AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE eemlandef?'
FMFIE LEOPOLD.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
In dein S^saSstroosn
'4 3.
21e Jaarna tg
Wo. 77
Vrijrfan
oo S*p4<!nib«r !0*
TWFErS BLAD.
*r~
Politiek Overzicht
Het met sponning verwachte antwoord van
H&oestefe Kcmal Pacha op de voorstellen der
(geallieerden, is ingekomen binnen den termijn
fran 48 uur, die door generaal Harington, den
Commandant der Britsche strijdkrachten aan
iflen Bosporus, als een soort van ultimatum aan
iBen Turkschen opperaanvoerder was gesteld.
Het antwoord van Kemal Pacha is politiek hij
jflraagt van neutrale zónes geen kennis. Dat wil
igeggen hij erkent ze niet. Niettemin doet hij
jfle toezegging, dat hij zal pogen incidenten te
'Vermijden. In de practijk merkt men daar in~
tusschen weinig van. De Turksche troepenaf-
;öeelingen, die de neutrale zone zijn binnenge
drongen bij Erenkeuy, zijn met versterkingen
bpgerukt naar het Noord-Oosten, blijkbaar met
:de bedoeling, om den Britschen voorpost bij Ke-
pez af te snijden aldus meldt een Reuter
'bericht uit Konstantinopel, hetwelk verder me-
dedeclt dat een Britsche colonne, door artillerie
gesteund, uit Tsjanak is vertrokken, teneinde
fde Turksche poging te stuiten.
Werd no de eerste invallen der* Turken in
(de neutrale zóne als verzachtende omstandig
heid aangevoerd, dat op het tijdstip ervan de
regeering te Angora nog geen kennis had kun
nen nemen van de voorwaarden der geallieer
den, of de Turksche voorposten daarvan nog
geen bericht hod kunnen doen geworden, thans
)is deze, van geallieerde zijde veelvuldig gebe
zigde, dooddoener moeilijk meer vol te hou
den. Het volt toch moeilijk om aan te nemen,
dat er zulk een los verband zou bestaan tus-
Bchen het hoofdkwartier van het Turksche le-
iger en de voorhoede ervan, dat de bevelheb
bers van deze laatste niet op de hoogte had
den kunnen worden gebracht van den wcnsch
der geallieerden dot, hangende de huidige on
derhandelingen met Kemal, de neutrale zóne
niet zou worden geschonden. Aan op zich zelf
Btaonde ondernemingen van eigenmachtig op
tredende Turksche officieien, valt onder al
deze omstandigheden hoe langer hoe moeilij
ker te denken.
Uit andere bron kwam dezer dagen het be
richt, dat Kemal Pacha wel met de geallieer
den zou willen onderhandelen, doch van zijn
kant tevens de krijgs-operatiën zou willen voort
eelten, iets wat op zichzelf dwaasheid is en
waaraan de geallieerden dan ook nimmer zul
len denken. De conferentie, welke men met
Kemal Pacha en andere belanghebbenden
wenscht, moet zijn een „wapenstilstands-con-
ferenlie". Men zou evenwel haast gaan geloo-
ven dat Kemal daar niet aan wil. Maar dan
is het ook niet mogelijk om „incidenten te voor
komen". Wellicht zal Kemal Pacha tiachten
het odium doorvan te leggen op de Brittenals
hij geen neutrale zóne erkent, dan hebben de
Turken immeis even veel recht er te vertoeven
els de Engelschen I En wanneer deze de Tur
ken beletten voorwaarts te rukken op hun eigen
terrein, dan komen de „incidenten" voor hunne
rekening. Zoo zou de zaak wel eens kunnen
gedraaid worden. Het is opvallend hoe Kemal
Pacha onmiddellijk al een schuld op de Engel
schen wil laden ze hebben namelijk verschil
lende verwoestingen aangericht.
En merkwaardig is, dat generaal Ha
rington in een dadelijk aan Kemal Pacha toe
gezonden weder-antwoord deze verwoes'ingen
ook erkent, dochze waren geboden door
militaire noodzaak I Wat wel een eenigszins
eigenaardig licht werpt op de wijze waarop de
Engelschen in de neutrale zóne optreden I
De spanning betreffende de schending der
neutrale zóne is, blijkens het hierboven ge-
'noemde Konstantinopelsche bericht, aan de
zijde der geallieerden „lichtelijk" verminderd,
doch ons dunkt dat, wanneer men er kennis
genomen heeft van de nieuwste operaties der
Turken in die zóne en vooral wanneer die ope
raties niet gestaakt worden, de spanning op
•dreigende wijze zal toenemen.
