buitenland.
P. Middenstands IWiotWj
LIPS' SAFE-I
b
binnenland!-
Ds roman van m studente.
„DE EEMLANDER"
S Monsterkamers: PAPENBOFSTEDE
8en jaar vast
zes maanden opzenr»:ng
een dan
Berichten.
HOTEL „MONOPOLE".
Morgen: ERWTENSOEP m. WORST.
WILLEM GROENHUIZEN
2IE ETALAGE ALS STEEGS Ie KLAS GOEDEREN
FEUILLETON.
20e Jaargang No. 159
ftt post 1 3.—. P« «ek toet eratfa wreker,n*
legen ongelukken} f 0.17*. etzondetlijke nummer»
jf C.05.
DIRECTEUR-UITGEVER» J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWM
TEI INT 613.
Woensdag 4 Jauuari 1922
PRIIS DER ADVERTENVIEN met inbegrip van cc»
ócwiisnummcr, elke regel meer f 0.25, diemt.ianbie*
dingen en Lictdadiqhcids-adveitenticn voor de helft
der prijs Voor handel en bedrijf bestaan xccr
«oordeel ige bepalineeo •oor het adverteeren. keno
circulaire. bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
I VLEESEHHOÜWER EN LAMME
SIT,CBILEEBISOESI.
I Winkel: HOF 16 TEL. 6!S
Politiek Overzicht.
Van de 225 millioen Mohammedanen der
parde bevinden zich, in ronde cijfers uitgedrukt,
jïOO millioen onder Engelsche heerschappij of
Onder rechtstreekschen Engelschen invloed.
Daarvan wonen in Indië ongeveer 10 millioen,
ide overigen in de Afrikaansche koloniën, ver
der in de niet tot Indië behoorende Aziatische
koloniën, den Maleischen Archipel, Arabië (met
Oman, Jemen, Hedsjas, Oost-Jordanië, Mesopo-
tomië), Cyprus en Palestina. Met zijn 65 mil
lioen Indische Mohammedanen is Engeland de
grootste Mohammedaansche staat. Daarop volgt
Nederland met een 35 millioen Mohammeda
nen, daarna Frankrijk met 26 en China met 25
millioen. Uit vrijen wil hebben nergens ter we-
feld al deze Mohammedaansche millioenen een
duurzame Engelsche heerschappij gewenscht
geraadpleegd zijn de volkeren dan ook nooit.
'Maar uit de overtuiging, dat het bezit van deze
©f gene plaats der wereld in economisch op
zicht Engeland baat zou brengen, of dat het eene
©f andere punt belangrijk was voor de beveili
ging van de Engelsche scheepvaart, vloeiden de
practische stuppen voort om deze gedochte te
Verwerkelijken. Wat de volkeren er ook tegen in
mochten brengen, Engeland had daar moling
Ban. Maar men wist deze politiek van toeëige-
iring dikwijls te hullen in 't kleed van een ze
kere naastenliefde door te verklaren, dat men
't als zijn plicht beschouwde voor de ontwik
keling der toevertrouwde bevolking te zorgen,
'Als doel der Engelsche politiek werd van tijd
tot tijd voorgesteld door een geleidelijk gewen
nen aan orde en wet, door opleiding tot ar
beid en verdraagzaamheid, door ontwikkeling
van de natuurlijke rijkdommen van 't land en
de eigenschappen ziiner bewoners ten slotte het
protectoraat overbodig te maken en het land en
zijn bewoners de vrijheid te geven, waarvan zij
pas dan een goed en nuttig gebruik zouden kun
nen maken.
