Het zennet'e van
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
FEUILLETON.
Politiek Overzicht.
OPENING
20e Jaargang No. 71
ifet post f J.—ptr weck (met gratis «rrekcring
legen ongelukken) f 0.17*. alzonderlike nummers
C
if C05.
AMERSF
OIRECTEUR-UITGEVER» J. VALKHOFF.
8UREAU:
ARNHEMSCHE POORTVVA».
TEI. INT 613.
9T
Donderdag September 1921
PRIJS DER ADVIRIEH®" met inbegrip van ecu
bewijsnummer, elke regel meer t 0.25, dienstaanbie»
dingen en Lictdadighcids adveitentiën voorNde hclP
der prijs Voor handel cn bedrijf bestaan zcej
^oordcclige bepalingen *oor het adverlecrcn. Iieuo
cuculaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
f De redactie van de Voss. Ztg. heeft het boek
fan Lady Norah Bentinck gelezen cn is van
bordeel, dat de aanteekeningen van de nicht
fan graaf Bentinck, die de gastheer van den
[elzer in Holland was, niet alleen interessant
£jfn, omdat Wilhelm II er in geteekend wordt.
JOok het temperament, waardoor de persoonlijk
heid van den balling is gezien, komt het blad
bizonder voor. Het spreekt van een opmerk
zame en milde beschouwster, wier oordeel
Eigenaardig wordt gekleurd èn wijl zij een vol
bloed Engelsche is èn wijl zij er tevens duide-
ujtykerwijze naar streeft om, wat men noemt, een
Objectief beeld te geven van den keizer.
Inmiddels behoort, naar men weet, aldus de
*Voss. Ztg., objectiviteit tot de dingen, die niet
bestaan en zoo ontstond het boek van een voor
name, ccn makkelijk zich in de wereld bewe
gende, Engelsche, die door het huwelijk met het
noofd der Engelsche Bentincks zelfs, zij 't zeer
,ven verre, verwant is aan de Hohenzollerns en
beminnelijk voor zich heen babbelt, veel ver
tellend van wat zij heeft gezien, veel vnn wat
Jnen haar verhaalde. Het Duitsche blad ver-
Volgt:
„Deze causerieën zijn zonder pretentie
maar de schrijfster is zich toch een zekere ver-
ontwoordelijkheid bewust. De persoonlijkheid,
•die zij beschrijft, is een historische en de taak,
die lady Bentinck zich stelde, is ook voor ons
'Duitschcrs van zeker belong.
Wilhelm II, zijn ongelijkmatige, nerveuse na-
tuur, zijn mystieke neigingen, zijn dikwijls mee
slepend beminnelijke, maar dan ook weer koel-
afwijzende natuur, zijn liefhebberij voor oude
culturen, zijn tekort aan begrip voor alles, wat
het moderne Duitschlond van cultureele waar
de beschouwde, is van vroeger bekend. Maar
bet is von belang te weten, wat van den mensch
IWilhelm werd, toen de door hem geschapen of
de zich aan hem opdringende tooverwereld plot
seling voor hem wegzonk."
De redactie der Voss. Ztg. heeft in 't bock van
lady Bentinck gelezen van de aankomst des kei
zers in Nederland, van de geweldige opwinding,
die bij de Bentincks ontstond, toen de Neder-
landsche regeering vroeg, of de graaf bereid
was den keizer bij zich op te nemen. De graaf
besloot hiertooaeerst over te gaan, toen hij zich
herinnerde ridder van de Johanniter-orde tc
zijn, waarvan de koning van Pruisen het hoofd
is. De plicht om den ordebroeder getrouw te
zijn, besliste. De eerste woorden van den ver
kleumden keizer in de automobiel waren: „Nu
moet u mij een kop hecte, goede, echte Engel*
sche thee laten geven." Don het eerste diner
'dienzelfden avond: veertig gasten, te midden
van wie de keizer „zijn best deed geen ont
stemming tc doen ontstaan, hij sprak veel en
levendig", terwijl de hecren van zijn gevolg
van tijd tot tijd neerzaten als afwezig in den
geest.