Dot Engeland op de zaak volstrekt niet ge
rust is, bewijzen de steeds voortgezette troepen-
verschepingen naar den Bosporuszelfs regi
menten in het bezette Duitsche gebied moeten
zich opmaken voor het vertrek naar Malta.
Daarbij wordt de crisis in het Oosten nog
gecompliceerd door twee feiten. In de eerste
.plaats door de revolutie in Griekenland, uit
gaande van het leger en de vloot, die een nieu
wen oorlog tegen de Turken in Thracië wen-
'schen Koning Konstantijn heeft er afstand ge
daan van den troon; volgens het eerste be
richt ten gunste van zijn zoon. den kroonprins;
volgens nadere berichten zonder eenige voor
waarden non zijn troonsafstand te verhinden.
Als bet juist is, wat gezegd wordt, dat de zoon
van hetzelfde laken een pak is als de vader,
dan ligt het ook voor de hand dat leger en vloot
hem al evenmin aan het hoofd van den staat
wenschen. Wat uit de Grieksche verwarring zal
voortkomen, moet nog blijken. Er wordt reeds
gesproken van eeen republiek onder Vcnizelos,
van wien het evenwel de vraag is of hij bereid
zol worden gevonden de gebroken Grieksche
vaan weer aanéén te lijmen. In ieder geval
blijkt er bij leger en vloot van Griekenland nog
een sterk oorlogszuchtige stemming te bestaan,
welke de geallieerden onder meer heeft genoopt
de thans nog functionneerende Grieksche re
geering aan te manen de Grieksche oorlogs
schepen uit de Turksche wateren terug te trek
ken, met het oog op het gevaar dat uit hun
aanwezigheid voor den vrede kan voortvloeien.
De geallieerden sparen dus de Turksche ge
voeligheden waar het kan ook uit het weder
antwoord dat genetaal Harington aan Kemal
Poeha heeft doen toekomen blijkt zulks het is
als 't ware een vriendelijke uitnoodiging aan
Kemal om samen eens te proten.
Maar aTs het tot dit praten komt, dan zijn
door weer nieuwe voetangels en klemmen
hier doelen we op het tweede feit, dot de Oos-
tersdhe kwestie voo«* de geallieerden gecom
pliceerder maakt, namelijk de eisch van Rus
land tot deelname aan eene eventueele confe
rentie, Rusland, dot eene scherpe nota tot
Groot-Brittannië heeft gericht, waarin de Sovjet
niet alleen het recht van deelname opeischt op
grond van zijn belangen bij de zee-engten-
kwestie, doch zich ook de vrijheid veroorlooft
Engeland allerlei zelfzuchtige motieven toe te
schrijven in verband met zijn houding tegen
over de kwestie der zeestraten.
Tegen den Russischen cisch valt verzet te
verwachten, óók van het jegens de Sovjet wei
nig verzoenlijVe Frankrijk. Mocht Rusland
mét Bulgarije en gesteund door Kemal z n
eisch weten door te zetten, dan zullen de moei
lijkheden eerst recht beginnen. Niet alleen dat
de Russen meester rim in het doen trameeren,
zoo al niet saboteeren, van conferenties de
Haagsche heeft he1 bewezen doch dun komen
de rassen- en helangen-conflicten van de Bol
kenvolken dndelijk op het eerste plan.
Doch thans loopen wij de gebeurtenissen
vooruit. Het is nog lang zoover niet I
Nader bereikte ons een telegram, volgens
hetwelk de revolutionnniren prins George toch
erkend hebben. Hij heeft den eed reeds afge
legd.
DE VRIJHEIDSBOND.
Een groep Haagsche leden van den Vrijheids
bond zal, naar de „N. Crt." bericht, in de eerst
volgende vergadering eQn poging doen, klaar
heid te brengen in de onzekerheid, ol de bond,
voortgesproten in hoofdzaak uit de drie vrij
zinnige parujen, al dan niet vrijzinnig is.
Daartoe hebben zij een voorstel ingediend
van den volgenden inhoud
„De paitij zij liberaal in doel, werkwijze, in
richting en nann.
