„DE EEMLANDER"
BUITENLAND
BINNENLAND
jHHIENTSPRUS
PSIIS DER ADVERTENTIE
EERSTE BLAD
KOLONIËN
18e Jaargang We, '31
pet 3 maanden voor Amcrv
re* po>« i,c*' F" (m'l pratli «rrekcr.nj
lcEei» ongelukken) f 0.15, «liondeilljlu nummer»
1 CJU.
RTSCH DA
(Woensdag 26 November 1919
HOOFDREDACTEUR: Me. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS» VALKHOFF Ce
BUREAU: ARNHEMSCH E POO^T.VAL. WOHK ur«acHT30H€5Tii#
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
vaa 1-4 regel* f 0.85#
met inbegrip van cea i
bewijsnummer, elke regel meer 0.20L dicnsta.inb cm
dingen 1—5 icgcls f 0.50. Voor handel cn bedrijf
begaan xcer vooidcclige bepalingen tol het herhaalt! f
advertecrcn. bij abonnement. hene clrcu'aire»
bevattende da voorwaarden, wordt op aanvraag 4
toegezonden. Bewijsnummers 5 cent.
Politiek Overzicht
De vOmï), waarin de capitulatie van het
hoogste politieke gezagin Duitschland voor
het opperste legerbestuur is voltrokken, is
deze geweest, dot de rijkskanseHer tot den
keizer heeft gezegd: „Sire, ik kan u niet
raden, u in strijd te begeven met uwe mili
taire' raadslieden". Dat advies is gegeven,
ofschoon hij xich er van bewust was, dat
het biina zekere gevolg van het beginnen
van den onverbiddelijken duikbootoorlog
zou zijn, dot Amerika in den oorlog zou
treden, en dat dan Duitschland waarschijn
lijk den oorlog zou verliezen.
Dezelfde opvatting had ook de vice-
kanselier Helfferich, die voor de commissie
heeft verklaard: „Hoe zwaar ook de niet-
neutrale houding van Amerika reeds op
ons drukte, het rijksbestuur was toch ten
volle zich er von bewust wat het treden
van de Vcrcenigde Staten in den oorlog
voor ons zon béteekenen. Wij zijn steeds
opgekomen tegen alle rooskleurige voor
stellingen. Wij hebben ook gezegd, dat als
de onverbiddelijke duikbootoorlog is uitge
speeld en niet mocht gelukken, wij voor
couwen verloren zouden zijn."
De politieke leiders hebben dus ten volle
geweten vat er voor Duitschland op het
spel stond. Zij hielden hun hart vast voor
de gevolgen. Toch hebben zij de militaire
leiders laten begaan. Op de vraag waarom
hij zijne stern niet met meer kracht tegen
den IL-bool oorlog heeft verheven, ant
woordt von Bethmann: „Welk feit kon ik
ten gunste van mijne meening aanvoeren?
Ik kon immers niet in uitzicht stelleneden
oorlog anders dan militair te ^eindigen,
terwijl aan den anderen kant de militaire
raadslieden overeenstemmend verklaarden,
dat zij den oorlog militair zouden verliezen
zonder -den U-bootoorlog."
Dat de militaire leiders uitdrukkelijk aan
sprakelijk zijn gesteld voor de gevolgen,
die hun Va banque-spel zou kunnen heb
ben, is voor de commissie niet gebleken.
Wel echter is daar het streven aan den dag
gekomen om, nu de zaak verkeerd geloopen
is, de eigen verantwoordelijkheid op zijde
te zetten en de aansprakelijkheid op ande
ren te schujven. Opmerkelijk zijn in dit op-
zichi de woédden, dié Helfferich laat vol
gen op zijne verklaring, dat als de U-boot-
oorlpg mislukte, Duitschland voor eeuwen
erlören zou zijri; hij zegt: „De rijksdag nam
zulke verklaringen met ongeduld op Maar
wij waarschuwden verder, want het moest
niet gezegd kunnen worden, dal als de zaak
verkeerd liep, de regeering niet volkomen
klaren wijn had geschonken. Wat gebeurde
echter? Den 7en October 1916 verklnaide
dr. Spahn in de commissie van den rijks
dag namens alle leden van de centrum
fractie, dat voor politieke beslissingen de
rijkskanselier aan den rijksdag alleen ver
antwoord eliji; was, maar dat de rijkskanse
lier bij zijne beslissingen over de oorlog
voering hoofdzakelijk moest steunen op de
beslissingen van het opperste legerbestuur.
