FOTO-ARTIKELEN.
De roman vee een studente.
DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
FEUILLETON.
f'
PRIIS DER HDffUWfl mei inbegrip van een
A. VAN DE WEG.
Langestraa? 23.
DAMES-HflEDEH
5.75
HAHOSCHCENEH
1.25 0.90
WOLIEH BLOUSES
13.25
COSTUMES
Mode-Magazün „L'HIRONDELLE44 Langestraat, Amersfoort
BINNENLAND.
Ibe Jaargang No. BI
DIIC p*r 3 mundcn voor Amen»
looit 2-lC^ Wem tona»
pest f 3.—. per wedt (met graöj *riekera»
ongelukken) f 0-17', «IroortCTiijke
AMERSFGOBTSCH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVER» X VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL
TEt. INT 613.
Dinsdag 4 Ootobor 1921
bewijsnummer, elke regel meer f 0.25, dienslaanbie»
dingen en Lie idadigheids-ad vei ten tien voor de helft K
der prijs- Voor handel en bedrijf bestaan teer
^oordeclige bepalingen voor het adverleeren. Lena
circulaire, bevattende de voorwaarden, word! 09
aanvraag toegezonden.
Politiek Overzicht
Zaterdagmiddag gehouden zitting van de
polkenbondsvergadering verkreeg een buiten-
beteekenis door een rede, welke de
iche afgevaardigde Noblemaire hééft ge-
uden over de ontwapeningskwestie, eene rede
i met gespannen aandacht door alle aanwczl-
werd aangehoord en door haar welspre-
ndheld grooten indruk maakte.
Noblemaire dan zeide ongeveer het volgende
„Bc geef namens de Fransche gedelegeerden
ftistemming te kennen met de voorstellen der
pommissie en in het bizonder ook met de be
spoediging welke de resolutie Schanzer verlangt
#n het doet mij een -groot genoegen deze adhae-
ile vol vertrouwen en zonder voorbehoud te
jamnen verleenen.
Frankrijk is het er niet alleen mee eens alle
Sbnsporingen tot ontwapening te aanvaarden,
.Welke hier zullen kunnen worden gegeven, dooh
Wil ook nog véél verder gaan, zoo ver als maar
^enigszins mogelijk is, en zal een volledig plan
tot beperking der bewapening bereidwillig aan
vaarden.
Een essentieele voorwaarde zou worden ge-
ipormd door de handhaving van de bij het volken-
bondsvedrag aanvaarde verplichtingen der ver
schillende leden tot onderling toezicht op el-
kaars bewapening. Maar met goeden wil der
verschillende staten kunnen deze moeilijkheden
worden overwonnen, en in Frankrijk gelooft
men aan den goeden wil der andere leden.
Waarom zou het dan bij wederzijdschen goe-
3en wil onmogelijk zijn dat aan de zijde van een
vrij en vreedzaam Frankrijk een vrij en vreed
zaam Diritschland leeft
Waar over het woord „vreedzaam" moeten we
tot overeenstemming komen. Ons pacifisme is
niet doof voor het oorlogsgeschreeuw dat uit
verschillende deelen der wereld tot ons komt.
Het is niet blind voor de branden die steeds
nog aan alle vier de windstreken oplaaien. Wij
beschouwen een overdreven pacifisme als het
grootste oorlogsgevaar, omdat het blind js voor
alle realiteiten en gevaren van het heden.
Wij wenschen voor het noodzakelijke her
stel, hetwelk men ons verschuldigd is, zeker
heid. Wij verlangen dezelfde veiligheid, die alle
volken met reoht eischen. Ik mag eraan her
inneren dat ze ons in de vredesverdragen werd
toegezegd en daarom beschouwen wij de loyale
en volledige nakoming der verdragen als een
der voornaamste grondslagen voor het volken-
bondsverdrag.