De Voss. Ztg. vindt het karakteristieke woord
over den keizer echter pas bij 't beschrijven van
'de keizerin: „De catastrophe, die haar veel
verschrikkelijker en meer onverklaarbaar voor
kwam dan hem, had hoor oneindig meer ge
schokt dan hem." Als een zwaar-lijdendc kwam
zij aan cn zij verscheen in 't vervolg ook zel
den op de gemeenschappelijke maaltijden. De
keizer echter bleef van 't eerste oogenblik af de
naar levendige gezelligheid verlangende. Hij
houdt van longc gesprekken onder voortdurend
irooken, spreekt over filosofie, muziek, gods
dienst, geschiedenis, reizen, aegyptölogie
maar 't liefst over krijgswetenschappen. Hij
leidt (sinds hij in Doorn is) dagelijks de ge
meenschappelijke gebeden en predikt op Zon
dag, zooals hij het eens zoo gaarne op zijn
„fTohenzollern" heeft gedaan.
Hij heeft de Hollandsche taal volkomen lee-
jren beheerschen, maar ook alle familiegeschie
denissen der Bentincks geleerd. Hij laat zich
geen enkel verjoringsdiner in de familie ont
gaan, verheugt alle Bentincks door gevoelige at
tenties. Leest dagelijks acht kranten ook en
kele onaaJigename maar 't liefst de Kreuz-
zeitung, gaat wandelen, rijdt heel vlug in de
•uto cnhakt hout.
Men zou kunr.en zeggen, aldus de Vossische,
Wiihelm zet zijn keizerlijk leven in verkleind
formaat voort. Hij heeft ook in Doorn zijn ver
trekken met een menigte kostbare voorwerpen
gestofferd, die hij uit Duitschland heeft laten
komen. Maar de eenige bezigheid, die iets
nieuws was in zijn bestaan, is het houthakken.
Lady Bentinck vertelt hiervan:
„Het overblijvende deel van den morgen
bracht de Keizer don door met houthakken en
houtzagen. Men heeft al dikwijls gehoord, dat
dit zijn meest geliefkoosde bezigheid in Ame-
rongen was, moor ik geloof niet, dot men er een
juiste voorstelling van heeft, met welk een ver
wonderlijken ijver hij zich aan dit werk wijdde
en hoe ongelooflijk veel hij hierbij presteerde.
Tijdens zijn verblijf in Amerongen heeft hij vele
duizenden boomen stuk gehokt cn gezaagd, en
de dicht door hem zelf opeengestapelde orde
lijke blokken bedekken een halven akker gTonds.
Daar de vuuropening der kachels klein waren,
moest het hout in volkomen gelijke kleine stuk
ken gehakt zijn en dezen handenarbeid heeft de
keizer heelemaal alleen klaar gespeeld."
(Slot volgt).
Berichten.
Genèvo, 21 Sept. (B. T. A.) De alge-
meéne vergadering van den Volkenbond is
vandaag begonnen met de bespreking van de
vei slagen der commissies. De voorzitter deel
de mee, dat alle hecren, die benoemd zijn tot
rechter en rechter-ploatsvervanger in het Inter-
nationaal Gerechtshof, geantwoord hebben, dat
zij hun benoeming aanvaarden. Het hof kan dus
zijn taak beginnen. Hierop ging men vanoch
tend over tot de agenda. De bespreking was
gewijd aan het Armeensche vraagstuk. De ver
gadering nam met algemeene stemmen een
rrotie aan, waarin zij den raad van den Vol
kenbond dringend verzoekt bij den Oppersten
Raad aan te dringen op de noodzakelijkheid
cm maatregelen te nemen tot herziening van
het verdrag van Sèvres, ten einde de toekomst
van Armenië te waarborgen en in het bijzonder
den Armeniërs een volkomen onafhankelijke
nationale woonplaats te verschaffen met een
autonoom bestuur.
Prof. Nansen bracht vervolgens verslag uit
over het repatrieeren der krijgsgevangenen.
Ador bracht het verslag uit van de vijfde
commissie over de noodzakelijkheid om zich ie
verstaan over den strijd tegen de typhus. Prof.
Murray rapporteerde over de internationale or
ganisatie van den geestelijken arbeid. De verga
dering keurde het verslag goed en nam de motie
van de commissie aan, die strekt tot de benoe
ming ven een commissie van twaalf deskundi
gen om zich met het vraagstuk bezig te houden.
