Rit ZMIlt'8 TIB't buis.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
Militairs pensioenen.
thérèse hoven.
20e Jaargang No. 7
tóSMumsniis^Tïï'zt.»
'per pot) 1 J.—per week (me< gr»tij Terrekenng
en ongelukken) f 0.17*, aizondeilyke nummers
CjOÏ.
AMERSFOORT
Donderdag 29 September 1921
PRIJS DER AQVERTENÏlEH
»7
DE EEMLANDER"
DIRECTEUR-UITGEVER» J- VALKHOFF
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWA»
TEl INT 513
van 1—4 regels f 1.05
met Inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie*
dingen en Lictdadigheids-adreitentiën voor de helft
der prijs Voor handel en bedrijf bestaan zeer
*oordccligc bepalingen voor het advertccrcn. licno
circulaire, bevattende- de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
HeibJaaldelijk was de 'behandeling" der rrd-
ftaix-e pensioenwetten m uitzicht gesteld. En
tij, die reeds gepensionneerd waren of op
bet punt stonden den militairen dienst te
verlaten, haalden, verruimd adem, toen het
bekend werd, dat deze wetten begin Septem
ber in behandeling zouden komen. Zij toch
(hoopten met het nieuwe pensioen, zij 't ook
fceer sober, rond te kunnen komen, schulden
faè hunne pensioneering ontstaan te kunnen.
J^fdoen. Sparen gedurende him militaire
loopbaan was buitengesloten, de bezoldiging
.was zóó alag, dat in vele gevallen door man
of vrouw moest bijverdiend worden om
rond te komen.
En ziet met één pennestreek werd
alle verwachtingen voor de zooveeiste maal
de bodem ingeslagen. Weder waren er oor
zaken, die directe behandeling onmogelijk
maakten. Verontwaardiging woede.
Groote ontevredenheid' in de militaire krin
gen laaiden hoog op. Zij voor wien mede de
gedenknaald te Soheveningen zou onthuld
worden, symbool van trouwe en eerlijke
plichtsbetrachting gedurende allermoeilijk
ste tijden, zij werden, zooals van ouds met
V» of erger nog Y* van -hunne jaarwedden
Dp straat gezet, gestooten in bittere armoede
metwrok in de harten tegen hen,
die het in hun macht hadden, een reeds ja
ren en jaren begaan onrecht te herstellen.
in regeeringskringen schijnt men maaT
lïiet te begrijpen de groote onbillijkheid ge
legen in het feit, dat een burgerambtenaar
minstens 2 X zooveel pensioen geniet als
«een militair.
Bezuinigen is thans het parool; de troon
rede stond voor 't grootste gedeelte in dit
teeken. Men spreekt reeds van eene verla
ging der jaarwedden met 10 met als
noodzakelijk gevolg een belangrijke verla
ging van de komende pensioenen.
Alles wijst er weder op, dat'met bezuini
ging zal worden begonnen, niet bij het mili
tairisme, doch bij de militairen zelve, bij de
personen.
En deze zijn reeds te lang achtergestelde
zij kunnen en mogen niet langer wachten.
Het nijpt, met als gevolg, ik zei het reeds,
groote ontevredenheid.
Laat de regeering bedenken, dat zij door
©en dergelijk achterstellen en treuzelen,
steeds groot-er misnoegen zaait, laat zij een
daad doen met spoedige behandeling en in
/werking stellen der militaire pensioenwet
ten, daarbij rekening houdende met de ten
dien opzichte geuite wenschen der onder-
officrersvereeniging „Ons Belang".
jegens Frankrijk is ingekleed, we vreezen dat-
die rede aan de overzijde van het Kanaal geen
bijster vriendelijke ontvangst zal vinden. Met
den wensch tot verzachting van tegenstellingen,
daarmede het is al bij zooveel gelegenheden
gebleken, men denke aan de toepassing der
sancties, is men bij Frankrijk, dot, naar de
bekende uitspraak van Clemenceau, den oorlog
wil voortzetten met andere middelen, aan het
verkeerde kontoor. En waar Frankrijk op een
evidente wijze streeft naar de militaire hege
monie te land, valt het te verwachten dot het
nieuwe punt, hetwelk aon het ontwerp-program
van de conferentie te Washington is toege
voegd, eerder een twistappel zal blijken te zijn
dan een aanwinst. Vroeger reeds heeft de Ame-
rikaansche senator Borah al eens 't een en onder
gezegd over Frankrijk's militaire toerustingen,
wat door de Franschen allesbehalve vriendelijk
is opgenomen.
