AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander" Geldersche Credietvereeniging jniËftSFüciirrsüHE win» VAN 1 TOT EU IÜET 6 PTEMBE "TiuiiZiroST derde blad. KOLONIËN JBINN EN LAND~ Amersfoort, Tel. 49 en 135, Meerhuizen IS Beleening Bewaarnemlng - ühèqnes - Conpons - Gredietbrieven - Deposito's Disconto's Effecten - Handelscredieten - Incasso's - Prolongate - Rek. Courant - Vmmd geld - Vreerad» Wissels. Safe-Inrichting, 6 0 c 0 0 0 0 0 Alpaca-vorken, -lepels -theelepeltjes, enz. WILLEM GROENHUIZEN, Laagestr. 43 - Amersfoort. DE SPOOKHOEVE. iöe Jaargang No. 56 Zaterdag 30 Augustus 1919' Oost-lndti i>e TroniraBktaireeht.netU 1» ladlft 1" IndiS schrijft men ons: <jp verzoek van den Gouverneur-Gene- tra! an Ned.-lnuië werd door de Afdeeling Bata.ia van de Vereeniging voor Vrouwen kiesrecht een hist opgesteld van vrouwen, die zich bereid verklaarden zitting te nemen In de arbeidscommissie. In den Gemeenteraad van Batavia werd door den Burgemeester een voorstel aan kan is? gemaakt om actief kiesrecht te ver- lee"»n aan alle mannelijke en vrouwelijke ;n£-jetenen, Ned. Onderdanen, boven 21 jaar, die Hollandsch of Maleisch kunnen le- zer- of schrijven. De raad kon zich met het voorstel vrijwel verenigen en besloot het, eenigszins gewij zigd, bij de Regeering voor te brengen. De ze zitting werd door 5 bestuursleden der Af- Jeeiing Batavia bijgewoond. Op 5 Juli bepleitte de Heer Waworoento, afgevaardigde van de Minahassa, in den Volkc ra ad het kiesrecht voor de Minahas- sa-vrouw in het bijzonder en dat voor de vrouw in het algemeen. Ook deze zitting, waan oor de Heer Waworoento de dames plaat->cn had bezorgd op de gereserveerde tribune werd door 7 dames bijgewoond en de discussies met belangstelling gevolgd. Eenige leden der Regeering kwamen warm o.p voor het medezeggingschap der vrouwen. Daaira tkwam in behandeling het verzoek van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht aan tien Volksraad om haar rekest aan cien Goie erneur-Generaal, waarin zij aandringt op actief en passief kiesrecht voor de vrouw, te steunen. De raad besloot met 20 stemmen vóór en één tegen aan dit adres adhaesie te betui gen. De Volksraad sprak zich dus in groote meerderheid uit vóór Vrouwenkiesrecht. Het antwoord van den Gouverneur-Gene raal op 8 Juli sloeg echter aan alle blijde verwachting cien bodem in. Toch laten de 'Gilische zusters zich hierdoor niet ontmoe ten. Ze zien het licht al dagen. Ook on- r de Inlandsche bevolking doen zich meer n meer stemmen hooren voor de toelating er vrouw in de verschillende bestuurscol- m -es. "oo deelde de Heer Nieuwenhu's. Ass.- en lid eener commissie, die Midden- bereisde om van de vooraanstaande ;sonen in de In'andsche wereld inlichtin- en te verkrijgen, voor de in te stellen Re- ,»ert"chepsraden, dat de Inlandsche man lijna overal er voor is de vrouw stem in »et kapittel ie geven. Het is niet strijdig aet de adat. In vele streken wordt de /rouw reeds lang geraadpleegd, al heeft ij geen zitting in de dessa-raden. Op deze gronden verklaren verscheidene Inlandsche .Volksraadleden zich vóór Vrouwenkies recht' >.