G e n v e, 2 0 S c p t. (B. T. A.). De toela
tingscommissie besloot tot toelating van Li-
thaucn tot den Volkenbond met d" 'temmen van
Polen en Roemenië tegen, terwijl Zuid-Slavië
blanco stemde. In den loop der zitting las de
Albaneesche gedelegeerde twee telegrammen
van zijn regeering voor, die inhielden, dat de
commandant der Servische troepen aan Albanië
een respijt laat van 24 uur voor het ontruimen
van zes strategische grensplaatsen. Als gevolg
van dit ultimatum wordt de opening van vijan
delijkheden tegemoet gezien. De commissie zo!
de zaak Donderdag in beraad nemen.
Genève, 20 S e p t. (B. T. A.). De eerste
commissie besloot aan de Vergadering voor te
stellen1. het Zweedsch-Noorsch amendement
betreffende de ïnlassching in het Pact van de
verplichting een permanente commissie van ar
bitrage en concilialie in het leven te roepen,
niet aan te nemen2. het advies ten gunste van
een procedure von conciliate in overeenstem
ming met den geest van' het Pact aan te nemen
3. den Raad te verzoeken een commissie in tc
stellen, die zich zal belasten met de bestudec-
ring van de procedure van conciliatie, zooals
uiteengezet in de amendementen van Zweden en
Noorwegen met het oog op de uitvoering van
een regeling van dit onderwerp': De vijfde com
missie nam, een resolutie aan, die den Raad ver
zoekt, uit naam van de Vergadering tot alle
staten een dringend beroep te richten om van
hen belangrijke subsidies te verkrijgen, opdat de
commissie voor epidemieën haar weldoende
werkzaamheid, die thans dringender noodig is
dan ooit, kan voortzetten en ontwikkelen. De
commissie vereenigde zich met het besluit van
de commissie van onderzoek van den Volken
bond, volgens hetwelk een commissaris van den
Volkenbond zou worden benoemd om ter plaat
se het vraagstuk van de deportaties van vrou
wen en kinderen in Turkije en de aangrenzende
gebieden na te gaan.
Washington, 21 Sept. (R.) Reuter ver
neemt, dat de agenda van de conferentie te
Washington in welingelichte Britsche kringen
niet geacht wordt de zaken noemenswaard
vooruit te brengen, omdat de vraagstukken, die
ter beraadslaging aan de orde gesteld zijn, veel
te vaag en tc veelomvattend zijn. Er komt uit
zekere kringen sterk verzet tegen het beraad
slagen over de beperking van de bewapening te
land en het is twijfelachtig, of die ter sprake
gebracht zal worden.
Washington, 21 Sept. (R.) Senator
Borah is van zins zich met den steun van de
heftigste rcpublikeinsche en democratische cri
tici van het vredesverdrag van Versailles, tegen
de ratificatie van het yredesverdrag met
Duitschland, Oostenrijk en Hongarije te ver
zetten. De regeeringsleiders verwachten niette
min, -dat de ratificatie spoedig tot stand zal
komen.
Keulen, 21 Sept. (N. T. A.) Naar de
Köln. Ztg. verneemt, wil het centrum het ambt
van minister-president opdrogen aan dr. Porsch,
terwijl Stegerwold het ministerie van eeredienst
zou krijgen. Betreffende de vorming van een
rijksregeering zijn onderhandelingen gevoerd
tusschen de sociaal-democraten te Görlitz, de
Duitsche Volkspartij te Heidelberg en het Cen
trum te Berlijn, waarbij in hoofdzaak werd vast
gesteld, dat in elk geval Strosemonn cn Rothe-
nau in het kabinet zouden zitting nemen. Dr.
Rosen zou tot gezant worden benoemd, de Duit
sche Volkspartij zou het Pruisische ministerie
van finonciën krijgen en de sociaal-democraat
Keil het rijksdepartement van financiën. Als
rijkskanselier wordt de president van den Rijks
dog, Loebe, genoemd.
Mannheim, 21 Sept. (W. B.). Bij de Ba-
denschc Anilincfokricken tc Oppau hebben twee
ontploffingen plaats gehad, tengevolge waarvan
honderden mcnschcn gedood of gekwetst wer
den. Het juiste aantal slachtoffers is nog niet be
kend.
