ilM-liliTme
UN OER ZWHH
WESTSIlEi 4!, TELEFOON 43
Heeren- en Jongens Costumes
Multatuli-Avond
VOORJAAR
SCHOONMAAK
PALTHE
"stadsnieuws"
ELEOTRSSOHE MEUBELMAKERIJ
Sociëteit „AMICITIA"
UIT DEN OMTREK
t
A. H. VAN NIEÜWKERK
„DE ADELAAR11
vervaardigd van de Nieuwste
Engelsche Stoffen,
coupe - Dageiijke afwerking.
MODE - MAQAZIJNi
ROBERT |_EWT
Burgrerl|]lc0 Stand
Ingezonden Stukken
ANTHONiE MARiUS KÖLLEWIJH
Dr. WILLEM ROMAARDS.
Toespraak tot de Hoofden van Lebak.
De geschiedenis van Saïdja en Adinda.
De Kruissprock.
if.
L
r 1 - \gj;y.
nj?v-f v A CV
:imï.
1
De smokkelhandel uit
t> u i t s c h 1 a n d. Men schrijft aan de N.
tt. van de Oostgrens:
De lage markenkoers heeft tengevolge, dat
allerlei zaken uit Dutischland naar ons land
avorden uitgevoerd, waarvan de uitvoer in
Ouitschland terecht verboden is.
Er wordt bijv. een drukke zeer afkeurens
waardige sluikhandel in eieren, waaraan in
jDuitschland groot gebrek is, gedreven. Die
eieren kosten Nederlanders hoogstens 7
cent.
Tal van paarden komen uit Duitschland
hierheen. Er heeft zich in de grensplaatsen
,ieen drukke handel in marken ontwikkeld. Al
lerlei beunhazen verkoopen marken.
Het aantal markenbezitters, gedeeltelijk
met smokkelen in de jaren 1914—1018 ver-
jdiend, is in de gronsstreek dan ook' groot.
(Menigeen heeft zooveel marken bijeenge
gaard, dat hij dreigt het financieele even
wicht te verliezen.
De bevolking zegt dan: Hij of zii heeft „de
Markenpest".
Al wordt een goede pas gevorderd om in
Duitschland te komen, toch gaan er heel wat
zonder pas de grens over. Enkelen laten een
spaarbankboekje zien met bijv. 5 marken be
legd en zij komen de grens over. De Marken
die hier vrijwel te geef zijn, doen vooral bij
de bezetting nog wonderen.
Men meldt ons uit Bellingwolde:
Vrijdagavond zijn tal van personen het
slachtoffer geworden van een onaangename
verrassing. Ten gevolge van den lagen mar
kenkoers wordt er aan de grens druk han
del gedreven in fietsen en allerlei andere
artikelen. De Duitsche verkoopers komen
dan bij de grens met de Hollandsche koo-
pers samen. Dat was gisteren ook het gevel.
Een 20- a 30-tal koopers en nieuwsgierigen
had zich daarbij even over de Duitsche
grens begeven en de handel was druk bezig,
toen ze door een aantal Duitsche grensop-
passers werden verrast. De ambtenaren had
den zich verdekt opgesteld en de heele troep
werd gearresteerd en naar Pappenburg op
gebracht. Men verwacht, dat men ze daar na
het betalen van een boete weer los zal laten.
Een paar der koopers, die de vlucht namen
en nog juist het Hollandsche gebied konden
bereiken, werden door de Duitschers be
schoten, gelukkig zonder dat ze getroffen
werden.
"-De moord feMiltingen'. Voor de
rechtbank te Arnhem zal op 9 April worden
behandeld de zaak betreffende den moord
op de gezusters M. te Millingen.
Levensgevaarlijke verwon-
d i n g. Twee jongens van 15 en 16 jaar, te
Rossum kregen ruzie, die zoo hoog liep, dat
de eerste met zijn zakmes aan F. een levens
gevaarlijke steekwond in den rug toebracht.
De valsche munter te De
venter. Bij zijn nader verhoor heeft de
Deventer-valsche munter Le H. nog ver
klaard in 1917 op het denkbeeld te zijn
gekomen valsche zilverbons te vervaardigen,
met behulp van zinken platen. Gedurende
den tijd, dat hij in marinedienst was, plaatste
hij belangrijke hoeveelheden in de steden
waar hij lag. De werkzaamheden werden toen
verricht in zijn woning en in een pakhuis.
