Frans Jozef Bitterwafor^Kf
A. v. d. Weg, Lang est r.23
Reparatiën
„L'HIRONDELLE'
Kajaars-falè en Kneden.
Drijfschalen
KIEWEC, UIBESTRUT 39
I JOH. VAM DIJK.
OE EEMLANDER'
BUITENLAND.
Dames-Mnde-Magazijn
FEUILLETON.
OE GENEZER
aan Tennis-Rackets
Ue Jaargang No. 39
r>_
IRONHFMENTSPBIISpcr 3 maan^c° v°°r Amcr*.
jPDunniminiur&ua foo£t r. 11Q_ Jdem tanci
)tr post f J.-*, P« wccfc (met gratia vcrzckeria.
kgen ODgelukkfo) f 0,176. lizonderlyka nummers
jp' omJ J
Sr
jtWIERSFOORTSGH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVERt J. VALKHOFF. arnheMSCHE POORTWAL 2 A. POSTRïKEMINO N». 47810. TEL. INT. sta.
Dinsdag ID Augustus 1922
•'SUS DER ADVERTENTIEH met inbegrip van ecn
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbic*'
dmgca en LicidadIgheid*adYcitentiën voor de helfti
der prijs. Voor handel cn bedrijf bestaan zeer'
voordcctige bepalingen voor het advertccrcn. Eena
circulaire, bevattendo do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
De krantenkoning
NorthoSiffe. f
f Londen, 14 Augustus (Reuter),. Lord
Northcliffe is overleden.
Met Lord Northcliffe is een geduchte macht,
een internationale vermaardheid genoot
naor geenszins in de wereld algemeen werd
j bemind heengegaan. Den thans overleden
ïers-millionair kon men o. a. leeren kennen uit
ten Londensche correspondentie, die een veor-
ien dagen geleden voorkwam in de Frankfurter
£eitimg en waarin uitvoerig de Britsche pers
tozerd behandeld. Er blijkt uit de mededeelingen
van den briefschrijver, dat er in het Vereenigd
Koninkrijk 2300 publicaties bestaan, die als
krant (newspaper) zijn geregistreerd. Onge
veer 180 daarvan zijn in Groot-Brittannië ver
schijnende dagbladen. Het zal veel zijn, zegt de
correspondent, wanneer een dozijn bladen in
verdere kringen, b. v. op het vasteland van
Europa, werkelijk bekend is, men slaat dus al
bij voorbaat de plank mis, wanneer men aan
neemt, dat het door de persagentschappen
„doorgezeefde" en voor het overbrengen naar
Europa uitgekozen extract „Engelsche pers
stemmen" toestaat ook maar tennaastebij be
trouwbare conclusies te trekken uit de hoeveel
heid perswijsheid, die eiken dag over het En
gelsche volk wordt uitgeschud. In Londen al
leen worden perdog niet minder dan 6 millioen
kranten-exemplaren verkocht De correspon
dent vraagt zich af in hoever de bladen iets
>f iemand van belang representeeren.
Een moderne krant, aldus de briefschrijver,
is een zeer duur „apparaat", waarvan 't be
drijf zonder een zeer solieden zakelijken grond
slag volkomen ondenkbaar is; de mercantiele
zijde is echter bij 't meerendeel der Engelsche
en met name der Londensche pers derwijze
domineerend, dat de politieke zijde zeer sterk
of volkomen op den achtergrond wordt ge
drongen. En juist de grootste bladen zijn de
meest „onpolitieke"
„Dat beteekent niet, dat zij zich niet met
poli.iek, bovenal binnenlandsch-politieke vraag
stukken bezig hielden, maar dat het lawaai, dat
ij maken, het oir dat zij zich geven en van
tijd tot tijd ook de invloed, dfen zij uitoefe
nen, heelemaal niet evenredig zijn aan hun
eigenlijke politieke gehalte en him bedoelingen.
