Voetballen, Voetbalschoenen,
Voetbatpompen, Voetbalshirts, enz. enz.
ST. EmiLION
sanatocen
AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE eemlander"
Fontein Schippers.
St. ilicolaas-Cadean^,
¥EDEi4ss :-s
118 Langestraat 1011. VAN BUK Telefoon 70.
bij J. A SÜÏH 8 Zn., Otr.str. 17. Tel. 14b
ESSENCE'S voor BORSTPLAAT, PtR FLESOHiE 48 Cent.
binnenland.
fipcemaata KintóMini
IffïaziTjE GBÜO^M KLOK"
feuilleton!-
De roman van een studente.
VILTEN KRAAGPANTOFFELS
Meublleerlngen' Kunsthandel- Behangerü en Stoffeerderü
Langestraat 2<t. Tel. Int. 496. - AMERSFOORT.
zeer geschikt.
SCHOENEN en SPORTARTIKELEN
Per ffiesch f 1.75, per anker ff 72-.
DERDE BLAD.
A. VAN DE WEG. Langestraat 23.
EVSsgaz. „De Dom'*,
Bij Zenuwachtigheid neemt
Kinder vilten gespsciraenen
fcOe Jaargang
No. 127
lateraag
26 November 21
ORIGINEELE
zeer aan te bevelen
Bordeaux, gewas 1917
Gelijk qebleven.
Tegen de verkiezingen van 1918 was
het reeds duidelijk, dat de toen nog niet
geëindigde oorlog de maatschappij zoo
zéér had ontwricht, dat het menschdom
niet kon doorgaan op de wegen, die het
jarenlang had gevolgd. Er was en werd
toen nog zooveel kapitaal vernietigd, dat
het na den oorlog, als met tot bezinning
gekomen was, stellig moést blijken dat
volkeren en landen verarmd waren.
in dit vooruitzicht riep men om een
nieuw politiek beleid en dus om nieuwe
politieke partijen. Ze kwamen, maar een
was slechts ééne nieuwe partij, die efcn
leider had, n.l. de Oeconomische Bond met
Treub aan het hoofd. De leidende gedach
te sloeg in en het heeft ons genoeg ver
baasd, dat Treub met slechts een paér
meegesleepte onbekenden naar de Tweede
Kamer werd afgevaardigd
Hoe kloek toch ontplooide Treub het
nieuwe vaandel: „geen politieke politiek
meer, maar oeconomische politiek". Vpor
de Nederlanders, die door tal van anti-
politiekers worden voorgelicht, was dit een
aanlokkelijke leuze. Zelfs de redacteur
van de onpolitieke, ja anti-politieke, Haag-
sche Post vloog er een oogenbiik in. Eeni-
ge duizenden kiezers en kiezeressen even-
fens.
Das Lied 1st aus! Nu al. De peconomi-
iche bond is verdwenen, bij gebrek aan
ien weigefundeerd beginsel, en de kleinere
1918-partijen eveneens.
Nu zullen er in 1922 wel opnieuw groe
pen van belanghebbenden komen, die
eigen candidaten stellen en die misschien
een vertegenwoordiger van eigen wenschen
naar de Kamer zullen zenden, maar het
zullen opnieuw mislukte pogingen blijken.
Eene politieke partij krijgt slechts be-
teekenis als zij van een eigen beginsel
uitgaat, krijgt slechts invloed als hare
beginselen door breedc massa's worden
gedeeld.
En nu is het onmogelijk tnet het oog
op de inderdaad veranderde om
standigheden, nieuwe beginselen op te
stellen voor het staatsbeleid. De veran
derde toestanden eischen geen andere be
ginselen, zij eischen wellicht andere toé-
passing van de altijd beleden beginselen.
In ons land is er politieke strooming
in twee elkaar kruisende richtingen. Er is
politieke strooining van uit het vrijzinnig
en van uit het clericaal beginsel, er is
politieke strooming naar de' democratie
en naar het behoud.
De ervaring leert ons, dat deze stroo
mingen elkaar kruisen en dit is het onge
luk voor ons volk.
