AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE EEMLANDER"
Gsldersche Credietvereeniging
l WILLEM
Sla 5
TWEEDE BL&D.
Ssrsisa.
Opgerecht 1366,
10.000.000
4.400.000
Verricht a!Se bankzaken.
KOLONIËN
BINNF.N1.ANP
Amersfoort en Omstreken.
IMMUClil Hu. 4. TELEPHDOH Hc. 304
Fourneert Cheques
op Binnen- en Buitenland
Heefiuitgebreid Giro-vsrkeer
GROEN HÜI7FN S
Zilver a
Alpaea e
ft
FEUILLETON.
De Sfeni van Fraokryk.
16e Jaargang
No. 227
Zaterdag
20 Maart 1920
1 Was naar Corsica orsigestoVen, e'gor.-
slecfirs ctcrfosAviishaïve en voor niet
meer dein enkele dagen, "k Heb er ten slotte
2 weken rondgezworven, zoo was 'k verrast
en geboeid door de rijkdom aan natuur
schoon van dit altijd groene, geurige eiland,
dat plotseling uit de blauwe zee opduikt en
t'n steile granietbergen met meestal witte
kruin tot 3000 M. verheft.
De toeristen kennen Corsica niet en dot
is niet alleen hun schuld. Er zijn inderdaad
groote bezwaren verbonden aan het reizen
pp dit eiland. En dan doel ik niet op de
veiligheid, want deze laat niet meer te wen-
Schen over don elders. De zeden in 't bin
nenland zijn nog ruw, de vendetta behoort
nog niet geheel tot het verleden, maar de
vreemdeling heeft niets te vreezen. Het zijn
Onderlinge veeten welke met het wapen uit
gevochten worden, het zijn twisten in de
herbergen of strijd om 'n vrouw, welke met
doodslag eindigen. Maar wat het reizigers
verkeer belemmert zijn de gebrekkige ver
voermiddelen en de allerprimitiefste herber
gen ten plattelands. Er is voor toeristen in
le binnenlanden veel te genieten, maar als
ze eenmaal kennis gemaakt hebben met de
hotels of herbergen, die door Joanne en
"Baedeker nog gerecommandeerd worden, is
t begrijpelijk dat ze voortaan hun tochten
maar liever beperken tot den omtrek van de
sleden. De Corsicanen. die wel weten hoe
schoon hun land is, klagen over 't geringe
vreemdelingenbezoek. Zelfs de Franschen
weten 't eiland niet te vinden, hoogstens
maken ze haastige uitstapjes van Marseille of
Nice naar Ajaccio, 'n soort bedevaart naar
het geboorteland van Napoleon. Maar voor
de meeste Franschen is Corsica 't eind der
wereld en even rillingwekkend als de bin'
nenlanden van Afrika. „Wij zien meer En-
gelsche dan Fransche toeristen hier", ver
zekerde mij 'n hotelhouder. Dat klopt vol
komen met de ervaring van 'n Fransch toe
rist, die zich verwonderde, dat hij overal
voor 'n Engelschman aangezien*werd.
Toch ligt Corsica bijna nog in 't zicht van
Frankrijk. De kortste verbinding is Nice—
Calvi aan den N.W. grens van 't eiland, V.
ifstand van 175 KM., welken de booten van
e alleenmachtige Fraissinet en Cie., die
alle verbindingen van Corsica met Frankrijk
en Italië beheerschen, in 7 uur afleggen,
net lang genoeg dus om zeeziek te worden.
Italië ligt nog dichter bij, slechts 118 KM.
scheiden Livorno van Bastia. Corsica is dan
ook eigenlijk 'n Italiaansch eiland, de bevol
king spreekt 'n Italiaansch dialect. De Fran
schen zijn zoo verstandig 't volk z'n eigen
taal te laten spreken, ze zijn tevreden als
'de Corsicanen ook Fransch kénnen, en dat
'doen ze allemaal, want Fransch is de offi-
cieele teal en op school wordt niet anders
onderwezen.