Dat geldt zeer in 't bizonder voor de Londen
sche pers en voor de Londensche ui t ge vers-
koncerns, die telkens een groot aantal kranten
en tijdschriften gesticht of, wat de regel is, op
gekocht hebben en dit geleidelijkweg over 't
^eheele land uitbreiden. Deze kranten-uitgeve
rijen zijn op de meest uiteenloopende wijze
ontstaan." 1
Het meest bekende geval is dot van lord
Northcliffe, die in een tijd, dat de Londensche
pers in een ongunstige positie verkeerde, in
1896, met T5000 pond sterling, maar met een
onoverwinnelijk fonds van zin voor business en
journalistieke vaardigheid de Daily Mail sticht
te. Thans is de Harmsworth-groep de grootste
en voor dit type de leidende groep. De Times,
die pas veel later werd verworven, Evening
News en Weekly Dispatch- en verscheidene
dozijnen tijdschriften zijn de voornaamste on
dernemingen van Northcliffe, terwijl de geïllu
streerde Daily Mirror en Sunday Pictorial be-
hooren aan den broeder van Northcliffe: lord
Rothermere; deze controleert ook verscheidene,
niet zeer belangrijke provinciale bladen, zoo-
als Leeds Mercury en de Glasgowsche Daily
Record. In New-Foundland heeft de Harms
worth-groep zeer uitgebreid boschbezit en pa
pierfabrieken. Ecn andere voor deze neiging tot
monopoliseercn kenmerkende uitgeverstrust is
de Berry-groep, waarvan het hoofd sir Berry
is.
Lord Northcliffe, merkt de oor respondent op.
zou hem niet willen beschouwen als journalist
en stellig is Sir W. Berry in de eerste plaats
organisator, stichter en kooper van bladen en
dergelijke ondernemingen. Maar hij was het
van den beginne af aan; op 22-jarigen leeftijd
stiahtto hij de Advertising World. Von toen
af ontwikkelde hij zich tot een der grootste en
rijkste uitgevers van Engeland, aan wien de
Sunday Times, Financial Times, Daily Graphic
en verscheidene andere ondernemingen behoo-
ren. Hij is ook geïnteresseerd bij de Western
Mail (Cardiff). De familie Berry onderhoudt fi
nancieel© relaties met de grootindustrie en met
name met de ondernemingen van wijlen lord
Rhondda. Zeer ver vertakt zijn ook de uitge'
vers-belangen van de Hulton-groep, waarvan
het hoofd sir Edward Hulton is, de zoon van
een drukker. Tot deze uitgeverszaek behooren
o. a. de Daily Sketch (geïllustreerd). Evening
Standard cn verscheidene bladen in Manchester
Er wordt gezegd, dat onderhandelingen lus-
schen sir Hulton en lord Beaverbrook plaats
hebben, die b. v. zouden kunnen leiden tot een
versmelting van de Hulton-groep met de
Beoverbrook-organen; Daily Express en Sunday
Express. De overige bladen zijn wel-is-waar
eveneens in handen van groot-kapitalistische
ondernemers maar bij hen vertoont zich niet
de tendenz van een dergelijke paddcnstoel-
uchtige uitbreiding. In allen gevalle komt nog
de z. g .cacao-pers van Cadburry, die ecn kwu-
lcer en het hoofd van een der meest bekende
Engelsche chocoladefabrieken is, in aanmerking,
want behalve Daily News en Star (een populair
Londensch avondblad) laat deze uitgeverij meer
dan een half dozijn kranten in 't Noorden van
Engeland verschijnen en haar leden zijn bij an
dere publicistische ondernemingen geïnteres
seerd, zooals de Nation en bladen in Bir
mingham en Sheffield.
Men ziet dus, dat tegen voer de paar bekende
bladen van Engeland een buitengewoon aantal
andere publicaties staan.
