STADSNIEUWS.
granaten doen vallen in een kring van 3
M. straal, waarvan het middelpunt zich op
20 M. afstand van den werper bevindt.
n. Op de hoogte zijn van de theorieën
Ljover. krijgstucht; eerbewijzen, gedrag in het
hopenbaar enz.; garnizoensdienst; de deelen
Evan het geweer (karabijn). Het schot. In-
xleeling compagnie, eskadron, batterij, ba
taljon. Voorschrift velddienst. De drie laat
ste -eischen voor zoover zulks voor het be
trokken wapen noodig is te achten.
Voorts op de hoogte zijn van Het schoon
houden en het onderhoud van de wapens,
fiet pionierg-ereedschap en de uitrusting,
roowel in h>et garnizoen als te velde.
Voor de verschillende wapens zijn daar
enboven bijzondere eischen gesteld.
I>e to iraietlafius van de
„Sumatra".
4 Omtrent deze plechtigheid welke
[gister te Amsterdam in tegenwoordigheid
van 'het Koninklijk Echtpaar plaats had, kan
nog het volgende worden gemeld
Onder de vele autoriteiten werden opge
merkt de oud-ministers van Marine Jansen
en Ramibonnet, de vice-admiraal, gewezen
chef van materieel W. F. H. de Boog, de
commandant van Willemsoord, schout-bij
nacht Sasstendam, de chef van den gene-
ralen staf generaal v. d. Hegge Zeijnen,
de commandant «van het marine-etablisse
ment Amsterdam, kol. Coops, de stelling-
commandant van Amsterdam generaal A.
M. Kollewijn.
Verder waren er tal van civiele autori
teiten, als ministers van Justitie en Kolo
niën, de heeren mr. Th. Heemskerk en S.
de Graaf, de commissaris der Koningin in
Nbord-jHalLand, jhr. mr. d-r. A. Röell, de
■president-commissaris der Ned. Scheepsb.
'Maatschappij de 'heer J. T. Cremer, ver
schillende kamerieden ails de heeren P. Ot
to, A. P. Staalman, J. B. van Dijk, C. ven
•Voort van Zijp, mr. M. W. F. Treub en mr.
D- A. P. N. Kooien, voorzitter der Tweede
Kamer.
Nog waren aanwezig de heeren A. H
van Bummelen en A. L. Boelen, resp. voor
zitter en -hoófd'besluurslkl van de vereeni-
ging Onze Vloot, terwijl namens de gemeen
te Amsterdam burgemeester Tellegen zich
op de koninklijke tribune bevond.
Toen de vorstelijke personen, onder de
toejuichingen der vele belangstellenden en
begeleid door de directeuren der maat
schappij, de heeren D. Goedkoop Den. en
H. Goedkoop onder het spelen van het Wil
helmus de werf betraden, wend allereerst
het woord gèvo-erd door den minister van
marine ad interim, luitenant-generaal W. F.
Pop, die 'begon met er aan te herinneren,
hoe ihet nu ruim twaalf jaar geleden is, dat
voor het laatst een groote oorlogsbodem,
n.L De Zeven Provinciën, te water gelaten
Is. Met groote belangstelling derhalve zag
men dit oogenblik tegemoet, omdat de Ko
ninklijke marine behoefte heeft aan dit
«chip, dat aan de meest moderne eischen
Voldoet.
„Moge het'' aldus sprak minister Pop
„in verre gewesten en op verre wateren
den goeden roep van Ons volk als zeeva
rende mogendheid hoog houden, en moge
het daar getuigenis afleggen van den
weivsch, oan de werken des vredes te be
vorderen en den «handel groot te maken. -
Doch modht hetgeen God verhoede
dit schip geroepen worden de hoogste be
langen te verdedigen en rechten te handha
ven, dat het dan de driekleur in top
tal weten te strijden voor de eer en de vrij
heid van het land, waaraan het Oranjehuis
zoo nauw verbonden is.""