Het is nog maar sinds 1V? eeuw, dat het
eiland Fransch is. De Corsicanen zijn echte
■^chtersbazen. Ze zijn 't altijd geweest en
zo zijn 't nog. Ze hebben in den laatsten
orlog ontzettende verliezen geleden, maar
ziet hier minder verminkten dan elders:
c'ranen vochten zich dood. Maar veel
succes hebben ze daar toch nooit mee ge
had. Hun heele geschiedenis is 'n geschie
denis van strijd tegen en overheersching
door andere volken. Het eiland, hoe on
vruchtbaar en arm het was, scheen toch
zeer begeerd gebied te ziin en ging van de
•eene vreemde hand in de andere over. Ein
delijk in de 18e eeuw waren de Corsicanen
bezig zich vrij te vechten en zich aan het
juk der Genueezen, hun laatste meesters, te
onttrekken. Maar juist toen zij hun eiland
hijna geheel bevrijd hadden, stond Genua
in 1768 met 'n gracieus gebaar aan
iankriik af. Het heeft er toen nog wel wat
geprutteld en er is nog 'n paar jaar gevoch
ten maar ten slotte schikten de Corsicanen
zich toch naar hun nieuwe meesters. Zij
hadden het nog niet zoo kwaad onder de
Franschen en ze begriinen wel. dat hun
eiland met thans nauwelijks 300.000 in
woners te klein en zwak is om onafhankelijk
ARNHEM.
Oestort Kapitaal
Reserven
te zijn. En in de dagen van Napoleon, die
altijd een der hunnen bleef, beschouwden
zij zich zelve bijna als de heerschers van
Frankrijk. Zij gevoelen zich nu wel geen
Franschen m*aar van 'n Italiaansche bewe
ging is toch ook geen quaestie. Al le best
zijn ze echter over de Fransche regeering
niet te spreken, ze vinden wel c'at deze zich
wat al te weinig aan Corsica laat gelegen
liggen. „We hebben graag voor Frankrijk
gevochten", zoo zei mij 'n vrederechter,
„maar we zijn er niet voor beloond. We
zouden al tevreden zijn als de regeering
voor ons maar net zooveel deed als ze voor
de negers in Afrika doet".
Dat is natuurlijk met echt Zuidelijke over
drijving gezegd maar dat er op Corsica nog
heel wat werk aan de winkel is, bemerkt de
reiziger spoedi? genoeg. Ja. bij ziet 't al bij
aankomst te Calvi. Tn de haven, welke 't
dichtst nabij Frankrijk en één van de 3 of 4
havenplaatsen met spoorwegverbindingen is,
kunnen de booten wegens ondiepte niet aan
de kade aanleggen, er is zc-lfs geen steiger:
zij moeten op eenigen afstand ankeren en
hun passagiers in roeibootjes en hun lading
in lichters aan wal laten brengen.
Voor de verbinding met 't vasteland is
men geheel afhankelijk van de maatschappij
Fraissinet. 'n Dagelijksche dienst is er niet.
Uit Calvi kan men eens in de week naar
Nice en eens in de 14 dagen naar Mar
seille. Bastia. de grootste stad van 't eiland
en de handelsstad heeft 2 verbindingen r>er
week, een met Nice en een met Marseille
En dan de verkeersmiddelen op 't eiland
Er is slechts één snoorlijru BastinAjaccio,
welke 't eiland dus in tweën snijdt, met on
derweg 2 zijlijntfes, een naar Cnlvi en een
na-ar 't Zeiden, bestemd voor Bonifacio maar
nog slechts half gereed, op de voltooiing
wacht men sinds jaren, 't Heele spoorwegnet
heeft 'n Ien»le van 207 K.M. En dat op 'n
eiland van 8722 K.M3., dus ongeveer het V\
deel van Nederland.
Op die spoorlijnen loopt dadelijks één
trein, 'n geweldige boemeltrein, die de 108
K.M. van Bastia naar Aiaccio aflegt in 814
uurf Waarbij echt-er overwogen moet wo>-
den dat deze lijn 'n hoogte van 000 M. be
reikt. 't Materieel is uiterst primitief, on de
ziiliintjes zelfs ongelooflijk primitief; daar
krijgt men 'n voorsfoüing hoe onze groot
ouders per spoor reisden, alleen was alles
toen wat netter, nu is 't bagagenet aan flar
den en 't paardehaar uit de zittingen lacht
u toe.
Buiten de spoorlijnen gaat het verkeer per
postwagen, hetzij automobiel of diligence.
