JLION
1.1. SÓIIÖIÉSi Zn., lltrecHiistr. II, Til 145.
KANTOORMEUBELEN
Aldegondestraat 1051051107 Langstraat 84
Vraagt Prijsopgaaf
De lieer Snoeck Henkemars (CH.)
jluit zich tij de kotste Wacht aan en vroagt
lerisiverbetsring der directeuren -van Rijks
B. S.
De heer Van W ij n bergen fR. K.)
renscht subsidieverhooging von de bijzon- j
e middelbare scholen in verband met de
'erhoogde leerarensalarissen.
De heer Drion (V. L.) verzoekt de mi-
ster de H.B.S. te Gorichem als nog wei j
nemen.
De heer K. terLaen (S.D.) wenscht de
jerhooging der rijksuitkeering voor de
RUS. te Zaandam van 10.000 op
fc 20.000 to brengen,
t De heer Z ij 1 s t r a (AntinRev.) waagt een
jpoodv/et voor de suhsidie-vevhoaging van
[bijzondere H. B. scholen en gymnasia en
itvoorts een voorsch-itregeling voor subsk
(dies.
De h^r Van Beresteyn (vrijz^-dem.)
Ondersteund l>et betosg van den heer Al-
II) er da, inzake de herziening van de subsi-
jidieregelmg' voor de gemeenschappelijke
jji. B: scholen en vraagt met den heer Van
{"[Wijnbergen vereenvoudig"ing van de eind-
jjextmens AI. O.
J De heer Van der Waerden (S. D.)
Obepleit de wijziging van het eindexamen-
reglement en overneming der H. B. Scho
ien, met daaraan verhonden handelscur-
eussen.
J De m i n i-s.t^ar v o n o n-d e r w ij s zegt
de hoTideiscuisussen hij de LL B. schoien
sniet over te nemen om niet vooruit te loo-
pen op de beslissing omtrent heb karekier
van het hanoctelsond-erwijs bij de herzie-
living van demicköelbaar onderwijswet, *wa ar-
Êivam het ontwerp in de eerste maanden van
f'het volgend jaar zal worden ingediend. Dan
ook de examenquaestèe onder oogen
Ciworden gezien.
Met het oog op-cle s-Vijging van de on-
ilervvij&begrootiTLg van 54 tot 133 miJlioen
Tinoest hij over cfe gebeele linie bezuinigen.
JHij is echter bereid de H. B. scholen te
ïïSn.'jek, te Apeldoorn en Gorichem succ-es-
/Bieveïijk over te nemen w&nnper deze plaat-
l.sen niet hij machte zijn ze verder te be-
iJcostigen. Salarisherziening van de leeraren
fbij het M. O. zou het bijzonder M. O. in
fhet gedrang- brengen en is ook niet urgent,
•ïaanclem heeft geen recht op hooger sub
sidie voor de H. B. S.
f Een wetsontwerp is gereed om voor rijks*
tVege de mogelijkheid te openen om kapita
len te krijgen voor den bouw van bijzondere
H. B. scholen en gymnasia, waarvan de
Ipchoolbestirren rente en aflossing' waarbor
gden. De minister zal cfe subsidies verhoo-
jgen.
De heer Staalman (M.-P.) dringt aan
op vereenvoudiging der inrichting von het
Rijksinstituut voor lichamelijke opvoeding
en vestiging- van dit instituut in Amster
dam.
De heer Duy maer van Twist (a.-j.)
faat in het algemeen met de plannen mede.
De heer D e S a v o rn i n L o h man (C-
tf.) komt op tegen de moderne onesnier van
■Wslructionisme.
De heer G er h ar d (S. P.) verdedigt het
voorstel, evenals de heer v. W ij n b e r g e n
(R. K.)
De heer K e t e 1 a air (V. D.) stelt voor, de
aangevraagde ƒ3000 uitsluitend voor on
derzoek naar oprichting van zoodanig insti
tuut beschikbaar te stellen.
De Minister verdedigt Utrecht als ves-
tingplaals en neemt het amendement over,
mits de Kamer op 't standpunt blijft staan
dat er een Rijks Centraal Instituut moet ko-
*nen.
