AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander"
ST. EMILION zeer aan te bevelen
ïj J. i. SCHOTERMAH I Zn., ütr.str. 17. Tel. 145
Firma Fontein Schippers - LaigiitraatH
TURGOL PREPARATIN
A. v. d. Weg, Langestr. 2S
Willei Groenhuizen, Juwelier
Reparatiën
BINNENLAND.
Eigengemaakte Kinderkleeding.
DE GENEZER).
Per flesch f 1.60, per anker f 66-.
TWEEDE BLAD.
Maqaz.
De Dom"
Gero Zilver
JamEepei J.
Fruitlepels
Suikerstrooiers
FEUILLETON.
Drie dingen om niet te vergeten
aan Tennis-Rackets
JOH. VAN DIJK.
Jaargang
No. 43
Zaterdag
IR Augustus 1023
s=
Bordeaux, gewas 1917
Bijzonderheden
Voor de moderne woning:.
Onze Eetkamer „Lydia" in mahonie- en
ebbenkleur.
Buffet, tafel, theetafel, 2 fautouils.
4 stoelen, compleet f 450.
Uif de Pers.
DE BEDREIGING VAN HET GOOI.
ftenri Polak schrijft in het Handels-
i«d
Nederland heeft gesproken.
Groote en kleine bladen van allerlei aard
ïn richting1 hebben het vraagstuk van den
aanleg van spoorlijnen in het Gooi behan
deld en zich met bijna volkomen eenstem
migheid uitgesproken tegen de bestaande
plannen.
De Bond „Heemschut" de Vereeniging lot
Behoud van Natuurmonumenten, de Ver-
eeniging tot Bescherming van Vogels, de
Wielrijdersbond en tol van andere organi
saties, welker, doel is de schoonheid van
ons land te behouden en te vergrooten,
hebben de plannen veroordeeld, evenals
verschillende vereenigingen van weten-
schappelijken aard gedaan hebben.
Vele gezaghebbende mannen in den lande
hebben hetzelfde gedaan.
De meeste gemeentebesturen in het Gooi
zijn tegenstanders van den aanleg dier
lijnen.
Van alle openbare uitingen over de zaak
•waren negen en negentig procent contra.
Doch dot deert den betrokken minister
niet. Doof voor de stemmen, die allerwege
weerklinken, gepantserd tegen alle vertoo-
gen, ontoegankelijk voor argumenten tegen
de zoogenaamde noodzakelijkheid der ge
wraakte pionnen, gaat hij onverdroten voort
met de voorbereiding tot vernietiging van
hetgeen dezer dagen door een journalist ge
roemd werd „de tuin der Amsterdammers".
Twee spoorweg-ingenieurs (waarvan één
de lijnen hielp ontwerpen), een burgemees
ter (wiens pionnen tot jammerlijke vernie
ling van het Sponderswoud door den spoor
wegaanleg bevorderd werden) en een amb
tenaar van het boschbeheer hebben ver
klaard, dat er maar weinig natuurschoon
Vernietigd zou worden, en op grond dóór
van acht de minister zich gerechtigd het
loodvonnis over het Gooi uit te spreken.
Zijne Excellentie heeft bij de secretarieën
der gemeenten, over welker gebied de lijnen
zullen loopen, do stukken betreffende de
onteigening der voor den aanleg noodige
terreinen ter visie gelegd.
Dit is de eerste stap lot het ten uitvoer
leggen van het vonnis.
Tegen eiken stap, ten behoeve van den
aanleg dezer noodelooze spoorweglijnen, die
tientallen jaren long enorme verliezen zul
len opleveren, die door de belastingbetalers
goedgemaakt zullen moeten worden te
gen eiken maatregel tot verwezenlijking der
voorgenomen moedwillige vernieling van
het weinige, dat er in de omgeving der
hoofdstad nog aan natuurschoon te vinden
is, moeten contra-maatregelen genomen
worden.
Hetgeen nu gedaan kan en moet wor
den, is, dat allen, die bezwaar hebben te
gen deze spoorwegplannen, vóór het ein
de der maand deze schriftelijk kenbaar
maken aon den Minister allen, perso
nen zoowel als corporaties.
