trots.
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND
«MEM Ca ÏÏTE tZ
„Militair" program.
FEUILLETON.
J. Grooiendotsf,
le klas Reparatie-Inrichting.
K8e Jaargang No. 106
f.tr r«t f 2.'4 P« w"k <mel ««eker.ng
-c e.i cns='uki:{B1 ®-'J. «iïoaderlljlM nummert
"t (M-
HOOFDREDACTEUR: M., D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF C,
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL. HOCK UT>4BCHT3chestr.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
Dinsdag 23 October 1919
paus m ASlVfcklEHIItH met inbegrip van «en
bewijsnummer, elke tepel meer f 0.2(\ dienstman be*
dingen 1—5 tegels f 0.50. Voor handel cn bedrijf
bestaan zcei vooidcclige bepalingen tol bel herhaald
advcrtccrcn. bij abonnement. bene clicuiairc»
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden. Bewijsnummers 5 cent.
1 In het vrijzinnig-democratischprogram,
dat in 1902 werd opgesteld, komt eene
ynilitaire paragraaf voor, die voor ons land
^ene „organisatie van de weermacht van
het volk" verlangt „uitsluitend gericht op de
onafhankelijkheid en de neutraliteit".
In een der bekende geschriftjes van den
Vriiz. Dem. Bond, no. 10, werd dit program
punt, dat zóó gesteld wel door alle Neder-
jandsche staatspartijen uit die dagen kon
worden aanvaard, nader uitgewerkt. Daarin
verklaarde de partij, dat zij „niet mede gaat
met hen, die iederen oorlog, oök een ver
dedigingsoorlog, uit den booze achten en
die slechts lijdelijk verzet prediken tegen
eiken aanvai. Nooit aanvallen, wel verdedi
gen dat wer.schte ons program.
De leuze „geen man en geen cent" achtte
de partij „principieel onjuist en practisch
onmogelijk". Principieel onjuist, omdat hij,
die verdediging van ons land wenscht, ook
de middelen beschikbaar moet stellen; prac
tisch onmogelijk, omdat we als we inder
daad plotseling het geheele legerapparaat
zouden afschaffen de weerlooze prooi
zouden worden van onze naburen en dan
nog zwaardere oeconomische en persoon
lijke offers zouden moeten brengen.
Dit alles was logisch en juist. En dies on
derschreven we de vrijzinnig-democratische
ivensohen: algemeene dienstplicht, een
volksleger, goed voorbereidend militair on
derricht, meer gymnastiek op de scholen,
enz
Maar. laat ons oprecht zijn, het ging niet
van harte. Ons gevoel trok ons naar het
„geen man en geen cent", waarvan we wel
ie onmogelijkheid begrepen, maar waarvan
we de schoonheid voelden. We bleven er
naar staren als naar een in onafzienbaren
tijd onvervulbare illuzie.
Misschien hebben we ons daardoor
schuldig gemaakt aan laakbare laksheid. We
loofden te goeder trouw, dat in onzen
ijd een oorlog onmogelijk was en we waren
wars van het militairisme, ook, omdat we
niet geloofden, dat het oorlogsinstrument
ooit weer zou worden gebruikt. Toen dan
ook in 1Q14 de wereldoorlog uitbrak, toen
we van nabii iets zagen van de ellende, die
de oorlog met zich sleept, toen hebben we
nm zelf verweten, dat het mede onze
schuld was, dot deze gruwel mogelijk bleek.
Hc'bben ook wij niet gemeend, dat er in het
,/pnro bellum si vis pacem" ('bereid u ten
oorlog, als gij vrede wenscht) iets waars
leg? en is het niet ten koste van millioenen
«üooden en verminkten, van de vernietiging
van het geluk van millioenen vrouwen en
kinderen, van de verarming van heel het
menschdom, dat we nu overtuigd zijn van de
waarheid „indien.gij den vrede wilt, bereid
dan ^len vrede voor"?