Karlsruhe, 21 Sept. (V. D.). Dc Oppnu-
fabrieken van dc Badenschc Aniline- en Sodafa-
bricken zijn hedenmorgen in de lucht gevlogen.
Het aantal dooden cn gewonden bedraagt vol
gens de tot nu toe ingekomen berichten onge
veer duizend. Allen vensterruiten in Mannheim
cn Heidelberg zijn vernield.
Lu d w i g s h a f c n, 2 I Sept. (V. D.). De in
het Pfaltzischc Oppuu gelegen fabrieken vnn de
Badenschc Aniline- en Sodafabrickcn zijn heden
morgen om half acht in dc lucht gevlogen. Het
aantal dooden en gewonden bcdraogt duizend.
Twee orbeidcrstrcinen werden onder het plin be
dolven. Alle vensters in Mannheim cn in het op
25 kilometer afstand gelegen Heidelberg zijn
door de ontploffing vernield. Grootc brokken
steen cn ijzer werden uren ver weggeslingerd.
Stukken kwamen in Ludwigshavcn cn Mannheim
terecht. In dc in de omgeving liggende plaatsen
u-reden talrijke daken van de huizen geslingerd.
In Ludwigshavcn liggen de straten met glas
scherven bezaaid. Ook in Mannheim hebben de
fabrieken tengevolge van dc ontploffing geleden.
Ook hier zijn dooden cn gewonden te betreuren.
MAISON „rHIRONDELLE",
W. VAN ROSSI 44 LAHGESIRAAI
AMERSFOORT
NAJAARS- en W1HTER-SEIZ0EN
München, 21 Sept. (\V. B.) Te half zes
is de landdag tot de verkiezing von den minister
president overgegaan. Stanjz (Beierschc volks
partij) stelde namens zijn partij graaf Lürchen
feld voor. Bij de stemming kreeg Lürchenfeld
86 stemmen. De 20 stemmen van dc Beiersche
middenpartij waren uitgebracht op Von Kahr.
De socialistische partij, die over 30 stemmen
beschikt, stemde blanco. Lürchenfeld verklaarde
de benoeming te aanvaarden.
München, 21 Sept. (W. B.) Naar het
correspondentiebureau Hoffmann verneemt, zou
de aanwijzing van graaf von Lürchenfeld, thans
fezant te Darmstadt, tot minister-president door
e Beiersche volkspartij (centrum) vaststaan.
Graaf von Lorchenfeld heeft reeds verklaard een
benoeming te zullen aannemen. Hij heeft van
middag de vergadering van de fractie bijge
woond en daarin in een korte toespraak zijn
programma ontvouwd, dat gegrond is op een
„goede Beiersche politiek binnen het kader van
onbezweken trouw oon het rijk en met inacht
neming van de christelijke beginselen." De ver
kiezing van den minister-president in den land
dag zou vanmiddag 5 uur plaats vinden.
Görlitz, 21 Sept (W. B.). Bij 't begin
van de middagbijeenkomst van het sociaal-de
mocratisch congres nam de Brouckère het woord
om uit naam van zijn Belgische partijgenooten
te verklaren, dot dc betrekkingen tusschen de
Belgische en Duitsche partijgenooten zeer nauw
zijn, waarbij hij wees op het feit, dat 15.000
Belgische werklieden hun arbeid in den steek
hadden gelaten om verzet aan te teekenen te
gen een van nationalistische zijde op touw ge
zette betooging tegen een leidenden Duitschcn
socialist, die een reis door België maakte. Ook
voor de Belgische werklieden zou een eensge
zinde Duitsche arbeidersbeweging von bcteekc-
nis zijn. De Duitsche socialisten zijn dc verde
digers van de republiek en verzekeren den vrede.
Het economisch welzijn v^n Duitschland is ook
voor België van gewicht. Onder levendige bij
valsbetuigingen gaf de Brouckère ten slotte
uiting aan de internationale solidariteit.
In Ludwigshaven zijn verscheidene huizen inge
stort.
