ligtaaralsfinei Artikel en.
v. d. WEG
„DE EEMLANDER"
paus m adveriekjiEh met inbegrip van een
BUITENLAND
BINNENLAND-
Iïe Siem ra Frankrijk.
FEUILLETON.
18e Jaargang Na. 226
oo«i f J 60. r« week (met gratis venekering
«yen :.0£c'ukkeD) f 0.17'. aliondeilijkc nummers
I..OJ.
Telephoon 513.
DIRECTEUR- J VAJ.KHOFF
BUREAU.
ARNHEMSCHE POORTWAL.
HOOFDREDACTEUR:
Ma. D. J VAN SCHAARDENBURG.
Vrijdag 19 Maart 1920
bewijsnummer, cll<c tegel meer 0.20, dienstaanbic*
dingen 1-5 iegels 0 50. Voor handel en bedrijf
bestaan zeer vooiüecligc bepalingen tol het herhaald
advcviccien hij abonnement. Ecne dvculare,
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden. Bewijsnummers 5 cent.
Polilick Overzicht
Het kon nu wel wpicieif aangenomen, dat
Me reactionaire tegenomwenteling mislukt
is; het Is nu echter de vrjfag, of niet tege
lijkertijd met haar dood een andere contra
revolutie, die der onafhankelijken en com
munisten, is geboren. Het Westfaalsche
extremisme o. n. zou voor deze opvatting
kunnen pleiten, hoewel men ten aanzien van
de uitroeping der rodendictatuur te Berlijn
daarentegen goed doel de berichten met de
noodige reserve te aanvaarden.
De Stuttgarter regeering wordt het .waar
lijk niet gemakkelijk gemaakt: de onwettig^
Kapp-regeering heeft wel-is-waar tengevolge
van het arbeidersverzet de wijk genomen
al doet zij het voorkomen, dat dit vrijwillig
geschiedde en met de meest edele intenties
maar zij zal nu wellicht tegenover zich
vinden de weerstand van de links-socialis
ten Het is dan ook nog lang niet zeker, of
de Stuttgarter ballingen zeer eerstdaags weer
terug zullen kunnen keeren naar de hoofd
stad van het Reich.
De staatsgreep van Kapp heeft het zijne
er toe bijgedragen, dat de radjcale elemen
ten nog meer dan te voren het hoofd heb-
1' n opgestoken en ongetwijfeld zal de kloof,
ciic links- en rechts-socialisten scheiden, er
og door verwijd worden. De onverzoenlijke
onding, die deze twee democratische groe-
tegenover elkaar aannemen, heeft on-
Y •mjjclelijk tengevolge, dat Duitschland's
r onomische toestand zich nog moeizamer
kunnen herstellen dan toch reeds het ge
val was. De regeering-Kapp heeft dan ook
or het misdadig avontuur een zware ver-
two ordelijkheid te dragen, wijl zij een
f ntueele hereeniging der Duitsche socinal-
mocratie nog meer hindernissen in den
'u" heeft gelegd. Of de afvaardiging uit de
Ir ernationale, die onlangs naar Duitschland
■is veitrokken, teneinde te trachten de twee-
alt in de Duitsche arbeidersbeweging op
heffen, bij haar zending een groote kans
1 n slagen heeft is, gezien de zich alom ver-
oidende verwarring, moeilijk aan te ne
men. Of zou inderdaad het, althans uiterlijk,
bezworen gevaar, dat het bewind van de ge
neraal en jonkers vormt, die een permanen
te bedreiging zijn voor vrede en rust, de bei-
de socialistische partijen in elkanders armen
'rijven, zoodat deze gezamenlijk front ma
ken tegen de reactie? Volgens Ebert zijn
reeds onafhankelijken in Stuttgart aangeko
men en misschien is het dan nog mogelijk
met vereende krachten de openbar^ vettig
heid en de economische orde te herstellen.
Twee mogelijkheden kunnen order de oogen
worden gezien: of de meerderheissocinlisten
sluiten zich aan hij een roalitieregeeriftg op
burgerlijken grondslag, of zij zullen de mede
werking der onafhankelijken inroepen. Hun
keuze is echter thans nog moeilijk te be-
vroeden en de eerstkomende dagen zullen
het antwoord wel geven.