Na het verlaten van den dienst vestigde hij
zich voorgoed in Deventer en begon hij te
werken in den kelder. Daarbij volgde hij de
aanwijzingen, welke in een „Leven "-nummer
van 1915 hadden gestaan over het onder
kennen van echt en valsch bankpapier, met
zooveel succes, dat hij weldra overging tot
vervaardiging van bankpapier van 10,
60, 100 en 300. Vooral op de „hon
derdjes" legde hij zich toe. In September
plaatste hij er een aantal op de Elta en later
eenige te Rotterdam. Van een andere „se
rie" sleet hij er Zaterdag 28 Februari drie
te Nijmegen een werd door de politie in
beslag genomen en leidde, gelijk bekend, tot
de aanhouding van den wijnhandelaar, die,
naar het beweren van sommigen, zijn wijn-
zaak reeds lang had overgedaan. Zeven sleet
bij een dag voor zijn arrestatie te Utrecht.
Op de kamer van den arrestant, die
Maandagavond naar Nijmegen is overge
bracht, om daar een confrontatie-rondreis te
beginnen langs zijn verschillende operatie-
jterreinen, zijn bundels oude zilverbons ge
vonden, die daar achteloos waren neerge
legd. ook zijn daar vellen afdrukpapier ge-
vonden.
Voortvluchtig. Een 22-jarige
kantoorbediende uit Vlaardingen is een 4
weken geleden door zijn patroon, den ha-
ringhondelaar G Smit, naar Duitschland ge
zonden tot regeling van zaken met één der
afnemers. Hij heeft in Duitschland Mrk.
80.000 in ontvangst genomen en sedert
uiets meer van zich laten hooren. Men
meent dat hij voortvluchtig is.
Noodlottige ordeversto
ring. Toen Zaterdag in het gebouw „Helpt
li zeiven" te Deventer een feestavond werd
gehouden, trachtten eenige opgewonden
jongelui bet gebouw wederrechtelijk binnen
te dringen. De concierge v. d. N.r door hen
on 't nauw gebracht, greep uit zelfverdedi
ging een stok en bracht een der aanvallers,
den 19-jarigen Van der K., een zoodanigen
slag toe, dat deze een schedelbreuk be
kwam en in hoogst zorgvollen toestand naar
het ziekenhuis werd overgebracht. Van der
N. v. erd door de politie aangehouden, maar
Zondag weder voorloopig op vrije voeten
gesteld.
Overreden. Zaterdagavond is te
Hillegom een H-jarige jongen onder een
Vrachtwagen geraakt en doodgereden.
Verdronken. Te Harlingen is de
74-jarige H. H„ welke dienst deed als
vachtsman bij het in de Nieuwe Willemsha-
ven liggende stoomschip Betsy Anna, bij
bngeluk in het water gevallen en verdron
ken.
Bloedvergiftiging. Door het
wegkrabben van een puistje in 't gelaat ont
stond bij Mej. M. v. d. Vring-Vink, te Woer
den, bloedvergiftiging en na twee dagen is
de patiënte in het Utrechtsche Ziekenhuis
overleden.
Hondsdolheid. Te Lonneker is
wederom een arbeider door een hond, lij
dende aan hondsdolheid gebeten. Het dier
werd afgemaakt, terwijl de arbeider zich on
der behandeling van prof. Spronk te Utrecht
heeft gesteld.
Brand. Te Zalt-Bommel is brand uit
gebroken in de boerderij en boomkweekerij
„Bouwmanshist". Achterhuis en stal brand
den uit. Een paard, twee geiten ,en varkens
en een waakhond kwamen in de vlammen
om. Van den inboedel werd een gedeelte
gered.
De boerderij bewoond door den landbou
wer G. Lang aan den Zevenhuizenscheweg
te Apeldoorn, is gistermiddag geheel uitge,
brand doordat vonken uit den waschpot op
het rieten dak van de schuur vielen. De
brandweer kwam te laat om nog iets te kun
nen uitrichten. Het vee kwam in de vlam
men om. De schade wordt door assurantie
gedekt.