Waar het zelfs een persoonlijkheid als Lloyd
George niet gelukt is de imperialisten te Parijs
tot andere gedochten te brengen, daar schijnt
dnt thans Churchill de hulp inroept van Ame
rika, Japon en ook van Italië, teneinde deze
mogendheden te bewegen gemeenschappelijk de
zaak des vredes te bevorderen, waarin dan ook
Frankrijk zich goedschiks zou moeten voegen.
Daartoe zou dan de Washingtonsche conferentie
moeten dienen. Onaanvaardbaar is deze hypo
these niet.
herstel van Oostenrijk, het vraugstuk der inter
nationale credietverschaffing etc.
Vervolgens werd de zitting verdaagd.
Por ij s, 28 Sept. (R.) Briand heeft Mayer
medegedeeld, dat de economische sancties 30
September zullen worden opgeheven.
B e r 1 ij n, 2 7 Sept. (V. D.). Volgens ccnc
door de rijksregeering openbaar gemaakte sta
tistiek bedrogen de kosten tot T Maart voor
het bezettingsleger der Entente in Rijnland 4
milliard gouden marken, die Duitschland aan
de Entente moet betalen. Bovendien heeft
Duitschland aan eigen kosten voor de bezetting
7.3 milliard aan papieren marken te betalen.
Berlijn, 2 8 Sept. (W. B.) Naar wordt
medegedeeld, houdt de zoogenaamde boycot
nota, welke half September bij de Duitsche re
geering is ingediend, vol. dnt er in Duitschland
een stelselmatige boycotboveglng best nat. De
nota spreekt de verwachting uit, dae de Duit
sche regeering haar invloed zal aanwenden om
do beweging te loten ophouden rn alle vlug
schriften en oproepen nopens de beweghig
voortaan zal verbieden. Do Duitsche regeering
heeft, naar Wolff verneemt, de nota non do eco
nomische afdedingen in onderzoek gegeven en
ri,. - de fabriek heimelijk een nieuw
ontploi"ngsmiddcl zou worden vervaardigd, als
niet anders ziin don spokenzienerij.
P a r ij s2 8 S e p t. (B. T. A.) De brand in de
„Printemps" brok uit 's morgens even voor ach
ten. op de bovenverdieping van do nieuwe ma
gazijnen in de Rue Conmartin, bij den boule
vard Houssmnnn. Om vijf minuten over nege-
nen stortte de gevel aan den boulevard Hnuss-
mann in. Een brandweerman, die half verstikt
was, meest* ijlings naor het hospitaal worden
vervoerd. De oorzaak van den brand staat nog
niet bepaald vost, maar wel, dat het gehcele
gebouw in korten tijd in vlammen gehuld was.
P a r ij s 2 8 Sept. (B. T. Ad Hedenmiddag
om half zes was de brandweer den brand in do
..Pnntemps" meester. Zeven brandweerlieden
werden gewond, van wie 5 tamelijk ernstig, be
nevens enkele politieagenten.
Parijs, 28 Sept. (Havas). Briand heeft
graaf Bonin I-ongare (den Italionnschcn gezant)
ontvangen, die den spijt van Italië betuigde over
de incidenten te Venetië. Hij voegde er uan toe,
dot zijn regeering een nauwgezet onderzoek be
volen en de schuldigen gestraft hod.
Briond verzocht zijn dank non de Italiaansche
zol haar standpunt bepalen, zoodra boor de re- regeering over te brengen en zei dat de Frnn-
sulnten daarvan zijn mcegeccold.
B e r 1 ij n, 2 8 Sept. (N. T. A. Draadloos).
xvr-t i t jij Münchener hoofdcommissaris van politie.