De Heeren van Rechts houden vol, dat
het uitgangspunt hoofdzaak is, wij, ter
Linkerzijde, houden staande, dat de vraag,
waarheen de wetgeving ons moet voeren,
beslissend is voor het politiek beleid. Ge
volg hiervan is, dat nóch politiek van uit
een vast beginsel, nóch politiek met een
vast doei mogelijk is. De Nederlandsche
politiek hangt al tientallen jaren van com
promissen en halfheden aan elkaar.
Lange jaren, bij verschillende slembus
sen, hebben wij hierop gewezen; het lieeft
niet geholpen. Wij zuilen er ook bij de
stembus van 1922 op wij en; al weten wij,
dat bet ook nu niet zal helpen. De clerus
is laai. Eerst als, op welke wijze dan ook,
de nu nog Rechtsche kiezers zullen inzien,
dat zij om den tuin zijn geleid, eerst als
zij zullen hebben begrepen, dat slechts dan
een zelfde beginsel politieke bcteekenis
heeft als het tot een zelfde doel voert, dan
kan er sprake zijn van gezonde partij-
groepeering.
Indien er zich ter Rechterzijde wellicht
ook hier of daar een groepje zal vormen,
dat niet meer in het coalitie-gareel wil
loopen, tie massa Rechts zal ook in 1922
nog trouw het wachtwoord volgen van
pastoor en dominee.
Ter Linkerzijde is elke poging om de
politiek op andere basis te vestigen even
eens bij voorbaat tot mislukking gedoemd.
Hier is reeds de politieke doelstelling in
hoofdzaak de leidende kracht bij de partij
vorming. In zooverre is men er op den
goeden weg. Dit immers maakt samen
werking op een tijdelijk gemeenschappe
lijk program mogelijk. Maar de verbrok
keling ter Linkerzijde gaat steeds verder.
De vrijzinnigen deden 'n wanhoopsdaad
door zich te vereenigen in den „Vrijheids
bond"; de Vrijzinnig-Democraten deden
terecht hieraan niet mee. De Vrijc-vrij zin-
nigen onder Heeres schijnen bezig aan
de vorming van een nieuwe partij. Naast
de S. D. A. P. en de Comm. Partij is nu
de K. A. P. ontstaan.
Het is voor den nieuwen kiezer van
Links niet gemakkelijk zich te oriënteercu,
te meer niet, nu „de groote geesten" altijd
nog en altijd weer praten van politiek op
gansch nieuwen grondslag.
We hebben nu nog ruim een half jaar
voor de verkiezingen van 1922; teekenen
van leven geven de niéuw-lichters, de
groote geesten, nog absoluut niet!
Zij zullen ze ook niet geven. Omdat het
niét mogelijk is, richtlijnen op te stellen
voor het Staatsbeleid, indien men niet uit
gaat van een vast beginsel, indien men het
oog niet richt op een vast doel.
De politicus, die dit wél doet en die dit
altijd heeft gedaan, gevoelt dan ook abso
luut geen behoefte aan eene herziening van
uitgangspunt of doelstelling. Erkend zij,
dat bij tal van politieke richtingen wel
overdachte doelstelling ontbreekt, dat op
portunisme veel voorkomt. Maar wie zich
vrij weet van opportunisme, wie vasthoudt
aan eigen beginsel, wie zijn doel voor een
zeer lang tijdperk had opgesteld, hij be
hoeft in den nieuwen tijd nóch zijn begin
sel nóch zijn doel te herzien.
In die gelukkige omstandigheden ver
keert de Vrijzinnig Democratische partij.
Zij moge in hare algemeene vergadering
van December 1920 de fornuileering van
haar program bij de nieuwe omstandig
heden hebben aangepast, in wezen is dit
program sinds de oprichting der partij in
1901 onveranderd gebleven.
Nu het algemeen kiesrecht voor mannen
en vrouwen is ingevoerd, diende dit kies
recht als desideratum uit haar beginsel
verklaring te verdwijnen; maar haar demo-
cratischen grondslag demonstreert de
partij door in die beginselverklaring de
„grootst mogelijke openbaarheid van alle
regeeringsbeleid, alsmede een onbeperkte
verantwoordelijkheid van de overheid te
genover de vertegenwoordigende licha
men" te eischen.
