DE EEMLANDER
EERSTE BLAD
18e Jaargang No. S«
téats
pee post t 2.M, per week (met jratie «eriekcr ag
|tf!e» ongelukken) f 0.13. etjondulijke numuer»
1 CW3.
ftMERSFOORTSCSf DAGBLAD
Donderdag 28 Augustus 1919
PRUS DER ADVERTEREN
it
HOOFDREDACTEUR: M.. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF C
POORTWAL. hok utkohtsckth
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 613
BUITENLAND
Politiek Overzicht
Door het onderhoud-van de commissie
van buitenlandschê zaken van den senaat
met president Wilson zijn opmerkelijke din
gen aan den dag gekomen. Daaruit is on
der meer, gebleken, dot de Vereenigde Sta-
l(èn, toen zij in den oorlog gingen, geen ken
nis droegen van de geheime verdragen, die
Öe Entente-staten onderling hadden geslo
ten. Wilson was, toen hij zijne bekende
14 punten opstelde, met deze verdragen
hiet bekend. Over de in Parijs in de Sjan-
tong-kwestie, die in den senaat als een sterk
Aanvalswapen tegen het beleid der Ameri-
kaansche regeering dienst doet, getroffen
regeling heeft Wilson verklaard, dat hij zelf
53e daarover genomen beslissing niet goed
keurt en er slechts in heeft toegestemd om
'de volkenbondgedachte te redden en te ver
hoeden, dat Japan zich aan het geheele v/erk
®ou onttrekken.
Staatssecretaris Lansing, zijn offir.ieele
raadsman in de buitenlandsche politiek, heeft
•evenmin-van dé geheime verdragen iets ge
weten. Dit heeft hij zelf meegedeeld aan de
commissie van buiten 1 andsche zaken, aan
welke hij verklaarde, dat hij van de geheime
verdragen tusschen Japan, Engeland,
Frankrijk, Italië en Rusland eerst geduren
de de vredesonderhandelingen in Parijs ken
nis had gekregen. Wel had de vroegere Brit-
«che gezant in Washington, Sir Cecil Spring
£ice, hem reeds in October 1916 meege-
'deelcl, dat Engeland en Frankrijk over de
.verdeeling van de Duits.che eilanden in de
Pacific met Japan waren overeengekomen,
^at Japan de eilanden ten noorden, Enge
land de eilanden ten zuiden van de linie
zou krijgen. Bovendien had de Japanr
fiche gezant graaf Isjii hem den 6en Septem
ber 1917 verzekerd, dat Japan reeds in het
jaar 1915 aan Sir Edward Grey had toege
zegd, dat Kiautsjoe aan China zou worden
teruggegeven. In zijne gesprekken met deze
twee diplomaten was echter nooit gewag ge
maakt van geheime verdragen. Daarvan had
hij eerst in Februari 1919 in Parijs kennis
gekregen.
De senator Borah vond in deze verklaring
Van staatssecretaris Lansing aanleiding om
uit het verslag der zitting van het Engelsche
.lagerhuis van 4 Maart 1918 het volgende
Voor te lezen: „De afgevaardigde King vroeg
rden staatssecretaris van buitenlandsche za
ken, of van alle verdragen, geheim of open
haar, en verdere stukken, betrekking heb-
fcende op verdragen en verplichtingen van
'Engeland sedert den 4en Augustus 1914,
afschriften zijn gegeven aan president Wil
don en of afschriften van al zulke verdragen
V)k aan den Amerikaanschen gezant in Lon
den zouden worden verstrekt. De minister
Balfour antwoordde, dat den afgevaardigde
tte verzekering kon worden gegeven, dat
president Wilson door zijne bondgenooten
,<pver alles volledig werd ingelicht." Borah
knoopte hieraan de vraag aan Lansing vast,
of uit dit bericht niet kon worden afgeleid,
idat alle geheime verdragen aan den presi
dent der Vereenigde Staten zouden worden
Voorgelegd. Dit leidde tot de volgende woor
denwisseling tusschen Lansing en de sena
toren Borah en Johnson.
Lansing. Ik moet bezwaar maken, de woor
den van Balfour te interpreteeren.
Borah. Het is dus een stellig feit, dat on
danks de verklaringen van graaf Isjii en on
danks het antwoord van den hèer Balfour
de staatssecretaris der Vereenigde Stater,
van de geheime verdragen geen kennis
heeft gedragen tot na de onderteekening
Van den wapenstilstand. Is dat juist?