„Wanneer deze heslissing ten gunste van
den onverbiddelijken duikbootoorlog uit
valt, dan kan de rijkskanselier van de in
stemming van den rijksdag zeker zijn."
Daarmee had de sterkste fractie in den
rijksdag, die in de U-bootkwestie den
e\enaar jn de balans vormde, de beslissing
over den U-bootoorlog in handen von. het
opperste legerbestuur gelegd en den rijks
kanselier vciiv de politieke verantwoordelijk
heid voor deze beslissing ontlast."
De bedoeling van deze verklaringen is
duidelijk; de regeering wil zich van alle
schuld schoonwasschen en de verantwoor
delijkheid voor het noodlottige besluit leg
gen op anderen.
Hunnerzijds zijn Hindenburg en Luden-
doiff er op uit geweest hunne baan schoon
te vegen. 3n de dooi Hindenburg aan de
commissie algelcgde schriftelijke verkla
ring, die door Ludendorff werd voorgelezen
en ook kennelijk diens geest ademt, wordt
gezegd, dat het opperste legerbestuur 't als
zijne voornaamste laak beschouwde den
oorlog door militaire middelen zoo snel en
zoo gunstig mogelijk te beëindigen om de
rijks regeering in staat ie stellen het lot van
het land weer met de normale vredesmidde-
len van de politiek te bepalen. „Wanneer
reeds cïè liefde voor het vaderland en voor
het volk ons dwong den oorlog zoo spoedig
mogelijk ten einde te brengen, dan v.erd
deze dwang nog versterkt. Wij wisten wat
wij van het leger, de hoogere en lagere
aanvoerders, niet het minst van den man in
don veldgnjzen rok hadden te eischen.
Maar óndanks de reusachtige eischen aan
aanvoerders en troepen, ondanks de over
macht van dc-n vijand, konden wij den strijd
tot een gelukkig einde brengen, wanneer
de eenparige en eensgezinde samenwerking
van leger en land was ingetreden. Daarin
hadden wij hei middel gezien tot de over
winning, d-ien wij ons vast voorgenomen
hadden te bereiken. Maar wat gebeurde?
1 c: .vijl zich bij den vijand, ondanks zijne
overmacht een samenwerken vertoon
de van alle standen en alle lagen, zoodat
z h in den wil om te overwinnen steeds
ier aaneensloten naarmate oïize toe
s' ,id moeilijker werd, deden bij ons de
partijbelangen zich gelden. Deze toestan
den leidden tot een scheuring van den wil
om te overwinnen."
Hier kwam de voorzitter tusschen beide,
omdat de commissie van de getuigen feiten
verlangde maar geone oordeelvellingen?
Hindenburg moest zich beperken, maar hij
vond toch nog gelegenheid om te zeggen:
„Toen wij ons ambt op ons namen, deden
wij aan het rijksbestuur een aantal voorstel
len om de vereeniging van alle krachten te
krijgen. Wat ten slotte weer door de inwer
king van de partijen van onze voorstellen
gekomen is, is bekend. Ik wilde kracht en
medewerking winnen, maar kreeg versagen
en zwakheid. Het land heeft ons van dit
oogenblik af niet meer gesteund. Wij ver
hieven dikwijls onze waarschuwende stem.
Sedert dezen tijd begon ook de heimelijke
ondermijning van leger en vloot. De uit
werking van deze pogingen was aan het
opperste legerbestuur gedurende het laatste
oorlogsjaar niet verborgen gebleven. De
brave troepen, die zich van de revolutionaire
beïnvloeding vrij hielden, hadden onder den
invloed van de revolutionaire kameroden
zwaar te lijden."
Van deze lange rede is de korte zin we
derom duidelijk. Wanneer de zaak verkeerd
is gegaan, dan wascht het legerbestuur zich
de handen in onschuld; de schuld daarvan
laadt het op anderen.
Bnltenlantlscfis BericMut
P a r ij s, 2 5 Nov. (N. T. A. Draadloos).