Er is voor ons dan ook slechts ééne
U I de zijde aan den wereldoorlog, die ach-
u. ons ligt. deze n.l. dat nu heel de mensch-
heid er naar verlangt, ook in de internatio
nale betrekkingen het recht te stellen in
plaats van het geweld. De volkenbond
moge een zeer onvolmaakt instrument
zijn. voor ons staat het vast, dat de demo
cratisch geregeerde volken er gaandeweg
een instrument uit zullen weten le smeden,
dat den oorlog voor goed, onmogelijk zal
mnken en het volkenrecht ten troon zal ver
heffen.
blijkens de jongste berichten heeft onze
weering het plan, ons land te doen toe
rden tot den volkenbond en daarmee in
msel uitgemaakt, dat ons „leger" zal
hen ingericht en samengesteld op de
«ize. die de volkenbond zal voorschrijven.
V o offeren de vrijheid, hierover zelf te be
llissen," od aan het hoogere denkbeelddeel
I
uit te maken van de volkerengemeenschap,
die slechts geweld zal gebruiken tegen dat
volk, dat zal wagen een poging te doen om
den vrede te verstoren.
Daarmee schijnt een militair program
voor onze politieke partijen onnoodig ge
worden. Inderdaad. De beslissing over de
grootte van ons leger en van de wijze van
bewapening ligt in de toekomst niet meer
in onze eigen handen.
Intusschen kan het nog wel eenige jaren
duren, voor de volkenbond zijn „militair"
programma gereed zal hebben. Vrage
moeten we gedurende dien tijd doorgaan
op den ouden voet De Vrijzinnig Demo
cratische Bond, die juist bezig is aan de
herziening van zijn program, zal op deze
vraag spoedig een antwoord moeten geven.
Wij zijn hoopvol gestemd ten aanzien van
den inhoud van dat antwoord. Op velerlei
gronden. In de eerste plaats, omdat we we
ten, dat velen van onze partijgenooten door
de groote gebeurtenissen zullen hebben ge
leerd, als wij. In onze rijen is het sentiment
algemeen, dat Nederland in geen geval
meer mee mag dcfen, ook niet op verkleinde
schaal, aan een eventueelen nieuwen wed
strijd in bewapeningin onze kringen is het
pacifisme, dat er toch al vele aanhangers
telde, in de laatste jaren sterk gegroeid. In
de tweede plaats, omdat we absoluut over
tuigd zijn, dat een oorlog in de eerste tien
tallen jaren ondenkbaar isDuitschlonds
ontwapening tot 100.000 man zal het
Frankrijk en Engeland mogelijk maken hare
legers tot een kleine macht terug te bren
gen. Aan die bewapenings-vermindering
kunnen en zullen we meedoen.
Maar bovendien heeft de geest van onze
partij ten opzichte van het legervraagstuk
zich reeds duidelijk geuit. Marchant heeft
in de woelige November-dagen in de Twee
de Kamer het niet te vergeten woord „liqui
datie" van het oorlogsinstrument gebruikt.
Hij heeft dit „zooveel mogen we wel ver
klappen uit eene niet-openbare bijeen
komst" herhaald in eene vergadering van
vele vooraanstaande partijgenooten en
geestverwanten en deze uiting van onzen
leider weid daar met enthousiasme ontvan
gen.
We weten het welde nuchtere werke
lijkheid belet ons, ook nu nog, ons te ver
klaren voor het standpunt „geen man en
geen cent", dat nog principieel onjuist en
nog practisch onmogelijk is. Maar we voe
len, dat we deze illuzie in onzen snel gaan
den tijd een goed eind naderbij, zijn ge
komen.
We zullen dus nog wel een legertje moe
ten houden, als onderdeel van cle wereld-
poIitieVnacht van den volkenbond, als nati
onale politiemacht ook, maar het staat voor
ons vast, dat we onze jaarlijksche lichting
van 23000 man hoe eerder hoe beter tot
veel bescheidener afmeting moeten terug
brengen. Is het geen dwaasheid, een leger
van enkele honderdduizenden mannen pa
raat te houden, als het nog achtmaal groo-
tere Duitschland slechts over 100.000 man
beschikt?
Zoowel principieel als op practische gron
den moeten we van onze budgetten van le
ger en vloot, die nu samen meer dan 100
niillioen guldens per jaar vragen, af. Het
lijdt geen twijfel, of onze Kamer-fractie zal
zich, ook zonder dat de partij zich daar
over heeft uitgesproken, met alle kracht,
waarover zij beschikt, tegen dit anachronis
me verzetten.