De heer D e Sn v o rn in Loh man ver
klaart nu tegen den post te zullen stemmen,
^evenals de heer Duymaer van Twist
doch na verklaring van den heer Beumer
(A.-R.) namens de commissie van rappor
teurs, dat de Kamer thans uitsluitend te
maken heeft met de gewijzigde redactie,
wordt het aTtikél donder stemming aange
nomen.
Bij de afdeeling nijverheidsonderwijs be
pleiten de heeren Gerhard (S.-D.) en
Ketelaar (V. D.) salarisverbetering voor
de leeraren en uitvoering van de wet cp het
nijverheidsonderwijs.
De heer K. ter Laan dient een motie
In om aan de nijverheidsscholen .alsnog
Rijkssubsidie toe te kennen.
Avondvergadering. Geopend te 8 uur.
Onderwijsbegrooting.
De beraadslaging wordt voortgezet.
Mevrouw G r o e n e w e g (S. D.) bepleit
^centralisatie van 'het schoolonderwijs voor
meisjes, korte cursussen in het huishouden
jyoor arbeidersvrouwen en cursussen in kin
derverzorging niet voor meisjes, maar voor
Volwassenen, speciaal jonge moeders, en
subsidie voor de Rotterdamsche opleidings
school voor leeraressen in dit vak.
De heer V a n R a v e s te ij n (C. P.) vraagt
Bal ar is verbetering voor de leeraren bij het
^nhidelbssr technisch (Onderwijs.
De Minister zegt dat bezuiniging de
xetien is dat verschillende ambachtsscholen,
'o.a. die te Zaandam, niet-op-deze begroating
voorkomen. De motie-ter Lean is onuitvoer
baar met het oog op 's lands financiën. Met
invoering van de wet op het nijverheids
onderwijs kan geen groöter spoed worden
[gemaakt. Spr. weifelt om te voldoen aan
inet verzoek van mevrouw Groeneweg om
Vubsidie aan de Vereeniging Kinderverzor
ging. De klacht van den heer Van Rovesteijn
'ial spreker onderzoeken,
j Spreker overweegt wijziging in de subsidie
tïégeling avn het nijverheidsonderwijs.
De heer T e r L a a n trekt zijr. motie in.
De heer Snoeckllenkemans (C. 11.)
Vraagt een positieve toezegging, dat de Mi
nister 70 steun zaÖ geven asn inrichtin
gen voor nijverheidsonderwijs, ook als an
deren dan de gemeente de ontbrekende
^0 bijdragen.
De Minister zegt alsnog toe te zullen
overwegen de scholen, die dit jaar geopend
zijn, op een suppletoire begrooting te zul-
len brengen. j
Bij de afd. lager onderwijs bepleit de heer
Bulten (R.-K.) invoering van schoolbios- j
copen en verschillende belangen voor
schoolhoofden en onderwijzers.
De heer Ossendorp (S. D.) komt terug
op 's Ministers demigreerende uitlating op
26 November, volgens welke de onderwij
zers gemiddeld slechts 2uur per dag zou
den werken. Die uitlating heeft de onderwij
zers diep gegriefd.
Volgens spr. zal voorts weldra blijken dat
de minister niet heeft voldaan aan den
wensch van alle partijen om den in functie
zijnden onderwijzer in salaris gelijk te stel
len met den toekomstige.
De heer K. ter Laan bepleit de belan
gen der M. U. L. O-onderwijzers, die 500
salaris zullen verliezen tengevolge van de
nieuwe regeling.
De heer Snoeck Henkemans (C-
H.) bepleit de belangen der leeraren aan de
bijzondere kweekscholen.
Mevrouw Groeneweg dringt aan op
seloTieer'ng van de handwerk-onderwijze-
ressen die lesgeven buiten de schooduren
en vraagt waarom onder de 103 leden van
het schooltoezicht, maar 2 sociaaldemocra
ten zijn benoemd.
De Minister antwoordt dat het volko
men nieuw voor hem is. Van Va der voor-
I gedragenen was de richting hem onbekend.
1 Spr. wil overweg-en, de menschen, die in 't
vertrouwen hebben geleefd, zal zij dit jaar
I nog iets zouden krijgen voor onderwijs in
I het Fransch, daarvoor no" vergoeding te ge
ven. Maatregelen ziin gneornen om de uit
betaling der salarissen te bespoedigen. Wat
de M. U. L. O.-scholen aangaat, dit punt
dient op de keper onderzocht.