Ik moet zeggen, dat wij die veiligheid op het
oogenblik, waarin ik spreek, nog niet als vol
doende beschouwen. Wij voelen dat ze sinds
vroeger is verbeterd. Maar we willen ze nog beter
hebben. De materieele ontwapening van Duitsch-
larvd wordt voortgezet en de inlevering der
wapens is bijna ten einde gebracht, doch ook de
onmogelijkheid tot nieuwe bewapening moet
worden gecreëerd, want het zou ons weinig
baten, wanneer Duitschland 100 kanonnen inle
verde die 7 K.M. ver een kilo kruit wegslinge
ren, wanneer het tegelijkertijd een kanon ver
vaardigt dat 16 K.M. ver 100 K.G. moderne
springstof wegslingert. Daarom hechten wij
groote waarde aan de controle door de tegen
woordig bestaande commissie van toezicht, op
grond van art. 218 van het verdrag van Ver
sailles.
Maar de materieele ontwapening betee-
kent niets wanneer ze niet gepaard gaat aan
een moreele ontwapening. Van ganscher
harte en uit volle overtuiging kan ik zeggen dat
deze ontwapening in Frankrijk een feit is. Er is
niet één Franschman die niet met verlangen het
oogenblik verwacht, waar Frankrijk nog uit dui
zend wonden bloedt, dat hij zijn wapenrusting
stuk voor stuk kan afleggen. Bij ons nog meer
dan elders is de geestesgesteldheid van den
mensch na den oorlog een geheel andere dan
vroeger en ik zeg het nogmaals met absolute
zekerheid dat ik de waarheid sprak met te ver
klaren dat bij ons in Frankrijk de moreele ont
wapening een feit is.
Maar in Duitschland Van Duitschland weten
wij niet of deze onvermijdelijke ontwapening
naar geest en hart zich heeft voltrokken. Wij
weten van veel verzet waarop ze stuit. Wij
zien hoe zich van den eenen kant van Duitsch
land tot den anderen eene schokkende tragedie
afspeelt. Wij zijn ademlooze toeschouwers om
dat van haar afloop de vrede van Europa af
hangt. Er is in Duitschlnd een tweegevecht be
gonnen tuschen den oorlogszuchtigen revanche
geest en de vreedzame neiging tot arbeiden,
tusschen schreeuwers om wraak en democraten
en daarom kunnen we onze veiligheid, welke de
veiligheid van geheel Europa is, eerst als een
volledige vrijheid beschouwen, zooals ze voor
ons voor Europa zijn moet, op den dag dat de
Duitsche republiek zich zal verheugen in vast-
gewortelde democratische instellingen en in haar
midden de definitieve triomf van het ideaal van
gerechtigheid, waardigheid en vrijheid, zich zal
hebben voltrokken die ook de idealen van den
Volkenbond zijn.
Het verwijt van militairisme dat men tot
Frankrijk richt, wijs ik af als zeer ongerecht
vaardigd en als een tastbare leugen. Is het
dan onze schuld als de omstandigheden dwingen,
biina alleen in de heele wereld de gendarmes
van het vredesverdrag te zijn
„Gij wilt mijne opwinding verontschuldigen,
maar ik zie in een waas voor mij al de dierbare
schaduwen der jonge menschen, die ik gedood
zag en die ik, gehoorzamende aan den gruwe-
lijken militairen plicht, dooden liet. Ik wil
dit niet meer zien en ik wil dit
niet meer doen en er is geen mensoh in
Frankrijk, die den oorlog heeft meegemaakt, die
niet den vasten en heiligen wensch koestert.
(Stormachtige bijvalsbetuigingen). En in dezen
geest zullen wij hier en elders met U allen sa
menwerken, met dezen geest bezield gaat Frank
rijk ook naar Washington. Zeker bergt de wijs
heid der volken groote schatten in zich, doch
de oude spreukSi vis pacem welks ver
dere gedeelte ik niet eens citeeren wil, is tegen
woordig verouderd en niet te gebruiken. De
leuze van Frankrijk zal in de toekomst dezelfde
zijn als die van den Volkenbond Si vis pacem,
para pacem (wanneer gij den vrede wilt, bereidt
U tot den vrede).
Aan het op deze rede volgende debat werd
o. a. deelgenomen door Fisher (Engeland), die
instemming betuigde met Noblemaire's woor
den Fisher was overtuigd dat de vreedzame
gevoelens waarvan Noblemaire sprak, niet
slechts aan ééne zijde van den Rijn bestaan.
