1
mmmt
F
T
JtóftHOf
IELY.C
wosa
Doozen
PAPIER en CARTES
BINNENLAND
eer Baker, staatssecretaris bij het departe- gemeenten met de daarachter vermelde bedra.
1
'ment van oorlog, in een schrijven heeft
Wdegedeeld, dat hij voornemens is zijn
ontslag te nemen, daar hij behoefte heeft
ean een grootere werkzaamheid dan de
krijgsdienst hem kan bieden.
Londen, 8 Juni. (V. D.) Uit New York
twordt gemeld, dat de ontslagname van ge
neraal Persliing gemotiveerd zou worden
^dooi* zijn wensch zich candidaat te doen stel
len voor het presidentschap.
P a r ij s, 8 J u n i. (N. T. A. Draadloos uit
jtyon). De Fransche gezant te Buenos Anes
(heeft geprotesteerd tegen de terugwerken-
jide kracht die van het regeeringSbesluit, dat
den graanurtvoer verbiedt, gegeven is.
CTankrijk heeft n-1. indertijd groofce hoeveel
eden koren in Argenitinië gekocht, die door
(stakingen niet verzonden konden worden.
Kameroverzicht
Tweede Kamer
De Keer Troelstra zet Woensdag zijn
rede voort; hij betoogt, dat de antithese den
.verkiezingsstrijd' vervalscht.
Spr. ziet in het ontwerp een poging van
de regeering om reactionnaire elementen
achter zich te krijgen nu zij met hervormin
gen niet weet voort te gaan.
Daarom moet revolutie langs on wettigen
weg, door het ingrijpen der vakorganisatie,
mogelijk zijn en mo»et men zich verzetten te
gen het wetsontwerp, vooral daar de regee
ring reeds over m^er dan voldoende wape
nen beschikt door de geldende strafwet.
Vooral art. 5 dat internationale verstand
houding strafbaar stelt is gevaarlijk voor de
vakorganisatie. Spr. is tot de conclusie ge- j Opsterlnnd
gen:
Noor d-B r a b a n t. Bergen op Zoom
1554, Boxtel 29.127, Breda 49.512,
's Hertogenbosch 56.961, Raamsdon*
24.745, Rosendaal c. a. 23.548.
Gelderland. Apeldoorn 509.079,
Arnhem 1.170.882, Berncveld 60.932, Cu-
Icmborg 41.938, Doetinchem 105.227, Ede
70.047, Eibergen 50.868, Geldcrma:
31.521, Gendringen 56.455, Harder-
f 95.608, Nijmegen f 438.254, Renkum
107.166, Rheden f 167.101, Tiel 143.431,
Winterswijk 28.327, Zutfen 254.030.
Z u id-H o 11 a n d. Alphen aid. Rijn
39.436, Boskoop 70.235, Brielle 37.078,
Delft 738.483, Dordrecht 544.749, Dubbel
dam 11.302, Gorinchem f 192.591, Gouda
286.447, 'sGvavenhage 3.613.T8T,
Hardinxveld 33.448, Hellevoetsliris 50.668,
Hillegom 73.139, Krimpen o d. Lek 17.181,
Krimpen a. d. IJsel 66,971, Leerdam
102.972, Leiden 692.710, Nieuw-Lckkcr-
iand 61.920, Maassluis 102.253, Oudewa
ter 31.722, Ridderkerk 100.605, Rotter
dam 12.111.307, Sassenheim 40.705,
Schiedam 575.280, Vlaardingen 450.070.
Noord-Holland. Alkmaar 413.451,
Amsterdam 15.255.735, Edam 56.123,
Egmond aan Zee 23.190, Haarlem
1.410.919, Helder 314.687, Hilversum
220.989, Hoorn 135.046, Krommenie
53.805, Purmerend 69.082, Schoten
153.120, Terschelling 29.660, Uitgeest
29.926, Veisen 172.623, Weesp 146.247,
Wormerveer 176.545, Zaandam 463.736,
Zandvoort 29.293.
Zeeland. Goes 23.887, Hulst 7040,
Middelburg 184.168, Neuzen 15.832, Vlis-
singc-n 327.625.
Utrecht. Amersfoort 482.746, Rhe-
nen 21.473, Utrecht 2.456.184, Vrees
wijk 35.838.
