ST. EMILION pr- FOTO-ARTIKELEN AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander" Fontein Schippers A. SCHOTERMAH A Zn., Utrechtschestr.17, Tel.HS. Eigengemaalte KinMhbg. Sfeobileerlngen - Knnstbandel - Bebangerü en Stoffeerders Langestraat 24. Tel. Int. 496. AMERSFOORT. Per flesch ff 1.75, per anker ff 72.- -t- STOONÏ-APPENDAGES -> P O N N E P9JPAFSLUITERS - PAKKING TELEPHOON 169 TWEEDE BLAD. Steun voor de besten. BINNENLAND. ZATERDAG na J22 uur worden GEEN bestellingen meer aan huis bezorgd. .jMONÖPOLE" Magaz. isDe Dom"- A. VAN DE WEG. Langestraai 23. LEVENSTEMPO GOUam- en 1VESWRÏEH WILLEM 6R0EHHUIZEN Juwelisr Amersfoort. FEUILLETON. Langs den grooten weg. 100 Jaargang No. 243 Zaterdag 16 April 1921. zeer aan te bevelen ORIGINEELE Bordeaux gewas 1917 TEBDÜRG HACHINEK AMF,B-BEHOEFTEN TIASAKKKRWEG «2d Op elke actie volgt reactie. Wij vrijzinnige (iemoCTnten zulten niet gemakkelijk toege ven, dat er voor derv ecorvomisch zwakkere reeds genoeg- is gedaan. Maar er zijn tal- iooze, niet conservatieve na-turen in ons land, die, wat voor arbeider gedaan ds, zoo «al niet te veel, lam toch al „welletjes" ach ten. Wij denken hierbij aan het blijspelletje „de nieuwe lees" (wij nteenen «dat hiet van Emarots is). Waarbij de meirw-ba'kken poli ticus, die zoon massa belasting moet beta ften, vooral om dat er zooveel voor „den Idemen man" wordt gedaan, deze leuze uit vindt voor zijne partij: „Voor den rijken man moet iets gedaan worden". Deze reactie tegen eene zioh baanbreken de stroom ing is de natuurlijkste zaak van de wereld; zulk eene reactie is ook angstig zooals eene oprecht-conservatieve partij baar wet heeft omdat ze een paTtij van de «actie dwingt tot solide fundeerimg van hare wertsohen. Dit wordt dikwijls uiit het oog ver loren»; men maakt ten onrechte degenen, die op eenig gebied reactie wenscbeny uit voot alles» wat leelijk is. Waj stellen dit voorop, nu we «een onder werp gaan bespreken, waarbij we ingaan te gen eene strooming va»n de laatste jaren, •eene strooming, die we met genoegen bloe der en forschor hebben zien worden. Bn nu we dót er bijvoegen, zijn we niet beangst meer, dat men ons zal houden voor reac tionair of bekrompen. We wagen het -er al thans op, een lans te breken voor het be lang der besten in onze samenleving. Wat we bedoelen is dit. Ons gewoon lager en middelbaar onderwijs ds berekend op leerlingen van gemiddelden aanleg. Nu rijn er helaas in onze samenleving nog al wat kinderen, die beneden, ver beneden dit gemiddelde blijven. Zij bemoeilijkten de onderw-Azers bij hun werk, ze moeten dik wijls klassen doubleeren. Heit volgen van bet gewone onderwijs bracht hun weinig vrucht en hunne aanwezigheid in de klasse was ran nadeetigen Invloed op het onder wijs, dat de anderen genieten. Zoowel in het belang van deze achterlijken als «in het belang van de enderen is men toen geko men tot de oprichting en instandhouding van speciaie scholen voor achterlijke kin deren. Maar niet alleen het belang der kin deren was hiermee gediend; ook het be lang van de gemeenschap. Het onderwijs van de gemiddelde kinderen werd niet meer gaand door de aanwezigheid van de intel lectueel-minderwaardigen. en heeft dus een grooter nuttig effect en de aohterlijken zelf worden met zooveel zorg onderwezen, dat ook zij «enigszins worden toegerust over den strijd om het bestaan. Nog lang niet genoeg is in deze richting gedaa»n. Zoo is b.v. het spreelconiderwijs, waarbij de reslütaten zooveel duidelijker zijn dan die bij het onderwijs aan achterlijken, nog