School- «n Kerknieuws
Tc Bussum is overleden f.1. ds. J. A. Heiwig,
ridder i ndc Orde van Oranje Nassau, m Wen
emeritus predikant bi] de B-zang. Luth. Gem. te
Amsterdam. De overledene was gedurende vele
jaren voorzitter in de Vereen, van Lul'herschc
scholen en voorzitter van het Lutherscho Brants
Rus» Hofje, le Amsterdam Ook in de Evan
Lulherschc Gemeente heeft de overledene ver
der gedurende vele jaren vooraanstaande func
tien bekleed.
P a a s e 1 ij k e benoemingen. De
Paus heeft den weleerw. heer P. L. Driessen,
rector te Heerlen, benoemd tot geheim kamer
heer.
In de jongste aflevering der „Acta Apostoli-
cae Sedis" komt voor de benoeming van Mgr.
L. H. M. Rijckevorsel van Kcsse^ ('s-Bosch) tot
eere-kamerheer van den Pausen der heeren
H. Stulemcyer (bisdom Haarlem), Van Thiel
(s-Bosch) en P. A. van der Biessen-Schaessman,
tot ridders der Gregoriusorde.
Knn«t en Wetenschap
Jo de Jon gW e r t w ij n. t Naar
de N. R. Ct. verneemt, is de tooneelspeler
Jo de Jong-Wertwijn te Rotterdam overle
den.
Tooneelpremière. Naar het
Vad. verneemt is op het oogenblik bij het
Schouwtooneel een blijspel „Zijne Maje
steit", van Hendrik van der Wal in studie,
waarvan binnenkort de première te Haar
lem zal plaats hebben.
•Mond- en Klauwzeer.
De Burgemeester van Amersfoort brengt
ter kennis, dat in deze gemeente gevallen
van mond- en klauwzeer zijn voorgekomen.
Amersfoort, 8 Maart 1920.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Garnizoen.
De nieuwbenoemde reserve 2e luitenants
H. A. J. van Eersel, C. H. ten Asbroek en
J. Hoos ziin bestemd voor de Ve infanterie
brigade.
A. M. K o 11 e w ij n N z n.
In den ouderdom van 92 jaar is te 's-Xüra-
venhage overleden de heer A. M. Kollewijn
Nzn., oud-leeraar aan het gymnasium alhier.
De crematie van het stoffelijk overschot
zal plaats hebben a.s. Donderdag te Drie
huizen.
M»4
L. Beekslr. 14 Tel. 317a,Amersfoort
IN AMEUBLEMENTEN
EN KANTOORMEUBELEN
Toonkunst.
FaustscenenSchumann.
Het wezen, de geest der romantiek i s in
den grond de verheerlijking van „das Ewig
Weibliche" en dat een componist als Schu
mann, een der grootste en beste romantici,
die als geen ander vóór, noch na hem de
vrouw bezongen heeft, zich bijzonder voelde
aangetrokken tot de compositie van frag
menten uit Goethé's onsterflijk werk,
spreekt van zeli. Immers, in het laatste too-
neel van „Faust", waaraan de dichter een
mystiek religieusen tint heeft gegeven, ont
rolt zich, zooals eens zoo treffend juist werd
gezegd, een gansche hemelvaart der roman
tiek en is het eindelijk de vrouw (Gretchen),
die door haar reinheid den man (Faust),
weet te redden, zij ontvangt van de Mater
Gioriosa de kracht hem ondanks alles op
te voeren tot het sterrendak. Dit moest
Schumann aandrijven tot het scheppen van
het beste waartoe hij krachtens zijn talent in
staat was.
