iiiiiiiii met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer f 0.25, dienstaanbie*
dingen en Lietdadigheids-adveitentiên voor dc helft
der pr^s. Voor bande! cn bedrijf bestaan rcer
voordecJige bepalingen ioot het advcrtecrcn. Lcno
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden-
roüisn vin een studente.
DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
FEUILLETON.
20© Jaargang No. 140
^BOHNEMENTSPBHS
per 3 maanden voor Amen*
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
per post f V-, per week (met gratie «nakerm#
tegen ongelukken) f 0.174, aizonderlgkc
f 0X3.
OtRbCf fcUR-UtTGEVER i J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAt
TEl- (NT 513.
Maandag 12 December 1921
Politiek Overzicht.
t>e vroegere leider van rt dagblad Le Soleil,
prnst Renauld, heeft een boek gepubliceerd,
getiteld „19141919", waarin hij zich bezig
houdt met de verantwoordelijkheid voor 't we
reldconflict en uiteenzet, dat deze niet alleen
bp Duitschland rust, maar tevens op de En-
gelsch-Fransch-Russische politiek en met name
de politiek van den vroegeren president der re-
publick Raymond Poincaré. Deze laatste was
pier ten zeerste over verontwaardigd en zoo
heeft een briefwisseling plaats gehad tusschen
$en schi ijver van genoemd boek en den vroege-
jfen president der republiek, die nu iemand in
handen van de Lanterno heeft gespeeld, die be
gin dezer week begonnen is met de publicatie
fran uittreksels.
Renauld schreef, dat de waarheid hem noop-
|e aan te nemen, dat de Entente den oorlog
.^venzeer als Wilhelm II had gewild, dat ook
Poincaré met een aantal zijner vrienden dien
gewild en dat Poincaré niets had gedaan
|$>m het tijdstip van 't uitbreken van den oorlog
Uit të stellen. Ten bewijze wordt door Renauld
allereerst gewezen op Poincaré's reis naar
jRusland in Juli 1914, die hij een dwaze onvoor
zichtigheid noemtals tweede bewijs haalt hij
jaan, dat Poincaré niet, gelijk de Italiaansche
minister van buitenlandsche zaken hem aange
raden had, Servië op den tijd, dat dit nuttig had
hunnen zijn, er toe gebracht had de Oostenrijk-
•che nota in haar geheel aan te nemen.
Poincaré heeft hierop ten bescheid gegeven,
,<flat hij al in Jan. 1914 had besloten naar Rus
land te reizen. Wanneer hij na den moord von
Serojewo van de reis zou hebben afgezien, zou
hij op gevaarlijke wijze de openbare meening
Van Europa hebben verontrust. Hij bevond zich
op volle zee, toen Oostenrijk-Hongarije zijn ulti-
Unatum had gezonden hij was dus niet precies
ingelicht geweest over hetgeen zich tusschen 26
«n 29 Juli had afgespeeld. De Fransche regee
ring echter had Servië aangeraden toe te ge-
Ven, wat het tenslotte met goedvinden van Rus
land ook had gedaan.
Hier bracht Renauld tegenin, dat Poincaré
zich op 29 Juli niet meer op volle zee bevond.
Terwijl Poincaré afwezig was, had de Fransche
regeering, wanneer zij Servië had geadviseerd
toe te geven, het niet te verstaan gegeven vol
komen bakzeil te haten. In tegenstelling met Poin
caré's bewering had ook Servië zich niet vol
komen onderworpen. „U heeft", aldus Renauld,
^de dagen van 29, 30 cn 31 Juli laten verloo-
pen en pas op 31 Juli, 10 uur 's avonds, dus te
laat, Servië aangeraden nieuws pijnlijke verne
deringen zich te laten welgevallen. Dat heeft de
fcoemeensche gezant te Parijs, Lahovary, in de
HTatin van 4 Jon. 1921 vastgesteld. Wanneer
tl reeds op 29 Juli Servië had aangeraden toe
te geven, gelijk u het op 31 Juli, des avonds
«0 uur, heeft gedaan, zouden wij geen oorlog
hebben gekregen, want u zou den centralen mo
gendheden het voorwendsel voor een oorlog heb
ben ontnomen. Derhalveof u heeft den oor
log gewild of u heeft verkeerd gemanoeuvreerd.