De vroegere medewerker in 't Oosten van de
Kölnische Zeitung, die zich met vorenstaande»
kwestie bezig houdt, is van oordeel, dat tegen
een dergelijk programma niets kan worden in
gebracht alleen was het steeds een onuitge
maakte zaak geweest, of en wanneer voor dit
of dat land het tijdstip was aangebroken, dat
de „beschermende" mogendheid het aan zich
zelf kon overlaten voor Engeland ^ou, ondanks
alle vorderingen, die een land onder Engelsch
beheer kon hebben gemaakt, een opgeven van
de protectoxaatsposilie volkomea onmogelijk
zijn, zoolang niet de zekerheid bestond, dat het
gebruik, dat het land van de vriiheid zou ma
ken, in dezelfde mate het Engelsche belang zou
bevorderen als de protectoraatspositie dit tot
nog toe Engelond had gedaan van dit principe
zou Engeland nooit vrijwillig afstand doen.
Sultan Abdoel Hamid had door een pan-isla-
mitische toenaderingspolitiek de gedachte van
de Mohammedaansche belangengemeenschap
trachten te verbreiden. Als kalif. die door onge
veer 2T5 millioen Sunnieten (een Mohamme
daansche secte) wa» erkend, kon hir een zeker
succes verwachten, dat, ondanks den korten tijd,
IMWW1T h i TElïPHm h 30
Deposito-Ren*4*:
O
4 *,'2 o
31 3 o,0
n
met uitbleefChineesche en Maleische, Midden-
Af rikaansche zendboden uit Soedan, Tibesti en
van het Tsjadmeer kwamen te Constantinopel
aan en keerden als verbreiders van de pan-isla-
mitische idee naar hun vaderland terug. Het doel
der beweging was het uit den weg ruimen der
buitenlondsche, bovenal der Engelsche heer
schappij. De middelen daartoe zouden zijn op
leiding tot de Islamitische gemeenschap, doelbe
wuste arbeid van school, pers en moskee, aan
sluiting bij anti-Engelsche mogendheden, ont
wikkeling van 't legerwezen, voorlichting van 't
volk omtrent de macht van vreedzame midde
len, zooals staking, blokkade's van verschillen
den aard, den rug toekeeren oan vreemde instel
lingen, enz.
Genoemde medewerker aan 't Duitsche bind,
die wij zooeven reeds aanhaalden, geeft als zijn
meening te kennen, dot, wanneer Abdoel Hamid
voldoende geldmiddelen voor dit doel gebruikt
had of had kunnen gebruiken, het succes veel
grooter zou zijn geweest. Na den val van dezen
laatsten werkelijken sultan scheen het, of de
systematische pan-islamitische activiteit was in
geslapen. Het was echter voor de Anotoliërs
weggelegd Abdoel Homid's. ideeën verder te
verwerkelijken. Te Angora zijn pon-islamitische
besprekingen gehouden en overeenkomsten on
derteekend, waarvan de werkelijke omvang on
bekend is. Als deelnemers werden genoemd af
gezanten uit Perzië en Afghanistan, Bochara en
Sjiwa, Arabieren uit Mesopolomië en Syrië en
vertegenwoordigers uit Midden-Afrika.
„Wanneer Egypte en Indië, Marokko, Tripolis
en Tunis en andere landen", aldus genoemde
Oostersche medewerker, „niet vertegenwoordigd
waren wat overigens twijfelachtig is be
hoeft zulks geen uitleg. De Mohammedanen
van Indië hebben levendig deel genomen aan
de benorde positie van Turkije en deszelfs schit
terende verdediging en door den Aga Khon te
Londen zeer duidelijk laten verklaren, dat 't z.g.
verdrag van Sèvres, waardoor Engeland, Frank
rijk en Italië Turkije versnipperen en er mee
dreigen den kalif uit Europa te gooien, een diep
gevoelde beleediging van do 65 millioen Indi
sche Mohammedanen was. Wnt Abdoel Hamid
in de7.en omvang niet gelukt is, heeft do Ann-
tolische volksvergadering en Moestafa Kemol's
politiek en militair beleid tot stand gebracht.
Het is kenmerkend, dat, ondanks de Engelsche
bemoeiingen om de Arabieren van Irak tegen
de Turken uit te spelen, de betrekkingen niet
alleen goed zijn gebleven, maar beter ziin
geworden don zij ooit ten tijde van de
Turksche heerschappij over Arabië
Wij mogen en moeten thans van een
tot stand gekomen en veelbelovende Isla
mitische gemeenschap spreken. Van uit dezen
gezichtshoek bezien, dient alles te worden be
oordeeld, wat er in de wereld van den Islam ge
beurt en bpvenal elke beweging tegen de vesti-
no- r-f bandhaving van een buitenlondsche
heerschoppij."
