ABONNEMENTSPRIIS -
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND
PRIJS OER AOVERTENTlEN
FEUILLETON.
LIS DORIS
17e Jaargang No. 175
Baanden worn hm en*
foort f 1.80. Idero franco
pet potl f 2_50 pet wedt (mei gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.15. •fxonderlijke nummer»
1 0D5 WekelUkscb bijvoegsel »D# Holhndvhs
Jitsisvnuw (ondet redactie vao Thérèse Hoven)
pet 5 maanden 75 cent. Wekelilkscfa bijvoegt
•IPereMrevue* pet 5 maanden 60 cent.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Woensdag 22 Januari 1919
HOOFDREDACTEUR- M.. O. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS VALKHOFF Co
BUREAU- ARNHEMSCHE POORTWAL, HOU 'rraKCMTaeMaaTft.
INTERCOMM TELEFOONNUMMER 513
van I4 regels f 0 80,
elke regel meer f 0.2ty
dienstaanbiedingen I5 regels f 050. groote leti
naai olaatsnurete Voor handel eo bedrijf besta a a
tee» «oordeelige bepalingen tot het herhaald adve»
teeren Id dit Blad. hl» abonnement Eene circulaire
bevattende de voorwaarden, wordt
toegezonden.
op aanvraag
Politiek Overzicht
Over de boetebepaling, die bij de verlen
ging van het wapenstilstandsverdrag- daarin
is opgenomen, omdat Duitsohland in gebreke
is gebleven het spoorwegmaterieel, dat het
moet uitleveren in de hoeveelheid, die het
was opgelegd, ter beschikking van de En
tente te stellen, heeft de Duitsche staats
secretaris Scheidemann in eene te Kassei
gehouden rede zijn hart gelucht. De ver
plichting tot uitlevering van landbouwma
chines, die aan Duitschland is opgelegd,
cal, zoo verklaart hij, den Duitschen
landbouw met lamheid slaan en het
Duitsche volk tot den hongerdood ver-
oordeelen. Hij heeft gewezen op de ver
antwoordelijkheid, die de Entente op zioh
laadt v/anneer zij meent Duitschland voor
goed te moeten ruïneeren. Maar hij ver
wacht, dat zij spoedig tot bezinning zal ko
men, want Duitschland is de grond waarover
de Russische golf van het bolsjewisme zal
gaan, zonder aan de grenzen van Frankrijk
en Engeland halt te maken. Wanneer de
Entente meent Duitschland te kunnen ver
nietigen, dan kan zij dit slechts tot den
prijs, dat zij zelf daarbij te niet gaat.
Van de gedachte, die door Scheidemann
werd uitgedrukt, vindt men, zij 't ook in zeer
gewijzigden vorm, iets terug in een artikel
van de Londensche Daily News, dat wijst op
bet verband, dat in verschillende landen be
staat tusschen voeding en anarchie. In
Noord-Rusland zijn, volgens eene verklaring
van mr. Hoover, den man wien in Amerika
de hoofdleiding van de Europeesche voed
selvoorziening is opgedragen, van 40 mil-
lk>en menschen tien millioen bestemd om
dezen winter van gebrek om to komen. In
Berlijn verkeert de bevolking in een toe
stand veel slechter dan de armste klassen
in Engeland ooit te verduren hebben gehad,
en in Berlijn is de toestand nog heelwat be
ier dan in Oostenrijk, Servië en Rumenie.
De Daily News neemt dit tot uitgangspunt
om op te merken, dat de vredesconferentie
naar hare houding tegenover zulke economi
sche vraagstukken beoordeeld zal worden.