De resolutie, zoomede het voorstel Schanzer
werden éénstemmig aangenomen. Daarbij wordt
allereerst verlangd, het voortbestaan der uit
economen en financieel-deskundige staatslieden,
benevens politici en militaire deskundigen, be
staande gemengde commissie voor de ontwape
ning. Deze gemengde commissie zal een syste
matisch plan voor de beperking der ontwape
ning indienen, zoo mogelijk nog voor de vol
gende VolkenbonHsvergadering.
Verder zal de raad van den Volkenbond wor
den uitgenoodigd de leden en de niet-leden uit
te noodigen tot deelname aan een zoo spoedig
mogelijk bijeen te roepen internationale confe
rentie betreffende de particuliere wapenfabricage
en den handel in wapenen.
Berichten.
Berlijn,3 0ct. (W.-B.). De te Genève ver
toevende deputatie uit het Saargebied heeft in
een memorandum als de werkelijke oorzaak van
den economischen noodtoestand des lands ge
noemd de tegen den wil der bevolking voorge
schreven ged\vongen Fransche munt naast de
Duitsche marken. De industrie van het Saarge
bied is nog, evenals vroeger, voor 't grootste
deel voor haar afzet op de Duitsche markten
aangewezen. Door invoering van de franken
moet zij haar onkosten aan grondstoffen, steen
kool, vervoer enz. in franken betalen, terwijl de
verkoop bijna uitsluitend tegen marken ge-
schiedt. Vooral de ijzerindustrie werkt al sedert
maanden met toenemende verliezen. Daar nu
ook de bezoldiging van de gemeenteambtenaren
in franken zal geschieden, hetgeen ook weer de
betaling van de belastingen in franken zal ten
gevolge hebben, zou de mark geheel worden
verdrongen. Daardoor zou de industrie in het
Saargebied slechts op de Fransche markt zijn
aangewezen, die niet genoeg kan afnemen.
Bodenhausen, 3 Oct. (W.-B.). Het stof
felijk oversohot van den hertog van Wurtembcrg
zal Vrijdagmorgen II uur op het oude kerkhof
in Ludingsburg aan de zijde zijner eerste ge
malin worden bijgezet.
Mannheim, 3 Oct. (W.-B.). Volgens de
achtste en negende lijst der dooden te Oppau is
het aantal der herkende dooden aldaar geste
gen tot 373. Er werden 75 onbekende dooden
geteld. Het aantal vermisten bedraagt volgens
de laatste publicatie 177.
Berlijn, 3 Oct. (V. D.). Te Straatsburg is
weder onder voorzitterschap van den Commis
saris-generaal voor Elzas-Lotharingen een con
gres gehonuden, waarop besloten werd, bij de
Fransche regeering een voorstel in te dienen tot
doorboring der Vogeezen, daar het wegens mili
taire redenen noodzakelijk was, eene lijn tc
scheppen, langs welke in den kortst mogelijken
tijd troepentransporten naar den Beneden-Rijn
konden geschieden.
Londen, 3 Oct. (N. T. A. Draadloos). Do
conferentie van Lloyd George te Gairloch met
de industrieele en financieele deskundigen is
heden afgeloopen. Do eerste minister verlaat
morgenochtend Gairloch om naar Londen te
gaan.
Te Inverness zal hij zijn reis afbreken om het
eereburgerschap dier stad in ontvangst te ne
men. Hij zal van de gelegenheid gebruik ma
ken om een rede te houden over den bloei vnn
den handel en over de werkloosheid. Naar ge
meld wordt heeft de eerste minister in groote
lijnen aangegeven, hoe hij hoopt deze kwestie
op te lossen. De correspondenten der dagbladen
deelen mee, dat de conferentie uitvoerig de ge-
heele kwestie van herleving van den handel be
sprak en dat een groot deel der beraadslagingen
zaken van groot internationaal cn politiek be
lang betrof.
\V eenen, 3 Oct (W.-B.). Volgens een offi
cieel bericht losten in den afgeloopen nacht
Hongaarsche benden bij Bruck aan dc Lcitha
schoten op Oostenrijksoh gebied. Hierbij is een
Oostenrijker gedood.