H. M. werd vervolgens toegesproken door
den heer J. T. Cremer, president-commis
saris der Nederl. Scheepsbouw-Maatschap-
pij, commissaris der Maatschappij „Werk
spoor" en tevens mede-oprich:er van beide
maatschappijen, die het voorrecht genoten
belast te worden met den bouw der Suma
tra, die het een groote eer en voldoening
noemde H. M. dank te mogen zeggen voor
hare bereidwilligheid dit schip te water te
Villen laten.
De heer Cremer releveerde Hr. Ms. groo
te belangstelling in 's lands weermiddelen
en vervolgde
Dit schip, onder moeilijke omstandighe
den gebouwd, en daardoor langzaam, werd
bij de toelichting ven het betrekkeMjk wets
voorstel genoemd het be6?e bekenide type
van deze klasse van kruisers, zoo wat snel
heid als wat bewapening betrof, en nog ver-
Id'ient het dien naam. Tegen vijandelijke
h'erkenningshruisers, tor.pedobooten of ja
gers kan het met succes optreden.
Jammer slech s, dat het zijn 'machines
hog niet dadelijk zal kunnen innemen; maar
hvawneer het, eenmaal daarvan voorzien, I
met 30 mij's vaart, trillend en trots, de zee
doorklieft, vol leven en krocht, dan zal het,1
met zijn zusterschip de Java, zonde-r twijfel j
ook nieuw leven wekken bij'alle opvaren-'
den bij het gansche personeel onzer mo- j
Tine, die dan trofsch zul'en zijn weder sche-
|pen oider de voeten te kunnen krijgen, Ne
derlar.d en hunner waardag.
Hierna toonde de heer Goedkoop, een
der directeuren van de Ned. Scheepsibomv-
Maatscha-ppii, H. M. de teekeniog van het
schip, welke ui.legging zij met grcote be
langstelling volgde, waarna, nadat de Ko-1
tningin de voorgeschreven handeling had I
Verricht, de nieuwe oorlogsbodem het IJ
koos.
Onder de tonen van het Wilhelmus en
'het hendengewuif der mannen op het dek,
gleed de Sumat-na langzaam en statig te wa-1
ter, waarop zij voor ankeT werd gelegd.
Boven het schip zweefde gedurfde
bochten beschrijvende een Nederlandsch
m arin evli egtuig.
De receptie op het nieuwe
Rotterdamsche raadhuis. Om
trent de receptie, die het gemeentebestuur
van Rotterdam in de groote burgerzaal van
het nieuwe raadhuis Dinsdagavond heeft
bereid aan al degenen die voor het gebouw
geschenken hadden afgestaan, kan nog het
volgende worden gemeld.
Het zeer groot aantal gasten, waaronder
zich bevonden de burgemeester Yan Am
sterdam met de Amsterdamsche wethou
ders Den Hertog, Abrahams, De Miranda,
Wierdels en De Vlugt, benevens de Am
sterdamsche secretaris mr. Falkenburg, is
dooi* burgemeester Zimmerman toegespro
ken.
Deze bracht dank aan allen, die door hun
geschenken blijk hadden gegeven van bur
gerzin en offervaardighefd. Spr. heette in 't
bijzonder het gemeentebestuur van Am
sterdam welkom, waarbij hij den wensch
uitsprak, dat Amsterdam ook eenmaal haar
waardig raadhuis zou bezitten (applaus).
Bij de geschenken zijn er die afkomstig
zijn van kleine luiden en armen, o.a. een
bijbel van een eenvoudig vrouwtje, die
meende dat dit boek hier niet mocïft* ont
breken. Alles wat naar weelde zweemt in
dit gebouw is verder afkomstig van vrije
gaven verkregen zonder belastingdwang.
Dit stadhuis is verrezen als een teeken
van eendrachtigen burgerzin en op een
wiize die in de geschiedenis haar weerga
niet heeft. Dit gebouw zal de eeuwen fcrot-
seeren (applaus).