Op verschillende plaatsen tiekken de ar
beiders de macht aan zich: te Schmalkalden
heeft zich uit de arbeiders een districtsco
mité van actie gevormd, die het bewind in
■handen heeft genomen en naar de dictatuur
van het .proletariaat streeft. Uit Kassei be
reikt ons het bericht, dat het bestuur in han
den is van een communistische „Vollzugs-
rat."
Daarentegen moeten de leiders der alge
meene staking een vliegend blaadje hebben
verspreid, waarin de opheffing van flen
Streik wordt geproclameerd en %er bij de
leden op wordt aangedrongen heden (Vrij
dag-) ochtend weer aan 't werk te gaan.
De rijksregeering is nu eveneens met een
proclamatie gekomen, waarin rijkspresident
bbert en de riiksrecreering-Bawer zich aldus
ot'het Duitsche volk wenden:
Kapp en Lüttwitz zijn afgetred,ei ^n de
misdadige beweging in Berlijn is afgeloopen.
In den strijd der laatste* dagen is voor de
geheele wereld het onweerlegbare bewijs ge
leverd, dat democratie in Duitschland geen
waan is, maar dat bii haaV alleen de' macht
berust en dat zij ook de kunst verstaat om
in een handomdraaien af te rekenen met
een poging om de militaire dictatuur in te
voeren. Het avontuur is ten einde. Het op
misdadige wijze onderbroken herstel van den
economischen toestand moet weer hervat en
lot een goed einde worden gebracht. Daar
voor is vóór,alles noodig, dat dg arbeiders
hun sterk wapen, de algemeene slaking,
neerleggen. In talrijke gevallen is het werk
weer hervat. Nu is het zaak, om ten aanzien
van alle deelen van het economisch leven
weer op dreef te konien. In de allereerste
plaats geldt dit voor de kolenlevering, want
zonder kolen is geen economisch leven mo
gelijk.
Arbeiders, weest even krachtig en gewil
lig op uw post, als bii het afweren der vólks-
Verleiders. Laat ieder aan het werk tijgen!
De regeering moet met alle kracht eischen,
dat weer een begin gemaakt wordt met
den wederopbouw en zij moet de volksver
leiders, die nu tot een algemeene staking
hebben gedwongen, een strenge straf oplegt
gen en er zorg voor dragen, dat niet weder
om soldaten in "het lot van den Duitsche
volk kunnen ingrijpen. De overwinning heb
ben wij gemeenschappelijk behaald. Aan het
werk!
Bulfenlandsche Berichten,
S t u 11 ga rt, 17 Jdaart. (W. B.) ïn de
heden gehouden vergadering van den Rijks
raad, waar de meeste bondstaten vertegen
woordigd waren, gaf minister Kcch een over
zicht van den toestand. De Rijksraad keur
de op grond daarvan onverwaardeliik het
optreden der rijksregeering goed, veroor
deelde dé muiterij van de Baltische troepen
ten scherpste en besloot met algemeene
stemmen geen onderhandelingen met Kapp
teN voeren of tegemoetkomende besluiten te
nemen, vóór de regeering van Kapp zich
onvoorwaardelijk heeft overgegeven.
De Rijksraad heeft verder geconstateerd
dat niemand anders in dit opzicht recht heefl
maatregelen te nemen dan de regeering, de
Rijksraad en de Nat. Verg.
In een mededeeling aan de pers heeft mi
nister Kpch o. a. gezegd, dat alle lnndsre-
ge erin gen achter de rijksregeering staan. Te
Maagdenburg en in Hannover hebben de
militaire bevelhebbers geweigerd afvallig te
worden. De oproerige" rijks weerbaarheid is
overal door de arbeiders ontwapend.
De toestand in het Oosten is duister. De
opstand in Silezië blijkt goed georganiseerd.
De regeering zal daartegen de noodige maat
regelen nemen.
Stuttgart, 18 Maart. (\V. B.) In de
koepelhal van het Kunstgebouw kwamen te
gen 4 uur ongeveer 200 leden der Nat.
Verg. bijeen, onder wie drie Duitsch-natio-
walen en éën lid der Duitsche volkspartij.
