FOTO-ARTIKELEN
f
pms oer «raiotiü r, Lir™ 'Z
0; roman van een studente.
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
FEUILLETON.
iBSSHtMESISPRUS
Ouder-commissies.
a. van de weg. Langestraai 23.
20e Jaargang No. 09
per 3 maanden voor Amers*
foor* 2.10, Idem tranco
j«r p«t f P®* week (met Kn,tiï Ytr7ekcr'D*
Hgen ongelukken) f 0.17». afzonderlijke nummer»
cu».
AMERSFOORTSOH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVER» J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWM
m int Bia
Dinsdag 25 Octooer 1821
bewijsnummer, elke rcuel meer 0.25. dienstaanbi»
dingen en Lictd.idhjhcids-advcitcnticn voor de bclft
der prijs. Voor bandcl en bedrijf bestaan teer
voordeelige hepalinqen ®»oor het advertecrcn. bene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
leder Nederlander wordt geacht de wetten
foes lands te kennen. Zoo heet het, maar in
Werkelijkheid z»al het wel zelden voorkomen,
dat een gewoon burger meer van de wet
kent, dan voor zoover hij er zelf direct mee
In aanraking komt En menig stadgenoot
'lal dan ook dezer dagen wel vreemd hebben
hpg-ekeken, toen zijn zoon of dochter thuis
kwam met een briefje van school, inhouden
de een oproep tot bijwoning een-er vergade
ring in het schoolgebouw ter benoeming van
ieden der oud er-commissie, niet wetende dat
'deze vergaderingen volgens wettelijk voor-
Schrift moeten worden gehouden.
De Lager-Onderwijswet 1920 bepaalt n.l.
In art. 20, dat aan elke openbare lagere
School of aan openbare lagere scholen van
dezelfde soort in eene gemeente eene ouder-
commissie verbonden wordt, terwijl bij alge-
meenen maatregel van bestuur de inrichting,
de* samensteling, de bevoegdheden en de
wijze van verkiezing worden geregeld. Bij
besluit nu van 31 December 1920 is die
regeling van een en ander gegeven. De
Commissie, aldus dit besluit, heeft het karak
ter van vertegenwoordiging der personen,
jran wie een of meer kinderen op de school
éljn ingeschreven en die in den zin van art.
2.der Leerplichtwet voor het geregeld schooL
gaan dier kinderen verantwoordelijk zijn.
Zij vormt een sohakel tusschen ouders en
onderwijzers, gemeentebesturen en school
toezicht en heeft ten doel, de goede verhou
ding en samenwerking van school en huis te
bevorderen. Daartoe wordt, ten minste twee
maal per jaar, een ouderavond gehouden,
iwelke geleid wordt door het hoofd der
school. In de eerste bijeenkomst wordt bij
(meerderheid van stemmen der te recht aan
wezigen de leden der oud er-commissie ge
kozen. Deze commissie kiest zelf haren
voorzitter, die het recht heeft aan het hoofd
'der school schriftelijk of mondeling vragen
te doen, die op de geheele school betrek
king hebben. De leden van 't personeel zijn
endere leden van het onderwijzend perso
neel schriftelijk of mondeling vragen te doen,
3ie op het onderwijs en diens klasse betrek
king heben. De leden van het personeel zijn
verplicht tot beantwording in den vorm,
waarin de vragen gedaan zijn. Verder heeft
de voorzitter der oommissie het recht, zich
namens haar met opmerkingen of vragen te
wenden tot burgemeester en wethouders,
foen inspecteur en de commissie van toe
dicht op het lager onderwijs.
