„DE EEMLANDER" BUITENLAND. FEUILLETON. Es rnsn van een sloienie. 20© Jaargang No. 149 iMSPIUIS 7"? Z lpet post f 1.—. pet week (met Rtatt» vemkering tegen ongelukken) f 0.17s, alzonderlyke nummers jfoas. AMERSFOORTSCH DAGBLAD OIRECTEUR-UITGEVERi J. VALKHOFF. BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL TEl «IMT 613. Donderdag 22 December 1921 PJIIS DER IBVEKIES® bewijsnummer, elke regel nicer 0.25, diensta.inbie» dingen en Üctd.idi^heidsadvcitenticn voor dc helft der prij*. Voor handel en bedrijf bestaan zeer woouleclige hcpalinqen «roor het advcrlccicn. licna circulaire, bevattende dc voorwaarden, wordt op canvraag toegezonden. Politiek Overzicht. n jWij geven thans plaats nan een briefwisseling ^Absschen Hindenburg en Wilhelm II. De eerste (*brief van Hindenburg, gedoteerd Hannover, 30 ■Maart 1921 luidt 1 Aan Uwe Keizerlijke en Koninklijke Majes teit verzoek ik, voor de genadige belangstelling ■bij de ziekte van mijn vrouw, mijn besten dank mogen betuigen. Er is nog steeds reden voor bezorgdheid. Uit mijn woonplaats heb ik wei nig heuchelijks te melden. De woelingen in ■Midden-Duitschland zijn ernstiger als door de 'Pruisische regeering wordt voorgesteld. Laat öns hopen, dat wij ze spoedig meester zullen *ijn. Steeds zwaarder drukt op het Duitsche .volk de invloed van het vredesdiclaat van Ver sailles, aan de hond waarvan onze vijanden hun politiek spel van vernietiging van dag tol 'dag onverbloemder spelen. Ter motiveering iVan deze dwangpoütiek moet het sprookje van 'de Duitsche schuld aan den oorlog in stand worden gehouden. Den woordvoerder van den Itijandelijken bond, den heer Lloyd George, deert het niet, dat hij den 20sten December van bet vorig jaar verklaard heeft„Geen enkel Staatsman heeft in den zomer van 1914 den fcorlog gewild. Alle volken zijn er in gegleden Of er in gestort," terwijl hij in zijn rede op de conferentie van Londen op 3 Maart o.m. ver klaarde „De verantwoordelijkheid van Duitschland voor den oorlog is het uitgangs punt. Zij is de basis, waarop het gebouw van (het Verdrag van Versailles is opgetrokken iWnnneer deze erkenning wordt afgewezen, of prijsgegeven, staat het verdrag op losse schroer jren. De schuldvraag is nog altijd, van het groot* Bte gewicht voor de toekomst van het Duitsche ,Volk. Vreeselijk wreekt zich, dat in Versailles aan de vertegenwoordigers van Duitschland te gen hun overtuiging in de erkenning is afge perst van onze beweerde „schuld aan den oor log." Niet minder sterk wreekt zich de onware 'erkenning van Duitschland's medeschuld, die minister Simons op de Londensche conferentie gedaan heeft. Ik voel in het diepst van mijn ïiel met Uwe Majesteit mede. In mijn lange militaire loopbaan heb ik het geluk gehad, tot Uwe Majesteit in nauwe per soonlijke betrekking te treden. Ik weet, dat de arbeid van Uwe Majesteit gedurende uwen ge beden regeringstijd het in stand houden van iden vrede gegolden heeft. Ik kon beseffen, hoe mateloos zwaar het voor Uwe Majesteit moet zijn, buiten den positieven arbeid voor het va derland te staan. De vergelijkende geschiedkundige tabellen die Uwe Majesteit heeft samengesteld, en waarvan Uwe Majesteit destijds ook mij een copiè deed geworden, vormen een goede bijdrage tot de geschiedenis van het ontstaan van den oorlog en zijn geëigend, menige onjuiste voorstelling te niet te doen. Ik heb het betreurd, dat Uwe Majesteit de Ta bellen niet heeft