IBBDBBBBiTSrZï:
PRIJS DER ADVERTENÏIÊN
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
FEUILLETON.
De roman van aan stodenfe.
20e Jaargang No. 101
per post f 3.—. P« week (met gratis verrekerinj
tegen ongelukken) f 0.17*, itzondedykc nummers
\f (XOS.
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
Donderdag Z7 October razi
DIRECTEUR-UITGEVER» J. VALKHOFF. ARNHEMSCHE POORTWM^
TEl- INT 613.
van 1 —4 rebels f 1.05
met inbegrip van cea
bewijsnummer, elke regel meer 0.25. dienstaanb'e»
dingen en Lictdadigheids-advcitcnticn voor de helft
der prijs- Voor handel en bedrijf bestaan zeer
^oordcclige bepalingen toor het advertecicn. bent
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Politiek Overzicht.
belangrijke rede van
rijkskanselier wirth.
Ölster begon tegen half vier 's middagtf de
Voltallige zitting van den Duitschen Rijksdag,
raoowél de zaal als de tribunes waren goed ge-
yulcL Van het Rijksdaggebouw wapperde de
èwart-roodgouden vlag halfstok wegëhs de be
slissing inzake Opper-Silezië.
Voorzitter Locbe opende de vergadering met
}en rede, waarin hij o. a. zeide:
De Rijksdag moet zijn standpunt bepalen ten
opzichte van den zweren, wellicht onoverkome'
lijken slag, die ons volk door de beslissing van
'den Oppersten Raad inzake Opper-Silezië heeft
getroffen. Dikwijls heb ik* hier vermanend en
waarschuwend mijn stem verheven tegen ver
scheuring van Opper-Silezië. Er werd niet naar
geluisterd.
II: wil niet vooruitloopen op de nieuwe regee-
frtng. Eén woord wil ik nochtans spreken tot
de landgenooten, die gedwongen zijn van ons
te scheiden. Van de volwassenen, die in het ge
bied wonen, dat aan Polen moet worden afge
staan, hebben zich op 20 Maart j.l. 220.000 uit
gesproken voor het verbonden blijven met het
Duitsche Rijk. Met diepe smart zien wij hen
afscheid van ons nemen. Mannen, die een men-
schenleven lang met ons hebben samengewerkt,
vrouwen, wier heilige herinneringen met den
Duitschen bodem ten nauwste zijn verbonden,
kinderen, die wellicht thans voor de eerste maal
het begrip „vaderiand" vatten. Wij willen hen
nog eenmaal de hand op den schouder leggen
en hun de gelofte geven: Trouw om trouw. (Ap
plaus).
Eén ding is zeker. Geen mocht ter aarde kan
door middel van geld onrecht in recht veran
deren. (Applaus). Hoe treurig de toekomst zich
ook voor ons mog-e ofteekenen, staande voor de
Duitsche volksvertegenwoordiging handhaaf ik
de gelofte van trouw; deze gelofte zal blijven
bestaan. (Applaus).
Wirth aan 't woord.
Daarop nam rijkskanselier dr. Wirth het
woord. Na de namen der leden van het nieuwe
kabinet te hebben genoemd, vervolgde hij:
Ik heb medewerkers gevonden, die met mij
van oordeel zijn, dat het niet aangaat het lot
Van het vaderland door een langdurige crisis of
'door onmacht tot handelen der regeering op het
spel te zetten. De eerste en meest dringende
taak, tevens de meest smartelijke, is de beslis
sing inzake Opper-Silezië en de uilvoering der
daaruit voortvloeiende besluiten. De nieuwe re
geering verklaart, dat zij, wat de beoordceling
aangaat van het Opper-Silezische vraagstuk,
niet afwijkt van het standpunt der vorige regee
ring. Door dc uitspraak van den Raad van Ge
zanten geschiedt aan Duitschland groot on
recht. Er moet een grens worden bepaald, die
rekening moet houden met don uitslag der
volksstemming en de geografische en 'economi
sche ligging der plaatsen. Deze beslissing kon
slechts door de groote mogendheden zelf wor-
'den genomen.