Vervolgens sprak de heer T e 11 e g e n,
burgemeester van Amsterdam, die mee
deelde, dat het Amsterdamsche geschenk
nog bij den vervaardiger in bewerking is.
Spr. wenschte Rotterdam geluk met dezen
dag. Er is wel eens gesproken van rivali
teit tusscben belde steden. Daarvan is geen
sprake. Iedere stad heeft haar eigen taak:
Rotterdam, gelegen aan den machtigen
stroom, die de oorzaak is van haar op
komst, is de handelsstad. Ook Amsterdam
heeft haar rol te vervullen. Beide steden
zijn de hechte pijlers waarop de welvaart
van Nederland rust. De families Mees, De
Monchy, Muller e.a. hebben hun beste
krachten aan beide steden vervuld.
Spr. herinnerde dan aan den zwarten tijd
in de historie, toen Amsterdam haar prach
tig raadhuis verloor. Moge Rotterdam voor
die schande bewaard blijven (applaus).
De heer Zimmerman darvkte _zijn Am-
sterdamschen collega voor diens woorden
en herinnerde er aan, dat hij zelve ook een
Amsterdamsche jongen was, wiens hart nog
warm klopte voor de hoofdstad.
Spr. wenschte Amsterdam geluk met de
juist heden door de Eerste Kamer bekrach
tigde uitbreiding der gemeente
goede uitvoering van de nieuwe wet op
het Lager Onderwijs,
van ooadeel, dai^ de onlangs vastgestelde
salarisregelitng der onderwijzers een goede
uilvoering van deze wet onmogelijk zal ma
ken, omdiat
a. de in dienst zijnde onderwijzers ge
dwongen zullen zijn een groot deed van hun
werkkracht in bijbetrekkingen- productief te
maken
b. de toch ad sterk afnemende -toevoer
van nieuwe leerkrachten mede door
maatregelen van verweer, waartoe de on
derwijzers 2ich genoodzaakt zagen. tot
een minimum zal terugloopen, waardoor een
onrustbarend tekort aan leerkrachten voor
het L. O. te voorzien is,
beTreurt ten sterkste het optreden van
regeering en kamermeerderheid bij de vast
stelling van de salarieering der onderwij
zers,
beslui* deze motie in de pers te pitblicee-
ren, en gaat over tot de orde van den dag.
Vakopleiding voor hand
werkslieden. Te Amsterdam werd
de vijltigtste algemeene vergadering gehou
den van de Vereemiging tolt Bevordering
van de vakopleiding voor handwerkslieden
in Nederland.
In zijn openingswoord bij gelegenheid
van deze 50e vergadering herinnerde de
voorzitter, mr. Smeenge, aan het werk der
ve»reenig'i'ng, ten eerste in het afgeloopen
jaar zoowel op eigen terrein als in sa
menwerking met andere verwante vereeni-
glngen maar verder ook in de afgeloo-
pen 25 jaar.
Hij bracht in herin-nering de woorden van
Jan Pieterszoon Coen„Ende desepereeit
n-ietl" noch ten opzichte van de salaris
sen, noch ten opzichte van de pensioenen.
Spr. bracht hulde aan den inspecteur-gene-
haal, den heer H. J. de Groot, één der op
richters van „Vakopleiding" en in deze
feeslvergaderir.g aanwezig; hij wees er op,
hoe in de afgeloopen 25 jaar de toest anden
voor het vakonderwijs zijn verbeterd, denk
zij o.a. ook het werk van inspecteurs en in-
drage van 70 met zich brengt.
De voorzitter doet mededeeling van het
antwoord van den minister, toezeggende wel
eenoge wijziging van art. 25, maar met hand
having van de 70 Er zal dus weinig an
ders overblijven dan de overige gelden te
vinden uit bijdragen der gemeenten, ook de
omliggende, die bij de onderwijsinrichting
belang hebben. Spr. is van oordeel, dat on
willige gemeenten door cLe wet tot bijdragen
gedwongen zullen worden.
