„DE EEMLANDER"
BUITENLAND
NIB ÜÜsÜSfa
FEUILLETON.
VERSMACHTEN
17e Jaargang No. 325
IBftyUtMEUTCDDUQ Pcr 5 maanden voor Amcrs*
BDURntnUniorKlJa foort f l 80 idero franco
per post f 2.30. per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.15, afzonderlijke nummers
f 0.05. Wckclijkscb bijvoegsel «De Holhndscha
Huisvroaw* (onder redactie van Thérèse Hoven)
per 3 maanden 75 cent. Wekelijkscb bijvoegsel
•Wereldrevue* per 3 maanden 60 cent.
hoofdredacteur m-. d. j van schaardenburg
uitgevers: valkhóff Co
bureau: arnhemsche poortwal. hoe. iit«bcmt#chb#t*
intercomm. telefoonnummer 513
We«!?sdf?g 20 November 3©ï8
dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0.50. grootc letu
naar plaatsruimte Voor handel en bcdri)! bestaat,
zeer voorrieelige bepalingen tot hef herhaald adver»
tceren ïd dit Blad, bij abonnement Eene circulaire
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicht
Burgerlijke democraten
in Duitschland.
Duitschland heeft thans anderhalve week
revolutie achter zich. De bezorgdheid der
eerste dagen, dat de bolsjewistische stroo
ming het pleit zou winnen, is nog niet ver
dwenen, doch wel minder geworden. Lang
zaam, heel langzaam gaat de toestand zich
consolideerenvoorbereidingsmaatregelen
worden getroffen voor de verkiezing der con
stituante, welke zal geschieden op den
grondslag der evenredige vertegenwoordi
ging;
Allengs komt er thans ook leven in de
burgerlijke groepen van het nieuwe Duitsch-
tend. Ze staan voor een gansch nieuwen
toestand ten opzichte waarvan ze hun stand
punt te bepalen hebben. Het lijdt geen twij
fel of nieuwe scheidingslijnen zullen tus-
schen de groepen worden getrokken, die
aanmerkelijk verschillen van de vroegere;
dezen grondslag hebben echter allen ge
meen: erkenning van den republikeinschen
staatsvorm van het nieuwe Duitschland, op
komen voor de eenheid de$ rijks, assumee-
ring der Duitsch-Oostenrijkers.
Zaterdag heeft de. volledige rechterzijde,
bestaande uit conservatieven, vrij-conserva-
tieven en Duitsche fractie zich aaneenge
sloten. Deze aaneensluiting moet zijn ge
schied op den grondslag van een krachtig
democratisch program. Maandag- heeft een
gemeenschappelijke bijeenkomst plaats ge
had van de nationaal-liberalen en de voor
uitstrevende volkspartij, om er over te be
raadslagen of de volledige liberale groep
jnet het nieuwe democratische program de
verkiezingscampagne in zal gaan.
Wij hebben wellicht met dit laatste in
verband te brengen het bericht, dat ons
Maandag uit Berlijn bereikte omtrent de vor
ming eener groote burgerlijk democratische
partij. Deze partij wenscht, naar ons uit de
Duitsche bladen blijkt, de vereeniging van
alle kringen, zoowel van mannen als vrou
wen, die in dezen tijd niet in nietsdoenerij
verstarren, doch de nieuw ontstane feiten
erkennen en hun recht op medewerking be
pleiten willen. Eerste grondslag van deze
partij heet, dat ze zich op den grondslag van
den republikeinschen staatsvorm stelt, daar
voor bij de verkiezingen opkomt en den
nieuwen staat tegen iedere reactionnaire po
ging zal verdedigen, doch dat een onder
alle mogelijke waarborgen gekozen nationale
/ergadering over de constitutie moet beslis
sen. De tweede grondslag zegt, dat de nieu-
A~e partij de vrijheid niet van de wettelijke
orde en de politieke gelijkgerechtigheid van
alle rijksonderdanen vermag te scheiden en
dat ze iedere bolsjewistische, reactionnaire
of welke toekomstige terreur ook bestrijdt,
welke niets anders zou beteekenen als de
ireeselijkste ellende en de vijandschap van
de geheele beschaafde door rechtsgedach-
ten vervulde wereld.