Begrijpen wij deze regeling goed, dan is
het dus de bedoeling de ouders in de eerste
plaats meer te interessereren bij en voor het
onderwijs dat hun kinderen ontvangen. Tot
nog toe is de samenwerking tusschen school
en huis niet bepaald schitterend te noemen:
de instelling d-er ouder-commissies beoogt
to.i. daarin verandering te brengen, opdat
1de twee machtige Factoren in de opvoeding
van het kind elkaar meer zullen benaderen,
tot heil van het kind en tot heil van het
onderwijs. Aldus opgevat zullen deze com
missies ongetwfijeld nuttig werk kunnen
doen. Niemand verbeelde zich dus, dat zoon
commissie nu eens heel geschikt is om be
staande vermeende grieven en griefjes
tegen de onderwijzers te luchten. Dat zijn
zuiver persoonlijke zaakjes, die leder ver
standig ouder tot oplossing zal brengen bij
den betrokken persoon zelf. Maar de com
missie boude do school als geheel in het
oog en. trachte na te gaan, wat zij ten goede pluals vonocn lusschen de afgrzur. »m der regee-
de school en aldus indirect ten goede en die des konings, brachten de gevolmach-
df» kinderen. wi 1 kunnen doen. tigde minister Knnin en vc. •^nrsrhalk Snrka-
ny de voorwaarden der regeering over, die in
van de kinderen, zal kunnen doen.
Bijzonder moeilijk zal het zijn nu reeds
de taak dor oud er-commissie te omlijnen.
Niet ten onrechte schxeof „School en
H u i s", het bekende weekblad voor opvoe
ding en onderwijs o.a. het volgende:
„De ouder-commissie als levend instituut
is niet uit den grond te stampen maar moet
gToeien. Het is niets erg, als de eerste jaren
aan de meeste scholen de ouder-commissie
weinig doet en weinig van zich laat hooren;
als de commissie een taak heeft, dan zal die
taak langzamerhand wel duidelijker worden,
als men de zaken hun natuurlijken loop
laat. Maar als zoo'n commissie haar taak, het
eerste jaar al geheel compleet voor zich
wil zien, dan is de kans van zoeken op ver
keerde wegen niet gering; dan komen er
kwesties en standpunten en gelijkhebberijen
en consequenties en al dergelijk debatteer-
en vechtmateraal, en binnen korten tijd
heeft de school maar één verlangen; op
ruimen al dat kriebelige vergadergedoe waar
aan zij toch niets heeft".
Laten de toekomstige leden der ouder
commissies zich van deze waarheden goed
doordringen. Zij zullen zich zelf dan wellicht
veel teleurstelling besparen, terwijl het goed
bedoelde werk der commissie er wel bij
zal varen. Want dan zal langzamerhand de
weg voor de oommissie als van zelf afge
bakend worden en dan zal ook na verloop
van zekeren tijd wel blijken, of het gestelde
doel op deze wijze kan bereikt worden. En
ook de onderwijzers zullen dan de commis
sie steeds met vertrouwen tegemoet treden,
zoodat de grondslagen voor een vruchtbare
samenwerking in ieder geval aanwezig zijn.
En slaagt zoo het doel nog niet, welaan,
niemand zal zich dan ten minste te verwijten
hebben, dat hij of zij door verkeerd opge
vatte machts-bevoegdheden of door mis
plaatste grootdoenerij medegewerkt heeft
een goed bedoelde poging te laten mis
lukken.
Berichten.
HET NIEUWE AVONTUUR VAN
EX-KONING KARL.
Boedapest, 24 Oct. (R.). Er is bericht
ontvangen, dat de Karlistcn verslagen zijn en
Karl gevangen is genomen. Officieel is dit be
richt nog niet bevestigd.
Wcenon, 21 Oct. (W. B.). Naar het Ncue
Wiener Tageblatt van goed onderrichte zijde
verneemt, zijn ex-keizer Karl en ex-keizerin Zita
vanmiddag door de troepen van Horthy gevan
gen genomen.