Jn beide gevallen is u één dergenen, die voor
Ben oorlog verantwoordelijk zijn."
Renauld voegt hieraan toe, dat, wanneer En
geland, zooals Poincaré het op 29 Juli had
verlangd, zich op dezen dag* ten gunste van
Frankrijk zou hebben uitgesproken, er ook geen
oorlog zou zijn geweest. Maar Engeland had
rich niet utigesproken, o! was het de bondge
noot van Poincaré's regeering en Poincaré's po
litiek een Engelsche politiek geweest.
Fenauld vervolgt„Dc wensch als Franschmnn,
dat onze zaken zich ten goede keeren en dal
Duitschland alles betaalt, wat het vernietigd
heeft. U echter wekt niet den indruk, alsof u
6r ten zeerste ervan zou zijn overtuigd. Daar
om werkt u zoo in de pers cn door voordrach
ten om te bewijzen, dot u een rein en vlekke
loos lam isU gaat door met schrijven en te
spreken als een advocaat, die een slecht pro
ces voert. God, de Fronschcn en de geschiede-
Ais zullen het eindoordeel over u uitspreken."
Bericht**.
DE CONFERENTIE TE WASHINGTON.
De quadntplo entente.
Washington, TO Dec. (H.-R.). Ter vol
tallige zitting van de ontwapeningsconferentie
heeft Viviani heden Fronkrijk's toetreding tot do
viervoudige overeenkomst medegedeeld. Ter
stond na de ratificatie van de overeenkomst zal
Frankrijk, verklaarde Viviani, even goed alle
verplichtingen op zich nemen, die uit het ver
drag voortspruiten, als dat het de rechten zal
uitoefenen, die het door de overeenkomst ver
werft. Door alle tijdvakken van zijn geschiedenis
heen heeft Frankrijk nauwgezet zijn verplichtin
gen vervuld. Nog enkele jaren geleden offerde
Frankrijk het bloed van zijn kinderen op om zijn
eed gestand te doen.
Viviani wees vervolgens met name op de mo
reele waarde van de overeenkomst, die door het
samengaan van vier groote mogendheden vol-
doende kracht heeft, om den vrede te waarbor
gen cn te beschermen. De conferentie, vervolgde
Viviani, is volkomen geslaagd door hetgeen be
reikt is inzake de beperking der bewapeningen
ter zee en door het sluiten van de overeenkomst
betreffende de Stille Zuidzee.
Het woord vrede, aldus Viviani, kan Frankrijk
niet ongevoelig laten, dot vreeselijk door den
oorlog getroffen is met zijn honderdduizenden
graven, zoo talrijk inderdaad, dot wij nauwe
lijks weten, of het voorjaar voldoende bloemen
zal geven om ze alle te bedekken. Frankrijk
werd te wapen geroepen om niet alleen zijn
eigen onafhankelijkheid, maar om de vrijheid
van de wereld en de toekomst der beschaving
te redden.
Washington, 10 Dec. (R.). Senator
Lodge diende heden het ontwerp voor het voor
gestelde verdrag tusschen de Ver. St., Enge*
land. Frankrijk cn Japan in op de voltallige ver
gadering der conferentie. Dc overeenkomst geldt
voor een tijdvak van tien jaar. No die tien
jaar kan elk land met een opzeggingstermijn
van 12 maanden zich aan het verdrag onttrek
ken
Het concept van het voorgestelde verdrag
tusschen Amerika, Groot-Brittannië, Frankrijk
en Japan werd gisteren door senator Lodge in
de algemeene zitting van de conferentie van
Washington voorgelezen. De tekst luidt volgens
de Cour. als volgt:
Art. 1. De hooge contracteerende partijen ko
men onderling overeen om de rechten op hun
eiland-bezittingen of eiland-dominions in het
gebied van de Stille Zuidzee te eerbiedigen. In
geval er tusschen eenige van de contracteeren
de partijen een geschil mocht ontstaan omtrent
eenige kwestie aangaande de Stille Zuidzee,
waarbij hun rechten zijn betrokken, en in geval
dat geschil niet near bevrediging op diploma
tieke wijze is op te lossen, en de thans tusschen
de hooge contracteerende partijen bestaande»
overeenkomst erbij betrokken mocht woTden,
zullen dc partijen tot een conferentie worden bij
eengeroepen om het geschil te beoordeelen en
te vereffenen.