altijd stiefkind. Maar er is toch al zóó veel gedaan in die richting, aan speciaal onderwijs voor de minderwaardigen, dat de reactie niet uit kan en niet uit mag blijven. Nu rijst n.I. de waag: moet er niet iets worden gedaan voor de meest begaafde kinderen? Ook hier zou èn het belang van die kinderen zelf èn het belang van de ge meenschap worden gediend. Wat toch is »het geval? In elke klasse bijna zitten enkele kinderen, die de te verwerken leerstof veel sneller hebben opgenomen dan de gemiddelde leerlingen. Na één keer uit leggen weten ze precies wat de onderwijzer •bedoelt. Maar deze moet in het belang van «het gros hetzelfde nög eens verklaren en nög eens. Gevolg is, dat de meer intellec- tueelen zich op school gruwelijk vervelen en lastig worden, dat ze den lust in opletten verliezen en katte kwaad gaarv doen. Niet alleen zouden zij in korten tijd de leerstof beter verwerken, maar ook zij werken scha delijk op den geest van de klasse en zij hinderen dus het gros der gemiddelde leer lingen-. Hiet gevolg van de aanwezigheid van de knapperen is voor de klasse en de gemeen schap precies hetzelfde als de aanwezigheid van achterlijke kinderen. De remedie be hoort ook precies dezelfde te zijn! Voor deze vóórlijke kinderen behooren speciale scho len te. worden opgericht, waar zij eene hoe veelheid leerstof te verwerken krijgen, in overeenstemming met hunne snellere be- vattelijkhid en -grooter opnemingsver«mogen. Zoowel indireot als direct is dit, behalve een voorrecht en een voordeel voor de hiervoor vatbare kinderen, een voordeel voor de ge meenschap. Berst a'Ls men in beginsel heeft uitge maakt, dat scholen voor vóórlijke kinderen een »goed reoht van bestaan hebben, dient de vraag te worden beantwoord, of men op die scholen dezelfde leerstof alls op de ge wone scholen zal behandelen, hetzij m min der leerjaren, hetzij in mlndeT of kortere schooltijden, dan wel of men de leerstof zal uitbreiden en dezen leerlingen reeds op de •lagere school een deèl zal leeren van» het geen de gemiddelde leerlingen op de mid delbare scholen zuilen moeten leeren. Voor breed© opvattingen valt wat te zeg gen. Kortere schooltijden, beleekenen. meer vrije tijd voor ontwikkeling iri andere rich ting, b.v. muzikaal, sportief of artistiek. Min der leerjaren ook voor de middelbare scholen beteekent vroegere aflevering van de beste elementen der scholen aan de maatschappij en het «is voldoende bewezen, dat zij, die jong z.g. volleerd de schoot ver ia-ten, het meest kan hebben op belangrijke prestaties, wat alweer in heit belang van do individuen èn van de gemeenschap is. Zooals gezegd: hierover volt te debattee- ren. Maar onaanvechtbaar schijnt ons op dit gebied- de nieuwe leus: voor het knappe kind moet iets worden gedaan. Nerïerl. tentoonstelling te Madrid De opening van de Nederlandsche Tentoonstelling te Madrid is thans defini tief vastgesteld op 9 Mei. In de beide ten toonstellingsgebouwen in het Parque del Re tiro, waar nu reeds de HoUondsche tul pen en hyacinten in vollen bloei staan en algemeen de aandacht trekken, wordt naar stig gewerkt aan de vele exposities, waar mede de Hollandsche nijverheid, landbouw en kunst, benevens de Nederlandsche Ko loniën aandacht zullen vragen voor hel- School- en Kerknieuw*. De schooljongens en de zo- me r t ij d. Uit Stellendam schrijft men aan do N. R. Ct. Dc strijd tussciien ouden cn nieuwen tijd is hier thans beslist door de schooljongens. Veel was er reeds over gekibbeld en van beide kan ten moesten onze dorpelingen