Boedapest, 24 Oct. (W. B.). Het Hon-
gaarsch Korr. Bur. meldtDe opstandelingen
hebben 23 Oct. het commando van het natio
nale leger verzocht twee afgevaardigden te zen
den om tot wapenstilstandsonderhandelingen te
komen. Deze zijn vanochtend te 8 uur begonnen.
De afgevaardigden der regeering deelden de
voorwaarden mee, van welker nakoming de Hon-
gaarsche regeering den wapenstilstand afhanke
lijk maakt. De afgevaardigden des konings, dr.
Gratz, de gewezen minister van buitenlandsche
zaken, en generaal baron Lehar namen de voor
waarden in ontvangst om ze door te geven en
stelden een spoedig antwoord in het vooruit
zicht. Het nationale leger zet intusschen zijn
krijgsverrichtingen voort.
Boedapest, 24 Oct. (W. B.). 's Middags
half drie. Het Weensche correspondentiebureau
nieldtBij de onderhandelingen, dij vanochtend
zeven punten vorvut zijn en als volgt luiden
j 1. Onvoorwaardelijk neerleggen der wapens.
2. De militaire raadgevers des konings worden
voor den krijgsraad gebracht.
3. De mnnschappen des konings worden ont
slagen en krijgen amnestie.
4. De koning doet voorgoed afstond van den
troon.
5. De koning blijft in Hongarije geïnterneerd,
totdat de kwestie van zijn vertrek zal zijn gero
g<M.
6. De groote mogendheden stellen de plaats
vast, waar de koning zich blijvend zal vestigen,
Zoowel als de omstandigheden waa.cnder zijn
vertrek zal plaats vinden.
7. De politieke raadgevers konings wor
den voor den krijgsraad gebianh*.
Dr. Gratz nam de voorwaarden der regee
ring in ontvangst en nam op zich ze aan den
koning te brengen en hem te adviseeren ze te
aanvaarden. Het antwoord is tot dusver nog
niet ontvangen. Het krijgsbedrijf woidt voort
gezet en heeft tot een op een paniek gelijken-
den terugtocht van 's konings troepen geleid,
die tol van gevangenen in honden der regee-
ringstroepen laten. De koning, zijn gevolg en de
troepen zijn haastig in de gereedstaande treinen
gestopt en vertrokken in d£ richting van Ko-
morn. De regeering beschouwt hiermee de krijgs
verrichtingen als gedaan, daar zij meent, dot er
voor den koning geen kans meer op bestaat om
door een noemenswaardige vers.^rking van zijn
strijrlki achten zi|n militaire posi'ie te verbete
ren. Pronoy en Hejjas hebben zich opnieuw voor
den regent verklaard.
Boedopes t, 24 Oct. (W. B.). Een oogge
tuige deelt over de gevechten van gisteren bij
Boedaocrs mee, dat de troepen der Karlisten
bestonden uit de garnizoens van Oedcnburg en
Raob, die onder voorwendsel, dat te Boedapest
een communistische beweging zou zijn uitge
broken, gealarmeerd en op den trein gezet wa
ren. Omstreeks 11 uur 's ochtends deden de re-
geeringstroepen een krachtigen aanval. Toen zij
de heuvels, die de streek beheerscher), bezet had
den, begonnen de Karlisten terug te trekken. Het
gevecht was alleen levendig, toen de voorhoede
der regeeringslroepen Boednoers binnentrok.
Berlijn, 2 4 O c t. (N. T. A. Draadloos).
Volgens Porijsche berichten wordt Boedapest
reeds door den ex-keizer beheerscht. Horthy
is ten val gebracht. De gevolgen van de ge
beurtenissen in Hongarije op Duitsch-Oosten-
rijk zijn, dat de arbeidersmassa's spoedig wor
den gewapend. De soc.-dem. werken met de
Groot-Duitschers samen. De Christelijk-socialen
onthouden zich.
Ministerpresident Pasitsj komt vandaag, 24
Oct., uit Parijs, aan.