Lansing. Dat is juist.
Johnson. Men mag ook niet vergeten,
8&t de heer Balfour hier is geweest en zelfs
.èen toespraak heeft gehouden tot den se
naat.
1 Lansing. Ja, dat is juist.
Johnson. En dat ook de heer Viviani hier
Js geweest en ook een toespraak tot den
'Senaat heeft gehouden.
Lansing. Ook dat is juist.
Johnson. Heeft een van deze beide Kee-
ren, terwijl 2ij hier waren, u iets meege
deeld over de geheime verdragen of over
jjde verdeeling van de veroverde gebieden na
tfen oorlog?
Lansing. Néén, geen van beiden.
zBn zeer opmerkelijke onthullingen en
■het is verklaarbaar, dat zij de oppositie
{krachtige argumenten aan de hand doen om
'tegen V ilson s beleid te velde te trekken.
Wanneer men de scherpe kritiek leest,
die thans in Amerika wordt geveld over
■W ilson s beleid, dan vraagt men zich af:
aar is de tijd gebleven, toen hij als we
reldredder gehuldigd werd? Een proeve tot
(Ibeoordeeling van de stemming in de Ver
eenigde Staten levert een brief van een
'Amerikaanschen politieker aan een bd van
,de Amerikaansche vredesmissie to Parijs,
(waarin wordt gezegd:
„Als niet alles bedriegt, zul Wilson door
alle volken der wereld veracht en gehaat
uit het politieke leven sohetdan. Hij had de
mooiste kans, <fie aan een man tn de ge
schieden!» der wereld geboden werd, en hij
M geSsoel te kon geschoten. Alle onder-
tfmkÉ» zagen naar torn als Kim be-
vrj/de* op, en hij heeft in werkelijkheid
burin# hos?an nog slechts verzwaard an
hen op genade en ongenade aan hunne
onderdrukkers uitgeleverd. ft\ de plaats van
een volkenbond heeft hij ons opgescheept
met een reeks knellende bondgenootschap
pen met sterke imperialistische natiën. In
plaats van de wereld voor de democratie
zeker te stellen, heeft hij ieacren ernstigen
tegenstander van den oorlog in de gevange
nis laten zetten. Duizenden smachten in
onze gevangenissen. In plaats van rekening
te houden met de wenschen van het volk,
helpt hij mee om deze wenschen te onder
drukken, en dit niet alleen bij ons in het
land zelf, maar ook in Rusland, in Honga
rije en in ieder ander land. Het valt ons
hier buitengewoon moeielijk de gebeurtenis
sen te begrijpen, en als er geen bovenaard-
sche hulp komt, dan is er geen redding.
Wij geraken allen onder de meedogen-
looze heerschappij van het kapitalisme. De
machten der duisternis heerschen onbe
perkt, en liberale en radicale politiekers
hebben onder de regeering van hun reac
tionairen en huichelachtigen held
Washington veel minder bewegingsvrijheid
don de ketters onder het heilige régime van
Philips II in Spanje."
Men houdt in Amerika van krasse uit
drukkingen. Deze woorden behoeven dus
niet op een goudschaaltje te wegen. Maar
het verschil tusschen de stemming, die zich
hierin uit, en de wierookstemming van vroe
ger is toch teekenênd.
Volgens eene verklaring van den senator
Lodge hebben de opponeerende senatoren
het plan een rondreis te ondernemen door
geheel Amerika tot aan de Pacifickust toe,
om de openbare meening te winnen voor
de verwerping van het vredesverdrag in zijn
tegenwoordigen vorm en voor de vaststel
ling van een nieuw vredesverdrag zonder
volkenbond. Senator Lodge is als voorzitter
van de commissie van buitenlandsche zaken
een man van grooten invloed, maar het is
toch de vraag of zijne macht zoo ver zal
reiken om dat plan te verwezenlijken. Te
gen het denkbeeld der verwerping van het
vredesverdrag kan met reden worden aan
gevoerd, dat daarmee de wég zou worden
geopend om eene herziening van alle be
palingen van het verdrag te verlangen. Alles
zou daarmee op losse schroeven gesteld
worden. Wat het verlangen betreft om het
statuut van den volkenbond af te scheiden
van het vredesverdrag, ook in zijn verzet
daartegen staat Wilson sterk, want de
volkenbond zal noodig zijn voor de toepas-*
sing van het vredesverdrag. In zijn onder
houd met de senaatscommissie heeft hij den
vrede zonder den bond genoemd „an un
workable peace", d. i. een vrede die niet in
werking is te brengen. Dit wordt ook met
grooten nadruk verkondigd door de Londen-
sche Daily News, die zegt, dat het weinig
minder dan een misdaad legen den wereld
vrede zou zijn te verlangen, dat het in wer
king treden van den volkenbond zou worden
opgeschort, om het statuut van den bond
te kunnen herzien. Het is bovenal gebie
dend noodig, dat de volkenbond aan het
werk kan gaan. Daarvoor zijn twee dingen
vereischt: het verdrag moet met het statuut
van den volkenbond zoo spoedig mogelijk
geratificeerd worden en zij, die verklaren
in den bond te gelooven, moeten door da
den de oprechtheid van hun geloof bewijzen.