Spr. herhaalt, met zijn,initiating inzake de
2Ja uur wenk per dag tegenover de onder
wijzers niets denigreerends te hebben be
doeld. Het zei wel blijken dat zijn salarisre-
j geling voor de onderwijzers een zegen is ge
weest.
Bij art. 161 vraagt de heer Ossendorp
verhoogmg van de kostgeldtoelage voor
kweekelingen -bij de Rijkskweekscholen.
De Al i ni s t e r vindt daartoe geen aan
leiding.
Bij «rt. 168 dringt de heer Van W tj n-
bergen (r.-k.) erop aan te normaalessen
nog eenigne tijd instond te houden.
De M i n i s t ei belooft overweging.
Bij art. 170 betoogt de heer Gerhard
(s.-d.) de geringe beteekenis der opleidings-
cussussen voor de -«ofdakte.
De Al i n i st er vertrouwt dat dit als ge
volg der nieuwe salarisregeling vanzelf zal
verbteeren.
Bij art. 183 zegt de Minister den heer
Van Wijnbergen overweging toe van ruimer
behartig mg van 't belang van oefening der
jeugd.
Bij art. 189 vraagt de heer Ossendorp
verhooging van *t subsidie voor het School
museum te Amsterdam.
De Minister zal dit eventueel overwe
gen.
Bij de afd. Kunsten en Wetenschappen
vraagt de heer Van Beresteyn (v.-d)
\rijstelling van registratierechten voor de
Vereeniging tot behoud van natuurmonu
menten. Spr. breekt voorts een lans voor 't
filmarchief, dat voor steun in aanmerking
komt.
De Mi mist er zegt, dat de Vereeniging
Filmarchieg voor subsidie -financieel nog te
zwak staat. Het eerste verzoek zal hij aan
zijn ambtgenoot van Financiën overbren
gen.
De AI i n i sier zegt den heer van Bere
steyn verder overweging loe van positiever
betering der commiezen bij de Rijksarchie
ven.
Bij art. 200 dringt de heer van Bere-
steyn aan op herziening van de rangre-
geling voor de ambtenaren bij het bureau
voor de monumentenzorg.
De M in i s.t er zegt een syppletoire be-
grooting toe.
Bij erf! 214 klaagt de heer van Bere
steyn over de verwaarloozing van het
slot Loevestëin.
De heer Be u m er (A. R.) sluit zich hier-
j bij aan.
De AI i nis ter zegt de zaak nog eens
te hebben nagegaan. Een der grootste ga
ten in den toren is gestopt. A'Iasr volledige
restauratie van het slot zou millioen kos
ten, restauratie van het dak alleen
20.000.
Bij art. 213 verzet zich dë heer Beu
mer tegen 10.000 subsidie, hierbij aan-
1 gevraagd voor restauratie van het afge-
zaer aan te bevelen
ORSQSKSELS
Bordeaux gev/as 1917
Per fissch f 1.75, psr anker f 72.-
De Minister dupliceert.
Bij art. 224 danken de heer van Bere
steyn en de M5 n i s t e r den heer Kamp
te Nijmegen voor diens beschikbaarstelling
ven een museum van opgegraven voorwer
pen.
Bij art. 267 bepleit de heer van W ij n-
b erg e n pensioen voor de redacteuren
van het Woordenboek der Nederlandsche
taal.
De Minister zegt overleg toe met zijn
ambtgenoot ven Financiën.
Den heer van Beresteyn deelt de M i-
n i s t e r mede, dat er met het oog op den
toestand der financiën geen kijk op was,
meer subsidie voor de letterkundigen uit
te trekken.
Bij aTt. 270 licivt de heer Dr essel-
huy s (V. L.) een amendement toe tot ver-
hooging met 45621 van het subsidie voor
de Volksuniversiteiten.
De heer Van D ij k (R. K.) sluit zich
hierbij aan.
De heer Gerhard (S. D.) ondersteunt
eveneans het amendement.
De heer Van Wijnbergen bestrijdt
het amendement.
De Al i n i s t e r zegt, dat over d>e geheele
linie nu eenmaal bezuinigd" moest v/ord'en
en wiist het amendement af.
Hedenmiddag zal -er over gestemd wor
den.
Bij art. 232 dringt -de heer Van Bere
steyn aan op billijke verdeeling van de
subsidie voor d-e orkesten en op het tegen
gaan van belasting op de kust.