Daat loe wordt besloten
I. het beginselprogram alleen te doen be
staan uit het duidelijk omschreven beginsel van
liberaal staatsbeleid en wat daaruit onmiddellijk
ten aanzien van bestuur en wetgeving voort
spruit;
II. het program yan actie daarmee in over
eenstemming te brengen en het in de voor
naamste plaats krachtige beginselverbreiding
te doen voorschrijven;
III. statuten en regiemenen zoodanig te wij
zigen, dat
a. de macht der besturen zich niet verder
uitsiieklce dan tot hetgeen noodig is voor de
vervulling van de bestuurstaak in den strikten
zin
b. kiesvereeniging en gekozenen zo- onaf
hankelijk mogelijk van elkaar zijn
IV. den naam te wijzigen in „Vrijzinnige
Staatspartij"
V. een commissie te benoemen van drie ge
wone leden tot het maken van de ontwerpen,
noodig voor de uilvoering van het voorafgaan
de.
In de toelichting tot dit voorstel, dat door
ongeveer dertig leden is geteekend, wordt o.a.
gezegd
dat, welke andere en kleine.e partijen zich
ook bij den bond hebben aangeslo'en, deze
toch zeer zeke^ is te beschouwen als een ver-
eeniging van vrijzinnige vrouwen en mannen
dat in weerwil daarvan alle geschriften, waar
in de grondslagen van de porti? zijn neerge
legd, de woorden „liberaal" en .,vr*; -.innig"
angstvallig vermiiden en trouwens in beot dm
verkiezing^veldtocht, voor zoover die door de
voornaamste leiders^w^rcl beheerscht, het vrij
zinnig beginsel in het geheel niet werd bespro
ken, laat staan gepropageeid
dat daarentegen andere vccraonsteand.e man
nen en vrouwen uit partij het eeuwige vrij
zinnige beginsel met hort en ziel verdedigden
als in den besten tijd van het liberalisme.
De voorstellers willen dozen toestond van
verwarring en onzekerheid doen ophouden "al-
vyens d.en nieuwen verkiezingsveldtocht non te
vangen, die, naar hun ineening, ook met meer
hoop op goeden uitslag kan worden aanvaard,
wanneer voor- en tegenstanders weten zullen,
wat men aan den Vrijheidsbond heeft, in do
eerste plaats of hij al den niet vrijzinnig is.
HET NEDER! ANDSCH PERSMUSEUM.
De jaarlijksche nlgemeene vergadering van
de Stichting „Het Ncderlondsch Persmuseum" is
deze dogen gehouden onder leiding van haar
voorzitter, don 1- r D. Kouwenoor.
Het jaarverslag van don secretaris, den heer
J. H, Rogge, vermeldt o. m. dot de groei vnn
het museum in het afgcloopen jaar niet heeft
stilgestaan.
Niet minder dan 203 nieuwe portefeuilles
werden bij de reeds bestaande gevoegd, zoodat
op het eind van het jaar in totaal 5776 dossiers
aanwezig waren. Onder deze dossiers zijn cr 513
van Nederlandsche bloden in den vreemde uit
gegeven. De stichting ontving geschenken van
de heeren A. Cohen, J. M. Dirkse, J. Duparc,
Azn., A. de Hoop, D. Kouwenaar, D. Manossen,
M. Polak, J. Rinse. J. H. Rogge, Jac. Vonk, W.
J. de Voogt, A. W. Zonneveld, to Amsterdam,
S. W. Melchior te Amersfoort. W. N. van der
Hout te 's Gravenhoge, J. J. Wallers te Rotter
dam.
De overgrootc meerderheid der nieuwe bijdra
gen werd ontvangen van uilgevers of directies,
die op aonvraag meestal gaarne een exemplaar
afstonden van een eerste uitgave, vnn een laatst
verschenen nummer of van een wijziging in een
uitgave. Voor die geschenken word dank ge-'
bracht aan de gevers.
Tot penningmeester van de stichting rd be
noemd dr. A. G. C. de Vries.