Er stQan belangen van ideëelcn, doch
ook van materieelen aard op het spel.
Alom wordt geroepen om bezuiniging
en versobering, óók bij de spoorwegen,
op welker dienst de Staat over 1921 het
bagatel van 33 millioen bij te passen
beeft. Werktijd van het personeel wordt
verlengdloonen en salarissen dreigen te
worden verlaagdeen lijst van werken
werd dezer dagen gepubliceerd, die zeer
noodig zijn, doch niet aangevat zullen
worden, om toch maar geld te besparen.
Doch de hemel weet hoe vele millioenen
men gaat besteden aan den aanleg van
deze spoorlijnen, aan welke exploitatie
de Staat vele tonnen gouds per jaar zal
hebben toe te leggen.
De Minister van Waterstaat heeft de
uitgaven voor de droogmaking der Zui
derzee tot een zoo klein mirimurn terug
gebracht, dat het niet te gewaagd is te
verklaren, dat deze droogmaking allhans
voor lal vnn jaren van de baan is. Er zij
hem op dit stuk niets verweten, want cr
is geen geld. Maar Zijne Excellentie gaat
onverdroten voort met de voorbereiding der
Gooische spoorwegplannen. Dóórvoor
schijnt dus wel geld beschikbear te zijn.
De productieve uitgaven voor de Zuider-
zee-droogmaking moeten gestaakt wor
den maar met de improductieve voor de
Gooische lijnen moet met alle geweld een
aanvang worden gemaakt.
Velen vallen deze spoorlijnen niet, om
dat er noodeloos schoonheid zal vernie
tigd worden. Andoren.willen ze niet omdat
de aanlog en exploitatie geldverspilling
zullen zijn. Een derde groep is er tegen
om beide redenen tegelijk.
Laten allen er z-'ch d"r toe-en vorretten,
nu, dodelijk, per brief, te richten aan don
M'rister van Waterstaat.
Misschien dat hij in een gcwcldiVen sta
pel bezwaarschriften rugsteun vindt, vol
doende om «^toonde te LliHren tegenover
den wil der directie van de Nederloivdsche
Spoorwegen, van welke het Ned^rlaodsche
vo1': zich toch niet alles behoeft te laten
welgevallen.
Het Volk betoogt, dit onderwerp nog eens
behandelend, dat het de bedoeling is de onver
gelijkelijke Gooische bosschen tot villaterrein-
tjes te verbanselen. Niet de spoorwegaanleg is
doel, maar de ontsluiting van bouwterrein.
De spoorweg-aanleg zelf zou, naar aan
nemelijke berekeningen, nog jaren en jaren
long, groole financieele tekorten opleveren.
Maar de exploitatie der bouwterreinen zou
een buitengewoon voordeclig zaakje zijn
voor de grondspeculanlen, die hoogstwaar
schijnlijk hun morsige handen in deze plan
nen hebben gestoken. Niet de (langs an
deren weg veel beter te bereiken) verkeers-
verbetering is het doel, maar ook niet de
verschaffing van nieuwe woongelegenheid
oon villo-begecrigcn, doch uitsluitend de
financieele winst die met de bouwterrein
exploitatie lokt. En ten behoeve daarvan
moeten de Gooische bosschen vernield wor
den, vooreerst door den aanleg van den
verhoogden spoordijk dwars door het mooi
ste hout, de heerlijkste lanen, de meest
idyllische waterpartijen, de bekoorlijkste
plekjes, maar don ook door de vrije nutuur,
ccn overgroot deel van het weinige dat voor
de Amsterdammers toegankelijk is. in een
banaal villapark te veranderen. Alles ter
meerdere eere van het onverzadelijke kapi
talisme, dal in zijn winsthonger zijn schen
dige grijpvingers naar dit verpoozingsoord
der bevolking heeft uitgestoken.
Het zou een schande zijn, als deze aan
slag, door de spoorwegdirectie beraamd en
door een even zwakken als dorren minister
gesteund, in weerwil van alle protesten
der natuurvrienden, tcch doorgezet werd.