Wil mtusschen Japan de handen op zee, pgj^pj. j,
Frankrijk die voor de londtoerustingen vrij heb-
ben, ook Engeland zelf heeft eenigc reden tot
Politiek Overzicht.
In de redevoering, die de Britsche minister
Van koloniën, Winston Churchill, te Dundee ge
houden heeft en die, al heeft genoemde staats
man al dikwijls verklaringen gegeven op eigen
houtje, in dit geval wel zal mogen worden be
schouwd als weer te geven de groote hoofdlij
nen der Engelsche politiek, heeft hij, zooals uit
een vorig artikel bleek, aangedrongen op eene
vreedzame samenwerking tusschen twee toon
aangevende groepen van mogendheden: Ame
rika, Japan en Engeland eenerzijds, en Frank
rijk, Engeland en Duitschland anderzijds. Wat
dit laatste betreft zeide Churchill, dat de samen
werking tusschen de genoemde drie mogend
heden nooit lot stand zou komen, wanneer En
geland vriendschap hield met Duitschland ten
koste van Frankrijk. Integendeel, slechts hier
door dat Engeland Frankrijk laat gevoelen, dat
het ook steeds zijn vriend is en een vriend in
•den nood, zal Engeland de duurzame verhou
dingen voor het vertrouwen in Frankrijk en
Europa tot stand brengen, welke het in staat
zullen stellen de tusschen Frankrijk en Duitsch
land beslaande spanning te verzachten en een
eendrachtig gemeenschappelijk optreden van
deze drie mogendheden te bevorderen. Geen
eene daarvan kan worden uitgeschakeld, wan
neer Europa zijn vroegere welvaart en aanzien
iwil terugwinnen.
Het blijkt meer en meer hoe Groot-Brittannië
eindelijk eens verlost wil worden uit den chaos
die het gevolg is van den wereldoorlog. Maar
hoe vriendelijk ook de redactie der rede
ontstemming over de agenda der conferentie.
Men zou in Londen gaarne hebben gezien, dot
op die conferentie het eerst de kwesties van het
Verre Oosten aan de orde werden gesteld en
daarnè het vraagstuk der ontwapening. Dat
een andere volgorde is gekozen schijnt in Enge
land wat afkoelend op de gemoederen te hebben
gewerkt, want Lloyd George en Curzon hebben
zich voor de bijwoning der conferentie, op
grond van gewichtige bezigheden, laten veront
schuldigen en Bonor Law is ziek. Engeland zal
dus meer als geïnteresseerde toeschouwer dan
nis deelnemer aan de conferentietafel aanzitten
en vermoedelijk tevens trachten financieele en
economische kwesties aan de agenda toegevoegd
te krijgen. Zol men te Washington, ondanks de
bezwaren die zich voordoen, toch tot een resul
taat komen, don zal een terugslag daarvan op
den Volkenbond niet uitblijven. Deze bond zou
dan een klap krijgen, waarvan hij zich moeilijk
zou kunnen herstellen. Per slot van rekening is
de Volkenbond, in zijn Geneefschen vorm, een
rompstuk, waaraan twee belangrijke leden
ontbreken: Amerika, Duitschland en men zou
er ook, zoo men wil, aon kunnen toevoegen
Rusland. Juist met het oog op de onvolkomen
heid van den Volkenbond heeft president Har
ding het Britsche initiatief aangevat en de
Washingtonsche conferentie uitgeschreven. On
der den eersten indruk daarvan opperden wij in
een onzer vroegere artikelen de mogelijkheid,
dnt president Harding's daad wel eens de finale
knock-out zou kunnen beteekenen voor den
Volkenbond, doch op het oogonblik zijn we
daar nog long niet zeker van. Het welslagen
der conferentie hangt niet af van Amerika al
leen, elk der deelnemers heeft zijn eigen stok
paardjes. Men zou dus niet weten waarom
Washington hetere resultaten zou verkrijgen
dan Genèvc. Misschien ook is de wereld alweer
over het psychologische momen, over den on-
middellijken afkeer van een oorlogsbloedbnd,
zooals die onmiddellijk na het einde van den
grooten oorlog, nu biina drie jaar geleden, zich
manifesteerde, heen. Het valt niettemin te ho
pen, dot de Washingtonsche conferentie niet
tevergeefs zal blijken te ziin gehouden. In elk
geval zal ze dit kunnen bereiken: aantooncn
waar de hinderpalen zich voordoen en wie ze in
den weg legt.