De voorzitter deelde verder aan de vergode-
ring mede, dat aan het gemeentebestuur van
Amsterdam een adres was gezonden met het
verzoek aan de stichting af te staan, op nader
te bepalen voorwoorden, het huisje von het
voormalig Korenmetersgilde aan den N. Z. Kolk,
om daar het Museum te huisvesten. Op dit
adres had het gemeentebestuur goedgunstig be
schikt, onder mededeeling tevens van den huur
prijs. Ofschoon het gemeentebestuur daarbij een
coulante houding heeft aangenomen, laten de
geldmiddelen van de stichting, zooals die op
het oogenblik zijn, toch niet- toe zulk een jaar
lijks wederkeerende uitgave te doen. Gezien ech
ter het feit dat door dit gebouwtje een uitste
kende gelegenheid zou worsen vei kregen, mid
den in de stad en in de 1 ton wijk gelegen, om
de verzamelingen van het Museum onder te
brengen en eventueel uit te breiden, besloot het
bestuur ten spoedigste pogingen in het werk te
stellen om de financiën vnn de instelling te
versterken. Daartoe zal dezer dagen een circu
laire aan belangstellen Jen wor:Yr toegezonden.-
Ten slotte werd besloten re?» I .Yine wijziging
in de statuten aan te breng
De Mid^onstondsraad. hoewel betreurende, dn;
de heer Houtman riet in dit vdO'Yel getreden
is, was niettemin vnn oordeel, dat de wijze ven
optreden van de Amsterdnmschc bakkers tegen
den heer Houtman moet worden afgekeurd en
besloot den organisaties in overweging te ge
ven ten spoedigste dit optreden te beëindigen.
De broodoorlog te Amsterdam.
In een gehouden vergadering heeft de Mid-
denztandsraad een langdurige bespreking ge
wijd aan het uit de dagbladen bekende optre
den der Amsterdamsche bakkers tegen den
heer Houtman, die kortelings tot een zeer onn-
zienlijke broodprijsvcrlaging is overgegaan. Ten
einde den raad van inlichtingen te dienen, om-
treivt de feiten en oorzaak van het conflict, werd
het grootste deel der vergadering ook bijge
woond door lantstbedoelden bakker, alsmede
door vertegenwoordigers van vier patroons-or
ganisaties en van ongeorganiseerde bakkers.
Uit de verstrekte inlichtingen is komen vast
te staan, dat het optreden dor bakkers tegen
hun prijs-verlagenden collega in de dagbladen
naar juistheid is weergegeven en hier inder-
dcod een geval aanwezig is, waarin gepoogd
wordt de vrije concurrentie te beknotten.
Van verschillende zijden werd meegedeeld,
dat het bovenbedoelde optreden achterwege zou
zijn gebleven indien de heer Houtman bewilligd
had in het voorstel, met de prijsverlaging te
wachten tot in een spoedvergadering zijner
organisatie dit punt aan de orde wos gesteld,
waarna hij vrij zou zijn geweest tot verlaging
over te gaan, zelfs indien de organisatie geen
termen tot verlaging aanwezig achtte.
De Middenstnndsraod, hoewel betreurend,
dat de heer Houtman niet in dit voorstel ge
treden Is, wos niettemin van oordeel, dat de
wijze van optreden van de Amsterdamsche
bakkers tegen den heer Houtman moet worden
afgekeurd en besloot, de organisaties in over
weging te geven ten spoedigste dit optreden
te beëindigen.
De 4e Internationale Arbeidsconfcrcntie.
De ofdeeling Nederland van de Internationale
Organisatie van Industrieele Werkgevers, van
welke ofdee'ing lid zijn Centraal Overleg, de
Algemeene R.K Werkgeversvereeniging en de
Verccniging von Nedprlondsche Werkgevers,
heeft op een desbetreffend verzoek van den
minister van arbeid, in overleg met de Ver-
eeniging van Christelijke Werkgevers, den heer
J A E. Verknde, oud-voorzitter van de Ver-
eeniping van Neclevlondsohe Werkgevers, aan
gewezen als afgevaardigde van de werkgevers
naar de vierde internationale arbeidsconferen-
tie, welke in October o.s. te Genève zal bijeen-
komen
Middens t and1.
In zijn Dinsdagavond gehoud n vergadering
heaft de Middenstanasrand 'n langdurige be
spreking gewijd aan het uit de dagbladen be
kende optreden der Amsterdamsche bakkers
tegen één hunner, den heer Houiman, die kor
telings lot een zeer aanzienlijke broodprijsver-
laging is overgegaan.
Teneinde den Rand om inlichtingen te dienen
omtrent de feiten en de oorzaken van het con
flict, werd het groo'.sle deel der vergadering ook
bijgewoond door lantstbedoelden bakker, alsme
de door vertegenwoordiges van vier patroons
organisaties en von ongeorganiseerde bakkers.
Uit de verstrekte inlichtingen is komen vast
te staan, dat hef optreden der bakkers tegen
hun prijsverlagenden collega in de dagbladen
naar juistheid is weergegeven en hier inderdaad
een geval aanwezig is, waarin gepoogd wordt
de vrije concurrentie te beknotten.