Maar de spoorwegdirectie vertegenwoordigt
almee een van de machtigste stukken kapi
talistisch belang vnn het land en het zn!
een toer zijn om het volksbelang tegenover
dat kapitalistisch belang te doen zegevie
ren. Want in de volksvertegenwoordiging,
die in laatste instantie over deze zaak te be
slissen heeft, zijn cr maar al te velen, die
het zonde zullen vinden om een kansje op
kapitaal winst te laten voorbijgaan.
Slechts zij, vror wie principieel het kapi
talistisch belong bij het volksbelong ten
achter stont, zijn in dezen volkomen be
trouwbaar.
Berlchfoo.
DE VISSCHERJJ-lNSPECTm.
Het verslag der Staatscommissie.
Verschenen is het eindverslag van de Staats
commissie voor de visscherij-inspectie, deel III,
de werking der visscherij-inspectie, voorstellen
tot reorganisatie en conclusies.
Het verslag bevat mededeelingcn en beschou
wingen omtrent den omvang en den aard van de
tweeledige tank der inspectie ten opzichte zoo
wel van het politietoezicht als van de bevorde
ring van den bloei van het bedrijf cn den maot-
schappelijken welstand der visschers, aangaan
de de indeeling in districten, de voor het toe
zicht gebezigde vaartuigen cn de bedragen ter
bestrijding van de kosten der inspectie op de
Staatsbegrooting voor de dienstjaren T9T2, 19T6
en 1921 uitgetrokken, alsmede over de vis-
scherijstatistick. Achtereenvolgens worden in
het verslag behandeld verschillende ter kennis
van de Staatscommissie gekomen klachten met
name betreffende de verslapping van het toe
zicht op de binncnvisscherij door de Rijks
politie, nadat, sedert het in werking treden der
Visscherijwet, ook de opzieners van de vis
scherij-inspectie met het toezicht zijn belast, dc
werkzaamheid der inspectie met betrekking tot
de ansioviscontróle, den achteruitgang van da
visscherij op standvisch en paling in dc rivie
ren en de binnenwateren, terwijl worden nage
gaan de oorzaken, waaraan de bij rivier- en bin-
r.envisschers gebleken ontstemming kon worden
toegeschreven. M«i' betrekking tot het laatste
punt wordt o.a. opgemerkt, dot tengevolge von
de reorganisatie der Staatsbemoeiingen ïnzoke
de visscherij onder meer door het instellen van
een afzonderlijke ofdceling Visscherijen aan het
departement van Landbouw, Nijverheid cn Hun-
del en het in het loven roepen van den Vis-
scherijraod, de voornaamste bezwaren, n.l. dat
met de eischen van de praktijk van het bedrijf
niet voldoende rekening werd gehouden zijn on
dervangen.
Aan de mededeelingcn en conclusies in het
verslag is nog het volgende ontleend:
Alvorens in bijzonderheden te treden omtrent
de wijze, wnorop de inspectie hare tank heeft
vervuld, acht de commissie zich verplicht op te
merken, dat bij hanr onderzoek ten eenenmal"
niet is gebleken vnn de in een der vakbladen
aan de inspectie en in het bijzonder aan den
hoofdinspecteur ten laste gelegde onbetrouw
baarheid en dot zij de overtuiging heeft gekre
gen, dat de ambtenaren der inspectie onder lei
ding van den hoofdinspecteur zich steeds naar
AEEEEV VERKOOP VOOR .OIERSFOOItT
hun beste weten en vol ijver van hunne taak
hebben gekweten.
De werking der inspectie in het 2e en 3e dis
trict wordt zeer gunstig genoemd. Bijna alle
visschers gaven toe, dat, dank zij de inspectie,
de toestond in de Zuiderzee veel is verbeterd.
Toen do inspectie hare werkzaamheden aan
ving, waren de Zuiderzecvisschers tegen olies
gekant, wat hun vrijheid ook maar eenigermatc
aan banden zou kunnen leggen. Zoo bestond
oorspronkelijk tegenkanting tegen veel, wat de
inspectie bepaalde (zooals maat op visch
want), doch dank zij het tactvol optreden der
in spectie, kwamen do visschers tot andere ge
dachten en leerden zij het nut der gemaakte be-
pal'ngcn kennen.