Zij hebben deze taak volbracht door den Vol-
kenbondsr.ind om advies te verzoeken en dit
advies als bindend te beschouwen. Naar onze
overtuiging, die overeenstemt met het algemeen
rechtsppvoel. d-aischt het overdragen der be
slissing aan een andere autoriteit in tegen den
duidelijken tekst van het verdrag. Ook wat de
zaak zelf betrrft is de genomen beslissing fel in
tegenspioak met het verdrag von Versailles,
hotgeen dooi die beslissing zelf wordt erkend,
aangezien er in wordt geconstateerd, dat de
ontworpen grenslijn belangrijke economische
belangengemeenschappen verdeelt. Een derge-
lijke grens mocht niet worden vastgesteld. Ver
der is den betrokken staten een overgangsrege
ling opgedrongen. De overeenkomst tusschen
Duitschland en Polen mocht evenwel niet gedic
teerd worden. De nieuwe regeering zal dit onbe
wimpeld aan de geallieerde mogendheden me-
üedeelen. (Applaus).
Bovendien was de nieuwe regeering genoopt
een proctische cn uitvoerbare politiek voor de
naaste toekomst te volgen. Gesteld voor een
dergelijke beslissing, was het haar plicht te
der-ken^ aan hen, die van ons moeten worden
gescheiden en aan dë dreigende verarming van
bloeiende gebieden, die zooveel mogelijk moest
worden verhinderd. Daarom zal zij een gevol
machtigde voor de te voeren onderhandelin
gen benoemen en diens benoeming onverwijld
aan dc geallieerden mededeelcn.
Dit standpunt en deze rechtsopvatting zal dc
nieuwe regeering onomwonden aan de geal
lieerden ai-.eenzelten op de wijze, die hoor ge
schikt dunkt. Zij zal er geen twijfel aan laten
bestaan, dat zij de beslissing van den Raad van
gezanten in strijd met verdrag en recht acht
en dat zij Duitschland's recht op het ons ontruk
te gebied op geenerlei wijze als verminderd kan
beschouwen door een toestand, die hier door
geweld zal worden in 't leven geroepen. (Le
vendig applaus).
Er bestaat geen twijfel aan en het zou een
groote fout zijn voor het Duitsche volk en het
buitenland te verbergen, dat Duitschland na 'de
verminking von zijn gebied, die zal plaats heb
ben en na de crisis van het tijdperk na den oor
log, de ons overgebleven economische capaci
teit door de beslissing inzake Opper-Silezië
zoozeer verminderd wordt, dat alle berekenin
gen, die op den grondslag dezer capaciteit
waren gemaakt met betrekking tot de vervul
ling von Duitschlands verplichtingen in zake do
schadeloosstelling, opnieuw in hooge mate twij
felachtig zijn geworden. (Zeer juist).
De vroegere tegenstanders van Duitschland,
en enkelen hunner met name, hebben de hoop
op het herstel van het door den oorlog ont
wrichte economisch leven en de rechten op her
stel van de aangebrachte verwoestingen, mis
schien echter ook het herstel von de geheel
wereldeconomie, voornamelijk op de Duitsche
schadeloosstelling gebaseerd en in verbai\d mot
deze politiek het Duitsche volk losten opge
legd, die het, wonneer zij te drogen zijn, slechts
met inspanning van alle krachten en slechts op
een grondslag van economischen bloei kan dro
gen. De beslissing nopens Opper-Silezië heeft
deze mogelijkheid ten zeerste geschokt en ver
minderd.
Ik wil mij er toe bepalen u een korte en nuch
tere uiteenzetting te geven van hetgeen Duitsch
land aan idoëele en materieel© goederen zal
verliezen door de decisie betreffende Opper-Si-
lezic.
Volgens de berekeningen van het rijksbureau
voor statistiek bedroeg het bevolkingscijfer in
het plebiscietgebied T.950.000 inwoners, waar
van wij 965.000, of wel 48 pet zullen verlie
zen. Wanneer men deze cijfers vergelijkt met
den uitslag van de volksstemming 62 pet. Duit
sche en 38 pet. Poolsche stemmen, don worden
volgens de beslissing II pet. der bevolking méér
von ons gescheiden dan voor Polen hebben ge
stemd. Hierbij is echter geen rekening gehouden
met het feit, dat de uitslag van de volksstem
ming voor Duitschland zeer veel gunstiger zou
zijn geweest, als de stemming onder ordelijke
omstandigheden en werkelijk krachtige bescher
ming zou zijn gehouden en niet, zooals in groote
deelen van verschillende districten het geval is
geweest, onder een vreeselijke Poolsche terreur.