©flerl»nr1 en Aan de Tel. wordl uit 's-Gravenhage ge meld Naar aanleiding van de talrijke Belgische minder gunstige beschouwingen over het verloop der onderhandelingen te Parijs, hebben wij m Ier zake kundige kringen in- rondgaen. lichtingen ingewonnen, welke een geheel j anderen kijk op de zaak geven, dan de chaos van onware en half-juiste berichten, i waarmede de Fransche en Belgische pers ons momenteel overvoert. Er is geen sprake van, dot onze afgevaar digde jhr. de Marees van Swinderen, na zijn uiteenzetting van het Nedérlandsche stand punt, nogmaals door een nota de onderhan dedelingen zou hebben bemoeilijkt. Nadat in een drietal zittingen de beide Belgische gedelegeerden het Belgische standpunt en de Belgische eischen naar voren hadden ge bracht, heeft jhr. De Marees in één enkele zitting de houding onzer regeering ver klaard. Van een afbreken der onderhandelingen is absoluut geen sprake, terwijl de terugkeer der delegatie naar Nederland, welke slechts enkele dagen duurt, er eerder op zou wij zen, dat men midelen gevonden schijnt te hebben, die na nauwkeuriger bespreking, tot definitieve resultaten kunnen leiden. De stroom van fictieve berichten van Bel gische zijde verspreid schijnt er op le wij zen, dat men met een laatste krachtsinspan ning waarbij alles op haren en snaren gezet wordt; de vrijwel verloren zaak nog tracht te redden. Men zal in Nederland goed doen, meende onze zegsman, zich omtrent het verloop der z.g. Belgische kwestie niet door al deze berichten ongerust te loten maken; wij kunnen hoopvol het verdere verloop der onderhandelingen afwachten, temeer w3ar de uiteenzetting van het Belgische stand punt blijkbaar bij de vertegenwoordigers der groctfe mogendheden een alles behalve gunstig onthaal schijnt gevonden te heb ben. De N. R. Ct. heeft een „brief van Pa uit Zuid-Afrika", waarin ogfc de Neder- landsch-Belgische kwestie ter sprake wordt gebracht. Wij ontleenen er het volgende aan „Uit di hollnndse dagbladen lees ons, dat de Belgise regeering een stuk van di Hollan der zijn land wil afneem. Hulle raas machtig en wonder ons eenbeetje di Hollander maar niks zeg. „Di Hollander laat maar aldoor hulle stee- nen huis door di Belgise dogbladen met klip pen bombardeer, al is di huis sterk, als dit een beetje long duur, gaat toch di vensters en deuren kapot, ^aarom bombardeer di Hollander, die glazen buis waarin di Belgise regeerirvg woon, ook niet een beetje met klippen? In een land, waarin een klompje mensen (die Firma Van der Grootbekke en Co., wat in di oorlog naar Holland, Enge land en de Riviera gevlucht het en zich daar dikpens geëet het, en dag voor dag, onder een lekkere zoopie duizende Duitser het afgemoak), 5 millioen Vlamse mensen als slaven behandel, wat goed genoeg ge weest is 4 jaren in di modder te vecht, wat geen scholen het en geen mooie job kan krii, is nog banje wat te verbeter. „Het lijkt .voor ons dat di Hollander di mensen van di Nederlandse stam maar een beetje moet steun en help en hulle vertel dat hulle niet alleen di plicht het voor di vaderland te sterf, doch hulle ook rechten heb en hulle niet moet bang wees voor men sen wat het als hulle plicht beschouw voor die vaderland te blijven leef en daarom ge vlucht het en zich dikpens geëet. Anders kom di dag dat di FirmaVender Grootbekke en Co. die Vlamse mensen met di Hollander laat vecht, dat is dan twee vlie gen in één klap". Oa/,« botervoorzieiilng. In de Economisch-Statistische berich ten van deze week wijdt de heer L. Buck- man een uitvoerig maar zeer optimistisch .gestemd artikel aan onze boterproductie. Hij wijst daarbij n.l. met nadruk er op, dat onze boterpositie zoo gezond is als ooit en dat er aan geen te kort aan boter valt te denken. In alle oorlogsjaren is de boterproductie grooter geweest dan het verbruik en zelfs in het rampjaar 1918 heeft de productie 39,787,390 K.G. bfedragen, terwijl het ver bruik de 30,000,000 K.G. niet heeft ge haald. In 1919 is tot nog toe in