Do Zuiderzoe-visscherijrnnd bracht do inspec
tie en de visschers voortdurend met elkander it
aanraking. In het bijzonder heeft de inspects
gedurende de oorlogsjaren de sympathie van de
visschers weten te verwerven, door de hulp die
zij verleende bij het overwinnen van de zich
voordoende moeilijkheden.
Er wordt vervolgens in het verslag op gewc-
zen dat de taak der inspectie in art. 6 van het
Kon. besluit van 13 Juni 1916 (Stbl. no. 275)
als volgt is omschreven
,.1. De ambtenaren van de visscherij-inspectie
slaan ter zake van het hun opgedragen toezicht
op de behoorlijke uitvoering der Visscherijwet
acht op olies wat voor het bereiken van het doel
der wet van belang is, inzonderheid ook voor de
bevordering van de ontwikkeling en den bloei
von het visscherijbedrijf in don ruimsten zin ge
nomen en den maolschappelijken welstand van
de visschers, en verrichten, binnen den kring
van hunne bevoegdheid, al datgene, wat hieraan
bevorderlijk kon zijn.
2. Zij trachten zooveel mogelijk overeen
stemming te bevorderen tusschen de eischen von
j de Visscherijwet-bedrijf en de belangen van dc
bil de visscherij betrokken personen."
Het komt do commissie voor, dat deze took
zeer moot worden beperkt. Door aon de ambte
naren van de visscherij-inspectie op te dragen
binnen den kring van hunne bevoegdheid al dal-
gene te verrichten wat bevorderlijk kon zijn
voor do ontwikkeling en don bloei van het vis
scherijbedrijf in den ruimsten zin genomen en
den moatschappelijken welstand van de vis
schers, wordt hun een taak ongedragen, welke
zij niet in staat zijn te vervullen, en wordt de
onjuiste gedochte gewekt, dat de ontwikkeling
cn dc bloei van het visscherijbedrijf cn de maat
schappelijke welslnnd der visschers in de eerste
plaats afhangen van handelingen der visscherij-
inspectie. Daaruit laat het zich ten deele ver
klaren, dat toen na de inwerkingtreding van dc
Visscherijwet en het binnenvisscherij-reglement
de binnenvisschcrij minder opbracht dan de
visschers hadden verwacht, dit door vele belang
hebbenden in de eerste plaats aan handelingen
der inspectie werd geweten.
Voorbijgezien werd, dat onder de feiten, welke
invloed oefenen op de ontwikkeling en den
bloei van de vissch- rij en den welstand van de
visschers de handelingen der overheid een be
scheiden plaats innemen en dat van de krachts
ontwikkeling van de in 't visscherijbedrijf werk
zame personen daarvoor veel meer is te ver
wachten.
Voorbij gezien werd evenzeer, dat de Staat
door zijn steun op te dringen, remmend werkt
op de vrije ontplooiing van de maatschappe
lijke krochten, en slechts hulp moet verleenen
wanneer die wordt verzochl.
Hiervan uitgaande is de commissie van oor
dcel, dat aon de visscherij-inspectie geen andere
taak moet worden opgedragen don
het houden van toezicht op de behoorlijke
uitvoering van de wet en van de overige wet
telijke voorschriften betreffende de visscherij
het nauwkeurig acht slaan op alles, wat op
het gebied der visscherij voorvalt, in het bij
zonder hier te lande
het de regeering cn desgevraagd ook be
langhebbenden dienen vnn advies omtrent alles
wat de visscherij betreft en het vestigen van
de aandacht der regeering op al hetgeen zij
in het belang van de visscherij noodig ordeelt.
Vermits de beteckenis von alinea 2 van het
bovenvermeld art. 6 door de commissie niet
wordt begrepen, acht zij het noodig, da: die
bepnlmg vervult.
Bereids is, in overeenstemming met hetgeen
de commissie bij haar eerste rapport noodig
oordeelde, een afzonderlijke afdee'D.g vissche
rijen aon het Dep. var Landbouw, Nijverheid
cn Handel ingesteld. Daardoor is nder den mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Handel de
leiding in vissch'rijzaken, die grootendecls was
bij d^n hoofdinspecteur, overgebracht naar zijn
departement.
De vraag, of na deze wijziging nog behoefte
^Maison VAN EIMEREN.