Hoe noodzakelijk deze eischen zijn is
wel gebleken, toen de tegenwoordige Re
geering, na hare „reconstructie", weiger
de aan de Tweede Kamer mede te deelen,
wat Rome gekregen heeft in ruil voor zijn
goedwilligheid om te berusten in het niet
herzien van art. 171 van de Grondwet,
toen zij de volksvertegenwoordiging ten
aanzien van de „reconstructie" met een
kluitje in het riet heeft gestuurd.
Wij, vrijzinnig-democraten, zijn er
trotsch op, dat we na twintig jaar onver
anderd eischen, dat „wetgeving en regee
ringsbeleid er op gericht zijn, de maat
schappelijke ontwikkelingsvoorwaarden
voor allen gelijk te maken": de grootschc
verandering in de omstandigheden maakt
ook te dien aanzien in ons program geen
enkele verandering noodig!
Wij kunnen in het kort bestek van éér.
artikel niet alles uit het vrijzinnig demo
cratisch program citeercn, wat verder ten
bewijze kan strekken hiervan, dat onze
beginselen en het doel waarnaar wij stre
ven in den wervelstorm onzer dagen stevig
en solirde zijn gebleken.
Bli herhaling zullen wc nog op de de
gelijkheid van onze principes, op de zorg
vuldigheid, waarmee onze eischen zijn op
gesteld, wijzen. Maar reeds nu staat vast,
dat onze partij rechtuit op haar doel blijft
afgaan, zonder daarbij te worden beïn
vloed door hinnenskatners-gescharrel en
compromissen-taktiek.
Moge deze waarachtige politiek der
Vrijzinnig-Decomrnten der partij de stem
men van vele gelijkgezinden bezorgen.
Staien-Generaal.
OORLOGSBEGROOTING.
Voorloopig- Verslucj. AT-
gemeune Beschouwingen.
Verscheidene leden bepleitten ook thans we«
derom op de bekende gronden de algeheele op
heffing van leger en vloot.
Sommige loden, die zich niet, gelijk de eerst
genoemde, op het standpunt van nlgeheele ont
wapening stelden, wezen er op, dat niettegen
staande, den meermalen, ook van de zijde der
regcering, te kennen gegeven wensch tot bezui-
°P de militnire uitgaven, van een stre
ven in deze richting uit de bcgrooting weinig
blijkt. Wil een werkelijke bezuiniging tot stand
komen, dan dient een algeheele vereenvoudi
ging der legerinrichting te worden aangevat en
met krocht te worden doorgezet. In de eerste
plaats zou daorbij aan een sterke inkrimping
van hot beroepskader moeten worden gedacht.
De opleiding zou niet, gelijk thans stoot te ge
schieden, moeten worden gewijzigd, doch ge
heel stopgezet.
Critiek werd geoefend op do in de Memorie
van Toelichting ter sprake gebrachte maatrege
len betreffende de politietroepen, de aanschaf
fing van vliegtuigen en de aanschaffing van
modern geschut met toebehooren.
Verschillende andere leden, die in deze be
grooting het werk zogen van den ambtsvoor
ganger van den minister, sproken de verwach
ting uit, dot uit de Memorie van Antwoord vnn
den ernstigen wil van den minister tot het aan
brengen van belangrijke bezuinigingen zou blij
ken.
De leden bier aan het v/oord, hadden van
het optreden van dezen minister groote ver
wachtingen.
Volgens hen moet echter het eindcijfer der
begrooting, 74 mill., belangrijk verminderen,
door besparing op de vredesorganisatie. Dezo
zal kunnen worden verkregen door: lo. reorga
nisatie vnn het departement2o. inkrimping
van het beroepspersoneel5o. reorganisatie
van de staven, de intendance en den genees
kundigen dienst in dier voege, dat in vredes
tijd alleen maar kernen aanwezig zijn 4o. ver
eenvoudiging van het wapen der genie en van
de administratie 5o. algeheele herziening van
de wet op het militair onderwijs 6o. verande
ring der wijze van aanmaak van kleeding- en
uitrusligstukkcn, welke in fabrieken zul moeten
plaats vinden, en 7o. groote beperking van het
bouwbedrijf door imkrimping van het aantal
ingenieurs en opzichters bij de genie.
