Geidersche Credietvereeniging
AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander-
BINNENLAND
Amersfoort en Omstreken.
IJMEëiüCHT Ho. UEÜPHOON No. 301
s
s
s
s
Süortbenoo^igdlieöen -
TWEEDE BLAD.
ARNHEM. Opgericht 1866.
Gestort Kapitaalf 10.000.000
Reserven4.400.000^
Verricht aüe bankzaken.
Fourneert Cheques
Op Binnen- en Buitenland
s
s
s
s
lillen Sroenhsizen,
Groot© keuze
Gouden- eu
lil veren werken.
FEUILLETON."
E /EM WICHT.
Srootenlorst, Nuf 31
SPORTKLEEPIf-SG
18e Jaargang
No. 249
Zaterdag
17 Aoril 1920.
Kameroverzicht
Tweede Kamer
Vergadering van Vrijdag 16 April 1920.
Appel nominaal-
'Aangezien bét vereischte aantal leden
niet aanwezig is, wordt de vergadering ver
daagd tot half twee.
Om 1.30 wordt de vergadering heropend.
Lager Onderwijswet.
De algemeene beschouwingen worden
voortgezet.
De heer v. Z a d e 1 h o f (S. D. A. P weet
dat deze minister een warm voorstander is
van de volksontwikkeling en daar veel voor
heeft gedaan. Toch kan spr. zich met het
standpunt van den minister in deze niet ver
eenigen. De hervormingen welke hij aam-
"brengt zijn geheel onvoldoende. Tegenover
het standpunt van den minister zal hij het
standpunt der S- D. A. P. ontwikkelen. Deze
minister heeft geen rekening gehouden met
het feit, dat de arbeiders der toekomst een
leidende functie moeten innemen in 't pro
ductie-proces. Daarom heeft hij geen nieu
we wet naar voren gebracht, maar alleen
de bestaande klassewet wat uitgebreid en
verbeterd. De minister brengt dan ook geen
radicale hervormingen, waaraan in dezen
tijd zulk een groote behoefte bestaat.
In de laatste jaren is er wel eenige yer-
betering gekomen in het volksonderwijs,
maar alleen omdat de kapitalistische klas
se daar zelf belang bij had. De ontwikkeling
der industrie eischte dat arbeiders wat le
zen en schrijven konden, maar die volksont
wikkeling werd beschouwd als een noodza
kelijk kwaad. Ook de reohtsche kabinetten
hebben er steeds angstig voor gewaakt, dat
de arbeiders niet te knap werden. Zoo werd
door de wet-Msckay het aantal kinderen
per klas aanzienlijk uitgebreid tot groote
schade van het onderwijs-
De sociaal-democratie met de vakbewe
ging hebben ten slotte de arbeiders tooh op
een hooger peil van ontwikkeling gebracht,
ondanks de tegenwerking der bourgeoisie
en hij beschouwt dit als een der rijpste
vruchten van de opkomst der arbeidersbe
weging.
Had deze minister de groote eischen der
arbeidersklasse verstaan, dan zou hij geko
men zijn met een verplichten 8-jarigen leer
tijd met kosteloos onderwijs en met een uit
breiding van verplicht herhalingsonderwijs.
De heer v. d. Molen sprak eenigszins sma
lend over dat kosteloos onderwijs, hetwelk
hij beschouwde als van weinig belang. Spr.
daarentegen acht dit een zeer belangrijke
kwestie. De a.-r. partij dacht daarover in
1876 heel anders.
De heer D u y m a ervan Twist (A. R.)
Je moet de sociaal-democratische politiek
van nu eens vergelijken met die van 40 jaren
terug.
De heer Zadelhof begrijpt dat die
herinnering den heer van Twist niet aange
naam is. Wanneer de minister ernstig streeft
naar bevrediging en samen wil werken met
alle partijen, dan zal hij ook nog met billijke
eischen van sprekers- partij rekening moeten
houden.
Gezien de onvriendelijke houding van
rechts ten opzichte van de motie-Osseredorp
verwacht spreker van die zijde eohter wei
nig steun.
Natuurlijk zal inwilliging van spreker's
eischen zeer veel geld kosten, maar waar
het hier geldt zulke groote belangen van
ons volk. mag het meerdere geld'geen ern
stig bezwaar vormen.