Coiffeur Posticlienr (<olffeiisc
WIJERSSTRAAT 14. - Tel. «05
Hoogst Modorno Salons voor
DAMES en HEEREN Manicure
Magazijn van Parfumurioön on
Toilot-Artikolon.
BADINRICHTING
Varkensmarkt
- Amersfoort
Speciale alilccllng
bestaat oon een hoofdinspecteur, beantwoord"
de commissie ontkennend. Deze is het hoofi
von de inspecteurs. Het heefi evenwel geen zil
voor deze twee hoofdambtenaren een afzonder
lijken chef te behouden. Het zou in'.cgcndeo
een voordeel zijn, wanneer de inspecteurs in di-
recte verbinding met het departement stonden
De wet kent geen hoofdinspecteur van dc vis
scherijen, wel inspecteurs, als hoofden der vis-
schcrijdistricten.
De commissie is voorts lot de overtuiging
gekomen, dot de opzieners in het 4e, 6e cn 7«
district, dus op de rivieren en binnenwateren,
niet meer belast moeten worden mot het politie
toezicht, doch dat dit aan do Rijkspolitie cn
de koninklijke marechaussee moet worden over
gelaten. Dan zullen do visschers niet meer in
de opzieners de politi^-nmbtennron zien, die er
op uit zijn hen te bekeuren en zullen zij ver
trouwelijker tegenover die ambtenaren staan en
meer geneigd ziin inlichtingen over het bedrijf
geven. De amb'enaren der inspectie in dezo
districten zullen cch'er bevoegd moeten blijven
begane overtredingen bij proces-verbaal te con-
stateeren.
Ook op politioneel gebied zullen zij nuttig
kunnen blijven werken, door de ambtenaren der
rijkspolitie voor Ie lichten op het moeilijke
gebied der visscherij-rcglemen'en. Zij kunnen
ook, wanneer hun het politietoezicht wordt ont
nomen, onmogelijk gemist worden, door zij de
personen zijn, die de bijzonderheden van het
visscherijbedrijf door en door kennen, somtijds
beter dan de visschers zelf. Zij staan daarenbo
ven buiten het bedrijf, zijn dus geheel onpar
tijdig en mitsdien bij uitstek geschikt om den
inspecteur in te lichten.
Aon de conclusies in hel i opport is nog het
volgende ontleend
Het politietoezicht in het 2e cn 3e district
(Waddenzee cn Zuiderzee) moet blijven opge
dragen aan de inspectie. Wanneer de inspectie
met dc zorg voor de visscherij in het 5c dis
trict, thans opgedragen aon het bestuur der vis
scherijen op de Zeetiwsche Sfroomen. mocht
worden belast, zei daaronder enk het politietoe
zicht bcgrenen moeten ziin. Dn inspecteur in
hel 2e en 3e district zal met die took moeten
worden belast, tenzij oanslelling von e^n afzon
derlijken ambtenaar noodig mocht bliikcn.
De betrekking van hoofdinspecteur kan ver
vollen die van onder-inspecleor in het 4e, 6e
en 7e district kan worden opgeheven, wanneer
de inspectie von het toezicht in die districten
wordt ontheven
De vissrherijstntistlek kr.n zeer veel worden
vereenvoudigd. Die van de overtredingen op
visscherijgabied cn die van de persor.-n. welke
deze overtredingen hebben gepleegd, kan ver-
véllen. D<* statistiek der vangsten kan worden
ingekrompen.
DE VERBOUWING VAN DE TWEEDfc
KAMER.
De verbouwing vnn de Tweede Kamer is op
het oogenblik in vollen gang. Vnn builen ziet
men er, schrijft de Nieuwe Courant, weinig van,
alleen in den hoek bij den ingang vnn het
Kamergebouw wordt een nieuw stuk gevel ge-
z«-t, aansluitende bij oen hestonnden toestand ter
weerszijden op de plaats waar vroeger de in
gangsdeur was voor de monumcnlencoihmissi®
en den Rood van Stole gezamenlijk.