Frankfort, 21 Sept. (V. D.). Hedenmor
gen vroeg werd hier een geweldige schok waar
genomen, welke men eerst voor ccn aardschok
hield. Volgens de later ontvangen berichten is dc
schok afkomstig van een ontploffing in de fabrie
ken vnn de Badenschc Aniline- cn Sodafabricken
te Oppau.
Mainz, 21 Sept. (W.-B.). De ontploffing
in de Badische Anilinefabrik had in het labo
ratorium plaats. Achthonderd werklieden, die
zich in de fabriek bevonden, werden gedood.
Er zijn eveneens talrijke dooden en gewonden
te Mannheim en te Worms, waar de schade ge
weldig is en vorol te Oppau, dat geheel ver
woest is. Het aantal dooden bedraagt tot nu
toe meer dan duizend, 't aantal gewonden ver
scheidene duizenden. De ontploffing werd ge
voeld tot op een afstand van twintig kilometer,
met name tc Mannheim, waar 1 persoon werd
gedood cn vijftig werden gewond. Alle verbin
dingen zijn verbroken.
Mannheim, 21 Sept. (W.-B.). De avond
bladen alhier bevatten kolommenlange verslagen
cn interviews met ooggetuigen. Bijna alle arbei
ders, die juist in de fabriek binnen gingen, kre
gen zware verwondingen. In massa's stroomden
de arbeiders de fabriek uit, de meesten badend
in hun bloed. Te Oppau liggen honderden ge
wonden. Op het noodlottig oogenblik moesten
in de fabriek 820 arbeiders aan het werk zijn
geweest, over wier lot nog niets bekend is. Vol
gens de verklaring van een arbeider waren er
nog 800 man van de nachtploeg aan het werk,
van wie z. i. wel niemand er het leven zal heb
ben afgebracht. De vrees voor een nieuwe ont
ploffing is volgens de directie van de anilinc-
fobriek ongegrond.
Volgens de Neue Badische Landeszeitung
waren op het oogenblik van de ramp in het ge
heel 6000 arbeiders en employés aan het werk,
volgens een andere lezing echter 2500.
Frankfort o/d. M., 2 1 Sop t. (W.-B.). VoU
gens een bericht van de Fronkf. Ztg. uit Ludi
wigshaf en was dc schok zoo hevig, dat tc Oppau
in een kring von twee tot drie uur afstand geen
vensterruit hocl is gebleven. De aangcrichto
verwoesting is onbeschrijfelijk. Honderden dooi
den cn gewonden liggen i ondom dc fabriek op»
hulp te wachten. Duizenden mcnschcn vluchten
naar dc stad. Dc suikerfabriek „FrnnkentaP
heeft zware schade geleden. De stad Frankfort
heeft op voorstel van den burgemeester cn met
behulp van het Roode Kruis onmiddellijk con
reddingsexpeditie op touw gezet. Een aantal'zic-
kennuto's met veertien artsen en de noodigo ver*
plegipgsortikelen is reeds naar Ludwigshafen
vert roken zij zullen door nog meer ziekenauto's
worden gevolgd.
Uit Berlijn wordt d.d. 21 Sept. (gisteren) oon
do N. R. Ct. geseind
Dc ontploffing die vanochtend te Oppau do
fabriek vnn dc Badensche Aniline en Sodufabrici
ken in de lucht heeft loten vliegen en ganseh
Oppnu tot ccn puinhoop heeft gemankt, is
grootste ramp van dien aard, welke Duitschland
ooit heeft gekend. Op het oogenblik is de oor
zaak van do ramp nog niet bekend. Een misdaad
is uitgesloten, omdat de misdadigers zelf het
slachtoffer von hun daad zouden zijn geworden.
Vermoedelijk er onvoorzichtigheid in het spel
geweest.
De gevolgen van dc ontploffing zijn vreesc-
lijk. Honderden dooden, volgens de laatste to
Berlijn ontvangen berichten zijn cr meer don
800, cn nog ccn vcèl grootcr aantal zwaar ge
wonden zijn er het slachtoffer vnn geworden.
De ontploffing heeft plaats gehad op liet
oogenblik, dat twee ploegen elkaar aflosten. In
de fabriek, waar de ontploffing plaats greep, ver-
veardigdc men een bijzonder gevaarlijk stikstof
product.