In den minister van financiën, zelf oud-
onderwijzer en oud-wethouder van onder
wijs, zal hij op geen grooten tegenstand
stuiten.
Hierna bespreekt hij de rede van baron
van Wijnbergen, die den euvelen moed had
om te zeggen, dat, wanneer een eerste prijs
moest gegeven worden aan de partij, die het
meest voor het onderwijs had gedaan, de
Las r-rr
prijs toekwam aan de katholieke partij. Spr.
wijst dan op een bisschoppelijk amende
ment, waarin duidelijk wordt gezegd, dat het
godsdienstig onderwijs op school een der
belangrijkste punten is en in vergelijking
daarmede het andere onderwijs van onder
geschikt belang is. (Beweging en rumoer).
De Voorzitter tot den heer Duymaer
van Twist, die boven op dc bank zit: Ik ver
zoek den heer Duymaer van Twist anders
te gaan zitten, dat is geen houding in dc Ka
mer.
De heer Zadelhof citeert verschillende
statistieken uit dc Katholieke streken, waaruit
bleek dat bet percentage analphabeten zeer
groot was.
De beer B o m a n s (R. K.) Jullie" hebt nooit
een cent voor bet onderwijs over gehad.
De heer Zadelhof zegt (lat dit geen ont-
kentenis is voor zijn cijfers die duidelijk aan-
toonen dat de Katholieke Kerk de eerste
prijs zeker niet toekomt
De hëer Rutgers (A. R.) bestrijdt den
beer v. d. Laar die bij zou willen noemen dc
anti-revolutionaire van Ravesteijn, zou bet
ideaal van den beer v. <1. Laar in vervulling
gaan, dan zou elke school een politiek karakter
krijgen, want elke onderwijzer had dan bet
reclit zijn beginsel in de school ie propagee-
ren. Uit deze rede van dien afgevaardigde die
hier steeds een hoogen toon aanslaat, bleek
duidelijk dat zijn betoog nooit een practi-
sclic waarde heeft, want duidelijk verklaar
de deze afgevaardigde dat de practijk voor
hem geen enkele beteekenis beeft. Komende
tot bet ontwerp wijSpr. er op dat Art. 192
niet brengt gelijkheid van 't openbare en bij
zondere onderwijs in 't algemeen maar ge
lijkstelling ten aanzien van de openbare kosten
opdat er een einde komt aan de ongelijke be
handeling van het onderwijs door de over
heid. Spr. meent dat het practisch onmogelijk
zal zijn een verbod uit te vaardigen tot bet
doen van schenkingen buiten betgeen de wet
toeslaat. Hij ziet er ook gem bezwaar in dat
de bijzondere school een hooger schoolgeld
krijgt dan de openbare. Reden voor dit te ver
bieden zou alleen kunnen bestaan indien men
absoluut elke standenschool zou verbieden, dc
heffing van schoolgeld is ook con billijke con
tributie welke niet zoozoor de belangstelling
voor het onderwijs in het algemeen trekt maar
wel concentreert op de school welke dc ouders
gekozen hebben voor bun kinderen. Dit moet
niet tegengegaan. Veel beter is het dat o°k
een band wordt gelegd tusschen de ouders
en de openbare school. Volksonderwijs heeft
reeds gevraagd om de oudercommissie, het
geen geheel in den geest is van het Unierap
port. In die richting gaande zal Spr. zich
gaarne stellen aan de zijde van de voorstan
ders van de openbare school. De vrees dat te
veel kleine scholen worden opgericht is on
gegrond, want de oprichting van een school
zal toch altijd moeten geschieden op grond
eener aangetroffen behoefte. Hen zoo boven
dien een subsidie aan een groep van kleine-
scholen kunnen, geven, die dit dan naar ver
houding der on der wijsplaatsen onder elkaar
zouden moeten verdoelen. Hierdoor wordt
ook een te sterke autorisatie der overheid over
deze kleine scholen voorkomen, terwijl ook
de Rijksadministratie eenvoudig zal wezen.
Spr. is er tegen dat het eigendomsrecht der
bijzondere schoolgebouwen aan de schoolbe
sturen wordt ontnomen en overgedragen aan
de gemeenten. Daardoor zou dc schoolstrijd
in tal van gemeenten opnieuw ontbranden.