Art. 2. Ingeval do genoemde rechten be
dreigd worden door de agressieve houding van
eenige andere mogendheid, dan zullen de
hooge contracteerende partijen bijeen worden
geroepen voor een volledige en openhartige be
spreking, teneinde zich met elkaar te verstaan
omtrent de meest doeltreffende maatregelen,
hetzij afzonderlijk of gezamenlijk te nemen ten
opzichte van den ontstonen toestand.
Art. 3. Deze overeenkomst zal van kracht blij
ven voor een termijn van tien jaar, van het
oogenblik van haar bekrachtiging af en na af
loop van die periode zal zij blijven voortbe
staan, doch twaalf maanden van tevoren door
elk der hooge contracteerende partijen kunnen
worden opgezegd.
Art. 4. Deze overeenkomst zal zoo spoedig
mogelijk worden bekrachtigd in overeenstem
ming met de constituioneele methodes van de
contracteerende partijen en zal in werking tre
den, zoodra de ratificaties te Washington zijn
gemeld. Van dat oogenblik of zal de aangegane
overeenkomst tusschen Groo-Brittannië en Ja
pan eindigen.
Reuter meldt hierbij, dat dit verdrag niet for
meel werd onderteekend, maar slechts van ini
tialen werd voorzien door de vertegenwoordi
gers van de vier partijen.
Hotel MONOP0LE
MORSEN: BOERENKOOL MET WORST
Volgens een Exchange-telegram uit Washing
ton verkloarde senator Lodge, dot dc bekrach-
tiging van deze overeenkomst door Amerika zal
afhangen van de overeenkomst, tusschen Ame
rika en Japan te sluiten nopens het eiland Yap.
Viviani's terugkeer.
Washington, 10 Dec. (N. T. A. Draad*
'oos). Viviani, het hoofd van de Fransche dele
gatie sinds het vertrek van Briand, hoeft zijn op
14 Dec. bepaalden terugkeer naar Parijs uitge
steld. Hij zal tot 23 Dec. en desnoods langer
blijven.
DE DUITSCHE SCHADELOOSSTELLING.
Dc reis van- Rathenau.
Ber 1 ijn, 10 Dec. (W. B.). Volgens de
Vossische Zeitung zal Dr. Rathenau Londen
verlaten en naar Berlijn terugkeeren.
Briand cn Lloyd George.
P a r ij s, 1 0 Dec. (B. T. A.). Loucheur heeft
vanochtend aan Briand de uitnoodiging van
Lloyd George overhandigd. Zij zijn samen nuar
den voorzitter van de Kamer gegaan, om met
hem te beraadslagen over den datum, waarop
de toestand der parlementaire werkzaamheden
zou veroorloven naar Engeland te vertrekken.
Loucheur is om half 12 naar het Elysée gegaan
om Millerand op de hoogte te stellen van dc
gedachtenwisseling met verschillende Engelsche»
ministers. Millerand had vooraf den Franschen
gezant te Berlijn ontvangen.
OPPER-SILEZIë.
De Duilsch-Poolsche besprekingen.
K a 11 o w i t z, 1 0 D e c. (B. T. A.) De Duitsch-
Poolscho besprekingen zijn begonnen.
Beu then, 10 Dcc. (B. T. A.) Dc Duitsch-
Poolsche subcommissies hebben heden haar eer
ste bijeenkomst gehouden. De Duitsch e gevol
machtigde Schilfer zal heden te Berlijn aanko
men om de regeering te conferer en.
HET KAPPISTENPROCES.
Leipzig, 10 Dec. (W. B.). Tn de zitting
van heden in het Jagow-proces werd eerst ge
neraal von Seeckt verhoord, die verklaarde, dat
het optreden van generaal von Lüttwitz niet
overeenkwam met zijn militairen plicht, moor
een handeling, in strijd met de wet, kon hem
niet worden aangewreven.