De commissie van onderzoek der volmach
ten, die Maandagochtend zitting heeft ge
houden in het ministerie van buitenland-
sche zaken, onder voorzitterschap van Cam-
bon, heeft de volmachten van Slamboeiiski,
Bulgaarsch minister-president en ge vol'
machtigde, in orde bevonden.
P a r ij s, 2 5 Nov. (N. T. A. Draadloos).
Clemenceau heeft Maandagavond la Tran
che verlaten waar hTi enkele dagen rust
heeft gehouden, om naar Parijs terug te kee-
ren alwaar hij Dinsdagochtend is aangeko
men.
B e r 1 ij n, 2 5 Nov. (W. B.) Een avond
blad alhier verspreidt het Straatsburger Ha-
vas-bericht, volgens hetwelk een aantal
Duitsche officieren en ambtenaren in de
laatste week door Duitschland aan Frank
rijk zouden zijn uitgeleverd om voor den
krijgsraad te Rijssel wegens diefstal en
plundering terecht te staan. De uitlevering
von Duitsche officieren en ambtenaien
heeft 'niet plaats gehad. Frankrijk kan de
uitlevering in 't geheel niet eischen, daar het
vredesverdrag en de desbetreffende bepa
lingen nog niet van kraclit zijn geworden.
B e rij n2 5 Nov. (W. B.) Aan dén
voorzitter van de Duitsche delegatie te Ver
sailles is op zijn brief betreffende het naar
huis zenden van de Duitsche krijgsgevange
nen in Frankrijk een nota van Clemenceau
ter hand gesteld, waarin o. a. geschreven is:
„De Fransche regeering heeft nooit iets
anders beloofd, dan de bepalingen van het
vredesverdrag te vervullen. Met het oog op
de verwoesting van alle streken van Noord-
Frankrijk, welke door de Duitschers zijn be
zet geweest, mag zij niet toestaan, dat er ten
gunste van de Duitsche krijgsgevangenen
van het vredesverdrag wordt afgeweken.
Deze gevangenen worden op het oogenblik
juist gebruikt om te beginnen met het weer
goed maken van die afschuwelijke misda
den.' De heiligste gevoelens van het men-
schelijke hart zijn te wreed gekwetst, dan
dat de Fransche openbare meening een
gunst, als thans gevraagd wordt, kan toe
staan
„Doch dat is nog niet alles. Duitschland
heeft zich door onderteekening van het ver
drag van Versailles verplicht tot uitlevering
van de Duitschers, die in hun dienst deze
gruwelen bedreven hebben, en thans ver
klaart de Duitsche regeering, nog voordat
haar de zaak wordt voorgelegd, zich niet in
staat de gegeven belofte na te komen, het
geen de ernstigste gevolgen kan hebben.
Wanneer onze bondgenooten reeds in de
maand December j.l. met het naar huis zen
den van de krijgsgevangenen zijn begonnen,
dan is dat gesohied omdat de Fransche re
geering gemeend heeft zich niet daartegen
te moeten verzetten. Geen van de bondge
nooten is zoo diep in zijn gevoelens en be
langen gekwetst, als de bewoners" van
Noord-Frankrijk. Hoe zouden dezen het op
nemen, wanneer de bij de eerste werkzaam
heden te werk gestelde Duitsche krijgsge
vangenen (die trouwens stoffelijk en gees
telijk goed behandeld worden) vóór het in
het verdrag van Versailles vastgestelde tijd
stip van het van kracht worden van het vre
desverdrag. Frankrijk verlieten? Dit is to
minder mogelijk, omdat met de Duitsche re
geering nog geen defintieve schikking is
getroffen, onder welke voorwaarden Duit
sche burgerlijke arbeidskrachten voor den
wederopbouw van Noord-Frankrijk bestemd
zullen worden
„De Duitsche regeering heeft systematisch
de uitvoering van de bepalingen van l^t
wapenstilstandsverdrag vertraagd, door zich
te onttrekken aan tot haar gerichte verzoe
ken en door de bestaande voorschriften
openlijk te schenden. Er moet herinnerd
worden aan het tot zinken brengen van dc-
vloot te Scapa-Flow, aan de vertraagde uil-
levering van schepen, aan de politiek in de
Baltische landen, aan hét in de grondwet op
genomen en tot*dusver gehandhaafde dub
belzinnige artikel, aan de propaganda, welke
in Elzas-Lotharingen en overal, door mid
del van ontzaglijke, door den financieelen
nood niet verminderde credieten, aanhou
dend tegen de Geallieerden gevoerd wordt.