De correspondent maakt ten aanzien van de
Engelsche bladen de opmerking, dat in verre
weg de meeste gevallen over het algemeen de
wil lot ecn actief scheppenden politieken ar
beid volkomen ontbreekt. Er ontbreekt de be
doeling de vraagstukken door en door te on
derzoeken en te doorpeilen en gebruik te ma
ken van de mogelijkheid, die zich aan de grootc
pers biedt om zich een eigen ernstig oordeel
te vormen. Het grootste deel der Hormsworth-
pers, de Daily Mail mede inbegrepen, de bui
tengewoon verspreide geïllustreerde dagbladen,
waaronder ook de Berrys en al de publicaties
van de Hulton-pers, maar ook vele, die tot de
Cadburry-uitgeverij behooren, hebben heelemaal
niet de bedoeling op politiek gebied iets te
presteeren. Dat zijn bladen, die met elkander
een vele millioenen exemplaren tellen
de dagelijksche oplage hebben, bladen, waar
naast de andere numeriek bijna in 't niet ver
dwijnen. De Northcliffepers noemt zich „on
afhankelijk," eveenens de John Bull van Bottom-
lcy. De correspondent schrijft
„Zij dienen geen partij. Maar toch zijn zij in
hooge mate afhankelijk, n. 1. van den handels
geest der eigenaars. Geld en macht en een
beetje grootheidswaan. Maar het geld is het be
langrijkste hierbij; Northcliffe, de zakenman, is
werkelijk verstandig genoeg zich de luxe van
de Times te veroorloovenzij brengt hem
verlies, maar tegelijk geeft zij haar bezitter het
air een groot politicus te zijn. Lord Northcliffe
maakt er zich in een pamflet vroolijk over, daf
mannen, die hun geld ergens in de city of in
de industrie verdiend hebben, kranten opkoo-
pen om hun eerzuoht of een bepaald politiek
doel te dienen en daarbij nog goede rente
te maken. Daarbij zal hij wel denken aan sir
John Leigh, een katoenfabrikant, van wie men
zegt, dat hij 14 millioen pond bezit cn die, als
begin van een politieke carrière (parlement), de
Pall Mall Gazette heeft gekocht of aan lord
Leverforth, den scheepvaortmagnaat, die een
millioen pond sterling of iets dergelijks voor
de Daily Chronicle over had of aan lord Cow-
dray, dio de Westminster Gazette betaalt. Ze
ker er valt veel tegen dit systeem te zeggen,
waarbij een rijke meneer er een krant als ware
het een renstal er op nahoudt, bovenal dan.
wanneer hij dwaas genoeg is zelf den mond me
de to roeren inplaats van de leiding der krant
vrij en onafhankelijk over te laten aan ecn man,
die er wat van begrijpt. Maar lord Northcliffe
Is niet de juiste man om hierop aanmerkingen
ie maken, want, hoewel met huid en hoor
journalist, is hij als politicus in zijn pers toch
maar een charlatan. Hij is medeverantwoorde
lijk als weinigen, wanneer de Engelsche pers
zich in het laatste decennium telkens meer
heeft ontwikkeld in de richting von geld-be-
geerige monopolies, wanneer zij, in plaats van
een gedegen handwerk te zijn, een groot-in-
dustriecle massaproductie geworden is. En
wederom is het Northcliffe, die korien tijd ge
leden zijn inillionoir-collegn's openlijk den strijd
heeft aangezegd, door met een goed gekozen
voorwendsel uit den uitgeversbond te treden
om op ongebreidelde wijze den wedstrijd te
kunnen beginnen voor nieuwe honderdduizen-
do abonné's en nieuw? advertentie-mossa's. Het
zal er wild op los gaan I Voor menige krant
kon het gevaarlijk worden."'
Tot zoover de Fr. Ztg. Nu is de machtige
krantenkoning gestorven, nadat den loo'sten
tijd werd gemeld, dot zijn ztekte een bcden-
kelijken keer nam. Wat hem eigenlijk scheelde,
is nooit goe<ï duidelijk geworden, maar men
zal zich herinneren, dat wij indertijd een Duitsch
bericht opnamen, waarin wel zooveel te ver
staan werd gegeven, dat hij aan verstandsver
bijstering leed. Thans meldt de Hoagscho
Post nog ten overvloede
„Hoewel de pers spreekt van een hartkwnnl
is het geen geheim dat hij in werkelijkheid lijdt
non verstandsverbijstering, die zich voor 't eerst
heftig manifesteerde in brieven, die hij een poos
geleden uit Duitschlond nan zijn bloden zond cn
die zoo vreemd waren, dot zijh redacteurs hen
onderdrukten. Nu het zoo ver is, heeft ieder na
tuurlijk reeds lang geleden opgemerkt, dot er
met lord N. iets niet in den haak was."
