„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
"BINNENLAND.""
^FEUILLETON.
mmmiis
PRIJS DER ADVfüJM
m. vleeschhouwer,
C. SMIÏSXMÜP - TPAKC'ITFPT - ZÏ18T
Te'sf, interl. 158.
HM
SJAALS
AMERSFOORT
in diverse priizers bij
S pfiflSTraintaiiflT sifsr
19e Jaargang No. 143
p« 3 mA.mden voor Amers.
per post 1 2.60. per weck (met oralis veirekcr nS
Meen ongelukken) t O-1?6, aliondeilijke nummer»
f
0orüer''?i IS December 1320
DIRECTEUR i J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL.
TEL. INT 513.
van I 4 rcr.cs 1.05
mei inbegrip van ccn
bewijsnummer, elke icecl meer 0 25. d cnslaan c*
d ngen en Licldadi heids adve tcnticn voor de helft
der prijs Voor handel cn bcdrijl bestaan zeer
vooidccMgc benalin en voor het advcriccicn. hene
ci.cu aire, bevattende de voorwaar Jen wordt op
aanvraag toegezonden.
ME0BELFA8RIK4NT, HOF 16.
amersfoort.
SHAAHVOT. n'HTAM.EElt
i ba VU ai vis.
EN HET Bi: HOEF I' HEVSCH
- NIKT UlllIK TE ZIJN -
De Armeensche kwestie.
VHI.
Ik zou wel willen weten in deze lijn
redene-ercte daarop Balfour of Viviani en
de Fransche delegatie ven oordeel zijn, dat
onderhandelingen moeten worden ingeleid
met Moes-ta.pha Kemal om Armenië te be
schermen. Balfour was er voor dit vraag
stuk zorgvuldig te overwegen, omdat z. i.
van Volkenbondsweg-e slechts met Moesta-
pba Kemal kon worden onderhandeld, wan-
ineer hem iets kan worden aangeboden. Hoe
kan onze onderhandelaar, vond de gedele
geerde ven Groot-Britlannië, in staat zijn
iets aan te bieden, voordat de mogendhe
den. die betrokken zijn bij het verdrag met
Turkije, zorgvuldig met elkaar van ge
dachten hebben gewisseld. Moestapha Ke
mal stond aan 't hoold van een ongeregelde
rooversbende. Wat zou hem kunnen wor
den aangeboden, dat hij bereid was te aan
vaarden. Er konden hem slechts worden
geoffreerd hetzij geld, hetzij grondgebied.
Maar wnnne-er hem noch het een noch het
ander kon worden aangeboden, over welke
middelen beschikte de Bond dan om hem
te overreden. Balfour was óók voor maat-
regeten en wel snelle maatregelen. Maar
(met Viviani was hij het eens, dat aan het
denkbeeld om een expeditie van een zestig
tachtig duizend man te zenden naar Ar
menië nog al moeilijkheden waren ver-bon-
den, waarvoor nien begrijpelijkerwijze terug
deinsde. Daarom: wanneer kon worden on
derhandeld, dan was 't -wenschelijk hiermee
zoo spoedig mogelijk te beginnen. Maar
eerdat hiertoe werd overgegaan zou Ba.l-
four «raag het preciese standpunt en de
bedoelingen der Fransche delegatie ken
nen. Onderhandelen beteeken-t, aldus Bal-
Jour, een discussie tusschen twee beschaaf
de mogendheden, die wederzijds garanties
kunnen bieden. Maar wat kunnen wij doen,
gezien den huidig-en staat van zaken, in
eeni'^e «Mesten
dal l.ol rosultanl van Uw schopnirrr hoven
verw.uli I iv* zolfe heeft voldaan dat een
"ieder, dio Lel ziet. verrukt is over d»-n franïen
aanblik en huldo brengt aan den ontwerper
G. F. v. T.
zeer lovreden le ziui over den keuritren en
(Binn.iLvoüon n.-mlesr van con s-roni gedeollo van
Enijn buitenplaats to *s Giaveland
J. B.
en deel U hierbij mede dat ik bij
zonder tevieden ben over den nieuwen aanleg
van mijn tuin.