Getuige verklaarde verder, dot de brigade-
Ehrhordt strijdbaar was en in de hand van den
aanvoerder. Wij moesten vreozen, dat de Bcr-
lijnsche troepen niet gaarne met hun kamera
den zouden vechten. Van den militairen kont
beschouwd, was tegenstand dus nutteloos. In
de vroege ochtenduren van 13 Maart kwamen
in de rijkskanselarij de ministers bijeen en bo
vendien de generaals Rcinhord, von' Trotha,
OvenOldershousen en ik. Wij bleven bij onze
opvatting, dat de strijd doelloos was. Daarna,
zeide von Seeckt, was er kabinetszitting, die
ik zelf niet bijwoondena eenigen tijd kwam
Noske naar buiten en zeide tot von Trotha en
mij, dat het kabinet besloten had het ultimatum
van Ehrhardt niet aan te nemen. Er zou echter
geen tegenstond worden geboden. De regee
ring zou Berlijn verlaten. Een uur later kwam
Lüttwitz in het ministerie van oorlog cn nam
het commando over. De meening, dat het groot
ste deel der troepen in het rijk achter Lütt
witz stond, was onjuist.
De volgende getuige, opper-president Noske,
verklaarde, dat hij op 10 Maart 1920 een onder
houd had bijgewoond van generaal Lüttwitz
met den rijkspresident. Lüttwitz had bij deze
besprekingen militaire bedenkingen geopperd
en ook voor den eersten keer over politieke
oogmerken gesproken, die door de rechtsche
partijen naar voren waren gebracht.
DE ENGELSCH-ÏERSCHE REGELING.
Londen, 10 Dec. (N. T. A. Draadloos uit
Leafield). De correspondenten in Ierland van de
Londensche bladen zijn het er algemeen over
eens, dat, indien rekening gehouden wordt met
de verwachtingen en wenschcn van de overgroo-
te meerderheid van het Iersche volk, het Dail
Eireann de overeenkomst Woensdag in open
bare zitting zal bekrachtigen.
Soimuige correspondenten verklaren ronduit,
dat de wensch naar vrede zoo algemeen ver
spreid is en dat het verdrag zoo algemeen toe
gejuicht wordt, dat er geen werkelijk gevaar is
voor een verwerping door het Dail Eireann.
Als goed gemanoeuvreerd wordt, zegt de
Daily News, zal deze loatste crisis voorbijgaan
zonder dat het verdrag schipbreuk lijdt.
De Westminster Gazette merkt op, dat nu de
leidende nationalistische organen in Dublin en
de provincie het optreden van Griffith en zijn
medegevolmachtigden steunen. De Valera's
standpunt wel van geen zijde aanzienlijken
steun zal vinden. Het blad meent, dot er nau
welijks aan getwijfeld kan worden of het Dail
Eireann zal het verdrag met aanzienlijke meer*
derheid goedkeuren.
De Doily Chronicle zegt: Men verwacht, dat
de gevolmachtigden de meerderheid van het
Dail mee zullen krijgen en de Doily Express
is zeker van een overweldigende meerderheid,
Allo bladen betreuren echter de tweespalt
ten zeerste, die dc hoop verijdelt dat Zuid-Ier-
land volkomen een zou zijn in dit stadium der
geschiedenis. De factoren van den toestond,
zooals deze zich thans voordoet, worden in de
pers nauwgezet nagegaan.
Het is opmerkelijk, dat de leiders van dc
tegenover elkaar staande groepen b'eslotcn zijn
een aanwakkering van den volkshortstocht te
voorkomen en zoowel De Valera als Griffith
hebben te kennen gegeven geen openbare ver
klaringen meer le zullen afleggen voor het Dail
bycenkomt.