Friesland. Achtkarspelen f 58.980,
Bolsword 29.130, Harlingen 241.560, Idaar-
deradcel 20.500, Leeuwarden 320.980,
f 43.430, Schotcrland 54.830,
Ti c - V
Weder voorhandens
5V» V>\ J=TIK. *^-%5tSBLa ~S
stelde goederenwagens gering in verhouding
tot de capaciteit der Nederlandsc'ne wagons
industrie, zoodat een nieuwe inlandsche wagoivj
abriek thans zeer bezwaarlijk opdrachten zal
t verkrijgen. Zoolang deze toestand bestaat, kan
een proefoanmaak van goederenwagens nie|
v.-orden aanbevolen.
De tegenstfijdigheid in de verzamelde ge4
Tevens wijst echter op de wenschelijkheid, dalj
een eventueele proef-aanmaak van goederen*'
I wegens in het oog wordt gehouden,
j Meetwerktuigen voor fabrieksgebruik kunnen,
nadat de normalisatie-commissie de normen
heeft vastgesteld, in aanmerking komen voor,
vervaardiging door de artillerie-inrichtingen.
Gereedsohappen, zooals boren, freezen en
moersleutels, komen voor een proef aanmaak in'
aanmerking.
De artillerie-inrichtingen zijn geschikt om
allerlei werk op bestelling uit te voeren, waarbiji
zij zullen moeten bewijzen, concurreerende prijs
opgaven te kunnen doen.
komen, dat het in het belang der arbeiders- Smallingerland 90.250, Sneek 73.980,
klasse is d'at zijn fractie de behandeling der Weststellingwerf 25.030, Workum /^22.610.
artikelen en amendementen bijwoont en aan
de stemming deelneemt.- Amendementen
zullen zij evenwel niet voorstellen.
De 'heer Van Zadel h o f f waarschuwt
de regeering niet voort te gaan met haar
burgerwachttactiek, waardoor een deel van
het volk wordt opgezet tegen het andere.
De heer Van de Laar protesteert te
gen de obstructie der S. D. A. P.; hij zal
tegen het ontwerp stemmen omdat de revo
luties niet worden tegengehouden door
jdwangwetten die bovendien gevaarlijk kmv
a en zijn.
De heer K o 11 h e k ziet in het ontwerp de
(belichaming van den geest der regeeriri/g,
daarom besteedt hij zijn tijd aan een uiteen^
setting van de revolutionaire beginselen
zijner partij.
De 'heer Van Schaik betoogt, dat het
ontwerp een noodzakelijkheid is, opgedroiv-
jgen aan de Regeering> niet het minst door
de propaganda door den heer Troelstra. 'Het
is geen politiek ontwerp. Wie de revolutie
niet provoceert valt eT buiten. De voorge
stelde bepalingen zijn geen aantasting van
'de wave vrijheid en zullen de veiligheid des
volks verzekeren.
TWEEDE KAMER,
ïneeile iiHkeerlng «nn Gemeenten
uit dc Oorlogs winstbelasting.
Ingediend is een wetsontwerp tot verhooging
wan hoofdstuk VIIB der Staatsbegrooting voor
1920 (tweede uitkeering aan gemeenten uit de
opbrengst der oorlogswinstbelasting).
In de Memorie van Toelichting wordt gezegd
Bij de wet van 25 Juli 1918 werd een bedrag
van 10,000,000 uit de opbrengst der oorlogs
winstbelasting beschikbaar gesteld voor een uit
keering aan de daarvoor in aanmerking komende
gemeenten. Zooals bekend, bleef deze uitkeering
slechts beperkt tot die gemeenten, welke aan
stonds na het uitbreken van den'oorlog in haar
financiën werden getroffen, zoodat de uitkom
sten der gemeentelijke rekeningen over de jaren
1914, 1915 en 1916 aan de berekening der uit
keering ten grondslag werden gelegd.