Dit heeft ook betrekking op de Egyptische
kwestie, waarover wij in de overzichten der laat
ste dagen aandacht vroegen en welke actie een
eigenaardige verweving en verwikkeling geef'
te aanschouwen van Mohammedaansche en na
tionalistische sentimenten.
DE CONFERENTIE TE CANNES.
P a r ij s, 3 Jan. (B. T. A.) Briand is naar
Cannes vertrokken met den trein van 5.35 uit
Parijs. Op het oogenblik, dat de trein zich in be
weging stelde, zag men lord Curzon, die aan het
Gare de Lyon aankwam met den trein Calais-
Middellandsche Zee, naar Briand toesnellen,
Briand gaf onmiddellijk last tot stoppen en on
derhield zich met den Engelschen minister, die
a! hollende naast den wagen van Briand was ge
bleven. Briand scheen blij verrast door de on
verwachte aankomst van Curzon. Deze zeide
hem, dat zijn trein om kwart voor 6 weer ver
trok. Briand zeide tegen Curzon, dat hij er zoo
goed uitzag, terwijl Loucheur hem: „Tot weer
ziens" toeriep.
Londen, 3 Jan. (N. T. A.). Lord Curzon
is hedenmorgen naar Cannes vertrokken. "Be
halve Lloyd George en Worthington Evans zijn
van de Britsche kabinetsleden Churchill en
Horne reeds te Cannes aanwezig.
B e r 1 ij n, 3 Jan. (N. T. A. Draadloos.).
Het bericht uit Parijs, dat Rathenau naar Can-
nes zal gaan om niet-officieel deel te nemen aan
de confeicntie daar, wordt bevestigd. Officieel
is de Duitsche regeering natuurlijk niet verte
genwoordigd.
De kali-industrie van den Elzas.
Berlijn, 3 Jon. (N. T. A. Draadloos). Dc
Franschc deskundigen geven toe, dat dc 1 -i-
industrie in den Elzas volkomen fiasco heeft
geleden in de paar laatste jaren; zij erkennen,
dat een samenwerking met de Duitsche kali-in
dustrie noodzakelijk is.
gift voor dc Duitsche kinderen.
B e r 1 ij n 3 Jan. (N. T. A. Draadloos). De
opperburgemeester te Dresden kreeg van de
Peruaansche kinderen voor de noodlijdende kin
deren van Duitschland een gift van 100,000
mark.
Duitsch scheepvaartverkeer.
Berlijn, 3 Jan. (N. T. A. Draadloos). Het
geheele scheepvaartverkeer van Hamburg
1021 overtreft meer dan tweemaal het verkeer
van 1920, bedraagt zesmaal zooveel als het ver
keer in 1919 en is nog maar ongeveer een derde
minder dan het geheele verkeer in 1913.
Duitsch stoomschip gezonken.
Kiel, 5 J a n. (W. B.). Volgens een mededee
ling van de reederij Diederichsen is haar trawler
„Tehmara", waarvan men eergisteren noodsig
nnlen had opgevangen, gezonken. Drie opvaren
den zijn door een stoomtrawler gered. Over het
lot der overige leden van de bemanning ver
keert men nog in het onzekere.
DE IERSCHE KWESTIE
De Dail Eirennn weer bijeen.
Londen, 3Jan. (N. T. A.). De Dail Eireann
heeft heden de besprekingen inznke de Engelsch-
Iersche overeenkomst hervat. Walsh (afgevaar
digde van het district Cork) hield een rede ten
gunste van de overeenkomst. Hij zeide, dat hij
tijdens het reces van den Dail Eireann een groot
aantal kiezers had bezocht en hoewel hij zelf
een der „strongholds" was en van Sinn Fein
moest hij als eerlijk man toch bekennen, dat ne
gen van de tien kiezers vóór ratificatie der over
eenkomst waren. De Iersche vertegenwoordigeis
konden thans opnieuw een vernietigenden bur
geroorlog' in het leven roepen, of wel zich in
het onvermijdelijke schikken en het volk red
den.