(Zeer waar).
Met het gebied, dat wij zullen moeten afstaan,
gaan groote bloeiende Duitsche steden voor ons
verloren, die als centra van Duitsche cultuur in
Opper-Silezië beschouwd dienen te worden. Als
thans Duitsche beschavingscentra, zonder dat
gelet wordt op hun geschiedenis cn bevolking en
den voor de geheele wereld luid verkondigden
wil van Duitschland afgescheiden zullen wor
den, moet bij elkeen* het geloof verdwijnen, dot
recht en rechtvaardigheid en bovenal het zelf
beschikkingsrecht van de volken in de betrekkin
gen tusschen de volken onderling de hun toe
komende beteekenjs hebben. (Zeer waar). De
grondslagen, waaraan Opper-Silezië zijn bloei te
donken heeft, worden gevormd door zijn bodem
schatten, waaronder de steenkolen de eerste
plaats innemen. Von de Opper-Silezische ko-
lenproductie komt 75.5 pet. aan Polen. Teil
men bij de berekening von een en ander de tot
T000 meter diepe kolenbeddingen er bij, dan
blijven Duitschland van 60 milliard ton kolen,
slechts ongeveer 5.5 milliard, zoodat 90 pet.
van de aanwezige hoeveelheid pan Polen komt.
Von de zinkmijnen in Opper-Silezië verliezen
wij minstens 86 pet., von de loodmijnen 77 pet.,
moor dat is nog niet alles. Behalve de zink- en
loodmijnen gaan voor het Duitsche economische
leven jaarlijks 2000 K.G. zilver verloren ter
waarde van 15 millioen goudmark. Van de 57
Opper-Silezische hoogovens komen 22 aan Po
len, zoodat van de tegenwoordige jaarlijksche
opbrengst van 570.000 ton, niet minder dan
400.000 ton voor Duitschland verloren gaan.
Deze nieuwe buitengemeen ernstige verminde
ring van hef Duitsche prestatievermogen, ver-
eischt om aan de verplichtingen van de scha
deloosstelling te voldoen, brengen onze tegen
stander? te weeg op een oogenblik, waarop voor
aanstaande economen van heel dc wereld begon
nen zijn dc fatale gevolgen van hetgeen Duitsch
land tot heden toe gepresteerd heeft inzoke de
schadeloosstelling te erkennen. De grootste in-
dustrieele mogendheden von de wereld hebben
een zworen strijd te strijden met dc werkloos
heid. Dot is oen vraagstuk, waarvan de samen
hang met de Duitsche schadeloosstellingsver
plichtingen en prestaties door niemand ontkend
kan worden, die van goeden wil is cn kennis van
economie heeft. De nieuwe regeering zal vast
houden aan haar wil om door prestaties te too-
nen, in hoeverre de verplichtingen vervuld kun
nen worden.
Ik vat derhalve ons standpunt ten opzichte von
den tegenwoordigen toestand als volgt samen
De Duitsche regeering ziet in "het door dc En
tente aan het Duitsche volk gedicteerde, niet ul-
lecn een onrechtvaardigheid tegenover het Duit
sche volk, dot er machteloos tegenover staat,
moor een inbreuk op het verdrag von Versail
les, waarmee de door de geallieerden aangeno
men beslissing in strijd is. Dc Duitsche regee
ring protesteert derhalve ten plechtigste tegen
den hierdoor geschapen toestand en acht hier een
rechtsschending aanwezig. Alleen ten gevolge
van de in het begeleidend schrijven tot uiting ge-
krachten dwang en ten einde dc bevolking van
Opper-Silezië zooveel mogelijk voor dc ellende
te bewaren, die hoor in geval van een weigering
te wachten sloot, ziet de Duitsche regeering zich
gedwongen om aan het bevel van de mogendhe
den tc voldoen en den commissaris te zenden,
zonder daarmee haar rechtsopvatting tc wijzigen.