De heer Beumer verklaart, mede na
mens zijn geestverwanten, geacht te willen
worden tegen den post te hebben gestemd.
De heer H. Hermans (R. K.) vraagt
subsidieverdubbeling voor het Maastrichtsch
orkest.
De AI i n i s t e r zegt dit toe en verklaard
wijziging van het verdeelen van de gelden
ernstig te zullen overwegen.
Bij de afd. pensioenen vraagt de heer
O s s e"n dorp verhoogiivg van pensioenen
voor weduwen van vóór 1906 gepensio
neerde leeraren.
De Alinister zal den minister van Fi
nanciën dien wensch kenbaar maken.
Ove'r de begrooting zal heden gestemd
v/orden.
Daarna wordt aangenomen een supple
toire onderwijsbegro-oting voor 1919 en de
vergadering te 12.40 na middernacht ver
daagd tot 11 uur dezen ochtend.
brande kesteel Geysteren door den eige-
De heer van Beresteyn verdedigt
den post.
I De AI i n i s t ei sluit zich daarbij aan.
Bij art. 219 dient de heer van Bere
steyn een motie in om de kosten van af-
schaffing van den portvrijdom voor zending
van boeken en archiefstukken van Rijks- en
pemeente-bibliotheken e. <1. niet ten laste
der studeerenden te brengen.
De Minister verzoekt den voorsteller
j de motie in te trekken-.
De heer van Beresteyn zegt, dat dit
overleg niets zon geven, doch trekt op aan-
drang van den Voorzitter, die door den
heer Dresselhuys gesteund wordt, zijn
i motie in.
j Bij art. 220 wijst de heer Dressel-
1 h.u y s erop, dat de Kon. Bibliotheek voor
1921 slechts 4600 voor aankoop van boe-
ken beschikbaar krijgt.
De Alinister zegt, dat hiervoor in
1920 j 8000j 9000 is uitgegeven.
De heer Dresselhuys repliceert.
De hoer van Ra ve steyn acht het be
schikbaar bc-irag belachelijk en een bewijs
van het ondercaan der z.g. burgerlijke be
schaving.
Berichten.
De Staatscourant van heden 19
December bevat o. a. de volgende Kon.
'besluiten*
benoemd tot ridder in de OTanje-Nassau
orde dr. J. P. G. ven der Meer, oogarts te
Maastricht;
benoemd tot burgemeester van Nieuw-
wolda F. Tjaberings, thans secretaris;
op verzoek eervol uit s lands dienst ont
slagen met voorlooppig pensioen -de Indi
sche ambtenaar met verlof P. Ch. Boogaard,
laatstelijk Ielegraaf controleur bij de Staats
spoorwegen in Indië;
benoemd dot officier in de Oranje-Nas-
sau-orde J. van Herwijnen, voorzitter van
commissie van onderzoek inzake reor
ganisatie ven den kadastralen dienst en no
taris te 's Gravenhag>e;
toegekend de zilveren eere-medaille der
Orönje Nassauorde aan E. Palts, commies
lste klasse bij de directe belastingen te Am
sterdam;
benoemd tot 2e secredoris van den Raad
van Beroep voor de invoerrechten te Am
sterdam A. F. Kerberl;
tot adjunct-controleur bij den waarborg
en de belasting der gouden en zilveren wer
ken J. Kwint, commies te Arnhem en is hij
als adjunct-controleur tijdelijk te Arnhem
werkzaam gesteld;
benoemd tot adjunct-accountant bij de
directe belastingen te Amsterdam lste
bureau I. Alontagne, thans tijdelijk;
op verzoek eervol ontslagen uit 'sRijks
dienst J. H. Eelsingh, belasting-ontvanger
te Groningen; mr. S. C. Geldtelder als ad
junct-inspecteur der directe belastingen ter
inspectie Rotterdam en J. Wolf te Rotter
dam als verificateur der invoerrechten.
Audiënties. De gewone audiën
tie, van den minister van oorlog, zal op
Donderdag 23 Dec. niet plaats hebben.
met de Servische Regeering naar de Tweede
Kamer gezonden door den Minister van Bui-
reniandsche Za>ken.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
De Jonge betreffeiwie het conflict met de
Servische regeering, heeft de Alinister van
BuKen-'.andsche Zaken geantwoord
1. Voor de ibeantwoording van die eerste
vraag zij verwezen naar de regeeringsme-
dedeeling op 15 December aan de Kamer
gedaan. Zooals dsaruit blijkt, is de behan
deling, den consul der Nederlanden te Bel
grado aangedaan, slechts de verwijderde
oorzaak geweest van het tegenwoordig inci
dent.