Wed. H. J. W. DE K.
Klein-Azië? Kunnen wij Moestapha Keinai
beschouwen als een beschaafde mogend
heid1? Daarom is 't noodig alvorens de on
derhandelingen te beginnen, dat wij zorg
vuldig de kwestie overwegen, want het zou
kunnen gebeuren, dat wij tot de erkentenis
kwamen, dat de onderhandelingen onmoge
lijk kunnen worden gevoerd.
Viviani daarop zette zijn standpunt nog
maals uiteen, .dat op het volgende neer
kwam: de Raad had al zijn best gedaan om
een mandataris te vinden, maar dat was
niet gehikt. De idee over een vloot of een
leger te kunnen beschikken moest men
daarom maar laten varen. Maar wanneer
men tevens afzag van de door Viviani be
doelde onderhandelingen of anders ge
zegd bemiddeling, dan zat er verder niets
op dan te constateeren, dat in internationaal
opzicht nóch do Volkenbond nóch de re
geeringen der wereld ook maar iets betee-
keqden.
„Tot dit zuiver negatieve resultaat komt
men: geen oorlog, geen vloot, geen leger,
geen geld, geen bemiddeling, geen arbi
trage. Men zegt, dat de reffeering, aan
welke door de mogendheden zal worden op
gedragen te onderhandelen of haar. stem te
laten hooren, met moeiliikheden zal hebben
te kampen. Maar moeilijkheden ontmoeten
wij daaglijks en ook in de toekomst zullen
wij ons daarvoor z:en geplaatst. Welke zijn
de moeilijkheden, die zich nu voordoen? De
regeering, die door de mogendheden wordt
gekozen, zal zich. tot de andere staten wen
den om te wete-n, tot hoever zij kan gaan."
Er was wel opgemerkt, dat Moestapha
Kemal een „wilde" was, die de wetten der
menschelijkheid niet kende en daarom niet
1 zou luisteren, maar Viviani wilde toch eerst
ile proef eens nemen.
Wie zegt u, aldus riep de Fransche ver-
j fegenwoordiger uit, dat deze „wilde", die
Europa kent en de wereld, niet onder den
1 indruk zal geraken, wanneer hij zal welen,
dat achter deze regeerin-g, achter deze man-
dataris, die als bemiddelaar is aangewezen,
de opinie staat van héél de wereld? Wie
/egt u, dat zulks geen indruk zal maken op
hem. die alle menschelijke wetten schendt
cn die volkeren afmaakt, wanneer hij zal
weten, dat achter deze geïsoleerde regee
ring héél de wereld, heel de nvenschheid
staat?Wij hebben niet l\et recht ons
te menschen rn diplomatieke onderhande
lingen. Wij beschikken niet over de ge
wapende macht op welk punt van'de we
reldbol ook om de rechtvaardigheid te doen
heerschen en 't verdrag te doen eerbiedi-
gen, dat ij van onze handteeken.ingen
hebben voorzien. Wij u/enden ons tot den
Raad, waarvan ik niet zal zeggen, dot hij
de uitvoerende macht is, maar die toch een
zekere macht vertegenwoordigt en wij zeg-
gen tot hem: „Ge hebt schipbreuk geleden;
j wij vragen u niet, opnieuw een poging te
doen." Wanneer wij niet bij machte zijn het
minimum dat ik heb gevraagd te doen en
dot nog minder is dan hetgeen Lord Robert
Cecil vraagt, aldus Viviani, dan zijn wij
niet in staat tot handelen. Maar wanneer
wij zelfs niet bij machte zijn een mogend
heid te vinden als onderhandelaar en be
middelaar, laten wij dan doorgaan met onze
theoretische en academische debatten ten
aan'noore der wereld, die zal zeggen: „Waar
lijk: er is niets veranderd onder 't spansel
der hemelen". Maar laten wij dan erken
nen, dat wij machteloos zijn om de lijdende
mènsch'beid te helpen.