Berichten.
Genève, 2 8 Sept. (B. T. A.). De Volken
bondvergadering heeft de beraadslaging ten
einde gebracht over het geschil tusschen Bolivia
en Chili. Edwards, afgevaardigde van Chili,
aanvaardde het advies der juridische commissie,
Aramayo verklaarde namens Bolivia dat zijn
land den weg der directe onderhandelingen aan
vaardde, doch dit behoort te geschieden onder
de bescherming van den Volkenbond. Nadat
nog enkele opmerkingen waren gewisseld tus
schen Edwards en Aramayo verklaarden de hee-
ren Balfour en Van Karnebeek het incident voor
gesloten. Vervolgens trok Bolivia zijn verzoek
in.
Ador bood vervolgens het zesde rapport der
z.g. financieel-economische commissie aan. Het
wordt besloten door TO conclusies, welke een
stemmig werden aangenomen. Ze betreffen
voornamelijk den arbeid tot het economisch
is heden afgetreden, onder motivoering
dat h«j de verantwoordelijkheid voor het hand
haven der oi de niet Ion- er kon-dragen, nu het
Beiersche uitzonderin.gsrecht was prijsgegeven.
Berlijn, 28 Sept. (N. T. A. Draadloos).
De Pruisische I anddag is heden geopend.
Genève, 2 8 Sept. (B. T. A.) In kringen
der Vergadering van den Volkenbond loopt het
gerucht, dot onder voorbehoud aanvaard dient
te worden, dat de verdeeling van Opper-S!le-
zië door den Raad ongeveer geschieden zou
volgens de Sorza-linie.
sche openbare meening niet gewacht had op dit
bezoek om de incidenten tot hun ware propor
ties terug te brengen, daar men het Italiaansche
volk niet verwarde met enkele misleiden. Door
het gebeurde besloot Briand zou het pro-
giam van nauwe samenwerking tusschen beide
regeeringen niet verstoord worden.
Londen. 28 Sopt. (N. T. A. Draadloos).
Sir Alfred Mond, de voorzitter der Kabinets-
commissie, die maatregelen overweegt ter be
strijding der werkloosheid en ter verlevendiging
van den handel, heeft er in het aan een aantal
journalisten verleende interview nog op gewe
zen, dat volgens inlichtingen, van het ministerie
van handel ontvangen, er een geleidelijke ver-
belering viel waar te nemen in de industriecle
DAMES-TODUES
Cylinder
Pslndie
7.75
Ifl^f DAMESHOED
in zwart F nwasl
ma' Wise ontnam!
6.90
GE PI. ROKKEH
in Wollen Stof
Moderne Ruiten
11.75
BLOUSES
Wasch-zUde
Hom in laag sluitend
11.25
MAFQN,.L'HIRONDELLE',44 LANGESTRAAT, AMERSFOORT
B c r 1 ij n, 2 7 Sept. (V. D.). Het tekort op
de Staatsspoorwegen von 1921 op '22 be
draagt 13 Yi milliard.
B e r 1 ij n, 2 8 Sept. (W. B.) De rijksspoor-
wegraad heeft heden adhaesie betuigd met het
voorstel van het rijksbestuur om, met het oog
op de stijging in de loonen van arbeiders en
beambten en in de prijzen van het materiaal,
een tnriefsverhooging op de spoorwegen in te
voeren van 30 Voor het vervoer van vee
en goederen gaat de verhooging in op 1 Nov.,
voor het snelveroer en personenverkeer op 1
December a.s.