2. Deze consul heeft in het laatst van
Juli 1920, terwijl Hr. Ms. gezant met verlof
afwezig was, lost gekregen het grondgebied
van het loonlnkrijk der 5er ven, Kroafcen en
Sloverven te verlaten. De Tegeering heeft dit
in het begin van Augustus vernomen uit
I een telegTam van den consul, uit Weenen
verzonden.
3. Voor vroegere mededeelingen aan de
Kamer heeft geen aanleiding bestaan. Het
geen in het begin van den oorlog met den
consul te 'Belgrado is geschied, is der re-
geering eerst geruimen 'tijd later ter oore
gekomen. Er bestond toen evenmin als bij
de laere besprekingen eeriig-e grond om
te onderstellen, dat urt de zaak verdere
moeilijkheden zouden voortvloeien. Het be
richt van de terugzending van het door de
plotselinge Uitzetting van den consul noo-
dig geworden Nederlandsche protest weid
dadelijk na ontvangst, den 19den Novem
ber, naar Genève geseind, met nazending
per eerstvolgenden koerier van nadere me
dedeelingen. Daags nadat deze te Genève
waren ontvangen, kwam het telegralisch be
richt nopens het aftreden van den minister
van builerilandsche zaken en diens vervan
ging. Onder die omstandigheden scheen
het, en was er reden om aan te nemen,
dat de definitieve conclusie uit de houding
der regeering te Belgrado niet moest wor
den getrokken, voordat alsnog aan den nieu
wen titularis gelegenheid was gegeven om
zich nopens de houding Len opzichte van
Nederland uit fce spreken. Het ligt voor de
hand, dat eenige publicatie nopens hei inci
dent op den afloop van dezen stap moest
wachten en dat daartoe eerst kon worden
overgegaan, nadat dienaangaande Zondag
12 December telegrafisch bericht was bin
nengekomen.
De minister van Ruitenl. Zaken heelt, in
aansluiting aan de mededeeling, door hem
in de vergadering der Tweede Kamer van
15 dezer gedaan, ter voldoening aan het
uitgesproken verlangen, aan de Kamer een
nota te doen toekomen, waarin de bekst is
opgenomen van de briefwisseling, die aan
het jongste incident met het Koninklijk der
Serven, Croaten en Siovenen is voorafge
gaan.
Daaruit blijkt, dat de briefwisseling begon
c 2 Juli 1919 en eindigde in November
1919, en dat het protest onzer regeering bij
de Servische gedateerd is 13 November i
1920.
Troepen naar Wilna.
Na goedkeuring door de Staten-Gene-
raal 2ullen door de regeering een detache
ment van 100 mariniers, zoomede eenige
officieren worden uitgezonden.
Aan de autoriteiten van land- en zee-
macht is opgave gevraagd van officieren, 1
die, hetzij door kennis van de Russische of
Poolsche taal, hetzij cloor ervaring op admi- j
nistratief gebied, geschikt zijn om geduren-
de het plebisciet te Wilna met bijzondero
opdrachten te worden belast.
De voordrachten van hen, die voor deze
uitzending geschikt en genegen zijn en zich
voor tenminste een half jaar ter beschikking
wenschen te stellen, moeten uiterlijk 27 de
zer inkomen. i
Reeds hebben ,zich eenige officieren voor
deze detacheering aangemeld.
Met conflict met Servië.
De heer .G. D. Advocaat, Nederlandsch
gezant te Belgrado, is thans met verlof te
's-Gravenhage aangekomen.
Naar wij vernemen, zijn de diplo
matieke bescheiden betreffende het incident
De Oostenrijksche schuld
aan Holland. Men meldt ons uii Wee
nen: Gouverneur Spitzmueller verklaarde
Zondag in -de algemeene vergadering van I
de Oostenrijkschddongasrsche Barvk, dat de
Commissie van Herstel zich verzet tegen
de betaling van de Hollandsche schuld, te
gen het standpunt van de Bank en de
liquidateirren.