gepubliceerd, doch ze slechts ter beschikking van een kleinen kring heeft ge steld. Nu de tabellen thans door oen indiscre tie en ten deele in onvolledige uittreksels in de buitenlandsche pers zijn gepubliceerd, schijnt mij thans de volledige publicatie in de Duit sche pers aanbevelenswaard. Tot mijn groote vreugde vernam ik, dat in den toestond van Uwe Majesteit den laalsten tijd eenige verbetering is ingetreden. God helpe Ook verder. Met diepen eerbied en onbegrensde trouw en dankbaarheid, van Uw Keizerlijke en Konink lijke Majesteit de alleronderdanigste (get.) Von Hindenburg, Gen.-Veldm. Op Hindenburg's brief, anlwooidde de vroe gere keizer Huize Doorn, 5 April 1921. Waarde Veldmaarschalk I Uartelijk c-agk voor uw brief van 30 Maart. 'Gii hebt gelijk. Dit valt mij het zwaarstin het buitenland te moeten wonen, met brandend ge moed de vreeselijke lotgevallen te volgen van 'ons dierbaar vaderland, waaraan geheel mijn levenswerk was gewijd, en waarvoor ik nu niets iflran zijn. Gij hebt in de donkere, rampzalige Novem berdagen 1918 mij ter zijde gestaan. Zooals gij weet, heb ik het moeilijke en vreeselijke be sluit om naar het buitenland te gaan slechts ^genomen na hevigen mwendigen strijd, omdat gij en mijne andere raadslieden, wier advies 'werd ingewonnen, mij met aandrang voor oogen hebt gesteld dot het alleen langs dezen weg mogelijk zou zijn, voor ons volk gunstiger voor waarden te verkrijgen voor den wapenstilstand en het een bloedigen burgeroorlog te besperen. Het offer is vcrgeefsch geweest. Voor en na willen de vijanden voor dc beweerde schuld van het „Keizerlijk Duitschland" het Duitsche /olk laten boeten. In mijn streven om alle persoonlijke over wegingen ondergeschikt te maken aan het wel zijn van Duitschland, houd ik mij geheel terug getrokken. Ik zwijg op alle leugens en laster praatjes, die over mij worden verspteid. Ik acht het beneden mijn waardigheid, mij tegen aanvallen en smaad te verdedigen. Om dezelfde reden van terughouding heb ik cok de door u vermelde historische tabellen streng objectief gehouden en alleen ter kennis gebracht von een engen kring van bekenden. Hoe het geschrift nu door een indiscretie of door diefstal openbaar is gemaakt, is mij vol slagen onbegrijpelijk. Mijn doel met het opstel len van de historische tabellen was, door een systematische opsomming van nuchtere feiten streng historisch materiaal to verzamelen, dat den lezer in de gelegenheid moest stellen om over dc voorgeschiedenis von den oorlog zich zelf een oordeel te vormen. Mijn beste, de meest overtuigende bronnen heb ik in het voorbijgaan opgemerkt gevonden in de na den oorlog ontstane literatuur juist van burgers der vijandelijke staten. Daarom doet net mij genoegen, dat gij mijn bescheiden bijdrage tot de geschiedenis nuttig acht. Voor uwen raad om de intusschen aangevulde tabellen toeganke lijk te maken voor de Duitsche pers, dank ik u ik zal dien opvolgen. De waarheid zal zich baan breken, machtig, onweerstaanbaar, als een lawine. Wie tegen be ter weten voor de feiten niet ontoegankelijk wil zijn, moet erkennen dat gedurende de 26 jaren van mijn regeering vóór den oorlog- de buiten landsche politiek van Duitschland uitsluitend was gericht op het behouden van den vrede. Haar streven was enkel en alleen, den heiligen bodem van den geboortegrond, van Oost en West bedreigd, te beschermen, en de vreed zame ontwikkeling te verzekeren van