Tegen het plan om een propagandntocht
door het geheele land te ondernemen voor
de verwerping van het vredesverdrag,
spreekt nog in 't bijzonder dit, dat daaruit
zou volgen een uitstel van de beslissing,
waarvan de duur moeielijk is te bepalen.
Maar van de noodzakelijkheid eener spoe
dige beslissing is men vrijwel algemeen
doordrongen, en ook in den senaat Itan men
daarvoor niet onverschillig blijven.
Bniteclandsche Bertchtta
P a r ij s27 Aug. (N. T. A. Draadloos).
Dadelijk na den aanvang der zitting maakte
de Kamer een aanvang met de bespreking
van het vredesverdrag. De regeering was
bijna voltallig aanwezig.
Chappedelaine en Francois Tournier
maakten reserved omtrent- enkele punten
van het verdrag, in het bijzonder nopens de
samenstelling van het Duitsche leger.
Raiberti stond meer speciaal stil bij de
waarborgen voor de uitvoering van het ver
drag. Alle waarborgen komen thans neer
op den Volkenbond, maar men moet zich
afvragen of deze, zooals hij thans is, alles
bevat wat voor het verhinderen van oor
logen noodig is. Hij doet hiertoe wel moeite,
erkent en verkondigt het beginsel dat het
recht de eenige macht is. Maar liet reent is
machteloos wanneer er geen macht is, die
daarvoor corbied afdwingt. En-waar is de2e
macht in het Voikenbondsverdrcg Zij is
er niet. In geval van.nood roept dé secreta
ris-generaal den Raad van den .Bond bijeen,
die middelen moet vinden om artikel 10 te
doen naleven. Dit is niet genoeg. Frank
rijk heefi het recht van amendenment en
moet de vorming van een internationale
krijgsmacht eisohen, die de besluiten van
den Volkenbond zal doen eerbiedigen.
De Votkea\bond, zeide Raibevti verder,
moet hoogere idealen hebben dan het ver
hinderen ran oorlogen. Het vraagstuk scheen
tot nu toe onmogelijk, omdat men het ver
keerd gesteld had. Men streefde naar arbi
trage, zonder dat men een oppersten, recht
bank kon vinden, die in staat was aan hare
besitesingen kracht bij te zetten. Wat noo
dle i3, is een macht dl* ti-wx ornotjs.. dat
van 1-4 regel» 0.S5;
..-....„.J met inbegrip van een
bewijsnummer, elke rcKel meer O.20L d.cnrtaanb.e.
dingen 1-5 legcle t 0.50. Voor handel en bedrijf
bestaan teei voordeelige bepalingen tol het herhaald
«dverleeren. bij «bonncment Eene circulaire,
bevattende da voorwaarden, wordt op aanvraag
ocL'czondcn. Bewijsnummer» 5 cent.
geen enkele andere macht zich daartegen
durft verzetten.
Frankrijk heeft aan de wereld een groo
ten dienst bewezen, door de vrijheid te red
den. Het moet nu daarean een nog groote
ren dienst toevoegen door een macht te
organise eren, die in dienst van het recht
voor den Volkenbond het middel zal zijn
om oorlogen te verhinderen, teneinde een
onbeperkte toekomst te openen voor de
broederschap der volkeren en den vooruit
gang der menschheid.