Niet alleen te Oppau, muur in den hcelen
omtrek, tot Mannheim, Heidelberg en Darmstadt
toe, is er groote schade aangericht.
Volgens ccn modcdceling vnn de directie der.
nnilinefabrick te Ludwigshafen greep de ont
ploffing plaats in een magazijn, waarin 400
ton zwavelzure ammoniak'was ondergebracht.
Voordat dit materiaal werd vervoerd en voor
de fabricage gereed gemankt, is het in de anili-
ncfabriek en ook nog elders onderzocht. Men
heeft niets verdachts bespeurd en elk gevaar
voor ontploffing scheen uitgesloten tc zijn. Een
onderzoek naar de onmiddellijke oorzaken 'van
de ontploCfing is reeds ingeleid.
Op de plaats van de romp hangt een dichte
witte dump. Verscheidene fabrieken in den om
trek hebben eveneens door de ontploffing groote
sohado geleden. Dc gemeente Oppnu is geheel
verwoest. Alle huizen zijn vernield. Overal lig
gen gewonden op straat. Kinderen zitten verla
ten op de puinhoopen der huizen of trachten
nog het ccn cn ander tc redden. De straten zijn
vol vrachtauto's met mannen vnn de reddings
brigades. Tal von outomobiclcn, die voor het
vervoer der dooden en gewonden zorgen, vullen
eveneens de stroten. Afdeelingen bezettingstroe
pen trekken nonr dekplaats van de ramp. In
groepen trekken mannen met spaden op de
schouders naar de plaats der ontploffing om
daar aan het Opruimingswerk mee te helpen.
Een der vier groote fnbrieksschoorsteenen is
omgevallen: vun den gashouder is slechts het
geraamte blijven staan. Vergiftigde gossen, die
over de plaats van de ramp hangen, maken do
hulnvcrlcening uiterst moeilijk.
Op een afstand van enkele meters von de
pluats van de ramp ligt het oude kerkhof von
Oppau. De grafsteencn ziin uit den grond ge
rukt. Op het nieuwe kerkhof is het lijkenhuis
verwoest. Dc lijken, die tot dusver zijn gebor
gen, zijn vrecselijk verminkt. Een nontal dooden
is reeds door familieleden herkend. De stad Lud
wigshafen is in een groot hospitaal herschapen.
Alle scholen zijn tot hospitalen ingericht. Allo
beschikbare transportmiddelen zijn naar de
plaats van de romp vertrokken om gewonden
te vervoeren. Uit alle steden uit den omtrek is
geneeskundige hulp gezonden. De plaats van de
ramp is afgezet.
De ontploffing was zóó geweldig, dót steen
blokken. welke meer dan een centenaar zwnor
wegen, honderden meiers ver weggeslingerd 2ijn
en op stroat of op de daken der huizen zijn
neergeploft, waar zij geweldige schade aanricht
ten. De ontploffing was zelfs te Frankfort cn
Karlsruhe goed te hooren. In deze steden docht
men aan een aardbeving. In verscheidene fabrie
ken te Mannheim zijn tengevolge van de ont-
Niemand wordt te gromde gericht, dan
door ziijn eigen hand.
door
THÉRÈSE HOVEN.
Een enkelen keer komen ze wel eens met pa
paja en met manga op de pasar, maar anders is
er niets. Eigenlijk let ik er zelve niet meer zoo
op, maar nu dat ons Haagsch nufje op de komst
is, begin ik weer van alles te missen.
Papa heeft plan gemaakt om je in Banjermas-
sing af te halen. Als het niet te warm is, ga ik
mee, met Njo natuurlijk, en dan blijven wij er
samen een dag of veertien.
Papa zegt, dat je van Singapore direct naar
Banjermossing moet gaan. Als meisje alleen is
dat gemakkelijker dan over Padang, Batavia en
Soerabaia. Je moet dus per Fransche mail rei
zen, Papa zal je alles nog wel uitleggen, ik weet
dat zoo niet. Ik geloof dat Papa zich heeft voor
genomen om aan den agent van de Messageries
Maritimes in den Haag tc schrijven om eens te
loeren (zooals Nonnie Vervloet zou zeggen)
wanneer er een aardige familie gaat, die hij
kent.