B e r 1 ij n, 2 4 Oct. (N. T- A.) Naar uit Praag
verluidt, zou Tsjechó~Sföwokije reeds een ulti~
matum met een termijn van tweemaal 24 uur
aan Hongarije gesteld hebben, binnen welken
tijd de koning het land moet verlaten.
Boedapest, 2 4 O c t. (W. B.). Hel Wecnsch
correspondentiebureau meldtUit betrouwbare
bron verluidt, dot de regeering voornemens is
den koning te nopen tot een plechtigen en blij-
venden afstond van den troon voor zich en zijn
zoon en hem in Hongarije geinterncerd te hou
den, totdot het vraagstuk van zijn huisvesting
zal zijn geregeld.
W e e n e n, 2 4 Oct. (B. T. A.). De Montag
zegt uit Boedapest te vernemen, dot ex-keizer
Karl gisteravond om 8 uur al zijn intocht in de
stad heeft gedaan. Men moet dit bericht even
wel onder het grootst mogelijke voorbehoud
aanvaarden, daar men er hier niet de minste be
vestiging van heeft ontvangen.
Bern, 2 4 Oct. (B. T. A.). De bondsraad
heeft vanochtend zijn houding bepaald met be
trekking tot den toestand, die in 't leven is ge
roepen door het vertrek van ex-keizer Karl. Hij
droeg het bondsdepnrtement van justitie en po
litie op door middel van het parket een spoe
dig onderzoek in te stellen naar de omstandig
heden, die met het vertrek van den ex-keizer
verband houden. Het onderzoek zal zich ook uit
strekken tot die personen van Zwilsersche na
tionaliteit, die zouden kunnen hebben deelgeno
men aan de onderneming.
Boedapest, 24 Oct. (W. B.). Het Hong.
K. B. meldtDc officieren van het garnizoen te
Rnnb hebben eensgezind besloten den koning tc
verzoeken hen van hun eed van trouw te ont
slaan, omdat zij dezen hebben afgelegd op het
onjuiste bericht dat de koning met toestem
ming der Entente en met medeweten van den
regent in Hongarije is gekomen. Dit besluit heeft
een koerier nog gisternacht naar den koning ge-
b^f lu.
Belgrado, 23 Oct. (B. T. A.). De minis
terraad heeft besloten de drie jongste lichtingen
van drie Servische divisies onder de wapenen te
roepen. De troepen van het eerste leger trekken
zich samen bij de Hongaarsche grens. De re-
geering is besloten alle noodige maatregelen te
nemen om het verdrag van Trianon te doen eer
biedigen.
B o e k a r e s t, 2 4 O c t. (B. T. A.). Dc minis
terraad is bijeengekomen. Hij heeft besloten, dat,
als de Hongaarsche regeering er niet in slaagde,
het herstel van het koningschap te beletten,
Roemenië, te znmen met de andere mogendhe
den van 'de Kleine Entente de meest krachtige
maatregelen zou nemen om de orde in Centraal
Europa tc bewaren en deze ernstige inbreuk op
de verdrogen te voorkomen.
Par ij s, 24 Oct. (R.) Dc Rood van Ambas
sadeurs droeg den geallieerden vertegenwoordi
gers te Boedapest op de Hongaarsche regeering
aan te manen de afzetting van Karl te procln-
meoren, hem to arresteeren en het land uit te
zetten. In hot tegenovergestelde geval wijzen de
geallieerden alle verantwoordelijkheid voor dc
gevolgen of.
Boedapest, 24 Oct. (W. B.) Stefan Ra-
kovsky, graaf Adrassy en Gustav Gratz zijn ook,
te Tata gevangen genomen door het Hongaar
sche nationale leger. De regcering heeft maat
regelen getroffen tot arrestatie van de overige
oproerlingen.
