats van een
groot gejubel. Waarom Omdat een kleine
minderheid nog meer ellende \vi,l die wil
grijpen naar de macht. Mr. Troelstra, de
man van het algemeen kiesrecht, zegt wij
zijn het volk van Nederland. Stel je voor de
22 pet. De heeren hebben een erg of licht
deliriumzij hebben het recht en noemen
zich onmisbaar. Zij willen geen geweld. Als
je maar niks tegendoet, zuilen wij alles ge
leidelijk doen, zeggen ze. Meent Mr. Troel
stra nu heusch, dat minister Ruys gek is
Hij weet echter heel goed, dat.Jiij de revo
lutie predikt en dat is het geweld. Dat is
afschuwelijk. Wat een ondank! God heeft
ons voor den oorlog gespaard en nu wordt
gezegd door een staatsman: de revolutie.
Gelukkig, zijn invloed mindert reeds als
sneeuw voor de zon. Hij zou trouwens door
de revolutie zijn ten ondergegaan, want Wijn
koop en de zijnen zouden grijpen naar de
roacht. Zie naar Rusland. Wie wind zaait
zal storm oogsten. Mr. Troelstra heeft ge
tracht ons land te brengen in den burger
krijg, in de grootste ellende, in hongersnood.
Het is ijlen, hét is de revolutiekoorts. De
iheer Schaper tapte hedenmiddag al uit een
be el ar.der vaatje. Maar we staan toch voor
het feit, dat Nederland in onrust is gebracht.
Het is ontstellend en daarom moet zoo
krachtig mogelijk daartegen in verweer wor
den gekomen. Groote dankbaarheid geek
het, dat mr. Ruys heeft gezegd: voor drei
gementen wijk ik niet! Als het politiek avon-
'uur is geworden tot stof van lachen, zal de
regeering spreken. Laat men zoolang achter
de regeering- staan en zich niet laten op
ruien. Troelstra heeft zich misrekend. Hulde
can de regeering, maar ook hulde aan allen
d.e zeggen: wij staan pal ende wij wijken
niet. Het oude Nederland, wij leveren het
niet over aan de mannen der revolutie. De
geest der tegenrevolutie is wakker gewor-
«den. Neerland1 is één geworden vlak tegen
de revolutie in. De regeering wijkt niet voor
een Troelstra, die in zijn verwatenheid de
regeering het pistool op de borst zet.
Spr. zet verder uiteen de roeping der
Christelijke rege°ring en wijst verder op dé
heerlijke eenheid, welke Nederland sterker
heeft gemaakt, dank zij den godsdienstzin
van duizenden burgers. Spr. wekt ten slotte
krachtig op tot trouw aan land en Vorsten
huis.
Ook deze spreker werd meerdere malen
luide toegejuicht, terwijl aan 't slot een da
verend applaus losbrak.
De heer Kroes dankte de sprekers en
sloot daarna de vergadering, waarna staande
het Wien Neerl. Bloed werd gezongen.
Daarna voerde nog de heer Rademakers,
sergeant-majoor der inf., het woord, die na
mens vele duizenden de verzekering gaf, dat
mr. Troelstra zich deerlijk vergist als hij
meent te kunnen rekenen op het leger.
In het Militair Tehuis werd eveneens een
drukbezochte vergadering gehouden, waarin
als sprekers optraden mr. Van Laar en
de heer Kok.
Openbare Vergadering.
Donderdag had het Revolutionaire Vrou
wencomité in de bovenzaal van de Keizers
kroon een openbare vergadering belegd met
als spreker den heer L. de Visser.
Reeds lang voor den aanvang was de zaal
stampvol. Onder het publiek waren zeer
veel militairen.
Nadat Mej. Knap de vergadering heeft
geopend begint spreker met er op te wijzen,
dat het grootste deel der menschen de ge
beurtenissen van de laatste dagen niet vol
doende kan volgen en verwerken.
Nu is het de tijd, om een betere samen
leving te krijgen met betere toestanden,
vooral voor de proletariërs. Slechts de re
volutionair-communistische richting behoeft
den oorlog niet te vreezen. Spr. haalt aan
de woorden van het Kamerlid Treub, waar
in hij een waarschuwing richtte aan Troel
stra, dat deze laatste niet de machten kan
beheerschen, welke hij ging ontketenen.
Het is nu voor een revolutionair pas een
genot om te leven. Kort geleden nog.kon
den de munitiewerkers met staking geen
8-urendag krijgen, nu komt die vanzelf. Op
10 April van dit jaar zei spr., dat de mili
taire voorraden moesten worden aangespro
ken, en hij werd in de gevangenis gegooid.