De plaats van den president was met een
groote boeket, de tribune der sprekers met
de rijkskleuren gelooid. Daarvoor hadden
de ministers Bauer. Miiller, Noske, David,
Bell, Koch, Gessier, Giesherts en onder
staatssecretaris Moesle alsmede veriegen-
woordigers der Zuid-Duitsche redering,
plaats genomen. President Fehrenbach opent
om kwart vóór vijf de zitting. Hij zeet over
de politieke gebeurtenissen: Nooit is een
lichtvaardiger revolutie' begonnen. De rus
tige ontwikkeling kwam niet overeen met
den geest van menschen, die altijd den
mond vol hebben over het vaderland, maar
hun persoonlijke en partij-politieke belan
gen niet ondergeschikt willen maken aan het
algemeene welzijn. Een afschuwelijke mis
daad is tegenover het Duitsche volk bedre
ven. Wee hen, die de veroifttooorclelijken
zijn voor deze brutale revolutiedaad. Wee
d enverleiders, die niet slechts tegenover de
grondwet meineéclig waren, maar die ook
de onder hen geplaatste manschappen tot
ongehoorzaamheid aanspoorden. De troepen,
die trouw bleven, zeggen wij onzen hartelij-
ken dank. Dank ook aan de ambtenaren, die
bijna zonder uitzondering hun plicht trouw
vervulden. Dank ook aan 't Duitsche volk.
dat vooral in het Zuiden e hpt Westen
trouw bleef aan de democratische tc-dwet.
Berlijn, 18 MaarJ. (W. B.). De Prui
sische landsvergadering komt op 24 Maart
bijeen.
B e r I ij n 17 Maart. (W. B.) Aan het
Duitsche volk. De opstand is verloopen, de
wettelijke toestand hersteld. Onvoorwaarde
lijk heeft de heer Kapp van het ambt van
rijkskanselier, dat hij uit eigen beweging
ging bekleeden, afstand gedaan. De regee
ring beschikt ten volle over de haar door
het volk verleende rechten. De leiding der
troepen is opgedragen aan generaal von
Seeckt. Aan de eensgezinde en onwrikbare
vastberadenheid van het Duitsche volk is
het gelukt de vreeselijke schade, die aan
het politieke en economische leven van
Duitschland toegebracht is, binnen enkele
dagen op te heffen. De rijksregeering be
tuigt haar dank aan alle lagen der bevolking,
die bij de verdediging der democratie trouw
stand hebben gehouden en daardoor een
snelle terugkeer van den grondwettigen toe
stand mogelijk hebben gemankt. De schade,
die naar binnen en buiten aan het Duitsche
volk berokkend is, is niet te schatten. Het
economische leven is ernstig geschokt. Om
te voorkomen, dat het geheel vernietigd
wordt en het heele volk daarvor te behoeden
roept de rijksregeering, die door den volks
wil in het leven is geroepen en gesteund
wordt, het Duitsche volk in zijn geheel op om
het werk te hervatten. De plaatsvervangen
de rijkskanselier. (Get.) Schiffer.
Berlijn, 17 Ma art. (W. B.) Aan de
besprekingen met generaal Von Lüttwitz
namen de vertegenwoordigers der sociaal
democraten niet deel. Ze hebben de deelne
ming uitdrukkelijk geweigerd
B e r 1 ij n 17 Maart. (W. B.) De ner
veuze spanning is iets verminderd, sedert
bekend geworden is, dat Kapp afgetreden is
en men gezamenlijk tegen het com
munisme zal strijden. Onder de bevolking
heerscht oen uiterst sombere opvatting van
den toestand, die voor een groot deel aan
het ontbreken van alle berichten te wijten is.
Vele onjuiste berichten maken de verwar
ring nog giooter. Zoo zijn in vele huizen
vervahchte oproepingsbevelen door de bur
gerwacht uitgereikt.
Op vel: plaatsen der stad hadden bot
singen tu-schen de rijksweermacht en het
gepeupel plaats, die verscheidene dooden en
gewonden kostten. Van af de Adelbertsbrug
heeft de menigte een luitenant in het_ water
geworpen, die verdronk. Op verscheidene
sooorw e "b a an vakke n zijn wissels en "signa
len vernield.
In den loop van den middag doken ge
ruchten op, dat gewapende communisten in
de von- bijeenkwamen, zooals in Rei-
nickendorf, Weissensee, Spandau enz., die
de opf nbare gebouwen van Berli jn wilden
bestormen en beze'ten. Dps avonds was*de
stad evenals dé vorige dagen in het duister
c-ehuld.