bijna elkeweek meer boter geproduceerd dan in de over eenkomstige week van 1918 en het verbruik blijft constant beneden den aanmaak, ge lijk de door den heer Buckman gegeven ta bellen bewijzen. Men kan tot October reke nen op een wekelijksche overproductie van ongeveer 400,000 kilo, die voor export of opslag als reserve in aanmerking komt. Dat vormen van eene reserve ligt, gelijk uit een communiqué reeds is gebleken, ook in het voornemen. Trouwens, de minister heeft bij het bepalen van een uitvoer-per- centage reeds met die reserve rekening ge houden. Op 23 Augustus was n.l. behalve de toen reeds voor uitvoer vrij gegeven hoeveelhe den, nog aanwezig bijna 3,000,000 K.G. boter. De minister heeft nu in uitzicht gesteld, een export van 25 procent der productie van 29 Juni6 Juli en van 20 procent der productie over de periode 6 Juli17 Au gustus, onder beding, dat de producenten eene hoeveelheid gelijk aan twee-derde van de hoeveelheid, waarvoor certificaat tot uit voer wordt gegr-eyen, opslaan in koelhuizen. Tegenover een export van 1,713,020 K.G. staat dan een hiermede verbonden winter- opslag van 1,142,414 K.G., d. i. in totaal 2,856,034 K.G. of ca. 150,000 K.G. minder dan op 23 Augustus aanwezig was. Bedenkt men nu, dat het weken duurt, eer de thans voor uitvoer vrijgegeven boter in het buitenland is geplaatst, welke weken steeds een 400,000 K.G. meer wordt ge produceerd, dan verbruikt, dan zal niemand van e enonvoorzichtige uitvoerpoiitiek dur ven spreken, vooral niet, indien hij tevens in aannrterking neemt, dat de minister, zoo- ais hij trouwens ook reeds op 12 Juli gedaan heeft, ten allen tijde de verleende consenten kan intrekken. Dat er nóg ongelukken zouden kunnen gebeuren, wanneer de periode van vermin derde productie komt, is zoo goed als zeker eveneens uitgesloten. Ook in de winterwe ken overtreft n.l. steeds de productie het verbruik. Al zou dus wat onaannemelijk* is, nu de boter zooveel duurder is dan In 1916 het verbruik stijgen tot dat der overeen komstige week van 1916 (toen had het pu bliek minder dan thans boter ingelegd), dan nóg zou de productie het verbruik overtref fen immers zelfs de kleine productie in elk der winterweken van 1918 was nog grooter dan het verbruik in de overeenkomstige week van 1916; hoeveel te meer zal zulks dan dit jaar het geval zijn, nu we een zoo veel grooter productie dan i nl918 mogen verwachten. Met aan zekerheid grenzende waarschijn lijkheid kan dan ook gezegd worden, dat de reserve van 2,000,000 K.G. koelhuisboter die de Regeering bezig is te vormen, niet voor binnenlandsch verbruik noodig zal zijn Inkrimping treinenloop. Naar het Persbureau Vaz Dias verneemt, zal in- gaonde 16 Sept. de treinenloop op de Ne- derlandsche Spoorwegen weder ingekrom pen worden. Naar Zwitserland. Een der le zers van het Hbld. meldt aan dat blad, dat zijn werkvrouw voor veertien dagen verlof heeft gevraagd ten einde met haar man, die gemeentestratenmaker is, een twee-week- sche vacantie (e gaan doorbrengen in Zwitserland. Het verlof werd natuurlijk toegestaan; de Zwitsersche reis is echter niet kimnen door gaan omdat onze regeering aan dit reislus tige paar de vereischte paspoorten heeft ge weigerd. Luohivaart. 