In een verklaring, door Dc Valera openbaar
gemaakt, erkent hij, dat de gedelegeerden naar
Londen gevolmachtigden waren. Zijn verklaring
luidt nis volgt: „Cm misverstand te voorko
men dient het publiek te beseffen: (1) dat het
verdrag, door de gevolmachtigden ondertee
kend, door het Dail Eireann moet worden be
krachtigd, evenals door het Engelsche parle
ment, om van kracht te worden; (2) dot vol
gens den gebruikelijken weg het kabinet dc
overeenkomst als kabinetsbesluit zou indienen,
fn dit geval kon deze weg echter niet worden
bewandeld, daar in de latere stadia van de on-
dórhondelingen de opvattingen van de gevol
machtigden van die van sommige kabinetsleden
bleken oL te wijken.
Het voorstel voor ratificatie zal nu ingediend
worden door Griffith als hoofd der gedelegeer
den.
De houding van de Iersche geestelijkheid
wordt door de bladen van groot belang ge
acht cn opgemerkt wordt, dat de Roomsch-
Katholicke geestelijkheid in Ierland haar warme
goedkeuring aan de overeenkomst heeft gehecht.
Veel gewicht wordt ook gehecht aan de ver
klaring van den bisschop van Killaloe, die steeds
een fel aanhanger is geweest van de Sinn Fein-
beweging. Dc bisschop verklaarde o. a.: „Deze
overeenkomst is de zv/ère offers, die daarvoor
zijn gebracht, waardig. Ierland is thans vrij een
eigen bestaan te leiden, zonder ingrijpen von
binten".
Een andere factor van belang is, welke hou
ding het zoogenaamde Iersche republikeinsche
leger zal aannemen. De Doily Chronicle zegt,
dot dit leger na de jongste aanwervingen nu
200.000 man telt. Naar verluidt, staat Richard
Mulcahy, dc chef van den staf, aan den kant van
Dc Valero. Aan den onderen kant heeft Michael
Collins, do gewezen opperbevelhebber, een
«rrooten aanhang en men meldt, dat O'Sullivnn,
do adjudant-generaal, die een machtigen in
vloed op het leger heeft, Collins steunt. Daarom
acht men het mogelijk, dat er tweespalt in de
gelederen van het leger is.
Waarschijnlijk het merkwaardigste fejt in den
heclen toestand op dit oogenblik is, dal voor
het eerst, sedert De .Valera de leiding van Sinn
Fein op zich ger.omen heeft, hij aan kritiek van
de nationalistische pers bloot stoat. Deze staat
er op, dat de handleekening van de gevolmach
tigden erkend zal worden.
Het bevel tot vrijlating von de nog niet be
vrijde gevangenen blijft van kracht.
Londen, 10 Dcc. (R.) Kardinaal Logue,
het hoofd van de r.-k. kerk in Ierland, heeft te
gen Dinsdag een vergadering van de Iersche bis
schoppen bijeengeroepen, met het doel om offi
cieel de mccning vast te stellen, dat het vredes
verdrag moet worden bevestigd. Naar verluidt
zijn alle bisschoppen vóór de ratificatie van de
overeenkomst.
Berlijn, 10 Dec. (N. T. A. Draadloos). Dof
Londcnscho Doily News meldt, dat dc tweedot
zoon van den Engelschen koning, de hertog von
York, benoemd zul worden tot gouverneur-ge
neraal van den vrijstaat Ierland.
De bomaanslag op de ovgeintcrnccrdcn^
Londen, 10 Dec. (R.) De Britscho regec*
ring heeft con verklaring gepubliceerd, waarim
zij haar groot leedwezen betuigt over den lang*
hartigen bomaanslag op een trein met vrijge
laten Iersche geïnterneerden, van wie zeven ge
wond worden. Zij verklaart maatregelen te hëtf
men en geen moeite to zullen sporen om da
arrestatie en de bestraffing der daarvoor ver
antwoordelijke persoren te verzekeren.
ENGELAND EN BR1TSCH-INDIE.
Dc actie der „non-cooperators",
Calcutta, 10 Dec. (R.). De campagne van
„posten door de non-coöperotors, waarvan hot
voornaamste doel is een boycot te bereiken in
verband met het bezoek van den prins van
Wales, is thans in vollen gong. Do autoriteiten'
zijn eveneens actief en hebben gisteren 100 en'
heden 160 posters gearresteerd. Reeds zijn 100
posters tot gevangenisstraf cn boete veroor*
deeld wegens deelneming ann onwettige ver*
cenigingen cn verzet. Dc politie heeft ook een
inval gedaan in een bureau van non-coöpera*
tors, waar bescheiden worden in beslag geno*
men en bestuurders gearresteerd.