„Wij zijn Duitschland niets anders schul
dig dan een getrouwe uitvoering van de be
palingen van hét verdrag, dat het aan het
eind van den onbarmhartigen oorlóg heeft
aangenomen.
Berlijn, 2 5 Nov. (W. B.) Tol beoor
deeling van de beweringen van Clemenceau
in zijne nota over de krijgsgevangenen
wordt.nogmaals uitdrukkelijk verwezen naar
de nota van 29 Augustus 1919, die de op
perste raad den geallieerden in Versailles
heeft laten overhandigen. Daarin wordt ge
zegd: Om zoo spoedig mogelijk het door
den oorlog veroorzaakte leed te verminde
ren, hebben de geallieerde en geassocieerde
mogendheden besloten het tijdstip van in
werking treden van het vredesverdrag met
Duitschland vooruit te dateeren, voor zoo
veel de terugzending van de Duitsche ge
vangenen betreft. De toebereidselen tot de
terugzending zullen dadelijk beginnen en
wel door een geallieerde commissie, waar
aan een Duitsche vertegenwoordiger zal
worden toegevoegd. De geallieerde en ge
associeerde regeeringen wijzen er echter
uitdrukkelijk op, dat deze welwillende hou
ding, waardoor de Duitsche Soldaten zulke
groote voordeelen hebben, slechts dan van
duur zal zijn, els de Duitsche regeering en
het Duitsche volk alle op hen rustende ver
plichtingen vervullen.
B e r 1 ij n 2 5 N o v. (W. B.) In de laatste
nota, die aan de Duitsche vredesdelegatie
is overhandigd, wordt beweerd, dat de
Duitsche regeering zich niet in staat heeft
verklaard de bij het verdrag van Versailles
overeengekomen uitlevering van Duitschers,
die in hun dienst gruwelen bedreven heb
ben, te bewerkstelligen. Met deze opmerking
wordt klaarblijkelijk op het volgende voor
val gezinspeeld. Vóór de overhandiging van
de nota, die zich. bezig houdt met de over
handiging van het slotprotokol, had de Duit
sche delegatie het noodig geoordeeld de Ge
allieerde en Geassocieerde regeeringen te
wijzen op de ontzaglijke moeilijkheden,
welke voor 'Duitschland de uitleverings-
kweslie inKoudt. De regoering heeft vol
strekt nikt dc-'eenmaal op -zich-.genomen
verplichting afgewezen en heeft er voor al
les de aandhcl^f'op gevestigd, dat de regee
ring geenszins vön plan is de wezenlijk
schuldigen r »n hun-gerechte straf le onttrek
ken. Wel échter heeft zij door een nota den
Oppersten Raad eenLge wenken in overwe
ging gegeven/ die dienstig kunnen zijn om
voor beid© partijen wrijvingen te vermijden.
A 1 z e y, 2 5 Nov. (W. B.). De comman
dant van het Fransche Rijnleger maakt lee
ningen van gemeenten, kreitsen en distric
ten afhankelijk van zijn goedkeuring.
B ex 1 ij n, 2 5 No v. (W. B.). Toen gister
avond in Keulen bekend werd, dal de be
kende Dr. Dor ten zich in de stad bevond,
verzamelde zich veel volk voor zijn woning.
De arbeiders van de centrale spoorweg-
werkplaatsen legden den arbeid neer, bega
ven zich naar de woning van Dr. Dorten en
eischten zijn uitlevering. Pas laat in den
nacht kon de menigte door Engelsche en
Britsche politie uiteen worden gejaagd.
Brussel, 25 Nov. (H. R.) Nu de ver
kiezing van de provinciale senatoren is ge
schied, is de senaat definitief samengesteld
uit 59 katholieken, 36 liberalen en 25 so
cialisten.
(Ook in den senaat hebben de katholie
ken dus de volstrekte meerderheid verloren.
In tegenstelling tot de Kamer, zijn in den
Senaat de liberalen sterker vertegenwoor
digd dan de socialisten.)
Straatsburg, 25 Nov. (N. T. A.
