ST. EMILION
|J*-
Drogerijen, - Soecerijen, - Verfwaren
AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE EEMLANDER"
Fontein Schippers
SAVERS
SIK
SiSÏEIIi A In., iitrechtschesir.1T, lei. 145.
PONNE
BINNENLAND.
Eigengemaakte Merkleeding.
FEUILLETON.
EEN WAAN
Meoöileeringen - Kunsthandel - Bebangerü en Stoffeerderlj
Langestraat 24. Tel. Int. 496. - AMERSFOORT.
Firma KLAAS SAVING (joh. schut)
amersfoort
B ARCH MAN WUIJTIERSLAAN 156 - TELEFOON 399.
«MIUN
m cms
SPECIALITEIT
FA3RIEKSINSTALLATIES
Per fiesch f 1.75, per anker S 72.-
TWEEDE BLAD.
BUITENLAND.
Klagaz. „De Dom".
i"- =m
„MOIMOPOLE"
A. VAN DE WEG. Lanaestraa'1 23.
"voetballen en
(Ppsft- voetbalschoenen
bij:
I. SROOTEISORST -H9F 21.
19e Jaargang
No 191
Zaterdag
12 Februari 1921,
10 0. P.
Hooldaplüien voor de provincie UTREOHT van de OVERLAND
Nieuwe en gsbruikte waiens uit voorraad leverbaar.
-4.
MODERNE
- TELEPHOON 169.-
YLASAHItERWFU 52(1.
zeer aan te
ORIGINEELE
Bordeaux gewas 1S17
Politiek Overzicht.
Noyes, die veertien maanden lang de ver
tegenwoordiger is gè-weest van de Vereenig-
de Staten in de intergeallieerde Rijnland-
Commissie te Coblenz, heeft in de Ameri
kaan sche Nation een artikel openbaar ge-*
maakt, waarin hij zijn eigen ervaringen als
officieel vertegenwoordiger in 't bezette ge-
Lied weergeeft Hij deelt mee, dat in Mei
1019 de hooge militaire commissie der En
tente een „buitengewoon brutaal" militair
legiem voor 't Rijnland had voorgesteld en
dot hij, Noyes, bij president Wilson hier
over verzet had aangeteekend, na welk pro
test de Opperste Raacl had besloten tot een
civiel bestuur. Wat echter onder dit „civiel
bestuur" moet worden verstaan, kan blijken
uit het artikel in de Nation, waarvan de
Frankfurter Zeiting een uittreksel heeft ge
publiceerd.
Alle steden in 't Rijnland zitten vol geal
lieerde officieren, die gehuisvest zijn in de
beste particuliere woningen, nadat deze den
eigenaars zijn ontnomen. Deze laatsten mo
gen gewoonlijk in een paar appartementen
van 't achterhuis wonen of op de dakkamer
tjes van de voorhuizen. Elke Duitsche wet en
elke Duitsche verordening moet aan de ver
tegenwoordigers der bezettingsmachten wor
den voorgelegd. Wanneer zij afgekeurd
worden, zijn ze in bezet Duitschland niet
langer geldig. Op kranten wordt censuur
toegepast, de particuliere post kan ten allen
tijde in beslag worden genomen en het rei
zen van personen van de eene plaats naar
de andere kan aan pas voorschriften worden
Een htert dat grof voelt, vindt boven
zich een hart dat dom denkt.
