ST. EMILION |J*- Drogerijen, - Soecerijen, - Verfwaren AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE EEMLANDER" Fontein Schippers SAVERS SIK SiSÏEIIi A In., iitrechtschesir.1T, lei. 145. PONNE BINNENLAND. Eigengemaakte Merkleeding. FEUILLETON. EEN WAAN Meoöileeringen - Kunsthandel - Bebangerü en Stoffeerderlj Langestraat 24. Tel. Int. 496. - AMERSFOORT. Firma KLAAS SAVING (joh. schut) amersfoort B ARCH MAN WUIJTIERSLAAN 156 - TELEFOON 399. «MIUN m cms SPECIALITEIT FA3RIEKSINSTALLATIES Per fiesch f 1.75, per anker S 72.- TWEEDE BLAD. BUITENLAND. Klagaz. „De Dom". i"- =m „MOIMOPOLE" A. VAN DE WEG. Lanaestraa'1 23. "voetballen en (Ppsft- voetbalschoenen bij: I. SROOTEISORST -H9F 21. 19e Jaargang No 191 Zaterdag 12 Februari 1921, 10 0. P. Hooldaplüien voor de provincie UTREOHT van de OVERLAND Nieuwe en gsbruikte waiens uit voorraad leverbaar. -4. MODERNE - TELEPHOON 169.- YLASAHItERWFU 52(1. zeer aan te ORIGINEELE Bordeaux gewas 1S17 Politiek Overzicht. Noyes, die veertien maanden lang de ver tegenwoordiger is gè-weest van de Vereenig- de Staten in de intergeallieerde Rijnland- Commissie te Coblenz, heeft in de Ameri kaan sche Nation een artikel openbaar ge-* maakt, waarin hij zijn eigen ervaringen als officieel vertegenwoordiger in 't bezette ge- Lied weergeeft Hij deelt mee, dat in Mei 1019 de hooge militaire commissie der En tente een „buitengewoon brutaal" militair legiem voor 't Rijnland had voorgesteld en dot hij, Noyes, bij president Wilson hier over verzet had aangeteekend, na welk pro test de Opperste Raacl had besloten tot een civiel bestuur. Wat echter onder dit „civiel bestuur" moet worden verstaan, kan blijken uit het artikel in de Nation, waarvan de Frankfurter Zeiting een uittreksel heeft ge publiceerd. Alle steden in 't Rijnland zitten vol geal lieerde officieren, die gehuisvest zijn in de beste particuliere woningen, nadat deze den eigenaars zijn ontnomen. Deze laatsten mo gen gewoonlijk in een paar appartementen van 't achterhuis wonen of op de dakkamer tjes van de voorhuizen. Elke Duitsche wet en elke Duitsche verordening moet aan de ver tegenwoordigers der bezettingsmachten wor den voorgelegd. Wanneer zij afgekeurd worden, zijn ze in bezet Duitschland niet langer geldig. Op kranten wordt censuur toegepast, de particuliere post kan ten allen tijde in beslag worden genomen en het rei zen van personen van de eene plaats naar de andere kan aan pas voorschriften worden Een htert dat grof voelt, vindt boven zich een hart dat dom denkt. U attent maken op ègB de ffi oote sorleerins ff" GOUDEN- en ZltVESWERÜEN 1 WILLEM ORQEHHUIZEN juwelier Amersfoort. onderworpen. Het recht tot requisftie van voorraden voor het leger en de ambtena ren der geallieerden kan steeds de zeer ge compliceerde rantsoeneeringspla-nnen van den Duitschen Commissaris voor de levens- Noyes op teekenende wijze, dat men in 't Rijland een vijandelijkemilitaire bezetting in reincultuur kan zien en dat kan ik als een persoonlijke waarneming zeggen zij Een voorbijgaande bezetting was onver mijdelijk en de bestendiging ervan totdat de ontwapening van Duitschland tot een punt is genaderd, dat de geallieerden vol doende achten, was waarschijnlijk wel wen- schelijk. Maar haar handhaving, vijftien js- jren l«a-ng, als een soort „Agentur", die schulden incasseert, was ondenkbaar.. Zij zou een open wonde zijn. Amerika nam op 't oogenblik aan deze bezetting met meer troepen dan welk volk ook Frankrijk uit gezonderd deel en toch hadden de Ver- eenigde Staten er de voorkeur aan gegeven op het karakter der bezetting en den duur ervan zelf geen invloed uit te oefenen. In de veerden maanden, dat Noyes werkzaam was als lid der Rijnland-commissie, was hij van dng tot dag hoe langer hoe meer er tegenop gekomen, dat deze of gene verantwoorde lijke persoon van zins zou zijn de wereld te verblijden met den vloek van een derge lijk, haat en oorlog in 't leven roepend, in stituut. Een kort rapport over de separatis tische samenzweringen, die door de Fran- schen in 't Rijnland gedurende de afgeloo- pen achttien maanden gesteund wei den, zou j allerduidelijkst de juistheid van Noyes' be- i werLng aantoonen, dat een vijftien-jarige I vijandelijke bezetting een vloek voor de we reld zou beteekenen. Noyes maakt verder gewag van de Putsch pogingen in Spiers en Wiesbaden en het 1 feit, dat de Fransche militaire overheden hier mede de hand in hadden. Het feit, dat bevelen 1 Dorten Openlijk landverraad had ge pleegd en dat hij niets anders was dan een werktuig van 't Fransche militarisme, wordt door de uiteenzetting van den Amerikaan- schen Rijnland-commissaris nogmaals uit drukkelijk aangetoond. Uit de voorgeschie denis van de Putsch vertelt Noyes hel vol gende: Op 22 Mei, te twee uur 's ochtends, kwam een Fransch luitenant-kolonel uit het hoofd kwartier van generaal Mangin te Coblenz aan. Hij wist het zoo .arn te leggen, dat hij den chef van den Amerika?nschen staf aan de telefoon kreeg. Hij stond erop onverwijld van gedachten te 'wisselen met den Ameri ka an schen beveivoerenden generaal. Hij mMldelenvoortiening in duigen doen vallen. (lron(, er zeer op aan. [)c Fransche officier Zelfs de benoeming van plaatselijke amb- den Amerikanen mee, dat op Zater- tenaren moet toegestaan worden en landra- 24 Mei een republiek zou werden ge- den, burgemeesters alsmede regeeringscom- prod'aineerd met Coblenz als hoofdstad. Hij missarissen loopen voortdurend gevaar om snm(je de namen op van de mannen, die het redenen, die de commissie alleen voldoende nifuive kabinet zouden vormen en zeide, dat vindt, zoo maar ontslagen te worden. Vele vi;[ti,„ ambtenaren van het nieuwe bestuur andere hinderlijke stoornissen in 't dage- op w?eg naar Coblenz waren om de regee- lijksch leven der bevolking zijn de noodza-1 rin„ ,e organiseeren. De nieuwe staat zou kefijikste begeleidende verschijnselen van VOOT het' oogenblik een deel van het Duit een vijandelijke bezetting. sche rijk blijven, maar later zou hij heele- Hc was, aldus Noyes, het Amerikaansche maal onafhankelijk worden. Hij verklaarde, lid der commissie vanaf het oogenblik, dat dat h,j d(X)r pen.eraal Mangin was gezonden deze in 't leven werd geroepen tot aan Juni j Qm Je hulp in (e r(>epen van den Ameri- van dit jaar. De president der commissie.knanschen generaal, opdat deze de actie, Paul Tirard, is een ruimzicht!?, gewetensvold;P op (0llw was gezet, mocht bevorderen, man, die zich met andere leden beijverd! bj,nar bekend is, werd deze hulp gewei- heeft de détails van de Rijnlend-overeen-1 Perd en wel met de mo'tiveering, die