Hij hoopt dat het ontwerp ongewijzigd 7al
blijven waardoor de schoolstrijd wettelijk ge
ëindigd zal zijn.
De heer K o 11 h e k betoogt dat de moge
lijkheid van bizondere belooningen aan bi-
zonilere onderwijzers de financieele gelijk
stelling illusoir zal maken. Hij hoopt dat te
dien aanzien een bevredigende regeling zal
worden gevonden, die het hem gemakkelij
ker zal maken vóór het ontwerp te stemmen.
Met het denkbeeld betreffende de instelling
van ouder-commissies betuigt Spr. instem
ming.
De heer Dresselhuys bestrijd de be
denkingen do^or den heer Wijnbergen aange
voerd tegen de motie-Ossendorp c. s. be
treffende de onderwijzerssalarissen.
Minister De Visser dankt voor de sym
pathie, waarmede het ontwerp is óntvangen
en breekt daarna zijn rede af.
Dinsdag 1 uur voortzetting.
fi)« l»chu!r.ln; T8(i <l#n Maiul
trh Slhle.
DeNieuweRotterdamsche Cou
rant schrijft over de aan|tullingsbegrooting
van Waterstaat, waarbij 650.000 wordt
aangevraagd voor tijdelijke huisvesting van
den Raad van .State:
De Minister ivan Waterstaat is met zijn
ambtgenoot vort Financiën in overleg getre
den, ten einde de beschikking te verkrijgen
over het gebouw aan het Buitenhof, thans
ingenomen door het Kadaster. Dit perceel
zou, zij het na ingrijpende verbouwing, voor
den Raad van State een geschikt verblijf
aanbieden.
Alvorens dit ambtelijk overleg lot een ein
de v/as gebracht, werd 's Ministers aandacht
gevestigd op de z. i. buitengewoon aantrek
kelijk gelegen perceelen van den heer Deen
aan de Javastraat hoek Zeestraat. En ziet,
zonder het resultaat van het overleg met
Financiën omtrent het gebouw van het Ka
daster af te wachten, sluit de Minister met
den heer Deen een voorloopig koopcontract
voor 600,000, nadat hij, Minister, tót de
overtuiging is gekomen, dot beide heeren
huizen „zich uitstekend zouden leenen voor
huisvesting van den Raad van State."
Maar nu komt het ergeriijkel
De huizen-Deen blijken zich toch niet zoo
uitstekend voor huisvesting van den Raad
van State te i een en, als de Minister zich over
tuigd hield, want aldus de Memorie van
Toelichting „intusschen" is gebleken, dol
bij het hooge college van .Staat „tegen deze
huisvesting ernstig bezwaar bestaat!" Zoo
dat de Minister, ondanks den voorloopigen
aankoop, maar weer verder is gaon over
leggen met Financiën over het pand op het
Buitenhof.
Wij vragen ons af, of we hier met het
verstandig beleid van een Minister te doen
hebben, of met een daad van lichtzinnige
politiek. Van tweeën een: óf Minister König
houdt rekening met het verlangen van den
Raad van State, óf hij doet dit niet. Moor
volgt hij de eerste opvatting, don dient hij
ook vóór aankoop van perceelen van zes
ton dat overleg te plegen en niet als de
zaak beklonken is.
Hier is dunkt ons toch wel wat erg licht
vaardig door een Minister der Kroon met
's lands gelden omgesprongen.
Inmiddels rijst de vraag wat er nu met
de aangekochte perceelen zal gebeuren.
Wel, ze zullen „tijdelijk" raison van
50.000 voor den Rood van State wor
den ingericht! En deelt ons de Memorie
i'on Toelichting weer doodleuk mee
daarvoor zullen ze'zich „uitnemend" leenen!
Verzuimd is te vermelden of alleen de Mi
nister van die „uitnemende" kwaliteiten voor
tijdelijke huisvesting overtuigd is, don wel
ook de Raad van State. Wij betwijfelen hel
laatste, vooral daar het de bedoeling schijnt,
den Rood van State gcruimen tijd aldaar
„tijdelijk" onder te brengen, wijl verbou
wing van het pand op het Buitenhof veel
tijd zal vorderen.