Van verschillende zijden werd medegedeeld,
dat het bovenbedoelde optreden achterwege zou
zijn gebleven, indien de heer Houtman bewilligd
had in het voorstel met de prijsverlaging te
wachten, tot in een spoedvergadering zijner or-
ranisatie dit punt aan de orde was gesteld, waar
na hij vrij zou zijn geweest tot verlaging over
te gaan, zelfs indien de organisatie geen ter
men tot verlaging aanwezig achtte.
Arbcidsloonen en werkloosheid.
De Reedersvereeniging te IJmuidcn heeft aan
de ministers van binnenlandsche zaken en van
arbeid en aan den burgemeester van Ve'sen
den volgenden brief gezonden
Bij de onderhandelingen over nieuwe loon-
vooi waarden met de arbeidersorganisaties is
van de zijde vun de patroons herhaaldelijk be'
toogd, dat verlaging von loonen een van de
noodzakelijke voorwaarden is om verbetering in
het visscherijbedrijf aon te brengen en dat dit
ook een van de middelen is, waardoor vermeer
dering- von orbeid lenn worden vorkregen, daar
thans tengevolge van de onvoldoende bedrijfs
resultaten nog steeds een belangrijk deel van
de vloot moet opgelegd blijven.
Bij deze zelfde onderhandelingen werd aan
de werknemers voor het lossen van zeekolen-
bootcn een loon aangeboden van 0.50 per
ton, hetgeen per ton 0.03 y2 meer is don in
Rotterdam wordt betaald.
De vakorganisaties wilden dit niet accepteeren
maar bleven eischen 0.70 per ton, hetzelfde
loon, dot voor het bunkeren van treilers wordt
betaald.
De gevolgen van deze politiek doen zich thans
leeds weer gevoelen en worden in het bizonder
geïllustreerd door het feit, dat wij thans te uwer
kennis willen brengen.
Een der kolenhandelaren te IJmuiden kon een
zepboot met steenkolen hier ter lossing krijgen,
wanneer de arbeiders hier voor een redelijk loon
bereid waren te lossen. Hij bood hun daarop
aan het schip hier te loten komen, wanneer dit
gelost werd, niet voor 0.56 per ton als hier
voorgesteld, maar voor 0.60 per ton. Voor dit
loon werd geweigerd te werken. Geëischt werd
ƒ0.70. Het gevolg was, dat dit schip, waarin te
IJmuiden 720 arbeidsloon had kunnen worden
verdiend, niet te IJmuiden kwam, maar elders
loste. Bij alle klachten over absolute werkloos
heid van een deel en onvoldoende werkgelegen
heid van de overigen liet men dus het werk stil
gaan.
Om thans een juist inzicht te geven in hcigceflj
werd geweigerd, kunnen wij mededeelcn, dat zeefl
onlangs een dito boot hier gelost word. Daar*
aan werd gearbeid door 36 man, eerst hot stel#
len, dat wellicht een uur in beslag nam, on dert
volgenden dag van 6 uur voorm. tot 8 uur nam*:
met inachtneming van schafttijden, ongeveer te#'
zomen 2lA uur.
Ieder arbeider heeft daarin verdiend 24.05,;'
n.l. 1168 ton 5 0.70 plus overuren: 36 monJ
Hodden de arbeiders het andere schip gelost'
voor ƒ0.60 per ton, don was dit nog altijd ge
weest 1200 X 0.60 is 720 36 man, is 20
per man voor iets fcieer dan één dog orbeid.
Wij zijn vnn oordcel, dat in dit geval en
voor onzen tijd buitengewoon goed loon zou zijn
verdiend geworden dat de arbeiders door het
werk te weigeren niet alleen het bedrijf in zijn
geheel, moor ook zichzelf schade hebben ge
daan, en hiermede ten volle geïllustreerd wordt,
hoe het te hoog houden von de loonen de werk
loosheid ten zeerste in de hond werkt.
In vele gevallen is dit niet altijd met cijfers
en feiten te bewijzen, maar waar wij. nu hier rlo
gelegenheid hadden dit te bewijzen, meenden
wij goed te doen, hiervan mededceling te doen,
opdat ook uwerzijds kan worden rekening ge
houden met deze toestonden, zoowel bij het tref
fen van maatregelen tot ondersteuning von
werkloozen, als bij het vaststellen en goedkeuren
von voorschriften voor arbeidsbeurzen, wonncei
daarin bepalingen voorkomen, die prijsregelcna
werken op de orbeidslooncn.