Noyes komst in den geesl, zooals zij door der t|l(ms mededeelt, dat zii „met een eerl+ike Oppersten Raad is bedoeld, uit te voeren 'uitvoéring der wapenstilstandsvoorwaarden Hij heeft succes gehad voor zoover iemand onvereeni<»baar was". Het bleek, dat voor de Kort geleden wprd in een aflevering van de Glocke gevraagd, hoe het toch kwam, dat, ondanks de geweldige overwinning van Frankrijk en ondanks het feit, dat heel de wereld weet, dat Frankrijk uit Duitschland in allen gevalle geweldige bedragen betaald zal krijgen, de koers van de Franschè franc juist sinds het bekend worden van de vre desvoorwaarden van Versailles snel is ge daald en dat zijn waarde nu niet eens meer de helft van zijn nominale waarde be draagt. Het antwoord luidtomdat de voor waarden van 't vredesverdrag van Versail les den zeer bepaalden indruk hebben ge wekt, dat men Duitschland daardoor wil vernietigen. Wanneer de crediteur zijn schuldenaar zelf naar 't bankroet dreef, wie zou dan den wissel van dezen schuldenaar disconteeren Wat baatte een herleiden van de vorderingen in goud, wanneer de werkelijke sommen toch in banknoten wor den betaald De heelc wereld wist dit en hield er rekening mee. Alleen in Frankrijk wilde men het niet zien. Men richtte Duitschland te gronde en ruineerde Frank rijk. Hoe zouden handel en industrie zich ontwikkelen, wanneer men door de 12 uitvoerbclasting zijn waren in alk* landen 12 duurder maakte Hoe zou Duitsch- I land zich dan nog op de. wereldmarkt kun nen handhaven, wonneer het de grondstof fen duur zou moeten betalen en een toeslag- heffen op de fabrikaten Opdct er weer ge-1 zonde toestanden in de wereld-industrie I zouden gaan heerschen, was een sterke re ductie der circuleerende geldmassn's noo- dig en niet een vermeerdering er van. Maar Frankrijk wilde opnieuw 3000 mil- liard mark op de markt brciu.en. want zoo- veel bedroeg de geëischte schadeloosstel-1 ling volgens den tegenwoordigen koers. De koers daalde echter al en zou nog meer dalen. Dan konden het 10,000 of zelfs 20,000 milliard worden, of wie weet hoe veel. Oostenrijk had immer, reeds bewe zen, hoe dien de koersen kunnen dolen. Wanneer, aldus de slotzin, de voorwaar den der uitvoerbelasting en der credietbe- perkingen gehandhaafd worden, dan zal dit tot Duitschland's bankroet leidendan krijgt Frankrijk heelemaol niet'"-. Varkensmarkt Amersfoort» Speciale a Meeting nwAVikAvawAvam Matsen VAN EIMEREN. Colllenr l'uslicliciir ('olflciisc «IJIiRSSTIM lT l i. lel. 205 Hóogat Modorno Salons voor DAM ES CU HEERl!N Manicure Mapn/ijn van PnrtomurioBn on Toilcl-Ai'tikolen,-" BADINRICHTING Hotel Calé Res auiant I>e Directie mankt bekeurt, «lat zij icxen marter overeen te Itoiue» voorwaurrtcn «Ie At'HTEItZAAI, met GESLO TE .V SHKItE? geel uren «Ie liet whale seizoen voor gesloten «lauscliibs Resell ik baar stelt. succes kan hebben, die door een intensief regeering Dorten reeds vijftig wonin- Tengevolge van de aanschen militaire atmosfeer om "even is en onder den ^en wa.ren gereserveerd. Tei druk eener Fransche nationale politiek leeft. wei,-rerin'? v£<n den Amerikaanschén gene- die hardnekkig een agressieve militaire en raaj werd de Putsch ren weel: uitgesteld, politieke actie voert. Ik geloof, constateert Toen Dorten daarna zijn lijst van ministers is