Ook in de volgende jaren hebben de gemeen-
rten echter tengevolge van de crisis nog belang
rijke schade geleden, zoodnt het billijk is, ook
over die jaren een tegemoetkoming* te verlee-
nen. In verband hiermede gaven de ministers
van Binnenlandsche Zaken en van Financiën bij
brief van 28 Januari/11 Februari 1919 aan de
colleges van Gedep. Staten den wensch te ken
nen om van een commissie uit de verschillende
besturen een advies te ontvangen inzake het
systeem, dat bij de bepaling van het aandeel
der gemeenten in de opbrengst der oorlogs-
flvinstbelosting moest worden gevolgd en aan
gaande het aan elke gemeente uit te keeren be
drag. Overeenkomstig dezen wensch werd daar
op onder leiding van Gedep. Staten van Zuid-
Holland een commissie samengesteld; met het
•(bij de memorie gevoegde) advies dier commis
sie kunnen genoemde ministers zich geheel ver-
•eenigen
In totaal is volgens het voorstel der commis
sie een bedrag van 53,601,557 .ter uitkeering
oan de verschillende daarvoor in aanmerking
komende gemeenten bcnoodigd, welk bedrag,
afgerond tot 53,800,000, bij het onderhevige
■wetsontwerp wordt aangevraagd.
Tot I April j.l. bracht de oorlogswinstbelas
ting een bedrag op van 518,404,485. Hier
van werd uitgekeerd aan de koloniën een be
drag van 14,304,965, terwijl aan de gemeen
ten, met inbegrip van de Onderhavige uitkee
ring, zal ten goede komen een som von rond
63,800,000.
Ook als men in aanmerking neemt, dat vol
gons de wet op de oorlogswinstbelasting nog
'bedragen aan de koloniën zullen worden uitge
keerd en restitution aan belastingplichtigen
moeten geschieden, staat voldoende vost, dat
het zoocven genoemde totaal van 63,800,000
Over ij se 1. Avereest f 13.229, Deventer
720.000, Enschedé 712.672, Goor
48.200, Hellendoorn 86.196, Hengelo
268.326, Lonneker 785.110, Oldenzaal
104.682, Ommen Ambt 25.190, Zwolle
239.328.
Groningen. Appingcdam 27.052,
Delfzijl 160.159, Finsterwolde 23.416, Gro-
ningen 770.989, Hoogezand 35.557, Nieu
we Pekela 24.808, Onstwedde 69.371,
Oude Pekela 71.200, Sappemeer 74.425,
Slochteren 68.464, Ten Boer f 22.681, Veen-
dam 65.726, Vlagtwcdde 54.427, Win
schoten 127.885.
Drente. Assn 55.681, Coevorden
50.172, Emmen f 56.912, Hoogeveen
f 55.942, Moppel 85.295, Odoorn 24.569,
Sleen f 27.889, Smilde 58.927.
Limburg. Heerlen 98.338, Maastricht
250743, Roermond f 28.081, Venlo
13.199.
De Staatscourant van' O Juni be
vat o.a. de volgende Kon. besluiten:
op verzoek eervol ontslagen W. H. M. de
Veer, als directeur van het telegraafkantoor
te Maastricht;
idem uit den zeedienst de luitenants ter
zee 2e klasse G. A. Dagnelie en J. C. Bac
ker Overbeek; de officier van gezondheid
le klasse N. A. L. Krans en de officier
machinist G. W. J. van Sierenberg de Boer;
benoemd tot officier van gezondheid 2e
klasse bij de zeemacht de arts G. C. v. d.
Heuvel;
tot notaris te Rotterdam F. W. A. J. van
Feski, candidaat-notaris aldaar;
tot notaris te Gorinchem A. M. Brouwer,
candidaat te Dordrecht;
tot notaris te Hellendoorn E. J. H. Wijn-
kes, candidaat-notaris aldaar
tot notaris te Steenwijk G. J. van Dalen,
candidaat te Brummen;
eervol uit 's lands dienst ontslagen W. de
Vink, laatstelijk ingenieur 3e klasse bij den
Waterstaat enz. in Ned.-Indië.
bij het Staatsbedrijf der artillerie-inrichtin
gen benoemd
tot commies, de tijdelijke ambtenaren dier
inrichtingen Mr. J. G. H. Endêrlein en J.
Roukema
tot opzichter, de tijdelijke ambtenaren dier
inrichtingen L. J. Hulleman en P. C. Jonge-
breur, alsmede de heer C. van Hoewijk
tot terrein-opzichter, de tijdelijk-ambte-
naar dier inrichtingen M. van Blanken.
