iwl
OLD O
AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander-
ST. E M I LION
11.1 SCmTEim Zn., Utr.str. II Tb!. !4i
Fima Fentein S Sclippers - Lssysstrast 24
fiii sp«ip, ww.
TOILET-ARTIKELEN
A. v. d. Weg, Langestr. 23
Epnpsahte KiiÉtkMis
Reparation
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Fer flesch 7 1.60, per anker f 65.-
TWEEDE BLAD.
De oade tost.
FEUILLETON.
In desi Maalstroom
S¥iacjaz.
De Dom"
23
Drie dingen om niet te vergeten
£lo Jaargang
No. 64
Zaterdag
7 October 1922
CRIGINEELE
zeer aan te bevelen
Bordeaux, gewas 1917
Bijzonderheden
Toor de moderne woning.
Onze Eetkamer „Lydia" in mahonie-
ebbenkleur.
Buffet, tafel, theetafel, 2 fauteuils
4 stoelen, compleet f 450.
en
Do massa hoet dom, toegankelijk voor sug-
ffestie, voor demagogie. Er zit in deze bewe
ring een kern van waarheid, maar ook niet
meer dan een kern. De massa moge als een
lezel zijn, ze is het stellig in dezen zin, dat ze
»ich geen tweemaal stoot aan den elfden steen.
Door denzclfden man laat de massa zich geen
tweede maal beetnemen, door den zelfden truc
iteat ze -rich geen tweeden keer vangen.
Po massa voelt intuïtief, wien en wat ze kan
(Vertrouwen. De massa is slechts vatbaar voor
ide suggestie van wie ze vertrouwen schenkt,
ide massa weet reeds lang, dat politieke pro
gramma's, politieke slagwoorden en leuzen wei-
fnig beteekenen. De massa beoordeelt de poli
tieke partijen niet naar den kling-klang van
jprogramma's en proclamaties, maar naar de
gedragingen van hare voormannen.
Proclamaties kunnen inslaan, maar slechts
»ls het volk er den eigen toon in hoort klinken,
els het er de waarheid in beluistert.
Piogramma's hebben daarom nuar buiten
[Weinig beteekenis, ze zijn slechts noodig voor
1de partijen zelf om er hare wenschen in te for-
ITVulecren. De buitenstaander weet te voren, dat
ihet program ™ooi kan schijnen, ook al i^ de
politiek van de partij, die het formuleerde, voos
en weinig aantrekkelijk.
Er zijn partijen, die dit niet inzien, die nog
altijd pogingen wagen om de massa achter zich
te krijgen met behulp van een schoon-klinken-
den naam, een inslaande leuze, een mooi pro
gram. Soms lukt dit wel eens, maar dan slechts
Voor éénmaal. Men denke oan den jong over
lieden Economischen Bond
Toch vervallen zij nog al eens in de oude
fout. De fusie van unie-liberalen, vrij-liberalen,
economie-bonders, kunstvrienden en midden
standers, die niet berustte op een gemeenschap
pelijk beginsel, leidde tot de vorming van een
groep, die onmogelijk een program van inner
lijke waarheid kon scheppen. Dc nieuwe naam
was fraai: Vrijheidsbond. Het nieuwe program
Was niet slecht, wat de woorden betreft en den
zinsbouw. Maar de massa geloofde er niet in,
begreep intuitief, dat dit program zeer uiteen-"
Soopende meeningen dekte, dat de goede demo
craat zoowel als de aartsconservatief er in kon
lezen, wat hij wilde.
Vandaar de débacle van den Vrijheidsbond
bij de verkiezingen van 1922.
Natuurlijk zoekt men naar middelen tot her
stel. Men speurt naar gemaakte fouten. En een
groep Haagsche leden van den Vrijheid?bond
neeft een fout ontdekt, een grove fout. Het is
(deze, dat deze partij in de verkiezingsdagen de
woorden ,Hberaal" en „vrijzinnig" angstvallig
Vermeed, dat in den verkiozingsveldtccht het
vrijzinnig beginsel in het geheel niet werd be
sproken, laat staan gepropageerd. En daarom
Btclt zij voor hoe radicaalte besluiten:
„De partij zij liberaal in doel, werkwijze, inrich
ting en naam". Zij wil doen besluiten „het be
ginselprogram alleen te doen bestaan uit het
duidelijk omschreven beginsel van liberaal
staatsbeleid enz. enz. en „den naam te wijzigen
in Vrijzinnige Staatspartij."
Op het oogenblik dat wij dit schrijven, weten
we nog niet, hoe dit voorstel in de algemeene
yergadering van den Vrijheidsbond is opgeno
men. Het doet'er ook n:et toe. In elk geval zal
drièt.