wel wat toege ven. De boer, die schimpte op die nieuwlichters, die 't zonnetje wel zouden willen verzetten, hoor de bij zijn aankomst aan 't station, dat de tram ongeveer een uur tevoren vertrokken was. En de dominee, die nieuwen tijd hield, zag een dei- diakenen een uur over tijd de kerk binnen stap pen. enkelen geheel wegblijven cn liet den dienst tenslotte een uur later beginnen. En hoe ren kerkvoogden, die de klok een uur achteruit- zetten, moesten op last van het wereldsch ge zag -tot nakoming van hun contract met de ge meente, spoedig terugkrabbelen. Maar de school hield nog steeds vol cn vol| de den tijd van de torenklok, totdat de vorige week de leerlingen der bizondcre school een uur thuis bleven. De meester ging' toen over tot den ouden tijd, echter met het gevolg, dat eon vader zijn kinderen een uur vroeger liet halen om op nieuwen tijd to kunnen eten. Het voorbeeld van de bizondcre school werkt*» aan stekelijk op de leerlingen der groote school; een paar klassen der openbare lagere school bleven een uurtje aan den dijk. En de ouders, die tegen het gedoe met den zomertijd waren, lieten him kinderen de vaccinatiebewijzen op vragen. Om de concurrentie is toen ook op de geen Nederland op verschillend gebied ver mag. Gedurende deze ten toonstelling, wel- openbare school de oude tijd maar weer inge- ke 3 weken zal duren, zullen Prof. Vogel sang, Prof. Diepenhorst, Prof. Quanjer en Dr. Moresco verschillende conferenties houden en za'l Willem Mengelberg te Ma drid een tweetal concerten loonven dirigee- ren. Voorts zal er een schimmenspel wor den gegeven ,zal de nieuwe film Nederland er worden vertoond, terwijl de Voorzitster der Spaansche Commissie van de Vereeni- ging „Nederland in den Vreemde" voor 12 Mei een luisterrijk cos-tuunvFeest hoeft ge organiseerd. Staangeld bij de Spoorwe gen. Van industrieele zijde heeft de Nijver- heidsraad den laatslen tijd talrijke klachten ontvangen over de thans bij de spoorwegen geldende «regeling betreffende de staangel den, volgens welke ook voor den Zaterdag middag staangeld wordt geheven, terwijl de Arbeidswet den fabrikanten verbiedt, gedu rende dien tijd arbeid te doen verrichten. De Nederlandsche nijverheid toch voelt het als een groote onbillijkheid, dat. terwijl de ar beidswet «enerzijds verbiedt, op Zaterdag middag te laten arbeiden, een semi-officieel lichaam als de Nederlandsche spoorwegen anderzijds een regeling handhaaft, waar door aan het niet laten werken gedurende dien verboden arbeidstijd geldelijke nadee- len kunnen zijn verbonden. Nadat de raad over deze regeling eerst met den chef der afdeelmg spoorwegen "van het departement van waterstaat van gedachten had gewisseld heeft hij in deze laatste vergadering een be spreking gehad met den chef van den goe derendienst der Nederlandsche spoorwegen die daartoe door de directie was aangewe zen en toegezegd heeft, over een oplossing van de bezwaren met de directie nader over leg te plegen. Bezitters van Russische fondsen. Te 's-Graen-hage is een adres beweging «op touw gezet voor het aanbie den van een verzoekschrift aan de Ko ningin ter verkrijging van de medewerking van d'e regeering in het belang van hen, die hun geld belegd hebben in Russische fondsen en reeds sedert lang hunne rente derven. Het initiatief hiertoe is genomen door den Bond van Beleggers in Russische fondsen. voerd. En alle ambachtslieden en fabrieken hru den nu ouden tijd, en in vele gezinnen is dc vrede teruggekeerd door de staking van de schooljongens. K e r k e 1 ij k