Het verder verloop der zitting van 22 Nov.
hopen wij in een volgend artikel weer te
geven, daar het verslag der vergadering een
leerzaam beeld geeft van de ïaits et gestes
van den Volkenbond en de mentaliteit van
diens leden. Maar ondertusschen zii nog
maals hethaald, dat Armenië wezenlijke, d.
w. z. directe hulp tot dusver n-og moest
Vraaoi- candiiies >001 bel iiwsswen uwer
Ic!ileistalli|i en Betwiste Virderin-EP.
VfiN DER GRAAF Co
M STf !W O'S R»*??
1 ontberen. De reddingsboot is óf niet te
I vinden ö<f lek. Bovendien is in Armenië mid-
delerwijl een verandering van beteekenis in-
1 getreden, daar Armenië een sovjetrepubliek
is geworden. 'Een blad als de Frankfurter
Zeitung houdt, in haar ovondéditie van 9
Dec. j.l. zich bezig met dit feit. Het blad
maakt de opmerking, dat, terwijl de Volken
bond tot het resultaat is gekomen, dat hij
niet bij machte is den Armeniërs daadwer
kelijke hulp te verleenen, zich in Armenië
zelf een verandering heeft voltrokken, die
mogelijk verstrekkende gevolgen kan heb
ben de Armeensche regeering, die in 't
land zelf door de bolsjewistische revolutie,
van buiten door het nationalistische Tur
kije, het met dit land verbonden bolsjewis
tische Rusland en de sovjetrepubliek Azer-
beidsjan werd bedreigd, is afgetreden. De
Frankf. Ztg. schrijft dan het navolgende
„Daarop heeft zich de bolsjewistische
groep in 't bezit der feitelijke macht gesteld,
een overeenkomst met sovjet-Rusland ge
sloten en in Armenië zelfs de radenrepu-
pliek uitgeroepen. Deze feiten zijn het re
sultaat van een revolu'ie, die in de noor
delijke provincies van rmenië heeft plaats
gevonden. Feitelijk is de Armeensche ra-
denregeering, naar uit Russische berichten
b'ijkt, slechts in het bezit der revolutionaire
noordelijke provinciën. De toestand der re
publiek is in zooverre er béter op geworden,
dat sovjet-Rusland den honger en koude lij
denden Armeniërs greon en brandstoffen
j troepen, die daar nog stonden, zich ter be-
j schikking gesteld ven de nieuwe regeering
en is ook daar de radenrepubliek uitgeroe-
oeri. Het blad besluit, dat het bericht van
j de New-York Herald, volgens hetwelk in
gg het Ameriknaiisrne Hu s van Afgevanrclig-
I den een voorstel is ingediend," hiertoe strek
kende, dal geen militaire of financieele hulp
zal worden verleend, wanneer Wilson's ac
tie om te bemiddelen tusschen de Arme
niërs en Turken geen vrucht mocht aïwer-
pe<- p1 wal verouderd aandoet, wanneer
ir veranderde omstandigheden in aan
merking neem'
Volgens <k orrespondent der Manches
ter Guardian \e Reval echter moet de Ar
meensche sovjet niet bolsjewistisch zijn,
daar de communisten dé minderheid vor
men en de mensjewisten, die ook de revo
lutie leidden, de meerderheid in de regeering
vormen. Dezelfde correspondent is van oor
deel, dat door 't proc^ameeren der sovjetre
publiek in Armenië de kans op oorlog niet
geringer is geworden. De opmerking wordt
dan ook gemaakt, dot Kemal misschien door
het onderdrukken der Armeensche sovjet
republiek in 't gevlei zal trachten le komen
bij de geallieerden. Dit zijn echter veron-
derstel'ingen en hel is wenschelijk zekerdei
berichten uit Armenië af te wachten.
Bnitenlandsche Berichten.