B o e d a p e s t, 2 4 O c t. (W. B.) Het H. K. B.
meldt: Na het laatste gevecht zijn de oproer
lingen uit elkaar gejongd. Hun leiders zijn ge
vlucht en lieten de zorg voor de veiligheid van
den persoon des konings over oan de rcgce-
ringstroepen. De koning is met de grootst mo
gelijke hoffelijkheeid aan de bescherming van
kolonel Simcnfotor, van het nationale leger,
toevertrouwd.
L o n <3 e n, 2 4 Oct. (R.) In het Lagerhuis
heeft Lloyd George verklaard, dat de houding
der geallieerde regeeringen vastberaden tegen
het herstel van eenig lid van het huis Hobsburg
op dn Hongnnrschen troon bleef.
Het Hbld. verneemt uit We enen Uit Zwit
serland wordt gemeld, dat ex-koning Karl in een
brief aan den Zwitserschen Bondsraad, waarin
hij zijn vertrek mededeelde, verzocht voor zijn
kinderen te zorgen ingeval van een nederloag;
daar hij voornemens was, deze niet te overle
ven
Berlijn, 2 4 Oct. (N. T. A. Draadloos). Irt
de steden Dusscldorp, Duisburg en Ruhrort zijn
de vereeiugingen van vnderlandsgetrouwe Op<
per-Siieziërs verboden. De voorzitter en één zij*
ner medewerkers zijn dooi de Fronsche troe
pen uit het bezette gebied verbannen.
Brussel, 24 Oct. (B. T. A.) De Poolsch#
legatie deelt mede, dot de Sclbstschutz zier
voorbereidt om in hel westelijk cl van het plo-
biscietgcbiecl door te diingen. Dctnchrmen'.»r,
die op drn Unker-oever van den Oder g rop-
ccntreero waren, openen het vuur op ,»en
Poolsch dorp op den anderen oever. Ing<»voigo
den arm*'* op ac Fonische bevolking van hel
dorp Mysliny bonden do Franschen den strijd
met de Stoszlruppler aan, van wie een man ge-
i'ocd en twee gevangen genomen werder. D«
Fronsr hen maakten een groote hoeveelheid mu*
nitic buit.
(Het Wolff-Bureou spreekt naar aanleiding
van dit en dergelijke berichten van Poolscht
tendenzen).
De Duitschc kabinetscrisis.
B e r 1 ij n, 2 4 Oct. (W. B.) De besprekingen
van den rijkspresident met dc tegenwoordige
coalitiepartijen cn met de Duitschc Volkspartij
over de vorming van de nieuwe regeering wci>
den vandaag voortgezet. De partijen beraad
slaagden in den loop von den dug in frnctiezit-
tingen over de aan tc nemen houding. De pogin
gen om een broeder regeeringscoalitie te v~>
men, worden niet alleen met betrekking tot de
draagwijdte der Opper-Silczische beslissing,
maar ook in verband met de belangrijkste, fr
den loop van den winter aan de orde konv ndo
voorstellen op het gebied der binnen- en bui*
tenlondsche politiek, voortgezet.
Dc Duitschc schadeloosstelling.
Parijs, 2d Oct. (B. I. A.) Gisteravond laat
zijn uit Berlijn een aantal wagons aangekomen
met voor een bedrag van 1.200 millioen fran
ken non stukken van waarde. Leden vnn dc Duit
schc schadeloosstellingscommissie vergezelden
dc wagons. Verschillende kredietbanken hebben
de stukken in bewaring genomen
Ex-koning Ludwig van Beieren. -J*
München, 2 4 Oct. (W. B.). Het vervoet
van tl ijk van ex-koning Ludwig vnn Beieren
naar Munchcn moet wegens den tegenwoordigen
polltoeken toestand in Hongarije voor onbepanl-
den tijd worden uitgesteld.
Opper-Silezie.