Daaruit zal blijken of de conferentie meer
geneigd is om op te bouwen of om te ver
nietigen. Dat is, zoo schrijft het blad; geen
denkbeeldige tegenstelling. >,Om het voor
beeld van Duitschland te nemen er zijn
andere natiën, die in erger omstandigheden
verkeeren het is daar volkomen duide
lijk hoe de toestand is. De geallieerden kun
nen voortgaan al de hardheden van de blok
kade aan Duitschland op te leggen. Zij
arrvnen de uitdëeling van het voedsel, die
rij op zich genomen hebben als onderdeel
van de wapenstilstandsvoorwaarden, tot een
meer geleigen seizoen uitstellen. Zij kunnen
staan op hun .vol getal wagons en lokomo-
tieven, al is ook de daardoor op Duitschlands
half verlamd transportstelsel gelegde dwang
w>odanig, dat de hervatting van den irv-
dustrieelen arbeid onmogelijk wordt. Dit al
les hebben de geallieerden in hunne macht
af te dwingen, en naar het primitieve be
ginsel van oog om oog en tand om tand
- >u zulk een behandeling geen onreoht-
rdige vergelding zijn voor de misdaden,
3armee het militaristische Duitschland zijn
.aam heeft bezoedeld. Maar wanneer het
ideaal niet is het opeischen van hun pond
/leesch, maar de verlossing van den gruwel,
die gedurende jaar ons heeft gedrukt, j
dan zullen zij vóór alle dingen zich bezig
houden met de vestiging in Duitschland, in
Oostenrijk, in Servië, in Rumenië en ieder
ander land dat den geesel van den oorlog
heeft ondergaan, van toestanden, die de
volken in staat zullen stellen hun econo
misch bestaan gaande te houden, terwijl hun
politiek lot in Parijs wordt bepaald."
\üt deze woorden spreekt een geest ge
heel tegenovergesteld aan dien, die de op
stelling van het nieuwe wapenstilstandsver-
drag met zijne boetebepalingen heeft be-
heerscht. De Daily News kenschetst het als
eene kinderachtige verwarring van gedach-
zijn oogenblikken geweest waarop hij slechts
door een wonder aan het lot van Caillaux
ontkwam.
De politieke beteekenis van zijn optreden
drukt zich in twee feiten uit. Hij heeft de
draden van de door Lodewijk Kossuth ont-
ten, dat men gelijktijdig eischt, dat Duitsch-"^vorpen buitenlandsche politiek weer opge
vat en met volharding verder gespannen.
Daardoor verkreeg hij een nieuwen breeden
grondslag voor de tot den ondergang ge
doemde officieele onafhankelijlcheidspolitiek
van het parlement. Maar zijn politieke aan
hang was nog zeer gering en hij bezat in het
huis van afgevaardigden geen werkelijke
macht. Hij zocht naar bondgenooten en vond
ze in de socialisten en radicalen. Nu krijgt
zijne politiek een nieuwen inhoud. Eerst
thans, nu hij de socialistische massa's en
de radicale burgerij aan zijne zijde gebracht
heeft, begint hij een ernstige factor te wor
den. Hij heeft nieuwe grondslagen gelegd
voor de politiek van de onafhankelijkheids
partijen, heeft een nieuwe orienteering ge
geven aan de buitenlandsche politiek en aan
de socialisten en radicalen de sociaal-bur
gerlijke vooruitgangsgedachten ontleent. Dat
was een programma, waarop kon worden
voortgebouwd. De beste mannen van de
sociaal-democratische en de radicale partij
scharen zich om hem; thans zijn zij allen
zijne medewerkers in de regeering gewor
den. Hij levert aan de in het parlement niet
vertegenwoordigde partijen stem en in
vloed in het huis der wetgeving.
En daarbij komt nog een bijzonder mo
ment. Graaf Karolyi, die bij vroegere gele
genheden als spreker met zijn spraakgebrek
en zijne ongeoefendheid een werkelijk pijn
lijken indruk verwekte, weet plotseling dot-
gene te verwerven wat de kracht van den
spreker uitmaakt: het contact met zijne hoor
ders. Graaf Karolyi is ondanks zijn spraak
gebrek een redenaar geworden, die in het
parlement succes verwierf en ook als volks
redenaar zich een machtigen invloed wist te
verzekeren. Op den gewichtigsten dag van
zijn leven, den dag der uitroeping van de
Hongoarsche republiek, klonk hem een bïj-
valsstorm uit de kelen van honderdduizenden
tegemoet, toen de hooge, slanke gestalte
met het bleeke smalle gelaat aan den in
gang van het parlementsgebouw zichtbaar
werd.
Graaf Karolyi is heden een populair man.