Want een anachronisme is het, de midde
len ter verdediging van onze neutraliteit
meer kan een Nederlandsch leger nooit
zijn te handhaven op een peil dat zich
richtte naar de massale bewapening der
groote mogendheden, nu deze zich gereed
maken tot reduceering van hare weermacht I
tot een nu nog noodzakelijk punimum.
Ehn definitief program opstellen voor dei
toekomst is onmogelijk, zoolang we niet we-
ten, hoe de volkenbond zich zal ontpoppen
en welke militaire lasten die bond ons op
zal leggen. Voor den overgangstijd echter
dienen we een program op te stellen. Naar
onze overtuiging moet dit program af
gezien van de lichamelijke opvoeding van
onze jeugd,.die we reeds in onze onderwijs-
parograaf vragen, de snelle en afdoende
vermindering eischen van ons contingent.
Met een politieleger van in totaal 20000
man zouden we voorloopig van een vol
doende weermacht zijn voorzien; we heb
ben dan stellig genoeg aan eene jaarlijk
sche lichting van 4000 man, die vijf jaren
in dienst blijven, waarvan enkele maanden
in actieven dienst. We moeten het beroeps
kader in overeenstemming hiermede ver
minderen, de onnoodige elementen op
wachtgeld zetten, de blij venden behoorlijk
betalen. Wapenen en munitie hebben we
voor zulk een politieleger meer dan genoeg,
voor heel langen tijd.
Zoo zullen we ons oorlogsbudget met
•tientallen millioenen guldens kunnen ver
minderen. In onzen tijd van enorme staats
schulden en toenemende uitgaven voor nut
tige doeleinden, zoude da* op zich zelf
reeds een voldoende motief zijn voor dit
militaire program. Maar bovendien heeft dit
program het voordeel, dat Nederland, het
aanvaardende, een voorbeeld zou geven
aan de andere volken van een streven
naar betere internationale verhoudingen,
van een vertrouwen op eene betere toe
komst.
Politiek Overzicht
In afwachting van het in werking treden
van het vredesverdrag, is men reeds ijverig
bezig in Duitschland en ook in .Oostenrijk
met de voorbereidende maatregelen voor de
nieuwe legerorganisatie. Veel tijd is daar
voor niet beschikbaar; met 1 April reeds
moet het Duitsche leger teruggebracht zijn
tot de sterkte van 100.000 man, die in
Versailles er voor is voorgeschreven.
Over 't geen er moet gebeuren, hebben
bijna gelijktijdig de Duitsche rijksweermi-
nister Nösk-e en de Oostenrijksche minister
Deutsch zich -uitgesproken. De beide minis
ters leggen er nadruk op, dat de polit'ek
voor het leger moèt'fïaTf maken. Ook stem
men zij hierin overeen, dat in het nieuwe
leger voor de geestelijke behoeften goed
moet worden gezorgd en dot de diensttijd,
dien de soldaat als vrijwilliger in het leger
vervult, hem in staat moet stellen later
eerst recht een nuttig lid van Se maatschap
pij te worden. De Oostenrijksche minister
wijst daarbij de aanspraak af op eene aan
stelling in den burgerlijken staatsdienst. De
Duitsche minister Noske is hiervan minder
afkeerig; maar hij doet uitkomen, dat niet
een papieren getuigschrift maar de be
kwaamheid van den man zijne toekomst
moet zéker stellen.
In de samenstelling van het leger zijn in
de beide landen aanmerkelijke verschillen.
De Duitsche soldaat moet zich voor twaalf
jaren verbinden, de Oostenrijksche behoeft
dit slechts voor ze*É^Het aantal officieren,
dat bij het Duitsche^ger op 4000 is be
paald, bedraagt voor het Oostenrijksche
leger Slechts 1500 man. De keus van de
officieren, onderofficieren en manschappen
geschiedt in Oostenrijk door comtnissiën
voor iedere rangklasse. Een dergelijke keus
zal in Duitschland alleen voor de officieren
geschieden, waarbij intusschen moei wor
den bedacht, dat de Duitsche weermacht een
veel grooter percentage van de oude onder
officieren en manschappen kon opnemen
dan het Oostenrijksche leger. Een behoor
lijke ondersteuning van cle militaire perso
nen, die moeien worden ontslagen, ligt in
hot voornemen van do beide ministers.