,,\Vij weten" zoo gaat de door de,
nieuwe partij uitgevaardigde oproep vooft
„dat thans slechts krachtige middelen helpen
kunnen, dat van alle bezittenden groote of
fers zullen moeten worden geëischt, wan
neer uit de puinhoopen van het heden een
gelukkige toekomst wil geboren worden. De
tijd eischt de vorming eener nieuwe sociale
en economische politiek. Hij eischt, w^or on-
derdeelen van het economische léven die
monopolistisch zijn aangelegd, het aanvaar
den van het denkbeeld der socialiseering, de
staatsdomeinen te verdeeien en tot beper
king van het groot grondbezit:over te gaart,
opdat de boerenstand versterkt kan worden
en gedijen."
Het prograim somt dan nog een aantal
democratische eischen ophet verwerpt het
aan het leven vreemde, doodende doctri-
•narisme, om dan aan het slot onder meer te
zeggen „Vele andere hervormingen zullen
moeten worden tot stand gebracht met een
ver achter zich laten van de zielloos gewor
den begrippen van vroeger, teneinde het
nieuwe staatsgebouw stevig op te richten
en met een geest van helderheid en waar
achtigheid te vervullen. Hervormingen kun
nen en "mogen slechts door de uit het gan-
sche volk voortgekomen nationale vergade
ring worden in het leven zijn geroepen, niet
door willekeur en dictatuur."
Men voelt in deze laatste woorden een
duidelijke critiek op den thans nog heer-
schenden toestand, waarbij de arbeiders-
en soldatenraad de lakens uitdeelt. Er is een
officieele regeering, doch haar macht ont
leent deze regeering in werkelijkheid aan
den in Berlijn gevestigden centra!en arbei
ders- en soldatenraad. Er schijnen achter
de schermen machinaties gaande te wezen
om de bijeenroeping der nationale verga
dering op de lange baan te schuivenbo
vendien is het bekend dat de fractie der
onafhankelijke socialisten zich tegen die
bijeenToeping kant.
Tot het tegengaan van deze stroomingen,
welke den in wording* zijnden nieuwen Duit-
schen staat niet anders dan ben-adeelen kun
nen en indniischen tegen alie ware demo
cratie, kunnen niet alleen de soc.-democra-
tische, doch ook de burgerlijke groepen het
hunne bijdragen. En daarom is de „Eini-
gung des Liberalismüs" in Duitschland een
verblijdend teeken.
Bulienlandsche Berichten.
Steeds blij-ven in Duitschland klachten
opgaan over de harde wapenstilstandsvoor
waarden, speciaal die welke betreffen de
overgave van rollend materieel, welke de
1 evens mi d d el en vo.orzi en ing in Duitschland
ten zeerste zal bemoeilijken. De commissie
van Duitsche gevolmachtigden voor den
wapenstilstand heeft den dringenden
wensc'h geuit cm gedurende de onderhande
lingen over den wapenstilstand ovef de
maatregelen betreffende de levensmiddelen-
voorziening te beraadslagen. Het.komt ech
ter den Franschen generaal Nudant, naar
deze aan Foch seint, voor, dat de commissie
te dezen opzichte .niet bevoegd noch ge
machtigd is. Zoo worden da Duitschers van
het kastje naar den muur gestuurd.
De terugmerSah der Duitsche troepen
blijft, naar van Duitsche zijde gemeld wordt,
in volmaakte orde geschieden.
Dat inmiddels de Ententetroepen Elzas-
Lotharingen bezetten, loopt, zoo telegra
feert het Duitsche rijksbestuur, aan den sol
datenraad te Straatsburg juist ten tijde dat
Metz en Straatsburg door de P nschen
staan bezet te worden, niet vooruit cp de
vereffening van de Elzas-Lothari ngsche
kwestie aan de hand der stelregelen van het
zelfbeschikkingsrecht der volkeren. Wat
moet dit beteekenen Dat Duitschland niet
maar zonder meer op. de voorwaarden tot af
stand der rijkstanden zal ingaan? mis
schien een volksreferendum zal vragen
P a r ij s, 19 Nov. (Havas). Heden mid
dag halt twee hebben de Fransche troepen
in Metz hun triomfantelijken intocht gedaan.
Op den dag dat generaal Pétain aan het
hoofd der Fransche troepen Metz is binnen
getrokken, is hij tot maarschalk van Frank
rijk bevorderd.