onzen han del en ons bedrijfsleven. Hadden wij ooit oor logzuchtige bedoelingen gehad, dan zouden wij in 1900 erop losgeslagen hebben, toen Enge land door den Boerenoorlog of in 1905, toen Rusland door den oorlog met Japan was gebon den en een vrijwel zekere overwinning ons zou hebben toegelachen. In elk geval zouden wij zeker niet juist het jaar 1914 hebben uitge zócht, toen een overstelpende overmacht aan eengesloten tegenover ons stond. Ook moet ieder, die onbevangen is erkennen, dat Duitsch land van den oorlog in het geheel niets had te verwachten, terwijl onze vijanden daarvan alles hoopten voor hunne plannen om ons te vernie tigen, die reeds lang waren vastgesteld. Dat het vurig streven van mij en mijn regee ring in de kritieke dagen van Juli <?n Augustus 1914 uitsluitend was gericht op het behoud van den wereldvrede, wordt meer en meer bevestigd door de nieuwste letterkundige en authentieke publicaties van Duitsche en in het bizonder ok van vijandelijke zijde. Het meest door gaande bewijs daarvoor brengt het woord von Sasonof„De vredelievendheid van den Duit- schen keizer staat ons borg, dat wij het tijd stip voor den oorlog zelf kunnen bepalen". Wat kan men meer verlangen als bewijs van onze onschuld Dat beteekenthet opzet om een niets kwaads vc-rmoedende te overvallen. God is mijn getuige, dat ik, om den oorlog te voorko men, tot de uiterste grens ben gegaan van vat ik kon verantwoorden met het oog op de veiligheid en het onverlet blijven van mijn dierbaar vaderland. Van eenige schuld van Duitschlemd aan den oorlog kon geen sprake zijn. Thans bestaat geen twijfel moer, dat niet Duitschland, doch het verbond zijnor vijanden den oorlog met voorbedachten rade heeft voorbereid en opzet telijk veroorzaakt. HOTEL „!£O^OPÜLEs MORGEN: Gebakken Tang. Om dit optreden tc verbloemen, heeft het ver bond onzer vijanden in het sriiadeliike vredes verdrag Duitschland de „schuldbelijdenis" in strijd met de waarheid afgedwongen en verlangd dat ik zou terechtstaan voor een gerechtshof van onze vijanden. Gij kent mij te goed, mijn waarde veldmaarschalk, om niet te weten, dat voor mijn geliefde vaderland geen offer mij te groot is. Een gerechtsof echter, waarin het ver bond onzer vijanden tegelijk aanklager zou zijn en rechter, zou niet een orgaan van het recht zijn, doch een werktuig van politieke willekeur en 4#een dienen om door mijn veroordecling, die natuurlijk zou volgen, achteraf de onge hoorde vredesvoorwaarden te rechtvaardigen, die ons zijn opgelegd. Natuurlijk moest ik daar om mijnerzijds het plan van den vijand afwijzen. Maar ook mijn terechtstaan voor een neutraal gerechtshof, hoe ook samengesteld, kon ik niet in overweging nemen. Over de maatregelen, die ik als keizer en koning, dus als volgens de grondwet niet-veranlwoordelijk vertegenwoordi ger van het Duitsche volk, naar mijn beste weten en volgens de inspraak van mijn geweten heb getroffen, erken ik geen strafrechtelijk oordeel van eënig aarasch rechter, hoe hoog hij moge zijn geplaatst, omdat ik daardoor de eer en de waardigheid van het door mij vertegenwoor digde Duitsche volk zou prijsgeven. Een gerechtelijk onderzoek naar de schuld en een strafrechtelijke vervolging, uitsluitend ge licht tegen hel hoofd van een der in den oorlog betrokken staten, doen voor dezen staat de rechtsgelijkheid met de andere staten geheel teloorgaan, en daarmede zijn aanzien in de ge meenschap der