De wegen, die men in Oostenrijk wil be
wandelen om aan het nieuwe leger een
vast geraamte le geven, zijn dikwijls anders
dan in Duitschland. Do Oostenrijksche mi
nister wijst eereraden en eeregerechten
geenszins af; hij verlangt ze echter niet al
leen voor de officieren, maar voor olie ca
tegorieën. De soldatenroden beslaan in
Oostenrijk nog; de minister is echter van
meening, dat hun geen commandomacht van
welken aard ook mag worden gegeven, zoo
dat zij in hoofdzaak hetzelfde zullen zijn als
cle vertrouwensmannen in de Duits, he
rijksweer. De aanvulling van het korps offi
cieren zal in Oostenrijk op gelijke wijze als
in Duitschland door keuze uit cle manschap
pen geschieden. Minister Noske meent, dnt
een dergelijke keuze voor de eerste maal
eerst na twee jaren kan geschieden.
Ook in de Ententelandcn dringt het
legervraagstuk zich aan de aandacht op. In
Engeland is men bezig het leger terug te
brengen tot cle sterkte op vredesvoet. Vol
gens eene mededeeling van den minister
van oorlog Churchill in het lagerhuis zullen
de iotale kosten van het leger irr het vol
gende dienstjaar, dat begint op 1 April
1020, zeker minder zijn dan een vijfde der
kosten van het loopende jaar; zij" zullen van
440 millioen. teruggebracht worden tot
omstreeks 88 millioen. De totale stof van
de admiraliteit, die op den dog van den
wapenstilstand 20.427 personen sterk was;
is sintsdien verminderd tot 17.413.' Hel ligt
in de bedoeling, dat deze staf op 31 Maart
1920 zal zijn teruggebracht tot 5400 man.
Baitenlandsche Berichtui
Parijs, 2 5 Oct. (R.) In het Bulgaarsche
antwoord op cle vredesvoorwaarden van cle
Entente wordt geklaagd over het hooge he-
drag van de voor herstelling van schaden
gevraagde som. Er wordt verklaard, dat door
vrijwillige recruteering nooit een macht zal
worden verkregen, die voldoende is on\ de
orde in het binnenland te verzekeren.
2 6 Oct. (N. T. A. Draadloos). De door
de Bulgaarsche delegatie gemaakte opmer
kingen zijn naar de bevoegde commissiën
verwezen met opdracht over een week rap
port uit te brengen.
B e r 1 ij n, 2 7 Oct. (W. B.) In de bijeen
komst van de begrootingscommissie uil cTc
Nationale Vergadering gaf de rijksminister
Noske heden de volgende uiteenzetting om
trent de nieuwe militaire indeeling. Voor de
vorming van de zeven infanterie-divisies
van het leger van 100,000 man, is het
rijksgebied vanaf 1 Oct. j.l. in zeven ver-
cledigings-districten verdeeld: 1. Oost-Prui
sen: 2. Sleeswijk-Hollstein, Pommeren en
Mecklenburg; 3. Silezië, Brandenburg en
Posen; 4. de provincie en vrijstaat Saksen
en een deel van Thüringen; 5. Het overige
Thuringen, Hessen, Boden en Wurtemberg;
6. Hannover, Westfalen en Rijnland; 7.
Beieren.
Volgens deze verdeeling van het rijks
gebied voor hel definitieve vredesleger, is
ook het overgongsleger samengesteld. Dit
leger van 200,000 man is onderverdeeld
in 20 riiksweer-brigades In elk verdedi-
gings-district komen minstens 2 briga
des. Een rijksweer-brigade staat on
der bevel van den stal' van het \lerdedigings~
district, waartoe zij behoort. Voor troepen
oefeningen en opleiding zijn vier rijksweer*
groepen-staven gevormd; cle algemeene
rijksweer-groeps-staf No. 1 te Berlijn (ver
dedigingsdistrict 3 cn 4); groe^s-stof No T
te Kassei (district 5 cn 6); groeps-stnf No.
3 te Kolberg (district I en 2), on groep
stal No. 4 te Müntherv (district 7).
In beginsel is een brigade samen 1 'd
uit twee infantcrie-regiment: n één wi-
ment cavalerie en één bataljon-pionier;,.