Berlijn, 28 Sept. (V. D.). Naar bemold
wordt hebben de rijksdag-afgevaardigden Le
vy, Reich, Maltzahn, Beyer, Daümig, Hoff
mann, Wackwitz en Du well zich tot een afzon
derlijke groep in den rijksdog vereenigd, onder
den naam Communistische Arbeiders Ge
meenschap.
Berlijn, 28 Sept. W. B.) Naar thans
eerst bekend geworden is, is de wijsgeer Eugcn
Dühring op 2 September in zijn woning te
Nowawes bij Potsdam gestorven. Dühn'ng, die
sinds vele jaren blind was, leefde bijna als oen
kluizenaar en vermeed sinds iaren elk optreden
in het openbaar.
Berlijn, 23 Sept. (W. B.) In den Rijks-
dug werd heden, naar aanleiding van een socia
listische interpellatie, de ramp te Opc-m vcspro-
kën. Brauns,_ de rijksminister van arbeid, heeft
verklaard, dat een diepgaand onderzoek naar
de oorzaken van de ontploffing heeft plaats ge
had, waaraan de betrokken economische des
kundigen hebben deelgenomen, en dat dit onder
zoek nog wordt voortgezet, doch dat nog geen
definitief resultaat ervan mee te deelen valt. De
hulp aon de slachtoffers wordt zoo vlug moge
lijk en in zoo groot mogelirlmn omvaeg ver
strekt. De minister verzette zich tegen een bui-
topT^TA-one noodwet naar onrilr'd-'ng van het ge
béurde.
Hoffmann (Ludwigshnfen). die namens het
centrum sprak, betoogde, dat de vermoedens,
v/elke in buitenlandsche bloden uitgesproken
bedrijvigheid. Wat hij zelf wist en de mecning
van deskundigen bevestigen dit. De reden waar
om de kwestie van de werkloosheid nu zulk een
dreigend aanzien had gekregen, was dat een
groot aantal mannen en vrouwen tijdelijk het
recht hadden verloren te profiteeren van de
werkloosheidsuitkeering en de plaatselijke auto
riteiten, waartoe zü zich om bedoeling wendden,
niet wisten hoe zij den lost zou drogen. De
meesten, die van de lijsten waren afgevoerd,
zullen echter met 3 November, gelijk de eerste-
minislcr aan de Londcnsche burgemeester heeft
medegedeeld, opnieuw recht krijgen op 22 we
ken uitkeering. De belangrijkste kant van het
vraagstuk is echter, hoc men een handel zal
kunnen aanwakkeren, zoodat de werkloozen op
nieuw in de industrie opgenomen kunnen wor
den.
Mond bepleitte samenwerking tusschen de
regeering, de plaatselijke overheden, de fabri
kanten, de arbeidersleidcrs en de burgers in het
algemeen. Goedkoopcre productie was noodig,
om do groote industrieën onn don gong te bren
gen zooals de steenkoolmijnen en de ijzer
smelterijen. De knbinetscommissie had vele
groote plannen onderzocht. Het leed geen twij
fel, dnt de plaatselijke besturen en de staat werk
kunnen verschaffen dnt nuttig is en de uitgaven
daarvoor zijn te verkiezen boven bedeeling of
steun door de armenraden. Maar wat men
bovenal noodig heeft, is verbetering van den
handel. De regeering had reeds in 1919 ge
tracht in die richting hulp te verleenen door het
bevorderen van credieten aan den uitvoerhandel.
Dit plan had misschien niet zooveel vrucht ge
dragen als verwacht werd en men was nu bezig
met een nieuw onderzoek van deze kwestie.
Lloyd George had zich tegenover de Londen-
sche burgemeester in denzelfden geest uitge
laten en er daarbij aan herinnerd, dat men met
een wereldvraagstuk te doen had. Sedert den
oorlog v/os in Engeland reeds 106 millioen pond
besteed non bestrijding der werkloosheid.
Boedapest, 27 Sept. (W. B.) Het Hon-
gnarsche correspondentiebureau meldt, dat bij
Koetegyon aan de Roemeensche grens een Roe-
mcenschc patroellc geschoten heeft op do gen!*
lieerde commissie voor het bepalen van do
grens. De kogel ging rakelings langs hot hoofd
van den Jnpanschen kapitein Somo. De conw
missie liet haar auto stil houden om do toe*
dracht van zaken vast te stellen.