10 v lli og t.o es t c 11 c n G. V. L te Ede. Mew meldt or>s uit Ede Donderdag erri veerde alhier wederom per trein een vijl lel Duitsche vliegtuigen, gemerkt G V. L. voer de Cavlcysvliegtuigcnfabrivk. Ihons zijn hier tien Duitscho vliegtuigen aan gekomen. Voor het bergen dezer toestellen, die alle voor twee personen zijn ingericht en er keurig ul'jtzic-TV zal bij de fabriek een groote hangar worden gttouwd. Voorlccpig zijn ze gedeeltelijk ondergebracht in een oue hangar van Verwey etv Lugard, thans bij de gemeente Ede in gebruik. Omtrent de eerlang alhier te Ivo uilen demonstraties is nog niets bekend. Hel I Iwicht m enkele .bladen, als zou do Cail.-vrf vlieg+uJgrcnfabrick in „dere handen zijn over gedaan, is onjuisfc Vlioghovon te Ocfccnburgh. Naar Do Maasbode verneemt, worlct do Maof», schappij dio zich gevormd heelt om vm h<j nndgoisi Ockenburgh een vlieghaven te ma.' .en met een Engelsch kapitaal vnn tweehone I rd millioen gulden. Do bedoeling is ook teregdde verbinding met Engeland on anders plaatsen tot stond te brengen, j eoeeeeeeec. taoni shrdlu emfwy rmlwy vbv» - Over den Stillen Oceaan. I Gemeld wordt, dat de Amerikannsche mark I ne het pion overweegt, commandant Read, j die via de Azoren den Atlantischen Oreooff overvloog, op een tweede luchtexpeditie uil te zenden, n.l. de stille Zuidzae over td steken. Een bioscoopdirecteur belooft 10.000 P- st. aan dengene, die de stille Zuidzea oversteekt. Eenige personen willen tracht ten de noordelijke route te nemen, maat commandant Read is van plan de zuidelijks te nemen, in welk geval hij verplicht zal zijn brandstof op zee in te nemen, omdat 't dichtst bij zijnde londstation-Honololu, 2100 mijl van San Francisco ligt. De firma Georgd White en Co. te Los Anelos, vltegtuigfa* briek, heeft het plan aangekondigd eert vlucht te ondernemen over de volgende rou te Los Angelos naar San Francisco. 45Ó> mijlen; van daar naar Victoria (Britsch Co lumbia) 730 mijlendan van Sitka Alaska, 850 mijlen, naar Petropavloysk. Kamschats- ka, 1500 mijlen, zoo naar Nokohnma, 1400 mijlen, en dan ten slotte naar Shanghai, 850 mijlen. De £11 ft. In het begin van de volgende week wórdt een eskader Fransche vliegtuigen op di Elta verwacht. Blijkens door het Elta-bestuur ont* vangen bericht uit Engeland, zal zeer waar schijnlijk op een der dagen der volgende week het luchtschip van het stijve typö R. 33 de Elta bezoeken. Vermoedelijk zal de heen en terugreis op denzelfden dag geschieden. Er wordt eC<n Amcrikaomcli vliegtuig ver» wacht. In verband met het feit. det op "de Elta ooi» het verkeer in de lucht op zoo uitnemende wijxê wordt gedemonstreerd en daarom zulke deug* dolijke toestellen aanwezig zijn, Is besloten da rondvlucht on de voorgenomen vhicKt voor d* verlcoers-v'lfégturygcn, samen te loton gaan. Paar om is óe rondvlucht uitgesteld tot Vrij* dag 5 September. Benoemd is een technische commissie, Se* staande uHt de he:ren majoor VogoVnznng, mi» foor Wo.luardt Secró, Henri Wijnmalen, it1» Stephen, terwijl het Elta-weds'ri'd-'corrv"té r.aX bastoon uit de heeren De Vïgnon van der VoV de, Costondijk cn Tom Schilperoort. De overlond-vkictot zal gaan over Haarlem, Zandvoord Scheveningon, Hoek van JHollencL Rottendam, Gouda, Utrecht, Amersfoort en te rug noen de Pilototale afstand 900 K.M. Hot gedeeüte der "inkomsten van do P'.ta op dm Italiflianschen dog, bestemd voor de armen van Amsterdam bedraagt 1374. Dit bed ra# alsmede f 1000 afgedragen door de Italiaan- rche vdiegers, als opbrengst vast de passagiers* vluchten op dien d<ig, dos in totaal 5371, te gistcroch/tend aan den burgemeester ter luirttl gesteld door den ltaliaanschcr\ luitemant-vliegef Gavolierin Omero en don heer W. F. Boterho* ven di* Haan, 9e secretur's van de Elta. Naar wij vernemen zal de Elta vermoedé» lijk op 14 Sept. gesloten worden. „Moeder" is de naam van God op de