brutaal, uitdagend, ja de voortzetting van de üjst stond, den oorlog. U it de Pers. Bet .,1». V. V"-K» >ici'liil. Onder dit opschrift lezen wij in de Nieuwe Courant: Onlongs heeft zich bij een onzer Minis ters iemand aangemeld, onder wiens noam op zijn visite-kaartje gedrukt was „plaats vervangend lid van de Tweede Kamer der Staten-Generoal" Was het niet Hofdijk, van wien men ver telde, dat hij zich noemde „lid van het Ge nootschap Natura Artis Magistra" En wie kent niet het verhaal van den le- ger.dairen Hagenaar, die zijn naam op het wit carton sierde met de toevoeging „lid der Nieuwe of Litteraire Sociëteit Moor deze p,v.v. volksvertegenwoordiger overtroeft Hofdijk en dien mylhischen re sidentiebewoner. Hij wijst niet op wat hij is, maar op wat hij eventueel zou kun nen zijn. Hij was bijna Kamerlid geweest. Nu ja, iedereen kan pooh hebben. Ten slot te is 't allicht een quacstie van enkele cij fers, een fractie in een verkiezingsquotient. Op de kiezersmarkt is hij niet de uitverko rene geweest, maar de „next best no. I na den favoriet. En welbeschouwd duidt het „p.v.v." niet aan, wat hij zou kunnen zijn, tnoar wat hij i s. Hij i s plaatsvervanger, ridder-expectant. Wanneer maar de man vóór hem opstapt, is z ij n plaats open. On ze Kieswet erkent zijn bestaan en zijn posi tie. Hij is de ecrstgeroepenc. Indien maar! Men kan zich denken met weMce levendige belangstelling ziin vrienden cn magen om van hem zelf maar te zwijgen let ten op alles, wat den „man vóór hem" be treft. Ziet hij. er niet wat slecht uit, den laatsten, tijd? Er waren geruchten dat het Kamerlidmaatschap hem te zwaar begon tc Nadere inlichtingen l»ij «Ie SHreaMe IVI. 41 f. wegen. Eon ander heeft gehoord, dat hij niet „gezien" is op 't Binnenhof; hij schijnt het met den partijleider niet tc kunnen vin den zeker zal 't hem vandaag of morgen wel verdrieten Zoo zijn allerlei spe culaties omtrent de goede of kwade kansen van den „p.v.v." mogelijk. Deze zelf, met het gewichtig oir von den tticficus, hult zich in een imposant zwijger. „Je zult begrij pen, niot waar, dat i k me daar niet over kon uitlaten Het „p.v.v."-zijn is dus een nieuwe „ston ding" geworden cn dc „p.v.v." een nieuwe maatschappelijke en politieke figuur. „P v. v." beduidtovenlueele invloed, dc macht van morgen of overmorgen (of nooitl moer men kan nooit weten 1), dc toekomstige glo rie .Een wijze pévóveeër weet dit eventueelo hypothetische te disconteeren. Wat drom mel, als hij morgen wat tc zeggen kort hebben, is hij vandaag nici niks. En hij Strékt naar Den Haag, bczoékt den minis ter, meldt zich aon als „p.v.v." Dc wenk is duidelijk cn kon Zijne Excellentie niet ont gaan zijn. In de onuitgesproken woorden (die vaok de welsprekendste zijn) beduid den die drie looze lettertjesExcellentie, opgepast, ik ben nu nog maar plattelands- geneesheer in den Achterhoek of school hoofd in Staats-Vlaanderen, of gemeente werkman ergens in Zuid-Limburg, maar het Komerlid A hoeft op ditzelfde oogenblik maar het slachtoffer te worden eener fout van een verkeersagent in de residentie, of automatisch ontpop ik mij als éón der hon derd, die uw ministerieel bestaan in hun •handen hebben. Daarom kom ik Uwtf Excellentie bescheidcnlijk vragen of Wijlen „dr. Juris" schreef zijn onsterfe lijke „Cnndidatuur van