Toch bleek ons ook gisteravond weer,
dat zelfs het beste onder de grootere vo
cale werken van Schumann den tand des
tijds niet heeft kunnen weerstaan, er was
veel, ook in de meest geslaagde gedeelten
zooals b.v. de slotscène, dat verouderd aan
deed. Daarbij komt, dat ons Toonkunstkoor
maar heel matig bezet is, waardoor, zooals
o.a. in het slotkoor, waar zware eischen ge
steld worden, waar in de eerste plaats veel
en goed materiaal aanwezig moet zijn, de
indruk ook niet die was, niet kon zijn, zoo
als hij wezen moest. Gelukkig is de heer
Petri een knap, slagvaardig, bezielend en
beheerschend dirigent en weet hij nog op
bijna wonderbaarlijke wijze te woekeren met
het weinige, dat beschikbaar is en dat ver
goedt heel veel. De mannenstemmen, zoo
wel de tenoren als de bassen b.v. zijn be
slist onvoldoende, een tweede tenor partij
was soms bijna niet te bespeuren en ook de
alt hoorden wij wel eens beter. Onder een
Dinsdag 16 Maart zal de Utrechtsche af-
deellng van „Toonkunst" eene uitvoering
geven van de Grande Messe des Morts van
Hector Berlioz. Leden van de afdeeling hier
ter stede, die wenschen dit imposante werk
te hooren, zullen er voor moeten zorgen
tijdig plaats te bespreken, daar men zon
der besproken plaats niet veel kans heeft
toegelaten te worden. Solist is de heer L.
van Tulder.
Br eukelen—Amersf. Boys.I. O4.
Dat deze wedstrijd niet zoo spannend zou
wezen als verleden week te Driebergen,
hadden we wel verwacht. Breukelen ver-
sohijnt met eenige invallers en Amersf.
Boys I, met een plaatsvervanger voor haar
rechts-binnen, in het veld.
Om even twee uur begint men. Zoodra
het spel aan den gang is, merkt men direct,
dat de Boys in de meerderheid zijn. Af en
toe zijn er oogenblikken, dat Breukelen, de
Boys-verdediging eenig werk bezorgt, maar
de backs zijn in goede conditie en werken
behoorlijk weg. Na ongeveer twintig minu
ten spelens, maakt de midhalf, uit een
corner, met een prachtigen kopbal het eer
ste puntje. Stand 10. Niet lang daarna, nis
de bal met mooi samenspel is opgebracht,
is het de links-binnen der Boys, die onver
wacht no. 2 in het doel schiet. Stand 20.
Daarmede gaat rust in. Na rust is het nog
steeds hetzelfde. Zoo nu en dan krijgen
we nog eenige mooie momenten van Breu
kelen te zien, maar zij komen niet verder
dan den voorback. Dan weten de Boys nog
tweemaal te doelpunten en alzoo de stand
op 4—0 te brengen en als de heer van
Brussel, uit Utrecht, die den wedstrijd zeer
correct leidde, einde blaast, kunnen de
Boys een belangrijke overwinning mee naar
huis nemen.
Kleedlngmagazljn
Langestraat 40 Amersfoort.
Ontvangen oen prachtige
sorteering
LAGE PRIJZEN.
Langestraat 36. Amarsfaart.
Crêpe
georgette I in ajj8
de Chine I kleuren.
Mouseline Soie ToordaelIgS
Volle Linon prijzen.
Verbetering.
In ons „Van Week tot Week" van giste
ren is een storende zetfout ingeslopen.
Er staat (9e regel van boven) „indien
Duitschlands kracht nog gxooter wordt
en moet zijn„indien Duitschlands krach
nog grooter wordt
AGENDA.
Vrijdag, Zaterdag, Zondag en Maandag
bioscoop De Arend. „Zijn Doodsvijand".
D a g e I ij k s
Museum Flehite.
Bioscoop Langestraat. 58 Maart.
„Angst". 911 Maart „De Heldendaad".
9 Maart. Amicitia. Toonkunst Faustscè-
nen, 7% uur. Logegebouw lezing Mevr.
Grimmon Brondgeesf „Opvoeding boven
leerplichtigen leeftijd", half 3.
10 Maart. Ambachtsschool Leusderweg.
Just Havelaar, lezing Vincent van Gogh. fl.
Amicitia. Dr. Willem Royaards, Multotuli-
herdenking. „De Kroon" Rede Frank v. d.
Goes„De jongste gebeurtenissen in het
buitenland".