Hij zeide, dat het Iersche volk klaarblijkelijk
genoeg had van de „Jiu-Jitsu"-politiek van den
Dail. Voorts gaf hij een overzicht van den toe
stond, waarin de Zuid-Afrikaansche republiek
verkeerde na afloop van den Boeren-oorlog en
zeide, dat Ierland zich thans in een zelfde posi
tie bevond.
De minister van handel, Blyth, verklaaide
zich eveneens uitdrukkelijk ten gunste der over
eenkomst. Hij zeide slechts één beginsel te er
kennen n.l. te kiezen, wat het beste was voor
Ierland. Hij geloofde, dat, indien het Iersche
volk zich voor een republiek uitsprak, het niet
dacht uan constitutioneele privileges, maar oan
de vrijheid van Ierland. Volgens hem was de
repub'iek een middel tot het doel en tevens het
beoogde doel zelf.
Engelsche steun aan Roemenië.
Londen, 3 Jon. (N. T. A. Draadloos). Hal
stoomschip Airemore is gisteren van Liverpool
naar Constanza oan den mond van den Donau
vertrokken met vee en pluimgedierte voor de
boeren in Roemenië, els en gift van het Britsche
comité voor het herstel van den landbouw in de
geallieerde landen. Het comité heeft in het ge
heel een som bijeengebracht van een kwart mil
lioen pond sterling.
De werkloosheid in Denemarken.
Kopenhagen, 3 Jan. (N. T. A. Draad
loos). In de Kerstweek is het aantal werkloozen
in Denemarken vermeerderd van 7T.8I3 tot
78.895, het hoogste aantal, dat ooit werd be
reikt. In de Kerstweek van T920 bedroeg het
48.000. Het sterkst is het aantol werkloozen in
den tabakshandel toegenomen, daar verschillen
de fabrieken gesloten zijn wegens het opmaken
der jaarbalans.
Yerk.vrsconfcrcntie van Bolkan-stutcn.
Berlijn, 3'Jon. (N. T. A. Draadloos).
Uit Belgrado wordt gemeld, dat aldaar oen door
de Zuid-Slavische regeering bijeengeroepen ver-
kecisconfercntie der Balkonstaten is geopend. Op
deze conferentie zijn, behalve Zuid-Slaviü ook
nog Bulgarije, Roemenië en Griekenland verte
genwoordigd, alsmede de internationale slnap-
wagonmautschnppij cn de Orient-expresmaat-
schnppij.
Hongoarsche gezant "te Washington.
B cr 1 ijn, 3 Jan. (N. T. A. Draadloos).
Volgens een bericht uit Boedapest is graaf
Ladislaus Sechenyi tot Hongaorsch gezant te
Washington benoemd.
Koersverandering in Rusland.
Moskou, 3 Jon. (N. T. A. Draadloos). Ter
gelegenheid van de jaarwisseling publiceeren de
blac'en artikelen, waarin de toekomst van het
land wordt besproken. Uit deze artikelen blijkt,
dat het vertrouwen op het succes van de door
de sovjelregeering ingeslagen nieuwe politieke
richting ten behoeve van de economische herle
ving van het land zeer groot is.
Dc rede van Trotsky.
Trotsky heeft op 27 Dec. op het Al-Russische
Sovjet-congres een groote rede gehouden over
den toestand van het roode leger. De Informa
tion geeft hieromtrent uit Helsingfors o. a. de
volgende bijzonderheden van haar correspon
dent. De rede van Trotzky was uitsluitend gi
wijd aan technische militaire vraagstukken. Hij
ontliield zich van elke toespeling op politiek ge
bied. Trotzky begon met een uiteenzetting der
gevolgen van de demobilisatie, waartoe op het
Sovjetcongres in Maart 1921 besloten werd.