Nu is spreker vrijgesproken en de vool&a-
den worden aan het volk gegeven.
De victorie zal niet van Amersfoort ko
men, maar aan de regeering zegt spr., dat
de tijd voorbij is, waarin de revolutionairen
zijn tevreden te stellen met kleine sociale
verbeteringen. De vier en een halfjarige
actie van kapitalistische- en regeeringsmis-
dadigheid zijn er niet naar geweest om de
arbeiders kalm te houden. Het kapitalisme
heeft krachten ontketend, die niet meer in
de rechte banen te hou'den zijn. Dezelfde
personen die de schuld zijn van den moord
op 16 a 17 millioen personen in den oor
log, durven ons te verwijten, dat wij het
bloed willen doen vloeien, zegt spr. Men
wil het doen voorkomen, alsof alles hier zoo
goed is. Maar dat zijn praatjes van de bour
geoisie, om de menschen zoet te houden.
Maar spr. zegt tot de bourgeoisie, het is te
laat heerenAls de soldaten schieten, leg
gen ze niet aan op de revolutionairen, maar
op de sterren. Er is in de massa wat nieuws
geboren en het groote spel van de wereld
revolutie, dat in Maart 1917 in Rusland be
gon, woidt voortgezet.
Een enkele moord wordt zwaar gestraft,
doch een massa-moord zooals de oorlog is,
mag wel plaats vinden. Zooals het is met
moorden, is het ook met stelen.
Na nog breedvoerig de geschiedenis der
Russische revolutie te hebben behandeld,
spreekt 'de inleider de hoop uit, dat ook
hier komen soldatenraden.
De revolutie is niet te keeren, ze komt
.toch en spr. hoopt, dat arbeiders en solda
ten in Amersfoort zullen meewerken. Het
leger moet onbetrouwbaar gemaakt worden
.voor het kapitaal. We eischen nu, op het
voorbeeld van de bourgeoisie zelf, alles in
eens. (Toejuichingen).
De heer K o n ij n maakt een opmerking
omtrent een uitlating van den spreker over
de houding der Katholieken inzake het vrou
wenkiesrecht.
De heer Baartman had gaarne ge
hoord eenige practische wenken van den
spreker, speciaal over de houding van
Troelstra. Hij zou liever een fusie zien tus-
schen alle partijen, welke de revolutie voor
staan.^
Spr. beantwoordt de debaters.
Jubileum.
In de Parochie van den H. Franc. Xav.
ft Zand) alhier, wordt dezer dagen een zeld
zaam voorkomend feest herdacht.
Op Zondag 24 Nov.-toch hoopt de heer
R. van 't Wel zijn gouden jubileum te vie
ren als zanger in genoemde kerk.
Geen wonder, dat die herdenking niet
onopgemerkt zal voorbijgaan.
Tweede A bor.nements -Concert
Concertgebouw- Sextet.
Gisteravond hebben we kennis gemaakt met
een kunstvorm, welke door verschillende oudere
^meesters met een zekere voorliefde beoefend
werd, doch daarna bijna een eeuw lang is ver
waarloosd en waarvoor eerst gedurende de luet-
ste jaren weer die belangstelling is gekomen,
welke zij verdient, gedeeltelijk door het stre
ven der nieuwere Fransche componisten, die in
dit genre ware juweeltjes componeerden, dank
zij ook (voor ons land tenminste) de propagande
welke het uit voortreffelijke krachten samenge
stelde Concertgebouw Sextet nu reeds ruim een
tiental jaren daarvoor voert. En waarom zou een
componist, die de blaas-instrumenten in hun
wezen door en door kent, zich niet aangetrokken
gevoelen tot het schrijven van een muziek voor
die instrumenten, welke bij uitstek schijnen voor
beschikt tot de weergave van breede, zangerige
melodieën, of, zooals de fluit, de hobo en de
clarinet, tot de voordracht van schitterende, vir
tuose passages
Zoowel van het een als van het ander hebben
we gisteravond volop kunnen genieten, want het
Concertgebouw-Sextet wordt gevormd door een
zestal zeer hoogstaande artisten. We doen niets
te kort aan de verdiensten der overige vijf, als
we Cornelis den alles en allesbezielenden kracht
noemen, in waarheid den idealen leider. Van zijn
spel gaat, we wezen er reeds vroeger op, een
schier magische bekoring uit, opvallend was
thans, hoe hij de voor een leek soms zoo dor
lijkende pianotonen wist te doen aanpassen nu
eens aan dit, dan weer aan dat instrument en
in aHes bezieling cn warmte wist te brengen.