B e r 1 ij n, 17 Maart. (W. B.) Uit ver
schillende deelen der stad wordt gemeld,
dat de communisten in het zuiden, oosten
en noorden der stad barricaden bouwen.
B e r 1 ij n 17 Maart. (W. B.) De alge
meene stakingsleiding heeft verklaard, dat
de spoorwegstaking haar volle uitwerking ge
had heeft en thans opgeheven wordt.
B e r 1 ij n, 1 8 M a a r t. (\V. B.). De raad
von toezicht en de directie der Duitsche
Bank hebben besloten den „Genevilland-
schaftsdirektor" Kapp, die lid is van den
rand van toezicht, niet meer toe te laten tot
de zittingen van dien raad.
Aken, 18 Maart. (H.-R.). Hier z ,;v bil
jetten aangeplakt, inhoudende een oproep
tot de bevolking in Rijnland, ten gunste van
een Rijnrepubliek.
Parijs, 18 Maart. (N. T. A. Draad
loos uit Lyon). De Duitsche delegatie ter
vredesconferentie te Parijs heeft officiel
medegedeeld, dat Kapp afgetreden is en
met von Lüttwitz Berlijn werlaten heeft.
B e r I ij n, 18 Maart. (W. B). De Fran-
sche zaakgelastigde heeft heden den vice-
kanselier rijksminister Schiffer opgezocht en
hem in tegenwoordigheid van den onder
staatssecretaris van Haniel uit naam van
zijn regiering gelukgewenscht met de snel
le en bevredigende oplossing van de crisis,
die er ongetwijfeld toe zal bijdragen de libe
rale en democratische gedachte in Duitsch
land te versterken.
P a r ij s, 18 Maart. (H.-R.) De gezan-
tenraad besprak eerst de gebeurtenissen in
Duitschland en zette daarop de beraadsla
ging voort omtrent de veranderingen, die
Hongarije verzocht heeft in de vredesvoor
waarden.
P a r ij s 18 M a a r t. (N. T. A. Draadloos
uit Lyon). Heden zou de Kamer de interpe^
lnlie-Barthou, aangaande de buitenlandsche
politiek der regeering bespreken, vooral wat
Duitschland betreft. Onder levendige toe
juichingen verklaarde Millerand, dat hij
heden geen enkel besluit in verband met de
jongste gebeurtenissen in Duitschland zou
mededeelen, maar dat Frankrijk de noodige
mnatregelen genomen heeft en ook verder
zal nemen om de Fransche belangen voor
thans en de toekomst te beveiligen.
Léon Daudet vroeg of de Geallieerden zul
len toestaan, dat Hindenburg en Ludendorff,
twee misdadigers, die dóór hen opgeëischt
werden, op de lijst der oorlogsschuldigen, in
Duitschland aan het roer komen.
De interpellatie werd daarop acht dagen
uitgesteld.
Washington, 17 Maart. (R.) Een
nieuwe reserve op het vredesverdrag, waar
van, de bedoeling was de meer omvattende
waarborgen weder in art. 10 te brengen, en
dat de concessies bevatte, die de republikei
nen bereid waren te doen inzake het prijs
geven van het Amerikaansche isolement en
het zich mengen in Europeesche conflicten,
is heden door den Senaat verworpen.
Londen,17 Maart. (R.) In het Lager
huis heeft Long bij de bespreking der mari-
nebegrooting gezegd, dat de vloot op een
sterkte moest worden gehouden, die haar in
slaat stelt haar plicht te doen, maar dat het
niet duidelijk was jvien de vloot zou moeten
bevechten. Er bestond geen maritieme mo
gendheid, die een eenigszins ernstige be
dreiging zou kunnen vormen. De eenige
vloot, die de Engelsche in sterkte nabij kwam
was de Amerikaansche, en het denkbeeld
van een wedstrijd in bewapening met Anie*
rian stuitte ieder tegen de borst. Hij hoopte
en vertrouwde dat de eenige naijver tus-
schen Engeland en Amerika zou bestaan bij
de pogingen de sterkte der vloot, die de
kracht van dc vloot van elk ander land in
ruime mate overtrof, te verminderen.