Do werkgevers ondervinden maar ol te zeer,
dot, ofschoon zoo niet bedoeld, de werkloozen*
ondersteuning te vaak een geest kweekt, wonty
voor werkloosheid niet meer zulk een ernslig
schrikbeeld is, en dot arbeidsbeurzen, die loon*
regelend werken, een zedel ijken steun verleenea
uon do arbeiders, tot nadeel von die arbeiders
en tot verhindering vnn het horstel en den bloei
von onze nationale bedrijven.
Mislukte fusicpogingcn vun huidenclubs.
Door de coöperatieve verccniging „Rolter-
damsche Huidenclub" werd gisteravond in
Rotterdam een buitengewone algemeene ver
gadering gehouden, wonr door den voorzitter
S. Hartog Hazebroek mcdedcelingen werden
gedaan omtrent het afbreken vnn de fusiehe*
sprekingen door de Amsterdamsche Huidenclub,
Deze vergadering was zeer druk bezocht. On
der de aanwezigen waren h»t hoofdbestuur van
den Ned. Slagershond, vertegenwoordigers van
de vereenigde Rotterdamsche Vlecschhouwers,
verschillende groepsbestuurders, alsook de di
recteur vón de Middenstanrlsbunk.
De h©er Hartog Hazebroek gaf in een uit
voerige rede een overzicht van den gong van
zaken bij de Huidenclubs nu den oorlog, dio
niet bevredigend was.
Vervolgens deelde bij mede hot verloop der
onderhandelingen met do Amsterdamsche Hui
denclub. De beide clubs zouden blijven be
staan, doch een handelsvennootschap onder den
r.aom „Ncdcrlundsche Huidenclub" aangaan. Op
2 September werden echter door Amsterdam
dc fusie-onderhandelingen afgebroken.
Vervolgens onderwierp spr. eenige uitlatin
gen van den voorzitter van do Amsterdomscho
Huidenclub aan een na 'ere beschouwing. Spr.
oefende daarop ernstige critiek uit.
De A. H. C. heeft eenige beschuldigingen ge
uit aan het adres van haar Rotterdamsche zus
tervereniging, w. o. dot door handelaars hui
den zijn geleverd buiten do leden en leveren*
ciers van de R. H. C. om. De voorzitter noodigt
het hoofdbestuur von den Ned. Slugersbor.d
uit als onpartijdige commissie een onderzoek
in te stellen noor de geuite beschuldigingen. De
Slagershond aanvaardt deze uitnoodiging on
der voorwaarde, dat bet hoofdbestuur van dien
bond hem of hen mag assumeeren, die in hot
belang van onderzoek noodzakelijk is.
Verschillende leden stellen don eenige vra
gen, die door het bestuur beantwoord worden.
De voorzitter antwoordde op desbetreffende
viagen, dat hij er van overtuigd is, dot een
fusie noodzakelijk is, doch wil onder geen be
ding eenige c derhend^ling oonknoopen met
het tegenwoordige bestuur en directeur von de v
A. H. C.
De volgende conclusies worden door de ver
gadering aangenomen
T. Het bestuur dér Amsterdamsche Huiden
club wilde de fusie alleen, zoolang haar finan
cieel slechte resultaten hoor die fusie als een
redmiddel deed zien.
2. Zij heeft dit nooit ruiterlijk erkend, doch
heeft getracht de samenwerking te verhinder
ren door allerlei uitvluchten door verdachtma
kingen van personen en toen dit alles die sa
menwerking niet op den duur kon tegenhou*
den, door onware en onbewezen boschuldigin*
gen tegen de Rotterdam echo Huidenclub zelve.
3. Het bestuur der Rotterdamsche Huiden
club heeft steeds getracht, ondnnksd ie moeilijk
Roman van
OLGA WOHLBRüCK.
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
W esse link—'van Rossum.