Maar welke bestemming zal don Inter non
deze kostbare ponden gegeven worden?
Daarover zwijgt de Memorie
Het zou belangwekkend zijn, te vernemen,
hoe de Raad van Stote als ndviseerend col
lege van de Regeering, over deze supplc-
toire waterstentsbegrooting geoordeeld
heeft.
Dat de Tweede Kamer dit gedeelte van
het Wetsontwerp zal verwerpen, achten wij
voor weinig betwisting vatbaar....
itrlch^w
Audiëntie ten H o v e. vTer audi
ëntie in d^ laatste dagen door II. M. de
Koningin verleend verschenen onder meer
de Senaat der Nederlnndsche llondels-
Hoogeschool te Rotterdam, de Senatus Vc-
teranorum van het LItrechtsch Studenten
korps en het Gemeentebestuur van Gro
ningen.
D c IC 0 n n k 1 ij k familie wordt in
het begin van Mm voor Iïnnr zomerverblijf op
Het Loo verwacht.
Verjaardagen van Leden
van het V 0 r s t e I ij k Huis. Bij
Ministerieële beschikking heeft cle minister
van Oorlog bepaald dat voor zoover zulks
mogelijk is, aan de burger-werklieden op
19 en 30 April a.s. een halve dag vrijaf kan
worden gegeven met behoud van het nor
male loon.
Werklieden, die op dien halven vrijen
dag arbeid moeten verrichten, ontvangen
over den duur van dien arbeid 50 van
het normale loon als extra-vergoeding.
N©*?erïriCT4* ©n •FïalKlft.
Men s'eindt uit Parijs aan dc N .R. CL:
In dc Revue Bleue schrijft de te Parijs wo
nende Belgische journalist Dumont Wilden in
een artikel over de Nederlandsch-Belgischc
kwestie.
De Belgische regeering liet aan Nederland
ernstige troeven. Beyens, in 1916 minister van
builenlandsche zaken, deed aan dc regeering
in Den Haag een halve belofte, die dc Neder
landers gretig als verplichting beschouwden.
Schrijver warmt dan de klacht over het door
laten der Duitschc divisies door Limburg in
November 1918 op en neemt den Belgen kwa
lijk, dat zij de Duitschers daar niet volgden
noch naderhand hel feit or> den kaak stelden.
Over de opgeëischte gebieden zegt Wilden: het
karakter van afgestaan Limburg is echt Bel
gisch. Maastricht bleef in alle opzichten een
Belgische stad. Voor Zeeuwsoh-Vlaanderen
rtaat het echter anders, dit h prolcstantsch,
waardoor het zich grondig van B.lgisch-
Vlaanderen onderscheidt. Zeeuwsch-Ylnnnde-
ren is onbetwistbaar llollaiulsch. De Nedcr-
landschc diplomatie begreep oogenblikkeliik
het voordeel van den toestand en speelde dat
op voortreffelijke manier af. Loudon werd
onverwijld naar Parijs gezonden, trok partij
van persoonlijke betrekkingen met dc Ameri-
kaansche delegatie en vooral Lansing om in
vloed te oefenen op Wilson en de invloedrijk
ste leden der conferentie. Hij voerde talrijke
gesprekken, waarvan de Belgische delegatie
niet afwist en waarop ze niet kon antwoorden-
Ten slojte krijgen dc groote mogendheden
een veeg uit de pan, die aan kleine volken
haar wil wilden opleggen, terwijl in een oogen-
scbijnlijk zeer eenvoudige kwestie een han
dige en sterke wil van een onzijdig land vol
stond om ze mat te zetten. Daaruit conclu
deert Wilden, dat neutralen bij den oorlog de
meeste zij sponnen.
Nederland en Tsjech o-S 1 0-
w a k ij e. Naar wij vernemen zal weldra als
gezant van Tsecho-SIowakije bij het Noder-
landsche Hof optreden de heer Prokop
Maxa.
Deze is oud^hoogleeroar aan de Hondels-
Hoogeschool te Praag en thans afgevaar
digde dér Nationale vergadering.
In verbond hiermede zal de tijdelijke
zaakgelastigde van dezen Staat te 's Gra-
venhage, de heer M. Plesinger-Bozinov,
eerstdaags de Residentie verlaten.