U attent maken op
ègB de ffi oote sorleerins
ff" GOUDEN- en ZltVESWERÜEN
1 WILLEM ORQEHHUIZEN juwelier Amersfoort.
onderworpen. Het recht tot requisftie van
voorraden voor het leger en de ambtena
ren der geallieerden kan steeds de zeer ge
compliceerde rantsoeneeringspla-nnen van
den Duitschen Commissaris voor de levens-
Noyes op teekenende wijze, dat men in 't
Rijland een vijandelijkemilitaire bezetting
in reincultuur kan zien en dat kan ik als
een persoonlijke waarneming zeggen zij
Een voorbijgaande bezetting was onver
mijdelijk en de bestendiging ervan totdat
de ontwapening van Duitschland tot een
punt is genaderd, dat de geallieerden vol
doende achten, was waarschijnlijk wel wen-
schelijk. Maar haar handhaving, vijftien js-
jren l«a-ng, als een soort „Agentur", die
schulden incasseert, was ondenkbaar.. Zij
zou een open wonde zijn. Amerika nam op
't oogenblik aan deze bezetting met meer
troepen dan welk volk ook Frankrijk uit
gezonderd deel en toch hadden de Ver-
eenigde Staten er de voorkeur aan gegeven
op het karakter der bezetting en den duur
ervan zelf geen invloed uit te oefenen. In de
veerden maanden, dat Noyes werkzaam was
als lid der Rijnland-commissie, was hij van
dng tot dag hoe langer hoe meer er tegenop
gekomen, dat deze of gene verantwoorde
lijke persoon van zins zou zijn de wereld
te verblijden met den vloek van een derge
lijk, haat en oorlog in 't leven roepend, in
stituut. Een kort rapport over de separatis
tische samenzweringen, die door de Fran-
schen in 't Rijnland gedurende de afgeloo-
pen achttien maanden gesteund wei den, zou
j allerduidelijkst de juistheid van Noyes' be-
i werLng aantoonen, dat een vijftien-jarige
I vijandelijke bezetting een vloek voor de we
reld zou beteekenen.
Noyes maakt verder gewag van de Putsch
pogingen in Spiers en Wiesbaden en het
1 feit, dat de Fransche militaire overheden
hier mede de hand in hadden. Het feit, dat
bevelen 1 Dorten Openlijk landverraad had ge
pleegd en dat hij niets anders was dan een
werktuig van 't Fransche militarisme, wordt
door de uiteenzetting van den Amerikaan-
schen Rijnland-commissaris nogmaals uit
drukkelijk aangetoond. Uit de voorgeschie
denis van de Putsch vertelt Noyes hel vol
gende:
Op 22 Mei, te twee uur 's ochtends, kwam
een Fransch luitenant-kolonel uit het hoofd
kwartier van generaal Mangin te Coblenz
aan. Hij wist het zoo .arn te leggen, dat hij
den chef van den Amerika?nschen staf aan
de telefoon kreeg. Hij stond erop onverwijld
van gedachten te 'wisselen met den Ameri
ka an schen beveivoerenden generaal. Hij
mMldelenvoortiening in duigen doen vallen. (lron(, er zeer op aan. [)c Fransche officier
Zelfs de benoeming van plaatselijke amb- den Amerikanen mee, dat op Zater-
tenaren moet toegestaan worden en landra- 24 Mei een republiek zou werden ge-
den, burgemeesters alsmede regeeringscom- prod'aineerd met Coblenz als hoofdstad. Hij
missarissen loopen voortdurend gevaar om snm(je de namen op van de mannen, die het
redenen, die de commissie alleen voldoende nifuive kabinet zouden vormen en zeide, dat
vindt, zoo maar ontslagen te worden. Vele vi;[ti,„ ambtenaren van het nieuwe bestuur
andere hinderlijke stoornissen in 't dage- op w?eg naar Coblenz waren om de regee-
lijksch leven der bevolking zijn de noodza-1 rin„ ,e organiseeren. De nieuwe staat zou
kefijikste begeleidende verschijnselen van VOOT het' oogenblik een deel van het Duit
een vijandelijke bezetting. sche rijk blijven, maar later zou hij heele-
Hc was, aldus Noyes, het Amerikaansche maal onafhankelijk worden. Hij verklaarde,
lid der commissie vanaf het oogenblik, dat dat h,j d(X)r pen.eraal Mangin was gezonden
deze in 't leven werd geroepen tot aan Juni j Qm Je hulp in (e r(>epen van den Ameri-