Oedcnburg, 3 Oct. (W.-B.). Volgens
een bericht van het Hongaarsche Telegraaf- en
Correspondentiebureau werd hedennamiddag het
protocol dat betrekking heeft op de overgave
van West-Hongarijo aan Hongaarsche zijde door
den luitenant-generaal Hegedness ondertcokend.
Daarmede is thans ook de laatste hinderpual tus
schen Oostenrijk en Hongarije, door de over
eenkomst welke als gevolg van de bemiddeling
der Italiaansche en Czecho-Slowaaksohe regee
ring zal worden gesloten, vervollen. Op verlan
gen van de algemeene commissie zal de Oos-
tenrijksclie gendarmerie instruction van den
commissaris-generaal tot handhoving der orde
in Oedenburg en omgeving uitvaardigen.
Kopenhagen, 3 Oct. (W. B.) Aan de Ber-
lingske Tidende wordt uit Helsingfors gemeld
De Sovjet-regeering heeft een besluit uitgevaar
digd luidende welke de passen voor buitenland-
sche reizen weer werden ingevoerd. Pos cn reis
vergunning via Rusland naar het buitenland kos
ten 300,000 roebels.
Londen, 3 Oct. (V. D.) Ter voorbereiding
voor de conferentie te Brussel, welke aanstaan
den Donderdag zal worden gehouden door de
internationale hulpcommissie voor Rusland, ma
ken de regccringsdeportemcntcn te Londen lijs
ten op van de oorlogsvoorraden, welke de Brit-
sche regeering bereid is aan te wenden, om de
hongerlijdende Russen bij te staan. Aanzienlijke
hoeveelheden kleederen, zoomede voorroden le
vensmiddelen en medicamenten zullen hiertoe
bestemd worden, cn wellicht wordt ook nog een
motortransport ter beschikking gesteld. De Brit-
sche regeering verlangt inzonderheid dat een
dergelijken maatregel zal worden genomen door
andere natiën, die aon den oorlog hebben deel
genomen en oorlogsvoorraden in hun bezit heb
ben. Waarschijnlijk zullen deze goederen ter be
schikking worden gesteld van Roode Kruis-ver-
eenigingen om te beheeren.
Rumcnië zal worden vertegenwoordigd op de
conferentie te Brussel door zijn gezant aldaar
en Czccho-Slowakije door zijn gezant to Lon
den.
la Soepel Tilt
Moderne Kleuren
Wlnter-Trlcot
met Z[jden Voering
Hoi; S laai sloilend
in Nieuwe Klinren
la Crêpe de Cblne
Gabardine
en Finweel
37.50 17.50
Berlijn,3 Oct. (N. T. A. Draadloos). Bran-
ting, die tot Zweedsch min/ster-president is be
noemd, vertrok 2 October van Genève naar
Stockholm.
Stockholm, 3 Oct. (W. B.) De defini
tieve uitslag der verkiezingen voor de Tweede
Kamer van den Zweedschen Rijksdag is thans
beken d. Volgens dezen uitslag verkregen: de
sociaal-dmocraten 640.000 stemmen en 93
zetels, vroeger 75; de conservatieven 454.000
stemmen en 62 zetels, vroeger 75; de liberalen
532.000 stemmen en 41 zetels, vroeger 48; de
landeigenaars 185.000 stemmen en 21 zetels,
vroeger 29: de links-sociolisten en communisten
te znmen 127.000 stemmen, de links-socialisten
6 zetels, vroeger 5, de communisten 7 zetels,
vroeger geen een. De burgerlijke partijen heb
ben dus in het geheel 24 zetels verloren aan de
socialisten en communisten.
Berlijn,3 Oct. (N. T. A. Draadloos). Een
officieele nota der Hongaarsche regeering meldt,
dat West-Hongarije vóór 4 October zal wor
den ontruimd.
W e e n e n, 3 Oct. (V. D.). Naar het blad
Morgen bericht, bereidt Hejjns, de aanvoer
der der opstandelingen in West-Hongarije,
zich voor, om het kabinet Bethlen ten val te
brengen en de militaire dictatuur te vestigen.