De vergadering werd besJoien door een
gemeenschappelijk bezoek aam de „Jan
Pieterszoon Coen", daartoe allerwelwillendst
beschikbaar gesteld door de Maatschappij
Nederland.
A n t f-m i I i t a i r i s t i s c h con
gres. Op beide Kerstdagen heeft te Am-
sferdam het congres plaats gevonden van
de Internationale Anti-Militairisten-Vereeni-
ging in Nederland, dat zeer druk was be
zocht. In zijn openingswoord herdacht de
voorzitter, M. de Boer, o.a. het gestorven
lid v. d. Bergh van Eisinga.
De heeren N. J. C. Schermerhorn en
Johnnie Harinck werden respectievelijk als
Feiten en gebeurtenissen.
14 Jan. Hef 12M-jarig bestaan van Amersf,
Mannenkoor herdacht.
19 Jan. De S. D. A. P.-lractie dient bij den
Gemeenteraad een belastingvoorstel in,
waarvan da totaal opbrengst wordt geraamd
1 op 750.000.
j 20 Jan. Aangezien het aantal inschrijvin
gen op de 3 millioen premieleening der Ge-
1 meente onvoldoende is, maken B. en W :p-
bruik van de bij het leeningsplan toegekende'
1 bevoegdheid, geen enkele inschrijving toe
te kennen.
9 Febr. Multatuli-herdenkingopvoering
van „De Bruid claar boven".
15 Febr. H. V. C. herdenkt het 15 jarig
i bestaan.
24 Febr. De Gemeenteraad besluit tot wij-
ziging der verordening op de heffing van
rechten voor gebruik *van den openbaren
i weg, openbaar vaarwater enz.
26 Febr. Oprichting van den Neutralen
Bestuurdersbond.
16 Maart. Prof. F. Kenninck tot aartsbis-*
schop in het bisdom Utrecht benoemd. Pas.
i toor C. Wijker volgt hem als president van
j het Seminarium op.
i 31 Maart. Opening van het nieuwe vei-
iingsgebouw der Fruit- en Groentenveiling.
910 April. Tweede wapenfeest van den
Kon. Off.^Schermbond.
13 April. 25-jarig bestaan van de Ortho-
j doxe Kiesvereeniging „Evangelie en Belij
denis.".
30 April. Het 5de reg. inf. 30 jaar ta
Amersfoort in garnizoen.
7 Mei. De Raad staat een ccediet toe voor
den bouw van noodwoningen.
18 Mei. Het belastingvoorstel der S. D. A.
P-fractie ingetrokken.
18 Juni. De Raad besluit tot wijziging der
Verordening op de tapperijen, koffiehuizen
en logementen (lapverbod op bepaalde da
gen).
21 Juni. De Raad neemt een voorstel aan
van de Commissie van Wetgeving inzake de
verscherpte winkelsluiting.
25 Juni. Het comité voor de Volksuniver
siteit gesticht.
26 Juni. Oprichting van de stichting Palltis
Athene, Nederl. Genootschap voor Opvoe
ding en Onderwijs."
28 Juni2 Juli. Militaire Sportweek der
Ue Divisie.
15 Juli. Het Algemeen Militair Tehuis aan
de Kortegracht geopend.
21 Juli. Mej. M. van Lessen neemt na een
28-jarige werkzaamheid aan de Meisjes
school afscheid als hoofd dier school
30 Juli. De Raad besluit tot deelname aan
de oprichting van een centrale amnion lak
fabriek te Weesperkarspel.
5—67 Aug. Vijfkamp voor officieren.
7 Aug. Het 10-jarig beslaan der A. L. en
P. C. herdacht.
16 Sept. De Raad stelt de salarissen der
ambtenaren en werklieden vast overeenkom
stig het voorstel der R. P. S. R.-commissie.
Aangenomen wordt een voorstel ver» l>. ci\
W. betreffende het samenwerken van de ge
meente met het bestuur van het plaatselijk
Nutsdepartement inzake het exploiteeren
van een spaarbank.