De postauto's zijn some afgedankte groote
toeristen-auto's of vrachtauto's met eenige
bonken er in getimmerd. Ze gliiden niet be
paald geruischloos over, de we^en, vooral
niet wanneer, zooals ik 't trof van Sartène
naar Bonifacio een der banden tot de vMg
afgereden is. Tn gToote vaart rollen zn' de
bergwegen af. soms de meest gewaagd0
draaien nemend boven steile afgronden of
on den rand van de rnicen waar men de
vlak onder z'cb ziet. 3T»-ir on andrrp aan
blikken hepff de chauf'eur weer veel minder
haast en hij ken niet Vpn-u^n. V»r>e iemand
hem kwalijk neemt bii of rondwrfpin
bij de een of andere onmrvriqlip:0 ^rite wat
al te lang in 'n kroegje plakker^ bluft.
Toch ziin deze postauto's 'n geweldige
vooruitgang verrf?!eken bij de nostrjituisjeri
en diligenees waarvan er nog heel wat over
Corsica's keiharde wegen hotsen. Ik heb
eens een van de»mooiste toeren moeten ma
ken in 't caduukste rijtuig, dot ter wereld
bestaat en waarin op onbegrijpelijke wijze
nog 11 personen geloden werden. Met het
ongelukkig gevolg dat de een den ander
het waren allen inlanders en het zal hun dus
wel niet veel hebben kunnen schelen be
lette een der merkwaardigste natuur tflfe-
reelen, Les calanches de Piana, te bewon
deren. Toen het meerendeel der reizigers
verdwenen was, klom ik om beter te kunnen
zien, op de bok bij den koetsier, die blijken
had "gegeven in zeer vroolijke stemming te
verkeeren. Mijn gezelschap scheen hem ech
ter niet zeer aangenaam te zijn, althans hij
verkoos dat van 'n landsman in 't rijtuig zelf.
Na 'n geduchte vermaning aan z'n driespan
verliet hij de bok en stapte achterin, waarna
beiden weldra hun gesprek met gezang of-
wisselden. Zoq nu en don moest 'n luide
kreet de paarden, die den weg wel wisten,
aan hun plicht herinneren.
De wegen op Corsica zijn over 't alge
meen heel goed, de rotsige bodem verhin
dert 't stukrijden zelfs door de zware auto's.
De krijgsgevangenen hebben de wegen nog
eens 'n goede beurt gegeven, zoodat ze
doorgaans niet veel te wenschen overlaten.
Heel druk is 't verkeer op Corsica niet.
Ik heb urenlang alleen of met slechts 1 of 2
medereizigers In de postauto's gezeten en
deze rijden toch slechts eens per dog of
om den anderen dag. De corsicaan heeft
z'n eigen vervoermiddel, z'n ezel, of als hij
welgesteld is z'n muilezel. Daarmee vervoert
hij alles, allereerst zichzelf als hij naar 't
dorp of naar z'n akker of houtsprokkelen
gaat. De Corsicaan spaart graag z'n beenen:
dot is een van de redenen waarom hij de
reputatie heeft van lui te zijn. Hij klimt op
den ezel en deze brengt hem langs de
moeielijksle, steeniee bergpad-en veilig waar
hij ziin moet. 't Is 'n zeer schilderachtige
aanblik Corsicaansche types, mannen of
vrouwen, op hun ezel, soms nog vergezeld
van eenige vrachtezels, op de bergwegen
tegen te komen. Geweldig is 't uithoudings
vermogen van dezè langoor en en legio bun
aantal. Heel Corsica is vervuld van hun
stroef gebalk.
In hun vrijen tijd ziin de ezels 'n soort
huisdier. Men kan ze 's avonds evenals
de varkens en kippen rustig zien won-,
delen in de domstraten of met hun veulen
gezellig staan kijken bij den baas, die voor
de deur 'n luchtje zit te scheppen.
OveT dat dorpsleven en over de steden
van Corsina, over 't natuurschoon en over
de mensclven zal 'k u in 'n volgenden brief
wal vertellen.
Ooet-f nrfï*
Uit Weltevreden wordt geseind, dat kolo
nel Pabst beeft verzocht om ontheffing vpn
het lidmaatschap van den Volksraad. HU is
bestemd tot opvolger van generaal Mac Gil-
lavry.
Omtrent den nieuw benoemden kan o a
gemeld worden, dat bii in Nederland leeraar
is geweest aan de K M. A.