Een korte vreugd baart dikwijls veel ver-
N. Beets.
Gouden Trouw- n
Verlovingsringen.
Gt-eote keuze
Roman van
OLGA WOHLBRüCK.
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
W esse linkvan Rossum.
27
Een vrouw opereeren, dat heet een familie
Vernietigen of opnieuw opbouwen." Reeds als
plattelandsdokter had hij dat ondervonden. Hoe
onrioozel h^d hem toen een man aangestaard
„Ja, wat dan, dokter dat is toch geen
Vrouw meer wat moet ik daarmee
De een of andere ruwe uitdrukking, een brute
Vergelijking volgde.
„Had je liever gehad, dat je vrouw gestorven
was
De man zei niet ja. Maar men las in zijn
loog en, dat hij het innerlijk bevestigde, dat slechts
de barende vrouw voor hem bestond in zijn ge-
vond instinct.
„Man, je hebt immers drie kinderen, zei hij
het woord liberaal of vrijzinnig wel wat meer
worden gebruikt, dan de Vriihcidsbonders in den
verkiezingsstrijd oirboar of wenschclijk hebben
geacht. In de openingsrede sprak rar. Dressel-
huys althans von den eenen man, die „het libe
rale vaandel" in de Eerste Kamer hoog moet
houden. Hij sprak er ook van, dat het den Vrij-
heidsbonders in de naaste toekomst wel zeer
moeilijk wordt gemaakt „de liberale beginselen"
in wetgeving en bestuur dadelijk belichaamd of
erkend te zien. Hij gelooft, dat „het liberaj^bc-
gin3el" ongetwijfeld bij veel meer clan tien pro
cent der kiezers levensbeschouwing is. Ja, de
Vrijheidsbond wortft in deze openingsrede zelfs
„de waker voor de liberale idee in Nederland"
genoemd. Men ziet het: de Haagsche groep
heeft in elk geval reeds invloed gehad op de
wijze, waarop men zich in den Vrijheidsbond
uit ten opzichte van het liberalisme. Het woord
„liberaal", straks ook het woord „vrijzinnig"
komt weer in zwang.
Maar dot dit terugkeeren naar het woord,
dat aan het verleden herinnert, ooit weer ver-
trouwen zal geven in de liberaliteit von den
Vrijheidsbond, dat gelooven wij niet; de massa
zal het oude woord uit dezen mond niet aan
vaarden. Want men ziet al te duidelijk het ver
schil van dit woord uit de zoo duidelijke gedra
ging van de voormannen van den Vrijheids
bond.
Die voormannen zullen, ook als ze zich weer
liberaal of vrijzinnig zullen noemen, niet kunnen
doen vergeten, dat zij, gesteld voor de keuze
tusschen democratie en clericolisme, den ouden
vijand, don clericaal hebben gesteund, óók toen
vaststond, dat daarmee het liberalisme een ge-
voeligen knauw zou krijgen, een wellicht onher-
stelbaren slag. De Ecrste-Kamer-verkiezing in
Noord-Holland en Friesland van 1922 blijft,
naast zooveel andere feiten, het onloochenbaar
bewijs, dot in den Vrijheidsbond de angst voor
de democratie sterker is dan de liefde voor het
liberalisme.
De poging om den Vrijheidsbond te metomor-
foseeren in eene orgonisatie von liberalen moet
mislukken, omdat bij de leiders het liberalisme
niet krachtig genoeg meer is, om hen te ver
zoenen met de democratie, die de consequentie
is van het liberalisme. Ze kan misschien schijn
baar slagen; men kon zich weer tooien met de
liberale kleuren en met den liberalen naam.
Maar ons volk zal begrijpen, dat de liberale vlag
de conservatieve lading dekt, dat de naam niet
in overeenstemming is met het wezen.
Geen politiek slaagt op den duur, die niet op
waorheid is gebaseerd. Er zou voor den Vrij
heidsbond wel een toekomst zijn, als deze bond
onomwonden eigen vaandel heft, het conser
vatieve tot beginsel verklaart en daaruit de con
sequenties trekt, zal hij volgelingen krijgen en
houden. Maar nu de oude fout wordt herhaald,
nu de waarheid wordt omfloerst, nu is die kans
ve keken.
In dc vrijzinnigheid van dm Vrijheidsbond
gelooft de massa van ons volk niet meer.
Terecht.
TURKIJE.
De xamp ven Smyrna.