Niet alleen, dat daardoor het sextet technisch
aan zulke hooge eischen voldoet, in ieder an
der opzicht geeft het 't volmaakte. Hun spel
wekt herinneringen aan de gelukkigste, de innig
ste momenten uit ons leven, waarin heel de
ziele luistert naar de verrukkelijke hafmonieën
der sferen, naar het goddelijke lied van aard
en hemel, dat altijd door, ondanks oorlog en
ellende, is door blijven klinken.
Het hoogtepunt was wel Beethoven's kwintet,
een jeugdwerk, sterk staande onder invloed van
Mozort, maar dat, ondanks dit alles, toch die
pen indrukmaakte. Wat wist Beethoven reeds
hier de aparte kleur van ieder instrument alle
recht te doen wedervaren.
Na de voordracht van dit nummer werd het
zestal een warme ovatie gebracht.
Het minst behnc 'c ons Röntgen's Suite, al
was dit aller-.ünst uan de uitvoerenden tc wijten.
Er waren wel goede momenten, doch overigens
behundelt de componist de instrumenten te veel
als lawaai-scheppende dingen, we voelen niet,
dat deze muziek juist door deze instrumenten
moei worden gespeeld. En waar dit zoo is, mist
ze reden van bestaan, tenminste, in dezen vorm.
Liefelijk cn ragfijn was ook de weergave van
Mozart's Adagio en Rondo, terwijl we werkelijk
tc kort zouden doen aan de verdiensten van den
fluitist, wanneer we hem niet apart hier hulde
brachten voor de schitterend virtuose en door
en door muzikale weergave van Schubert's Va-
riationen. Virtuoos werd ook de Tarantella van
Soint-Saëns gespeeld. En stippen we ten slotte
nog even aan het fijne: „Le rappel des oiseaux"
uit de Suite van Rameau, door Dresden omge
werkt.
Openbare Leeszaal.
De Openbare Leeszaal, welke wegens de
griep-epidemie 's avonds gesloten was, zal
van a.s. Maandag af weer tot 10 uur open
blijven.
Luchtvaart.
Luitenant Hofstee van de Luchtvaartaf-
deeÜng te Soesterberg zal Maandagavond
voor het departement van de Mij. van Nij
verheid een rede met lichtbeelden houden
over „Luchtvaart".
Draadlooze telegrafie.
Het electro-technisch bureau Denijs van
Roon kondigt een voor Amersfoort hyper
moderne cursus aan in radio-telegrafie.
Men zie de annonce.
Voetbal.
Het programma voor morgen luidt
N. V. B.: QuickTheole op Birkhoven.
Hertog Hendrik—H. V. C. te Arnhem.
U. P. V. B.: S. F. C. I—H. V. C. II te Bilt-
hoven. Ares I—Quick II te Utrecht. H. V. C.
ID—Hilversum Hl achter Rustoord.
Rijstdis tributie.
Aan de gemeente Amersfoort zal worden
afgezonden rijst, waarvan voor het tijdvak
van 18 Nov.2 December beschikbaar zal
kunnen worden gesteld 2lA ons per hoofd en
van- 3 31 December L Kilo per hoofd.
Centrale Keuken.
Naar wij vernemen, hebben Burgemeester
en Wethouders, na kennis genomen te heb
ben van hetgeen voor de Centrale Keuken
wordt beschikbaar gesteld, besloten deze in
richting hier ter stede zoo spoedig mogelijk
te heropenen.
Broodelooze dag.
In veitband met de verhooging van het
broodrantsoen zullen de bakkers voortaan
niet meer Dinsdag en Donderdags 'doch al
leen Woensdags niet bakken.
Besmet t. ziekten.
In de week \an 6 tot 13 Nov. d-eed zich
in deze gemeente een geval van diphtheri-
tus voor.
Apotheek.
Zondagdienst en volgende week avond
dienst in de apotheek van den heer Van
Wisselingh, Langestraat.
PREDIKBEURTEN
Zondag 17 Nov.
St. Joris Kerk.
10 u. en 6 u. Godsdienstoefening.
Bethel Kerk.
10 uur: Godsdienstoefening.
Chr. School en Diak. School.
10 uur: Kinderkerk.
Wïjkgebouw.
Monnikenpad.
6 u. Godsdienstoefening.