van dit jaar. De president der commissie.knanschen generaal, opdat deze de actie,
Paul Tirard, is een ruimzicht!?, gewetensvold;P op (0llw was gezet, mocht bevorderen,
man, die zich met andere leden beijverd! bj,nar bekend is, werd deze hulp gewei-
heeft de détails van de Rijnlend-overeen-1 Perd en wel met de mo'tiveering, die Noyes
komst in den geesl, zooals zij door der t|l(ms mededeelt, dat zii „met een eerl+ike
Oppersten Raad is bedoeld, uit te voeren 'uitvoéring der wapenstilstandsvoorwaarden
Hij heeft succes gehad voor zoover iemand onvereeni<»baar was". Het bleek, dat voor de
Kort geleden wprd in een aflevering van
de Glocke gevraagd, hoe het toch kwam,
dat, ondanks de geweldige overwinning van
Frankrijk en ondanks het feit, dat heel de
wereld weet, dat Frankrijk uit Duitschland
in allen gevalle geweldige bedragen betaald
zal krijgen, de koers van de Franschè franc
juist sinds het bekend worden van de vre
desvoorwaarden van Versailles snel is ge
daald en dat zijn waarde nu niet eens meer
de helft van zijn nominale waarde be
draagt. Het antwoord luidtomdat de voor
waarden van 't vredesverdrag van Versail
les den zeer bepaalden indruk hebben ge
wekt, dat men Duitschland daardoor wil
vernietigen. Wanneer de crediteur zijn
schuldenaar zelf naar 't bankroet dreef, wie
zou dan den wissel van dezen schuldenaar
disconteeren Wat baatte een herleiden
van de vorderingen in goud, wanneer de
werkelijke sommen toch in banknoten wor
den betaald De heelc wereld wist dit en
hield er rekening mee. Alleen in Frankrijk
wilde men het niet zien. Men richtte
Duitschland te gronde en ruineerde Frank
rijk. Hoe zouden handel en industrie zich
ontwikkelen, wanneer men door de 12
uitvoerbclasting zijn waren in alk* landen
12 duurder maakte Hoe zou Duitsch- I
land zich dan nog op de. wereldmarkt kun
nen handhaven, wonneer het de grondstof
fen duur zou moeten betalen en een toeslag-
heffen op de fabrikaten Opdct er weer ge-1
zonde toestanden in de wereld-industrie I
zouden gaan heerschen, was een sterke re
ductie der circuleerende geldmassn's noo-
dig en niet een vermeerdering er van.
Maar Frankrijk wilde opnieuw 3000 mil-
liard mark op de markt brciu.en. want zoo-
veel bedroeg de geëischte schadeloosstel-1
ling volgens den tegenwoordigen koers.
De koers daalde echter al en zou nog meer
dalen. Dan konden het 10,000 of zelfs
20,000 milliard worden, of wie weet hoe
veel. Oostenrijk had immer, reeds bewe
zen, hoe dien de koersen kunnen dolen.
Wanneer, aldus de slotzin, de voorwaar
den der uitvoerbelasting en der credietbe-
perkingen gehandhaafd worden, dan zal dit
tot Duitschland's bankroet leidendan
krijgt Frankrijk heelemaol niet'"-.
Varkensmarkt Amersfoort»
Speciale a Meeting
nwAVikAvawAvam
Matsen VAN EIMEREN.
Colllenr l'uslicliciir ('olflciisc
«IJIiRSSTIM lT l i. lel. 205
Hóogat Modorno Salons voor
DAM ES CU HEERl!N Manicure
Mapn/ijn van PnrtomurioBn on
Toilcl-Ai'tikolen,-"
BADINRICHTING
Hotel Calé Res auiant
I>e Directie mankt bekeurt,
«lat zij icxen marter overeen
te Itoiue» voorwaurrtcn «Ie
At'HTEItZAAI, met GESLO
TE .V SHKItE? geel uren «Ie liet
whale seizoen voor gesloten
«lauscliibs Resell ik baar stelt.
succes kan hebben, die door een intensief
regeering
Dorten reeds vijftig wonin-
Tengevolge van de
aanschen
militaire atmosfeer om "even is en onder den ^en wa.ren gereserveerd. Tei
druk eener Fransche nationale politiek leeft. wei,-rerin'? v£<n den Amerikaanschén gene-
die hardnekkig een agressieve militaire en raaj werd de Putsch ren weel: uitgesteld,
politieke actie voert. Ik geloof, constateert Toen Dorten daarna zijn lijst van ministers
is brutaal, uitdagend, ja de voortzetting van de üjst stond,
den oorlog.