compromis. Tus- schen de Kerkelijke Vrijzinnige Kiezersvereeni- ging en de Rechtzinnige Kiezersvereeniging Evangelie en Belijdenis te Zutfen is voor den tijd van tien jaar een overeenkomst aangegaan, waarbij zij zich verbinden in het kiescollege bui ten den kerkeraad zitting tc doen hebben 38 vrijzinnigen en 12 rechtzinnigen. Een jaar zullen orthodoxen en drie jaar vrijzinnige candidaten worden gekozen. In den kerkeraad zullen van vrijzinnige zijden twee predikanten, zes ouder lingen cn zes diakenen zitting hebben. Van rechtzinnige zijde twee predikanten, vier diake nen en vier ouderlingen. Zutfen is de eerste Ned. Herv. gemeente in Nederland waar voor een geruimen tijd overeenstemming is bereikt tus- schen vrijzinnigen en orthodoxen inzake het be zetten van predikantsplaatsen en zetels in de kerkelijke besturen. 9 Maison VAN EIMEREN. Coiffeur Posllclicur Coitfleuso WIJFJRSSTIIAAT 14. - Tel. 305 Hoogst Modonio Salons voor DAMES en aKKK M nuk'ure Magazijn van Pai (umurioün on Toijot-Artikèlén. BADINRICHTING ras««p J. J. V. HAIVEHSVELD Hoofdagent „muohI"-lileren. Hotal Caié Restaurant Restaurant den gebeelsn dag. Znloit disponibel toot: VERGADERINGEN, PARTIJ EN, GROOTE cu KLEINE BRUILOFTEN, RUIMTE pliu 100 PERSONEN, Nixlere inllchllnK.H bij de Dlrectio, Telcloon 41, VarkensmsrS-.t - Amersfoort. Speciale afileciiiig N. V. Nationale Opera. Maan dag 11 April j.l. hield de N. V. Nationale Opera te Den Haag hare eerste algemeene vergadering van aandeelhouders. In een verhandeling omtrent de subsidie- verleening zette de president-commissaris uiteen hoe de belangstelling in de opera van de zijde der Regeering steeds duidelijker naar voren komt. Over het speelseizoen 19191920 werd reecis door H. M. de Ko ningin, het Rijk en de gemeenten Amster dam en Rotterdam gezamenlijk een subsidie van ƒ45.000 uitgekeerd, terwijl men ver wacht, dat in het daarop volgende vennoot- schapajra deze bedragen tot 94,000 zul len stijgen, alhoewel dit een beduidende vooruitgang is, moet toch onder de oogen worden gezien, dat de uitgaven der ven nootschap steeds grooter worden, gezien de betere arbeidsvoorwaarden aan het perso neel en de drukkende stedelijke belasting. In het speeljaar 19191920 bedroeg de belasting ruim 60.000. Nu de Nationale Opera overal 20 van hare inkomsten aan den fiscus moet afdragen, zal in het loo- pende seizoen dit bedrag een som van 100,000 zeker overschrijden. Er zal dus voortdurend moeten gewerkt worden, zoo wel van de zijde van particulieren als van de Regeering, om de opera geleidelijk te blijven steunen, wil zij aan hare artistieke- zoowel financieele verplichtingen op den duur blijven voldoen. In de plaats van den heer J. A. Schuijt te Huis ter Heide, die als commissaris aftrad, werd met algemeene stemmen benoemd mej. W. S. Jager te Den Haag. Allo snelheid kost kracht. T>e eeuw var. de stoommachine, den motor, do vliegkunst heeft dit aanschouwelijk voorgesteld. Ook levcnssnelhoid kost lovcnskracht. Door alle leden der maatschappij wordt dit met den dag meer gevoeld. Deze Icvenssnelheld maakt den monsch vroeg oud, te vroeg om en nog cenigen tijd rustig te kunnen go- nieten. Om dus do verhoogde snelheid met do be schikbare kracht in evenwicht te houden, moet deze worden aangevuld in een mate, die met do. snelheid evenredig is. Dat is nu mogelijk door het gebruik van Sj aiogen, do bron van levenskracht. F.» v van? Omdat Sanatogcn aan het organisme liet cellcnbouwendc eiwit cn aan het zenuwstel sel zijn voedsel phosphor verschaft. Talrijke