Londen, 17 Maart. (R.) Het rapport
van de koninklijke commissie voor dc in*
komstenbcliisting, dat hedenavond is ver
schenen, bevat ii* het hoofdstuk, betrekking
hebbende op den handel in het Vcrccnigd
Koninkrijk, een bepaling, volgens welke de
makelaar, die handelt als vast aangesteld ge
machtigde van een in het buitenland ver
blijf houdend vreemdeling, krachtens dezelf
de regelen aan de inkomstenbelasting zal
zijn onderworpen nis een gemachtigde, han
delend voor Engelsche onderdanen.
Kopenhagen, 17 Maart. (W. B.)
^erlingske Tidende meldt uit Stockholm; dat
de Ver. Staten dc Zweedsche regeering en
andere neutrale stoten hebben aangezocht
met de Ver. Staten samen te werken om
de noodige geldmiddelen op te brengen, ten
einde Centraal Europa levensmiddelen en
grondstoffen te verschaffen.
W e e n e n 18 Maart. (W. B.) Het ka
binet besloot tot invoering van den zomer
tijd van 5 April tot 13 Sept. 1920.
Parijs, 18 Maar t. (N. T. A. Draad
loos). Volgens een mededeeling uit Kopen
hagen, zal Puech, kanselier bij de Fransche
ambassade, een onderhoud hebben met
Litvinof, den vertegenwoordiger van de
Russische sovjet-regeering. Puech is aange
wezen om met Litvinof te onderhandelen
over de vrijlating deV Frnnschen in Rusland*
Londen, 18 Maart. (R.) Dc Times
verneemt uit Harbin, d.d. 9 Maart, dat, blij
kens betrouwbare berichten, de regeeringert
van China en Japan^besloten hebben lot een
gemeenschappelijk optreden in het Verre
Oosten. Het Chineesche contingent bestaat
uit vier, het Japansche uit drie divisies.
Washington. 17 Maart. (R.) De
gezant van Peru richtte tot de regeering der
Ver. Staten het verzoek, haar bemiddeling
te willen verleenen om te voorkomen, dat
de vrede in Zuid-Ameriko wordt verbrokeiv
wat zou kunnen geschieden door den aanval
op de legatie te La Paz.
De Amerikaansche regeering heeft reeds
twee nota's naar Bolivia gezonden en maakt
een derde gereed, waarin het verzoek wordt
gedaan, den vrede niet te verbreken.
Washington, 18 Maart. (R.) Ten
gevolge van een dreigende revolutie in San
Salvador zijn de constitutioneele waarbor
gen opgeheven.
Kaapstad, 18 Maart. (R.) De eind
stand der partijen is als volgt: Nationalisten
43, regeeringspartij 40, unionisten 25, le
den der arbeiderspartij 21, onafhankelijker*
3 zetels. Er wordt weldra een nieuwe alge
meene verkiezing verwacht.
Te Burghersdorp werd een groote bijeen
komst gehouden van leden van de Zuid-Afrn
kaansche partij en de Nationalisten. Zij na
men een motie aan om alle geschillen te
laten varen en verzochten den leiders het
zelfde te doen en gezamenlijk een nieuw*
regeering te helpen vormen.
Kameroverzicht
WVeede Kamer
Bij den aanvang der zitting van Donder*
dag werd besloten den spreektijd 'bij de al-
gemeente beschouwingen der L. O.-wet to
bepalen op 1 uur. Hierna werd voortgegaan
met de behandeling van art. der Duurte-
w e 1 en wel ontbinding der overeenkomst.
Minister Heemskerk bestrijdt eerst d#
„Ik heb niets, om hem te geven", zegt
men wel eens. Men zou kunnen vragen
„zijl ge dan zóó arm?"
Roman door
ADRIEN BERTRAND.
Bekroond met den Prix-Goncourt.
40
De soldaten hadden Jntusschen hun taal vol
eindigd. 'De gracht -was groot en diep genoeg
geworden om er een schuilplaats in tc kun-
.aten vinden, en de dag brak aan. Kapitein de
'Quéré liet zijn jagcés tcrugkeeren, en Vais
sette deed het loopgraafwerk vervolgen. Men
groef <le aarde uit, om er een borstwering van
lc maken. De loopgraaf werd op deze wijze
diep genoeg, om verdekt te kunnen schieten en
"wijd genoeg, om er doorheen tc kunnen loo-
peu zonder aan de \ijandelijkc granaten een
al le groote trefkans te geven.