Van November 1910 tot. het laatst van
7013 was kapitein Pabsfc militair attaché bii
de Nederlandscbe "ozontschnroen te Tokio
en te Peking. In 1013 keerde de beer Pabst.
die in dat jaar benoemd werd tot majoor, te
rug bij den genera-en staf. Vijf jnar later
volgde zijn benoeming tot luit.-kolonel en
reeds het jaar daarop bereikte hij den ko
lonelsrang, waarin hij zich achtereenvólgens
belast zag met de functiën van inspecteur
der vesting-artillerie en van de mobiele ves
ting-artillerie.
Papiergeld in Ned.-ïndij».
Sedert begin Februari zijn in Ned.-
Indië muntbiljetten van een hnlv'e gulden^in
omloop. Het gebrek aan zilvergeld wordt ihet
den dag niinender. Men vermoedt dat veel
geld naar China wordt uitgevoerd, in ver
band met den hooien zilverprijs.
Het biljet is te Batavia bij de Typogrofi
sen2 Tnrichtlp? gedrukt. Weldra volgen ook
coupons van 25 cent.
Siaten-Generaal
lilurierrecltlar.
Ingediend is een wetsontwerp houdende in
vooring van den kinderrechter Cn van de onder
toëzichlsrteÜling van minderjarigen.
In 7)>n toelichting h. rinncrt do Minister van
Justitie, dot aan dc voorbereiding van dit wets
ontwerp ettelijke deskundigen op het stuk van
de verwaarloosde cn misdadige jeugd hun ge
waardeerde medewerking hebben verleend. Al
lerocist dient hier te worden genoemd mr. J.
K. A. Bosdh, raadsheer in den Hoogen Raad
Deze heelt als lid van een commissie, daartoe
benoemd door den Ncdcri Bond tot Kinder
bescherming, een voorontwerp van regeling sa
mengeste'd. Dc comnv e heeft in haar vergo
dering dit behandeld, cn het daaina aan den
Mir.isrtcr oongeboden, mot verzoek op den gjond
slag doer ven een ivcl svoordr acht te doen on'
werpen.' Dit is daarna aan het Departement van
Justitie geschied onder medewerking van mr.
öosqh en van dc commissie welke met dc sa
menstoiling van het ontwerp politierechter is
belast geweest
De Minister betoogt verder de wensdhclijk
hedd dat ook hier ingevoerd worde wat reeds
in dc meeste beschuafde landen beslaat, te
weten een op dc wet steunende, goed gcorgn
niseerdc onder toczichtstelling, waarom kan wor
den elk kind, dat, uit wcl'<€ oorzaak ook, zoo
danig opgroeit dat het met zede-lijken of licho
m.'dijken ondergang wordt bedreigd.
Als tussohentocslend lusschen ougeheelo ont
nnihouding of ontheffing of ontzetting zijn da ir
aan deze groote vcoideeleo verbonden, dat, eer
der dan thans mogelijk is, zoi kunnen worden
ingegrepen en dus het kwaad in den aanvang
kan worden gestuit en bovendien, dat onthof
hng cn onftzelling- minder den thens noodig zul
ien zijn.
Ook uit strafrechterlijk oogpunt heeft onder
tocziah 1stc-liing CCn groot voordeel. Wol is waar
wordt in hot ontwerp niet voorgesteld aan den
strafrechter de bevocdheid tot ondertoezicht
stelling te geven, doch van liet overleg dat to
allen tijde lusschen rechters en voogdijraden cn
opcnbpnr ministerie moge-ijl; is, mag worden
veryvaoht, «dat de ondertoezichtstelling niet zal
uil blij ven, waar zij ter bestrijding d.-v criminal»
leit wenscheéijk is.
Waar de ondertoezichtstelling kan plaats vin
den tegen don zin der ouders, rijst vanzelf
vraag of men nog niet verder zal moeten gaan
door de mogelijkheid te openen van onthei
fir.g van de ouderlijke macht, tegen hun v/il
Her wordt voldoende geacht, het niet medo
werken met degenen die. met het toezicht is
belast cn het veronachtzamen van diens nan
wijzingen bij de wet uitdrukkelijk te bcstempe
leni als een grond welk? tot ontzetting van de
ouderlijke mucht aonVding kangcvcn.