Arbeidsconflict.
St. E t i e n n e11 D c c. (B. T. A.). Do mijn
werkers besloten tegen morgen 24 uur te sta*
ken als protest tegen de loonsverlaging en da
arbeidscrisis in 't algemeen.
DE FRANSCH-SPAANSCHE
HANDELSRELATIES.
Madrid, 9 Dcc. (B. T. A.). De Spoonsch*
gezant heeft non zijn regeering medegedeeld,
dat de Fransche regecring in den ministerraad
dc mogelijkheid heeft onderzocht om het met
Spanje eens te worden over de hernieuwing van
de modus vivendi op handelsgebied, moor beslo
ten heeft het tot dusver door haar ingenomen
standpunt niet te wijzigen. Dientengevolge zal
de modus vivendi Zaterdag tc middernacht af-
loopen.
In bevoegde kringen tc Parijs wordt gemeld,
dat do Fransche regeering bereid is in den meest
vriendschappelijken geest over een nieuw modus
vivendi, aannemelijk voor beide landen, te spre
ken.
De Nobelprijzen voor den vrede.
Christinnin, 10 Dcc. (W. B.). Officieel
wordt meegedeeld, dot het Nobel-comité vn\
het Noorsche Storting den vredesprijs voo»
1921 voor de hëlft toegekend heeft don Hjolmai
Branting, Zweedsch eerste minister en voor do
andere helft aan Chr. Lange, secretaris-gene
raal van de interparlemcntidre Unie.
Anatolp France te Stockholm.
Stockholm, 10 Dec. (H. R.) Anatolo
France ontving op plechtige wijze den Nobel
prijs voor literatuur in tegenwoordigheid van
den koning, prinsen, prinsessen cn ledèn der
regeering. De meester ontving onder geestdrif
tig gejuich uit honde nvan den koning den prijs
en een gouden medaille. De soevereinen zullen
Zondag te zijner eere ccn dir.er geven.
DE TOESTAND OP KRETA.
Athene, 9 Dec. (B. T. A.). In den nacht
an 7 op 8 Dec. hebben de opstandelingen het
arsenaal aan de golf van Sudn en de kazernes'
van de gendarmerie veroverd. Zij namen de wa*
pens cn de munitie mee. Dc leiders von allfl
Grieksche politikc partijen hebben tot de op*
stcndclingen een boodschap gericht, waarbij zij
hen lot kalmte aansporen.
Athene, 9 Dec. (B. T. A.). Op Kreta
wordt het weer rustig. Volgens officïeclc inlich
tingen beginnen do opstandelingen, die zich t<s
Kanea bevinden, terug te trekken. Do regec*
ringsbladcn schrijven het oproer toe aan poli*
ticke beweegredenen, maar de Vcnizclistischo
bladen, die van den beginne of den opstand
veroordeeld hebben, teekenen daar levendig
verzet togen aan.
Athene, 11 Dec. (B. T. A.). Volgens bc<
richten van Kreta hebben de opstandelingen 12u
gedetineerden uit de groote gevangenis van
ïlzedin bevrijd. De regeering heeft nieuwe rnilii
tair versterkingen gezonden.
De beste vaderlander is hij, die zijn land voor
porlogen behoedt.
door
RUDOLPH STRATZ
uit het Duitsch door
Mevr ca w A. E. NUIJS—POSTHUMUS.
54
,,Hij spreekt er in zijn brief over," ging
Meta Wiggers voort. „Dan komt er aller-
lei onzin over mij! Dat behoef je niet te
Weten. Lees maar van hier af!"
Zij sloeg het b!ad om en wees naar de
plaats, en Erna las, midden in een regel
beginnend:
Een groote, dikke man, met een opge
blazen, rood gezicht, en bakkebaarden! Stel
{J voor een echt burgermannetje, lieve vrien
din en dan hebt gij den man, die opeens
binnenkwam en midden in de kamer stond,
Stoor Dina Spielvogel en mij.