Aan de grenzen van West-Hongarije wordt
de concentratie van sterke troeperunassa's
voortgezet.
Kopenhagen, 3 Oct. (V. D.) Aan de
Berlingske Tidende wordt uit Helsingfors ge
meld: De Amerikannsche hulpactie in Peters
burg heeft negen spijskokerijen geopend, welke
dagelijks 10,000 kinderen eten kunnen ver
schaffen. De Sovjet-regeering verzocht ook eten
voor volwassenen te verstrekken; dit werd ech
ter geweigerd.
Berlijn,3 Oct. (N. T. A. Draadloos). Ge
neraal Dusmonis werd tot chef van den Griek-
schen generalen staf benoemd.
Me 1 i 11 a2 Oct. (B. T. A.). OfficieeL Drie
sterke colonnes, uit Nador vertrokken, opereer
den in vereenigde actie en brachten den vijand
een zware nedprlaagd toe belangrijke posities
werden bezet. De vijand leed zware verliezen.
Madrid, 4 Oct. (V. D.). Een communique
von het ministerie van Oorlog deelt mede dot
de "Spaonsche troepen na hun overwinning op
de rebellen na hevige gevechten Sebt hebben
ingenomen.
Aan de Staatscourant van gisteravond ont-
leenen wij dc volgende Kon. besluiten
benoemd tot ridder in de Oranje Nassau Orde
S. "Kalma, Ned. Herv. predikant te Hoogeloon
en Eersel;
verleend de bronzen eere-medailje van de
Oranje Nassau-orde aan M. Küsters, besteller
b.j den post- en telegraafdienst te Tricht;
benoemd tot onder-inspecteur van den haverf*
arbeid H. W. Ba 1 foort, commissaris van hel}
loodswezen, tevens ontvanger der loodsgeldcnn
te Horlingen; j
benoemd tijdelijk bezuigingsinspectcur bij
het departement van financiën K. I. B. A. dót
Coster en mr. J. F. Dijkstra, beiden te 's-Grn-j
venhnge, H. Sieperda, kapitein van het 20e rcffJ
inf., commandant van het internceringsdep&t-
Harderwijk, mr. A. Spanjer, hoofdcommies bi/
b departement van financiën;
toegekend de zilveren cere-mcdaille van dal
Oranje Nnssnu-orde nun H. Dcrkindercn cn
V. Vos, beiden meesterknecht in de sigaren-1
fabriek dor firma gebrs. Von Best te Volkcns*
t inrd.
met ingang van 1 October voor den tijd vni%
6 jaren benoemd tot voorzitter van den Raad
van Arbeid te Maastricht A. C. J. Moonen,
voorzitter van den Rood von Arbeid te Heer
len, zulks onder toekenning van ccreol ontslag;
nis zoodanig cn is met ingang van genoemden
datum aan T. Janssen, eervol ontslag verleend
als plaatsvervangend voorzitter van den Raad
van Arbeid te Heerlen, zulks in verband met
de opheffing van dien Raad
met ingang van 1 October 192T aan de ad
junct-commiezen ter directie van dc Rijks post*
spaarbank mej. W. M. do Bruin en J. C. Veen*
hoff, op hun verzoek eervol ontslag verleend j
aan mr. C. M. J. Schullcr tot Pcursum, ge*
zantschnpsattaché, werkzaam bij het Ministeria
van Buitenlandschc Zokcn, en oan den heen
S. C. L. Reygersbcrg, vice-consul von het Brit-
sche Rijk te IJmuide.n, verlof verleend tot het
aannemen onderscheidenlijk von het Ridder-
knris 3e klasse der Orde van Medjilió van
Turkije en van het Ridderkruis der Orde van
het Britsche Rijk.
I>e ex-kroonprins.
Dc gewezen Duitsche kroonprins is gisteren
vergezeld door den secretaris-generaal in alge*
meencn dienst, mr. Kan, nnor Doorn gcreisc^
ten einde een bezoek tc brengen aon zijn vader.
De Nederlnndsche gezant te Parijs, jhr. dr.