Genève, 1 5 D e c. (H.-R,). De vergade
ring- van den Volkenbond heeft zich ton
gunste van de toelating van Oostenrijk tol
den Volkenbond uilgesproken, na eërst een
motie fe hebben aangenomen, waarin den
Baltischen en Kaukasischen staten, met het
oog op hun eventueel toetreden tot den
Bond. wordt aanbevolen maatregelen te tref
fen, die dienstig zijn om de toepassing van
JERSEYS
JUMPERS
R o m e 1 1 Dec. (H. R.) De Osservntore
Romano kondigt aan, dot tegen 15 Dec. een
geheime kardinnolsbijeenkomst is bijeen
geroepen.
We e n en 14 Dec. (V. D.) Praag ia
sinds 13 Dec. van alle telefoon- cn telc-
giaafverkeer afgesloten. Slechts staats e-
sprekken werden toegestaan. In de provin
cie zijn dientengevolge de meest alarmce-
rende berichten in omloop. Reizigers, die
uit Praag komen, zeggen dat aldaar een
communistisch oproer in vollen gong is. De
Tsjechische troepen, die de huidige rcuee-
ring onvoorwaardelijk zijn toegedaan, tre
den, in samenwerking met de politie, onder
groote geestdrift op tegen do communisten
en worden- daarbij door de leiders der so
ciaal-democraten gesteund. Er zouden reeds
tochtig communisten zijn doodgeschoten.
Ook de troepen en de politie hebben zware
verliezen geleden. De Duitscb-Boheemscho
garnizoenen zijn naar Praag ontboden. Het
in Leibnitz- thuis behoorende Tsjechische
regiment is in volle uitrusting naar Praag
vertrokken.
heeft toegezegd. Bovendien heeft het bols
jewistische Azerbeidzjan nu op de betwiste
provincies Zangzoer, Naohitsjewan en Ka-
rabagh afgezien. Daar Kemal pasja met sov-
jet-Ruslar.d i-s verbonden, zal Armejiië, zoo
lang het bo'sjewistisch is, oo-k wel door de
Turksche nationalisten niet rust worden ge
laten en vanuit dezen Gezichtshoek bekeken
zou de stichting der Armeensche sovjetre
publiek, die echter natuurlijk een verdere
versterking der Moskousche regeering is.
door dien nood zijn geboden."
Het blad rs van oordeel, dat om de over
blijfselen van het volk, dat in zoo sterke
mate is uitgeroeid en dat van buiten af nie
mand he'pen kan en ook, zooals de houding
van Amerika het vorig jaar heeft bewezen,
door reëele machtsmiddelen niemand hel
pen wil, té redden, nauwlijks iets anders
overbleef dan zich in den eenen of anderen
vorm te onderwerpen aan de verdrukkers.
Daarmee is niet gezegd, constateert de
Frankfurter, dat Ka-ssian, die aan 't hoofd
der Armeensche rademegeering slaat, geen
overtuigd bolsjewist isArmenië vormde
steeds een bodem voor 't radicalisme.
..Maar het zou wel niet'zoo gemakkelijk
succes hebben bereikt, wanneer niet juist
het 'and, zooals anderhalf jaar geleden Hon
garije, hel bolsjewisme als uitkomst lvad be-
schou vd." Het b'od maakt, dan nog verder
do volgende feil olijke opmerkingen De
mei'we regeering heeft met de Russische
sovjetregeering en met Kemal pasja begroe-
lingstelegrammen gewisseld. Nada: de oude
regeering Eriwan heeft verlaten, hebben de
de algemeene beginselen, welke in de over
eenkomsten inzake de minderheden zijn ver
vat, te verzekeren.
Brussel. 15 Dec. (H. R.) De confe
rentie van geallieerde deskundigen heeft
niet algemeene stemmen Delacroix tot voor
zitter gekozen. Daarna werd hel werkpro
gram samengesteld, Dit program, dal" den
financïeelen en economises en toestand cn
de betalingscapaciteit van Duitschland be
vat, zal heden aan de Duitsche gedelegeer
den worden overhandigd, die morgenoch
tend aan de conferentie zullen deelnemen.