B e r 1 ij n, 2 4 Oct. (W. BJ. In een brief van
de Duitsch-notionnle fractie van den rijksdag
aan den rijkspresident wordt erop gewezen, dat
de benoeming van gevolmachtigden voor de Op-
per-Silezische gemengde commissie een princi-
pieelc goedkeuring zou beteekenen van de be
palingen der nota. De benoeming behoefde
daarom de goedkeuring van den rijksdag. Voor
gesteld wordt den rijksdog tijdig bijeen te roe
pen
B e r 1 ij n2 4 Oct. (W. B.) De democrati
sche rijksdagfractie heeft den rijkspresident een
motie inzake de Opper-Silezisclie nota doen
overhandigen, volgens welke zij de beslissing
von den raad van gezanten een schending van 't
vredesverdrag acht, o. a. wijl gevergd wordt, dat
Duitschland ook voor het bij Duitschland blij
vende gebied economische bepalingen met Polen
moet vaststellen, welker inhoud de souvereini-
teit van Duitschland op gevoelige wijze schaadt.
De fractie is van gevoelen, dot alles moet wor
den vermeden, wat als een aanvaarding der ge
heele beslissing of als een contractueele bevos-
tiging van art. 2 kan worden beschouwd en ge
schikt zou zijn den aard der beslissing als een
eenzijdig verdrag te verdonkeren.
Be r 1 ij n2 4 Oct. (N. T. A.) Naar van Duit
schc rirde ui». Rybnik wordt gemeld, hebben de
Poqlsche auto iteiten aan acht Duitschc geeste
lijken in dit district gelast het Pooische ge
deelte van O. S. onmiddellijk te verloten.
llit den Belgischen ministerraud.
Brussel, 24 Ocl. (P T. A.) Du minlslo.
rood beresdslftagdc over de verdeeling der va
cant geworden portefeuilles. Morgen zullen in
het Staatsblad koninklijke besluiten worden op
genomen betreffende de ontbinding der provin
ciale raden en van de Kamers. De Kamerver
kiezingen zullen op 20 Nov die voor de pro
vincie op 27 Nov. plaats hebben. De Kamer nj
Dinsdag 6 Doe. weer bijeenkomen.
Bij Kon. Besluit wordt Vnndevijvere belaft me'
justitie ad interim, N i n me: kunsten en we*
tenschappen, Ruze» met oj">enbare v/erken. De
portefeuille vnn nijverheid, arbeid en voedsel»
voorziening zal wbrden toegewezen aan Mahaim,
hooglcernar aan de universiteit van Luik. Be
sloten werd een nieuwë bijdrage vnn duizene
pond sterling te verloencn nnn de commissie
door den Volkenbond belast met het orgnnisee*
ren in Polen vun den strijd tegen de typhus.
Ontploffing te Parijs-,
P a r ij s2 4 O c t. (B. T. A.) i is een
machine ontploft in een chemische fabriek te
Saint Ouen, waarbij verschillende personen zijn
omgekomen. Er ziin reeds drie lijken onder
het puin vandaan gehaald.
Het Icrschc vraagstuk.
Londen, 24 Oct. (R.) Het blijkt, dol de
fersche conferentie ongeveer een uur bijeen is
geweest. Daarna vergaderden de afgevaardig
den vnn elke partij ofzonderlijk. Lloyd George
en Chamberlain waren dc rcgccrir.p n-
woordigers.
Naar verluidt, is de oczr.ak van h -t i: 'len
van dit comité het feit, dot Lloyd George het
opstellen van een definitieve formuleering
vroeg, die de voorwaarden zou bevatten, vol
gens welke de Icrschc vertegenwoordigers be
reid zouden zijn de conferenties voort te reden.
Deze formuleering is overhondigd aon de ge
heele conferentie.
Londen, 24 Oct. (R.) De lersche confe
rentie is tc half 8 uiteengegaan en zal morgen
om 4 uur weer bijeenkomen. De onderhande
lingen zijn dus niet afgebroken.