16—18 Langestraat. Amersfoort.
Reeds ontvingen wü een Colleette
ZIE DE ÉTALAGES.
Of de inhoud van de Daily Mail no North-
differs dood zal veranderen Het wordt niet
waarschijnlijk geacht, want toen Northcliffe al
heel erg ziek was en hij dus persoonlijk de
krant niet meer kon leiden, was de toon van
dit blad nog even fel en vechterig en gloeiend
anti-Duitsch. Op 4 Aug. j. 1. was het acht jaar
geleden, dat Engeland met Duitschland in oor
log geraakte. Dit was voor de Daily Mail aan
leiding een artikeltje te schrijven. Het artikeltje
is geheel in Northcliffe's eigen trant; het zou
door hom zelf kunnen zijn geschreven, wanneer
hü niet op sterven lag, schreef een tijdje ge
leden de N. R. C. Het artikeltje moge ten be
wijze hier volgen
„Acht jaren zijn voorbijgegaan sinds Enge
land aan Duitschland den oorlog verklaarde.
Die oorlogsverklaring geschiedde op 4 Augus
tus 1914 cn werd den avond von dien dog om
11 uur van kracht. Vóór de wapenstilstand van
kracht werd, om II uur 'sochtends op II Nov.
1918, had het Britsche rijk oon dooden en ver
misten 1.037.000 man verloren cn een som van
ongeveer 8.000.000.000 pond uitgegeven.
Acht jaren later is nog niet één stuiver (af
gezien van de bedragen, verplicht voor het on
derhouden van het bezettingsleger onn den Rijn)
door Duitschland betaald, van welk land „de
zakken zouden worden doorzocht" door de
Britsche regeering.
Als een resultaat voor de behendige manipu
latie van zijn ruilmiddelen heeft Duitschland
zijn schuld teruggebracht tot 150.000.000 pond,
terwijl de Britsche schuld op het oude bedrog
is blijven staan. De ecnige mogenheid, die, in
derdaad, in elke richting betaalt voor den oor
log is Groot-Brittnnnic, dat in dezen zomer
ongeveer 60.000.000 per paar zal moeten
bijeenbrengen voor rente en consolidatie van
zijn schuld aan de Ver. St., aangegaan ten be
hoeve van de geallieerden, bij welk bedrag ook
de rente' komt op de binnenlondsche schuld.
Aan het volk van Groot-Brittonnië was be
loofd dat het een geval zou zijn van „nooit
weer," en evenwel dwingt heden ten dage de
Duitsche luchtmacht (die „civiele vliegerij"
wordt genoemd) de geallieerden, voorzorgsmaat
regelen te nemen cn zich nogmaals te wape
nen, terwijl Duitschland wemelt van gecamou
fleerde strijdkrachten, en propvol zit met machi
negeweren, geweren en zwaar geschut."
DUITSCHLAND
De retorsiemantrcgclen.
B e r 1 ij n, 7 4 Aug. (N. T. A. Dradloos).
Over het lot der 500 verdrevenen uit den El-
zas wordt bekend, dot het meest arbeiders en
ambtenaars, typistes, kelnerinnen en zakenlie
den zijn, o.o. mannen en vrouwen tot 80 jaar,
die voor ecn deel al veertig jaar in den Elzas
een vaderland hadden gevonden. Velen zijn
absoluut zonder middelen van bestaan.
De bezetting von Duitschland.
B.o r 1 ij n, I 4 Aug. (N. T. A. Draadloos). Uit
Trier wordt het binnenrukken van Frnnsch-
Afrikoonsche cavolerie-vegïmenten gemeld.