29 Sept. Rübindranelh Tagore houdt een
voordracht in de Int. School voor Wijsbe
geerte.
3 Nov. Hubertusjacht op de heide hij
Amersfoort
1822 Dec. Een aan'.al Amersï. dames
en heeren voeren met veel succes de ope
ra „Martha" op.
Necrologie.
t"\ tv 1 Jan. H. H. de Reuver, bestuurslid van
redacteur en aomm.strateur van De Wa- verschi!|epcle R K corporaties.
pens Neder herkozen.
De agenda bevatte verschillende punten
met betrekking tot het organisatorisch ge
deelte van de vereeniging.
Op den tweeden dag hebben mej. mr.
Clara Wichmann en M. de Boer een refe
raat gegeven resp. over Het doordringen
van de anti-militairistische idees in de ar
beidersbeweging en Het leger en de vloot
de middelen tot handhaving der ka-pitalisti-
sche maatschappij en hoe deze als zoodanig
te ondermijnen, zoodat ze in tijden van re
volutie onbruikbaar zijn. Het congres ein
digde met het aannemen van een beginsel
verklaring.
24 Jan. G. K. G. van Aaken, musicus.
18 Febr J. N. van Ba vel, gep. administra*
leur.
4 Maart. H. J. v. Schaik Avelingh, gep*
majoor Kon. Marechaussee.
31 Maart. J. E. Renaud, musicus.
19 April. G. J. W. Steenhoff, binnenva
der van het gesticht „De Poth".
29 April. P. H. van Haselen, makelaar, di-
rectèur Bouwmaatschappii Nieuw Amers
foort."
14 Mei. H. A. de Groot, gep. assistent rest-*
dent.
24 Mei. J. Berendsen, rector van het Moe
derhuis der Zusters van O. L. Vrouwe.
2 Juni. D. H. de Vries, koopman.
10 Juni. H. LI. Enkelaar, gep. agent van
politie.
13 Juni. W. J. J. Hasselbach, majoor der
respectievelijk tot 2 jaar en 6 maanden, 2
spectrices, die den inspecteur-generaal ter jaar en 3 jaaxgevangenisstraf.
ïïet wesbreugen ran schepen*
De Haagsche rechtbank veroordeelde gis
ter de schippers G. en A. H. en den reeder
P. van W., allen te Scheveningen, terzake
van het zoogenaamd „wegbrengen" van j ^9 juj1
den logger Doggersbank Scheveningen 139 Gemeen(er"a'd'
il O r.n. an monnnon
6 Aug. C M. M. Vermolen, apotneker.
22 Juli. A. A. Hamers, oud-lid Yan den
ziide slaan
De heer De Groot constateerde-, dai: veel
bereikt is in dc afgeloopen 25 jaar de wet
op het Nijverheidsonderwijs za-1 binnen en
kele weken in de Staatscourant worden op
genomen; hij ziet hierin een bekroning van
het werk, waarvoor ook „Vakopleiding" z>idn
heeft ingespannen.
Ook de heer Tabak, voorzitter van de
afd. Amsterdam, voerde als warm feestre
denaar het woord. Hij eindigde met den
•wensc-h, dat als jubileumsgave elk lid één
Daarna namen de gasten het gebouw, dat niemv lid zal aanbrengen
in een zee van licht baadde, in oo:en-| Tot bestuursleden, werden gekozen de
schouw, terwijl in de Burgerzaal de heerheeren mr. Smeenge en W. C. van As en
Krul, organist, het crgel, dat aan een der mevr. H. van Riel-- Smeen-
ij wanden is geplaatst, bespeelde.