Loudon, die eenigen tijd hier te lande met ver
lof heeft vertoefd, is zondagochtend naar zijn
post teruggekeerd.
De nicuwbonocmde Duitsche gezant to
's Gravenhage, dc heer von Lucius, wordt eindo
dezer week in dc Residentie verwacht.
Seheldaeereclil Frankrijk—Pern.
In de kleine rechtszool van het Vredespaleis
is gisteren de eerste zitting gehouden van het
scheidsgerecht in hot geschil tusschen Frankrijk
cn Peru betreffende vorderingen vun Franscho
schuldeischers tegen laatstgenoemden Staat.
Aanwezig was dc agent voor Frankrijk, prof.
Basdevant, hooglecraar oan de Universiteit to
Parijs.
De agent voor Peru, de heer Varela Orbcgoso,
was verhinderd tc komen, doch zijn broeder,
zaakgelastigde van Peru te 's-Grovcnhage, was
tegenwoordig.
De voorzitter von het Scheidsgerecht, F. Os*
tertag, president van het Zwitsersche Bondsge-
recht, opende -de zitting met een rede, waarin
hij Nederland dank bracht voor de gastvrijheid,
door do Ncderlondsche regeering onn het
Scheidsgerecht verleend, alsmede den Raad van
Beheer van het Permanent Hof van Arbitrage^
die de lokalen en de organisatie van het Inter
nationaal Bureau von het Permanent Hof van
Arbitrage ter beschikking van het Scheidsge
recht had gesteld. Daarna dankte hij voor do
eer der benoeming tot voorztiter van het
Scheidsgerecht.
Het secretariaat van het scheidsgerecht werd
opgedragen aon den secretaris-generaal van het
Hof van Arbitrage en aan den eersten secretaris
van het Internationaal Bureau van dit Hof. Ten
slotte constateerde de voorzitters, dot do pro*
cesgang door het arbitrage-protocol voorge
schreven, in acht is genomen de memories zijn
overgelegd en tusschen de partijen gewisseld en
de afschriften der stukken, waarop een beroep
is gedaan, zijn bij deze memoriën gevoegd. Par
tijen zijn nu voor deze zitting opgeroepen om
oan het scheidsgerecht hun gemotiveerde coni
clusiën over te leggen.
Op de vraag von den President oan de veri
tegenwoordigers von partijen of zij nog eenige
opmerkingen hadden te maken met betrekking
tot den procesgang, ontwoordden dezen ontkeni
Al te veel argumenteering van eigen
opinie, verraadt eigen twijfel aan haar juist
heid.
door
RUDOLPH STRATZ
uit het Duitsch door
Mevrouw A. E. NUIJS-POSTHUMUS.
2
JDit was dus de theorie, de inleiding van mijn
firief. Nu komt de praktijk. Namelijk het bijzon
dere geva1, dat jou en mij aangaat.
V' „Ik zal je allereerst vertellen, waarom ik juist
ihaar Heidelberg gegaan ben. Omdat de aanlei
ding daartoe zooeven bij mij in de kamer is ge-
Jcomen en op de kanapee zit te geeuwen, en,
caar zij vermoeid is van het stenografeeren,
pezig is, in slaap te vallen, en er met de oogen
®icht nog koeler en blonder uitziet dan anders.
|k noem haar namelijk de koele blondine. Zij
|mponeert mij geweldig, meer don alle mannen.
(Eigenlijk heeft zij veel weg van een man, die
tich in een vrouwelijk lichaam vertoont. En
maarbij komt nog, dat zij van de mannen zoo
In het geheel geen notitie neemt. Zij haat hen
niet, zij vreest hen niet, zij veracht hen niet
teen, de mannen bestaan eenvoudig niet voor
iiaar zij beschouwt ze als een onaangenaam
[\atuurverschijnsel, dat men nu eenmaal bij el-
I een voetstap in de wereld ontmoet en waarop
/toen het best doet, zoo weinig mogelijk te Iet-
jjsn. Het is al veel, als zij een anVeteo keer wad-
selachtig en medelijdend glimlacht, wanneer zij
de jonge studenten met hun gekleurde petten
op het hoofd en de versche litteekens op hun
kindergezicht langs de straat ziet slenteren.