Duitsch-Engclscho zomerschool.
Keulen, 14 Aug. (W. B.) In kasteel
Bruehl is heden de eerste door de Duitsch-En-
gelsche volksontwikkelingsorgnnisatie gestichte
Duitsch-Engelsche zomerschool geopend. Ieder
thema wordt door een Duitsch en een Engelsch
spreker behandeld.
ENGELAND.
DE CONFERENTIE TE I.ONDEN.
De mislukkmg.
Londen, 14 Aug. (R.) De conferentie te
I.ondcn is tengevolge van de schadcvergoc-
dings-kwestie mislukt.
London, T4 Aug. (N. T. A. D r a o d-
1 o o s.). De buitcnlnndsclic gedelegeerden
verlaten heden Londen.
De slotzitting.
Londen, 14 Aug. (N. T. A. Draadloos).
Do conferentie is geëindigd, zonderdot een de
finitieve overeenkomst is bereikt. Poincaré stond
alleen tegenover de andere geallieerde minis
ters en verklaarde, dat bij het noodzakelijk acht
te zijn regeering te roadplegen. Naar verluidt,
zullen de geallieerden tegen het eind des joars
opnieuw confereeren over den toestand, zooals
die zich don voordoet.
Hedenmorgen was de toestand aldusDe des
kundigen hadden niet tot overeenstemming
kunnen komen inzake de contróle der Duitsche
staatsmijnen cn bosschen. De Engelsche opi
nie, die werd gedeeld door alle behalve de
Fransche gedelegeerden, was, dat Duitsche ko
len alleen konden worden geproduceerd door
Duitsche mijnen en dat de directe contróle door
de gealiecrdcn slechts tot moeilijkheden zou
kunnen leiden. Dit zou ook het geval zijn met
de geallieerde contróle over de bosschen. Toen
do deskundigen aldus in een impasse waren ge
raakt, stelde Schanzer Zondag voor de gehecle
discussie te verdagen, tot nadat de onderhande
lingen der verschillende landen met de Ver. St.
ONTVANGEN
in pekleord en irisé.
DE BAZEL DE LORME
TEI/EPMOON 402.
omtrent het fundecrcn hunner schulden zoudeïtj
zijn nfgeloopen opnieuw te confereeren op ccn(
nader vost te stellen dotum.
Naar verluidt, had Poincaré Zondag in ceil
onderhoud met Schanzer en Theunis hierin toet'
gestemd. Toen de kwestie echter vanmorgen in
do bijeenkomst der gedelegeerden ter sprakol
werd gebracht, z?idc Poincaré, dot hij het voori
stel alleen dan kon aanvaarden, indien aan
Duitschland in den tusschentiid geen morato*
rium werd toegestoon. Alle nndcro geallieerden
vonden Poincnré's denkbeeld onuitvoerbaar*
Schonzcr stelde ecn moratorium van twee
maanden voor, maar opnieuw weigerde Poin*
coré toe to stemmen in een onvoorwaardelijk'
moratorium. Llovd George zeide, d »t Engeland
nooit de noodzakelijkheid had ingezien van do
conferentie cn volkomen bereid was de heeltf
moratorium-kwestie aan de commissie van hor*
stel over te laten, die ingevolge het verdrag van
Versailles uitdrukkelijk gemnchtigd is in dergc*
lijke moeilijkheden een beslissing te nemen.
Lloyd George herhaalde, <lnt Engeland be
reid was om
(1). de door Schanzer in overweging gege*
ven verdaging te nonvoorden.
(2). de beslissing over het moratorium oon
de commissie van herstel over te laten.
(3). er in toe te stemmen, dat de reeds door
de commissie vnn herstel geëischte en door do
Duitsche rcgcering onnvnorde waarborgen on
verwijld in werking zouden treden.
(4). geen rente of aflossing van de geallieerde
schulden te cischcn vóór do door Schanzer
voorgestelde conferentie aan het eind van het
jaar. Deze Britsche voorstellen werden nnivi
vanrd cn krachtig gesteund door allo gcdclv*
geerden behalve Poincaré.