Die demobilisatie, die door hem een reusachtig
werk werd genoemd, was in slechts enkele maan
den voltooid.
Na deze inleiding drong Tritzky aan op een
intensieve oefening van het leger, zoowel phy-
siek als intellectueel en moreel. Men moest
daarom de militaire academies, waar uitstekend
militair onderwijs wordt gegeven aan jongelie
den uit den arbeiders- en boerenstand, op peil
houden;, op deze academies krijgen zij onder
richt, Ier zijde gestaan door de officieren uit het
vroegere Russische leger, die de partij van het
volk hebben gekozen.
Het roode leger, ging Trotzky voort, heeft een
zeer belangrijke taak vervuld; het heeft een ein
de gemaakt aan het „banditisme", dat, vooral in
het Zuiden, eiken opbouwenden arbeid tegen
hield.
Na op een groote landkaart troepen aange
wezen te hebben, waar dc troepen van Petljoero
en de Karelische afdeelingen opereerden, VToeg
Trolzky:
„Wat beteekent dot alles Beteekent het een
provocatie tot een oorlog? Moeten wij ons alles
zonder verzet laten welgevallen Neen, wij
willen den vrede, maar cr zijn grenzen aan ons
geduld."
„Londen", aldus ging Trotsky voort, „zal ons
misschien spoedig voorstellen een formeel ver
drag te sluiten. Onze vijanden moeten zich dus
haasten, wonneer zij ons op het laatste oogen
blik nog willen doen verdwijnen. Zij willen het
ijzer smeden wanneer het heet is. De bladen
van de „Franschc witte garde" hebben over het
algemeen niet het minste vertrouwen in onze
vreedzame bedoelingen. Zij beweren, dat er in
Rusland een militaristische partij is, die den
oorlog predikt. Dat is het beeld, dat de Euro-
peesche bourgeoisie zich van ons vormt. Wij
echter kennen een land, dat aan ons grondge
bied grenst, dot een vredesverdrag met Rusland
teckent en tegelijkertijd benden uitrust en bewa
pent om die tegen ons uit te zenden. Een der
gelijke handelwijze moet op den duur een oorlog
provoceeren.
Kameraden, gedelegeerden, journalisten, di
plomaten f Wij wenschen den vrede, maar men
geeft ons geen vrede. Om weerstand te bieden
oan de aanvallen onzer vijanden, handhaven wij
ons roode leger, dot strijden zal tot het einde.
DE OPSTAND IN KARELIË.
Helsingfors, 2 Jan. (W. B.). Bolsje
wistische troepen, toegerust met artillerie en
cavalerie, welker getalsterkte die der Kareliërs
overtreft, zijn thans een groot offensief tegen
Porujarvi begonnen.
De Kemolistcn cn dc Oekraïne.
B o r 1 ij n, 3 Jan. (N. T. A. Draadloos.)!*
Te Angora vergadert sedert I Jan. een confer
rentie, met het doel een overeenkomst met d»
Sovjet-Oekroinc te sluiten.
DE SPANJAARDEN IN MAROKKO.
M a d r i d, 3 Jan. (B. T. A.) De bladen mei'
den, dat do koning en koningin met Drie Kor.'i-
gen naar Melilla zullen gaan.
Laciervu, die uit Marokko teruggekeerd is*
heeft verklaard, dat hij niet von plan is af td
treden. De onderhandelingen over het vrijkoopen»
van de gevangenen zijn op c'.cn goeden weg, al
is er ccnigc vertraging in gekomen, omdat menr
geen wuarborgon kon geven aan de afgezantcu
van Abdcl Krim.
De chef vun den gcncralen
stof neemt ontslag.
Madrid, 1 Jon.*(B. T. A.). Do chef van
den gencralen staf, generaal Weylcr, heeft zijn
ontslag genomen.
Uit Mesopotamia.