Remonstrantsche Kerk-
Heerenstraat.
10M uurdr. Miedema.
Doopsgezinde Kerk.
Blankenheimstr.
Vrijzinnig Hervormden.
IOM uur Ds. J. L. van Tricht, van Zutfen.
Evang. Luthersche Kerk.
Langestraat 61.
10^ uur, Ds. de Jongh.
Gereformeerde Kerk.
Lengegracht.
10 uur: Ds. Teerink.
5>a uur: Ds. Donner.
Zuidsingel
10 uur: Ds. Donner.
5X- uur: Ds. Teerink.
Christ. Gereformeerde Kerk.
Willem van Mechelenstraat.
10 en 5Yi uur: Ds. Beekamp.
Vrije Gereformeerde Gemeente.
0'/3 en 5 uun Godsdienstoefening.
Hersteld Apost. Gemeente.
in de eenheid der Apostelen.
Gebouw „Ons Huis", Kortegracht.
9la en 3Vé uur: Godsdienstoefening.
Oud Kath. Kerk.
St. Georgiuskerk.
Zand 15a.
10 uur: H. Dienst.
3 uur: Vesper.
Baarn.
Herv. Kerk.
Soest.
10 uur Ds. Lammerink.
6 uurDs. Meulenbelt.
Herv. Kerk.
10 en 2'A uur: ds. Brans.
Soesterberg.
Herv. Kerk.
10 uur: ds. Radix.
Woudenberg.
Herv. Kerk.
10 u. en 6 u. Ds. Kleywegi.
Leusden.
Herv. Kerk.
10 uurDs. Scnallenberg.
Hoevelaken.
Herv. Kerk.
9uur en 2 uurDs. Dekker.
Hoogland.
Herv. Kerk.
9>5 uur: ds. Thomson.
AGENDA.
Onder deze agenda worden all ten opge
nomen die uitvoeringen, vergaderingen, enz.
welke in het Dagblad geadverteerd worden.
D a g e 1 ij k s
Museum Flehite.
Openbare Leeszaal (Beukenlaan) 10
12^, 210 uur, 7-ondag 2Yt5*5 uur,
Maandag 214TO uur.
Vrijdag, Zaterdag. Zondag Maandag,
Bioscoop de Arend.
Bioscoop Langestraat.
Dagelijks: Café Riche. Concert.
18 Nov. Monopole. Lezing luit. Hofstee.
21 Nov. Amicitia: Hofstad Tooneel.
26 Nov. Rem. Kerk. Lezing, dr. Miede
ma.
9 Dec. Amiciatia. Soirée Artistique.
10 Dec. Rem. Kerk. Gewijde muziek.
11 Dec. Amicitia. Concert. Stefi Geyer.
19 Dec. Amicitia. Concert Annie Vle-
mingv. d. Bergh en Angèle Simonart.
20 Dec. Rem. Kerk. Prot. Bond. Cursus
III, dr. Miedema.
10 Jan. Rem. Kerk. Prot. Bond. Cursus
IV, dr. Miedema.
24 Jan. Amicitia: Hofstad Tooneel.
10 Febr. Rem. Kerk, Prot. Bond, Lezing
dr. Oort.
21 Febr. Amicitia. Concert Edwin Fischer.
24 Febr. Rem. Kerk, Prot. Bond, Lezing
dr. Oort.
6 Maart Rem. Kerk, Herdenking 300
jarig bestaan der Rem. Broederschap.
24 Maart. Rem. Kerk. Prot Bond. Lezing
dr. Oort.
25 April. Rem. Kerk. Prot Bond. Lezing
dr. Westmijse.
Marktberichten
Atuersioo. i. 15 Nov. op de heden ge
houden weekmarkt besteedde men voor Aard
appelen f 0.h 0.Appelen 18a 25.
Peren fm 18 A 25 per H.L. Hoendereioron
f 34.kol.bruine eieren fAper
lÜUstubs. Hooibot^r/O.OJ i O.'O p. K.G. Kippen
f 0.h 0Eenden 1.50 a 2.Piepkuikens-
f 1 50 a 3.50 Hazen 3 a 5.Ganzen
f 0.a 00 - v\ tide Konijnen 1 20 a 1 80 Tamme
Koniiuon f3A 7 5j per stuk. Duiven f 1.20
A 1 SO per paar. 'Magere Varkens SO A 10j
Kalveren f k Zeugen f 140 A 25J,
dr. Zeugen f 000 A f 000 Biggen f 20.A 35.-
Jonge Eenden f 0.a 0.