Draadloos uit Parijs). Maandagochtend is in
de voltallige zitting der universiteit een be
langrijk besluit genomen. De vergadering
besloot tot oprichting van een internatio
nale organisatie van studenten-vereenigin-
gen. De gedelegeerden van de volgende lan
den hebben zich er bij aangeslotenEnge
land, België, Denemarken, Spanje, Frank
rijk, Griekenland, Nederland, Italië, Luxem
burg, Noorwegen, Polen, Rumenië, Zweden,
Zwitserland, Czeqho-Slovvakije en Zuid-Sla-
vië.
De voorzitter van het internationale bu
reau is de heer Jean Gérard, vertegenwoor
diger van Frankrijk. De zetel der vereeni
ging zal te Brussel zijn. Er is geen sprake
van om de Duitschers toe te laten, die voor
af in den Volkenbond moeten worden op
genomen.
Straatsburg, 25 Nov. (N. T. A.
Draadloos uit Parijs). Maarschalk Joffre, ver
gezeld van Millerand en generaal Humbert,
heeft het feest gepresideerd, dat door het
nationale stüdentencongres ter eere door
bondgenooten op touw was gezet. Hij hield
een rede, die zeer werd toegejuicht en al
dus eindigde „Frankrijk rekent op den El-
zas, op zijn ijver in den arbeid, op de kracht
van zijn oud Gallische ras, om het te hel
pen grooter en schooner te worden. De El-
zas kan op zijn beurt rekenen op den trou
wen bijstand van Frankrijk."
Londen. 25 Nov. (N. T. A. Draadloos
uit Horsea). In het Lagerhuis heeft Auck
land Gedóes, president van de Boord of
Trade, verklaard, dat besloten was de prijs
der kolen voor huishoudelijk gebruik vanaf
Maandag a.s. te verlagnn met 10 sh. per
ton.
Londen, 25 No v. (N. T. A.- Draadloos
uit Horsea). Dc „Hood", het nieuwe Britsche
oorlogschip, het grootste tot dusver ge
bouwd, zal op 27 Dec. a.s. een proefvaart
op de Clyde doen. De „Hood", die, naar
wordt gezegd, het laatste gevechtsvaartuig
is, dat is gebouwd, heeft zes millioen pd
sf. gekost, is 900 voet lang en is gewapend
met 15-inclvkanonnen. Aangaande de kracht
der machines wordt ecnige geheimzinnig
heid betracht, doch men gelooft dat het
schip in staat zal zijn 30 knoopen te loo-
pen.
B e r 1 ij n, 2 5 N o v. (W. B.). Naar de Vos-
sische Zeitung uit Rome verneemt, veror
dent een pauselijke encycliek voor hot feest
der „onschuldige kinderkens" op 28 Dec.
een inzameling van geld. voedingsmiddelen
kleederen en medicijnen voor de Midden-
Europeesche kinderen. De Paus zelf schonk
een gift van 100.000 Lire*
B er 1 ij n 2 4 Nov. (I long. Corr.-bur.).
De aangewezen minister-president Karl Hus-
tar heeft aan Sir George Clerk in een nota
kennis gegeven van de uitkomsten van het
overleg tussohen de partijen over de vor
ming van een concentratiekabinet. Sir
George Clerk heeft hierop geantwoord, dat
hij bereid is die regeering te erkennen na
mens den opprsten vredescaad als eene
voorloopige regeering waarmee overleg kon
worden gepleegd totdat door de verkiezing
von eene nationale vergadering eene regee-
riiig .wordt gevormd, die op den wettelijk
geopenbaanden wil van het geheele Hon-
gaarsche volk is opgebouwd.
Budapest, 25 Nov. (Hong. Korr.-
Bur.). Carl Huszar heeft gisteren de regee
ring van Stephan Friedrich overgenomen en
den ambtseed afgelegd.
L a i b a c h, 2 5 N o v. (Corr.-bur.) Uit Bel
grado wordt berichtVolgens de Prowda
heeft de Zuid-Slavische regeering, tenge
volge van de bedreiging van het bezit van
den Zuid-SlaviBchen staat aan de Adria, op
nieuw in Parijs stappen ondernomen.