YOOI'
Heeft uitgebreid Giro-verkeer.
Artillerie-instructie schip.
Bepaald is dat 27 April 1929 het nrlillcrie-
inslructicschip Bellonn wordt uit dienst ge
steld en het pantscrdoksi hip Gelderland als
artillerie instruciiesohip in dienst wordt ge
steld en hel bevel» over do Gelderland opge
dragen aan den kapitein ter zee IT. .1. Albnr-
da, met eervolle ontheffing van liet bevel over
de Bcllona.
Commissie van i'MJstiuul wacht-
Dc Minister van Arbeid heeft uil over
weging dat bet woiv.rhclijk ri ccn commissie
van bijstand in te lollen inzake dc organi
satie van cn liet verlconcn van steun voor
wachtgeldregelingen, met ingang van 16 April
1920 I ingesteld ccno commissie van bijstand,
aan welke wordt opgedragen dc minister van
Arbeid van advies te dienen in zaken betref
fende het organisccren van en bet vorlcencn
van steun voor wacht gHd regelingen, terwijl
haar tevens dc bevoe gdheid wordt verleend
te dezen aanzien dc noodige voorstellen te
doen.
II. bepaald a dat de commissie hierboven
bedoeld, zal bestaan naast een voorzitter uit
<cn minste 7 leden, telkens voor den tijd van
drie jaren te benoemen door den Minister van
Arbeid;
b. dat als voorzit 1 t flor commissie zal op
treden Anth. l-'olmer, directeur van den
Dienst der Werk doofheids ver zekering cn Ar
beidsbemiddeling;
c. dat als plaatsvervanger van den voor
zitter zal optreden Ir R. V Verweij, admi
nistrateur bij genoemden difcnst;
d. dat aan dc commissie een secretaris kan
worden toegevoegd, wien voor zijne werk
zaamheden een vergoeding zal worden toege
kend die jaarlijks zal worden vastgesteld.
III. benoemd tot 16 April 1923 in dc sub 1
bedoelde commissie:
J. Bakker, vicc-voorzitler van het Alg. Nc<L
Vakverbond te Rotterdam; J, Rootsma, Roek-
drukker te 's Gravonhnge; IT J. Bnicns, pen
ningmeester Nod. Verhond van Vakver. te
Amsterdam; A. F, .1, Dijkgraaf, directeur der
Rotterdamsche Droogdok Mij. te Rotterdam;
J. S. Ruppert, penningmeester v. h. Ohr. Nat.
Vakverbond te Rotterdam» A. II. Smulders,
2e secretaris v. h. Bin au der R. IC. Vakorga
nisatie te Utrecht; Mr. L. J. A. Trip, admi
nistrateur tevens Thesaurier-Generaal b. h-
Ministerie van Financiën te \s Grnvcnhagc;
Mr. Dr. F L. G 7 M Vonk dc Both, burge
meester van Tilburg; j. Wiegard, directeur v.
h. Technisch Bureau v. h. Verbond van Ver?
eenigingen van Sigarenfabrikanten in Neder
land en dc R. IC. Vcrceniging van Sigarenfabri
kanten te Amsterdam; C. Wolf, voorzitter van
dc Ned. Federatie van Sigarenmakers en Ta
bakbewerkers ir> Amsterdam
Tot plaatsvervangers de leden sub a go-
noemd genomen in dc hierboven aangegeven
volgorde:
J. Pieksma, lid v h. bc tuur van hot Alg.
Ned. Vakverbond to Amsterdam; W. O. Srhee-
rer, elect ro-iechn ie 1;to 's Gravnhage; II. J.
J. jEichebbeim, lid v. h. Ned. Wrbond van
Vakverenigingen te Amsterdam; A. I! Lede-
boer, directeur dor Spinnerij ..Oostervrld" to
Enschede; TI. AmMink. secretaris (11.r. Nut.
Vakverbond te Rotterdam; .T. Th. Niikarap,
penn. v. h Bureau oor dc TC. Y 1 rgor.i-
satie te -Utrecht; Mr Spnnjcr, '1 Al com
mies v. b. Dep, v. 1 ;ciën ie s Gi liage;
II. Th. IClein, Dii i-ur der Ver. van d. Ge
meenten te 's Gravenhage: Tob. W. Nefkcns,
Rijnreeder te Rotterdam» L. Kelder te Zaan
dam.