Wiener N o ju s t A t, 27 Sept. (W. B.)
Te Aau am Loithnbcrg hebben Hongaarscho
benden negen Oostenrijksche gendarmen, cig
aldaar uitrustten, terwijl hun makkers op p:v-
trouille waren, onngevollcn en weggevoerd, l o
Oostenrijksche regeering heeft dadelijk bij <".o
Hongaarsche krachtig verzet nnngeteekent, vrij
lating der mannen en voldoening voor liet inci-
dent geëischt.
Parijs, 28 Sept. (B. T. A.) De onton
raad heeft kennis genomen van de nota der
Hongaarsche regeering, waarin deze lont w
dat zi.i, dank zij de aanbiedingen tot bemidde»
ling, rekent op het totstandkomen van overc li-
stemming met Oostenrijk, en hnnr bereidwillig
heid uitdrukt om zich bij de beslissingen der
mogendheden neer te leggen. De rand ziet geen
enkel bezwaar legen het sluiten van ccn over
eenkomst tusschen Oostenrijk en Hongarije, in
dien Oostenrijk het bomiddolingsannbod aan
vaardt, doch onder voorbehoud, dnt do volled' o
ontruiming der Westelijke provincies plan's
vindt binnen den termijn, welke gesteld is in de
laatste nota van den rand.
Ten nnnzien van Albanië besloot de raad, dnt
de deskundigen hem binnen acht dagen hun
definitief verslag moeien overhand'gen.
Prang, 2 8 Sept. (B. T. A.) De minis! r*
president heeft in de commissie van buitcnlnnd-
sche zaken het ontslaan en de ontwikkeling van
zijn bemiddeling ;n het geschil over hei Burgcn-
lnnd uiteengezet en verklaard, dnt hij deze stop*
pen alleen had ondernomen in het belang van
den vrede en op verzoek van de regeering tc
Boedapest, na zich te hebben verstaan met de
groote en kleine Entente. Benes voedde er aan
toe, dat Tsjcrho-Slownkijc nimmer een ultima
tum tot Hongarije heeft gericht en geen enkel
plan tot bezelting van Hongaarsch gebied na
streeft. Het cenige vraagstuk is de toepassing ic
verkrijgen van de vredesverdragen langs vroed»
znmen cn redelijken weg.
De commissie sprak haar vertrouwen in Be-
nes uit.
Londen, 28 Sept. (V. D.) In Londen is
bericht ontvangen, dat de buitengewone com
missie te Moskou Kishkin Procopowjtch Pn me
vrouw Kouskovn heeft veroordeeld om tc wor
den' doodgeschoten. Zij waren leden vun de AI»
Russisdhe sociale hulp-commissie, die door de
communistische regeering gevormd was. Door
deze personen in de commissie op le nemen,
had de communistische regeering bürkbnar het
doel, het vertrouwen der geheele beschaafde
wereld te winnen en te toonen, dnt het werk tot
ondersteuning in den hongersnood zou worden
besproken, geheel vrij van politiek. Nadat zij
voor dit doel gediend hnd, werd dc commissie
door dc Sovjctrcgeering terzijde gesteld en hare
niet-communistische leden in de gevangenis ge
worpen. Thans komen de Sovjet-overheden als
verontschuldiging met de beweringen voor den
dag, dat de veroordeelde personen in 1020 heb
ben deelgenomen aan and-bolsjewistische han
delingen, niet lettende op het feit, dat zij slechts
eenige weken geleden door de Sovjets zijn uit—
genoodigd deel uit te maken van het Al-Russi
sche comité.
Deze verklaring heeft de uiterste verbazing in
Brittnnnië teweeggebracht en de bladen, die lot
nog toe de eerste zijn geweest, om er op aan te
dringen, dat de nationale hulpbronnen moesten
worden aangewend om de Russische districten
te steunen, verklaren, dot zij niet kunnen inzien,
hoe dit werk gedaan kon worden, indien de^ov-
jetoverheden blijven voortgaan met zulke, van
ruwheid en dubbelzinnigheid getuigende honde»
lingen.