Sommige leden gaven ols hun meaning te
kennen, dat van dezen minister evenmin als
van ambtsvoorgangers groote bezuinigingen
zijn te verwachten. Zij wezen daorbij op het bij
de Kamer aanhangige wetsontwerp tot nieuwe
regeling van den dienstplicht.
Politietroepen.
Bij verscheidene leden bestond tegen 's mi
nisters voornemen om in de vredesorganisatie
een korps politietroepen, op te nemen, ernstig
bezwaar. Deze leden hadden gehoopt, dot het
Varkensmarkt - Amersfoort*.
S|»cclnle nfilcellitg
Zenuwen en Lichaam
NSatsoti VAN EIMEREN.
Coiffeur Po.sllelicur ('oKMcuhc
WIJERSSTRAAT 14. Tel. 205
Ilooght Morior'iio Salons voor
DAMEScn ME KR KW - Manicure
Magazijn van PnrfumurioCn en
Toilot-Arlikolon.
BADINRICHTING
4
I
I
f
4
-
««pa
Vt I
bestaande korps, dot een tijdelijk karakter
draagt, langzamerhand zou komen tc verdwij
nen. Door het consolidecrcn van het koips pen
litietroepen wordt de kans op het bereiken van
eenheid in het politiewezen, welke toch zoo get
wenscht is, wederom aanmerkelijk verminderd.
De leden, hier nan het woord, waren van oor
deel, dat het aanbeveling zou verdienen da
bestaande militaire politic in de marechaussee
op te lossen.
Verscheidene andere leden daarentegen wen
zen er op, dnt het wapen der marechaussee er»
het korps politietroepen een geheel verschil
lend karakter drogen. De manschappen der
marechaussee zijn rijksveldwachters ifi militaw
re uniform, die vnn hel korps politietroepen
zijn werkelijk soldoten. Van een gezamenlijk
optreden der marechaussee als troep kan dan
ook geen sprake zijn, terwijl dit bij de mili nircr
politie wel het geval is. Zoo kon ook de mare
chaussee geen mitrailleurs bedienen, hetgeen
de militaire politie wel kon. Voorts gaven dö
leden, hier aan het woord, als hun meening
te kennen, dot de instelling van een vast koips
politietroepen den tusschen deze troepen en
de marechaussee bestaanden naijver juist zal
doen ophouden, omdat hierdoor de voordeelcn,
welke de militaire politie thans nog boven da
marechaussee heeft, zullen komen te vervallen.
En ten slotte vestigden zij er de aandacht op,
dat, wil men meer eenheid in het politicwezen
brengen, men niet bij de militaire politie moet
beginnen, doch bij de mprc.choussee, welke dan
met de rijksveldwaeht zou kunnen worden sa
mengesmolten en als rijksveldwaeht te paard
haar diensten zou hebben te verrichten.
In verband met deze laatste opmerking we
ven andere zi-de de vraag gesteid, of, nu dt
m'li;aire po/ilie tot een vusi koips wordt gt
't Is een treurig verschijnsel, dat het woord
„origineel" tegenwoordig een lofspraak is.
(Muit.).
XATVG3 STRAAT 43 - AMERSFOORT
Fet a 'rei i«or:
Gonden Tronw- en V°rtovingringen
De juiste modellen
WIIXKM O HOENHUIZEN.
door
RUDOLPH STRATZ
uit het Duitsch door
Mevicuw A. E. NUIJS—POSTHUMUS.
42
,Nu dan: Blijf eenvoudig, wat je eergis
teren om dezen tijd nog waart, de bruid van
jje verloofde en zijn aanstaande vrouw. Dan
is het althans uiterlijk, alsof er niets ge
beurd wasl Je zou je kunnen voorstellen,
dat je geheele reis naar Heidelberg en te
rug slechts een vreemde, bonte droom is
geweest!"