Munchen, 14 Dec. (V. p.). Nadat het
antwoord van generaal Noliet op de Duit
sche antwoord-nota inzake de ontbinding
der Einwohnerwehren bekend was gewor
den, kwam de ministerraad van Beieren on
middellijk bijeen oni een definitieve beslis
sing te nemen. De ministerraad was het er
over eens, dat de toestand, geschapen door
den eisch tot onmiddellijke ontbinding der
Einwohnerwehren zeer ernstig was. Dc
Beiersche regeering. heeft de rijksregeering
verzocht de onderhandelingen voort te zet
ten.
Bern, 1 5 D e c. (H. R.) Na den nationa-
len raad heeft thans ook de staatsraad het
ontwerp tot onverwijlde verhooging der
posttarieven aangenomen.
M n 3 r id, 15 Dec. (H. R.) De minister
van oorlog heeft bij den ministerraad een
ontwerp aanhangig gemaakt cm den mili
tairen diensttijd op twee jaar terug te bren-
j Ren.
Zurich, 14 Dec. (H. R.) Van gezag
hebbende zijde wordt het bericht van do
Kölnische Ztg., volgens hetwelk te Belgra
do een boerenrepubliek zou zijn uitgeroe
pen. tegengesproken. In werkelijkheid is
Raditsj het hoofd der Croatische boeren
partij en geen Serviër. Zijn aanhangers won
den uitsluitend gevonden op het grondge
bied van hel vroegere Croatië.
Kopenhagen, 15 Dec. (W. B.) Na
tional Tidende meldt uit Belsingfors: Trotzki
heeft op een landbouwcongres te Moskou
verklaard, dat het roode leger tot de helft
der tegenwoordige sterkte zou worden inge
krompen. De Sovjet-regeering zal met allo
niiddc'en den vrede trachten te bewaren en
door vérgaande concessies den definitieven
vjede met de rroote mogendheden pogen
te verkrijgen. De omstandigheid, dot Enge
land een voorstel had gednon tot het slui
ten van een handelsverdrag doet hopen,
dat de vrgde niét meer ver af is. Trotzki
gewaagde nog ven de ernstige antithesen,
die in Rusland tusschen leger en* volk zijn
ontstaan. Deze zouden door de reorganisa
tie van het leger spoedig verdwijnen
Genève, 14 Dec. (H. R.) Koning
Constantijn zond aan den president der
Zwitsersche bondsrepubliek een telegram,
waarin hij voor Zwitserland's gastvrijheid
donk zegde.
Venetië, 1 4 D e c. (H. R.) Constantijn,
vereezolrl dmor ziin xrèzin. lrw.'vm '.c nvrvnds te
VeneUë aan. Morgen zal hij zich insche
pen voor Athene.
Volgens Reuters bizondere dienst
wordt uit Batoem gemeld, dot na 't sluiten
van den vrede tusschen Armeniërs en Ke-
malisten te Erivan onderhandelingen zijn
begonnen omtrent het vaststellen der Ar
meensche grenzen. De regeering te Moskou
heeft officieel hekend gemankt, dat zij de
onafhankelijk van sovjet-Rusland erkent ei>
de bescherming van de onschendbaarheid
der Armeensche belangen op zich neemt.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Avondvergadering van Dinsdag 14 De-
ceniber.
Voortgegaan wordt met de behandeling
der begrooting van Landbouw, Nijverheid en
Handel.
De heer Merchant (V.D.) heet de Mi
nister welkom bij diens joyeuse renitrée. Hij
wijst erop dot het vragen van schorsing der
beraadslagingen op een misverstand berus
te. Spr. zelf had reeds opgemerkt dat de
Elke dag hieeft zijn eigen verplichring.
S^ariha.
De Markt te Richmond.