lippen en in de harten der kléine kinderen. <a«®ooooooo o-ooon 0 a o pci e>o??oooooQooot, Kerlen in voorraad iRnberelend, door JEAN WEBSTER. Schrijfster van Vadertje Laugbeen. hertaald d«or A. Quarlcs de Quarles 47 I ,,Neen," hepen 'ferry, ,hij kan niets gezien ^hebben, hij moej Hij liield plotseling op en mij bij oer. arm grijpend, fluslcrde hij. „Wat \ls dat? ^.WawJ" vroeg ik. -u„Daar hoven; vlak voor je:" Ik keek op en zag twee groote coogen, die •ls van een wikl dier ons van uit de duisternis ,Hocblonken. Een koude rilling liep mij over den rug en ik drong me onwillekeurig dichter te- "Sgen d£ anderen aan. Een ooger.blik zeide fieen van ons een woord en ik hoorde het knippen van Terrv's revolver, toen hij den haan over haalde. Plotseling schoot het me le binnen wat het was en ik riep: „Het is Mosc met de katienoogen!" „Groote genade, hij kan in 't donker zien! Laat iemand wat licht maken," zeide Terrv, schor. Hel districtshoofd streek een lucifer af. Wij slaken met bevende handen onze kaar sen aan en drongen met ons allen naar voren naar de plek, waar dc oogen geweest waren. In een hoekje van een kleine nis, halver wege den onregclmafigen muur, vonden wij Mose, trillend van angst, neergehurkt, terwijl hij ons mei stomme, dierlijke oogen aanstaar de. AVij moesten er hem mét geweld uit sloe pen. De arme kerel was bijna uitgehongerd on zoo zwak, dat hij nauwelijks meer staan kon. Het kleine beetje verstand, dat hij ooit be zeten rad, scheen hij nu verloren te hebben on hij kraamde een taaltje uit, dat men nauwe lijks meer Engelsch kon noemen. Wij dienden hem eenige druppels whiskey uil do Ilesch van Mattison toe en droegen hom half naar buiten in het daglicht. De gids liep vooruit om een rijtuig te halen en verspreidde het nieuwtje, dal Mose gevonden was. Half Luray kwam naar de spelonk geloopen om ons op onzen terugtocht 4e begeleiden en ik geloof, dat men het algemeen betreurde, dat men niet voldoende tijd gehad had, om con fanfarekorps bijeen te roepen. HOOFDSTUK XXIII. Mose doet zijn verslag. Wij namen Mose mee naar liet hotel, sloten de menigte buiten en gaven hem wat te eten. Ilij wits totaal zijn hoofd kwijt en alleen door heel geduldig vrftgen gelukte het ons eindelijk zijn wedervaren te vernemen. Het kwam in hoofdzaak neer op wat Terry ons reeds in de spelonk had meegedeeld. Gehoorzamende aan mijn verzoek was Mose den mantel gaan halen, niet wetend, dat de kolonel hem reeds voor was. Toen hij bij de plas kwam, hoorde hij plotseling een gil en was nog juist bijtijds, om le zien, hoe ccn groote neger dezelfde, die mijn oom met de karwats geslagen had op den kolonel toesprong en uitriep „Nu is het mijn beurt, kolonel Gnvlord. U heeft mij geslagen, nu zal ik u eens laten voelen, wat dal is." De kolonel draaide zich om en pakte zijn aanvaller heet, doch liet in dc worsteling de kaars vallen. Mose snelde met een schreeuw zijn meester te hulp, doch toen dc neger hem de helling zag opklauteren, gaf hij plotseling een gil en dc oude heer met geweid van zich werpend, keerde hij zich om en vluchtte. „De kerel moet hem, toen hij dia oogen zag, voor den duivel gehouden ljebben en dat ver wondert me niets," voegde Terry hier tusschen in. Het schijnt dat Mose, krankzinnig van ver driet en angst na don moord op den kolonel, ons gadesloeg, toen wij het lijk wegdroegen cn daarna op dc plaats gebleven was, waar zijn meester stierf. Dit verklaarden dc af drukken aan den rand van de plas. Daar hij al dc ingewikkelde gangen en schuilplaatsen zoo goed kende, was het