20
Een andere nicht van mij, wij zijn al
len zeer muzikaal in de familie, die leert
weer bij een anderen zangonderwijzer en
die moet, als zij gamma's zingt, altijd met
permissie, mijnheer Graehner, plat op den buik
gaan liggen cn dan drukt de onderwijzer met
zijn hond eerst zacht ziet uzoo en dan
steeds op haar rug. Want de toon, zegt hij,
kwam toch uit het onderlijf, en als de spieren
(van hel onderlijf mnar sterk genoeg waren, zou
ieder kunnen zingen en goed ademhalen. Deze
ïucht zingt ook al in gezelschappen I"
Otto Graebner verloor zijn geduld„En ligt
daarbij zeker ook op den buik, mevrouw
Hij wist, hoe dikwijls stemmen verkeerd be
handeld werden. Hij wist ook tot welke bela
chelijke on dwaze „methoden'veie, anders
goede en verstandige leeraren grepen, alleen om
•P te vallen, door het vreemde van hun- leer
wijze te overbluffen en te impor.eeren. Hij kende
|jhun schamper lochen als zij onder elkaar wa-
ïen en het pochen op hun overtuiging in het j
openbaar. Maar hij was niet van! die kracht. I
fc- MffcVOUMS» -fils.Jl denkt- dr> _bjj 1
mij niet genoeg leert, en misschien beter bij
den zangonderwijzer met de buikmassage
Neen hij was geen zakenman. Hij verstond de
kunst niet, te schipperen, wist niet de manier
om leerlingen te houden. Hij stond daar, stok
stijf, verontwaardigd en digp gekrenkt. En toen
hij in de middagpauze met vermoeide ledema
ten en zieke zenuwen in de eetkamer ging, waar
luide krijschtonen van de kinderen binnendron
gen, rukte hij de deur naar de donkere gang
open, en riep, zich zelf niet meer meester
„Susel, Susel I" en voegde daarbij een leelijk.
boos woord over die „vervloekte huishouding"
waarbij een verstandig mensen het huis wel
moest uiiloopen. Dadelijk daarop had hij er
spijt van. Susel kon toch niet helpen, dat hij
zenuwachtig was. Het arme kind had toch al
zoo weinig aan haar leven, sloofde den ganschen
morgen in haar woning rond, kwam vermoeid
en afgesjouwd aan tafel in duizend angsten
over de kinderen, wier ondeugendheden hem op
dagen als heden tot razernij brachten. En dan
zou zij hem nog verantwoording moeten geven
van den duren kraag Dien had zij zeker op af
betaling gekocht en beproefde drie weken lang
van haar huishoudgeld uit te sparen wat zij
kon I Nu moest hij glimlachen. Hij kon zich al
voorstellen wat. zij hem nu voor lukullische
maaltijden zou voorzetten I Maar hij zou in
God's naam alles maer slikken zonder een
woord te zeggen als zij zich dan een beetje kon
optooien. Bovendien zou immers die goeie man
uit Glogau twee maal in de week met hem wer
ken, dat vergoedde rijkelijk de twee verloren
leerlingen. Hij kwam bijna in goede stemming.
Het meisje kwam en vroeg of zij met het °P~
dienon zou wachten, tot mevrouw terug was
„Waar is mevrouw?"
Het meisje kor. het niet zeggen, evenmin de
ret op en liep opgewonden de kamer op en
neer. Gisteren avond had hij haar niet het min
ste verwijt gemaakt over haar te laat komen,
heden liet zij hem met hef middageten wachten.
Zij was als een klein kind Zij was gemakkelijk
te leiden, maar had ook altijd leiding noodig.
Hij dacht er aan, hoe haar moeder eens tegen
hem gezegd had „Met liefde en gestrengheid
is alles uit haar te maken I" En zoo had hij het
schoolmeesterachtige uit de klasse ook in zijn
echtelijk leven overgebracht. Hij was er eigen
lijk trotsch op, dat er nooit kleine twisten tus
schen hem en zijn vrouw voorvielen. Slechts een
zacht duwen van zijn zijde en een kinderlijk
maar in elk geval mokkend toegeven van haar
kant.
Toen Susanne eindelijk thuis kwam, afgemat
door het harde loopen en trappenklimmen, was
Otto Graebner juist bezig voor de kinderen
een sinaasappel als nagerecht te verdeelen. Hij
vroeg- haar niet waar zij was geweest, ging met
den rug naar haar toe aan de schrijftafel zit
ten en werkte zonder een woord tegen haar te
zeggen. Daaraan moest zij zien hoeveel redenen
tot ontevredenheid zij hem had gegeven.
Het eten bleef haar in de keel steken.
Zij zond de kinderen naar hun kamer en zei
toen„ïk heb gisteren mijn handschoenen bij
Elise geuten en v ilde ze gaan halen."
Zonder om te zien, haalde hij, gewoon aan
haar noodleugens, de schouders op.