Londen, 3 J a n. (N. T. A. Draadloos.). D*
Britsche luchtmacht-troepen zullen na I Oei*
a.s. moeten zorgen voor dc handhaving der or*
de in Mesopotumië, als het Engelsche leger dit
gebied znl ontruimen. Er blijven daar dm*
slechts enkele eenheden, troepen om wacht*
dienst to doen. De zes eskoders luchtmacht^
die nu reeds in Mesopotamia zijn, zullen, naar
ofïiciecl wordt bericht, vermeerderd worden
met twee eskadersongeveer twintig vliegtui*
gen. Deze nieuwe machines zullen troepen ver*
voeren elk vliegtuig zal tien man kunnen vero
voeren, waardoor de mccilijkc gcforceerdd*
marschen door de woeste gedeelten van 't lnn<j'
worden vermeden.
Uit Britsch-Indië.
Moskou, 3 Jan. (W. B. Draadloos). Da
politieke conferentie der Indische geestelijkheid
besloot om volledig te breken met de Britschk
Indische regeer in g.
Het geschil tusschen Chili en Peru.
B e r 1 ij n, 3 Jan. (N. T. A. Draadloos). Hel
nieuwe antwoord van Peru op dc Chileenschflt
nota verlangt arbitrage voor de aan Chili ver*
weten' contractbreuk.
Verspreide Berichten.
Over 3000 jaren.
Toen H. G. Wells, de beroemde Engelsche
schrijver, zijn beroemd werk over de geschiede-
nis der menschheid schreef, had hij met grootaf
moeilijkheden to kampen, daar de menschcn vna
3000 jaren geleden zoo zorgeloos waren ge
weest voor den historicus uit lutere tijden nief
voldoende materiaal na te laten, waaruit hij hun
zeden, gewoonten, gedachtenwereld, enz. zoui
kunnen opmaken.
Een bouwvereeniging te Londen is echter on
zelfzuchtig genoeg geweest het den geschied
schrijvers uit latere eeuwen gemakkelijker ta
willen maken en heeft zich tot den heer Well*
gewend met het verzoek haar mede te deelcn,
welke voorwerpen hij het meest geschikt vond
om begrip van dezen tijd bij de menschcn vanl
4921 bij te brengen. Deze dingen zullen name
lijk in een cassette gedeponeerd worden in het
fundament van ijzerbet on van een gebouw, dof
dcor de vereeniging gebouwd zal worden.
De door Wells opgegeven lijst is niet onbe*
langrijk. Zij bevat o.a. een klosje garen, ecni
scheer-apparaat, r-en manicure-etui met benoo*
digdheden, cn „Hoe gedraag ik mij in gezel*
schap?", een spoorboek van voor en na dew
oorlog. Men gelooft, dat het fundament 3000(
jaar zal kunnen bestaan.
Uit de Pers.
HET CONFLICT IN DE METAAL-
NIJVERHEID.
Dc Metaalbewerker, weekblad van deni
Alg. Ned. Metnalbewerkersbond, schrijft, dat dal
besturen der arbeidersorganisaties bij de onder*
handelingen met het dagelijksch bestuur van dent
Metaalbond alle overtuigd waren, dat doorstakeW
uitsluitend onder de leuze: in geen geval loons*
verlaging, niet wel mogelijk vos.
Weldoen is ware religie.
JPWEI,IER - AMERSFOORT
Groote keuze
cioor
RUDOLPH STRATZ
uit het Duitsch door
Mevrouw A. E. NUIJS—POSTHUMUS.
60
„En dan," ging Meta voort, „moet je altijd
flink uitkijken of er geen nieuv/e leerlingen in
het zicht zijn. Het beste is van tijd tot tijd aan
ide buitenlanders te vragen, of er niemand uit
hun land overkomt, en dan zorg je, dat de
betrokken persoon hem schrijft en hem Heidel-
.berg als universiteit en jou als onderwijzeres
'in de Duitsche taal aanbeveelt Zoo vernieuwt
de menagerie zichzelfanders zou zij langza
merhand uitsterven
De huisjuffrouw diende een jongen man aan
•n liet hem binnen. Erna wierp haar vriendin
•en triomfantelij-ken blik toe.