Aangevoerd waien 4o heet. Appelen. 10
heet. Peren. heet. Aardappelen. 8lO
ïtuks fioendereieren. 09 kilo Hooibotcr. 00
kilo Kaas. stuks Vee. - Vette Varkens 4
Magere Varkens 90 Biggen. 8 Zeugen 0
Kalveren
Burgerlijke Stand
15 Ncv. 1918.
Geboren Wilhelmus Cornelis Johannes,
z. v. Johannes v. de Riet en Theodora Ja
cobs Bos. Gerritje, d. v. David Thomson en
Jeannette Vermeer. Willem, z. v. Gerrit Jan
Ham en Elisabeth Diersmann.
Overleden Jan Sandbrink, 17 jr. onge
huwd. Hendrikus v. de Kieft, 15 dagen
van 16 Nov. 1918.
Geboren: Geertruida Wilhelmina, d.
v. Hendrik Helmerhorst en Hendrika Geer
truida Vial. Een buiten huwelijk geboren
kind.
Overleden: Rudolphe Pillen, 27 jr.,
ongehuwd. Gerritje v. der Meulen, 26 jr.,
echtgen. v. Petrus Johannes v. Heugten.
Geertruida van Surksum, 26 jr., ongehuwd.
Johanna Rijnders, 6 jr.-Johanna Klok, 85 jr.,1
weduwe v. Aart v. Beek.
Telefonisch W99rbericht.
Naar waarneming in den morgen van
10 November 1918.
Medegedeeld door hei Kon. Ned. Met. Instituut
te De Bilt.
Hoogste stand 775.5 te Swinemünde.
Laagste 769.2 te Karlsruhe.
Verwachting tot den avond van 17 Nov.:
Aanvankelijk zwakke tot matige O. tot
Z.-O. wind, toenemende bewolking, vooral
in het Zuiden, waarschijnlijk nog droog,
nachtvorst, overdag iets boven het vries
punt.
Eet opnemen roa ingezonden stuJcJcen beleekeir
geenszins dat de Redactie met den inhoud
instemt,
D» eopU tetrrdt aan den inzender niet
Uiuggegevcn
Aon ons Volk!
Vroeger zijn veel landen geregeerd door aris
tocraten, dat iseen minderheid van menschen,
die zich zelf het best van allen vonden en daar-
wa meenden, _de. meerderheid van het volk te
mogen onderdrukken. Die aristocratie is vean
jaagd door de democratie, dat wil zeggen dood
een regeering van het geheele volk. (Nag<
onlangs in Duitschland).
Nu zijn er bij ons weer menschen van een'
minderheid, die zeggen„Wij zijn de besten^
en daarom moeten wij over de anderen dent
baas spelen." Dat z ij n dus aristocrate n/
maar ze noemen zich (sociaal)-d a m oe
er aten. Dit laatste woord is dus een 1 e u«j
g e n in hun mond. Zij willen niet de vrijheid}
van het volk zij willen de meerderheid onder
drukken. Zij wilen tyrannic, desnoods
met geweld.
Tegen een andere tyrannie heeft or, volk
eenmaal tachtig jaar lang gevochten. Moet er
weer bloed vloeien in een strijd tegen dwingen
i landij
Laai het niet nocdig zijn Bezint u.
Laten ALLEN zich rustig houden, terwille
van de vt ij h c i d van het Nederlandsche volk I
H. J. T.
De komende Volkerenbond.
In de laatste weken is er een gansche veran-
J dcring gekomen in Europa. Vorsten hebben bi
vrijwillig öf gedwongen afstand van hun troon
gedaan en de republiek is er voor in de plaats
gekomen. Elk ras heeft zijn zelftesten-,mings*
recht opgeëischt en heeft een eigen re eering
gekozen. En zij wenschen aansluiting bij den
komenden Volkerenbond. In die Volkerenbond
zullen alle rassen vertegenwoordigd zijn. Van
alle oorden zullen zc komen, welke taal ze ook
spreken. Ontegenzeggelijk is hel noodig, dat
de afgevaardigden naar den Statenbond elkaar
begrijpen. Doen zij dit niet, dan komen er mis
verstanden en wie weet wat daaruit voortkonjt.
Wie waarborgt het, dat men elkaar juist zal be
grijpen Voor het overgroote deel der verte
genwoordigers zullen de besprekingen in een
andere dan hun moedertaal worden gehouden.