onderzoekingen bewezen deze eigenschap pen van Sanatogcn. Op het Internationale Medische Congres in 1907 werd aangotoond, dut de oiwitopnamo van het lichaam doop het gebruik van Sanatogcn met -48 en de phosphoropname met 63 vermeerderde. Sanatogen is in verpakkingen van 1. tot 0.verkrijgbaar in apotheken cn dro gisterijen. De gepensionneerde m i 1 H t ai ren vergeten. Hot comité tot bei hartiging van de algemeene belangen van hef marinepersoneel beneden den rang van officier (C. A. M. B. O.) heeft zich tot de Tweede Km mer gewend met een verzoekschrift, waarin leed* wezen wordt uitgesproken over het feit, dat irt het door den 'heer Ketelaar ingediendo voorstel van wet tot het verstrekken uit de Staatskas van oen vergoeding voor gestorte bijdragen aart het weduwen- cn weezenfonds aan gepensiom neerden en op wachtgeld gestelden niet worden) genoemd do gepensionneerde militairen vort land- en zeemacht, dio evenmin als dc burger" Beber vaak te overschatten dan nooit ïe vereeren. U attent maken op de groote sorteering Noar het Engelsoh van JEFFER7 FARNOL. 81 Ik stond op het pimt mij te verwijderen, 4oen een man naar buiten in het maanlicht Stapte. Zijn gelaat was verborgen onder den tbreeden -rand van zijn hoed, maar te oordee- len naar zijn uiterlijk was hij, naar ik dacht, Jeen der reizigers wier rijtuig gebroken was. fit zag hoe hij langzaam den hoek van/ het .huis omging en verdween. Een oogenblik later trok ik jnijn hoofd weer naar binnen jen na mij van mijn stoffige schoenen, ronsel icn jas te hebben ontdaan, blies ik de kaars tót en legde mij te slapen. Het scheen mij of ik teruggekeerd was naar den weg en wederom bij den grooten, dikken eikeboom stond. En terwijl ik hem aanstaarde, kroop er een kleine, gebochel de gedaante uit de holte in den boom, een gedaante met een bengelend pak op rug; toen ik dit zag keerde ik mij om en rervde weg, bevangen door een onbeschrijfelijke ontzetting. Echter, onder het loepen, kletter de het pak van den ketellapper duidelijk vlak adhter mij, en toen ik omzag, zag ik hoe hij aohter mij aan holde, terwijl zijn 'hoofd op de meest afschuwelijke wijze aan zijn romp bengelde. Harder en harder liep ik, maar de ketellapper bleef mij op de 'hielen, tot ik de- herberg terzij van den weg bereiktede deur vloog met een slag achter mij dicht, •en, terwijl ik daar lag, wist ik, dat «hij daar buiten stond, in het maanlicht, met zijn ont zettend bleek doodengezidht naar het ven ster starend- Op dit oogenblik werd ik, gelukkig, wak ker, en bleef een poos stil liggen, glanzend in het spookachtig Hoht der maan, dat in volle stroomen door het venster op mij sohen. Of het nu kwam door de levendigheid en duidelijkheid van mijn droom, of door iets anders, weet ik niet, maar, terwijl ik zoo lag, drong rich opeens de zekerheid aan mij op, dat do-arbuiten werkelijk iemand in de laan stond en naar mijn venster opzag. En zoo sterk was dit gevoel, dat ik, door een plotselinge ingeving gedreven, opstond en voorzichtig naar 'het raam gaand naar buiten keek. En werkelijk daar stond een man, de beenen wijd van elkaar, de handen op den rug, en keek naar mijn venster. Zijn hoofd wa9 achterovengeworpen, zoodat ik zijn ge laat duidelijk kon zien een grof gezioht, met kleine ^arjes, die zeer dicht bii elkaar stonden, en dikke lippen, waarachter ik de schittering van groote witte tanden zag. Het was blijkbaar de ketellapper niet ik her kende in hem dadelijk den slankste der twee „Corinlhiërs," die ik in „De Schakers" had ontmoet. Toen mij dit duidelijk