Hoe lang zal de volksgunst, die wankelmoe
dig is, hem trouw blijven?
land zal worden beroofd van grondstoffen
en transportmiddelen en dat het de volle
oorlogskosten zal betalen. En het klinkt als
een ernstige waarschuwing, wanneer zij be
sluit met de woorden: „De vredesgevolmach
tigden zullen althans niet door die elemen
taire dwaling beheerscht worden. Slechts
een gemis van zedelijken moed, waarvan
wij hen nieje willen verdenken tenzij wij er
toe gedwongen worden, zou hen er toe kun
nen brengen him instinct van menschelijk-
heid en verlossing te onderdrukken en uit-
werkingje geven afn besluiten, die honderd
millioen tot anarchie en ondergang zouden
brengen."
Van de verkiezingen voor de Duitsche na
tionale vergadering wordt de uitslag niet-
officieel opgegeven in 28 van de 37 kies
districten, waarin het rijk verdeeld is. In die
districten zijn gekózen 319 afgevaardigden
van de 413, die in de voltallige vergadering
zitting zullen hebben.
Van de 319 gekozenen zijn 132 meerder
heidssocialisten en 22 onafhankelijke socia
listen; onder de andere partijen, die te za-
men 165 leden sterk zijn, staan bovenaan de
Duitsche democratische partij met 58 en de
christelijke volkspartij ^het voormalige cen
trum) met 57 leden.
De nieuwe vergadering zal naar Weimar
bijeengeroepen worden. Daarmee wordt te
gemoet gekomen aan een wensch van de
Zuid-Duitsche staten, maar ook heeft daarbij
gegolden de wensch om de volksvertegen
woordiging, die geroepen is het Duitsche
staatsgebouw op nieuwe grondslagen op te
trekken, te doen werken in een rustiger,
minder aan dagelijks wisselende stemmin
gen en stroomingen blootgesteld oord» dan
Berlijn., De zetel van de regeering blijft in
Berlijn gevestigd.
De gTOOte man in Hongarije is thans graaf
Michaël Karolyi. Een paar dagen geleden
is hij nog een nieuwen stap hooger geste
gen; hij is van voorzitter van den minister
raad opgeklommen tot hoofd van den staat.
In zijne handen is de taak gelegd om het
voormalige koninkrijk te vervormen tot eene
democratische republiek.
Tot kenschetsing van de hoogst eigenaar
dige loopbaan, die hij tot dusver is gegaan,
neemt de Neue Freie Presse hem den Don
Qüichot van de Hongaarsche politiek. Hij
heeft Men jaren in den politieken strijd ge
staan, zonder dat hij au sérieux werd ge
nomen. Dat heeft men eerst gedaan op den
dag, toen de golven der revolutie hem als
minister-president kant en klaar op het
strand wierpen.
Tot aan dien dag had hij fantastische ge
vechten te voeren. Juist zooals de held van
Cervantes. Graaf Tisza laat hem door de
parlementswacht uit de zaal sleepen, waarbij
hem de jas van het lijf wordt getrokken; hij
laat hem uitdagen tot een tweegevecht, dat
een uur duurt en eerst eindigt met de uit
putting van de strijders.
Destijds was graaf Karolyi nog een aarts
conservatief. Langzamerhand verandert hij
zich in den radicaalsten staatsman van Hon
garije. Nederlagen prikkelen slechts zijne
eerzucht. Vóór het uitbreken van den oorlog
agiteert hij in Amerika voor zijne politieke
ideeën. Op de terugreis uit Amerika wordt
hij in Frankrijk geïnterneerd. Dank zij zijne
relatiën krijgt hij de vrijheid terug en nu
voert hij zijne oude politiek met stijgenden
hartstocht voort. Hip zet alles op ééne kaart:
zijn politiek en zijn burgerlijk bestaan, en er
Hertzog en De Wet zijn aangewezen om
als gedelegeerden van de Oranjerivier-
kolonie naar Europa tc vertrekken, ten einde
van de Vredesconferentie de onafhankelijk
heidsverklaring van Zuid-Afrika te verkrij-
In Oporto en andere steden van Noord-
Portugal is "eene beweging uitgebroken, die
het herstel van de monarchie eischt. De op
5 October 1910 van den troon vervallen
verklaarde koning Manuel is weer tot koning
uitgeroepen door den leider van deze bewe
ging Piava Conceiro, die zich zelf tot eerste
minister en minister van oorlog heeft gepro
clameerd.
Sedert zijne afzetting woonde Manuel in
Engeland in Fulwell Park, Twickenhr- ;j
is geboren te Lissabon den 25en November
1889 en was den 3en Februari 1908 op den
troon gekomen als opvolger van zijn vader
Carlos, die twee dagen te voren met zijn
ouderen broeder was vermoord. Den 4en
September 1913 is hij te Sigmaringen ge
trouwd met Augustine Victoria prinses van
Hohenzollern.