(Levendige bijvol.)
De op Wirth's rede volgende
discussies.
Na de rede van den rijkskanselier ging het
huis tot de bespreking doorvan over.
Mülle r-F ranken (soc.-dem.) vei klaarde
De beslissing von de Entente is onveieenigbaar
met de rechtsbegrippen. Zij kan geen recht
scheppen. Wij betreuren het, dot de Volkenbond
zich met deze kwestie heeft bemoeid. Derge
lijke kwesties behooren door een onafhankelijk
scheidsgerecht te worden behandeld. In de be
slissing is de invloed van het geheime verdrag
tusschen Frankrijk en Polen duidelijk merkbaar.
Tot de werkelijke bescherming von de minder
heden oan beide zijden moeten Polen en Duitsch
land elkaar in gemecnschappelijken arbeid de
hand reiken. Wij nemen aan, dot do regeering
met den grootst mogelijken spoed do noodigo
voorbereidselen zal treffen voor onderhandelin
gen daarover. Wij brengen den rijkskanselier dr.
Wirth, innigen dunk, dat hij in een tijd van den
ergsten nood, groote persoonlijke offers heeft ge
bracht. Eon kobinot-Wirth was het ecnigc mo
gelijke. Naar aanleiding van de besprekingen
der laatste v/eken kan ik mededeelen, dot men
het zelfs tot in de gelederen der Duitsche Volks
partij erover eens was, dat aan de politiek der
naleving onzer schadovcrgoedings-plichten tot
de grens van ons prestatie-vermogen moest wor-
dén vastgehouden.
Afgevaardigde U I i t z k o (Centrum) zogt, dot
de voorgestelde economische overeenkomst ont
zoglijke en overdreven eischen bevat. Men heeft
echter cpnsiderotie gebruikt met het door Frank
rijk geprotegeerde Polen. De uitsDrook van Ge
neve is een doodvonnis voor Opper-Silezië. Er
zal een ernstige strijd ontstaan tusschen de Duit
sche en Poolsche elementen, maar bovenal een
strijd der Opper-Sileziërs tegen een ingrijpen
der elementen uit Congres-Polen.
Het zenden von een vertegenwoordiger voor
het sluiten eener economische overeenkomst kun
alleen geschieden in de verwachting, dot de ge
lijkgerechtigdheid niet langer formeel zal wor
den gegarandeerd, maar ook politiek zal worden
erkend. De beslissing der mogendheden is een
ongekende schending van het recht, een poli-
tiëk valsch spel, een bespotting van de plechtig
gewaarborgde zelfbeschikking. De hoop,,dot an
dere volken ons bij de eerbiediging onzer rech
ten zullen terzijde staan, is vervlogen. Wij ge-
looven echter in de rechtvaardigheid der wereld
geschiedenis cn daarom hopen wij op een her-
ceniging met Opper-Silezië.
Afgevaardigde H e r g t (Duitsch-Notionnnl)
zeide Wij hebben een onweerlegbaar recht op
een ongedeeld Opper-Silezië. Wij moeten dc
Geneefsche beslissing verwerpen cn weigeren
een vertegenwoordigr voor de economisch over
eenkomst tc zenden. Het verovcrings-fanntisme
moet verdwijnen.
De ofgevaardigde der Duitsche Volkspartij
Ka hl verklaarde: De beslissing von Genève
heeft inbreuk gemaakt op den vrede van Ver
sailles. Het is een rechtsschending in den erg
sten zin des woords. Wij kunnen de economi
sche overeenkomst niet aanvaarden. De Volken
bond heeft daarin het in strijd met het rechl
zijnde beginsel der onteigening von den particu
lieren eigendom uitdrukkelijk erkend cn het zen
den van een gedelegeerde zou kunnen worden
opgevat als een aannemen der economische
overeenkomst.
Berichten.
Dc Duitsche kubinetscrisis.