Dina was bleek en zeide niets! En toen
Jij haar vroeg: „Wel Dina hoe gaat het?"
toen werd zij rood.
„Dina, zeide hij, en ik voelde mij niet op
Frijn gemak, juist omdat Dina dit volkomen
Jiatuurlijk scheen te vinden. Zwijgend ver-
Jet zij de kamer. !k nam mijn hoed. Ik voel
de, dat ik ie veel was. Doch de dikke heer
immers doctor Bonifer? Dat doet mij genos,
gen! Ik ben u zeer dankbaar voor den
vriendschapsdienst, dien u mijn vrouw be
wezen hebt!"
„Daarbij ging hij behagehjk tegenover
mij zitten en begon dapper te rooken. Hij
was kousenfabrikant, zooals hij mij dade
lijk vertelde. Ik heb niet liet minste tegen
dien eerwaardigen stand; inaar wij déca
denten, met ons verfijnd zenuwleven en in
tieme stemmingen over het geheel was
de man mij te stevig, te gezond, tekort
om: hij werkte op mijn zenuwen!
„U kunt niet gelooven, hoe dankbaar ik
u ben!" begon hij en tikte de asch.van zijn
sigaar weg. „Ziet u, mijn vrouw is niet ge
makkelijk te behandelen! Vooral als zij weer
zoo'n pak Scandinavische boeken heeft ge
kregen en doorgestudeerd. Daarvan krijgt
zij dan zoo in het voorjaar haar aanval. Dan
wil zij weg. Warom, weet zij zelf niet. Als ik
het har vraag, vertelt zij iets vaags over de
vrijheid der vrouw! Onlangs ook weer!
Goed! Ik liet haar voor drie maanden op
reis gaan, om wat te bekomen van mijn en
haar gezin... Zonder vrees! Zij praat wel
veel heel vee! veel te veel! Maar daar
bij blijft het ook! Tot daden komt het bij
haar nooit! U moet weten, zij is geheel
geest, en tegen zulk eep geestverschijning
weet ik niets anders te doen.
„De eerste maal vier jaar geleden
ging het best! Toen kwam zij in de vroom
heid terecht. Geen kerkelijke vroomheid,
maar iets nieuws. Het was een Noorweeg-
sche theoloog en mysticus u weet wel,
van heel uit het Noorden, waar de wereld
ophoudt en Ibsen begint die zeide, dat
men altruïst en edelling zijn moet en alle
ander menschen helpen. Of hem dit gelukt
nen helpen, want ten slotte heb ik hem het
geld moeten leencn om naar huis te gaan;
het geld en hem heb ik nooit teruggezien.
„En de tweede maal ging het nog veel be
ter! Toen kwam u opdagen! U hield het
voor uw plicht, mijn vrouw onder uw be
scherming te nemen. Ik ben u oprecht dank
baar, doctor Bonifer!"
„Dat zeide de dikke kousenmaker met een
volkomen ernstig gezicht en blies mij zulke
zware, tabakswolken in 't gezicht, dat ik er
bijna ziek van werd. Ik was geheel verbluft.
„Ja en nu?" vroeg ik" eindelijk.
VOOReANOKN
VSLTSCHOEÜEN
T003Ï KINDEP.ÊU.
VABISF f 2.—
J.©ü00TEi^0üg?
I,ANG2ESTKAAT SO
„Nu zijn de drie maanden om," hernam
de man van Dina gemoedelijk, „en mijn ge
duld is ook ten einde, en daarom is het nu
juist tijd om haar terug te halen. Ik heb
mijn kinderen een brief laten schrijven. Dat
wil zeggen, de oudste, die al letters kan
zetten, schreef: „Lieve mama kom te
rug!" cn de anderen onderteekenden het.
Twee hield ik er de hand vast, en voor de
'vierde, ons jongste, zette ik drie kruisjes.