Als cciste cisch moet worden gesteld, dot het
staatsgezag", hetwelk dc onrVrloeziclikstaling
gelast is een rechterlijke autoriteit Ec-n college
kan n:ct de rechter ziin die dc ondertoezicht
stolling i.itspicek'l. Ook de kanlonrechleh is
daarvoor naar 's ministers mcciuncr niet or.nge
wezen. Aon de niemvc rechterlijke autoriteit
moeten biizondcrq eisdhen worden gesteM waar
non de met geheel andere bestemming- benoem
de knr.'onre-rhtcr niet anders dan toevel'ig zei
voVich cn bovendien znl juist in de groote sto
den v.'.-.or dn* nieuwe orgaan1 een zeer omvang
rüke l-»nk wa»"ht, de kantonrechter, gelet op
rijn toch al dvukke werkzaamheden, dit moer
dero werk onmogelijk af kunnen Daarom wordt
bij dl'l ontwerr in het leven geroepen een sno
rialc kinderrechter, lid van de te dien einde
door dc Koningin <c vormen enkelvoudige l*o
<jf.r nn-ondiseementsrcrhvbank.
voor
Uit de Pers
ï>e 8<oJt!,iR In «IImrect.
Do li oer B. Nierslrnsz, directeur der IIol-
nnusche Sloomhoot -Mantschappij. noemt in
het weekblad „tn- en Uitvoer" dit conflict
in wijderen -in een stiijd tusscKen dc pa
troons en do (anarchistische) federatie van
transportarbeiders.
Wat voor de Christelijke en Katholieke
organisaties cn voor den Centralcn Bond
van rransportarbeid» rs (socialisten) een
loonquacstio is. - 7 of 8 per dag -
is voor de Federatie een inachtskwcslie
Wat dc looncn annguat die verdiend ziin
is er feitelijk overeenstemming tusschen do
Scheepvoartverecniging cn den Centralcn
Bond.
Het verschil gaat feitelijk alleen om hof
al of niet insluiten van do 504 man van
den 2den ban te Rotterdam en van pl. m.
800 man uit 1800 van den 2den ban to
Amsterdam, ter berekening van het gemid-
deleft verdiende loon.
Het standpunt van den Centralcn Bond
mnemende, dot allen, zonder uitzondering-,
die in de beide havens werkzaam zijn, moe
ten worden ingesloten voor de berekening
van het ^middelde, komt men tot een cij
fer van 32.
Dc scheepvaart/creeniging daarentegen
komt tot ruim ƒ34.07 voor Rotterdam cn
36 50 voor Amsterdam.
Zonder zich partij te stellen tusscheit
beiderlei opv.iltin'?. schijnt de vraag niet
misplaatst of de'Centrale Bond meent, dol
de werkgevers in het havenbedrijf hebben
te zorgen, dat ieder, die zich als bootwerker
gelieft aan te melden een zeker minimum
weekloon uitbetaald krijgt.
Het zou dan ook dwaas ziin van dc werk
gevers te willen eischen, dot zij vcor een-
minimum weekloon vnn eiken arbeider, dio
nnnr de haven wil komen om havenarbeid
te verrichten, hebben te zorgen (zij kun
nen voor een behoorlijk dagloon zorgen,
meer niet).
Hier kon ollcen de wel von vraag en aan
bod regelend ontreden en er is dan oolc
geen enkel bedriif, v/anr deze cisch gesteld
of vervuld wordt. Allo berekening van ge*
middelden, die zich daarop niettemin bas*
seerr-n, zijn casuistisch cn niet ter zake die»
nende.
Nodat de heer Nierstrasz geklaagd heeft
over het weinige, dal door de overheid pc
daan wordt tegen de terrorisatie van werk
willigen, vestigt'hij de aandacht er op, dat
ten onrechte het conflict steeds wordt voor
gesteld er een te zijn tusschen de haven-
arbeidersorTanisoties cn de Nederlandsche
reeders. Deze fout is ook gemaakt in de
Tweede Knmer bij de behandeling der in-
terpelletie-M.archant. De loonen worden
door de ontvangers der ladingen betaald, en
voor minstens M door de .ontvangers der
ladingen betaald, en van 't overige ruim de'
helft dnnr buitenlondsche reeders.