Bnitenlftnóschfi Perichtpn
Londen, 21 Jan. (R.) Wilson heeft gis
teravond een onderhoud van twee uren ge
had met Lord Robert Cecil over de plannen
betreffende den volkenbond.
De Parijsche bladen berichten, dat Wilson
bezig is zijne memorie over den volken
bond te voltooien. De memorie zal aan de
conferentie onderworpen worden. Zij bevat
ook een uiteenzetting van rijne denkbeelden
over een internationale arbeidswetgeving.
Het plan van den volkenbond steunt op een
zorgvuldige studie van de geallieerden en
omvat op gewichtige punten, Engelsche en
Fransche gedachten, ook ideeën van gene
raal Smuts. Het is meer een gecombineerd
plan van de geallieerden dan een persoonlijk
plan van den president. Duitschland en Rus
land zullen als leden opgenomen worden,
wanneer do ^nd een stevigen vorm krijgt
en daardoor mogelijke hulp zal bieden
aan deze hc:M" vatiën. De president voelt,
dat de vrede i loos is terwijl half Europa
in brand staat. Na-»r gemeld wordt, is Lloyd
George 't met dit plan geheel eens.
P a r ij s 21 Jan. (R.) Maandagmiddag
begint men met het onderzoek van de vol
machten der vertegenwoordigers.
Verder is nog aangewezen als vijfde gevol
machtigde van Groot-Brittannië Lloyd, eer-
ste-minister van\ Newfoundland. Canada
heëft Foster, minister van handel, en Siston,
minister van de financiën, benoemd. Austra
,Iië Hughes, den eerste-minister en Cook, mi
nister van financiën. Zuid-Amerika de gene
raals Botha en Smots. Indie zal door den
maharadzjdh van Bikanir en sir Sinha, lid van
het Engelsche kabinet, vertegenwoordigd
ziin. België heeft Rollin Jacquemin tot secre
taris gekozen.
De president der Vereenigde Staten, als
mede de eeiste-ministers en ministers van
buitenlandsche zaken der geallieerde mo
gendheden, door den Japanschen vertegen
woordiger biigestaa/, het ben vandaag van
half elf tot kwart vóór eenen en van drieën
tot vijven aan de Orsay-kade vergaderd,
's Ochtends verschafte Scavenius, Deensch
gezant in Rusland, alle inlichtingen te zijner
beschikking over den toestand in verschil
lende deelen van Rusland en 's middags
werd de bespreking van deze kwestie voort
gezet.
Over het gehee 1 werd overeenstemming
verkregen en men hoopt morgen dienaan
gaande met een scherp omschreven voorstel
te kunnen aankomen. Daarna is over den
gang van zaken der conferentie van gedach
ten gewisseld.
De volgende zitting morgenochtend elf
uur.
P a r ij s 21 Jam (R.) De hoogste raad
dei vredesconferentie heeft de meening van
Scavenius, gewezen Deensch gezant in Rus
land, gehoord. Naar verluidt betoogde hij
met klem, hoe noodig het is, dat de geal
lieerden zich metterdaad met den toestand
daar inlaten, ten einde aan het bolsjewistisch
schrikbewind een eind te maken.
Lyon, 21 Jan. (R.) De Jongste gebeur
tenissen en de langzame voortgang der con
ferenties hebben het nu naar de meening
van Wilson gebiedend noodig gemaakt, dat
hij naar Amerika terugkeert, zoodra het con
gres op reces gaat. Naftiurlijk kunnen on
voorziene gebeurtenissen in de V.-S. de plan
nen altijd omverwerpen. Afgezien echter
daarvan is Wilson op het oogenblik van zins,
de V. S. opnieuw te verlaten na de zaken,
die zich hebben opgestapeld, te hebben af
gedaan, zoodat hij vermoedelijk maar enkele
weken te Washington zal blijven. Wilson's
voornemen om terug te keeren, moet niet
aldus worden uitgelegd, als zouden zich ern
stige oneenigheden tusschen de geallieer
den hebben voorgedaan. Integendeel, de
overeenstemming neemt voortdurend toe,
maar aan den anderen kant hebben de be
sprekingen ook de onvermoede ingewikkeld
heid van menige kwestie aan den dag gei
bracht.