J
Staatsloterij. Aïet ingang van de
426ste Staatsloterij is benoemd tot eollee-
trice der Staatsloterij te Leiden mevr. N. i
Langeveld, weduwe van F. van Romburgh,
aldaar.
Fa. VAN NIEUWKERK ELZENAAR
EJectr. Kanioormeubefdnfabriek
Tel. 54 8
Tel. 52*
■Steeds voorradig uitgebreide aorieerloe
Irijziaulg Item. Bond.
Zaterdag cn Zonde# ia te Gr&aingea de
nieene vergadering gehouden m den Vrij»
Dem. Bond. De voorzitter, de heer mr. J. Linta
burg opende Zaterdagmiddag te tvreo uur d^|
vergadering, met een rede met als uitgangspunt
de „vaststelling van een nietnr "beginsel- eni
werkprogram".
Hij herinnerde er aan, dat de Bond bijna twimjj
tig jaar geleden werd opgericht en ging na wag
er in dat tijdsbestek op politiek gebied tot stnndR-
is gekomen. De Bond bevindt zich thans voor d*
vernieuwing, dat is verjonging, zijner beginselen^
als gevolg van den wereldoorlog, welker jntej
driedubbel tellen in de ontwikkeling van staaf
en maatschappij. Dekreet, die thans uitgaat tof
alle politieke partijen, klinkt i geef ons voldo
de voedsel en een menschwaardig bestaan, ver-V
lost ons van de steeds toenemende econom: Huf
verarming, zoo niet vernietiging. Spr. woogf
voorts op de totstandkoming von den Volken*
bond. Al heeft men in den Volkenbond het vol
trouwen, dat naar zijn overtuiging gewettigd zul
blijken, op dit ooger.hlik ligt geen enkel cot«<
creet besluit of zelfs een bepaald schema vccgj
ons van een Volkenbondsmaatregel ter veri
ring van den economischen en finamcieelcn ioh
stand van Europa. Maar hei verschijnse ;-ri
het zuiver staatkundig gedeelte der pcJDaï
door de economisch-financieele vragen goh rel
wordt overvleugeld is bezig zich ook in NederV
land te vertoonen. Spr. betoogde voorts, ija<
tegenover de nieuwe wereld van problemen <1<3
oude antithesen moeten verbleeken en dat eert
nieuwe, meer gezonde partijgroepeering zal onN
staan. Natuurlijk, aldus spr., zal deze verander
ring zich slechts langzaam voltrokken; hoi Mh
nisterie-Ruys de Beerenbroock zal zich tol dol
verkiezingen van 1922, misschien zelfs nog hm«4
ger, wel omringd zien door zi;n getrouwen, er*
als liet spant wel andermaal gered worden, ge*
lijk onlangs bij de salaris-moties voor de onder*
wijzers, door den steun van iemand, tvrien <id
steun aan liet kabinet gaat boven d:- zaal*, dié
hij heet te dienen. Doch al zal de evolutie :icH
langzaam voltrekken, de toekomst verbergt haar
stellig in den schoot.. Was trouwens in de poli*
iiek niet elke partiigroepeering altrid een oide*
lifke en "ivoren de vijanden van heden niet '.er*
hoaldelifk do bondgenooten van voorin n
Reeds thans blijkt, en zal blijken, bij ver hi!*
lende onderwerpen, o.a. de financiën, d.e re ge*
ling der salarissen en het defensie-vraa:
hoe groote moeilijkheid het Ministerie heeit <1*3
regeeringspartijen zonder afwijkingen naar linlcr
of rechts bijeen te houden. Als straks de band,
die allen moet omstrengeld houden, bezwijkt, Is
het met de eenheid der rechterzijde gedaan.
Spr. beschouwde voorts 'bet huidige KnbineÉ
en betoogde, dat dit in de welvaarlspokitiek r-cn
vasto lijn miste, zich zoowel ten aanzien v n "t
financieele als ten opzichte van het defensie*
vraagstuk, moest wreken cn zich ook pewtc'ui
heeft. Ik, aldus spr., noem die beide vraagstuk
ken met elkander in verband, omdat ong<_ iwij»
feld dat .verband thans nieer dan ooit moet woi*
den gelegd. Het vraagstuk der landsverdediging
moet thans beïnvloed worden door twee fac*
toren den internationalen factor van de moge*
Üfkheid van ontwapening, den nrtfonrfJen van!