„En dat raadt j ij mij?"
Ongeloovig sloeg Erna de handen ineen.
Meta glimlachte droefgeestig.
„Lieve Erna... mij dunkt, ik heb eerlijk
Itaar vrijheid gestreefd. Er zijn lange maan
den geweest, dat ik hongerig naar bed ben
gegaan, omdat ik geen geld hadl Jij bent
in weelde opgevoed je weet niet, wat
het zeggen wil: vrij te willen zijn en daar
bij arm te wezen! Verbrand je schepen niet
achter je, Ernal Keer terug tot de welvaart!
Je hebt'er behoefte aan!"
Erna sprong op.
„Waarlijk... wij verdienen ons lot!" bracht
zij uit. „Trouwen... trouwen... Daar~too'pt
het altijd op uitl Je wordt verliefd op een
man en neemt hém en alles is in orde. Weet
jij nu ook niets anders? Je bent verliefd,
koele blondine! Tot over de ooren! Ik ge
loof, als doctor Bonifer verstandig werd,
en berouwvol om je hand vroeg, dat je
dadelijk ja zou zeggen!"
„Ja!" zeide Meta zoo eenvoudig, dat Er
na verrast een stap achteruit deed.
„Ten eerste houd ik werkelijk vee! van
heml" ging zij bedaard voort. „Dat wil ik
volstrekt niet ontkennen. En daar dit het
geval is, zie ik niet in, waarom ik mij beroo-
ven zou van de vele voorrechten, die de
vrouw van een rijk man geniet. Wat zou ik
heel anders dan nu mijn studie kunnen voort
zetten en voltooien; want dan behoefde ik
niet meer de helft van den tijd te besteden
om mijn brood te verdienen. Denk je dat 't
prettig is, jaren lang al die vreemdelingen
Duitsch te leeren en hun cahiers na te kij
ken? Je kent de menagerie! Vanmiddag om
twee uur is zij weer voltallig en ik walg er
nu reeds van! Als ik geld had, was ik daar
vrij van. En zoo gaat het met jouw ook. En
je zult in geen geval willen beweren, dat je
je verloofde niet lief hebt!"
Erna schudde het hoofd.
„Dat is het groote verschil tusschen ons.
Gesteld, dat je Bonifer hadt..."
„Och... hij komt toch niet! Wees daar
maar niet bang voor," zeide Meta droevig
glimlachend. „Hij zU bij Dina Spielvogell"
„Wie weet! Maar als je hem hadt, kon je
hem om den vinger winden! Hij, zoo goed
willig en zenuwachtig ,en jij zoo knel en be
slist. Dan ben je zeker vrijl Maar ik en John
Henry... dat is heel wat anders. Hij is ster
ker dan ik. Als hij mij e.nmaal heeft, dan
doet hij met mij wat hij wil! Dat weet ik
zeker, en daartegen verzet ik mij juist! Ik
verkies mij niet door een ander te laten
snoeien als een boom in den tuin, zoodat
de beste loten en spruiten blindelings wor
den afgesneden en op den grond vallen. En
al houd ik ook werkelijk veel van hem, dan
is het toch heel anders dan bij jou. Er komt
Ontvangen
Groote coüectie
In alle prijzen en kwaliteit.
Aanbevelend,
J. GROOTENDORST
te veel boosheid en spijt en droefheid bij,
omdat hij het beste in mij niet ziet en niet
zien wil. Juist omdat ik hem liefheb, wil ik
niet als een ongehoorzaam klein kind door
hem bij de hand weer naar huis gebracht
worden. Dat is hem en mij onwaardig!"
„Maar waarvan wil je dan leven, Erna?"
Erna staarde voor zich uit.
„Ja, als ik dat maar wist! Nu anderen
leven immers ook! Ik zou moeten zien, waar
iets te verdienen is! ik zou om raad moe
ten vragen! Niet aan jou, en de kleine tand
arts kan mij at even weinig helpen ais jij!