volken. Bovendien zou dit pro ces a priori den indruk wekken, dien onze vijan den juist beoogen, als ging het in de gcheele „schuldkwestie" alleen om dit e e n e staatshoofd en om het e e n e volk, door hem vertegenwoor digd. Daarbij komt nog, dat een onpartijdige beoordeeling van de „schuldkwestie" is uitge sloten, tenzij de procedure ook tot de staats hoofden en leidende staatslieden van de vijan delijke mogendheden wordt uitgestrekt en hun beleid aan dezelfde kritiek wordt onderworpen. Immers de houding, door eiken staat afzonder lijk aangenomen bij het uitbreken van een oor log, kan natuurlijk alleen juist worden beoor deeld, indien men rekening houdt met het op treden van zijne tegenpartij. Tot een werkelijke oplossing van de „schuld kwestie", waarbij Duitschland zeker niet minder belang zou hebben dan zijn vijanden, kan men alleen geraken, als door een internationale, on partijdige instantie niet bepaalde personen straf rechtelijk worden gevonnist, maar als alle ge beurtenissen, die tot den wereldoorlog hebben geleid, evenals alle andere krenkingen van het volkenrecht worden vastgesteld, om daarna het aandeel in de schuld van de persoonlijkheden, die aan de zijde van alle oorlogvoerende mo gendheden een rol hebben gespeeld, juist te bepalen. Een zoodanig loyaal voorstel is na het einde van den oorlog in officeelen vorm van Duitschen kant gedaanhet is echter, voorzoover mij be kend, door den vijand deels afwijzend beant woord, anderdeels in het geheel geen antwoord waardig gekeurd. Duitsohland heeft bovendien dadelijk na den oorlog zijn archieven zonder eenige beperking geopend terwijl het vijandelijk varbond zich tot dusver wel heeft gewacht dit voorbeeld te volgen. Eerst een begin in die richting is thans in Amerika gemaakt door de publicatie van geheime documenten uit de Rus sische archieven. Reeds deze houding van het verbond onzer vijanden naast het bekend worden van een over weldigend© massa bezwarend materiaal geeft een vingeraanwijzing, waar de „schuld aan. den oorlog" in werkelijkheid is te zoeken f Voor Duitschland echter volgt hieruit te meer de ge biedende plicht, met alle middelen al het moge lijke materiaal, dat vcor de „schuldkwestie" in aanmerking komt, te verzamelen, te schiften en te publiceeren, om daardoor hen, die in werke lijkheid den oorlog hebben veroorzaakt, aan de kaak tc stellen. God zij met ons 1 Uw dankbare WILHELM. Berichten. DE CONFERENTIE TE WASHINGTON. Dc duikbootcn. Londen, 21 Dec. (N. T. A. Draadloos.). Men verwacht, dat, voor de conferentie met Kerst-rcccs gaat, de duikbootenkwestie in open bare vergadering zal worden ter sproke ge bracht. Zoonis algemeen bekend is, zou Enge land dc volledige afschaffing wenschcn van dit wapen, omdat het onmenschelijk en onnooclig is. De kwestie zal aan dc orde worden ge steld door den eersten lord van dc admiraliteit, lord Lee. Deze zal het technische punt naar voren brengen, dot de duikboot enkel als de fensief wapen van groot nut is. BIJEENKOMST VAN DEN OPPER STEN RAAD. Londen, 21 Dec. (R.) De Opperste Raad komt in de eerste weck von Januari bijeen. Lloyd George vertrekt ongeveer het midden van de volgende week naar Cannes. Londen, 21 Dec. (R.) Duitschland zal niet vertegenwoordigd zijn op de bijeenkomst van den Oppersten Rood, maar de Duitsche verte genwoordigers zullen ter conferentie kunnen worden geroepen, zoools dit het geval is ge weest ter laatste