Berlijn. 2 7 Oct. (W. B.) De d«-, m
vierde sub-commissie der Nat. Verg bob
ben haar program gewijzigd, daar geWc';
is, dot de militaire en economische i. -. t-
regelen niet zijn te scheiden. De comtv -
sies hebben haar werkzaamheden thans >-
danig verdeeld, dat de vTórde sub-coromLsio
de gebeurtenissen in België, de derd* die
in de overige landen za! nagaan.
B e r 1 ij n, 2 7 O c t. (W. B Volgens (ie
avondbladen hebben cle leden van het Prui
sische stnatsministerie heden den eed op
de rijksgrondwet afgelegd. Eerst legde de
"minister-president voor het geheele kabinet
clen eed af en .beëèdigde daarop «iederen mi
nister afzonderlijk op handslag.
Berlijn, 25 Oct. (W. B.) In den rijks
raad heeft de rapporteur de aandacht ge
vestigd op het buitengewoon érnstige beeld
van den financieèlen toestand. Do totale
schuld van het rijk bedraagt 173' milliard.
Op 1 April 1920 zal zij. wanneer alle ere*
dieten, die nóg open zijn, gerealiseerd zijn,
204 milliard bedragen. Dit is een ontzettend
bedrag. Voor den oorlog hadden wij slechts
5 milliard schuld. Ons geheele nationaal
vermogen werd op hoogstens 200 a 300
milliard mark geschat.
De minister van financiën zal binnenkort
den rijksraad mededeelen hoe hij zich voor-'
stelt de rijksfinanciën in geregelde bonen l*
brengen.
Berlijn. 2 6 Oct. (N. T. A. Dim.dlons
uit Nauen). De in.Nederland gevoelde on
derhandelingen over de overdracht van alle
diamantmijnen in Duitsch Z.-W-Afrika zijn
ten einde gebracht. Er is een Zuid-Af'ikaan-
sche mijntrust in 't leven geroepen, waarin
cle Duitsche maatschappijen in do toekomst
deelgenoot zullen blijven. Daarnaast wordt
een schadevergoeding uitbetaald.
Berlijn, 2 6 October. (N. T. A.
Draadloos uit Nauen). De permanente
tentoonstellingscommissie voor c!c Duit
sche industrie geeft een overzicht van
de voor 1920 beraamde industriemis
sen. Behalve de voor- en najaarsmissen
in Leipzig met de daarbij behoorende on-
derafdeelingen van een algemeene monster-
mis en een mis voor technici, bestaan or
plannen tot.het houden van missen in Ber
lijn, Brpslau. Elberfcld, Frankfort a. M.r
Keulen, Koningsbergen en Stuttgart. De
commissie waarschuwt in verband hiermee
voor versnippering van het Duitsche mis-
wezen.
B e r 1 ij n. 2 7 Oct (W. B.) Bijna 84 jaar
oud is gisteren generoalveldmaarschalk graaf
Von Haseler op zijn landgoed bij Wriezen
plotseling aan hartverlamming gestorven.
B e r 1 ii n, 2 7 O c t. (W. B.) De Berliner
Zeitung am Mittag bericht, dat den afge.anr-
digde Haase heden het gekwetste been is
afgezet.
P a i ij s. 2 7 Oct. (N. T. A. Draadloos
van Lyon). Het radicale congres, in Straats
burg vergaderd, heelt met algemeene stem
men besloten aan Clemenceau de candida-
luur aan te bieden voor den zetel in de Ka
mer, die in 1871 door Gambetta was bezet.
Men wenscht op deze wijze tegelijk een-hul
de van erkentelijkheid te brengen aan den
man, die het hoofd was van de volksverde
diging in 1870, en aan den overwinnaar van
fel 8.
L u x e m h u r g, 2 7 Oct. (H.-B.) Te oor-
deelen naar de uitkomst in de voornaamste
De waarheid zeggen is dijkwijls pijnlijk,
maas leugen te moeten vertellen is toch nog
erger.
Roman
door
M H J- LAMBERTS HURRELBRINCK.