Officieel wordt uit Londen gemeld, do/t op
10 November aan de Noordoostkust van En
geland een Britsche mijnenveger door een
Duitsche duikboot is getorpedeerd. Tien
officieren en zeven en veertig manschappen,
uitmakende de geheele bemanning, zijn daar
bij omgekomen.
Zou hier een duikbootkapitein aan het
werk zijn geweest die een vreemdeling was
in het Jeruzalem van den wapenstilstand?
Hel Ilaliaansch-Servische incident bij Lai-
bach is hiermede geëindigd, dat de Italiaan-
sche bevelhebber heeft aangekondigd zijn
troepen uit Ober-Laibach te zullen terug
trekken binnen de vroeger aangegeven de
marcatielijn.
Lord Cecil heeft bij de bespreking der
Oostersche kwestie in het Engelsche lager
huis spoedige maatregelen ten bate der Ar
meniërs toegezegd en aangekondigd dat op
de vredesconferentie ook deze vraag zal
worden besproken of de Turksche regeering
al dan niet uit Konstantinopel zal worden
verwijderd, zooals sommigen eischen. Lord
Cecil zeide^ dat de Engelsche regeering deze
vraag onbevangen onder de oogsn zal zien,
doch hij gaf te kennén dat, indien de vrijheid
van 't handelsverkeer door de Dardanellen en
den Bosporus gewaarborgd is, het er dan
minder op aankomt wie in Konstantinopel
het gezag voert. En de Turken die, volgens
Cecil, weer beginnen met hur. cude politiek
van uitstellen en verdeeldheid zaaien onder
de Europeesche naties, kregen de vermaning
spoedig de voorwaarden van den wapenstil
stand uit te voeren, willen ze op clementie
van de zijde der veroveraars blijven reke
nen.
Asquith heeft in een rede zich tegen het
houden van algemeene verkiezingen ver
klaard, wijl een massa soldaten daaraan niet
zouden kunnen deelnemen en een aldus ge
kozen parlement niet het moreele recht zou
hebben om te spreken namens de natie.
Koning George is in het Engelsche par
lement verschenen om cl-ank te zeggen voor
het hem overhandigde hulde-adres. Vooral
heeft hij in zijn rede hulde gebracht aan het
r.erk van de, de zeeën beheerschende, En-
gelscthe vloot, die Engeland in s'.aat heeft
gesteld den oorlog te winnen.
Maar wat heeft die oorlog aan het Brit
sche rijk gekost Tot 10 November j.l. aan
dooden, vermisten, gewonden en gevange
nen 3,049,991 man, de luchtstrijdkrachten
niet inbegrepen. Dat is de keerzijde van
de rekening.
Duitschland heeft 1,530,000 dooden te
betreuren; 260,0^0 man worden als ver
mist opgegeven, waarvan eveneens een
groot gedeelte niet meer tot de levenden
behoort. Het aantal Duitsche gevangenen
in 's vijands handen bedraagt 490,000
4,000,000 soldaten werden gewond, de ge
vallen "meegerekend waarin eenzelfden sol
daat meermalen gewond werd.
Alle gewonden kan men niet direct tot cie
„verliezen" voor een land rekenenduur
zaam verlies voor een land zijn alleen di?
gewonden, welke aan hun wonden sterven
of tot werken ongesahsikt blijven.
Maar overigens, welk e-en geweldige ader
lating van de beide groote Europeesche
rijken 1
En aan Duilschen kant is alles voor niets
geweest
De Deutsche A'lgemeine Zeitung weet l^
vertellen, dat het aantal kiezers voor de
Duitsche Nationale Vergadering 40 milli-
oen zal bedragen 1
Er is een opperste soldatenraad der ma
rine gevormd voor de Noord- en Oostzee,
die het departement van marine te Berlijn
en den admiraal staf onder zijn toezicht wil
stellen.
Va-n beteekens is in dit verband een
bericht van het Berliner Tageb'iattdat
de matrozen te Cuxhaven en Ham
burg. scherp de pogingen veroordeelcn
om de revolutie in gematigde banen
te leiden. De instelling van den cen-
tralen raad van soldaten der marine houdt
wellicht hiermede verband. In ieder geval
blijkt hieruit, dat het Bolsjewistische gevaar
telkens weer in Duitschland den kop op
steekt.'