conferentie in Londen. De Opperste Raad zal zich ook bezig houden met den cconomisclien toestand van Europa. Uit het Saargcbicd. Soarbrücken,21 Dec. (W. B.) Dc po litieke partijen in 't Snargebied hebben aan drie aldaar vertoevende leden van den Volkenbonds raad een memorandum overhandigd, waarin verzet wordt aangeteekend tegen het eigen machtig optreden der regeeringscommissie. Te vens wordt in 't memorandum om verbetering van wantoestanden gevraagd. HET KAPP-PROCES. Vort Jagow veroordeeld. Leipzig, 21 Dec. (W. B.) In het proces tegen Von Jagow c.s. is hedenmiddag het von nis geveld. De beklaagde Von Jagow werd we gens medeplichtigheid aan hoogverraad, met in achtneming van verzachtende omstandigheden, tot vijf jaar vestingstraf veroordeeld. De beide andere beklaagden, dr. Schiele en Von Wangen* heim, werden van rechtsvervolging ontslagen, op grond van de overweging, dat zij niet als leiders der beweging zijn te beschouwen. De kosten von het proces tegen hen zullen door den Staat gedragen worden. De overige kosten ko men voor rekening van Von Jagow. Kardinaal Cobrières. f Montpcllier,21 Dec. (B. T. A.) Kardi naal Cafcrières is op 97-jarigen leeftijd plotse ling overleden. DE IERSCHE KWESTIE. De houding van 't Dail Eircann. Londen, 21 Dec. (N. T. A. Draadloos). De belangrijkste rede heden in de Dail Eireann was die van Gavan Duffy, den Sinn-Fein-gezant te Rome en ccn der onderteekenaars van de En- gelsch-Iersche overeenkomst. Duffy gaf een uit leg van de reden, die hij had voor een „onwil lige maar oprechte" aanbeveling van de over eenkomst. Hij voelde geen sympathie voor hen, die van dit verdrag spraken als volkomen waar deloos. Ik wensch, dat het Iersche volk er op vertrouwt, dat dit verdrag geeft, wat het in honderden jaren niet heeft gehad. Het geeft het olk de regeeringsmacht en de macht over het leger. Het is een werkelijke macht, in handen gelegd van ons eigen volk. Duffy wees er verder op, dat het Iersche volk zijn eigen grondwet zou maken en dat de bin- nenlandsche kwesties geheel in handen waren gelaten van het Iersche volk. De eed van trouw aan dc-n Engelsc'nen koning was weliswaar ook z. i. een gebrek in het verdrag, maar hij gispte och hen, die onware verklaringen aflegden cn ran het volk verlangden, dat dit zpu geloovcn, dat Britsche officieren zouden overgaan naar hel Iersche leger en dat dc Union Jack de Iersche vlag zou zijn. Hij verheelde niet zijn onvoldaanheid met liet verdrag. Maar als gevolmachtigde te Lon den v/as hij' gesteld voor het alternatiefaan vaarding van dit verdrag, dat „vrede met macht" gaf of onmiddellijken oorlogWij ver loten de republiek om het volk te redden, ver klaarde hij op dromatischcn toon. Mijn hart ïl met hen, die tegen het verdrag zijn, moor miii* verstand is tegen hen, omdat ik geen andere uiv» komst zie dan aanneming. t Minister Duggan verklaarde zich krnchtij voor de nonneming der overeenkomsthij W geteekend .met volle bewustheid zijner vcrai>, woordelijkheid. Als het Iersche volk de vrijheii volgons dit verdrag niet kan aanvaarden, rnocsy. het dit zelf weten. Doch wot het gepraat vnfl onvcrzocnlijken betreft aangaande „beginselen", zeide hij, dat iedereen het recht hod om heen ti gaan cn voor zijn beginselen te sterven, mnoft, niemand had het recht h'el Iersche volk in dc** dcod te zenden voor zijn beginselen. Dublin, 21 Dec. (R.) Na een hernieuwd bitter gestemd debat, werd het Dail Eircann op* nieuw verdaagd. Excessen. Londen, 2T Dec. (R.). T?en nf !