Debruine eieren. Vóór den oor
log gingen de bruine eieren, speciaal gelegd en ander leed de homogeniteit van klank,
door de bekende „Barneveldsche kip", gere- Al hoort het misschien niet in een verslag
geld naar het buitenland, waar men ze steeds thuis, toch willen we de gelegenheid oan-
duurder betaalde dan het witte ek grijpen, dames en heeren, die zingen kun-
Gedurende de mobilisatie heeft echter nen op te wekken tot medewerking. Want"
ook het binnenland het bruine ei leeren ken- ons Toonkunstkoor is ten slotte het eenige
nen- en waardeeren. En thans zijn de be- koor, waar dergelijke werken naar behooien
woners onzer groote steden er zelf zóó op- kunnen worden uitgevoerd, wat begeleiding
gesteld, dat zij voor de bruine graag 1 V/i aangaat b.v. behoeft men zich gelukkig niet m
cent per stuk meer besteden dan voor de te „behelpen" en wat de leiding betreft, we VCft©fltl©!!
witte eieren. r 'viezen er reeds op, de heer Petri is een
Geen wonder dus, dat de kippenhouders voortreffelijk dirigent, iemand, voor wien
alhier zoo meldt de Barneveldsohe corres- men n00jt behoeft te vreezen, dat hij, om
pondent van het Hbld. zich steeds meei" gaan zoo eens u;t te drukken, „door de hoornen
toeleggen op het lokken van echte „Barne- ho, bosch niet zal zien". Hij begrijpt en lie-
velders", aan wien eieren onze beroemde heerscht den stijl dier werken,
markt ook voornamelijk haar goede reputa- Toen we binnenkwamen, was men bezig
11 Maart. „Keizerskroon", Openb. verga-:
dering der „Oranje-vereeniging", half 9.
14 Maart Amicitia. Klndermatinée Cath. v/
Rennes en Honna Verbena, half 2.
16 Maart. Amicitia Toonkunst afd. Ulrechfc
„Grande Messe des Morts". Hector BerliozJ
Solist: Louis v. Tulder.
9 Maart 1920.
Geboren: Maartje, d. v. Marlen v. 'I
Hazeveld en Jannetje Lynsvelt.
Overleden: Hendrik Schouten, 20,
Jaar, ongehuwdChristina Elisabeth v,
Morm, 72 jaar, wed. v. Gerrlt Dtrksen Coat',
nelia Gysberta Lensink, 10 jaarPietein
Barth, 3 jaar.
Gemeente Amersfoort.
Kaasmarkt 8 Maart 1920.
Aangevoerd 6 wagens, bevattende 1038
K.G. kaas. Prijzen 54.— tot 61.— per'
50 K.G. Handel vlug.
Telefonisch Weerbericht.
Naar waarneming In den morgen ren
9 Haart 1920
Zwakke tot matige N. tot W., Tater wel
licht Z.-W. wind, half tot zwaar bewolkt, wei
nig of geen regen, iets zachter.
Wielrijders.
Fietslantaarn aansteken 6 21 uur.
A" iHfftumUn ituttn hiukitt
Ut U Hvbutu mui U» tutumt
huUmt,
th mjê» mwd* aan d*n butn&tt
M. de R.
Nu de abonnementsconcerten zijn ofgts
loopen, vraag ik mij af, of er geen maa(rege
len te treffen zijn, om de wanorde, die daar
bij steeds in zekere mate heerscht, in liet
vervolg te voorkomen
Er zijn nu eenmaal menschen, die hef
noodig vinden, om steeds te laat en luid*
ruchtig binnen te komen.
Zoo werd op het laatste concert de on ver
gelijk mooie inzet van het kwartet van
Franck voor velen gedeeltelijk bedorven
door het voortdurend slaan van deuren. Als
middel om deze hinderlijke geluiden legen
te gaan beveel ik aan het niet meer toela*
ten van het publiek, nadat de uitvoerders op
het podium hebben plaats genomen, totdat
het geheele eerste nummer is geëindigd.
Of indien daartegen bezwaren bestaan, het
voorzien van d deur aan den ingang der
zaal van een inrichting, die haar geluidloos
doet sluiten.
Ook na de pauze, waarin velen hun plaats
verlaten, heerscht wanorde. Als de uitvoer
ders op het punt zijn wederom te beginnen,
stormt ieder naar zijn plaats.
Is het nu zulk een groote uitgaaf voor
Amicitia om een electrische bel aan le bren*
gen, opdat zooals overal elders geschiedt
het einde van d«e pauze kan worden aan
gekondigd O.
tie te danken heeft.