De vrnog waarom het gaat, is of de Nc-
dorlandsrhe havens haar verkeer zullen.'
kunnen handhaven en uitbreiden of niet,
m. n w of de buitenlondsche reeders cn
de wereldhandel hun bclenT niet naar
oogcnhlP keliik goedkoooere emdounten zul
len verplaatsen, een vror* <3ie niet in d<J
laatst'1 nleats voo- de Nederlandsche ha-
venflrb°iders van belang is
De discussie in de Tweede Kamer gaf
geen bliik. dnt men zich ernstig reken-
schar» heeft grieven van dc vraagstukken
van dezen nord.
Ten slotte ze t do heer Nierstrasz nog, dat
er arbitrage door of vanweoe de Reoeoring
Liefde denkt aan zichzelf. Vriendschap
ilenkt aan den ander.
jr AMERSFOORT
Roman door
ADRTEN BERTRAND.
Bekroond met den Prix-Goncoun
41
De kapitein vervolgt:
i,Zij hebben er zicli bij neergelegd. J)e be
rusting, <Jie het katholicisme ons leert, is hun
deel geworden."
iVaissètte bevestigde:
„Zij berusten. Ik constateer het feit zonder
eenige conclusie uit te trekken."
'De Quéré besloot:
- >.Het Christendom is de hoogste uitdrukking
uyan de menschclijke ijedaohtc en het geeft
one; fie beste levensregelen voor alle omstan
digheden."
En Vaissctte, wat zou men anders in een
loopgraaf doen? hield het volgende betoog:
..Lurrctius en ziin hooghartige wijsbegeerte
hebben ons het geheim van het leven ontslui
erd. Dc mensehen zijn dieren, die tot berusting
komen Zij schikken zich naar den v-il van het
heelal, naar den wil van hen, die hen bestu
ren. En ook wii verschillen niet van d°zè lijde
lijke menschhei-d. U vindt de oorzaak onzer
berusting in bet voorschrift, dat nederi«hoid
predikt en in de aanbidding (i^r ondoor
grondelijke Goddelijke beschikkingen. Tk zonk
de beweegredenen van miin gedrag in mijn
onderwerping aan de geheimzinnige wetten
van het Noodlot en van de Rede. Het zou
dwaasheid zijn om er zich tegen te verzetten,
en lafheid om er zich over te beklagen. Mijn
leer is die der Stoicijnen, die van Ze-no. van
C3to en van Lucretius; de uwe is dm van Bns-
suet, van Fenelon en van Pascal. liet resul
taat -voor de praktijk is herzelfde, want de
menschclijke ziel verandert niet. Of men voor
ons gedrna een natuurlijke verklaring dan wel
Ccn goddelijke oorzaak zoekt, dat gedrag zelf
wordt er niet anders door: het is de uitdruk
king van onze lijdzaamheid. Dc uitersten ont
moeten elkander hier. De menschhoid is ver
deeld in twee partijen; zii die gelooven en
zij, die twijfelen. Maar de houding van beide
partijen is gelijk. Men kan de wereld verkla
ren zooals men wil; wij zouden ons daarom
trent in eindelooze bespiegelingen kunnen
verliezen. Maar ik weet slechts één ding:
onze mannen en wij wij zullen stand hou
den in de loopgraaf."
Dc wind had dierv nacht zoo hard gewaaid,
dat hij dc nevelen en de wolleen van den he
mel had weggevaagd. De sterren fonkelden.
En dien morgen scheen dc zon.
Den vorigen dag hadden twee compagnieën
van het zes en dert'gsto hnindlori aanval
ffodaan op een viiandcliik hol werk, dat eerst
•door onze kanonnen vernield v.-ns en waar
van het vooruit springende gedeelte, met ma-
ehinegeweren bewapend, onze linies l>edreig-
de. Tn de loopgraven lagen dood en. Door de
schietgaten van dc Borstwering zag men dc
li deen liggen, en de bloedige lichamen band
den in het rozige licht van den dageraad. Er
werd niet meer geschoten, liet was o^n
schouwspel van eindeloozen weedom die
doodc lichamen, bestraald door liet eerste
licht van den komenden dag.
..Dit is dan," peinsde Vaissctte, „het droe
vig gewas van deze vlakte.''
En de warmte en do klaarheid van den
lente-morgen verdreven de droefenis niet uit
zijn hart.