Washington, 26 Aug. (R.) fo de
commissie voor buitenlandsche zaken van
den senaat is met 9 tégen 7 stemmen een
amendement op het vredesverdrag aangeno
men, bepalende dat Amerika geen deel zal
uitmaken van de intern, commissie, die de
grens tusschen België en Duitschland zal
vaststellen. De commissie was naar de par
tijen verdeeld. Zij heeft nog eenige amen
dementen aangenomen om Amerika buiten
andere commissiën te houden, daar anders
in het vredesverdrag vele wijzigingen ge
bracht zouden moeten v.orden.
Athene. 27 Au f.\ (N. T. A. Droadlos
uit Lyon). Uit betrouwbare bron is verno
men, dat de Amerikaansche politieke com
missie in Turkije aan de Turksche regeering
een telegram van president Wilson overhan
digd heeft, waarin hij Turkije sommeert om
onmiddellijk een einde te maken aan de
moorden op Armeniërs.
Voor het geval, dat de noodige maatre
gelen niet genomen zullen worden, dreigt
Wilson met de intrekking van het tweede
van zijn veertien punten, waarin de handha
ving van de Turksche souvereinieteit in de
zuiver Turksche gebieden bepaald is.
L o n d e n, 2 7 Aug. (N. T. A. Draadloos
van Horsea.) Men zegt, dal Italië genegen
is in de zaak van Fiume met een compromis
genoegen te nemen, waarbij de stad aan
Italië komt en de vrijhaven Fiume samen
mét Porto Baross voor 99 jaar onder beheer
van den Volkenbond gesteld wordt. Het
plan wacht op de goedkeuring door Wilson.
B e r 1 ij n, 2 7 Aug. (W, B.) De Pruisische
minister van binnenlandsche zaken heeft be
paald, dat op den gedenkdag van den slag
bij Sedan de openbare gebouwen niet zullen
vlaggen, om conflicten te vermijden.
Kattowitz, 2 7 Aug. (W. B.) Het
persbureau van het staatscommissariaat te
Kattowitz deelt mede:
De algemeene staking kan als afgedaan
beschouwd worden. Ahc staatsbedrijven en
het district RyLnfti, .Verkon mét voile kraciu
evenals het centrale - district met uitzonde
ring van de groeve „Antoniënhütte", waar
slechts 30 tot 40 pet. arbeiden In het dis
trict Plessen werken gemiddeld 40 tot 50
pet. der arbeiders. Over alle vakvereenigin-
gen in Opper Siiezië genomen, bedraagt het
aantal aan het werk gegane arbeiders 95
pet.
B u d a p e s l, 2 7 Aug. (Hong. Corr. Bur.)
Sedert het sftreden van den regent en de
regeering werd door de partijen over de vor
ming van een nieuw kabinet beraadslaagd.
Het bleek echter steeds duidelijker dèt de
samenstelling van de afgetreden regeering
volkomen in overeenstemming was met de
algemeene stemming in het land, zoodat een
persoonswisseling en koersverandering on
mogelijk scheen.
Hedenavond verzochten de vertegenwoor
digers der partijen ten einde raad den ex-
minister-president FriedriCh om op de con
ferentie te verschijnen en aan/le oplossing
mede te werken. In verbond met de moeilijk
heid van een dergelijke oplossing kwam de
ze niet persoonlijk, maar zond de ministers
Czillery gtt Halier met een mededeeling, die
er op wijst, dat de hier vertoevende Enten
te-missiën herhaaldelijk verklaard hebben,
dat zij zich niet in de binnenlandsche aan
gelegenheden zullen mengen. De minister
president was van oordeel, dat de Entente
zich met de vorming van het nieuwe kabinet
zou bemoeien.
Daar hij het nu voor onmogelijk hield een
kabinet te vormen, waarmede alle Entente
missiën en tevens alle partijen tevreden wa
ren, zou hij, zooveel mogelijk rekening hou
dende met de geuite-wenschen, zelf een lijst
van ministers samenstellen en aan de En
tente-missiën voorleggen.
Tegelijk zou hij een gevolmachtigd mi
nister naar Versailles zenden, die aan de
Entente-mogendheden de lijst der ministers
zal overhandigen met een begeleidend
schrijven waarin hij de Entente-mo^endhe-
clen zal verzoeken een missie te zenden, om
de verkiezingen te controleeren.
Het zal van beslissenden invloed zijn op
het nieuwe ministerie, dat alle-partijen op
nationalen grondslag zich* met de tegen
woordige regeering solidair verklaren met
de bijvoeging, dat zij niet genegen zijn eenb
ge andere regeering te steunen.