B e r 1 ij n, 26 Oct. W. B.) Het nieuwe kabi
net is als volgt samengesteld rijkskanselier en
buitcnlandsche zaken Wirth, schatkist Buucr,
binnenl. zaken Adolf Köstcr, landsverdediging
Gesslcr, economie Robert Schmidt, levensmid-
delenvoorziening cn voorloopig ook financiën
Hermes, posterijen Giesberts, arbeid Braun, ver
keerswegen Gröner, justitie Radbruch. Het mi
nisterie voor wederopbouw blijft voorloopig on
bezet.
B c r 1 ij n, 2 6 O c t. (W. B.). Dc door het Cen
trum ingediende motie von vertrouwen in dc
rijksrcgecring werd aangenomen met 230 tegen
132 stemmen cn negen onthoudingen. Vóór
stemden Centrum, democraten, meerderheidsso-
cialistcn cn onafhankelijke^.
Oppcr-Silczic.
P a r ij s, 2 6 Oct. (B. T. A.) Briond heeft den
Poolschen gezant in audiëntie ontvangen. Deze
bevestigde de goedkeuring zijner regeering van
do beslissing inzoke Opper-Silezic. Tevens
bracht hij den dnnk zijner regeering over voor
den door Frankrijk verleenden steun.
Wa rsc ha u, 2 6 O c t. (B. T. A.) De com
missie voor buitcnlandsche zaken van den Land
dag heeft heden de Opper-Silezische kwestio
besproken. De vertegenwoordigers van allo
partijen verklaarden, dat de aanvaarding door
Polen van de beslissing van den Oppersten
Raad noodzakelijk is, hoewel het aan Polen
toegewezen gebied het uiterste minimum vormt
van hetgeen het volgens het vredesverdrag
moest krijgen. De beslissing von den Volken
bond brengt een historische onrechtvaardig
heid mee voor de Polen, die onder Duitsche
heerschappij blijven. De commissie stelt ver
der het ontbreken vost van voldoende waarbor
gen in de beslissing voor de economische een
heid cn wijst vooral op de handhaving van do
Duitsche mark als eenig wettig betaolmïddel in
het plebiseietgcbied.
B er 1 ij n, 2 6 Oct. (W. B.) Noor de Lokol
Anzeiger uit Oppeln verneemt, is de Poolscho
commissie, die de economische onderhandelin
gen met Duitschland zal voeren, onder leiding
van Plucinski aldaar aangekomen en door ge
neraal Ler&nd, Sir Harold Stuart en generaal <le
Morinis in de vergaderzaal der intergenllieerde
commissie ontvangen. De commissie zal zich
van Oppeln naar Genève begeven.
Kattowitz, 26 Oct. (Orient.). Volgens
berichten uit Chnrzow, Werd de groote electri-
sche centrale van deze plaats, die het geheele
industriedistrict van electriciteit voorziet, mili-
air bezet door Engelsche detachementen om
ze te beschermen tegen dc vernieling door Duit
sche benden en communisten, die een alge-
meene staking wilden voorbereiden.
De conferentie tc Washington.
Londen, 26 Oct. (R.) Lord Lee of Fn-
reham, eerste lord van de admiraliteit, Sastri,
afgevaardigde van Indic en een deel van den
marinestaf en het secretariaat vertrokken van
morgen uit Londen naar Southampton, waar zij
zich oan boord van dc Olympic zullen insche
pen. Ook de Chineesche gezant cn de Japon-
sche marine- cn legerdeskundigon -gaan nnn
boord. De heer Harvey heeft het gezelschop
uitgeleide gedaan.
Dc conferentie tusschen Britten en Ieren.
Londen, 26 Oct. (R.) Ongeveer veertig
Unionistische leden van het Lagerhuis hebben
dezer dagen een motie van afkeuring aangeno
men tegen de regeering, daar zij zonder voor
afgaande parlementaire machtiging in onderhan
deling is getreden met Sinn Fein. In parlemen
taire kringen geeft men zich over nnn gissingen
wat betreft dc afmetingen, die deze actie zal
aannemen. Heden werden door verscheidene on
tevreden Unionisten aan de regeering vragen'
gesteld omtrent de voorwaarden, onder welke do
wapenstilstand werd gesloten cn de wijze, waar
op de Sinn Fcincrs dezen wapenstilstand eer
biedigen. Met name werd de aandacht gevestigd
op het bestaan van Sinn Fcin-gcrechtshovcn en
werd ontevredenheid betuigd over do houding
der regeering.