De verslagen over het werk der beide
„vakgroepen' die'vcor eJectrotechniek
en die vcor werktuigkunde bewezen, dat
deze groepsvergaderingen^ niet genoeg ge
Leeraren bij het O M.
in de fre Amsterdam g-ehouden a-igemeene
vergadering der Vereen, van Leeraren bij w«ardeerd kunnen worden >n hun invloed
het Middelbaar Onderwijs, werd de volgen- Gp j,8t onderwijs, zoodat met kracht zal wor
de rr.ot ie-Zeandam aangenomen I c'en gestréc-Ut naar een op'^ssing, die het
De aJgem. verg. van de Ai". Vei een. van vergadering ke-zoek mogelijk zei maken aan
Leeraren bij het Middelbaar Onderwijs, j een nog greoter aantal leeraren dan thans
van oordeel, dat de voorgenomen reorga-! geval is.
nisatie van het M. O. slechts tot ha^ir recht] gjj rc..rdvraag wordt nog ter sprake
kan komen, als daarmee gepaard gaat een«rekrachi: de iuoeHiitohmd. d*to de Rijksbii-
chool- en Kerknieuws.
Prof. d r. N. J. Krom naar 1 n d i
Prof. dr. N. J. Krom sinds 3 December 1919 bui
tengewoon hoogtccraar in dc archaclogie en op de
geschiedenis van Ned.-lndié. die sinds geruimen
tijd voornemens was, ccn studiereis naar Indic tc
maken, heeft nu gevolg gegeven ann het verzoek
der Indische regcering een onderzoek naar de. In
dische monumenten in te stellen en dc zorg ervan
te a «maarden. Dezer dag<"n is hij met de Johan
dc Witt vertrokken. Zoodra bij is aangekomen zal
de hoogleeraar ?.ijn wetenschappelijk werk aanvan
gen en hij hoopt met het begin van het nieuwe Aka-
28 Aug. J. M. Obreen, gep. majoor Inf.
26 Sept. H. P. de Haan, bewaarder ven
de Hypotheken, het Kadaster en de Scheeps-
bewijzen.
10 Oct. F. J. C. baron van Hardenbroek
van Ammerstol, wethouder.
12 Oct. Mr. P. L. Baudet, advocaat en pro
cureur.
30 0£t. A. M. Tromp van Holst, lid vr.o de
Provinciale Stalen van Utrecht; oud-lid an
clen Gemeenteraad.
20 Nov. Mej. D. A. Sicldré.
24 Nov. Mej. E. L. M. Sinnige, onder ij-
zc-res Meisjesschool.
dcmischc leerjaar, in September 1921 zijn college j 3 Dec. A. G. C Baert, oud-ambtenaar N.
aan dc Universiteit tc hervatten. C. S.
Raad van beheer P r c d i k a n t s-1 9 Dec- H. W. van Rhijn, gep. kapitein ('.er
tr.ictem enten Voor de betrekking van direc- Artillerie.
teur van dm Raad v o Beheer voor de predikants- 16 Dec. KI. V. d. Weide, Oud-5chee{ -
'.bbcn zich moer dan dertig sollici- zagvoerder.
Nieuw, adresboek.
Naar wij vernemen zal in den loop van to-**ctt
nieuw Amersf. adresboek verschijnen. Het wordt
uitgegeven door de boekdrukkerij G. J. van Anie*,
rongen en Co. en Vnlkhoff's Boekhandel t Je
Jong). Aan de bewerking zal dr meest ujk#i
zorg worden besteed, zoodat het adresboek m alia
altijd nog toegestaan ,.in eigen kleed neer te lig- billijk te stellen eischen zal voldoen. De reek'
gen (Dt. 24 h), voorgangers in de christelijke Heeling zal verzortïd worden door -den heer Wtt-
gemeenschap dit voorrecht niet altijd gegund. ling- Jr.
Uactemcnten h>
r-.nten aangemeld.
De geleende broek Om zijn stoffelij-
Icn nood te demonsfreeren heeft, naar we in de
N R C. lczm een predikaat dezrr dagen van den
kansel aan zijne gemeente A' kend gemaakt, dat hij
daar voor tiaar stond met een gHecnde broek aan.
Den met schulden bc /-vaarde in Israël werd toch