Er is verschil tusschen „amioe" en
„vriend", al geeft dit het woordenboek niet
toe.
door
RUDOLPH STRATZ
uit het Duitsch door
Mevicuw A. NUIJS-POSTHUMUS.
19
De professor glimlachte.
„Juist daarom! Als men van een kinder
partij komt, moet men toch weer tot zich
zelf komen. Het zijn immers kinderen! Voor
al mijn nieuw beschermelingetje! Die zet
rog groote, ernstige oogen op en gelooft
aan alles op de wereld zelfs aan mijl"
De vergrijsde student deed de huisdeur
open.
„Hoor eens!" zeide hij. „Je bent erg druk
met haar bezig met die juffrouw Erna
Bauernfeind. Nu, dank je voor je priva-
lissimum!"
„Tot wederziens morgen in het Neckar-
dal!"
De andere ging verder door de straten,
waar alleen nog hier en daar een enkel
troepje studenten te zien was. Het gezang
uit de talrijke, helder verlichte herbergen,
en lanneereicte. met luid klinkende stem ge
voerde gesprekken tusschen nachtwande
laars en politieagenten, was het eenige wat
de stilte verstoorde. Op de brug hielden ook
deze laatste levensteekenen der muzenstad
op. Het landschap lag daar in het vreed
zame maanlicht: de als zilver glinste
rende en zachtruischende rivier, de door het
blauwe licht omspeelde gevels en kerk
torens, hooger de sluimerende bloesemmas
sa tegen den berg, en boven alles uitstekend,
in het nachtelijk donker, verheerlijkt door
den geheimzinnigen glans van den hemel,
de droefgeestige pracht der slotruïne, een
kalm vermanend, verheven „Memento
mori!" in de dagen van leven en lente,
van lentebloesems en lentekoeltjes.
Voor het standbeeld van keurvorst Kart
Theodor bleef de wandelaar staan. Hij
moest er om lachen, dat die gruwelijke
miniatuur-tiran uit de achttiende eeuw, die
woesteling en slaaf der vrouwen, daar zoo
medelijdend en zelfbewust van zijn voetstuk
in de twintigste eeuw staarde, alsof hij zeg
gen wilde: „Sloof je maar uit, bijen en mie
ren der nieuwe wereld! Ik, Serenissimus van
Schwetzingen, heb mijn geheele leven niets
uitgevoerd, en mij daarbij best bevonden!
Arbeid is geen ongeluk arbeid is een
ziekte. Ziekte maakt treurig en ontevreden
Leegloopen is gezond! Zijt opgeruimd, gij
Leegloopen ns gezond! Zijt opgeruimd, gij-
machtigen naar den geest, en lacht dus de
slaven uit!"
De slaven der wetenschap, die altijd nog
rusteloos tobben en zwoegen en toch reeds
vooruit weten, dat al hun wegen altijd weer
od hetzelfde doel uitloopen, op de vraag,
waarbij de landvoogd Pilatus zijn handen
waschtc: „Wat is waarheid?"
Sinds meer dan vijfhonderd jaren bloei
de nu Duitschland's oudste hoogeschool
aan den oever van den Neckar. In die vijf
honderd jaren was er menige denker langs
de rivier en daarginds het Philosophenpad
opgewandeld padvinders der renaissan
ce, stormende humanisten en sombere vor-
schers uit den tijd der hervorming, verbit
terde kampioenen uit de godsdienstoorlogen,
waardige gestalten met de allongepruik, of
met staartpruik en steek; dan bij den onder
gang van het heilige rijk de geestelijke dood
gravers, de Jezuïeten met hun groote hoe
den, cn weer in den loop der groote negen
tiende eeuw, een nieuw geslacht, vol nieuwe
wereldbehcersehende pracht en ieder had
op zijn eigen wijze in de nachtelijke stilte
omhoog gezien naar de fonkelende sterren,
en bij het heldere zonlicht naar den loor-
grondelijken blauwen hemel en had
gevraagd: „Wat is waarheid?"