Ook cfe Oostzeegebieden hebben hun sol-
datenraden, in Riga is voor het eerst een
parlement van soldatenleden bijeengeko
men, waar 360 gedelegeerden uit Koerland,
Estland en Lithauen aanwezig waren.
B e r 1 ij n, 19 N o v. (W. B.) De Vossische
Zeitung schrijft over de Sleeswijksche kwes
tie, dat er geen officieele onderhandelingen
hebben plaats gehad, waarbij al het gebied
benoorden de linie TondernSleeswijk aan
Denemarken wordt afgestaan. Dit sluit ech
ter niet uit dat over dit vraagstuk niet-offi-
cieele onderhandelingen gaande zijn of
hebb°n plaats gehad.
Aartshertog Jozef heeft te Boedapest met
veel plechtigheid den eed aan de republiek
afgelegd, waarbij hij beloofde daarvan een
trouw burger te zijn en derzelvcr rechten
te handhaven.
R c c h ere rg, '9 No v. (Duitsch-
Oostenr. iKorr-Bun) Toen gisteren eenige
beambten der O '.-Hen;-. Bonk met 22 mil-
lioen kronen var. "Weeren naar Reichenberg
ging, werd dit be Tag r lïsnks een vervoer-
bewijs met de ondrrt?c-kcning van den
Czjechischen gezant t iebenau door een
Czjechisch le luilenan. beslag genomen,
en ondanks de ondra 1 .tot terugbetaling,
die het gevolg was van een telegraphisch
protest uit Weenen en l'raak, door. den
Czjechischen stationscommandant te Liebe-
nau naar Turnau gezonden.
Bakoe is door dc Engelsche troepen be
zet. Ook Russische troepen* moeten de En-
g-elschen daarbij hebben vergezeld.
Washing v, 19 Nov. (R.) Het
Witte Huis laat mededeelen, dat de presi
dent voornemens is na«ar Frankrijk te ver
trekken onmiddellijk na de opening van het
congres, ten einde deel te nemen aan de
beraadslaging der voornaamste bepalingen
van het vredesverdrag, ten aanzien waarvan
hij noodzakelijk dient te worden geraad
pleegd. Het is niet waarschijnlijk, dat hij de
geheele conferentie door zal blijven. Hij
wordt vergezeld van afgevaardigden, die zit
ting hebbenter conferentie als Vertegen
woordigers der Vereenigde Staten.
Washington, 18 Nov. (Havas). Er
is een order uitgevaardigd om geleidelijk
alle troepen der Vereenigde Staten te de-
mcbiliseeren, waarvan het aantel op het
oogenblik 1,790,000 overschrijdt.
Washington, 1 7 N o v. (R.) Er wordt
gemeld dat" er geen vermindering zal komen
in het Amerikaansche scheepsbouwpro-
gram. Thans zijn 724 schepen in aanbouw,
gezamenlijk 5T millioen ton metende. Vier
honderd van deze schepen zijn van staal,
andere van beton of hout. Houten schepen
mogen voorlaan worden gebouwd op parti
culiere werven, doch de scheepswerven voor
stalen schepen blijven, aan de regeering.
Philadelphia, 18 N o v. (R.) Daniels,
staatssecretaris van marine, heeft in een toe
spraak voer de vereeniging voor scheeps
bouwers gezegd: De Vereenigde Staten zul
len onbeperkt schepen blijven bouwen, niet
omdat we den kleinen naties ontzag willen
inboezemen, maar den grooten en kleinen
gel ij kei ijk uie vrijheid der zeevaart wenschen
te verschaffen en bij te dragen tot den poli
tiedienst-over de geheele wereld.
Washington, 18 Nov. (R.) Het de
partement v'an marine meldt, dat het om
werp voor de toewijzing van gelden voor de
vloot over 1919—1920 441.900.000 dollar
zal omvatten. Het ontwerp was opgemaakt
met het oog op het doorzetten van den oor
log. Thans verwacht men aanmerkelijke ver
minderingen. De oorspronkelijke raming is
gebaseerd op een program voor den aan
bouw van 156 schepen in den tijd van d.ie
jaar, waarbij tien opperdreadnoughts en slag
kruisers.