-cling van het Iersche republikeinse! o leger is binnen ge* vollen in Londonderry, een der graafschappen van klister. Zij namen 15 Sinn Fciners gevoiv-.cn, die werden meegenomen waarschijnlijk wegens een of andere inbreuk op de discipline. Da politie vervolgde hen met auto's, waarna een gevecht volgde in het Spcrin-dal in Tyrone, war een republikeins oh kamp v/ns. Zes repu-* blikeinen zijn gedood, 20 gewond cn 15 gcvan-i gen genomen. De ontvoerde Sinn Painers wer* den bevrijd. Do politic heeft tien landmijnen in bslog genomen, alsmede ccn groote hocveelhei'1 wapens en mimitic. Japanschc Handelsmissie tc Londen. Londen, 21 Dec. (N. T. A. Draadloos),» Do leden der Japanschc handelsmissie, die op_ het oogenblik een bezoek brengt eon London^ zijn vanmorgen door den koning ontvangen. Da leider der deputatie wees in een rede op del hartelijke betrekkingen tusscbcn Jnpnn en Eni geland. De koning uitte in ziin antwoord er zijn' voldoening over, dat dc prins van Wales in da gelegenheid zal zijn nader kennis te maken met het bevriende Japan. Ook hoopte hij, dot dtf missie goed succes zou hebl'-n, waar het gold de handclsvoorwonrclon zoo spoedig mogelijk' weer normaal te deen worden. DE OPSTAND IN KAREÜË. Helsingfors, 21 Dec. (W. B.) Wegens den verscherpten toestond in dc Korelischo kwestie heeft de sovjctregecring hoar vertegen* woordigers in de gemengd Fir.sch-Russische commissie teruggeroepen. Warschau, 20 Dcc. (Orient). Door (Itf sovjet-regeering zijn versterkingen gezond n naar Knrelië, waar de toestond der bolsjewis ten wederom kritieker wordt in verband met da rebellie der roode garde van Moermansk, dia de sovjet-commissarissen heeft vermoord cn zich aangesloten bij de opstandelingen. y Aanslag op Kondocriolis. V-S- Kondocriotis gewond, Athene, 21 D c c. (B. T. A.) Drie oorlogs- involieden, ontevreden wegens het niet meer ont vangen van steun, losten revolverschoten in het bureau van het steuncomité. De vroegere regent Kondocriotis cn twee andere personen werden licht gewond. Athene, 21 Dcc. (R.). Kondocriotis, dia na den dood van Alexander regent is geweest, is in den buik gewond. Zijn toestand is niet env- stig. DE SPANJAARDEN IN MAROKKO. Madrid, 21 Dec. (B. T. A.). Uit Teloeöft wprdt officieel gemeld, dat de Spaansche troc* pen eenige stellingen in de streek van Melill* veroverd hebben. —fl Het drankverbod in Amerika. Londen, 21 Dcc. (N. T. A. Draadloos ui# Poldhu). Een uitgebreide aanval door de prohi< bition-autoriteilen is gisteren le Chicago ge daan op particuliere huizen, auto's, clubs ent restaurants. Er werden mcerd cn 500 personen/' gearresteerd. Bandieten in nclic. Londen, 21 Dec. (N. T. A. Draadloos)/. Drie bandieten drongen een bioscoop te Ncw*^ York binnen tijdens dc voorstelling, bedreigden/ den directeur en het verdere personeel met ve*' volvers, namen 100.000 dollars mee en verdwc* nen. —Vriendschap is de grootste schat des levens ïïoch alleen voor hen, die haar op prijs weten te stellen. door RUDOLPH STRATZ uit het Duitsch door Mcvicuw A. E. NUIJS—POSTHUMUS. 