B e r 1 ij n 2 5 Nov. (W.-B Volgens de
gisteren ontvangen berichten., dat er bij de
terugzending van de vroegere Duitsche rijks
troepen uit de Oostzee-Ianden door aanval
len van Letlandsche en Lithausche troepen
een zekere paniek was ontstaan, schijnt het
th'ans aan de samenwerking van de Entente
commissie met de Letlandsche regeering en
admiraal Hopmann gelukt te zijn eenige ont
spanning in den toestand te brengen en de
terugzending der troepen te verzekeren.
Naar uit Kowno en Scharden is geseind,
hebben de Lithouérs de verplichting op zich
genomen de demarcatie-linie niet meer te
overschrijden.
De Entente-commissie heeft er haar goed
keuring aan gehecht dat bij een verdere be
moeilijking van de troepen-transporten van
de zijde^dei Lithausche bevolking en van
ongedisciplineerde troepen, de bescherming
van de spoorwegen ten behoeve van de te
rugzending van de Duitsche troepen, door
de Duitschers wordt overgenomen.
Londen, 2 Nov. (R.). In een stuk,
geteelcend door Hamar Greenwood namens
het Foreign Office, is aan het lagerhuis den
inhoud meegedeeld van de antwoorden der
neutrale regeeringen op de nota van den
oppersten raad der geallieerden over de
blokkade van sovjet-Rusland. Over het alge
meen blijkt uit deze antwoorden, dat de
reeds door de neutrale landen genomen
maatregelen overeenstemmen met de door
den oppersten raad uitgedrukte inzichten.
De Nederlandsche regeering verklaart, dot
zij geene betrekkingen met sovjet-Rusland
heeft en dat alle handel is gestaakt.
Helsingfors, 2 5 Nov. (W. B Vol
gens een bericht uit Reval hebben onder
handelingen plaats gehad over de overbren
ging van het Russische noord-westelijk le
ger naar het Denikin-front over zee. Noch
de Engelschen, noch Estland wilden hier
voor de noodige tonnage ter beschikking
stellen.
Helsingfors, 25 Nov. (W. B.) Te
Helsingfors is een Karelische deputatie aan
gekomen, die propaganda zal maken voor
de aansluiting van Kareüë bij Finland.
Londen, 25 Nov. (N. T. A. Draadloos
van Horsea). De Waziris, 'de Engelsch-In-
dische grensstnm, hebben de Engelsche
voorwaarden zonder voorbehoud aangeno
men.
Verspreide Berichten
Brussel, 25 No\ (H. R.) Het groote
gebouw, dat diende als bewaarplaats voot
de uit Amerika aan het nationale comité ge
zonden kleeren, is door brand vernield. De
schade bedraagt twee millioen francs.
Oost-I ndiê.
Ken rapport Inzake liet
Oaroci-iRcirient.
Uit Indië wordt geseind, dat de regee
ring een uittreksel gepubliceerd heeft uit
het rapport-Hazeu inzake de Garoetsche on
geregeldheden. Dr. Hazeu noemt het optre
den van het inlandsche districtshoofd zeer
ontactvfd en - onbillijk. Hij meent, dat, in
dien het Europeesche bestuur met meer
tact was opgetreden, eiv den ongeschikten
wedana direct had gedesavoueerd, dc nealc
een anderen loop zou hebben genorm n.
Hadji Hasan was niet voornemens aanval-*
lend op te treden of ambtenaren te er-
moorden, docJ\ alleen besloten zich te v er-*
zetten tegen gewelddadige inbeslagneming.
Kameroverzicht
Eerste Kamer
Vergadering van Dinsdag 25 Noveml er#
's Avonds 8'uuf.
In mcinorirtm-Vün Lamswecrde.
De Voorzitter spreekt eenige harte
lijke woorden jegens wijlen den heer baron
Van Lamsw eerde, die sedert Septerob. r
1914 onafgebroken lid dor Kantor was r*
door zijn bescheiden optreden en vriende
lijk en omgang geacht en gewaardeerd werd.
Gedurende de 15 jaar dat hij lid der Ka
mer was nam hij aan allen arbeid een werk-
zonm en belangrijk aandeel en werden ziiiï
adviezen met aandacht gevolgd.
Regeling van werkzaamheden.
De Voorzitter deelt mede dat de
Centrale Sectie besloot om Woensdag te 11
uur in de nfdcelingen een reeks ontwerpen
te onderzoeken w.o. de heden ingekomen
ontwerpen betreffende dc wijziging der
Postpakketw el cn de Muntwet.