U it de Pers.
Bet .,1». V. V"-K» >ici'liil.
Onder dit opschrift lezen wij in de
Nieuwe Courant:
Onlongs heeft zich bij een onzer Minis
ters iemand aangemeld, onder wiens noam
op zijn visite-kaartje gedrukt was „plaats
vervangend lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generoal"
Was het niet Hofdijk, van wien men ver
telde, dat hij zich noemde „lid van het Ge
nootschap Natura Artis Magistra"
En wie kent niet het verhaal van den le-
ger.dairen Hagenaar, die zijn naam op het
wit carton sierde met de toevoeging „lid
der Nieuwe of Litteraire Sociëteit
Moor deze p,v.v. volksvertegenwoordiger
overtroeft Hofdijk en dien mylhischen re
sidentiebewoner. Hij wijst niet op wat hij
is, maar op wat hij eventueel zou kun
nen zijn. Hij was bijna Kamerlid geweest.
Nu ja, iedereen kan pooh hebben. Ten slot
te is 't allicht een quacstie van enkele cij
fers, een fractie in een verkiezingsquotient.
Op de kiezersmarkt is hij niet de uitverko
rene geweest, maar de „next best no. I
na den favoriet. En welbeschouwd duidt het
„p.v.v." niet aan, wat hij zou kunnen zijn,
tnoar wat hij i s. Hij i s plaatsvervanger,
ridder-expectant. Wanneer maar de man
vóór hem opstapt, is z ij n plaats open. On
ze Kieswet erkent zijn bestaan en zijn posi
tie. Hij is de ecrstgeroepenc. Indien maar!
Men kan zich denken met weMce levendige
belangstelling ziin vrienden cn magen
om van hem zelf maar te zwijgen let
ten op alles, wat den „man vóór hem" be
treft. Ziet hij. er niet wat slecht uit, den
laatsten, tijd? Er waren geruchten dat het
Kamerlidmaatschap hem te zwaar begon tc
Nadere inlichtingen l»ij «Ie
SHreaMe IVI. 41 f.
wegen. Eon ander heeft gehoord, dat hij
niet „gezien" is op 't Binnenhof; hij schijnt
het met den partijleider niet tc kunnen vin
den zeker zal 't hem vandaag of morgen
wel verdrieten Zoo zijn allerlei spe
culaties omtrent de goede of kwade kansen
van den „p.v.v." mogelijk. Deze zelf, met het
gewichtig oir von den tticficus, hult zich
in een imposant zwijger. „Je zult begrij
pen, niot waar, dat i k me daar niet over
kon uitlaten
Het „p.v.v."-zijn is dus een nieuwe „ston
ding" geworden cn dc „p.v.v." een nieuwe
maatschappelijke en politieke figuur. „P v.
v." beduidtovenlueele invloed, dc macht
van morgen of overmorgen (of nooitl moer
men kan nooit weten 1), dc toekomstige glo
rie .Een wijze pévóveeër weet dit eventueelo
hypothetische te disconteeren. Wat drom
mel, als hij morgen wat tc zeggen kort
hebben, is hij vandaag nici niks. En hij
Strékt naar Den Haag, bczoékt den minis
ter, meldt zich aon als „p.v.v." Dc wenk is
duidelijk cn kon Zijne Excellentie niet ont
gaan zijn. In de onuitgesproken woorden
(die vaok de welsprekendste zijn) beduid
den die drie looze lettertjesExcellentie,
opgepast, ik ben nu nog maar plattelands-
geneesheer in den Achterhoek of school
hoofd in Staats-Vlaanderen, of gemeente
werkman ergens in Zuid-Limburg, maar het
Komerlid A hoeft op ditzelfde oogenblik
maar het slachtoffer te worden eener fout
van een verkeersagent in de residentie, of
automatisch ontpop ik mij als éón der hon
derd, die uw ministerieel bestaan in hun
•handen hebben. Daarom kom ik Uwtf
Excellentie bescheidcnlijk vragen of
Wijlen „dr. Juris" schreef zijn onsterfe
lijke „Cnndidatuur van Bommel". Zou de
j^Pévévecër" niet iets voor Van Rossum'
zijn Of voor Emants
En moet niet de rechtspositie der „p.v.v.