Permanent Hof van Interna
tionale Justitie. De vermoedelijk
open-bare opemn.gsvergad ering van de den
16en dezer te 's Gravenhage bijeenkomen
de internationale commissie voor de voor
bereiding van een ontwerp voor een Perma
nent Hof van Internationale Justitie, zal ge-
Kouden worden in de groote Rechtszaal van
het Vredespaleis. De overige vergaderingen
gelijk vroeger gemeld, in de Jaoansche
zaal.
Besprekingen te Lond evn. De
buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister mr. R. J. H. Patijn, secretaris-gene
raal van het ministerie van Buitenlandsche
Zóken, is gister voor korten tijd naar Lom-
den vertrokken tot het houden van bespre
kingen.
Wederlaiicl en .lapnn.
Nu zoowel in Nederlandsch-Indië als in
het moederland met zooveel ingenomen
heid wordt kennis genomen van de versla
gen omtrent de schitterende ontvangst,
van sympathie. De gezant antwoordde in
dezen zin ongeveer: De Japanners en onder
hen de kooplieden in de eerste plaats weten,
nog zeer goed, hoe de Nederlanders langen
tijd de eenige Westerlingen waren, die ge
regelde betrekkingen met Japan onderhiel
den en dat de Japanners daar ook het eerst
met de Westersche beschaving in aanraking
kwamen door bemiddeling van de Neder
landers, welke hen o.a. met de geneeskun
dige wetenschap en de groote scheepvaart
deden kennismaken. Geen wonder dat
vooral de Nederlandsche vloot zeer gezien
is in Japan en r$en daar aan zijn gevoelens
uiting gaf door onze landgenooten bijïonder
hartelijk te ontvangen. Daarbij komt, dat in
de jongste jaren de reeds levendige handel
met onze koloniën werd uitgebreid én de
Japanners wenschen, dat deze economische
betrekkingen zich nog nader zullen ontwik
kelen.
Van het sluiten van den vrede verwacht
de gezant volstrekt geen teruggang in deze
aangelegenheden. Integendeel.
Toen de ondervrager even zinspeelde op
het wantrouwen, dat in onze koloniën en in
Nederland nog steeds door velen wordt ge
koesterd ten opzichte van de bedoelingen
van het steeds machtiger wordende Japan,
zelde de heer Kentaro Otcriai, dat er niet
de allerminste reden was om daarover maar
zelfs te spreken. Japan wenscht zonder
eenige arrière pensée goede betrekkingen
met Nederland en diens koloniën te onder
houden.
Zooals men zich zal herinneren brach
ten In het voorjaar van 1919 eenige, uit
regeerings- en handelskringen ui't Japan,
efgevaardigde heeren een bezoek aan Ne
derland. Teneinde hier kennis te nemen
zoowel van den stand van handel als van
Industrie om de mogelijkheid te onderzoe
ken om de handelsrelaties tusschen beide
landen te vergrooten. Het was de Vereeni
ging Nederland in den Vreemde, die deze
missie mede ontving en haar zeer ter wille
was. De secretaris dier vereeniging kreeg
dezer dagen van het hoofd der missie, den
heer Yamashina, een buitengewoon waar
de erend schrijven, waarin deze zijn herhaal
den dank uitdrukt voor de bereidwillige
wijze, waarop de weg tot het onderzoek voor
d-e missie is geëffend en voor den giooten
steun, dien zij van de zijde der vereeniging
heeft ondervonden. Als zijn overtuiging
drukt de heer Yamashina in dat schrijven
uit, hoe de wereldvrede slechts bewaard zal
kunnen worden door het bevorderen van
vriendschappelijke relaties tusschen de ver
schillende landen en hoe zeker het inniger
maken en het nauwer aanhalen van de be
staande handelsrelaties daarioe veel kunnen
bijdragen. Men verwacht van het gebrachte
bezoek goede resultaten, waarvan voor een
groot deel de eer toekomt aan de Vereeni
ging Nederland in den Vreemde, die het
gezelschap met de juiste personen uit han
dels- en industrieele kringen in verbinding
bracht.
De Nederlandsche gezant in Brazilië,
de heer L. J. C. von Zeppelin Obermüller,
is van een in Nederland doorgebracht lang
durig vorlof op zijn post te Rio-dë-Joneiro
teruggekeerd.