En niemand had het antwoord vt
tenzij in het luiden der kerkklokken, die in
dezelfde stad, ja in hetzelfde bedehuis naast
elkander protestanten en hitherschen, room-
schen en oud-katholieken tot hun gods
dienstoefening opriepen.
Was het niet beter, het leve i maar te ne
men zooals het is, zooals de zelfvoldane
Serenissimus daar omhoog? De jaren te ge
nieten, de dagen, de uren,' die nooit weder-
keeren? In plaats van zich af te tobben aan
de gesloten deuren van onzen levenskerker,
en eindelijk uitgeput, met ledige handen en
vergrijsde ha'en daar te staan?
Een diepe bitterheid overviel hem. Hij-
boog zich over de brug.
„Neem mij niet kwalijk.
Een mannetje, klein als een dwerg, met
starende, groene, fonkelende oogen in een
wijnrood gezicht, een beetje onvast leunend
op den gids Hinkele, stond naast hem en
keek nieuwsgierig tot hem op.
„Is u van plan, in het water te springen?
Doe het gerust! Men leelt immers toch nooit,
omdat men niet bestaat. Of verbeeldt gij u
soms te bestaan? Wie zijt gij?"
„Als gij mij dat kunt verklaren, zal ik u
zeer dankbaar zijn!" zeide de professor, met
een blik op de Perkce-figuur van David
Gallus.
„Optime! Gij bestaat niet!" leeraarde
het kereltje. „Maak u geen illusies Gij zijt
slechts een voortbrengsel van het. Niet, zoo
goed ais ik, en het kasteel daar in de hoogte,
en Hinkele, die daar gids is. Hinkele
houd mij steviger vast. Het heelal vliegt als
een stormwind in de rondte. En gij bestaat
niet!"
„Weet gij dat zoo zeker?"
„JaI" sprak David Gallus hoogst voldaan.
„Verlangt gij het bewijs? Kom maar mee!
Daarginds in het „Traubchcn" zitten een
paar van de diepste denkers een huis
knecht, een hondenkoopman, een huurkoet
sier en een kruier en die drinken op hef
spookuur voor mijn rekening Affenthaler
Rothwein. En als ik nu bij het binnenkomer,
aan die ridders van den geest vraag: „Be
staat gij?" dan antwoorden zij in koor:
„Ah bah!" en drinken voort. Het is een
merkwaardig schouwsDel! Ga meel"
„Wie zijt gij dan?" vroeg de professor
het kleine mannetje opnemend als een zon
derling natuurverschijnsel.
De kleine rekte zich uit.
„Ik ben David Gallus!" sprak hij trotsch.
„Het genie onder de ezels en de ezel onder
de genieënl Anders lag ik nu te bed in plaats
van aan Hinkele's arm als een komeet rond
te zweven. Hinkele waarom sleep je me
nu mee...?"
De gids bracht zijn mond aan het oor van
den dwerg.
„Dat is een professor!" fluisterde hij cn
ging toen halfluid tot den derde voort: „Het
is eén kruis met die man! Die praat dc lieele
wereld aan elkander, als de nacht lanj; is
Het woord professor had de gewone 'uit
werking. David Gallus werd niet toornig.
Hij zag eenvoudig zijn tegenstander niet
meer! Een professor aan de hoogeschool
bestond niet voor hem, en kalm, also! er
niets gebeurd was, vervolgde hij zijn wan
deling naar het „Traubchcn" aan den arm
van zijn geleider.
De ander keek nog een paar maal hoofd
schuddend naar hem om. Op het steil op-
loopende pad naar zijn villa, in de nachte
lijke stilte kon hij de ontmoeting met den
ronddjvalcnden Peikeo en die met Erna Bau
ernfeind maar niet uit zijn hoofd zetten.
(Wordt vorvoVd)