Londen, 26 Oct. (R.) Vandaag is ei geen
vergadering van de Icrschc conferentie of van
de sub-commissies. Ook zijn er geen aanstaand*
vergaderingen bepaald. Men is echter nog steeds
optimistisch gestemd in regeeringskringen, hoe*
wel dc toestand kritiek blijft.
Londen, 26 Oct. (R.) Naar verluidt zij*
dc Icrschc onderhandelingen geschorst, in af*
wachting van de ontvangst van een belangrijk*
mededeeiincr uit Ierland.
Uit het Engelsche Lagerhuis.
Londen, 26 Oct. (N. T. A. Draadloos). In
het Lagerhuis heeft sir Robert Home, kanselier
von de schatkist, gcdótoillcerd de regcorings-
voorstellen uiteengezet ter verbetering van dei
handel cn ter bestrijding van de werkloosheic
waarbij tot een totaal von 25 millioen pd. si
lccningen aan verschillende landen zullen wor i
den verstrekt, op termijnen van één tot zes jaaf i
In antwoord op een vraag decide de sccrcta
ris van den overzoesehen handel mede aan welkt
lunden reeds credictcn voor den export warei
verleend. Van dc 3,300,000 pond sterling dl
reeds waren voorgeschoten, was ruim onderhal
millioen oan Roemenië en 774,000 aan Tsjecho
Slowakije gegeven. Andeie landen aan wclki
credictcn zijn verleend, waren Zuid-Slaviö, Por
tugol. Oostenrijk, Polen, dc Ballischo lander
Bulgarije cn Finland.
Oostenrijks geldzorgen.
W c c n e n 2 6 Oct. (W. B.) Bij de verdw
diging van nieuwe crediclvooistellen in den na»
tiontlen nu.d, heeft de minister van financiën
er op gewezen» dat de verdere waordevermin*
dering van Iet geld een steeds grootcr bedrag
voor het nnnschoifen von levensmiddelen doof
den sUifii noodig maakt cn dut de stoot ook
de uitgaven voor d« nmbtennren heeft moeten
verhoogen. Ten slotte hebben ook de veilig*
hcldsmaatrcgclcn, die noodig geworden zijn
dooi de gebeurtenissen in Hongarije, niet onbe
langrijke kosten met zich gebracht. Als de reeds
voo bereide aanzienlijke vermindering van de
bijslagen van overheidswege op de levensmid
delen van kracht zal worden, zal ook hqt gerezen
vertrouwen von het buitenland zich uiten in een
verandering in de woardecring van dc Oosten-*
rijkschc ï-ioon. De minister wees erop, dot de
tot dusver reeds getroffen maatregelen metter
daad tot eer veihoogdc inkomst der belastingen
hebben geleid. Binnen enkele dogen zal een
wetsontwerp nopens dc olgcmeene inkomsten*,
belasting cn de verhooging vnn de gfrondbc
lasting den rond bereiken.
Dc mislukte Putsch van Karl von Hobsburg.
Boedapest, 26 Oct. (B. T. A.) Alle loden
der door Karl gevormde regeering, die genrres-
teed zijn, zullen naar Boedapest worden ge*
bincht om daar terecht te staan, n.l. graaf Julhrt
Androssy, Rnkovsky cn Gustnv Grntz.
De regeering heeft den koning uitgenoodigd
definitief" afstand te doen van den troon en do
pragmatieke sanctie als nbsoluut afgedaan to
beschouwen. Ook heeft dc regeering Karl uit
genoodigd zich over te geven nnn het Engelsen#
gezantschap.
Volgens medcdeclingcn der Koriistische ge
vangenen heeft moioor Osztenburg zich door hef
hoofd geschoten. Zijn troepen zijn verspreid. In
stad cn' land is thans alles rustig.