„Ik heb de menagerie vandaag reeds ver
meerderd I Deze Iersch-Amerikaansche gent
leman met zijn roode haren wees maar niet
bang, hij streekt nog geen woord Duitsch f
I is de lokvogel I Let maar eens op er komen
er nog' meer
Met koele beleefdheid wendde zij zich nu tot
den bezoeker, en vroeg, wat hij verlangde. En
werkelijk, de Ier kwam nog zoo laat in den
avond, om zich voor den cursus aan te melden.
I Erna' knikte.
„Ik moet u er alleen opmerkzaam op maken,
mijnheer," zeide zij in het Engelsch, „dat me
juffrouw Wiggers hier geen les meer geeft. U
zult het dus met mijn onderwijs voor lief moe
ten nemen I"
Een glans van genoegen vertoonde zich op
het hoekige, baardelooze gelaat van den Ier.
en twee rijen breede, witte tanden kwamen te
voorschijn. Hij aarzelde.
Eigenlijk," begon hij, „waren nog drie land-
genooten van mij ook van plan om Duitsch
te leeren, en misschien
„O zeker I Laat de heeren maar komen 1"
zeide Erna vol blijde verrassing.
Opeens schrikte zij. De Ier haalde zijn por-
temonnaie uit den zak. Hoeveel het honorari
um voor de lessen bedroeg, vroeg hij, met een
biljet van honderd mark in de hand.
Erna moest even iets slikken, dat haar be
nauwde. Dit was het beslissende oogenblik, het
groote keerpunt in haar leven. Zoodra zij geld
aannam, ging zij van de bezittenden over tot
de arbeidenden. Wie zou dat gedacht hebben,
drie dagen geleden, toen zij in de fabriek de
drijfriemen en raderen hoorde gonzen, die haar
de werkgeefster, toebehoorden? Toen zou zij
gelachen hebben bij de gedachten, dat zij bin
nenkort zelf arbeidster zou zijn, evenals die
honderden vrouwen en meisjes in de fabriek
Zij wist zich echter te beheerschen.
„Vijf en twintig Mark per maand, mijnheer
zeide zij droog en zakelijk als een kassier.
Zij wilde het biljet wisselen, doch de Yankoe
wilde geen geld terugnemen. Zóó was het im
mers goed I Hij cn de drie onderen samen op
de les. Om twee uur nietwaar?
„Ja, van twee tot vier I" bevestigde Erna be
daard en bracht hem tot aan de deur. „Tot we-
derziens, mijnheer I"
Toen hij weg was, keek zij peinzend naar het
bankbiljet.
„Hoeveel zulke blauwe papiertjes heb ik in
mijn leven al uitgegeven," zeide zij, „meest
voor onzinnige dingen, en zonder dat ik er bij
dacht. Ik vroeg er papa en later miin aanstaan
de om, en dan kreeg ik zooveel ik wilde, als
een verwend kind een stuk speelgoed. Dit is
het eerste geld, dat ik zelf verdiend heb f Net
genoeg, om mij aan de universiteit te la»en
Inschrijven en mijn collegegelden te betalen.
Dit schijnt mij een goed voorteeken te zijn l"
„Eigenlük moet je dit geld nog verdienen I"
meende Meta Wiggers. „Het is maar een voor
schot
Erna knikte levendig. Haar oogen glinsterden
en haar bleek gelaat bad iets meer kleur.
„Je hebt gelijk. Hét is een wissel op de toe
komst I Ik zal hem honoreeren I Ik weet dat
ik het kan, want ik wil het I En nu, Meta, ga
gerust heen I Je staat hier toch op heete kolen
en smacht naar mijnheer Bonifer I Groet hem
van mij I"
„Ga een oogenblik mede l" stelde Meta voor.
Erna wendde zich afzij was weer ernstig
geworden.