Tevredenheid is een hartverkwikkend
anachronisme.
JTJT
L
-<
JUWELIER
UI
f jr \r- ir- J7~ AT jr" 2T vr 1r if it~ 1
Roman door
J. EIGENHUIS.
13
Het leven werd nog ellendiger in haar oog.
't Was ook wat de moeite, te ploeteren zoo
als zij, en te pingelen om rond te komen, en
dan nog te zien, dat er menschen waren in nog
ellendiger omstandigheden; twee aan de te
ring, zooals bij Pauwtje Joore en de andere
kinderen en dc oude Yadcr zonder ver
diensten... Ze had toch wel gelijk, dat het le
ven één nare straf was: altijd droomen van
mooie dingen cn altijd weer tot de ervaring
ponten, dat alles op teleurstelling uitliep. Ieder
had zich af te zwoegen, om den mond open
te houden, of om aan ingebeelde behoeften
te voldoen en aldoor maar tc wippen en to
springen als het eekhorentje in den eeuwig
wentelenden molen.
En meestal draaide haar medelijden uit op
dc erkenning, dat dc wereld nu niet anders
mogelijk was, en er altijd vier, vijf, zes deelen
ellende zouden wezen op één klein deeltje
geluk.
,,'t Is ook wat", verweet ze .Taap in haar
tcrugkeerende buien, wat heeft een mensch
nou aan zijn leven?"
„Je hebt toch je man," verweet hij.
„Die zoo hard moet werken, dat hij er
bleek en holoogig van gaat uitzien, en je hem
niet voor tien.uur 's avonds thuis krijgt..."
„En als-ie dat nu met plezier doet—"
„Dan is ie net zoo'n groote ezel als Job, die
op den mesthoop nog tevreden was."
„En dan je kindertjes..."
„Die je voor dc ellende grootbrengt—
„Jij wil het goeie niet zien in je leven. Als
je dat nou vergelijkt bij Y: loven van stum
pers als Pauwtje Joore..."
„Juist. Dat bewijst alleen, dat er nog mise
rabeler leven is dan je eigen narigheid.
„Prettig voor een man, om zulken onzin te
hooren," pruilde Jaap en greep naar zijn kla
rinet, om met een Jericho-studietje zijn erger
nis weg te blazen.
Ze gaf hem gedienstig zijn klarinet aan en
stopte stilletjes een prop popier in het mond
stuk.
Uit al zijn macht blies de arme kerel en
bracht niets dan wat rammelen met <lc klep
pen te weeg. Ze proestte het uit en hij smeet
baar de prop tegen het hoofd, waarna ze hem
wat knuffelde en haar blond kopje vleierig
tegen zijn ruigen bol streek.
„Nee, ga maar weg," pruilde hij half schert
send. ...Tc man bezorgt je toch niks den narig
heid..."
„Kom, maloor, je meent het zoo kwaad niet.
En ik ook niet. Maar 't wordt vanzelf een be
roerde boel... Je ziet niemendal anders dan
akeligs..." v
./Wel foei! Als jij zoo met je aardige kopje
bij me komt. en me zoo plaagt met m'n kla
rinet dan vind ik heiisch alles nog niet zoo
ellendig. En als ik onze leuke vijf levenmakers
zie, dan kan ik oogenblikken hebben, dat ik
't leven rijk vind..."
„Je bent een best mannetje, hoor. Maar je
weet ook niet wat het is. altijd diezelfde nare
dingen in huis te doen."
Hij kuste haar en hield haar de hand voor
den mond.
„Die nare gingen doe je voor je man, en
voor je kindertjes..."
Ze zei maar niets meer. En toch bleef het
idee onuitroeibaar in haar: als je nou je hecle
'even allerlei narigheid voor mekaar moqt
doen. wat blijft er dan voor moois over. Nie
mendal dan een soort gevoel voor mekaar. En
als dan die narigheid je zoo dof cn moedeloos
maakt, dat dit gevoel ook al verdoezelde, dan
bleef er heclemaal niets over dan ellende. En
dan was het maar beter dood te we|en.