32
Forlijli verklaard: in 'i begin Iiebïen wij er
1 '"b spiji van gehad wat zijn wij begonnen
li-!i',cn w;j dikwijls tegen elkaar gezegd
f ook geen gekheid -<oo geheel alleen op jc
eiaangewezen te zijn, zelf baas, overal tc
lïif'.-fon commandeeren ^n niet te weten hoe
'5erl.it doen moet. niet bij machte te zijn om
he t onnoczelstc ding tc exp.licecren, want we
her.don allebei geen stom woord Engclscli,
toon we hier kwamen; nu gaat het 7.0011 beetje
cn nu snappen jelui meteen, wat we voelden,
h bjjj we waren, toen wc hoorden, dat hiel'
Ollnndcrs woonden gisterenavond heeffc 3ïe-
lanie het in een winkel te Roberstville verno
men en nou ziin we al hier we hopen, dat
jelui <1 r nict boos om zult zijn, dat wij maar
zoo vrijpostig zijn geweest om jelui te komen
drv:.:;geeren
A\ aarachtig niet'' .franc met stralend^ blik-
waarachtig niet, doet 't ons veel plezier
!n *k hoon, dat we heel gauw niet alleen goe
de buren moar ook goede xrienden zullen wor
den
„Ehwel van t zelfde en ook met Madamme
ke -- 't is zeker u\v vrouw kc" op Berbkc wij
zende.
„Neen, mijn zuster.-'
„Zoo, uw zuster, nrtiar waar is dan uw Ma
dammeke die kleuters zijn toch zeker van
u?
„Niet allebei, alleen 't kleinste, meisje
f heeft jammer geen moeder meer; mijn vrouw
tje is dood.''
,.'t Spijt me, 't spijt me van 't chagrijn, dat
ik u gedaan heb met daarover te spreken, ik
wist 't niet... ik Wist 't niet en dat andere
dat jongslee van wie is dat dan?
„Van haar, m'n zuster, ook een weduw
vrouw. haar man... ook dood" met ontwijkende
oogen
Een roode blos, die plotseling haar wangen
kleurt, terwijl zij afwendt liet hoofd, angstigen
blik werpt naar tien vader.
„Triestig, triestig, allebei 7.00 jong nog en
dan al zoo veel miserie... a]lo Mclanie, nou
motte wij weer eens gaan, zulle; wc hebber, de
nieuwe vrienden nu nl lang genoeg van het
werlr afgehouden, maar ik hoop toch, dat ze
Ons zullen permitteeren weer eens gauw terug
te kornen om weer eens zoo echt onclcr me
kaar Ollandsch te klappen.''
Hoe meer, hoe liever."
,1-Vllei, allei, dat hebt ge niet voor niks ge
zegd" met krac-btigen handdruk „en als ons
huis klaar is dan zal het ook altijd voor jelui
open staan; ik hoop, dat gij dit niet zult ver
geten. dat gij dikwijls daaraan zult denken,
zulle
Recht hartelijk, vriendschappelijk hun eerste
afscheid. 1
Toch nieuwe onrust in hunne zielen. Omdat
hunne monden nieuwe logen hadden gezegd
Berbke, 'n weduwe., haar man dood... en
Jeanc had niet anders kunnen spreken. hij
had toch niet kunnen zeggen, dat ze de vrouw
was van een schavuit, die er van door was
gegaan om niet inde kast te komen dot had
Jeanc niet kunnen vertellen, want dan had hij
tevens moeten zeggen... dat hij zelf 't 7011 sef
fens uit geweest zijn met de vriendschap... ze
zouden niets meer met hun te maken willen
hebben, omdbt ze hen zouden verachten.... ia
.Tenue had wel. op de Mei van vader gezegd,
dnt liij nu weer ieder brutaal in de oogen zou
durven -zienmaar toch.nu de occasie zich
hncl gepresenteerd om te bekennen zijn vroc-
geren schuld, om vervolgens met opgeheven
hoofd te verklaren, dat hij weer eerlijk man
Hof 38.
S C H O JR X K IV >1 A A %i .1
was, nu was bij teruggedeinsd, nu had hij niet
gedurfd en Berbkc had evenmin de courage
gehad om de waarheid tc zeggen, uit angst
om tc verliezen de achting, de vriendschap van
die brave, jonge mensche met burgerlijken,
maar onbcvlekten naam, van die twee, broer
en zuster, eenvoudigen boer en boerin, zooals
zij ook geweest waren jaren geleden, toen 7C
nog woonden bij" vader en moeder in het
klein Limburgschc dorpje, teen ze zich nog
niet den kop hadden gek laten maken door die
anderen neen ze zouden, ze moesten zvvij-
genj want ze wilden hun vrienden-blijven.