De nieuwe BulgaarscKe ge
zant. Naar wij vernemen is tot opvolger
van den heer Hadji-Mischeff, Bulgaarsch ge
zant te 's-Gravenhage, die, gelijk gemeld
een anderen post krijgt, bestemd de heer
Simeon Radef, laatstelijk gezant van Bulga
rije te Bucarest.
Subsidies aan Electri s c h
spoor- en Tramwege n. De Minister
van Waterstaat heeft, naar de Tel. ver
neemt, thans ook aan de electrische spoor,
en tramwegen subsidies toegekend wegens
de meerdere kosten van stroomverbruik
over 1919. Uitgekeerd zijn de volgende be
dragen: Société Anonyme des tramways
eleclriques Flessingue-Middelbourg ƒ131616
gemeente Arnhem 23.397; Twentsche Elec
trische Trammaatschappij 9140, Electri
sche Spoorweg Maatschappij 82.249. Oos
ter Stoomtram Maatschappij 13.170 Noord
Zuid-Hollandsche Tramweg Maatschappij:
42.228.
Regeling voor uitgetr o k e n
w e r k e 1 o o z e n. Naar wij vernemen is
binnen enkele dagen een definitieve rege
ling te verwachten, waardoor de zoogenaam
de uitgetrokken werkloozen in de sigaren-
industrie en in de diamantnijverheid weer
in het genot van uitkeering zullen worden
gesteld.
Er zullen commissies worden benoemd,
waarin zes leden zullen zitting nemen. Drie
daarvan worden aangewezen door den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken en drie
door het betrokken gemeentebestuur. De
Commissies, zullen ret bedrag van de uitkee
ring regelen, op grondslag van die van het
Burgerlijk Armbestuur, De uitkeeringen zul
len echter worden betaald door den Penning
meester van den betrokken Vakbond.
-Jbc-neden helden zesde deel blijft', dat destijds *e!ke JaPan ten ?eel viel,
eis maximum bij de behandeling der wet op'de 7**" het Heagsche kantoor van het pers-
oo logsvvinslbelasting werd aangenomen. in.reau Aneta het oogenblik geschikt g&-
Het ligt dan ook in de bedoeling der Regee- j acht, om ook den Japanschen gezant bij
ring, te zijner tijd een derde uitkeering aan de. het Nederlandsche hof, den heer KantavO
'daarvoor in aanmerking komende gemeenten j Otchiai, te vragen naar zijn mcening om-
voor te stellen als tegemoetkoming voor de in j trent de relaties tusschen japan en Neder
ig jaar 1919 geleden schade als gevolg van dc I landsche koloniën.
T Met name vroeg het Z.Exc. of de feeste-
Bij de Memorie van I oelichting is gevoegd I i.
een staat, aangevende de bedragen aan de L-^eoen d.c dezer dagen plaats hadden,
,meenten uit le keeren uil de opbrengst der Oor-I s'ec"^s a's onbeduidende internationale hot-
Io2swinstbelasting. lelijkheid' moesten word-en beschouwd of dat
Op dezen staat komen o. e voor de volgende hier werkelijk sprake was van een uiting
Vre€le#arl>eid aan de arlillerie-
inrichCiiigen.
Bij zijn beschikking van 23 Mei 1919 droeg
de toenmalige minister van oorlog, ihr. Alting
von Geusau, het onderzoek om na te gaan of
en zoo ja, in hoeverre het wenschelijk en
mogelijk is om het staatsbedrijf der artillerie-
inrichtingen in vredestijd ook dienstbaar te ma
ken aan de vervaardiging van andere artikelen
dand ie, welke voor of ten behoeve van de lands
verdediging noodig zijn, op aan een commissie,
waarvan hij tot voorzitter benoemde prof. I. P.