Nansen heeft een telegram gezonden nanr
Moskou, waarin hij om Inlichtingen vroeg, „dnor
het lot der leden vnn het Al-Russische comité
van veel belang is voor de vorderingen van mijn
werk." Ador, als voorzitter der gemengd" com
missie van het Roodo Kruis, heef' van uit Ge-
ëve een dergelijk verzoek om inlichtingen ge
daan.
Konstantinopcl, 28 Sept. (B. T. A.)
Volgens een officieel communiqué uit Angora
werd het Grieksche leger tot Bokisjehir achter
volgd en de achterhoede op de vlucht geslagen*
Athene, 27 Sept. (B. T. A.) Koning Kon-
stantijn wordt Donderdagochtend te Atheno
verwacht. Er worden toebereidselen gemankt
voor een grootsche ontvangst door de bevol
king. De royalistische bladen brengen hulde aan
de staalkundige en militaire bekwaamheden des
konings.
Drift en heftigheid zijn een edel hart
Onwaardig.
13
door
Meneer Weverdinge had, door een vriend aan
departement te Batavia, gehoord dat er bin
nenkort mutatie zou plaats hebben; twee Resi-
flenten in de Buitenbezittingen zouden met pen
sioen gaande een wegens ziekte, de ander
door familie-omstandigheden. Het was dus zaak
ter plaatse te zijn.
Mama begon aan de laatste inkoopen te den-
iken.
Bij elke nieuw bestelling was 't Elizabeth,
eis werd haar keel dichtgesnoerd.
Ze zocht een gelegenheid om te spreken, maar
tfond er geen eindelijk kwam het toeval
jhaar te hulp.
Ze Brachten den Zondag bij de grootouders
£Joorze zaten aan de thee en Grootma klaog-
Ae voor den zooveelsten keer„Wat zal ik
(Je in missen en dat Elizobeth nu ook weg
gaat. zoo ineens allen te gelijk A L
En toen zei Papa, bij wijze van grapje„Nu,
de kleine meid kunt u wel houden, niet waar
Mama Zoo'n groote dochter thuis geeft maar
last."
„Zeg niet zulke dwaasheden," vermaande zijn
vrouw.
Tot aller verbazing werd Elizabeth plotseling
doodsbleek en, toen men haar vroeg wat haar
scheelde, was ze niet in staat te antwoorden.
„Ben-je bang, dat ik mijn bedreiging zal uit
voeren en jou achter zal laten vroeg Papa,
goedig.
„Voor mij was 't geen bedreiging inte
gendeel," stamelde ze.
„Wat is dat nu bracht haar moeder, ang
stig.. uit.
„Ik zie er zoo verschrikkelijk tegen op om
terug te gaanik ben zoo bang voor dot eento
nige, geestdoodende leven," begon Elfeabeth
verlegen. „Och, laat mij hier
„Dat zou nu toch waarachtig de derde keer
zijn, dat je ons dat lapte," viel haar vader
ruw in.
Elizabeth kromp ineen, zóó had niemand nog
ooit tot haar gesproken.
Ze zag hem met groote, verschrikte oogen
aan.
„Wel ja I" vervolgde hij, op zachteren toon,
„wat zijn dat nou voor kuren Een meisje hoort
thuiseerst wou je niet mee, omdat je hier
school wou gaan, toen wou je niet uitkomen,
omdat ie je onvoeding hier wou voltooien.
Maar nu is er toch geen enkele reden meer. Nu
heb je toch wel genoeg geleerd."