IJct waren harde dagen voor Vaissette. Hij
,was geheel geïsoleerd, als op een onbewoond
eiland. I J i j was van het baiaillon en van heel
de wereld afgesneden, heel alleen op zijn
vooruitgeschoven post.
D? levensmiddelen konden slechts bij nacht
worden aangevoerd. Zonder ophouden gin
gen de jagers voort met het graven der loop
graven. Eindedijk kon men een dwarsgang
knaken, die -de loopgraaf mei de andere gan
gen verhond. Dc volgende nacht werd be
steed met het in richten van de borstwering en
de consiructic van een net van prikkeldraad.
Op eenige meters afstand bevonden zich de
Duitsche schildwachten. Servajac. Angielli,
sergeant Battisti en de officier sloegen dc
paaltjes in den grond. Om het geluid van het
slaan te dempen, lmd men het bovenvlak der
paaltjes bedekt met stukken laken, die uit
de j&ssen cn de schoudermantels der dooden
waren gesneden. Dan werd tusschen dc palen
hef prikkeldraad gespannen. En de jagers
wien gedurende dezen arbeid de angst niet
had verlaten, als zeelieden, di<\ op de boeg
spriet, meer dan hun kameraden aan de woe
de dor golven ziin blootgesteld, voelden hun
zelfvertrouwen tcrugkeeren, naarmate het net
van prikkeldraad hun zijn verraderlijke be
scherming begon te verleenen.
In d'e nieuwe loopgraaf hernam nu het le
ven zijn eentoTiigen loop. De gang word allengs
verbetend. Daarna groef men 'eenige meters
achterwaarts een tweede, waar ieder zijn
eigen hoekje, zijn toevlucht, zijn woning had.
van dé steeds talrijker wordende gangen wcr-,
den namen gegeven; zoo was cr de Canncbière-
gang, ter eere van Angielli; de Horatius-gang,
aldus door Vaissette gedoopt; en de Nicolaï-
gang, ter herinnering aan (jen kapitein.
Bij dag werd geslanen. Ook werd-er kaart
gespeeld en gerookt, zonder dat men een
woord sprak. De mannen poetsten hun wa
pens, schreven naar huis en dommelden in.
De eenige afleiding bestond in een ongevaar
lijke beschieting of in de verschijning der
vliegtuigen.
Men volgde de bewe.gingen der vliegers,
terwijl mij op de zwecfvlakken de driekleuri
ge vaan of het zwarte kruis trachtte te her
kennen; men ging weddenschappen aan. wan
neer de witte rookwolkjes der op hen afge
schoten projectielen h.pn omgaven. Vaissette
stelde rapporten op, maalde sclïtsen van po
sities, en stapelde paperassen en notitie op,
voor den bataillonschef en den generalen staf
De nacht echter was nooit zonder allerlei
verschrikking; <fc jonge officier kon. er zich,
ook nu hij den oorlog reeds verscheiden
maanden had meegemaakt, maar niet aan ge
wennen. Tiet oorlogvoeren was veel eenvou
diger, veel minder groolsch, veel meer ont
bloot van alle wijsgeerigf diepzlnni^heicLge
bleken, dan hij vroeger ooit had kunnen ver
moeden. Het bestónd uitsluitend in standhou
den, ondanks alles: standhouden tegen elk
bombardement, standhouden tégen eiken aan
val, standhouden en zich ingraven in den
grond, stawdhoitden tot den dood in de loop
graaf, die aan zijn hoede was toevertrouwd.
Dat was alles.