Enkele dagen later reeds herhaald bezoek
der Goossens; zij hadden een nieuw ploegmu-
chine met atoomkracht op zicht gekocht en nu
moesten de vrienden hun toch het gevallen
doen om eens te komen kijken, om hun van
raad te dienen over den prijs, die ze bun ge
vraagd hadden ze wisten wel, dat die Ame
rikanen 't niks geen schande vonden om nieuw
aangekomenen te bedriegen, dat ze er zelfs
een eer in stelden om menschen uit Europa
een loer te kunnen draaien en daarom .was bet
toch voor hun xoo'n plaisont gevoel tc weten,
dat zij hier vrienden hadden gevonden, brave,
eerlijke menschen, krek zooals zij zeiven ook
waren 't was misschien niet erg discreet
zoo iets van zich zei ven tc getuigen, maar t
was de waarheid, de volle waarheid t zou
meteen een feest zijn om het huis in te wijden,
dat bijkans klaar was, een echt Vlaams eb
ftest met Ylaamschen hesp en Ylaamsche beu
ling, alles van eigen geslachten een vaatje van
't fijnste VJaamsehc biel* van eigen brouwsel,
allemaal geschenken van de broers en zuiters
Ut inwijding van de nieuwe woning ze zou
den dan èeji reéël Ylaamschen dag doorbren
gen, zulle, duizende en duizende uren van
Vlaanderen weg ehwel, hadden ze daar
geen giisfüvg in?"
^.Natuurlijk we!'' hebben Jeanc en Berbke
geantwoord.
„Allei afgesproken"... maar wanneer, 't
mocht niet te lang duren, de fabrikant van de
machine wilde spoedig bescheid hebben.
„Past het jelui komenden Zondag, na de
Mis?'
Vfgesproken,'' met klappenden handslag,
„komenden Zondag, na dc Mis als Godlief cn
allemaal hoort ge dc kleuters ook, die zul
len 'n em ook wel lusten onzen lekkeren hesp
en worst.
Den "volgenden Zoiulag allen verecnigd in dc
bijkans voltooide woning der Zellcbi-kers.
Ruim van groen geverfde planken opgetrok
ken huis, steunend op sterke houten palen,
zoodat het den grond niet raakte; een slechts
enkele treden hooge trap, welke voert naar dan
groeten hal, waarin zware massieve rneiilip-
len, glimmend gcpolijt tegen den achter
wand Omvangrijke van roodu brikken gevorm
de iiollandsch.- haard; aan dr zoldering, han
gend aan koperen ketting, sierlijke pctrolenm-
lamp mét brecdon, gr.men kap.
Liivk$ ruime slaapkamers met wit bcspici-
dc bedden voor broer en zuster, rechts keu
ken, provisiek nvr met wijde kast. waarin
groote blokken ijs, b( - kermend <lc hierin op
gestapelde vlecsflrwaren tegen bederf.
Dan hun zitkamer, geriefelijk ingericht met
fauteuils cn rieten stoelen om zwart houler
tafel, waaroevr uitgespreid helder wit laken.
Aan de muren tal van portretten in renvou*.
dïge lijs»on van stevig gebouwde breedsehou-
dcrigé mannen en vrouwen, forsche, vierkante
kóppen met oogen, vol krachtig willen.
Ziet ge, dat zijn ze nou, dc Goossens van
Zeilehckc dc jonge man met wijd gebaar „dc
heelc familie bij elkaar, eenvoudige, sipipelo
boeren en boerinnen, maar werkers, zulle, wer
kers daar, di«- oude, dat is grootvader, dc
kleine kleiiterbocr, de eerste- Goossens uit Zcl-
Tebekc, die heeft 't zich niet 'gemakkelijk ge
maakt in z'n leven en die ook niet. (lie vrouw
naast hem, grootmoeder maar 't is niet voor
nik geweest - ze hebben er plei/ier van gehad,
op hun ouden dag.
(Wordt vervolgd).