De woonwagenplaag. Men
schrijft aan het Hbld. uit Barneveld
De plattelandsbewoners in deze streken
zijn van een groot en overlast bevrijd, waar
onder zij voorheen zoozeer te lijden had
den. We bedoelen hier de woonwagenplaag,
die voor menig eenzaam wonenden land
bouwer bijna onduldbaar was geworden.
Vooral in den tijd der bekende paarden
markten, waar de zoogenaamde zigeuners
met hun karavanen steeds op afkwamen,
hoorde men allerwege van diefstallen, op
lichterijen en afpersingen, gepleegd door dat
vreemde gespuis. Liep het al te erg, dan
traden de bewoners eener streek vaak als
met het slotkoor der eerste afdeeling en
dat klonk voortreffelijk, stevig en statig, er
zat gang in.
Van de solisten kunnen we de dames on
voorwaardelijk prijzen. Mevrouw Gerlach,
sedert kort hier gevestigd en in intiemeren
kring al wel bekend, deed zich hier van haar
freste zijde kennen. Zij vertolkte de Gret-
chenpartij met toewijding en met doorloo
pend mooi geluid, wij kunnen haar met dit
debuut in 't openbaar gelukwenschen. Ook
mevrouw van Haselen had in solo en en
semble gedeelten een vrij belangrijke partij
en zij kweet zich hiervan op de haar eigen
en velen al wel bekende wijze, d.w.z. voor
treffelijk. De tenor, de heer Wensen is hier
Te 's Gravenhage over
leed Zondag in den oudor-
dom van 92 jaren, onze
geliofdeBehuwd-vader en
Grootvader, de Heer
Wed. N. J. KOLLEWIJN-
ÖCHADEE.
A. G. S. MOLL
Kollfwijh.
W. H. MOLL.
Cromatie Westerveld
Donderdag 11 uur.
Woensdag 10 Maart 8 uur
te houden door:
Plaatsbespreking WOKNSMG 11% B,F EEN
Entrée f 1.60 en f 1.plus 15 »/o bel.
eigen rechter op, bij welk freffen clan aan I evenmin een onbekende, hij zingt degelijk
weerszijden van vuurwapenen gebruik werd gn in dgn goe(jen z;n des woords zelfbe-
gemaakt. Afdoende verbetering werd echter
niet verkregen, totdat de nu onlangs in wer
king getreden wet op de vreemdelingen hun
te kiezen gaf tusschen mterneering of het
verlaten van ons vaderland, aan welk laat
ste door het nomaden volkje algemeen d';
voorkeur gegeven schijnt te zijn. Plotseling
althans is aan den voor de Veluwenaars
steeds meer onhoudbaar wordenden toe
stand een einde gekomen, tot groote vreug
de der Geldersche bevolking.
Kennisgevingen
Mond- en Klauwzeer.
De Burgemeester van Amersfoort brengt
ter kennis, dat in de gemeente de Bildt ge
vallen van mond- en klauwzeer zijn voorge
komen.
Amersfoort, 8 Maart 1020.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK. veel moois te genieten valt.
wust, in het lyrische ligt evenwel niet zijn
grootste kracht. Zoo leek ons ook de Faust-
partij voor den bas, den heer Tobi, niet de
aangewezen partij. Hij zingt goed, ziin toon-
vorming is beschaafd en zeer gelijkmatig,
maar aan het timbre ontbrak voor ons te
zeer de warmte, de diepte, het sonore van
den echten bas-baryton, waardoor b.v. de
weergave van de aria uit het 3e gedeelte:
„Hier is die Aussicht frei" wat aan de opper
vlakte bleef. De verschillende kleinere par
tijen werden door de overigen, onder wie
we toch nog speciaal mevr. G. P. willen noe
men met meer of minder succes vervuld.
De begeleiding van het Utr. Sted. Orkest,
waarover we den laatsten tijd met zooveel
lof hoorden gewagen, viel ons niet mee, ja,
was van een zekere onverschilligheid hier
en daar niet vrij te pleiten. Vermoedelijk zal
dat op de eigenlijke uitvoering wel beter
rijn, als er nog wat meer „afgewerkt" wordt.
En dan wacht ons zeker een avond, waarin
-Vu- -
-r-