Londen, 14 Aug. (R.) Voordat de con*
ferentie vanmiddag ineenzakte, heeft SchonzeT
nog zijn uiterste best gedaan om de kloof tus»
schen Poincaré en Lloyd George te overbrug
gen. Hij stelde voor de conferentie voor zes oc
acht weken te verdagen, wat de Engelschcrt
aanvaarden, maar waarop Frankrijk zei, dat
Duitschland de in dien tijd verval lende termij
nen zou moeten betalen. Schanzer en Lloyd
George waren het daar niet mee eens, moor
wilden de commissie van herstel loten beslis
sen wat Duitschland in dien tijd zou betnleu,
Frankrijk wilde daorin niet treden, waarmee do
onderhandelingen eindigden. In ecn slottoe
spraak legde Schnzer er den nadruk op, dot de
vergoedingen niet konden worden behandeld,
afgescheiden van de geallieerde oorlogsschul
den. Hoewel de onderhandelingen geen verge
lijk hebben opgeleverd, zijn de betrekkingen
tusschcn de geallieerden ongeschokt, gelijk
blijkt uit het feit, dot, na het ineenzakken vne
de onderhandelingen over de vergoeding, Poin
caré het Oostenrijkschc vraagstuk met de an
dere geallieerden besproken heeft.
De Fransche premier zcidc, dot Fronkrijk
niet zou toestemmen in een moratorium zonder
nieuwe waarborgen cn onderponden.
Na deze verklaring stelde Lloyd George vast,
dot hij niet kon meegaan met een verdoging
zonder beslissing nopens het moratorium, daar
dit gelijk zou staan met een instructie nnn de
commissie van horstel om geen moratorium toe
te slaan.
De heelc reden van bestaan der conferentie
was het algemeen geloof, dat Duitschland mo
menteel niet door kon geen met betalen. De
Britsche regeering was steeds van oordeel ge
weest, dat ten opzichte vnn dezen toestand een
beslissing moest worden genomen door de com
missie van herstel en dat de geallieerde confe
rentie niet behoorde 1e worden gehouden, voor
dot de aanbevelingen dezer commissie bekend
waren. Men had over nieuwe waarborgen en
onderpanden beraadslaagd in de veronderstel-*
ling, dat 't moratorium noodzakelijk was. Enge
land meende, dat de door de wanrborgcommis-
sie aanbevolen panden en waarborgen volko
men voldoende wnren en keurde de nieuwe,
die Poincaré voorstelde, af, niet uit genegen
heid voor Duitschlond, maar omdat het ge
loofde, dat men met dergelijke nieuwe maat
regelen zijn eigen glazen zou ingooien.
Na de bezwaren tegen de controle van mij
nen cn bosschen te hebben uiteengezet, wees
hij er op, hoeveel moeilijkheden de Duitsche
regeering ondervond hij het overreden van den
Rijksdog tot aanvaarding der waarborgen, door
de garantiecommissie voorgesteld.
door
ROBERT HERRICK.
79
„Wat zullen we doen?" vroeg ze, terwijl ze
^ermoeid neerviel op de bank en in het vuur
Staarde, waar het laatste hout overging tot asch.
Bij haar woorden schrikte Holden op uit zijn
gepeins. Hij stond bij den schoorsteen en leun
de tegen den zwaren steenen pilaar in zijn ge
liefkoosde houding en wachtte af tot zij zou uit
spreken, wat ze dacht.
„Be kan hier niet langer blijven", mompelde
ze met een handbeweging, waarmee ze als het
,]Vvare allo meubels om zich heen omvatte. „Be
'itooet weg naar mijn kinderen."
rJa, de kinderen zullen je noodig hebben,"
„Nu, meer dan ooit"
Hij gaf geen antwoord en ze zei i
„Jij blijft zeker hier."
„Neenl"
Ze schrikte, ze dacht èen oogenblik, daf Kij
jk>ch van plan was die vrouw achterna te gaan.