„Dat is dus de koele blondine, of beter ge
zegd, de cand. phil. Meta Wiggers, die tusschen
twee haakjes reeds vast slaapt, 'en naar de
strenge uitdrukking van haar gelaat, van haar
aanstaand staatsexamen droomt. Niets voor
jou I Zij zou jou te blond en al te slank en te
scherp en vooral te weinig hartstochtelijk zijn
zij heeft ongeveer zooveel zuidelijk vuur in
de aderen als een watersalamander toch kan
zij er soms wel aardig uitzien, ondanks het af
schuwelijke lorgnet, dat zij om haar kortzich
tigheid niet missen kan. Zij bezit geen groschen.
Wat zij voor haar onderhoud noodig heeft, ver
dient zij zelf. Als zij doodop thuiskomt van
haar colleges, geeft zij taallessen eiken dag
twee, drie uur achter elkander, en dan neemt
zij haar boeken weer op. Is dat een leven I
Maar zij is altijd even kalm en tevreden en bij
haar vergeleken vind ik mijzelf zeer misdadig
met zooveel geld.
„Juist om haar ben ik naar Heidelberg ge
gaan, want zij is de eenige studeerende vrouw,
die ik ken, en ik moest bij mij eerste schreden
in het onbekende land der mannen toch bij
iemand hulp en raad zoeken. Zij heeft mij een
gemeubileerde kamer naast de hare bezorgd
1 een echt, gezellig studentenhokje aan den
anderen kant woont een vrouwelijke tandarts,
met wie zij ook bekend is en zoo zullen wij
als drie vrije vrouwen eendrachtig samen wo
nen, gemeenschappelijk eten laten halen en als
goede kameraden leven. Al den nutteloozen bal
last, als kamenier, baltoiletten enz., waaraan ik
thuis gewoon was, heb ik natuurlijk achterge
laten. Be zou er hier niets dan last van hebben.
Hi«£ .wil ik vrij zijn on lq loten zien. dat een
verstandig mensch man of vrouw zijn vrij
heid niet misbruikt, al was het alleen maar in
zijn eigen belang.
„Je vindt dat natuurlijk „hoogst ongepast".
Evenals de meeste mannen, heb je nooit ernstig
over de vrouwenquaeslie nagedachtje hebt
ons eenvoudig zoo genomen, als wij in dezen
tijd nu eenmaol zijn door jullie I En daarom
wil het er niet bij je in, dat het veel zedelijker
en verstandiger is, den avond met een goed
boek bij de studeerlamp door te brengen,-dan
in de balzaal, verhit en hijgend, met lang uitge
sneden japon en golvenden sleep uit de armen,
van den eenen vreemden heer in die van den
anderen te vliegen, zooals ik de laatste winters
deed als de gevierde balkoningin.
„Ik moest even opstaan om de koele blondine
uit haar schoone examendroomen te wekken.
Een soort van bandiet uit de Abruzzen, met
oogen als vuurbollen en blauwzwarten snor,
klopte aan haar deur, blijkbaar om zich verder
te bekwamen in het Duitsch, en zij is nog ge
heel slaapdronken naar hem toegegaan.' Zij
geeft alleen les aan eenige heeren te gelijk
danr wij gelijkvloers wonen, kan ieder voorbij
ganger in de kamer kijken, en bovendien zit
onze huisjuffrouw, de brave juffrouw Schwem-
melmann, er voortdurend in een hoek bij te
breien, als de getrouwe Eckart der goede zeden.