de Vooys, buitengewoon hoogleeraar aan de
Technische Hoogeschool. De commissie ont
ving de opdracht de volgende vragen te beant
woorden T. Welke artikelen, niet benoodigd
voor de landsverdediging, komen in aanmerking
om door de artillerie-inrichtingen in vredestijd
te worden vervaardigd teneinde die inrichtingen
productief te maken 2. Welke gevolgen zal
de vervaardiging van deze artikelen voor dc
particuliere nijverheid hebben 3. Welke rege
lingen zullen kunnen worden getroffen om Zoo
veel mogelijk aan eventueele nadeelen tegemoet
le komen
De commissie, die haar arbeid verrichtte in
sub-commissies en zich liet voorlichten door
tal van deskundigen, 'heeft eenige maanden ge
leden haar rapport aan den minister aangebo
den. Zij komt o. a. tot de volgende conclusies
Het is voor de commissie niet wel mogelijk
gebleken, in haar verslag eenig vredesartikel te
noemen, waarvan vooraf is aan te geven, dat de
aanmaak daarvan vermindering zal brengen in
de staatsuitgaven, welke noodig zijn voor door
de artillerie-inrichtingen ten behoeve van de
landsverdediging te verrichten werkzaamheden.
Om na te gaan of de bedoelde uitgaven door
vredesarbeid te verminderen zijn en het in de
artillerie-inrichtingen gestoken kapitaal produc
tief kan worden gemaakt, zullen zoodanige proe
ven moeten worden genomen, dat deze waar
borg geven voor een ernstig onderzoek.
Aan deze proeven is een financieel risico ver
bonden. De schaal, waarop de proeven worden
opgezet, zal daarmede rekening moeten houden.
Door de directie der artillerie-inrichtingen zal
moeten worden nagegaan, welke artikelen voor
een proef als hiervóór bedoeld in aanmerking
komen.
De commissie geeft daarbij een aantal con
clusies als commercieele leidraad
Geen vredesaanmaak aldus de commissie
zal ernstige kans hebben om de artillerie-
Inrichtingen productief te maken, zoolang niet
de directie in allen deele, zoowel voor de be
drijfsleiding als voor hare commercieele gestie
dezelfde vrijheid van beweging verkrijgt als aan
dc leiding eener particuliere onderneming is
toegestaan.
Vervaardiging van massa-artikelen, wier aan
maak slechts een geringe voorbereiding eischt,
b.v. sloten, onderdeden van hang- en sluitwerk,
messen en scharen, alsmede rijwielen en onder-
deelen van rijwielen, dient ten spoedigste onder
zocht te worden, opdat de directie voorstellen
kan doen over aard en uitgebreidheid der met
deze artikelen te nemen.proeven.
Telegraaf-toestellen (Morste-apparaten) zullen
vermoedelijk nimmer een artikel van eenige be-
teekenis worden, al is de aanmaak van een klein
aantal apparaten niet uitgesloten.
.De aanmaak van telefoontoestellen levert bij
zondere bezwaren op, o. a. wegens de onophou
delijke verbeteringen welke aan de toestellen
worden aangebracht.
Op het oo^enblik is het aantal hier tc lande
Uitbreiding van T i e 1. B. en W,
van Tiel hebben een plan ontworpen, dat na
in den Raad behandeld te zijn, aan de re
geering zal worden gezonden met het doel
te geraken tot annexatie van het dorn
Drumpt, het ten Noorden van Tiel liggend"
deel der gemeente Wadenoyen.
Een gemeentel ij ke steen
fabriek. De Raad van Hengelo heeft in
beginsel besloten tot den bouw van een ge
meentelijke steenfabriek, waarvoor 46,000
vierk. M. veldgrond is aangekocht voor
45,500.
A. M. F. van Deventer f Te Dei*
Haag is ten gevolge eener operatie op nau
welijks veertigjarigen leeftijd overleden de
heer A. M. F. van Deventer, directeur varv
de glasfabrieken De Schie te Schiedam eni
van de Eerste Hollandsche Vensterglasfa
briek te Maassluis.
Begrafenis'dr. E. B. Kielstra.
Onder zeer groote belangstelling had gister
middag te Den Haag de begrafenis plaats
van den staatsraad i. b. d. dr. E. B. Kielstra
op de begraafplaats Nieuw Eik en Duinen.
Onder de talrijke aanwezigen werden opge
merkt: de minister van Koloniën met. den
secretaris-generaal van zijn departement dr.