P a r ij s 2 I Jan. (R.) Ador, de president
an Zwitserland, is aangekomen en heeft eerr
bezoek aan Poincaré gebracht.
Rome, 21 Jan. (Stefani). Generaal
Diaz, de opperbevelhebber der Italiaansche
troepen, is vandaag naar 'Parijs vertrokken.
Rome, 21 Jan. (Stefani). Ook in Italië
is aan een bijzondere commissie door de re<
geering opgedragen de zaak van den vol
kenbond naar de beginselen van Wilson te
bestudeeren. De regeering heeft een ont-
werp-reglement opgesteld.
Londen, 21 Jan. (R.) De Times be
richt, dat het niet waarschijnlijk is, dat iet
Britsche leger, totdat de vrede is geteekemf,
tot beneden een millioen zal worden vermin
derd.
Londen, 21 Jan. (R.) De Daily Mail
bericht, dat de Fransche regeering reeds de
eerste stappen gedaan heeft om in de ver
volging en persoonlijke bestraffing van den
ex-keizer een praktisch resultaat te verkrij
gen. Er is nu alle reden om te verwachten,
dat de ex-keizer in de eerstvolgende weken
uit Nederland wordt overgebracht naar
Parijs, waar hij gevangen gezet cn vooe
den rechter gebracht zal worden, en
een internationaal gerechtshof zal wor
den benoemd, dat de uitlevering van dei*
ex-keizer door Nederland zal eischen, niet
omdat hij Duit9oh generaal of verwekker van
den oorlog is, maar omdat hij de oorlogs-
wetten heeft geschonden en moord heeft
gepleegd, waarvoor hij persoonlijk aanspra
kelijk moet worden gesteld.
P a r ij s, 21 Jan. (R.) De opperste raad
der geallieerden voor de levensmiddelen
voorziening is 20 Januari onder voorzitter
schap van Hpovr bijeengekomen. De raad
heeft over de benoeming van intergeallieer-
de commissies in Triest, in Boekarest, Kon*
stantinopel en in Polen, bcrtfadslaagd en de*
ze goedgekeurd.
Na het rapport te hebben gehoord ove*
het dringende vraagstuk betreffende steuv
aan Polen, heeft de raad aan maarschalk
Foch een brief gericht, waarin hij verzoekf
dat er onverwijld maatregelen zullen worden
getroffen tot bescherming der transporten!
levensmiddelen via Danzig, welke voor d®
bevolking in Polen noodig zijn. Er werden
voorts maatregelen genomen om te zorgen
dat Duitschland zijn plichten nakomt ten op
zichte van de voeding der Russische gevan
genen, die zich nog in Duitschland bevin
den
Londen, 21 Jan. (R.) Reu Ier verneemt
dat er eenige van de nieuwe Duitsche koop
vaardijschepen, die het gedurende den oorlog-
niet hebben gewaagd uit de Duitsche havens
te voorschijn te treden, opnieuw onder contro
le der geallieerden zullen uitvaren, hoofdzakc*
lijk tot het vervoeren var. levensmiddelen voor
Britannics vroegere vijanden. Het is van ge>
wicht, zoowel in het belang der menschhei<f
als der openbare orde -dat er spoedig steun
zal worden verleend aan bepaalde bevrijde gc
bieden en vijandelijke landen. Onlangs hebben
levensmiddelen- en schecpvaartverlegenwoor.
digers dei* geallieerden, die daartoe door de*
oppersten oorlogsraad zijn aangewezen, zich
naar Trier begeven, waar zij een samenkomst
hebben gehad met een Duitsche delegatie^
waaronder zich regeeringsambtenaren bevoiK
den. Tengevolge van den onvoltooiden staat
van zaken in Duitschland verkeerden de vers
legenwoordigers der geallieerden in twijfel
er ecnig stellig gezag bestond, waarmede een
overeenkomst kon worden aangegaan, doch d4
Duitsche gedelegeerden maakten het aan*
stonds duidelijk dat zij in slaat waren binden'
de verklaringen af te leggen. Het was echter
duidelijk dat zij erkenden dat het verzoek on.
een overeenkomst in den aard van den eiscM
der geallieerden lag besloten, waarbij zij voor*
nemens waren zich neer te leggen. De ondew"
Men hoort vaker opmerken dat alles z'n
schaduwzijde dan dat alles z'n lichtzijde
heeft
'De Roman van een Ncderlandsehen Schilder.