Moge het voor een goecï deel van de
tooneel'Iilteratuur veelal voor het mo
derne drama wenschelijk zijn, dat het
publiek niet te voren weet, hoe de han
deling zal verloopen, om dan in spann-ing
den gang van het conflict te kunnen volgen,
voor de opera geldt een^-andere regel,
t Karakter van de muzikale comed'ie, het
Spel waarbij het toon-eel en de toonkunst
zich naar elkander nijgen om elk iets
offerend een. schoon kind te scheppen,
dat naar Vader en Moeder beide aardt,
vraagt een explicatie te voren, om het best
tot recht te komen.
Nu Amersfoort dan ook uit eigen milieu
een opera gaat opvoeren, voelen wij het als
oen moneèle plicht hier d'e taak van „mon
sieur pa/rlant au public" te vervullen, om-
a dat zoo gaarne ieder naar ver-mogen tot het
welslagen medearbeidt.
De intrigue van de „Martha, of de markt
te Richmond", Friederich vort Flolow's be
kendst product, naast en boven de „Stra-
della", is dan ongeveer de volgende:
In de eerste actie is de hoofdpersoon.
Lady Harriet Durham, niet vrijgebleven van
de gevolgen van 'n lekker lui leventje: ver-
ivebng. Ze verveelt zich wanhopend en haar
■vertrouwelinge Nancy is niet bij machte
Mylady op te vroolijken. Evenmin is Lord
Tristan Micklöford, haar neef, in staat haar
te charmeeren, laat staan ai te ledden, er
moet iets gebeuren en er gebeurt
feitelijk zoo weinig in het starre leventje
van Lady Durham, eeredame der koningin.
Het eenvoudige volk is er beter aan toef
Lady Harriet hoort hen. zingen; 't is jaar
markt in Richmond, dan verhuren zich de
landmeisjes aan de pachters.
Dan komt de inspiratie: ze zullen zich
verkleeden als landvolk en deelnemen aan
de markt. Protesten van den ijlhoofdigen
Lord Tristan baten niet; de jongen 'heeft
geen greintje fantasie! Maar 't schoone plan
gaat door ondanks tegensputteren des ver
liefden neefs en de dames vinden, dat de
grap eerst goed wordt, als op de markt
(tweede scène der eerste acte) Plumket, een
pachter, en Lyonell, zijn» pleegzoon, hen
huren.
Lord Tristan kan zich met verzoenen met
een dergelijke ongepastheid en loopt naar
het gerecht, maar de rechter van Richmond
beslist, dat 't handgeld is aanvaard) en dus
■de huur geldig en bindend1.
In het tweede bedrijf komen de nieuv.e
dienstmeisjes thuis. Dan valt hern in, dat dit
spelletje niet zoo makkelijk is, als 't lijkt,
z-e kunnen niet spinnen, wat haar onder
veel vroolijkheid woidt geleerd en de pach
ter en zijn pleegzoon achten „Martha" en
„Julia" (zoo noemen zich Lady Durham en
haar vertrouwde) bepaald een aanwinst.
Lyonell, -da pleegzoon, gaat zelfs zoover,
verliefd te worden od' Martha, een liefde,
die pas opbloeit als zij hem „die letzte Rose
j he-eft voorgezongen.
Maar in clezen geheimzinnigen vonde-
I ling, van wien de pleegvader niets wist, dan
dat hij in 't bezit was van een gouden ring,
welke bij lijfsgevaar aan de koningin moest
'worden getoond, 'heeft Martha geen zin en
ze wijst h.em af evengoed als Lord Tristan.
Des nachts daarop laat deze laatste de
dames de pachthoeve ontvluchten.
In de derde acte is de koningin met haar
gevolg op jacht gegasn en zijn Plunkett en
Kompanen toegestroomd, cm de schitteren-
Iiri'
de jachtstoet te aai.schouwen, die nog op
zich wr.chten laat.
Om den tijd de dcoden wordt dc bierkan
te voorschijn gehaald en een liedje gezon
gen.