Moresco, mr. Loeff, lid van den Raad vari
State, prof. Kraus, lid der Eerste Kamer, de
heer de Jong, directeur van de Billiton Maat
schap, prof. van Vollenhoven namens het
Indisch Genootschap, jhr. C. O. Op ten
Noort namens de Java-China-Japrn liin, de
heer Hummel, directeur van de Paketvaart,
de heer Ruijs namens de Rolterdamsche
Lloyd, de heer Herckenroth, directeur der
Deli-Spoorwegmaatschappij, de heer Boisse-
vain, hoofdredacteur van het Handelsblad',
de heer Weijerman, directeur der H. T. M.,
prof. dr. v. d Waals namens de redactie
Van Onze Eeuw", prof. P. J. Blok uit Lei
den, de oud-gouverneur-generaal van Ned.-
Indië en oud-minister van Koloniën de heer
Gomperts, vice-voorzitter van den Raad van
Beheer van het Ned. Tooneel en prof. Hee*
res, baron van Zuijlen van Ni je velt, oud-
raadslid en anderen. De lijkwagen was ge
heel met bloemen bedekt. Zoo waren er
kransen van het Handelsblad, Indisch Ge
nootschap, Ned. Indische Spoorwegmaat
schappij, Packetvaart-Mij., Redactie Nieuwe
Eeuw, Kon. Ver. Ned. Tooneel en Billiton-
Maatschappij.
Aan de groeve werd achtereenvolgens
het woord gevoerd door de heeren prof. van
Vollenhoven, jhr. Op ten Noort, prof. Kraus,
Boissevain, waarna dr. Kielstra uit Wage-
ningen het verlies schetste dat de familie m
den overledene leed.
Ten slotte sprak de heer Wisdom een
woord van dank namens weezen en armen,
voor wie de overledene zoo huiter.gev.oon
veel had gedaan.
Een zoon van "den overled ene dankte voor
do betoonde belangstelling.
Maatschappij van NedcrEandschc
Lettcrhnude.
Onder voorzitterschap van prof. dr. J. \V'.
Muller had heden in het Nutsgebouw te Lei-,
den de algemeene jaarvergadering plaats van
de Maatschappij van Nederlandsche Letterkun
de.
De voorzitter opende de vergadering met een
welkomswoord tot de aanwezigen, gaf een. over
zicht van de lotgevallen der Maatschappij in
het afgeloopen jaar en wijdde tevens een woord
van weemoedige herinnering aan de nagedach
tenis van de leden welke de Maatschappij se
dert de vorige jaarvergadering door den dood
waren ontvallen.
Spr. wcnschte zich te bepalen tot cene toe
spraak van noodzakelijken aard, waartoe hij
zich tot zijn leedwezen genoopt zag, door den te
genwoordigen staat der Maatschappij in verband
met dien der groote Mij. Na een korten terug
blik op hetgeen de Maatschoppij in de 154 jaren
van haar bestaan heeft tot stand gebracht ont
vouwde Spr. zijn persoonlijke wenschen aan
gaande hare werkzaamheid, die hij in hoold-
zaak gewijd zou willen zien aan de beoefening
der Nederlandsche philologie in den ruimsten
zin van dat woord, derhalve omvattend 'niet
alleen de Nederlandsche taal- cn letterkunde,
geschied- en oudheidkunde, maar ook bijv. de
Nederlandsche kunst- Kerk- cn zedengèschic-
denis, volks- en volkenkunde enz., kortom de
geheele „vaderlandsche wetenschap", gelijk
reeds Matthias de Vries helt placht te noenun.
Daarvoor ware echter, behalve de toewijding
van alle beschikbare persoonlijke krachten, noo
dig veel grooter stoffelijke kracht, <1. i geld.
Immers deze Maatschappij nimmer rijk en veel
vermogend, gaat thans, als menige andere ge-,
bukt onder dc tijdsomstandigheden met name
onder de buitensporige verhooging der druk-
loonen en papierprijzen, die een voortgaan op(
den tot dusverre gevolgden voet schier onmo
gelijk maken, dwingen tot inkrimping van allo
uitgaven en leiden tot een wanverhoruhng tus-^
schcn de belooning van het geestesarbeid m
het handwerk; of zou „coöperatie". ..vakver»-
bond" „actie" staking" van vereenigingen en
schrijvers iets hiertegen kunnen doen? In al!en
gevalle blijft bezuiniging eersie eisch.
Na goedkeuring van een aantal verslagen was
aan de orde de bekendmaking van den uitslug-j
der stemming van nieuwbenoemde gewone ei\;
buitenlandsche leden der Maatschappij waartuw