„Genoeg," herhaald ze, verdrietig. „Ik weet
nauwelijks wat er te leeren is. Wut weet ik nu
van muziek Bijna niets. Mijn ideaal zou zijn
om eerst hier verder te leeren voor mijn akte
en dan, voor één of twee jaar, naar Berlijn te
gaan, les van Carl Flesch te nemen cn mij ver
der voor de viool te bekwamen. En intusschen
de heerlijke schilderijen tc zien, die overal in de
musea zijn, in Parijs, in Dresdenin Salzburg
naar het Mozart-Museum te gaan, in Nurnberg
naar de Albrecht Dürer's en dan in Copenhagen
het Thorwaldscn-Museum en de schitterende
verzameling in de Ny Ccrlsberg Glyptotek en
Florence met de Pitti- en Uffizi-Paleizen
o I er is zoo veel, zoo oneindig veel en ik heb
nog niets gezien
De aanwezigen keken haar met de diepste
verbazing aan. Hoe kwam het kind aan al die
wijsheid
Indien ze zelf meer ontwikkeld waren geweest
en meer kunstgevoel hadden gehad, zouden ze
geglimlacht hebben over de naieve manier, waar
op het jonge meisje ,hier en daar, een greep
had gedaan, alsof ze in een catalogus bla
derde.
Nu vonden ze het knap, dat ze zooveel wist,
maar begrijpen deden ze het niet.
Mevrouw Weverdinge, met haar placide te
vredenheid en bekrompen levensbeschouwing,
vatte niet hoe haar dochter, haar eigen kind,
zóó kon zijn.
Als je toch een rustig, kalm leventje zonder
zorgen kon genieten, waarom zou je het je dan
zoo moeilijk maken?
Er v/os natuurlijk een boel moois in de we
reld gunst, in Amerika was zeker nóg veel
meer dan in Europa, maar daarom behoefde je
't toch niet allemaal te zien.
Je maakte je maar moe voor niets en je ver
warde de dingen toch maar met elkander.
Al dat gepraat kwam toch op niets neerde
quintessence van de zaak was, dot Elizobeth in
Holland wou blijven en dat was een treurig ver
schijnsel.
Mama barstte in tranen los, iets wat ze zelden
deed, en zei snikkend„Maar, kind, wou je ons
nu weer alleen laten trekken? Heb-je don geen
medelijden met Papa en Mama, die met hun
beidjes, zonder kinderen, terug zouden moeten
gaan Zoo harteloos, zoo slecht, zoo zelfzuch
tig kun je niet zijn. Jij hoort toch bij ons
jij, ons eenig dochtertje, 't zonnetje van 't
huis
Toen, op eens, verhief zich de stem van de
oude vrouw, diep en plechtig, als was het de
stem van 't Noodlot, die uit het verleden op
rees „Nettie pas op beschuldig je kind
niet van 't geen je zelf gedaan hebt. Was jij
ook niet ons eenig dochtertje, 't zonnetje van
ons huis, en heb-je ons niet verlaten En noem
den wi» je toen harteloos en slecht en zelf
zuchtig
„Och I dat was iets anders," viel mevrouvtf
Weverdinge, heftig, in.
„Tk ging getrouwd uit, om mijn man te vol*
gen. Weet u niet, dat tante Cobo nog zei, boa
ik volgens het voorschrift van den Bijbel han
delde „Vader en moeder zult ere verlaten om
uw echtgenoot te volgen."
Nu was het Elizabeth's beurt om verontwaar
digd te zijn.
„Het is wel gemakkelijk zulk e^n excuus 1*
vinden. II verschuilt u achter een hijbeltoV-t,
dat kan ik niet doen, omdat de Bijbel uit dm
tijd is, toen de vrouw een heel andere rol in do
maatschappij vervulde. Dc oud-testamentisch^
vrouw was de dienende, de onderdanigev.«r*
de vrouw in bet Nieuwe-Testament werd enkel
liefde gevraagd.
„Nu zijn de eischen anders. De vrouw von he*
den is tot het bewustzijn gekomen van haar rech
ten. Elk individu heeft aanspraak op geluk
tenminste op een menschwaardig bestaan. Waar,
om een meisje don niet De ouders in Indië ver^
zetten er zich niet tegen, dat hun zoons studeer
ren, dat zij al vroeg van huis gaan en er dik-s
wijls in 't geheel niet meer terugkeeren. Wanr«r
om ontzeggen ze hun meisjes dat voorrecht
„Een meisje is zoo anders," poogde Mama e»
tusschen te brengen.
(Slot TOlgt.)