Dat is ook heel natuurlijk. Julli ezit zelf veel
tc veel midden in den strijd om het bestaan.
D ior de zorg voor den dag van morgen ver
lies je het overzicht. Zoo zal het mij ook
gaan. Maar juist daarom moet ik een vriend
en raadgever hebben, die boven al die din
gen staat. Wat hij mij zegt, zal ik doen!"
„Maar je kent hier immers niemand!"
„O jawel, ik heb hier een vriend, ik ben
nu hpel blijde, dat ik eergisteren dadelijk
mijn brief bij professor Von Arras heb af
gegeven, en daardoor den geheeien Zondag
irl zijn gezelschap kon doorbrengen. Hij
heeft mij de hand gedrukt en gezegd: „Op
onze goede vriendschap". Dat is bij een man
als hij geen ijdel woord. Dat is nu een steun
voor mij in het leven. Wanneer en om welke
reden ik maar wil, is hij voor mij te spre
ken, dat heeft hij uitdrukkelijk gezegd.
Daarom ga ik nu naar hem toe. Dat is toch
heel eenvoudig en natuurlijk!"
„En wil je werkelijk den professor ver
tellen. dat je verloving verbroken is?"
„Wel neen! Geen woord er van!" Erna
was nu volkomen bedaard en koel. -„Dat is
niet noodig! Dat moet ik met mijzelf uitma
ken! En ik voel al duidelijker en duidelijker:
Ik zal en moet hier blijven, ondanks zijn
verzet. Neen wat ik mijnheer Von Arras
te zeggen heb, is eenvoudig dit: Professor
gisteren h^b ik de ongelukstijding ont
vangen, dat mijn geheele vermogen ver
loren heb. Wat moet ik nu beginnen om mij
boven water te houden? Hedenmiddag moet
ik een besluit nemen, of ik genadebrood zal
eten bij bloedverwanten, of dat ik mij zelf
standig zal maken..."
„Nu en dan?"
„Dan zal hij mij raad gevenI Een man
als hij, met zijn connecties! Voor hem is het
niet moeilijk mii te helDen. Ik wil immers
graag werken! Men behoeft mij slechts werk
te bezorgen. Dat kan hij zeker wel!"
„Misschien wel!" zeide Meta, koeler dan
Erna lief was.
„Ja jij natuurlijk!" sprak zij, met den
deurknop in de hand. „Jij vertrouwt op nie
mand ter wereld..."
„O jawel! Op mijzelf! Dat moest jij ook
doen, als je dan'toch den strijd met het le
ven wilt aanvaarden. Geloof mij, het is be
ter. Men bespaart zich menige teleurstelling.
Maar misschien tref jij het beter dan ik. Ga
je geluk maar beproeven bij den professor.
Het is werkelijk het eenige wat je voorloo
pig kunt doen!"
Erna ging. Eerst toen zij reeds een paar
straten ver was, viel haar opeens in, dat het
eigenlijk nog te vroeg was voor een bezoek.
Pas even negen uur. Op dien tijd kon zij
haar beschermer nog niet lastig vallen. Zij
moest minstens nog een uur wachten
Maar waar? Naar hiiis terug wilde zij
niet. Zij was een weinig boos op de 1:. :1e
vriendin met haar harde, koude levens
heid. Het beste zou zijn, een poos doelloos
rond te drentelen, waar haar voeten ar
dragen wilden. Alles was haar onverschi" g.
Langzaam voortloopend, hoorde zij vit
een klein, koket, in ontspruitend groev :c-
huld huisje een droomerig klavicrspcl n
las op het bordje aan de huisdeur den naam
Dina Spielvogel. Hier woonde dus de ver
lokkende schoone. Als zij haar eens ging
opzoeken, om den tijd door te komen0 Zij
was uitgenoodigd en ontvangen zou zij ze
ker worden. Zij zag de schaduw der slanke
vrouw des huizes, die blijkbaar alleen uit
verveling een paar akkoorden op de pi a no
had tangeslagen, langs de gordijnen sciiui-
I ven.
rWordt vervolgd.) I