Deze Raad krijgt een eigen ingang onder de
arcade, tegenover het poortje van de Eerste
Kamer. Achter deze deur wordt een toebtpor*
i
83
door
ROBERT HERRICRT? 4
Atèt een laatsten blik op de overblijfselen van
«ijn schoonen droom, sprong hij in het meer.
jToen hij boven kwam hoorde hij roepen over
jhet water, en het geluid van riemen. Zonder te
'ëntwoorden, zwom hij met forsche slagen het
ïneer op.
VIJFDE DEEL.
De wildernis der menschen fDeze woör-
iden kwamen den vreemdeling zoo dikwijls op
[de lippen, als hij door de groote, drukke stad
iiep. Eenzaam en alleen liep hij de breede ave
nues op en neer, ging door nauwe, stille stra
ten naar de schuilhoeken van de stad. Overal
ras die verre noordelijke wildernis om -hem
teen. In deze wijde, nieuwe, menschelijke wil-
ternis was overdag de zon verduisterd en
■s nachts was het licht van de sterren verflauwd
•r een dik waas van rook. Uit de volle stra-
n, uit de hooge elkaar verdringende gebou-
lö.stirat meer lawaiü an rmor hemel dfln_
van een winterstorm, die door het bosch blaast.
Zelfs in de doode uren van den nacht is deze
menschelijke wildernis nooit stil, altijd kermend
als een opgesloten dier, dat onrustig droomt»
Een schaakbord van wegen verdeelt haar groo
te oppervlakte en toch is het voor den vreem
deling één groote woestenij, waar hij geen cn-
vast punt ontdekt. Van avenue tot avenue,
van straat tot straat, altijd en eeuwig hetzelfde
alsof de wet der menschelijke wildernis gebiedt,
dat alles eender moet zijn. En toch, ondanks
die eentonigheid en die morsigheid sprak zij tot
dien man uit de andere wildernis op een ge
heimzinnige wijze. Zij trok hem aan, zij boei
de hem. Zij sprak tot hem met myriaden stem
men.
..Dagen lang liep Holden door de stad zooals
>eger langs de dalen en heuvelen van
het INoorden had gedaan. Hij trachtte zijn nieuw
tehuis te leeren kennen, zichzelf een plaats te
geven in dien doolhof. Von het drukke, vuile
station waar hij was aangekomen ging hij langs
massa's sporen, fabrieken, winkels, slacht
plaatsen, aschvaalten, waar hard gewerkt werd;
door saaie, vale straten waar in lange rijen de
huizen der arbeiders waren dan kwam hij aan
nettere, minder dicht bebouwde wijken, waar de
huizen grooter waren en men boomen en gras
zag; dan eindelijk aan den buitenkant van de
stad, waar, onder voortjagende wolken van
rook, eenzaam staande fabrieken en enkele hui
zen lagen als eilanden in een grijze zee.
Eindelijk keerde hij terug terug naar het
hart van de wildernis waar propvolle straten
hepen tusschen hemelhooge huizen, en hijging
die huizen binnen, de verblijfplaatsen van ijve
rige arbeiders, hij steeg tot den top van die reu
zen van ijzer en steen I Daar ver beneden lag
da wriemelend© stad in een rookerig waas,
zich aan alle kanten uitstrekkende naar verre
horizonnen» Zwarte strejpep van treinen drongen
door den rook heen, die naar andere middel
punten voerden in alle doelen van het land
andere wildernissen van menschen. En door dat
dichtbevolkte net kronkelde een langzame
stroom van karren en wagens, zij hielden een
last van waren in, die over de heele wereld ver
spreid zouden worden.
In waarheid een wildernis van menschen I
s Morgens en 's avonds verspreidden zich
donkere stroomen van menschelijke wezens over
de oppervlakte, eb en vloed naar fabriek en
kantoor menschelijke wezens, twee millioen en
meer, strijdende voor brood en geluk, woon
den in deze wildernis I
Overal zag je naamborden van dokters. Duit-
sche, Engelsche, Poolsche, Littausche namen,
van allerlei ras en nationaliteit. Hun naambor-
1. Goud, Zilver en Medailles
2. Brillen en So-Easy's
3. G. van DUIN Otrechtschestraat.
den hingen in de meest verschillende vormen
aan apotheken, waren gespijkerd aan steenen
muren of houten schuttingen, of geschilderd
op ramen.