Bommel". Zou de j^Pévévecër" niet iets voor Van Rossum' zijn Of voor Emants En moet niet de rechtspositie der „p.v.v. ers" worden geregeld Bchooren zij niet zich te organiseeren Moeten zij niet op gezette tijden bijeen komen, om hun oor deel uit te spreken over hetgeen de „man nen vóór hen" op het Binnenhof doen cn laten Dat kon hen toch allerminst koud lntén, want z ij zullen (mogelijk) dot werk moeten voortzetten. De heeren vóór hen door suze la chapelle-roobol: 14 Maar hoe het zij, heel veel satisfactie had ük er niet van, want Rika hield zich goed en wist haar jalousie te verbergen. Ik was nog ■een tamelijk onnoozel kind en toen zij zich 200 vrooiijk en opgewekt toonde en 't zoo deed voorkomen alsof zij 't thuis met al haar Meme broertjes en zusjes, haaT moeder en jhaar steeds onder geldzorgen gebukt gaan den vader, heerlijk vond, geloofde ik dat en begreep ik niet hoe ik een oogenblik had kunnen gelooven dat Rika mij mijn huwe- lajtk, met een zooveel ouderen man, benijd de. Ma ,wilde ook iets genieten van het mooie uitzet en de week voor mijn huwelijk werd het tentoongesteld en konden de kennis sen het komen zien. Ik was er erg te^en ge weest en beweerde dat zoo iets pralerig on burgerlijk was, maar ma verbaasde mij door te antwoorden, dat er van burgerlijkheid geen sprake kon zijn. Prinsessen die trou wen gingen, deden het ook, je las er wet van in de couranten, fk zweeg en keek ma ang stig aan. Was de vreugde over het rijke huwelijk haar in het hoofd geslagen? Ik verzette mij niet meer, de heele tentoonstelling zou maar drie dagen duren. Alfred, Nelly en mevrouw-Eerhof kwamen daarna. Ik hoopte vurig dat zij er niets van bemerken zouden. Rika en haar moeder waren te nieuws gierig om niet te komen kijken en terwijl mevrouw Staal met ma uitrekende hoeveel nvijn hemden met BrusseTsche kant wel ge kost hadden, vroeg Rika, die zich uitgelaten toonde over mijn mooie japonnen en al mijn pracht „O Truus, vin je het alles niet heerlijk, leun je het begrijpen?" „Moeilijk," zei ik, ,/t komt me soms als een sprookje voor." „Je gaat op een kasteel wonen, hé „Een kasteel, dat geloof ik niet, een mooi buitengoed." „Heb je 't niet gezien?" „Nee, Eerhof vindt 't aardiger als 't een verrassing voor mij is. Alles is ook nog niet klaar." „Als je eenmaal getrouwd bent, zal je wel veel te voornaam zijn geworden voor je oude kennissen „Hoe kan je zoo iets denken? Je moet eens komen Iogeeren." „Ja." zei Rika, met glinsterende oogen, „Efraaï. Z-e? Tiuus, weet je dat Rosdijk toch naar Tndië gegaan is Ik kreee pioiselin? een schok alsoi ik van een hoogte neerstortte. Ernst Rosdijk, ze ker. ik had hem niet vergeten, maar ik darht toch alleen maar~aan hem als aan iets dat geweest was, iets heel liefs vair vroeger, dat voorbij was gegaan en nooit meer zou te rug keeren. En nu flitste het ineens door mijn hoofd. Hii had gehoord van mijn enga gement, in stille had hij mij altijd nog lief. en in wanhoop hij we?, liet zich mis schien doodschieten in Atjeh omdat ik, trouweloos, slecht schepsel, hem vergeten had en den eersten, den besten rijken man nam die zioh voordeed. „Hoe weet je dat?" stotterde ik. Rika lachte. „Schrik je daarvan? 