81 1 ogen haar was hij niet wreed I Dat v/as een ïtchte plek in zijn hart. Dat wist Erna, cn in haar angst moest zij toch lachen om de echte Onbeholpenheid, waarmede hij blijken wilde ge ven van zijn teederheid, door haar, als bij een ernstige zieke in de kamer, slechts halfluid goe- iden dag te zeggen, op de teenen te loopen en met de grootste voorzichtigheid een stoel naai fcich toe te halen. „Nu hoe gaat het, Erna vroeg hij. In zijn stem klonk werkelijke deelneming en tmstige liefde. Zonder hem aan te zien haalde zij de schou ders op. Wat zou zij antwoorden Ja als dat kaartje er niet geweest was, dat in snippers op 'den grond lag. Dat had haar trots den doodsteek gegeven. Dat had haar wilskracht verlamd, haar Vernederd en zwak gemaakt. Zij was bang voor i9en levei* v/aarin alle menschen haar zóó lou den behandelen, haar vertrouwen als een last, haar minste verzoek om raad als indringerig"- heid zouden opvatten. John Henry had dit alles zeker wel dfcdervon- den en zich ten laatste zelf weten te helpen. Maar hij was nu eenmaal een man, een echte man, en van kind af in een harde leerschool ge weest. Hij had niet behoeven te leeren ontbe ren en vergeten, zooals haar te wachten stond. Voor hem waren de duizenden speldenprikken van het begin iets heel gewoons, terwijl zij het was alsof iets haar de keel dichtkneep. Dat was de vrees en de afkeer van de armoede, van het uitgestooten en uit de hoogte behandeld worden, alsof men een misdaad begaan had en een geheel onwaardig mensch was. Maar bezoeker vroeg niet verder. Hij begon over zichzelf te spreken. „Nu ik ben den dag doorgekomen I" zeide hij luchtig. „Hoofdzakelijk ben ik aan het tele- phoneeren geweest I Met Parijs konden zij mij niet verbinden, cn eer ik eindelijk aansluiting kreeg met Weenen oud en grijs kan men er bij worden T Tijd dat schijnt hier bij jullie nog niets te beteekenen. Toen begon mijn ka- merbuurman te klagen, omdat mijn secretaris don geheelen dag en den halven nacht op de schrijfmachine klepperde I Ik heb hem geant woord: „Wees maar blij, dat de man zoo ijve rig is I. En als u een schrijfmachine uitgevonden heeft, die geen geraas maakt, kom er dan mede bij mij. Dan zullen wij samen goede zaken doen f" Ema keek hom van terzijde aan. Zij kende hem genoeg om te weten, dat hij niets zonder reden deed, en dus ook niet enkel praatte, om te pra ten. Hij hod een doel met die vertelling. „Wij spraken samen Engelsch l" ging van Lennep voort. „En ik zeide zeer beleefd tegen hem„Wat duivel, sir, wees xuot zoo zenuw- achtigT' Ofschoon ik het eigenlijk zelf ben. Toen kijkt hij mij met groote oogen aan, en v/ij beginnen allebei te lachen. Daar hadden twee oude clubgenooten uit Shanghai elkander ont moet. Ik was daar een goed jaar met .hem samen geweest. Hij deed in opium. „Weet je. Erna, opium brengt geld op I Dc Chineezen zijn er op belust als vliegen op sui ker, sinds wij hun in de veldtocht von 1841 in naam der Europeesche beschaving dat ver gif hebben weten op te dringen. Die opiummijn- VOf>RHAIïDï!if VILTSCHOENEN TOOI5 KIIV JkERÉRT, VANAF f 2 J.GROOTEH DORST LANGESTRAAT 80 heer verdiende dus veel geld. En altijd meer. Toen hij vijftig jaar was 'den vorigen heifst trok hij zich terug uit de zaken en wilde nu zijn leven eens gaan genieten I „En nu komt er iets treurigs het leven vond hem niet meer genietbaar I De man is op l Op gewerkt I Te laat gekomen I Er is niets meer voor hem te halen." Hij keerde zich plotseling geheel naar haar om. „En de moraal Mij dunkt, Emn, je moest je leven genieten, zoolang je nog jong bent, in plaats van het nutteloos door te brengen met arbeiden en treuren. Arbeiden is geen genot f j Er zijn wel zendelingen en andere vrome lie den, die, terwijl