P a r ij s(N. T. A. Draadloos uit Lyon).
Volgens de Rappel gaan de Rumenen voort
met hun opmarsch op Hongaarsch gebied,
terwijl de Czecho-Slowaken de Donau over
schrijden en zich meester maken van het
bruggehoofd bij Presburg. Ze zijn nu in 't
bezit van twee spoorwegen, waarvan één
leidt naar Budapest.
Londen, 2 6 Aug. (R.) Reuter ver
neemt, dat Odessa bezet is door het Rus
sische vrijwilligersleger. De bolsjewisten
gaan terug in de richting van Balta.
Londen, 27 Aug. (R.) Het departe
ment van oorlog deelt mede, dat op het
Westelijk front van Denikin de opmarsch
langs de geheele linie met groote snelheid
voortgaat. Er is bevestigtiging verkregen,
dat Odessa door een detachement vrijwilli
gers genomen is, die na een bombardement
van twee dagen vanuit de Zwarte Zee land
den en de bolsjewisten uit de stad verdre
ven.
Langs de beide oevers van de Djnepr
marcheeren de vrijwilligers op naar Kiew,
waarbij zij goecl vooruitkomen;
Betrouwbare berichten melden, dat in de
geheele Ukraine de bolsjewisten totaal ge
demoraliseerd zijn.
K o pe n h tFg n, 2 6 Aug. (W.-B.)
Het officieele Estlandsche persagentschap
alhier spreekt het uil Helsingfors afkomsti
ge bericht tegen, volgens hetwelk Enge
land met de Estlandsche regeering onder
handelingen zou hebben aangeknoopt be
treffende het pachten van de eilanden Oe-
sel en Dagoe, om duar havens aan te leg-
vgen, en het een concessie zou hebben ver
worven voor den bouw van een spoorlijn
naar Rusland.
Konstantinopel, 24 Aug. (R.) De
sjah zal na zijn vertrek uit Konstantinopel
zich begeven naar Italië, Zwitserland en
Fiankrijk. Daarna zal hij zich inschepen
naar Amerika. Engeland zal hij bezoeken op
de terugreis.
De sjah brengt dagelijks bezoeken aan
zijn vader op Pr ink i po.
N e w-Y o r k, 2 6 Aug. (N. T. A. Radio
draadloos). Een telegram van de Sun uit
Washington zegt, dat de Vereenigde Stalen
er op voorbereid zijn Mexico te overvallen
zooals zij Cuba hebben gedaan. De plannen
tot interventie te land en ter zee zijn gereed.
Op grond van langzaam maar zeker verkre
gen inlichtingen kon het volgende als onver
mijdelijk beschouwd worden: L De Ver
eenigde Stoten moeten tusschen beide ko
men in Mexico en de zaken in Mexico over
nemen even volledig als zij hebben gedaan
in Cuba. 2. Het feit der interventie is te ver
wachten binnen zes maanden, misschien
zelfs eerder. 3. De reden van de interventie
is niet gelegen in de aanmatiging van Car
ranza of de invallen van bandieten of spo
radische gevallen van aonranding van Ame
rikaansche rechten, maar hierin, dot het land
reddeloos is ondergegaan en de mogelijk
heid van eene andere oplossing niet zal zijn
te vinden.
Washington, 27 Aug. (R.) De ver
tegenwoordigers der arbeiders in de spoor-
V/ey'W'nkplaptson hr»bKot\ don control car der
spoorwegen meüegcu^-.i^ ree
ling von hunne eischen op den door wii-
son opgestelden grondslag niet kunnen aan
vaarden. Er zal onmiddellijk over de staking
gestemd worden.
Londen, 27 Aug. (N. T. A. Draadloos
van Horsea). Er zijn weer 600 Duitschers
uit Sidney (Nieuw Zuid Wales) verwijderd.
Onder, hen zijn verscheidene bekende wol-
koopers.
Brussel, 26 Aug. (Ilavas). De Soir
publiceert een telegram uit Mechelen, waar
in wordt gemeld, dat er hedenmiddag hevi
ge wervelwinden, vergezeld van onweer, bo
ven de stad hebben gewoed, waardoor veel
schade is veroorzaakt. Er ziin verscheiden
gewonden.
BINNÊNLAND'""
De Staatscourant van 27 Augustus be
vat o.a. de volgende Kon. besluiten
benoemd tot burgemeester van Budel H.