Papa beweert, dat het op een boot of twee
niet op aan komt, maar dat ben ik niet met hem
eens.
Vadertje verlangt heel erg naar zijn dochter,
IRaax Moedertje noff. .veel meer. Ik waa ingesla
pen die vijf jaar, nu word ik weer waker. Njo is
een schat, maar een kleine brandal (deugniet
en heel iets anders dan mijn meisje was. Wat
heb ik al niet vroeg alles met je besproken en
overlegd; je was mijn vriendin en mijn rnads-
vrouwtje, cn toen was je nog zoo'n kind. Nu ben
je zestien I
Breng maar veel boeden mee, dan kunnen wij
samen lezen. Grootma heeft ons geschreven, dot
je het liefst een mooie viool voor je verjaardag
zoudt hebben. Papa zal je er 100 voor stu
ren als 't niet genoeg is, mag je cr wel meer
voor bestedenwij hebben er geen idee van.
Wij zijn heel blij, dat je liever viool speelt
dan piano, want 't zou een slim ding zijn om
hier een goede piano te krijgen. Die van de Ver-
vloets is een oude rammelkast, op een vendutie
gekocht.
Voor zoo een zou onze Elizabeth haar neusje
ophalen I Ik had zoo heel graag een kleedje, om
op je viool te leggen, voor je gewerkt maar hier
is zoo iets niet te krijgentoen bedacht ik om er
een uit Soerabaia te laten komen, maar de juf
frouw heeft mij heelemaal niet begrepen. Ik had
geschreven een vioolkleedje en toen stuurde ze
mij een vierkant, geelachtig bruin lapje met
viooltjes geborduurd.
Nonnie Vervloet was er bij, toen 't kwam, en
schaterde 't uit. Wel een week lang had ze er
pret van„Moet zoo sturen, ja, Mevrouw zei
ze, „dan kan hij in die Golland der ook om
lachen."
Ik heb 't nu maar op een knaapje gelegd in
de voorgalerij. Je weet toch nog wel, van die
kleine tofeltjs met marmeren bladen, die ze
hier knaapjes noemen
Wij hebben er nu wel een stuk of acht.
O I kind, je zoudt verbaasd zijn, als je onze
luxe zag f
Ja bcoriruL Papa is nu Assistent-Resident een
hooge oome, er komen nog al veel controleurs
hier, als ze op tournee zijn, en ook om verslag
tc doen of zog.
Ik weet dat alles zoo niet. Papa heeft zijn
hoofd altijd vol zorgen ambtelijke beslomme
ringen noemt hij het. Mij laat hij er' buiten.
Papa is nog steeds dikwijls op reis en dan ben
ik alleen met Njo, maar als mijn meisje thuis
is, zullen de dagen niet lang meer zijn. Niet,
dot ik mij nu verveeleen vrouw vindt altijd
wel wat te doen. Ik maak -altijd de baadjes cn
tiilana monjets (hanssoppen) voor Njo en ik
kook ook wel eensje moest mij nog maar eens
een nieuw kookboek meebrengen en dan een
kist met versnaperingen, jams en vruchten en
zuurkool en rolpens alles in blik. Ik zal je
nog wel een lijstje zenden, eerst eens met Papa
overleggen. Ik zou ook wel graag een nieuwe
naai-machine willen hebben, maar 't moet een
vernikkelde zijn, anders roest 't hier. Dat is
juist 't lastigste, ook van piano'sze moeien
speciaal voor Indië gemaakt zijn.
Laatst was er een heer bij ons, een mijn-inge
nieur, een aardige man, en toen spraken wij
juist ovër een piano cn over de speciale fabri
cage. „Ja, maar, Mevrouw," zei hij toen, „dat
is bij de menschen toch ook zoo. Er komen
hier jaarlijks massa's uit, die heelemaal niet
voor den Oost gemaakt zijn cn, al heel spoedig,
als niet geschikt moeten worden teruggestuurd,
't Gekke" is maar, dot je de menschen er niet
speciaal voor kunt laten inrichten, zooals een
piano en andere dingen."