Washington, 17 Nov. (R.); Er wor
den nadere plannen bekend gemaakt voor
een overland-aeroplane-dienst. Alle vlieg
machines die uit het leger ter beschikking
komen, zullen ter beschikking worden ge
steld van de autoriteiten der posterijen. De
dienst tusschen New-York en Chicago zal
worden herleid van 23 tot 9 uur en de
dienst tusschen den Atlanlischen Oceaan
en den Stillen Oceaan van vier dagen tot 18
uren.
N e w-Y o r k, 18 N o v. (R.) De correspon*
dent van de (New-York) Times (e Washing
ton meldtHet scheepvaartbureau heeft be
kend gemaakt, dat de schepen in Ameri-
kaansch bezit, die het bureau heeft opge
vorderd, niet aan hun reeaers zullen terug
komen, zoolang niet in hei voedselgebrek*
in Europa en Rusland is voorzien. Het zal
dus vermoedelijk negen maanden of een
jaar duren. Op het oogenblik wordt er on
derhandeld om de huur van de 150.000 ton
Japansche scheepsruimte, die in December
en Januari zcu afloopen, verlengd te krijgen.
Londen, 19 November (R.). Aon de
bladen wordt uit New-York gemeld dat de
oud-president Roosevelt met zijn echtge-
noote naar Frankrijk zal vertrekken om het
graf van zijn zoon te St.-Quentin te bezoe»
ken.
W a s h i n g t o n 1 8 N o v. (R.) Officieel.
Het departement van justitie zegt, dat de
pan-germaansche propaganda in de Ver
eenigde Staten toeneemt, teneinde invloed
uit te'oefenen op de vredesvoorwaarden en
met te veel lankmoedigheid wordt geduld.
Sinds de wapenstilstand is geteekend, is
een aantal Duitschers in Amerika geïnter
neerd. Officieele rapporten bewijzen dat op
verschillende plaatsen ter wereld Duitsche
agenten druk bezig zijn vijandelijkheden te
gen de geallieerden en de Vereenigde Sta
ten uit te lokken. Van Eckhart, den beken
den Duitschen gezant te Mexico, wordt be
richt, dat hij zijn uiterste best doet om de
betrekkingen tusschen Mexico en de Ver
eenigde Staten gespannen te maken en nog
steeds misleidende artikelen publiceert in
het ofificieuse orgaan van den staat México.
Verspreide Berichten
F,rPisti»,e «sKpZofSiau to Slaiii.out.
De „Meijereische Courant" verneemt
omtrent de ramp te Hamont het volgende uit
B ud el
„Gisteravond omstreeks 10 uur is op het
Station te Hamont een Duitsche munitie-
trein ontploft. Vele ontploffingen volgden
slag op slag, tot eindelijk met een zeer zware
ontploffing een wagon met granaten in de
lucht vloog. De granaatscherven kwamen
neer op het gehucht Schoot nabij Budel,
waar bijna alle ruiten werden verbrijzeld en
van sommige huizen de daken instortten. Uit
Hamont vluchtten zeer vele mannen, vrou
wen en kinderen die hun bij de ramp ge
wonde huisgenooten ondersteunden, naar
Budel. De omgeving van het station te Ha
mont was één vuurzee. Het gekerm en ge
schreeuw, dat hier werd gehoord, was ont
zettend. Er stonckn op het station ook drie
lazarettreinen met Duitsche gewonden, die
wachtten op transport naar Nederland. Deze
door J. Eigenhuis.
Leuntje, de naaister, had llians dc ecrc-
plaals jn huis: vlak voor het raam bij de tafel,
dat het sobere licht.op haar werk viel. Aan
de overzijde van de tafel was juist nog ruimte
voor een smal ledikant, waaruit een rond ge
zichtje met een paar blijde, blauwe oogen naar
haar rusteloos werken tuurden als naar een
heerlijke afleiding. Jansje lag al maanden zoo,
het onderlijfje heelemani jn gips, al maar
starend naar wat ze van de lucht kon zien
door de verweerde en groenige ruilen, steeds
met hetzelfde blijde wezen, ol' alle smart en
verveling haar voorbijgingen. Maar dc dag
van dc naaister was liet toppunt van geluk.
Veel merkte Leuntje niet van dc bedompte
vuile kamerlucht, waar de slaap-loomheid nog
zuur neerhing, dc zecp-vvalmcn van den
waschdag bleven ophoopen, dc lcook-wasems
in dc hoeken achterbleven. Ze was thuis en
overal waar ze kwam naaien, niet anders ge
wend.