L o n d e n2 6 O c t. (N. T. A. Draadloos). Do
bladen bespreken met ingenomenheid de hou
ding van de landen der kleine Entente ten op*
zichte van het avontuur van Karl von Hubsbuig^
De Doily Telegraph wijst er op, dat zij zich evci*
terughoudend als doortastend hebben getoond*
De felste spotzwijgt L
Sarcasme is hulpbehoevendheid.
door
RUDOLPH STRATZ
uit het Duitsch door
Mevrouw A. E. NUIJS—POSTHUMUS.
21
"Zij naderden nu Erna's huis, waar de gor
dijnen waren neergelaten en alles stil was.
Het kleine mannetje lachte honend en balde
üe vuist.
„Jawel kleine engeltjes met inktvin-
gers... ik ken juliie wel... Wij hebben ze
straks gezien, Hinkele... een heel nest voi
kleine, boosaardige blauwkousen met krul
letjes en latijnsche woorden in den mond.
In het oude Rome snaterden de ganzen op
het Kapitool geen latijn, ofschoon Cicero, de
oude ezel, hen dagelijks voorbijging. Maar
tegenwoordig... neen!... in m ij n labora
torium komt er geen. In mijn gehoorzaal
mag maar één vrouw komen de schoon
maakster. Haar werk is de echte vrouwen
beweging!"
Plotseling bleef hij verschrikt stilstaan.
„Kijk eens, Hinkele," fluisterde hij. „Voor
het nest van de blauwkousen staat een tele
grambesteller en belt aan. Nu! Bij nacht!
Cat zijn de teekenen der tüden! De eeheimel
boodschappen der groote samenzwering van
de vrouwen. Weidra breekt het oproer uit!
Voor wien is dat telegram, vriend?"
„Voor u nietl" zeide de slaperige besteller
knorrig.
„En hoe weet gij dat, nachtelijke verschij
ning?" vroeg de kleine man nieuwsgierig.
De besteller lachte.
„Daar staat: Mejuffrouw Meta Wiggers!
U is toch geen juffrouw?"
Nu werd David Gallus boos.
„Ik van het vrouwelijk geslacht? Maar
het zou mogelijk kunnen zijn, Hinkele in
deze dagen is alles mogelijk. Ook dat ik als
vrouw ontwaak. Men zal ons nog het kin
deren krijgen op den hals schuiven, Hin
kele."
„Mij dunkt, er hangen nu reeds vlechten
aan uw hoofd!" zeide de telegrambesteller
droog, met een blik op den kalen schedel
van David Gallus.
De gids trok den professor mee.
„Kom! De vent houdt u voor den gek!"
zeide hij, en beiden verdwenen in het nach
telijk donker.
Het duurde een poosje- eer juffrouw Wig
gers in het wit, als een slaapwandelaarster,
voor het raam verscheen en het telegram
aannam. Zij las het bij het maanlicht en
klopte toen haastig aan de deur van de
andere kamer.
Binnen klonk een zucht.
„Erna, kan ik binnenkomen?"
„Wat is er?"
Erna ging overeind in bed zitten en knip
oogde slaapdronken tegen het licht, dat haar
vriendin had aangestoken.
iIe bent toch een afschuweliik wezenl makkelijk werkje!"
Iemand midden in den nacht wakker te
m^ken!"
„Er is een belangrijk telegram gekomen!"
„Aan mij?"
„Eigenlijk aan mij. Lees maar!"
En Erna las, nog altijd geheel door den
slaap bevangen, terwijl haar vriendin het
licht vasthield:
„Mejuffrouw Meta Wiggers, Heidelberg.
„Als mejuffrouw Erna Bauernfeind zich,
zooals ik veronderstel, bij u te Heidelberg
bevindt, verzoek ik u beleefd, haar (e willen
mededeelen, dat ik morgen, Zondag, des
morgens om 10.35 daar kom. Met de meeste
hoogachting John Henry van Lennep."
Err.a hield het papier voor den mond en
geeuw de zenuwachtig.
„Hce heeft hij in 's hemelsnaam nu a!
ontdekt, dat ik hier ben? Mijn brief is pas
een paar nur weg!"
„Ja dat weet ik ook niet. Maar wat za!
je nu doen?"