„Ik blijf hier nog een korten tijd totdat ik
•lies geregeld heb en dan ga ik heenf' Hij
.{haakte een vage beweging met zijn hand.
„Vroeger wilde je er niet eens over denken
om heen te gaan!" riep ze uft.
Ze dacht aan el haar vergeefsche pogingen
öm hem uit de wildernis weg te krijgen.
„Mijn werk hier Is afgeloopen", zei hij een-
youdig.
„Maar waar ga je dan heen?"
*Naar de stad", zei hij korf. v
„Dat is juist, waar ik je altijd toe heb willen
overhalen en nu dat
„Dat is bet verschil," viel hij haar in de rede.
„Be ga nu niet om een gewone nette praktijk
uit te oefenen, zooals jij wilde. Ik ga", zei hij
langzaam, „een andere wildernis in, die van de
menschen, om daar te werken".
Ze raadde met een gevoel van pijn, dat hij tot
dit nieuwe levensdoel niet door haar, maar door
die andere vrouw was overgehaald de vrouw,
die den moed had gehad hem te verloten.
„Het doet er ook niet toe nu niet meer,"
zei ze droevig. En na een poos mompelde ze
„Was de brand ons hier maar komen verjagen."
„Dat zou hetzelfde gevolg hebben gehad",
klonk het kalme antwoord. „Toevalligheden
•brengen nooit verandering in den loop der din
gen een andere omstandigheid zou ons ook
daar gebracht hebben, waar we ons nu bevin-
denl"
Terwijl zij zich in gedachten verzette tegen
dat denkbeeld, sprak hij langzaam en kalm
maar zeer beslist verder, alsof hij haar de naak
te waarheid van hun tragedie wilde toonen.
„Je begrijpt niet wat er met ono beiden ge
beurd is,"
„Ik begrijp, dat je niet meer van me houdt
het misschien nooit gedaan hebt."
„Vrouwen kunnen nooit de diepere gronden
zien, maar het is goed voor ons, om zoo duide
lijk te zijn als twee menschelijke wezens zich
ooit tegenover elkaar kunnen uitspreken."
Ze wachtte, en volgde hem met haar oogen,
terwijl hij heen en weer liep voor den ledigen
haard.
„Be heb je leven gered!"
Ze boog haar hoofd en Jlet het rusten In Kaar
handen.
„Op dat oogenblik in mijn leven, toen ik bijna
ten onder was pecraan, kwam ie bil tóév^l op
mijn pad een jonge vrouw, fijner, moediger
en mooier dan ik ooit gezien had!"
Een lichte glimlach kwam om Helens strakken
mond. Ze hief haar hoofd op alsof ze luisterde
naar lang vergeten muziek.
„Ten minste dat was je voor mij ofschoon
anderen misschien dat alios niet zagen O,
wij mannen ruwe bruulen, zooajs je ons van
morgen in je woede genoemd hebt zijn dik
wijls zoo dwaas dichterlijkIk vereerde je
beeld. Be maakte je tot een hemelsch wezen,
dat ik beschaamd was aan te raken. Ik rees uit
Ir®
SPOEDIG ItETOCIS.
Langestraat !!6 Te). 70
mijn poel ik wierp al het leelijkc van me
begeerte, drank, wanhoop. Dat doen mannen als
ze liefhebben als zij droomen van den hemel.
Met het licht van je trekken voor me heb
ik deze hut- van steen gebouwd mijn tempel....
Voor jou, voor mijn eigen ziel, die vlekkeloos
voor je moest staan.
Je was ver weg, reizend in Europa. Maar mij
was het alsof je altijd aan mijn zijde was, tei-
wljl ik stapelde steen op steen van mijn tempel,
terwijl ik streed en overwon om in staat to
zijn jou te bezitten."
Zijn oogen fonkelden en zijn stem veranderde
telkens van klank.
Toen na een poos. ging J>ü zachter voort
„Maar dot visioen, dat nacht en dag om mij
heen was, was slechts een wezen in mijn ver
beelding jij was het niet."