Dc man had gelijk, bepaald waar I
Papa en ik schijnen gelukkig wel voor Indië
geschiktwij zijn allebei zoo gezond als een
vischje. Alleen worden wij erg dik en dat is
ook lastig, vooral met de warmte. Vroeger ging
Papa altijd te paard op tournée, en had er in
't treheel «reen last van. maar tegenwoordig wel.
en daarom gaat Hij meest met de bendy.
Ik heb er ook wel mee te kampen cn ik zie er
tegen op om Europeesch Jtoilet te makenik
draag 't zoo weinig, dat mijn japonnen van den
eenen keer op den andere bepaald te nauw wor
den en dan is 't zoo benauwd om een corset aan
tc hebben, als je het niet gewoon bent.
Wij zijn nu toch maar onder ons meisjes, an
ders zou ik 't zoo niet zeggen.
Hè, zoo'n groote dochter, waar je alles mee
bepraten kunt I
Vóór je weg gaat, moet je loch eens voor mij
informeeren naar een soort pillen, Pcrles d'
Orient heeten ze geloof ik. Die moeten zoo goed
helpen tegen dik worden. Ik durf ze niet te la
ten komen, omdat je op zoo'n kleine plaats al
les van elkaar weet en anderen er niet mee noo
dig hebben. O I kind, over die Indische conver
satie, in den zin van gezelschopswercld, zul je
je nog wel eens verbazen.
Altijd ruzie onder elkander.
Er zijn nog drie meisjes hier, haar Papa is
iets bij den Sultan wat weet ik niet precies,
maar die gaan nu heelemaal niet om met Non
nie Vervloet.
Ze hebben een heel nette gouvernante, een
aardig meisjedc heeren, die hier op Sintong
komen, maken haar allemaal een beetje 't hof
cn daar zijn de Nonnaatjes jaloersch op. Ik mag
haar ook heel graag, maar als de vrouw van
c'en Assistent-Resident kan ik niet te intiem met
haar omgaan. Als jij uitkomt, zou je*misschien
wel les van haar kunnen krijgen, ten minste als
ze knap genoeg is voor mijn phenomeenljc.
Van de Grootouders en van de familie Meu
ring hoor ik altijd zooveel wonderen van je.
Ik kan mij niet begrijpen, dat mijn kleine El
sie al bijna een jonge dame is.
Je moet je japonnen voor Indië maar in eens -
lang laten maken, ik zal de volgende week eena
aan mevrouw Meuring over je uitzetje schrijj»
ven.
Kind, wat verlang ik nnnr ie I
En wat een langen brief heb ik je geschreven*
Nu moet ik je verlaten, doch niet na je in
gedachte innig aan mijn hart te hebben gedrukt,
gelijk ik 't hoop binnen niet o! te langen tijd in
werkelijkheid te doen.
Ik wensch je ccn prettig n verjuardug toe, den
laatste zonder ons, hoop ik.
Njo zendt zijn groote, onbekende zus veel
zoentjes cn heeft een fröbclwerkje voor jc ge
maakt.
Hel was een vreeseüjke taak voor hem, want
hij is erg ongeduldig, lang niet zoo'n gemakko*
lijk kind als mijn oudste in der tijd was.
Dog Elsie, dag schat.
Je je liefh. Moeder.
Dc gezellige huiskamer bij de familie Mcu-
ring was, als naar gewoonte, in een concertzaal
herschapen, zooals de kinderen het noemden.
Norn, de oudste dochter, speelde piano, Elii
zabeth Weverdinge, het kostmeisje,. en Herman,
de oudste zoon, speelden viool. Papa violoncel,
en de anderen luisterden.
Het was een Beethoven-avond, op verzoek
van Elizabeth, die de innigste vereering voor,
den grootmeester had. „Mozort is een aristo
craat," zei ze altijd, „Bach een genie, Brahma
een knap componist, Wagner een kunstenaar,,'
maar Beethoven spreekt tot je ziel."
Dc familie Meuring was in-muzikaal en kendo
geen grootcr genot dan het een of ander klas
sieke meesterstuk te vertolken. Walsjes en deun
tjes mochten niet gespeeld worden. Als de jon
gens eens iets neurieden of trommelden, dat
i juist in de mode was, don merkte Mama op, dat
Ihaar huis geen café chontont was.
(Wordt vervolgd), k