Lang lei ze nog wakker, zich met een soon
week welbehagen in tc. denken, in dat niet
meer zijn, niet meer ontwaken in kindergekib
bel, meiden-getreiter, burengeklets... Zoo het
bewustzijn vervagen, heerlijk wegdoezelen, al
donkerder cn donkerder... Ze voelde het ge
beuren, en ze had nog besef fenoeg om tc ge
nieten van de stille rust, dte het gaf... Met
een schok, of ze van een paar verdiepingen
neerplofte, kwam ze weer tot haar volle be
wustzijn terug en tegelijk midden in den
chaos van vermoeiende nietigheden en narig
heden» Ze zag de bleeke, holoogige teringlij
ders in het vunze kamertje bij Pauwtje Joore
zitten, op een lastigen stoel, benauwde lucht
inademend, met hun lippen even hun schrale
boterham of hun aardappeltje met Ameri-
kaansch vet aanraken, om het met tegenzin
weer neer te leggen... Dat was heek-maal niet
te begrijpen, wat die nog in het leven zagen.
En die arme Pauw zelf, overal het hoofd stoo-
tend als hij om werk kwam, overal nog ruwer
terug gestuurd als hij om ondersteuning
vroeg... Zoo'n man kon er toch heel gemakke
lijk uit Maar even achter naar 7.ijn werfje, een
enkel stapje en in 'het diepe Eendengat zou
hij in een paar minuten de heerlijkste rust
vinden. En zijn gezin zou veel meer in be
klag wezen en beter verzorgd worden, nu er
geen vader en kostwinner meer was. Wat zoo'n
man nog weerhield! Alleen dat stomme, dier
lijke instinct om te blijven leven, al waren de
zweepslagen nog zoo striemend en het voer
nog zoo ongenietbaar!
Haar zou dat instinct niet terughouden. Dat
stille, dat heerlijke rustige van nooit meer te^
ontwaken, kende ze als zoo aanlokkend, en
het rumoer van den morgen tot den avond
als zoo iets angstigs en benauwends, dat zij
j niet bang zou wezen voor zoo'n enkel stapje,
j om ineens tc verwerven, wat haar hceh; wc
zen verlangde.
Maar zij had kin-' -- ::e«. f haar let kon
den missen, en e-n man dien zij niet allr^rt
kon laten in den rlpsnlnb n boel, dien zij ach
terliet. Als dan h t verlengen naar dat rt-Tl©
maar niet grooter werd in haar, want het
kon al zoo sterk n. dat yr» hang as voor,
haar eigen daden.
Kwam liet danr\.uidaan, dat zc z00 ruste
loos altijd wat anders moest? Ze bekibbeld©
het Jaap wel, dien t'oeicn kerel, die toch eigen
lijk een koopje met hnnr hand. Waarom moest
ze ook heel a 11 cl-1 zien dan hij! De koeien!
in dc wei graasd r> c' gaven haar melk met
altijd dezelfde g: latenhe'd, cn liet paardjö
van den vrhcntriidcr vc-il 13 van dc 2-1 ureiü
afgejakkerd, zonder minder gelaten zijal
stroohaksel tc vermalen! - Maar waar wad
het toch. dat zc nooit rti"t had, dal logWö
moest hebben, of uit morst gaan, of pretjes
feesten, om dan weer tc verlangen naar <td
soesah van haar huishouden, zoo in eeuwig
denzelfden cirkelgang. Zr wist het ook v.eh,
dat al die feesfdrukte cn logeenlnïkir cn ui*"
gang en afleiding op zichzelf oo'c Yts v.ad
dan vermoeiing en verdoovin». V daar-*
voor leefde men nu eenmaal, om zicli het hc»?
scf van het leven tc verdooven. net nis de küw
deren, die bang in liet donker, gaon zingen/
om hun bangheid niét tc merken.
Duidelijk was liet fe bespeuren, dat het le-
ven eigenlijk een strnftnak was. want iedereen"
trachtte er naar, om dien tiid door tc komen,
zonder aan zijn straf te denken, zooals d£
stoute jongen op <len donkeren zolder zijfli
angst verdreef door luid tc brullen. En nu wa#
ren er menschen die heel geduldig die straf*
taak doorworstelden, zooals haar Jaap.
(Wordt vervolgd).