hem niet moeilijk gevallen, degenen, die uitgezonden waren, om hem op tc sporen, te ontwijken. Hij at het voedsel, dat de moordenaar had overgelaten, maar tOcn dat op was, 2ou hij, daar twijfel ik niet aan, met de redelooze trouw van een hond op die plaats van honger gestorven zijn Toen hij ziin verward en bli tijden nauwe lijks tc begrijpen verhaal geëindigd had, zalen wij eenige oogenidileken met onze oogen op zijn gelaat gericht, geheel onder den indruk van zijn uitzicht. Al de afkeer, die ik ooit voor hem gevoeld had, was geheel verdwenen, cn had plaats gemaakt voor een innig medelijden. Mose's wangen waren bol, zijn trekken scher per dan ooit cn zijn gezicht was spierwit. Van onder' zijn verward steil zwart haar schitter den zijn oogen koortsachtig en hun uitdrukking van niet begrijpenden angst was deerniswek kend om tc zien. Hij was als een stom dier, dat voor het eerst mei den dood in aanraking komt en naai dc reden vraagt. 'ferry wende dc oogen van Mose's gelaat af cn keek met strak gezicht naar de tafel. Ik geloof niet, dat hij zooveel pleizier van bet zien van Mose beleefde, als hij verwacht had. Hel'gaf ons allen een gevoel van verlichting, toen de dokter aan dc deur verscheen. "Wij lieten Mose aan hem over met den last, alles voor den armen kerel le doen, wat hij kon en hem weer naar „Dc vier Plassen" terug tc brengén. Toen dc deur gesLoten werd, zeidc het dis trictshoofd mei een zucht, naar het mij voor kwam; „Deze 7.aak bewijst één ding: hel is nooit veilig, iemand te lynchen, voordat men zeker van de feiten is. „Ze bewijst nog meer," zeide Terry droog jes, „en dat is iets, dat ulieden niet schijnt te kunnen vallen en wel, dat negers menschen zijn en evenals wij gevoel hebben. De arme •kolonel Gaylord moest oen vreeselijken prijs betalen, dit niet eerder"in zijn leven geleerd le hebben.'" Wij peinsden hier eenige oogenblikken zwij gend over, toen eindelijk hel districtshoofd uiting aan oen gevoelen gaf, dat tot op zekere hoo^tei ook bij mü gesl««'merd had niePcgeo- stnandc dc verlichting bii oi .ig: „Het is eenigszins teleurstellend, dal, wanneer men al zijn krach,en ingespannen heeft, in verwachting iets bijzonders le vinden, her hcele raadsel niets dan een toevallige negéf blijkt tc zijn, die z.ich wieken wi' He zoo iets als van ccn koude kermithuisV j: ?n." Terry zat hem met een gi mmig g.-n- aan le kijken, toen boog hij zich over de tafel heen cn sprak met een van overtuiging UlirH kende stem, die zijn doel niet miste ,Je vergist je, Mattison, de moordenaar van kolonel Gaylord was niet.een toevallige neger Hier was geen toeval in liet spel. Kolonel Gaylord vermoordde zichzelf, lrij «.egJc i 'f- •moord even zeker, alsof hij zich voor dan kop gescholen had. Hij deed het met zijn on^ tembaar humeur. Dc mun was een eg"" 'lij beschouwde zijn eigen liij/. n cn Vp 1 -r 4« van het hoogste belang. Hij heeft getrnrhi 'tef leven, den geest en dc onafhnnkelijiJici 1 »T» ieder om hem heen le vernietigen. Doch slee ts Ic vaak koelde bij zijn woede op een onsci »1' dige tenminste op iemand, die, zoover 'i| wist. onschuldig was en met één siug w al do geleden onrechten gewroken Tiet geen toeval, dat kolonel Gaylord doodde et was dc onvermijdelijke wet van oorzaak en gevolg. Toen .hij in zijn jongelingsjaren aan - ]b eerste driftbui loegaf, veroordeelde hij zelf tot zoo'n einde. Iedere onrechtvaan* daad in zijn later leven verzwaarde zijn schuld jegens zichzelf. (Wordt vervolgd)!

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1919 | | pagina 9