Maar plotseling werd een geruiscli van
vleugelen, een roezig getjilp van vogelen ge
hoord. Het waren de leeuweriken, die op
vlogen van achter dc lijken en omhoog stegen
tot het reine azuur. Dit doodenveld herbergde
dus nog vogels. liet kerkhof bleef ondanks
alles een weide.
Eli met verruimd lfart aanschouwde Vais
sctte de viuchlt der leeuweriken naar het
licht.
HOOFDSTUK XIII.
In het kanton nemen t.
De aflossing had ie ruim twee uur in den
morgen plaats gehad. De compagnie verliet de
loopgraven, die als het ware een doolhof
vormden, een ware onderaardsche stad, met
straten, die elkander kruisten en zich ver
takten tot in het oneindige. De jagers liepen
zoo hard ah de klei. die hun vQf<An no» d^n
grond vastplakte, het hun vergunde. 7ij hod
den linasf om die vervloekte gangen te ver
laten; een haast, die zoo groot was dnt hii
zich omzette in angst. Die angst mankte zicli
van hen meester als een redelooze. verschrik
kelijk? reactie on cAn maand van heldhaftige
onderwerping aan hun plicht.
Niettemin licnen zij half slnnend voort: hun
geest werd evenzeer rils hun lichaam gedrukt
door de dikke korst van slijk, waarmee /"ij
waren bedekt. Zii liepen in de i nacht, waar
van de stilte ternauwernood werd verstoord
door het geklots hunner voetstappen in de
waterplasséh, de half gesmoorde vloeken en
lie gerinkel van cauipemenistitkken of bajo
netten, die t^gen elkander sloegen.
Toen liet al begon tc dagen, kwamen zij
aan een weg: een brecde laan, met aan weers
zijden afgeknotte stammen van boomen, die
door granatin waren getroffen Die boom
stammen waren thans nog slechts palen van
verschillende hoogte, die liet onnoemelijk
aantal telegraafdraden droegen, waardoor al
de generale staven met elkaar in gemeen
schap stonden. Dc trieste weg was geplaveid.
De jagers stopten met zwpren tred op dezen
harden, sjtevigen grond, die niet wegzakte on
der hun voelen. Dit gaf hun een onzegbaar
gevoel \-aq veiligheid. Maar hun blikken ver
loren zich in den horizont van deze wijde
vlakte, met hare eindelooze koren- en bicten-
velden, zonder een enkelen heuve.l zonder een
enkele oneffenheid. Zij verwonderden zich,
dat 2ij de bergtoppen van hun eigen streken
niet zagen. Dit bracht hen in verwarring,
maakte hen stil, en gaf liun den indruk," dat
zij stuurloozc wrakken waren, verloren rond
drijvend op c-cn onbekende zee.
D? colonne marcheerde moeizaam en traag.
\ngielli 'nam dc troepen, die men tegenkwam,
in dc maling- het waren meest infanteristen,
die zich naar de loopgraven begaven. Hij
hoonde dc artilleristen met bun kanonnen;
do hesiumdcrs d?r fourage-wagens en de ge*
leiders der munific-convooieii. Het was eert
voorbijtrekken zonder einde.
Men ontmoette uniformen van allerlei snit
en kleur: dc rassen der vijf wereld doel en.
schenen te willen samenkomen op dezen"
Vlnnmsohcn straatweg. Daar waren de kanon
niers met luin lichte of zware batterijen, dcf
secties dei automobiel-lcanonncn; dc dra
ganders, dje ellendig uitziende zovangcneii
wegvoerden, Marokknansche tirailleurs, maJ
rine-matrozen, on e?n regiment Hindoes. Bel
gische karabiniers cn lnnciers herstelden, me£
behulp van onze territorialen, den verniel
den weg: de kwast van hun politie-muts gof
hun, ten spijt van dc omgeving, het uitzicht:
vin krijgslieden uit een opcra-comique van*
hot jnar 1830. Een lang convooi van amhulan*
Lee-wagens bracht de gewonden achter <lc
vuurlinie;
liet bataillon trok door een dorp. Daar her
vonden zich nog burgers. Vaissctte onn-»
schouwde met verrukking deze wezens, di*
geen militaire uniform droegen. Vrouwen kel
ken naar de jagci's en verwonderden zicli
over hun miitsen.
„Het zijn kolonialen," legde een hunner uit*
„liet zijn zeelui," verbeterde een ander.
(Wordt vervolgd)'.