ers" worden geregeld Bchooren zij niet
zich te organiseeren Moeten zij niet op
gezette tijden bijeen komen, om hun oor
deel uit te spreken over hetgeen de „man
nen vóór hen" op het Binnenhof doen cn
laten Dat kon hen toch allerminst koud
lntén, want z ij zullen (mogelijk) dot werk
moeten voortzetten. De heeren vóór hen
door
suze la chapelle-roobol:
14
Maar hoe het zij, heel veel satisfactie had
ük er niet van, want Rika hield zich goed en
wist haar jalousie te verbergen. Ik was nog
■een tamelijk onnoozel kind en toen zij zich
200 vrooiijk en opgewekt toonde en 't zoo
deed voorkomen alsof zij 't thuis met al haar
Meme broertjes en zusjes, haaT moeder en
jhaar steeds onder geldzorgen gebukt gaan
den vader, heerlijk vond, geloofde ik dat
en begreep ik niet hoe ik een oogenblik had
kunnen gelooven dat Rika mij mijn huwe-
lajtk, met een zooveel ouderen man, benijd
de.
Ma ,wilde ook iets genieten van het mooie
uitzet en de week voor mijn huwelijk werd
het tentoongesteld en konden de kennis
sen het komen zien. Ik was er erg te^en ge
weest en beweerde dat zoo iets pralerig on
burgerlijk was, maar ma verbaasde mij door
te antwoorden, dat er van burgerlijkheid
geen sprake kon zijn. Prinsessen die trou
wen gingen, deden het ook, je las er wet van
in de couranten, fk zweeg en keek ma ang
stig aan.
Was de vreugde over het rijke huwelijk
haar in het hoofd geslagen? Ik verzette mij
niet meer, de heele tentoonstelling zou
maar drie dagen duren. Alfred, Nelly en
mevrouw-Eerhof kwamen daarna. Ik hoopte
vurig dat zij er niets van bemerken zouden.
Rika en haar moeder waren te nieuws
gierig om niet te komen kijken en terwijl
mevrouw Staal met ma uitrekende hoeveel
nvijn hemden met BrusseTsche kant wel ge
kost hadden, vroeg Rika, die zich uitgelaten
toonde over mijn mooie japonnen en al mijn
pracht
„O Truus, vin je het alles niet heerlijk,
leun je het begrijpen?"
„Moeilijk," zei ik, ,/t komt me soms als
een sprookje voor."
„Je gaat op een kasteel wonen, hé
„Een kasteel, dat geloof ik niet, een mooi
buitengoed."
„Heb je 't niet gezien?"
„Nee, Eerhof vindt 't aardiger als 't een
verrassing voor mij is. Alles is ook nog niet
klaar."
„Als je eenmaal getrouwd bent, zal je wel
veel te voornaam zijn geworden voor je oude
kennissen
„Hoe kan je zoo iets denken? Je moet
eens komen Iogeeren."
„Ja." zei Rika, met glinsterende oogen,
„Efraaï. Z-e? Tiuus, weet je dat Rosdijk toch
naar Tndië gegaan is
Ik kreee pioiselin? een schok alsoi ik van
een hoogte neerstortte. Ernst Rosdijk, ze
ker. ik had hem niet vergeten, maar ik darht
toch alleen maar~aan hem als aan iets dat
geweest was, iets heel liefs vair vroeger, dat
voorbij was gegaan en nooit meer zou te
rug keeren. En nu flitste het ineens door
mijn hoofd. Hii had gehoord van mijn enga
gement, in stille had hij mij altijd nog lief.
en in wanhoop hij we?, liet zich mis
schien doodschieten in Atjeh omdat ik,
trouweloos, slecht schepsel, hem vergeten
had en den eersten, den besten rijken man
nam die zioh voordeed.
„Hoe weet je dat?" stotterde ik.