zij bidden, anderen eeuwig aan manen tot werken, omdat dat zoo vreeselijk prettig is, maar ik, die den arbeid kon, zeg „Neen T Arbeid is een dwong en daarom een harde noot om te kraken, want achter dien dwang staat de nood, de armoede I En die Hij iripaktc een gebaar, alsof hij iets leelijks wilde afschudden. v „Men moet slechts zoolang arbeiden, totdat men uit de armoede is. Dat is net alsof men zich uit een moeras werkt. Men voelt zich te genover zich zelf en anderen eerst als fatsoen lijk mensch, wanneer meit op het droge is en schoone kleederen aan heeft. Maar de meesten blijven erin steken! Vooral onbemiddelde meis jes, die in den tegenwoordigen tijd op eigen bee- nen willen staanl Zij moeten zich haar leven long afjakkeren, zij wordt bitter en haar bloei tijd gaat voorbij, zonder dat iemand er haar dankbaar voor is. Zie nu eens in den spiegcll Dat zou toch jammer von jou wezenl Of einde lijk nemen zij uit wanhoop den eersten den bes ten. Maar aan dien kerel gun ik je niet, Ernal „Kijk eens", ging hij voort, „als ik de keus had: arm of rijk, don ben ik gek genoeg om te zeggen: „Als het wezen kan, dan liever rijk!" Jij hebt de keusl Het hangt van jezelf af, of je wilt voortleven, zooals je het gewend bent, of je vrijwillig afscheiden van de maatschappij der vroolijke en tevreden menschen en allo klein geestige zorgen en ellende op je laden, die de vier-en-twintig aschgrauwe uren van den dag je brengen in den strijd om je dagelijksch brood. Dat gaat met stompen en slaan, Erna-liefI Dan zou je je verwonderen, hoe onbeleefd de wereld opeens tegen een jonge dame kan zijnl" Zij gaf geen antwoord en plukte de laatste stukjes van het noodlottige kaartje kapot. Dat was haar booze talisman. Dat ontnam haar al«1/ 3 Ie kracht en bevestigde zwijgend wat John Hei ry zeide. Hij schoof v/at dichter naar haar toe. ,Jk zou waarachtig niemand, en jou altlionaj niet, aanraden, zich te verkoopen, om aan dal armoede te ontkomen. Maar je hebt mij tocJ^j van al je vereerders gekozen in een tijd, toen^ je nog zeer rijk meende te zijn. Je hebt mij gc-4 kozen, omdat je mij graag mocht lijden onrf dat je von mij houdt, ondanks al mijn gebreke! die ik nu eenmaal niet kon afleggen, omdet dan waarschijnlijk niets van mij overbleefl J« bent op het oogenblik alleen bang, dat ik j< niet liefheb of liever, niet op de manier, zo* als je het verlangt. Ik moet iets anders k\ ji zien don je eigenlijk bent, en dat kan ik j niet". Ja. Dat was hetl Zonder 'Kem aan te zit krakte zij een paar maal, bitter glimladiend. „Be kan mij niet verzoenen met je besluit on te studeerenl Dat is niets voor vrouwenl Hd maakt haar tot karikaturen van onszelf! Ik hd genoeg van de wereld gezien, om erover t< kunnen oordeelen, cn overal heb ik bevonden dat vrede en verstand slechts daar heerschen waar vrouwen en mannen elk hun eigen au beidsveld hebben. De mannen in het openbaar de vrouwen in huis! Dat is haar rijk. Daar bc hooren zij. Neem mij niet kwalijk, dat ik d$ banale dingen nog eens ophaal maar de waa heid kan tenslotte op geen andere manier ge zegd worden. Deze waarheid Is eeuwig. Zoolanf er menschen waren, is het altijd zoo geweest Hoe wil jullie nu opeens alles omverwerpen? D vrouw kan niet strijden tegen den man. Daar voor is zij te zwak. Dus moet zij hem gehoorzal men. Dat is een natuuryvet." {Wordt

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1921 | | pagina 1