J. C. van Ginneken, van Boskoop, W. P. J.
Duval Slothouwer, met eervol ontslag als
'burgem. vadi Uithuizermeedenvan Bar-
woutswaaTder, Rietveld en Waarder P. J
Bruntvan Wormer P. Kooiman, met eervol
ontslag als burgemeester van Zuid- en
Noord-Schermer
herbenoemd tot leeraar aan de Rijkstuin-
bouwwinterschool te Boskoop B. Raptschins-
ky te Amsterdam
op verzoek eervol ^ontslagen Mej. J. J.
Brust als adjunct-commies bij de Rijksver
zekeringsbank.
H. M. de Koningin-Moeder is voorne
mens Zaterdagmorgen a.s. voor eenige da
gen naar Het Loo te gaan.
Het gevolg van H. M. zal bestaan uit de
hofdame jonkvrouwe Van de Poll en. den
kamerheer graaf Van Limburg Stirum.
N«dérian(t en Belglfe.
Men seint uit Brussel aan de Msb.
Zoowel de Soir" als de „Vingtième
Siècle" doet uitkomen dat door de weige
ring van de Nederlandsche gedelegeerden
om verdere concessies te doen, een toe
stand zou kunnen ontstaan die de geallieer-
mogendheden niet kunnen toelaten. Hoe
wel zij het niet openlijk beweren, is hel toch
duidelijk, dat deze bladen aansturen op een
geallieerde tusschenkomst in het Neder-
landsch-Belgische geschil. Zeker is dat zij
gaarne zouden zien dat de geallieerden op
eene of andere wijze druk op Nederland
zouden uitoefenen om het tot mildere toe
zeggingen te stemmen.
De veronderstelling is niet geheel onge
wettigd dat zulks ook ter sprake gekomen is
in het onderhoud dat minister Hymans met
Clemenceau en Pichon te Parijs heeft ge
had. Hymans is Dinsdagavond terugge
keerd.
On miine vraag aan een doorgaans >vel-
ingelicht persoon of hij meende, dat Cl<*,
menceou op Hymans zou hebbep Ingewerkf
om België wat kalmer te stemmen en zijna
eischen te matigen, of wel hem den steuiv1
van Frankrijk zou hebben toegezegd oirt
Nederland tot verreikender toezeggingen te'
bewegen, antwoordde deze, dat hij eerder,
aan de laatste mogelijkheid geloofde. Intus-
schen moet het lawaai in de onnoxionisti*
sche pers niet nl te dramatisch worden op
gevat, want hoezeer ook België grooter eco
nomische voordeelen en verbetering vow
zijne verbindingen zal pogen te bedingen,
het zal toch eerder streven naar oplossing
don naar verscherping van het conflict.
De (Belgische) Standaard heeft do hand
Kunnen leggen op <le nota, welke het Belgi
sche ministerie van Builcnlandsolic Zaken
aan het Groor Algemeen Hoofdkwartier heelt
gezonden. De datum van het stuk is, zooals
in hel ofliciecle bericht der Nederlandsche
regeering hekend werd gemaakt, van 20 Mcir
Dc nota luidt, vcrtnnld, als volgt:
.A ertrouwelijkc nota voor hei A. G.
II-, P. 4240.
Brussel, 20 Mei 1910.
I)c Belgische politiek tc Maastricht en "ut
afgestaan Limburg mag niets nalaten om den
Duitschcn invloed te bestrijden, ken een loc
nadering lot België te vergemakkelijken.
Zoo het niet aangewezen is de Limburgers,
die belangen in bezet Duilschlaud hebben to
bclelicn zich daarheen tc begeven, is het wen-
schelijk, dat men de Duitschers zooveel mo-
gelijk hclctte in Limburg binnen (e dringen.
Daarentegen moet al wat do hartelijke cn
innige betrekkingen tusschen Limburg cn Bel
gië, tusschen Limburgers cn Bclgon. kan be
vorderen aangemoedigd worden reizen van
Limburgers in België, dc ontwikkeling van
handelsbetrekkingenin België, dp versprei
ding van dc Belgische bladen en dc Belgische
denkbeelden.
Op dit oogenblik moe', ieder Belgisch agent
in Limburg naar dc mate zijner krachten me
dehulpen aan de voorbereiding van den terug
keer dezer provincie tot het moederland, geen:
enkele gclegenhoid verzuimen om aan dc Lim
burgers le toonen dat hun belang aan de zijde
van België is, zonder onbescheidenheid de
Limburgers, die zich onze partijgangers too
nen aanmoedigen, ben, .die het in het geheim
zijn, cn hen, die liet zouden kunnen worden.