„O!"
„Wij mannen, bruuten heb je ons ge
noemd hebben soms dat delirium. Jullie vrou
wen noemt het poëzie, idealisme, romantische
neigingen, cn je hebt er or s lief omsoms
is het werkelijker dan her leven zelf!"
Ziin trillende toon roerde haar tegen haar zin.
„En je scheen mijn visioen te deelen dat
gebeurt ook bij mannen. Het is hun zelfzucht.
Ze denken, dat het vereerde wc.rn met hen op-
gaai in den onzin van h-.n droomenl Dat is de
rr.anier waarop zij meestal komen to*, een huwe
lijk. Vrouwen, zooals de verzen, die de dichters
over hen zingen, overdrijving van den verliefde
de vereering van hun ultanr, do rozen aan
hun voeten dwaze fanJusiecn, d e v.ij dichter
lek# mennen weven om jullie o&idsche schep
selen Zoo heb ik j£» meegenomen naar mijn
hei igdom om een lever, te beginnen, zooals
aog nooit op aarde g*icefd was!"
Kij lachte.
„Heiligdom van mijn godin der lucbtkastee-
le*."
„Ik heb het ook lief gehad", piotes'eerde zij.
„Een tijd long docht je, dat jo het lief hadt",
verbeterde hij, „je hieldt van die vreemde wilde
plek, van de sneeuw, de eenzaamhe d de
vereering en de liefde. Maar h^t wos je niet
genoeg om den afgod van een row te zijn in
een steenen hut in do wildernis. Arme dwaas
vnn een man, te denken, dat het ooit genoeg
kon zijn.... De ware beschaving is nooit van
de vrouw uitgegaan."
„Maar Erik", begon ze zacht, „was het dan
zooveel wat ik vroeg alleen naar mijn vrien
den, een beetje kleeren, en die men?chelijke
d:ngen, die wij vrouwen liefhebben het pra
ten en het gezelschao van meosrhen net als
wij. Zelfs de menschen die in de bosschen wo
nen, gaan nu en dan naar de ncdcize ting om
e kaar te zien! Was bet zoo vreemd dol ik me,
na het leven dat ik thuis gewend was, eenzaam
voelde en een kleine plnots voor mezelf wensch-
te in mijn eigen wereld?"
„Niets vreemd voor een vo rw, - heel men*
scbe'ijk'', gaf hij toe. „Jij vos geen dwaze dich
ter... De fout, die we gemankt hebben, is, dat
we dachten, dat je was -• zoun's ik!'
,.D-1 zou bovenmenscholiik zijn geweest".
„Het ideaal vnn dén man zal ecn vrouw a 1 tijC
bovenmenschelijk toeschijnen."
.Net is onproctisch".
„Vrienden en kleeren, en praatjes cn die klei
ne pen's in de wereld, wzor iedereen elkaar
Mocht te verdringen", herhaalde hij. ,.Is dat nlle9
runlctisrh?"
„Er« teen ik moeder werd, hod ik nóg iemand
onders om nan te denken, en later kreeg ik
nog een kind twee andere wezens om aan
te denken, behalve aan jou cn a.-tn mezelf."
„En jij Erik Wij vrouwen moeten om onza
mannen der.ken, wat het beste voor za is. Was
dit de beste omgeving voor je talenten? Je wos
een knappe man iedereen die bet weten kon,
zei dat, en vond, dét je je hier begroef in de
bosschen. Je moest de wereld in, je me en met
je gelijken net als andere mannen... liet was
beter geweest als ik je dat dadelijk had later»
doen. Dan was het nooit hiertoe gekomenl
Op haar beurt werd zij nu de aanklager ei»
hield zij het ideaal hoog.
„En is dot de weg 3e „practische" weg,
de beste voor vrouw en kind cn man om te
vechten voor een klein plaatsje in de beschaaf
de wereld?" t
Hij lachte spottend, maar vastberaden anb.
woordde ze hem van ja. i
(Wordt vervoUrdL j