Naar het Engclsch van
van
MAARTEN MAARTENS
door
J.L. van der Moer.
87
Hij klopte voor den nacht een ei voor den
fcaekc, een kostbaar geschenk van de predi
kantsvrouw.
Lis, kun-je die ouwe krant van verleden
Week niet eens opzoeken, waaruil je me toen
Tn stukje hebt voorgelezen over 'n schilderij?
Ik zal dadelijk zien, vader, als ik hiermee
klaar ben.
Na overal gezocht te hebben, diepte Lis het
courantje op uit den vuilnisbak, die buiten
kond. Het was koud en donker buiten, ruwe
Windvlagen trokken over de huisjes. In de
gainer was het benauwd,* zoowel door de
kachel warmte als door dc lucht van de pe-
Irolcumlamp.
i Lis las het oude bericht nog eens voor over
Ie vondst van een echte(?) Rembrandt, ergens
lp een vliering. Het schilderij was eerst voor
W* honderd gulden gekocht en nadat hek
was opgemaakt, weer verkocht voor- twintig
duizend, enz.
Rembrandt is dood, zei Simon.
Ja, vader (Hij liet het vieze papier uil
de hand vallen).
De man die honderd gulden betaalde,
dach» zelccr dat ie nog leefde.
Misschien wel, zuchtte Lis. Maar Rem
brandt was werkelijk 'n heel groot schilder,
vader.
Onwillekeurig sprak hij den naam met die
pen eerbied uit.
Zoo? 't Moe!, geloof ik, gemakkelijker we
zen 'n groot kunstenaar te zijn, dan 'n goed
kruidenier, Lis. Jij bent geen goed kruidenier,
je hebt er den slag niet van te pakken
maar iedereen zegt dat jc heel aardig schil
dert.
Iedereen?
Al de ouderlingen zeggen dat de wolken
in de kerk zoo fflnk en dik zijn als schapen
wol. En mijnheer Pareys. vertelde aan den
dominee dat ie ze goed vond Honderd gul
den is 'n heel bedra_g, Lis. Zou Rembrandt
eér ie stierf, beter hebbpn kunnen schilderen
dan jij? Ik bedoel of de menschen er zoo
over gedacht zou'en hebben.
Ik ik kan hcelemaal niet schilderen!
fk kan niet eens zoo goed schilderen als Pa
reys. Ik heb 't immers nooit geleerd"?
Maar als je 't eens leerde. Vervolgde de
oude angstig zou-je 't dan beter kunnen?
Beter "Jftm Pareys! riep Lis uit, die zich
ondanks zich zelve opwond, door het aan
houden van zijn vader. Als ik 't leerde? Ja,
misschien, ik geloof 't wel, omdat ie zich niet
de minste moeite geeft, begrijp-je? Als ie
werkt, loopt ie voortdurend rond, te praten
en te lachen ea zoo meer. Én ik doe miin best
als 'n bezetene. Maar Iaat ons er niet meer
over spreken. Ik behoef 't niet te leeren.
Hij zette de lamp weg en wilde de bodgor
dijnen dicht doen.
Vader, 't is al over twaalven, je moei nu
njp| langer praten, maar gaan slapen.
Nee Lis!
De zieke maakte, met zijn linkerhand, de
eenige beweging die hem nog mogelijk was.
Ik heb nu geen behoefte aan slaap, ik
heb behoefte om te spreken, om met j oji le
spreken! Maar 't moet lichter zijn, Lis, bij het
geen ik te zeggen heb.
Ik zal de lamp opdraaien.
Ga in den winkel en haal *n pak kaar
sen, van die korte dikke, zooals alleen dc
rijke zomervliogen zc koopen.
Lis gehoorzaamde, maar was meer dan
verbaasd.
Zet ze in die koperen kandelaars van je
grootvader en steek zc allemaal aan.
Allemaal vader?
Allemaal Ik kan nu, eer 'ik sterf, ten
minste eens één keer in mijn leven geld verte
ren.
Er is geen kwestie van sterven, 't gaat
juist beter met je.