Toch was ze, volgens haiir moeder, steeds
ie Is.aparts geweest. Boclster bad ze niet wil
len worden, want ze had altijd de neus er voor
opgetrokken, om met ruwe meiden cn wijven
op een zolder le zitten of in het duin met
oude plunje aan of bij regenweer met eerv
gonje-zak als cape over het hoofd de netten
tc zitten verstellen. De buurt noemde haar
fcen „grooscbe stinkerd", de meiden slajken de
hoofden bij mekaar en giebelden als ze voor
bij ging, de jongens waren minder ruw tegen
haar cn alleen de zclfbevvusten liepen haar
na of dorsten een stoei-g^apje aan le vangen.
Dal deed haar nog meer zich afzijdig hou
den en minachtend stug zijn tegen de men-
schen uit de buurt.
Met onderscheiding werd zc thuis door
moeder behandeld. Als 't goede wijfje den
heden dag uit werken was en Leuntje moest
het eten klaarmaken, dan zorgde ze altijd de
aardappeltjes vooruit geschild ie hebben en
een kopje zout klaqr te zetten, zoodal ze den
pot maar over hel vuur had te hangen en het
zout er in te smijten. Maar als vader van zijn
werk' thuis kwam, hongerig en huiverig van
het plonsleren door dc zee bij het schc-lpen-
vissehen, dan kon de man zelf nog het eten
opzeilen. Want Leun had niet geluisterd en
wist niet, hoe zich te redden.
Vader en moeder vertelden dat altijd als
een woudeik deugd van hun dochter; dc
zusters en broers snoefden cr eveneens op en
Leuntje vond al zulk huiswerk al evenzeer
le grof voor zich als netten boelen of garnalc-n
pellen of naar de stad gaan met visch. In één
ding had vader altijd zijn gezag doen gelden:
ze had hoed en jurk willen dragenv als een
burgerdochter; maar die schande in de buurt
zou 2e 'm in der eeuwigheid niet aandoen, had
hij gevloekt. En zij wist, dat er dan niets tegen
le doen viel; bovendien hoorde ze er genoeg
van, hc - goed dc Schcvcningsehe dracht haar
ond Dc burgerjongens mei hooge boorden
om en hoeden op en manchetten aan, liepen
haar Zondags na. stoeiden mot haar en lieten
zich de witte zakdoeken vol eau-^c-cologne
schenken. Daar kon Leun de heelc weck aan
lenig denken, en onder haar piekerig gepeuter
in de kleine 'huisjes zag ze dc lu-ernuhlige
rcedersjongens of ambachtslui voor zich cn
glimlachte ze even bij dc herinnering. En het
zaligst was, 's avonds de Keizerstraat op en
neer le slenteren, hcup-rwiegelend arm in arm
met haar vriendin. Riek van den melkboer,
die burger-japonnen droeg en opgemaakt haar,
en dan samen le giebelen, over de Zondagschc
avonturen in de Boschjes. En dat bonzen en
kloppen in de borst, als ze één van die jongens
ontmcTelten, dat blozen, als ie' genadig guitig
tegen 2e deed, dal leedvermaak, als zc de
visscliersjongens hoorden vloeken: „Zoon
verdwat 'ct ie mil ónze ma odes noadig!"
Terwijl de ronde blauwe oogen in het altijd
blijde kindergezichtje naar haar opstaarden
uil het ledikanlje en dc kleintjes uit het- raam-
bonneljc gluurden door de ruitjes naar het
mooie, opgewekte gezichtje, dacht ze aan dat
alles cn zal zc glimlachend de kansen ic be
rekenen, dat zoo'n voornaam recdcrs-zoon
haar zöu vragen cn of zc zoo'n spoorman in
afwachting van beter zou nemen. Henk Mol
hoek zag 01* Zondags even goed uil als een
héér: zelfs droogde zwart glacé handschoenen
en een even fijn demi-tje als de beste recclers-
zoon. En hij had haar al zooveel verleid van
zijn kansen om conducteur te worden en dat
zijn broer al hoofdconduclcur was en hoeveel
die wel verdiende. Zoons van 'n reedcr, be
rekende ze, moesten meisjes met geld zoeken.