„Ik pas niet bij jullie I Jullie bent vroolijk en
ik nietik heb veel verdriet en daarmede moe*
je anderen niet lastig vallen f Laat mij dus
maar alleen in mijn kamertje en wel bedankt
voor de menagerie I"
Meta gaf haar een kus.
„Adieu, arme Erna I En als Jk terugkom,
help ik je misschien nog een paar maal met je
lesgeven, totdat alles goed loopt. Als je er oan
gewend bent, gaat het vanzelf en 's morgens
heb je tijd voor de colleges, en 's avonds, tot
middagnacht, voor je eigen studie".
Zij hnd de deur reeds in de hand, toen zij
zich nog even omkeerde.
„O ja, dat wilde ik je nog zeggenzoo
even kwamen wij, Bonifer en ik, professor Von
Arras tegen. Hij was op weg naar het station
om te vertrekken. Ik heb hem over jou gespro
ken en hem verteld, welk een groot ongeluk
je getroffen heeft".
„En wat zeide hij vroeg Erna onverschil-
I'S-
„Niets I Hij liep door, heel langzaam I"
Erna zuchtte even en maakte een afwerend
gebaar.
„Dat alls is afgedaan, Meta. Bij al mijn onge
luk is het een groot geluk, dat ik jouw plaats
kan innemen. Nu zorg ik voor mij zelf en heb
i niemand ter wereld noodig en zeer zeker
I niet mijnheer professor Von Arras I Adieu I"
Meta vertrok en Erna haalde een paar maal
diep adem en strekte de armen uit. Zij was in
veilige haven, geborgen v.:or de mannen, be
waard voor hun vriendschap van één dag als
voor hun tirannieke liefde. Zij was vrij, volko
men vrij, om het leven vol moeite en arbeid,
dat voor haar lag in te gaan I"
VIJFTIENDE HOOFDSTUK.
Opnieuw kwam de huisjuffrouw binnen, naar
gewoonte met dikke vilten pantoffels aan, die
haar loopen onhoorbaar maakten, zoodat Erna
haar eerst opmerkte, toen zij achter haar stond.
„Lieve juffrouw Schwemmelmann I" zeide zij
meer of min ongeduldig. „Laat mij vanavond
toch met rust, dat heb ik noodig. En zoudt u
1 dan niet even willen aankloppen, eer u bin
nenkomt
De goede ziel stamelde een verontschuldig
grinjr.
„Ik dacht dat u weg was, juffrouw I De on*
deren zijn allemaal weg met juffrouw Wiggers^
en toen docht ik dot u ook mee was I Nu is did
heer gekomen en heeft naar u gevraagd en ge*
zegd, dat hij niet kon terugkomen, omdat hi|
spoedig op reis moesten nu wilde hir aan uvf,
tafel iets aan u schrijven."
Erna stond langzaam op.
„Welke heer vroeg zij.
„Die professor och, nu ben ik den noaral
vergeten daar staat hij bij de deur
Erna keerde zich om en zag iemand op dei!
drempel staan. Op dit oogenblik gevoelde zij
alleen de ondergane krenking. Zij ergerde zich,,
dot zij zoo overvallen werd, en den bezoeker)
nu niet kon wegsturen, zooalshij haar dienl
morgen gedaan had.
„Kom binnen, professor I" zeide zij koel be*
leefd, terwijl juffrouw Schwemmelmann ver*
dween. „Vergeef mij mijn verbazing. Dc meen*
de, dat u reeds ver von Heidelberg waart I"
Hij vatte haar slap nederhongende hond ent
zag haar in de oogen.
„Ik vertrek ook met den volgenden treii^,
maar eerst wilde ik u nog even spreken. Ik heh|
gehoord welk een groot ongeluk u getroffen'
heeft en
Erna viel hem in de rede.
„Wilt u geen plaats nemen En vriendelijk
bedankt voor uw deelneming. Het is de waur*j
heidik ben nu arm T Mojar laat ons daar niet/
verder over praten I Waartoe zou dot dienen 2*
„Is u werkelijk reeds zoo verbitterd, juffroum
Bauernfeind vroeg hij.
(Wordt vervolgd^