't Is goed dat meneer Eerhof er niet bij is. Ik las 't na tuurlijk in de courant, al een maand of drie geleden." Ik herademde, drie maanden geleden, toen wist hij dus nog niets van mijn huwelijk. Maar toch Rika keek mij aan, er lichtte iets in haar oosren dat mij mijzelf beheer- schen, en, uiterlijk Kalm, zeggen deed „Ja, maar ik lees die Indische berichten nooit. Ach, als je er zoo geen belang bij hebt. Ik dacht dat zijn moeder hem niet naar Indië wilde laten gaan." „Hij maakte daar beter promotie. Je moet niet vergeten, kind, hij had geen cent." Ik keerde mij naar de oude dames, 't Was mij onmogelijk nog langer met Rika te pra ten. Zoodra zij weg waren ging ik naar mijn eigen kamertje en, even als een paar jaar geleden, toen pa met een enkelen slag ol mijn hoop en illusie had vernield, huilde ik als een wanhopige om de herinnering aan dien lenteavond, toen Ernst Rosdijk mij had gekust in de suizende stilte, hij 't licht der sterren. Want T stond voor mij vast. Hij had mij nog lief en al wist hij nu niet dat ik een ander toebehoorde, in zijn smart, omdat we niets voor elkaar konden zijn, was hij heen gegaan, misschien wel met de hoop carrière te maken, terug te komen enzijn beroemd geworden naam aan miin voelen neer te leggen. En ikik had geen geduld en geen vertrouwen gehad. Maar nog was het tijd, ik kon tot Alfred gaan en hem zeggen dat ik hem niet trouwen kon, dat ik een an der liefhad. Ik walgde van al de pracht, waar mee hij mij omringde, Ik gaf niet om zijn rijkdom. Ik zou aan Ernst Rosdijk schrijven, hem zeggen dat ik van hem alleen hield, op hem wachten wilde, tien, twintig jaren, als het moest. Zoo lag ik mijzelf op te winden en allerlei dolheden te bedenken, maar na een uur was ik uitgehuild. Ik bette mijn oogen en ging kalm naar beneden, slechts ten halve be grijpend hoe ik zoo dwa89 geweest was. Maar 't bleef een lieve illusie, dat denk beeld dat Ernst mii in stilte nog liefhad. Mijn huwelijksdag brak aan. Het was een; sombere dag in 't laatst van December. Ik herinner me dat ik mij heel kalm en rustig voelde, maar dat ma zenuwachtig heen. enl weer liep, want er zou een dejeuner voor, de naaste familileden en de getuigen zijn# bij ons aan huis. Terwijl ik bezig was mij 'tol kleeden hoorde ik al het geraas en het ge-< praat, de stemmen van pa en ma, maar ik had een gevoel alsof ik er buiten stond. Ild bgn'eep wel dat ik 't was die op het punt stondi te trouwen, dat voor mij al die drukte gen maakt werd, maar 't was of het mij niet aarw« ging. Ik voelde geen emotie, geen angst, geen blijdschap en toch ook geen onver schilligheid, niets anders dan een' onwezen* lijke kalmte. Ik hoorde rijtuigen aanrollen en ik be« greep dat mijnbruidsdagen weinig feeste lijk waren geweest, maar ook dat had mi| niet gespeten. Nu, op het laatste oogenblik, vond ik het toch zonderling dat alles zod gauw was gegaan, te gauw misschien Maar ik wist dat ik toch ook niet langer wil* de wachten, dat ik het goedkeurde, dat ilö niet terug zou willen. „Kind, hen je klaar Het was pa's stem aane mijn deur. Hij. durfde niet eens binnenkomen, in do laat* ste weken behandelde hij mij met een eer* bied, met een oplettendheid, die mij hel eene oogenblik ergerdlen en mij het ander€T deden lachen. Ik keek in den spiegel. Een bruidstoileé droeg ik niet. (Wordt vervolgd).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1921 | | pagina 5