Wat doet "éen reedcr zonder geld! En rond
ziende in de armoedig-benauwde ruimte dacht
ze aan de even schamele ouderlijke woning
en voelde ze, hoe zc zich schamen zou, om
dal aan zoo'n voornaam jongmenscli te toonen,
die woonde in een huis als een villa. Ze neep
dc lippen spijtig op elkaar, toen ze tot de
slotsom kwam, dat ze Ifcnik niet moest laten
schieten, als ze niet ^oo'n onbehouwen ma
troos wou hebben-
De blauwe kijkers zagen haar vragend aan,
toen ze opkeek van haar werk: „Waerom
hè-je kvvaed, Leuntje?"
LIei kind had zich blootgewoeld en hel slijf-
gij>sen onderlijf met dc opgetrokken knietjes
zag ze als houtefi poppen-ledematen. Grootje
knikt hot ragebollige hoofd aan den vclligen
hals knorrig op cn neer cn stopte het dek
wat toe- En Leuntje vroeg lijmerig: Boos,
liefje, boos? Toen moest zc een spekl in den
mond vasthouden en piekerde weer door aan
haar werk en aan haar berekeningen. Jansje
staarde blij-tcvrcden naar het mooie gczichlje
en glimlach!e, als Leunlje's oogen even de
hare ontmoetten.
II-
Ilenk moe 1 maar kokcrellcn moeder Plog
bekende eerlijk, dat zij, als Schcveningsche,
zoo vreemd met den pot omsprong, dat hij
cr wel niet van lusten zou.
Henk scharrelt dan ook in zijn gesteven,
wit overhemd Jan-hennerig rond, port de
kookkachel nog wat op in het 'toch al smoor-
heetc woonhol(je, licht nu en dan een deksel
op van dc pruttelende aardappeltjes, of de
zuur-vvalmende appeltjes, en wordt bij alles
gevolgd door dc bewonderende oogen van het
oude vrouwtje De buren zeiën, dat vrouw
Plog harder vrijde dan Leun. Zc wou er ook
wel voor uitkomen, dal zc net zoo veel van
Henk Overmuller hield, of hij luyir eigen zoon
was.
Als een kellncrachtig heer in zijn zwartglan
zend Zondagschc vest cn broek sjouwde Henk
rondom de borrel-kokende potten. Tusschen
dc stoere visscliers, nog breeder in wollen
truien, leek hij een pieterig heertje, mét een
jongensachtig gezicht naast hun robustc bor
sten en harde koppen met platte, vlcczigo
kaken. Toch zagen zc hier allemaal tc-gen hem
op. omdat hij dc vrijer was van Leun, hun
aller roem, omdat hij zulke „Ilaegschc" ma
nieren had en zop' deftig gekleed was. Eu ook
vooral, omdat hij als conducteur misschien al
meer verdiende dan vader en dc beide jon
gens samen met dc teelt konden besommen.
Tusschen zijn keuken-bezigheden door, zet hij
zich op den leegen stoel naosl Leuntje, den
eenen arm verliefderig om haar schouders,
den anderen op haar knie, hel hoofd telkens
op zij om haar wang le strcclen.
„Wel macd, wat kik je zwart," bestraft
moeder. „Acl-ic je wat 'edacn?"
Ilcrk vervalt in een- sloeierig -/oenen onder
grooien bijval van het oude wijfje met het
grove, rimpelige mopsgczichljc. Maar het sis
sen van overkokende waterspuiters op de
kachel, brengt hem lot zichzelf en in ééni
sprong is bij op zijn post, den deksel in de
handen, dc** ijzeren vork hanteerend om al9
een kernei* dc aardappeltjes de prik-procf l<?
doen ondergaan. Trouw houdt hij de wacht",
inspecteert hij de pannen en luister-L onder
wijl genadig naar den ouden man, die geniet
van zijn brandcvvijntjc-mct-suikcr en van. zijn
sigaar, en met zijn snauwerig binf-gcluid ver-(
telt van zijn heldendaden, toen hij nog schip-,
per van de reddingsboot was. Het wijf
de gouden medaille van dé Engelsche.koningiiti
opzoeken uit het kabinet, tusschen zijn baaiert
onderklecren vandaan cn IIcnïk draait het be
wijs om in zijn handen en looft den man onl
zijn edelen moed.
(Wordt 'vervolgd.)