Die brief zal wel zijn werking doen! Want,
zoolang niet plotseling de Noren en de dé
cadenten en al die lui uit het gekkenhuis
»npf rip ],„i,,.oK„ —pp. p.ci rtuuei meuscnen neipen. ui jjem uu geiimt cauemen en ai uie iui uu uei gcK-wmui
p .p Baarden hield nuj terug. „U isis, weet ik niet. Zichzelf heeft hij niet kun-haar overvallen, is zii een goede moeder.
Daarom houd ik veel van haar, en aan haar
eigenaardigheden ben ik gewend. Ik denk
vanavond met haar naar de Elbe te reizen.
U komt toch in ieder geval aan het station
om afscheid van haar te nemen! Tot weer
ziens dusl"
„Hij stond op en ging naar zijn vrouw.
En ik. lieve vriendin, in mijn brief bericht
ik u alles, wat ik nauwelijks zou kunnen uit
spreken daar zat ik. Dat was dus mijn
ideaal! Een vrouw, die haar vier schapen
onverzorgd tehuis achterlaat en hier aan de
heele wereld vertelt, dat zij zich heeft laten
scheiden van haar firannieken echtgenoot
(onder ons gezegd, de goedigste ziel van de
wereld). Vier kinderen! ik heb niets tegen
dit getal! Het komt in Duitsche gezinnen
zeer veel voor! Maar die preracliiische en
ge! met haar Bottieellikaps'el! Van die vier
kinderen heeft zij mij nooit iets verteld. Zij
i heeft mij voorgelogen en iedereen, tot zich-
j zelf toe! Zoo dikwijls zij den mond open
deed, loog zii.
„O dat koelt af!"
„En haar had ik mij voorgesteld als de
vrouw der toekomst! Misschien heb ik tcch
niet veel menschenkennis!..."
Met al haar verdriet moest E/na lachen.
„Hoor eens, koele blondine", zeide zij, „ik
geloof, dat onze doctor Bonifer een ridder
van de droevige figuur is en blijft. Hij zou
beter doen, ais hij inplaats van de vrouw
der toekomst te zoeken, zich door de te
genwoordige vrouw liet leiden! Denk je ook
niet?"
„Lees verder!" sprak Meta streng, en
haar vriendin gehoorzaamde.
„Ik heb ii dit alles zoo uitvoerig bericht,
omdat wij elkander niet \yeder zullen ont
moeten. Ik ben uwer niet waardig en zal
het ook niet zijn! Een man. die zich iio* be
goochelen door Dina Spielvogel. mag de
oogen niet meer tot u opheffen. V/ant nu
doet mijn berouw mij duidelijk inzien, dat
gij de nieuwe mensch ziji, die wij uit de
vrouw willen vormen. Omdat gij arbeidtt-
Aan den arbeid behoort de wereld en de
toekomst.
„Vaarwel! Ik durf u niet meer aan te zien,
nadat ik heden nog van Dina Spielvogel ge-'
zegd heb: „De vrouw is de hoogere
mensch!"
„Dit herroep ik!"
„Berouwvol uw
BONIFER."
„Wat een hansworst!" dacht Erna oneer
biedig, terwijl zij Meta Wiggers den brief
teruggaf. „Je wacht alleen op een nieuw,
touw, waarmede wij je in beweging zullen
brengen van de wieg tot het graf! Je ont
komt je lot niet!"
„Maar hoor eens, lieve Meta," zeide zij.
„Je bent geheel gereed om uit te gaan. Je
wilt toch niet naar hem toe?"
Meta wierp haar een afkeurenden blik
toe.
„Tegenover ijn huis woont een banket
bakker. Waarom zou ik daar niet, in het
voorbijgaan een kop koffie 'drinken? Dat ik'(
daar ben, hoort hij in een oogenblik. Dat
weten ze bij hem in huis wel. En als hij dan
naar mij toekomt, kan ik er niets aan
doen!"
„Maar het zou je toch zeer onaangenaam
zijn, nietwaar?" vroeg Erna onschuldig.
Haar vriendin was geheel in vuur.
„Wat een onzin vertrekken, o min ddj
handen van een nieuwe Dina Spielvogel te'
vallen! Hij moet nu eenmaal aan het fijntje
gehouden worden. Dat is geen man om al
leen te loopen!"
(Wordt vervolgd).