Dokters voor dit en dokters voor dat voor
elke menschelijke kwaal. Er waren onwetenden
en slechten maar ook zwakken en onbekwamen.
Hoeveel kon men echte Genezers noemen Er
waren duizenden en duizenden, die het recht
hadden do praktijk uit te oefenen, een op elke
een of tweehonderd menschen nog niet mee
geteld de groote massa kwakzalvers. In het ge
heel waren er meer doktoren dan bakkers of
slagers of kruideniersmeer doktoren dan met
selaars of behangers of kleermakers op el-
ken hoek een dokter, in elk hotel in elke
groote etagewoning dokters in de stille stra
ten van de voorstad, hoopen dokters in de hoo
ge kantoorgebouwen In deze wildernis van
menschen was er stellig veel vraag naar Gene
zers I
Holden bezocht de universiteiten, de hospi
talen, de apotheken al die erkende middel
punten van het genezersvak ook de particu
liere ziekenhuizen en de sanatoria cn al die
plaatsen, waar de armen kosteloos genezing
werd aangeboden. Hij volgde belangstellend
het werk van den gemeentelijken gezondheids
dienst. En hoe meer hij zag, hoe duidelijker het
hem werd dat het overal eigenlijk hetzelfde
was de kleine doktoren in de voorsteden
verkochten hun pillen terwijl hun fortuinlijker
broeders in de rijkere gedeelten van de stad,
met de metalen of glazen naamborden voor
hun ramen en de aanvoerders van het gilde
in hun spreekkamers in de hooge g~' ouwen,
bijgestaan door assistenten, op hen neerkeken.
Ze voerden allemaal hetzelfde bedrijf uit de
een beter, de ander minder toegerust, van den
dokter met zijn metalen naambord of, dat aan
den drogist winkel hing, tot de groole specia
list in zijn studeerkamer. Zij exploiteerden het
menschelijk lichaam en de menschelirke ziel
voor hun eigen voordeel. Onder de dergelijke
doktoren weren veel special!teilen, voor oogen
cn ooren, neus en keel, voeten, hoofd, hart,
huid, longen en ingewanden, 's Menschen li
chaam was verdeeld in verschillende kleine
vorstendommen en elk departement had zijn
eigen bepaalde priester, slager of pleegzuster.
En dit alleen nog voor zoover de klasse van
genezers, die wettelijk gerechtigd waren om hun
praktijk uit té oefenen en patiënten uit te noo-
digen zich aan hun kunde toe te vertrouwen,
ze middelen voor te schrijven, ze op te lappen
en ze groote rekeningen te schrijven.
In dezelfde gebouwen als doze degelijke dok
toren of vlak er bij, woon V n de vele „or.de-
gclijkcn" kwakzalvers, genezer- co gebed,
hond-opleggers, aanhangers van physicke kui
tuur, dokters voor inwer.dv; en v.or uitwen
dige genezing, masseurs, enz. enz. Zlf genazen
of masseerden door invloed. Profeten voor de
ziel of het lichaam. Ieder had zijn eigen spe
ciaal recept, zijn eigen uitlegging van hM ver
schrikkelijk phenomeen van ziekte zijn too-
versymbool of zijn bepaald middel cn die
middelen waren te koop voor hen, die men er
toe bracht om er in te geloovcn. Deze ondo-
gelijke genezers in de groote wildernis bleven
niet zonder belooning, al oogstten zij ook geen
eer in. Hun naamborden waren tezien op hon
derden ramen, overal in de groote gebouwen
hun winkels stonden vol geloovige gezondr
heidzoekc-rs.
Deze hoorden allemaal tot de beroepsledei
van het genezend bedrijf. Maar daarnaast
stond buiten het koninkrijk der solicden en
onsolieden, de zuiver godsdienstige en mysti-
sohe genezer, die tot zicK trok al degenen, die
langzamerhand wetenschap en pseudo-welen-'
schap overboord hadden gegooid cn hun li
chaam liever toevertrouwden aan woorden en-
denkbeelden, die ten minste onschadelijk v/arec
(Wordt vervolgd).
SPOEDIG RETOUR.
Langestraat 116 Te!. 70