Rika lachte. „Schrik je daarvan? 't Is goed
dat meneer Eerhof er niet bij is. Ik las 't na
tuurlijk in de courant, al een maand of drie
geleden."
Ik herademde, drie maanden geleden, toen
wist hij dus nog niets van mijn huwelijk.
Maar toch Rika keek mij aan, er lichtte
iets in haar oosren dat mij mijzelf beheer-
schen, en, uiterlijk Kalm, zeggen deed
„Ja, maar ik lees die Indische berichten
nooit. Ach, als je er zoo geen belang bij
hebt. Ik dacht dat zijn moeder hem niet naar
Indië wilde laten gaan."
„Hij maakte daar beter promotie. Je moet
niet vergeten, kind, hij had geen cent."
Ik keerde mij naar de oude dames, 't Was
mij onmogelijk nog langer met Rika te pra
ten.
Zoodra zij weg waren ging ik naar mijn
eigen kamertje en, even als een paar jaar
geleden, toen pa met een enkelen slag ol
mijn hoop en illusie had vernield, huilde ik
als een wanhopige om de herinnering aan
dien lenteavond, toen Ernst Rosdijk mij had
gekust in de suizende stilte, hij 't licht der
sterren.
Want T stond voor mij vast. Hij had mij
nog lief en al wist hij nu niet dat ik een
ander toebehoorde, in zijn smart, omdat we
niets voor elkaar konden zijn, was hij heen
gegaan, misschien wel met de hoop carrière
te maken, terug te komen enzijn beroemd
geworden naam aan miin voelen neer te
leggen. En ikik had geen geduld en
geen vertrouwen gehad. Maar nog was het
tijd, ik kon tot Alfred gaan en hem zeggen
dat ik hem niet trouwen kon, dat ik een an
der liefhad. Ik walgde van al de pracht, waar
mee hij mij omringde, Ik gaf niet om zijn
rijkdom. Ik zou aan Ernst Rosdijk schrijven,
hem zeggen dat ik van hem alleen hield, op
hem wachten wilde, tien, twintig jaren, als
het moest.
Zoo lag ik mijzelf op te winden en allerlei
dolheden te bedenken, maar na een uur was
ik uitgehuild. Ik bette mijn oogen en ging
kalm naar beneden, slechts ten halve be
grijpend hoe ik zoo dwa89 geweest was.
Maar 't bleef een lieve illusie, dat denk
beeld dat Ernst mii in stilte nog liefhad.
Mijn huwelijksdag brak aan. Het was een;
sombere dag in 't laatst van December. Ik
herinner me dat ik mij heel kalm en rustig
voelde, maar dat ma zenuwachtig heen. enl
weer liep, want er zou een dejeuner voor,
de naaste familileden en de getuigen zijn#
bij ons aan huis. Terwijl ik bezig was mij 'tol
kleeden hoorde ik al het geraas en het ge-<
praat, de stemmen van pa en ma, maar ik
had een gevoel alsof ik er buiten stond. Ild
bgn'eep wel dat ik 't was die op het punt stondi
te trouwen, dat voor mij al die drukte gen
maakt werd, maar 't was of het mij niet aarw«
ging. Ik voelde geen emotie, geen angst,
geen blijdschap en toch ook geen onver
schilligheid, niets anders dan een' onwezen*
lijke kalmte.
Ik hoorde rijtuigen aanrollen en ik be«
greep dat mijnbruidsdagen weinig feeste
lijk waren geweest, maar ook dat had mi|
niet gespeten. Nu, op het laatste oogenblik,
vond ik het toch zonderling dat alles zod
gauw was gegaan, te gauw misschien
Maar ik wist dat ik toch ook niet langer wil*
de wachten, dat ik het goedkeurde, dat ilö
niet terug zou willen.
„Kind, hen je klaar
Het was pa's stem aane mijn deur. Hij.
durfde niet eens binnenkomen, in do laat*
ste weken behandelde hij mij met een eer*
bied, met een oplettendheid, die mij hel
eene oogenblik ergerdlen en mij het ander€T
deden lachen.
Ik keek in den spiegel. Een bruidstoileé
droeg ik niet.
(Wordt vervolgd).