was gewor den, begaf ik mij weer naar bed, mij erover verwonderend, wat toch zoo iemand wel voor reden kon hebben op zulk een uur rond te zwerven om een zoo afgelegen her berg. Doch langzamerhand werden mijn ge dachten minder samenhangend, mijn oogen vielen toe, en het volgend oogenblik zou ik weer in slaap gevallen zijn, toen ik mdj plot seling halverwege oprichtte, klaar wakker, en bleef luisteren. Ik had twee geluiden ge hoord, het zachte kraken van een venster, dat dicht bij mij geopend werd, en een slui penden voetstap buiten mijn deur. HOOFDSTUK XIX. Ik treed op als vrouwenredder. Wie erkent niet de plechtige majesteit van den Nacht die uren van ontzagwek kende stilte, wanneer de vermoeide mensch terneerligt in die wonderlijke onbewegelijk heid, welke zoo gelijk is aan den dood; wan neer de ziel, voor een wijle het afgetobde lichaam verlatend, heenvliegt maar waar heen Is het wonder, dat in zulke uren het meest onbete ekenende voorval voor ons wordt tot een omen vol spookachtige bedoelingen en mogelijkheden? Het kraken van een deur, een geritsel in het duister, worden voor ons van oneindig grooter beteekenis dan het ge kraak van ineenstortende wereldrijken. Zoo lag ik dan ook en 'bleef met elke ze nuw gespannen, luisteren, wachtend op i'k weet niet wat. Eindelijk hoorde ik -.veer een geluid, doch een geheel ander ditmaal'het onbeschrij felijk droevig en wanhopig onderdrukt ge snik ven een vrouw. Ik stond voor de tweede maal op en zag uit mijn venster naar buitendoch het laantje was verlaten, de man was verdwenen- Tege lijk zag ik, dat het raam naast het mijne hoog open stond, en bemerkte ik, dat het zachte schreien vandaar kwam. Na een korte aarzeling klopte 8c zacht te gen den muur, waarop het schreien plotse ling ophield, behalve nu en dan nog een enkelen, korten onderdrukten snik ik wacht te nog even en tikte toen/ nogmaals. Het vol gend oogenblik zag ik een kleine, blanke hand uit het aangrenzend raam te voorschijn komen, en daarna een bekoorlijk frisch ge laat, omlijst door praohtig glanzend haar, met oogen die door het weenen dik gezwol len waren doch één enkele blik was vol doende om mij te doen zien, dat zij jong was, en van een zeldzame en liefelijke schoonheid. Voor ik iets tot haar kon zeggen, bracht ze waarschuwend haar vinger aan haan mond. „Help mij o, help mij 1" fluisterde zq snel; „ze hebben me hier opgesloten, en ilé durf niet naar bed gaan en en wat moet ik doen „U opgesloten?" riep ik. „Ja, wat moet Ik doen?" snikte rij. zeg u, ik ben bang voor hem, voor zij» slechte, gemeenie oogen 1" Ben rilling scheert haar te bevangen en ze verborg het gelat* in haar handen. „Vanavond, toen ik beHj merkte dat de sleutel uit de deur was ver^ dwenen, en ik mij herinnerde hoe hij mi|i had aangekeken, toen hij mij goeden naohi wenschte, daoht dk dat ik het besterven zo» Ik heb hier al dien tijd gewadht, ihier, dichj bij het venster, aldoor luisterend, luist» rend. Eén keer dacht ik, dat ik voetstapper hoorde; toen heb ik het venster open g« maakt, om eruit te kunnen springen, hl zal mij hier niet viraien, wanneer hij komt* „Neen," zei ik, ^tdj til u hier niet vinden wanneer hij komt Zij had mij dat alles verteld fa korte, aft gebroken fluisterrinneiv, „Wat bedoelt u V 7,U moet vluchten." „Maar de deur is gferioteci"' „Dan blijft nog het venster over." „Het venster herhaalde ze sidderend, a „Wanneer ik u help, sol hel gewvtlrWJaftf genoeg gaan." >- (Wordt vervoWJ

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1921 | | pagina 5