Dat was alleen maar bij wijze van spre
ken, hoewel het, alles in aanmerking geno
men, voor jou en mij eigenlijk 't beste zou
zijn.
Vader, 't maakt me heel naar, als je
zulke dingen zegt, verklaarde Lis, terwijl hij
met de kaarsen bezig was.
Dat is mijn bedoeling niet. Maar ik heb
vaak opgemerkt hoe afgemat je bent. Stil
maar, ik weet dat je tracht 't te verbergen.
Dat je bleek ziet kun je niet verbergen. Jon
gens van jouw leeftijd moeien 's nachts niet
behoeven te waken. Van nacht zal er geen
enkele vlieg zijn, Lis. Z ij heeft 't beest dood
geslagen... Zijn alle kaarsen op? "Wat 'n schit
terend licht! Nee, zet ze niet weg. ik vind
't erg prettig. Nu zou ik willen dat jc nog
even naar den winkel wilde gaan, om die
twee teksten le halen.
Lis gehoorzaamde andermaal, terwijl zijn
verbazing steeds grool^f werd. De oude nam
de cartons aan. en alle hulp van zijn jongen
weigerend, gelukte het hem ze beiden lang
zaam midden door te scheuren Uitgeput viel
hij daarna achterover.
Dat is gedaan, sprak hij. Zc hebben daar
bijna twintig jaar gehangen en ons beiden tot
den bedelstaf gebracht.
Lis bleef wijselijk zwijgen. Zijn gedachten
vlogen naar zijn overleden moeder.
Ik denk niet dat z ij 't er mee eens zou
zijn. Ik geloof ook niet dat die woorden niet
waar ziin De hecle hiibel is waar dat
moet wel - maar de inhoud komt niet tot rijn
recht in dit leven. Lis, wal heb ik daarover
altijd getobd! Daar had je nu Jacob, wat was
ie vcoi^poedig. en wat 'n bedrieger! O Lis,
wat zou die 'n goed koopman in allerlei dage^
liik.chc artikelen zijn geweest. Ik maak ér me
nu geen zwaar hart meer over ik ga toch
naar den Hemel, ik ben een van de-uitverko
renen!
Als jij 't niet was, wie zou 't dan zijn,
vader?
O, Lis, je weet dat dit 't 'm niet is, maar
je zou 't niet begrijpen.
Nee, dat zou ik zeker niet.
Simon zuchtte diep en hernam:
Als ik over jou maar gerust was, dan zou
ik tevreden sterven. Maar dit helpt ajlêmaal
niet, we moeten onzen tijd afwachten ën zien
wat de Heer beschikt.
O, met mij zal 't wel gaan.
Ik ben mijn leven lang eerlijk gewces^
Lis, hoe de armoede soms ook neep. Ik bef-
niet dwazer dan anderen, dan Jansen van AR
dervank bij voorbeeld. Ik veroordeel hea
niet, maar ik weet er alles van. Ik zou nieÉi
gaarne willen dat je zoo tobben moest als ik
Als jc kruidenier moet wezen, smijt dan di<
teksten weg! (Hij haalde diep adem): Zet dt
kaarsen hooger, ik heb behoefte aan licht.,
Ja, vaak heb ik er over liggen peinzen; ik wat
overtuigd, dat je kruidenier moest worden, il
had geen idee dat je iets anders zou kun*
nen zijn. Is 't waar, dat je met schilder^
veel geld kunt verdienen? Mijnheer Pareys X
rijk: daarom kan-ic schilderen. Maar jij niety
Kun je er geld mee verdienen, is 't mogelijk!
Zit er wat voor jou in?
Nee, riep Lis. Neel Nee! Neet Voor mr
niet!
Er volgde een wreede stilte. Een geweldig*
last drukte op hem in het benauwde kameif
tje. Al die onbeduidende huiselijke voorwci>
pen werden door het ongewone licht bcschef
nen, evenals het verwaarloosde, bleeke porr
tret van de overleden moeder, de stomme gek
tuige van een leven van opoffering...
Dat is 'n leugen! Je jokt me voor! riep
de vader uit. Laat me je gezicht eens zicrr
Nee, in 't licht! Zie-je, je leunt 't niet voor m*
verbergen. Je jokt om mijnentwille, en dat f
wel lief van je, maar 'n leugen is *t tochl
Lis knielde bii het bed neer en verborg lid
gelaat.
(Wordt yervolgd.K