„Niels!" zeide Erna vastberaden. ..Sla
pen! Morgen komt'er weer een dag. Ik ha-I
hem op zijn vroegst Maandag verwacht, ais
hij mijn brief ontvangen had. Maar iets af
wachten kan hij niet. Hij moet altijd anders
handelen dan andere menschen."
Zij liet zich weer in de kussens vallen en
kneep met de oogen dicht het telegram in
elkander.
„Goeden nacht, koele blondine, „zeide zij.
„Dat wordt een zware dag. Maar dat hin
dert niet. Ik ben gewapend! Sinds ik Heidel
berg's bodem onder de voeten heb, trotseer
ik de geheele wereld en zelfs John Henry
j van Lennep, en dat is waarachtig geen ge-
De koele blondine glimlachte medelijdend.
Zij begreep, niet, dat het zooveel moeite zou
kosten, een man, dien men liefheeft, niet te
gehoorzamen.
„Goeden nacht I" zeide zij, met haar kaars
de kamer verlatend.
Erna zuchtte nog eens diep, klemde on
willekeurig het telegram in de hand en sliep
in.
VIJFDE HOOFDSTUK.
Door de spieten van het gordijn kwam het
heldere daglicht binnen, in de verte sloeg de
torenklok, nu moest dadelijk de schelle fa-
brieksbel gaan, die Erna eiken morgen in
haar droomen stoorde, en een kwartier daar
na zou het dof Ie gonzen en brommen begin
nen, dat tot den avond al wat men deed,
begeleidde met zijn knorrige herinneringen:
„Wij werken! wij werken! En gij, voor wie
wij werken, wacht met uw bruidschat op uw
aanstaanden heer en gebieder!"
Doch heden begon het gewone stampen
en trillen niet. In plaats daarvan klonk bui
ten voor de ramen de muziek van een ver-
eeniging, die een dag naar buiten ging. De
heldere klanken hadden Erna tot bewustzijn
gebracht. Nu lag zij vol verbazing te bed.
Alles warrelde haar door het hoofd. Hoe
kwam die muziek hier? Waar was zij dan
toch? En opeens haalde zij diep adem. Dat
was immers alles voorbij? Dat lag achter
haar het ontwaken aan den Rijn en de
lange reeks van eentonige dagen en door
de ramen groetten de jonge, uitbottende tak
ken en blauwde de hemel, en in de verte
luidden alle klokken den lentezondac in het
Neckardal in, en zij, Erna Bauernfeind, was
studente te Heidelberg!
„Den hemel zij dank!"
Vergenoegd rekte zij de armen, met de
stille, glimlachende overtuiging, dat nu alles
anders, riles beter moest worden met het
nieuwe leven, dat zij heden begon. Daar rit
selde iets vlak naast haar hoofd. Het was
een klein, in elkander geknepen stuk papier.
Zij keek het eenige oogenblikken verwonderd
aan. Toen las zij een paar woorden „Hen
ry van Lennep" cn tegelijk herinnerde zij
zich het telegram van 's nachts. Haar mooi
gezichtje betrok. Daar was het Verledene
weer cn greep in haar Heden cn Toekomst
in.
Er werd aan de deur geklopt.
„Erna., ben je wakker?"
„Ja ik kom dadelijk! Het is zulk heer
lijk weder. Jammer dat ik om het telegram
moet thuis blijven!"
Neuriënd kleedde Erna zich aan. Zij was
vol strijdlust. Zij zou zich wel verdedigen!
Vóór alles, bedacht zij onder het kappen,
was het noodzakelijk, den ander voor een
feit te stellen. Met de inschrijving aan de
akademie ging het zoo gauw niet. Dat kon
nog wel een paar weken duren. Maar aanf
het privaat-laboratorium van Gallus kon zij
zich reeds vandaag aanmelden cn morgen'
haar werkzaamheden beginnen. Als zij ef,
nu heen ging, had zij het in haar macht,
John Henry van Lennep dadelijk bij zijn
aankomst met de verklaring te verrassen,
dat zij als leerlinge van David Gallus was
aangenomen en na eenigen tijd haar fabriek
zelfstandig dacht te besturen.
(Wordt vervolgd).