Zoódra het begon te schemeren, zette deze
dwangvoorstelling zich vast in ziin hersens en
bcheerschte zij hem tot aan Ivt eerste schijn-
sei van den dageraad. Hij beluisterde de ge
luiden van den nacht. Dan hoorde hij het ge
ritsel van het 'gras, een zingende stem in de
verte, de voetstappen -\an de mannen, die de
leeftocht naar dc loopgraven brachten, een
plotselinge uitbarstend geweervuur, een on
verwachts oplaaiend bombardement der artil
lerie. Hij durfde niet te gaan slapen; hij bleef
alleen op zijn post, waarin het water door
drong. Hij kon niet op zijn plaats blijven. Hij
doorliep de loopgraaf; hij ging eens kijken
naar de mannen, die achter de schietgaten de
wacht hielden, en drong door tot een luister
post, die zich vlak bij >de Duitsche linie be
vond. Ilij stelde den man gerust, die telkens
•de voetstappen dacht te hooren van een vij
andelijke patrouille
Dan weer stroomde dc re-gen zonder op
houden. Het was een lange en bijna ondrage
lijke verveling. Het water drong door de klee-
ren. De vochtigheid maakte dc huid klam en
dc spieren stijf. liet gevoel van weerloosheid
tegen de vijandigheid der elementen maakte
de mannen moedeloos. Men baggerde tot bo
ven de enkels in de modder. Soms 7.aktc men
er tot aan de knieën in. De aarde zweette een
geelachtig vocht uit. Men groef kuilen om liet
water erin te laten wegvloeien. Het was nut-
Rdoos. De regen viel maar secdis door en in
dc loopgraven steeg het water en drong het
door tot J.n dc schuilplaatsen. "Weldra was het
geworden tot een sfroomende beek, waarin
zakken, balken cn in ontbinding verkeer crude
lijken dreven. De mist deed den nacht pog
langer schijnen. Het scheen dat de herfst op
nieuw zijn intrede had gedaan en dat dc duis
ternis met al zijn amgsten steeds, zou toene
men. Al de helderheid van rlen dag werd ver
zwolgen door den fijnen regen en door den
nevel. Men kon niet verder zken dan tot het
prikkeldraad. Terzelfder tijd werd de artille
rie van beide zijdten werkzamer. Dc zware
granaten vlogen onophoudelijk door de lucht,
zon-dcr een enkel oogenblik van verpoozing.
De toevoer van leeftocht geschiedde met groo
te moeite. Men kon zich in de verbindings-
gamgen niet bewegen; de voeten bleven steken
in de moidider, die vastplakte aan dc zolen,
en dc koks waren bedekt met een korst van
slijk, wanneer zij, badend in het zweet, dc on
eetbare soep aanbrachten. De uren schenen
wel eeuwen. Men bibberde van koude. Men
zat op een hoopje klei, met de voeten in het
kledderige nat van den bodem. Men trachtte
zich te beschutten mei cen dekeu, die even
doorweekt was als de ldeederen. Wat moest
men doen? Men kon slechts een paar passen
lo-open, om zich wat tc vertreden. En dan ko"ö
men staren in den nachtelijken mist. Verder
niets.
De nacht is ten einde; maar 'de dag is bijna
even duister, en even droef, en even vochtig
en even koud, en even lang.
Daar, in dc verte, zijn er huizen met ge*
boende parketvloeren, met tapijten e»n schoor-*
steenen, met bedden en dekens. Er zijn tui*
nen, waar hoornen m bloei staan.
Onder het aanhoudend godi'op zijn 'dó
meest praatzieke mannen stil geworden. Do
loopgraaf heeft dc doodschhcïd van oen kerk
hof onder den regen. Berustend buigen de
mannen liet hoofd onder het bombardement
cn onder de stortbuien. Zij morren niet. Men
zou zeggen, dat zij zich aan dit leven hebben
aangepast. Zij denken aan niemand en aaii
niets. Zij verwonderen zich nergens meeri
over. Gelaten ondergaan zij het geplas der
stortbuien en al het andere; alles 'gaat lang®
hen heen. Hun wil is gebroken; zij hebben
geen enkel verlangen meer. De geestdrift en;
het onbewuste vertrouwen der eenste tijden
hebben hen verlaten, maar zij treuren er niet
om, dat zij hier zijn; evenmin koesteren zij,
eenige hoop dat zij ooit weer zullen tcrugkee
ren tot dc hunnen. Zij huigen zich onder hel
juk als een koppel ossen. Zij denken niet meer
na over hun toestand. Zij hebben zich met dhf
leven verzoend. Zij voelen geen verlangen naar
verandering.
.,Ik zeg je dat he't vaderland dit wonder
heeft gewrocht," verklaarde kapitein d*
Quéré. „Het heeft hen gevormd waar de eische»
van den oorlog."
Vaissette is van. dezelfde meening,
(Wordt vervolgd).