„Maar ter zake I Stel je nu eens voor, beste
John Henry, dat je een meisje bent I Doe er
eens je best voor, zoover dat voor een door de
zon verbranden, geweldigen selfmodeman uit
Shanghai mogelijk is. Gemakkelijk zal het niet
gaan, want je bent eigenlijk het meest manne
lijke in goed en kwaad, dat men zich kan voor
stellen dat is de reden waarom je mij dade
lijk zoo goed beviel een beetje ruw, met een
eeuwigen spottenden glimlach, bij den arbeid
koortsachtig werkzaam, en later wanhopig
traag, met een zeker welwillend geeuwen, won
neer het gesprek loopt over kunst, literatuur
en dergelijke dingen, die niet op de effecten-
lijst staan kort aangeboden met de mannen,
tegen de vrouwen uit de hoogte, of, als zij het
geluk hebben, je te behagen, vol toegeeflijke,
deelnemende nieuwsgierigheid alsof 't kinderen
zijn, die aan je voeten spelen en daarbij je
inwendige mensch voortgestuwd door energie,
als door 'n stoommachine, die voortdurend
stampt en triltMeer geld, meer geld, nog veel
meer geld I o ja ik ken je, beste vriend
maar zooals ik reeds zeide, jij kent mij niet, en
deze brief zal je op de hoogte brengen over mij.
Dat ben ik je verschuldigd.
„Vat dus moed en stel je voor, dat je Erna
Bauerfeind heet en een meisje bent, mooi, rijk,
van goede familie, even in de twintig, dat gis
teren laat van het bal is thuisgekomen en nu
vermoeid en geeuwend, met een vreemde leeg
te in hoofd en hart, voor een raam staat, om
naar het grauwe winterlandschap te staren. Ver
scheidene romen van mijn ouderlijk huis zagen
op het fobrieksplein uit, want papa kon er moor
niet toe besluiten, om, zooals zoovelen doen, een
eind van zijn geliefde fabriek te wonen. En in
die fabriek zog ik longe rijen gezichten, die zich
over iets heen bogen, vele handen, die aan iets
werkten, en het was doodstil. Alleen de drijf-
wielen in de verte gonsden zacht.
Het waren meestal vrouwen en meisjes, bijna
allen bleek en min of meer verstompt velen voor
den tijd verwelkt, verscheidenen ziekelijk. En
na elk bal zaten daar ginds die stille, werkzame
rijen, die het hoofd niet ophieven, eer 's avonds
de fabrieksbel luidde. En dat gezicht hinderde
mij, -waarom, wist ik zelf niet en onwillekeu
rig vroeg ik mij op zekeren dag af: „Voor wie
werken eigenlijk al die vrouwen en meisjes?"
..En met schrik gaf ik zelf het antwoordVoor
wie anders, dan voor jou Zij werken aan je
balsleep, aan je badreis, aan je bruidschat
„Sinds dien tijd begon ik te denken, hoe oni
gepast dit voor een jong meisje ook moge zijn.
Eerst docht ik na over het lot von de orma
vrouwen achter de romen. Er valt niet aan tg
twijfelenzij werken te veel I En weer is er geen
twijfel mogelijk Wij werken te weinig 1 De an
deren kwelt de armoede ons de verveling!
Zie je daar heb je de twee polen der vrou*
wenquaestie, waarin jij, zooals de meeste man
nen, waarschijnlijk niet anders ziet dan een men*
gelmoes van fietspontalons, blauwkousvergode-
ringen, met bonte studentenmutsen en ik weet
niet wat nog meer.
„Sinds dien tijd peinsde ik over de fabriek I
De fabriek en ik behooren bij elkander dat
was duidelijk I Hier de fabriek daar ikOp
beiden hield natuurlijk papa toezicht, en als
hij er eenmaal niet meer zou zijn, een andere
man mijn man I De man, die mij, met da
fabriek, zou overnemen. Papa hield mij dage
lijks voor, dat ik moest tróuwen, en dat begreep
ik ook. Zoo deden allen en niet allen waren
daarbij in zoo'n schitterende positie als ik. Want
ik had de keus. Ik was immers een goede partij.
Een zeer goede partij zelfs.
„En zij kwamen, al de trotsche helden I O, dia.
huwelijksmarkt, waartoe eigenlijk onze geheela
gezellige omgang vernederd is! Nog word ilflj
woedend, als ik daaraan denk I Welk een edelet
wedstrijd om het goudvischjel Welk een gloeW
ende belangstelling naar den gelukkige, die dai
bruid, of laat ons maar eerlijk zeggen de fa*;
briek, zou veroirfren.
(Wordt vervolgd!).