bezuinigd. Aangenomen, dat de regeering ten:
aanzien der ontwapening meent het afwachten
te moeten betradhten zij heeft zich de vraag
te stellen, hoeveel milliocncn aan de defensie be
steed mogen worden in het licht van den nood
der tijden. Daarvoor is eenerzijds noodig. dat
een vast financieel program een berekening
gelijk maakt, die althans globaal de bedingen'
aanwijst, waarover de schatkist zal kunnen be
schikken, anderzijds, dat niet eerst de mllliccnen
voor oorlog en marine v/orden uitgetrokken om
daarna te zien, ivat er voqr sociale uitgaver. bait
overblijven, dcch omgekeerd, eerst in dc social»*
staatstaak door den fiscus wordt voorzien. Nocül
aan het eerste noch aan het tweede verehchU
voldoet de politiek der regeering. Hoe kan men
een berekening van eenige waarde opstegen,
wanneer men bijna met het jaargetijde van be
lastingplannen verandert, en voortdurend hef
spel speelt van indienen, intrekken, veranderen
en weer veranderen Die politiek *><>eft zich ge
wroken, met name bij de regeling ven fle s la-
rissen der onderwijzers. Het ken niet gciveg
worden herhaald, dat do behoorlvke bezoldi
ging*, ook van de intellectueele arbeiders in
staatsdienst, een vitaal punt is van de wel va arts-
politiek eener regeering in het huidig iijcb ge
wricht, het is een eisch van hoog sociaal be
lang, het is een eisch van rechtvaardigheid en
het is een noodzakelijke voorwaarde voor het
gehalte van onderwijs .zelf, dat de opvoeders var»
het jonge Nederland doof een Slaat worden op
geheven uit een toestand van zorg voor hun da-
gelijks olie levensbehoeften en het i° diep tc be
treuren, dat do lauweren, die den Alinister van
Onderwijs zoo terecht om de slapen zijn ge
legd wegens zijn wetgevende zorg vcor het on
derwijs zelf, zoo spoedig dreigen te verwelken!
door de financieele politiek der regeering.
Spr. wc-idde vervolgens uit over den hexx
:zicningsarbeid van 't beginsel en werkprogram!
van den Bond. Volledige doorwerking der demo
cratie in het staatkundige opdat deze Kaar roe*—
ping op sociaal en economisch gebied larnna
vervullen. Daarvoor worden tol van maatregelen
voorgesteld. Daarnevens het economische stand
punt, dat evenals tot dusver, tegenover de iheo-
rie van'het Marxisme de afschaffing van den pri
vaateigendom der productie-middelen verwerp*.
Maar het economisch beginsel van voor twintig
jaar getransformeerd in het licht van den zeo*
geweldigen tijd. Erkenning van het recht vaj
bedriifsarbeiders op medezeggin;chap in haf
bedrijf en bedrijfsinkomsten, rr.?de te hunner
bate. Do private ondernemingsvorm gehandi
hoofd, mear erkenning van de teok der over<
beid, om *waar noodig, ten behoeve van ©er. voojjl
het algemeen welzijn werkende welvaartooli*
tiek, leiding to geven. Daarbij zelfs nieuwe baart
gelaten voor andere dan de private onderne-1
mingsvormen, als blijken mocht dat deze laatstef
haar taak niet kan vervullen dnn met schad«
voor het algemeen of ten kost? van de in d4
oogen -der overheid rechtvaardige inkomsten*
verdeeling.
Nadat spr. nog eenige opmerkingen had gen
maakt over de andere politieke partijen in Ne-f
derland, verklaarde hij de vergadering geopend*
Na de openingsrede van den voorzitter kwara
het ontwerp-beginselvcrklaring aan de orde.
Dit Juidt als volgt z
De Vrijzinnig-Democratische Bond stelt zicl(
(end oei een georganiseerd optreden te b vorf
deren van aBe vercenigingen en personen. di<
do volgende beginselen onderschrijven
I. Regeermacht en wetgeving behooren t<
steunen op dc vrije, georganiseerde wilsuiting
van alle meerderjarige Nederlanders.
Ter bereiking van dit doel meet de staatkunë
rlige opvoeding des volks worden bevorderd en
is de grootst mogelijke openbaarheid van nll«
regeeringsbeleid, nismede een onbeperkte ver*