Door dc mecM bereidwillige hulp, die zij
aan dezen zullen verkenen, moeten r.ij het on
derscheid laten uilknnvcn, dat zij lussdhen;
Limburgers ca Hollanders zullen maken. Zij
moeten eiken dag, en bij elke gunstige gele
genheid, hun erkentelijkheid bQtöoncn nan do
Limburgovs voor hu/I weldadigheid jegens do
Belgische vluchtelingen.
Dc verschillende Belgische diensten cn ir
hei algemeen alle Belgen, dié jn Limburg ver-
vcrlrouwcn'on M-i*len?.TMd«fl.r«n«Wl'<!'ft><A6
in een geest van toegevendheid voor elkaar,
zonder dat dc cencn dc anderen aan verden
kingen of kritieken blootstellen^ die enkel ons
gc/.rig cn onze artie kunnen sen adert.
De Belgische inlichtingsdiensten moeten cr
zich op toeleggen de bewijzen op tc sporen
van liet aangewende dwangsysteem om tc la
ten -gelooven aap dc nnti-BclgLchc gevoelens
der Limburgers cn van het gebruikt propa-
gandasystccm om hen die gevoelens in tc prciw
ten.
Hel is noodig. dnf op dit oogenblik dc Bel
gen in Limburg den indruk' wekken, dat zij zeer
veel vertrouwen stellen in den gunstigen uit
slag naar bun opvptling van de onderhande
lingen, die met Holland 7ijn begonnen ovefc
de herziening van de verdragen van 1839, d«
7.. dc regeling van de Schelde- cn Maas-
vraagstukken. dat zij zich zeer zeker toonen
van den sleun ,dkn do Entente ons verleent cn
van dc afdoendheid daarvan.
Natuurlijk past takt cn eerbied voor de bc*
slaande mochl.
Men moet nief tc veel rcchlstrccksclic pro
paganda voeren: deze aan dc Limburgers
overlaten men geve le verstaan dat, zoo
Limburg weer Belgisch wordt, het Limburgsch
zal blijven of herworden, dat liet niet zal ge
hecht worden bij een andere provincie dat
men er dc Fransclic taal niet zal invoeren,
dat. hel katholicisme er evenzeer z.al beschermd
worden als onderhol Holland eh regiem, bef
anli-klcrikalisnic is niet op zijn plaats in dezö
streek, integendeel."
Dc Standaard tcokéni hierbij aan:
„Wij zijn benieuwd of deze officiccle tekst
geheel overeenkomt met dien welke aan dc
Nederlandsche Regeering is gezonden. Dit zaJ
wel mettertijd moeien blijken.
Dc datum van hel stuk is. zooals reeds werd
bekend gemaakt, van 20 Mei. Het is dus een
paar weken ouder dan het 'besluit der Vredes
conferentie, dat dc herziening van het lrac-(
tant van 1839 moest geschieden zonder over
dracht van grondgebied.
Maar wat dc tol nog toe onbekende gcdecl-
len der nota betreft welke wij nu volledig
mededeclen, deze wijzigen onzes inziens nief
veel aan het karakter van het geheel, al wa*
ren dc brokken door het Vlaamsch Persbureau,
wereldkundig gemankt natuurlijk de schcrp«
sic. Dc eenige zinsnede op welke wij met gé*
nccgen dc aandacht kunnen vestigen, is dezey
dat nauw moest worden gelet dat cr met tacf
werd gehandeld cn dc gevestigde overheid
geëerbiedigd.
Deze waarschuwing was inderdaad niet
overbodig; want onz.e Belgische agenten
zoowel van den militairen Veiligheidsdienst al«
van dc politieke propaganda- en informatieï
diensten hebben onder den oorlog door hufl
gemis aan tact tegenover de Nedcrlandschd
bevolking er veel toe bijgedragen om dez^
zaak bij dc Hollanders te bederven. En bet W
jammer, dat ons departement van Buitenlamp
sche Zaken in dc plaats van alleen goeden raad
in deze tc geven, zeil het voorbeeld niet hcefl
weten te toonen van een goede politieke zed^
Want in dit geval ware ons een zoo betreig
renswaardige nota als deze, welÜc wij hiernf
lata*, volften, aard gebleven