„Dat was overbodig. Je handschoenen zitten
in den zak van mijn jas, je hebt ze mij zelf gis
teren gegeven."
„zoo r
Het was goed, dat hij haar daarbij niet aan
zag. Zij kreeg een donkerroode kleur. Heftig
schoof zij haar stoel terug.
.Ik had hoofdpijn en moest wat beweging heb-
f. 41c c-in
gisteren voel je hebt mij niet eens gevraagd,
hoe het mij gaat I"
Daarin had zij eigenlijk gelijken weer moest
hij glimlachen om haar sluw-vrouwelijke taktiek,
waarmee zij hem in het ongelijk trachtte te stel
ler..
„Vergeef mij, Susel, maar mijn hoofd loopt
werkelijk om. Twee leerlingen zijn afgevallen,
cn met een derde stoat het bedenkelijk."
Hij stond op en greep haar hoofd tusschen
zijn beide handen.
„Ik vrees toch, dat wij ons zeer zullen moe
ten bekrimpen. De zomer stoat voor dc deur, dan
houden de inkomsten, zooals je zelf weet, zoo
goed als op en moeten de spaarpenningen ons
helpen."
Het was alsof het bloed haar in de aderen
stolde. Zij maakte zich los, en trok aan de stalen
ketting waaraan haar goedkoop gouden horloge-
tje zet, dat zij met haar aannemen van haai
moeder had gekregen.
„Slechter zou het ons ook niet zijn gegaan,
als wij concerten hadden gegeven I"
„Zou je je dan zoo aan het toeval hebben
willen overleveren, Susel
Zij wierp zich op de lompe roode rustbank cn
beet met haar witte tanden op de ketting.
„Alles is toeval, gelukkig of ongelukkig toe
val I Als er leerlingen afvallen, is het toeval,
en ook als er nieuwe bijkomenAls men slechts
met ongelukkig toeval rekent, dan behoefde mén
niet te leven. Het is een toeval, dat wij elkaai
hebben leeren kennen, en een toeval dat wij een
jongen en een meisje in plaats van twee meisjes
of twee jongens hebben gekregen I"
Hij viel haar in de rede „Maar het is geen
toeval, dat wij zijn getrouwd, nadat wij elkander
hebbefl leeren kennen, en geen toeval als wij
onze kinderen tot fatsoenlijke menschen opvoe-
Ain. P-a*, ia ana» wil!"
Haar goudbruine oogen schoten vonken, en
haar bewegelijke neusvleugels trilden van op
winding.
„Maar toch is het weer toeval, of ons huwe
lijk gelukkig of ongelukkig wordt, of dat onzo
kinderen ook werkelijk de fatsoenlijke menschen
worden, die wij van hen willen maken I"
Otto Graebner schrikte. Dot waren oproerig#
woorden, zoools Susel nog nooit gebruikt had,
dat was een zelfstandigheid vnn denken zooolj
hij nog nooit had opgemerkt bij haar en mis*
schien ook nooit hnd gewenscht. Wel is waar
had hij ook bijna nooit algemeene vraagstukken
met haar behandeld, had zich tevreden gesteld,
haar liefdevol en zacht in do bonen te leiden, dio
hjj voor juist hield. En hij had daarbij bijna
vergeten, dat uit het achttienjarige kind e^n
bijna vier en twintigjarige vrouw was geworden.
Kolmeerend streek hij over haar zijdeachtig,
kastanjebruin haar.
„Heeft mijn kleine Susel zooveel verwarde ge
dachten opgedaan, terwijl zij bij Mohrenkoof
slagroom at, dot haar hoofdje er geheel door in
de war is geraakt
Zij steunde met de ellebogen op haar knie en
sloeg haar handen voor hef gelaat. Waarom
sprak hij zoo tegen haar Waarom wilde hij
haar niet begrijpen Zij zou hem haar vertrou
wen hebben gegeven, misschien in de verslop*
ping van haar zenuwen alles hebben gebiecht i
alles dat van den kraag cn dat van de tien
mark. Natuurlijk zonder Hans te verklappen Zij
wist toch de beteekenis van een eerewoord. r
nu was het haar onmogelijk. Deze aanmatigen*
de, nuchtere toon benam haar allen lust, ver
lamde al haar voornemens. Zij had dien mo n
een verwachting gekoesterd en die wil:.' ij'
benenden, tenminste een paar uur. Het al
lies, wat zij ooit voor zich alleen had bezeten.
ordt vervolgd!*