Conform besloten.
De V o o r z i 11 e r deelt mede dal hij
Woensdag te 2 uur n.m. openbare verga*
dering houdt ter behandeling van de wets*,
ontwerpen die in slaat van wijzen zijn er»
daarna de motie-Fransen. Zoo noodig zal
dé vergadering Donderdag worden voort
gezet.
Het is voorts de bedoeling, om 16 Dec éni-
ber weer bijeen te komen en een gedvelle
der Slaatsbegrooting in de afdeelingen te
onderzoeken, zoodat begin Januari een aan
vang kan worden gemaakt met de openbars?
behandeling daarvan.
De vergadering wordt verdaagd tot W< us»
dag 2uur.
IXveede Kamer
In de Zitting van Dinsdag v.erd -'onder
stemming een aantal wetsontwerpen un-
genomen, waaronder cle wijziging van de
pakketpostwet, de wijziging van de muntwet
1901 en van de Indische muntwet 1912, de
begrooting voor het staatsmuntbedrijf er*
het Zuiderzeofonds,. twee^ suppletoir© land*
bouwbegrootingen (nadere onderzoekii\g
tTaar kalizouteiv, vergoeding van gevorderd*
schépen.
Bij 'dé
•Suppietoirc handbouwbegrooting
voor 1917, dient c!e heer Van B c i e-
steijn een motie in, waarin gezégd wórdt
dat de regeering geen uitgaven mag doen
voor doeleinden niet op cle SLiatsbegroo-
ling vermeld, en dat bij onvermijdelijke af
wijking van dezen regel de Statcn-Geneiuaf
onverwijld daarvan rftcdcdeeür.g moet ont
vangen. Deze motie zal hedenavond woriLj»
behandeld.
Begrooting van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen.
De heer Schaper dringt aan op spoe
dige maatregelen lot regeling der'spci'u.^s*-
quaestie.
De Minister zal spoedig maatreden
nemen en daarbij tot richtsnoer némen hel
systeem der stantScommissie-Kltiyver, met
inachtneming der opmerkingen van profes
sor Muller.
De heer G e r h a r cl klaagt over de r*en-
zij dig e samenstelling van den onderwijs-
aad:
De heer Bulten heeft vertrouwen
samenstelling van den onderwijsraad. lie
minister heeft den raad roet de grootste Ti-
partijdigheid samengesteld.
De .heer Van de L a a r bepleit vereen
voudiging van het voorb reidend hoov^er
onderwijs.
De- heer F e e n s' t r n .verscht en doe •-»-
raat voor een landbouwkundig© ".an de
Gioningsche universiteit.
De heer D u y m e r v a n T wist d. in«t
aan op een leerstoel in de homoepathi.
De hoer Deckers w il het landbouw doc
toraat alleen te Wage.ningen doen behalen.
De heer Van Ravestc ij n betoogt- de
noodzakelijkheid van democratiseering van.
het hcoger onderwijs en van positieverhetc**.
ring voor de assistenten.
De heer Be urn er bepleit bezuiniging op
het stuk van uitgaven voor het hooger on
derwijs vooral het aantal hoogl eer aren
leeraren moet worden beperkt.
De heer Van Wijnbergen .a.'Ht
splitsing van middelbare taaiexamens B.ge-
wenscht en dringt er op aan. dat er naatf
aanleiding van het, vernietigend rapport der
Leidsche professoren over het ontgroenen
eindelijk, tegen dat instituut wordt opgetre
den. Het moet er voor goed mee uit zijn.
De heer Schaper bestrijdt den wenr.cn
van den heer Teenstra betreffende een
landbouwdoctoraat te Groningen en vraagt
eveneens positieverbetering voor de assis
tenten.
De heer Lohm an ondersteunt het Vjfcr*
zoek vao den heer Teenstra.
De Minister wijst er op dat cle as«is'
tenten verleden jaar een belangrijke sci.w
risver'nooging hebben gekregen. Een lt:.-
stoel in homoepathie is in overweging. Spr»
is eveneens voor een doctoraat in de land
bouwkunde te Groningen. Hij kon evenwel
nóg geen beslissing nemen, omdat de zaak