Er zal dus een moeilijk te leeren 'nationale taal
worden gebezigd, die de bron kan zijn van
nieuwe ellende, door niet begrijpen.
En de volkeren zelf. Internationaal vc;! eer en
handel zullen opleven, handelsrelaties uungc-
knoopft. Zal dat verkeer gebeuren door middel
van «de zoo moeilijke nationale talen Zullen
er dan geen misverstonden meer voorkomen
ontstaan door taalverschil Die blijven be
staan. Waarom dan niet iets aangenomen, da»
alle bezwaren uit den weg ruimt, dot dc mcnsch-
heid in één woord, altijd nuttig zal zijn Dan
vraagt men zich af„Bestaat zoo iets." En ge
antwoord wordt danEsperanto, de wereld-
hulptaal, die reeds meer don 20 jaar huur prak
tisch nut heeft bewezen, voldoet in olie op
zichten.
Door haar logischen bouw, gemokkelijkhck
en rijke woordenschat sluat het ver boven wclk<
taal ook. Bewezen is dit, door haar steeds toe
nemend gebruik. Andere als Volapuk en Ido
hebben afgedaan of zijn verschrompeld. Tol var
regeeringen hebben Esp. beschermd cn aanbe
volen ontelbare handelsfirma's gebruiken he»
met profijtin den oorlog hebben vele krijgs
gevangenen cn geïnterneerden cr veel aan tf
donken gehad. De Esperantisten staan cr vooi
in, dat in den Statenbond Esp. buitengewoon
nuttig kan zijn. Ziet dit ook in! Het geldt hiet
niet een persoonlijk door een wereldbelang
want indien de volkeren elkaar volkomon be
grijpen (en Esp. is daartoe één van de voor
naamste factoren), dan zal het ideaal van vol-1
komen ontwapening in vervulling kunnen gaan.
Daarom leeri en steunt de Espêranto-beweging
„Do it now."
Amersf. Esp. Vereen. Fleluto.
Sint-Nicolaos.
Geachte Redactie,
Mogen we nogmaals een beroep doen op
Uw gastvrijheid Bij voorbaat onzen donk.
Van de gevraagde zeshonderd gulden
hebben we in grooten dank 125.50 ontvangen,
zoodat er nog heel wat aan het benoodigde be
drag ontbreekt cn over drie weken is Sint Ni-
colaas al achter den rug.
Wil er nog wat van komen, dan zullen die
kindervrienden, die tot nog toe vergeten hebben
ons hun bijdrage tc zenden, zich moeten haasten
Het Bestuur van Volksonderwijs,
F. WESSELING.
G. A. L. SPELBERG.
.A. VEEN.
Vervolg.)
Xjuiteimnt-geMeraa! Van Terwlszn.
Men deelt ons mede, dat de commandant
van het veldleger, luitenant-generaal Van
Terwisga, pensioen heeft aangevraagd.
Schout bij uaclil 3&»r>a'ion«e<.
Bij koninklijk besluit van 15 November is
met ingang van 1 December 1918 aan den
schout-bij-nacht Rambonnet, adjudant in
buitengewoncn dienst der koningin, oud-
minister van marine, op zijn verzoek wegens
langdurigen dienst, eervol ontslag verleend
uit den zeedienst, onder toekenning vafi,
pensioen en met dankbetuiging voor dt
door hem aan den lande bewezen diensleiv
De Bond van Christe n-s o c i a<
listen en de toestand. Naar wij ver«
nemen heeft de Bond van Christen Socialis
ten in verband met de huidige gebeurtenis
sen een buitengewoon algemeene vergade
ring uitgeschreven ter vaststelling van de
houding, welke hij zal innemen. Deze verga
dering zal a.s. Zondag te Leiden plaats heb
ben.
De heer Prof. M. F. Visser, 1. i., zal zijn'
openingsrede aen de Landbouwhoogeschool
houden op Donderdag 21 Nov. a.s. des nam.
1^ uur in Junushoff.
D s. J. W. Berkelboch van dor
Sprenkel. Te Gouda is in den ouderdom van
62 jaar overldeen ds. J. W. Berkclbach van der
Sprenkel. Na in 1880 het predikambt te Neder-,
hemert te hebben aanvaard, alwaar hij tot 18S3;
verbleef, stond ds. Van der Sprenkel van 1888—
1880 te Herveld cn van 18S91S92 te Bredo^
Daerna was hij predikant hij de Ned. Herv. Gem.
tc Gouda, waar hij op 1 Mei 1892 zijn intrede
deed en dus ruim 26 jaar werkzaam was.