De jachthorens klinken nu en het jacht
gezelschap verschijnt, dat Nancy en Plun
kett den braven pachter herkent. Deze moet
vluchten en Nancy wordt aóhtergenouden.
1 Lyonel, nog vol van zijn wreede Martha,
doolt door het woud terwijl ook Lady Har-
riët eenzaamheid zoekt, om hare emoties
té beteugelen. Tristan, die haar wilde vol
gen, wordt naar huis gestuurd. Nu komen
de vondeling en Martha elkander tegen en
weder verhinderen trots en misbegrip, dat
deze geliefden elkander in de armen vallen
en misschien was dat nog wel gebeurd, als
niet het jachtgezelschap plotseling versche-
nen was en Lyonel voor waanzinnig had
verklaard, wat een rgdikale, schoon naieve
oplossing is, die altijd in meer gecompli
ceerde gevallen wordt geopperd.
Gelukkig kon Plumketl nog net de mys
terieuze ring bemachtigen. Scherm valt
snel.
In de vierde acte begint Lady Harriet, ali
as „Martha" le gevoelen, dat zij den trou
wen Lyonel wel wat ongenadig heeft behan
deld en poogt nu hem weer aan zich te bin
den, want dot zij hem lief heeft, is haar thans
gebleken. Plumkett, een en al bereidwillig
heid brengt d'e blijde boodschap, doch Ly
onel,- somber en gekrenkt blijft melankolïek
en min of nieer onhandelbaar.
Dan poogt Martha het nog eens met „die
letzte Rose wellicht, dat deze aria teerder
herinnciingen in hein wekt. Doch deze me
lodie brengt haar slechts verwijten en ver-
wenschingerj en zelfs als Martha hem ver
haalt, dal zij zelf met dc ring naar den Ko
ning is gegaan om clementie en dat toen
bleek, dat de vondeling een Graal Derby
is, dan is en blijft de karakter-vaste Lyonel
ongenegen zijn liefde te toonen. Niettemin
brandt deze in zijn* binnenste I
ïn de tweede scène van deze laatste acte
zien we Richmond's mankt weer terug.
Maar ditmaal is het een schijnmarkt. Ly
onel is door dien vloed van lyebeurtemsspn
waanzinnig geworden en om een crisis uit
te lokken, die mogelijk hem 't versland her
geeft wordt de markt, waar de historie is be
gonnen, gc miteerd.
Öp de plek zelf wil Martha trachten Ly
onel terug te winnen, niet den waardigen
Plumkett is afgesproken, dat hoj Graaf Der
by meetronen zal. Zoo geschiedt het. En
thans is de ongelukkige niet langer in staat
de burchtpoort zijner trots gesloten te hou
den voor liefdes beleg, dat bem zoo hevig
bestookt.
En waarlijk zijn geestvermogens keeren
weder. Zoo krijgen dan eindelijk zij elkander
en valt Lady Harriet in Lyonel s armen En
onderwijl is nög een paartje ontstaan:
Nancy, de verknochte stemt toe in een hu
welijk met Plumkett den rijken pachter.
Want tusschen de bedrijven door is ook
tusschen hen liefde geboren.
Het scherm valt, want alle partijen zijn
voldaan, uitgezonderd den charmanten
Tristan, maar dat zou dan ook bezwaarlijk
zijn.
Dit is de geschiedenis van Martha en
dat ze als verhalend proza verouderd is,
frappeert wel sterk. Maar zoodra de muziek
gaat illustreeren, verdwijnt het gevoel van
gekunsteldheid en van pingpong met emo
ties en wordt door de geest van de thans
nog evenzeer aanvaardbare muziek, alie3
begrijpelijk, spannend en belangwekkend.
Want dht is tenslotte de verdienste in een
opera f Het is onzinnig er den maatstaf van
kritiek op dramatische kunst of op litt^ra-.
tuur voor te willen gebruiken, de ..Martha-
«Mi hooeloos belachelijk te maken zijn 1