In de ochtendbladen van 't N. v. d. D., onder
scheidenlijk von Dinsdag en Woensdag, komt 'n
boeiende particuliere correspondentie voor over
de ramp van Smyrna. „Van volkomen betrouw
bare particuliere zijde",''aldus teekent de re
dactie vnn het N. v. d. D. aan, „bereikt ons dit
eerste uitvoerige relaas van een ooggetuige over
de ontzettei e xomp die het voornaamste cen
trum van Klein-Azié bijna geheel verwoest
heeft, waarbij ook Nederlanders vermoord zijn
en de gehecle Nederlondsche kolonie, van alles
beroofd, de vlucht heeft moeten nemen."
Uit de correspondentie, die 23 September
j.I. voor Tsjanok is geschreven, blijkt, dat de
brand te Smyrna uitbrak in den namiddag van
13 Sept. Wij citeercn
„Deze (de brand) ontstond in de Bnsmnhane-
wijk, bij het station von den Fransclien spoor
weg, en scheen eerst niet veel te beteekenen.
Maar in weerwil der pogingen, door de brand
weer oangewend, greep het vuur snel om zich
heen, zoodat de Armeensche wijk, die den vori-
gen dag op lost der overheid door haar bewo
ners ontruimd was, mede werd aangetast. Het
woei ongelukkigerwijs vrij hord uit het zuiden,
in de richting von. de middenstad.
Tegen vijf uur begonnen de bewoners van dit
deel van Smyrna te begrijpen dat de brand
niet gestuit kon worden. Zij verlieten hun hui
zen, medenemend wat zij konden dragen, en
vluchtten naar den zeekont, zoodat de volte op
de kaden nog aanmerkelijk verergerd "werd. Een
uur later ,had het vuur, alles op rijn weg ver
woestend, het* stadsgedeelte bereikt waar het
Nederlondsche consulaat en het hospitaal ston
den. Op raad von zijn collega's, die ook voor
htm landgenooten gingen zorgen, besloot mr.
Lamping het consulaat te sluiten en de zorg er
voor over te laten aan zijn kawosscn; hijzelf
en het personeel baanden zich met moeite een
weg naar de hoven, graaf E. de Hochepied zorg
de voor het verzemelen von de in het hospi
taal gevluchtte Nederlanders op een afgespro
ken punt, waar ailcn ingescheept zouden wor
den. Deze maatregelen werden in goede orde
uitgevoerd: de straten waren wel vol met ang-
stige mervschen, maar tot een paniek was het
nog niet gekomen. De hecren Lamping cn De
Hochepied bleven voorloopig nog aan wol, na
dat aljen ingescheept waren; de commandant
van een Amcrikaansch oorlogsschip had de
vriendelijkheid, een zijner motorsloepen tot hun
beschikking te stellen, waarmee ook zij de „Deu
calion" bereikten.
Het werd intusschen donker cn de brand nam
steeds grootcren omvang aan, 't Was duidelijk
dat men te doen had met een katastrofe die
door geen menschelijke tusschenkomst meer
kon worden afgewend. Het vuur woedde in de
binnenstad, de eene huizenrij na de andere, de
eene wijk na de andere, werden een gloeiende
puinhoop. Van het dek van de Deucalion kon
men duideiijk den voortgang von den brand vol
gen, die steeds heviger scheen te worden. Te
gen negen uur in den avond kwam een gedeelto
van het hospitaal-personeel, dat eerst niet had
willen wijken, nog, nis door een wonder gered,
non boord van het schip; Ali, een der kawos
scn van ons consulaat, had het geluk gehad,
plaatsen te verkrijgen in de sloep van een En-
gelsch oorlogsschip. Toen deze man het Wil-
helmina-hospitaal verliet, zoo vertelde hij, had
het vuur reeds de huizen in de on middel ijk e na
bijheid van hospitaal en kerk aangetast. Er is
dus alle reden om aan te nemen, ook naar het
geen men op de Deucolitm kon woarnemen, dot
deze beide gebouwen, waarop de Nederlanders
te Smyrna zoo trotsch waren en die zij met zoo
veel zorg onderhielden, een prooi der vlammen
zijn geworden met al wot er in was: zelfs de
graven der vroegere Nederlandsche kolonisten,
die zich te midden van de bcromen cn de bloe
men ven den hospitaal-tuin bevonden. In enkele
oogenblikken is dus zeer waarschijnlijk heel het
beroemde verleden der Hollandsche vestiging
in Klein-Azië, de oudste vnn olie vreemde ko
loniën, als 't ware weggevaagd.
In den loop van den nacht werd de brond eer
erger dan minder. De stad was een zee van
vlammen die somtijd, hoog in de lucht opste
gen. Hier en daar luj brandende stoffen: pe
troleum, benzine enz., en ols het vuur die be
reikte hoorde men dolfe ontploffingen. Een
munitie-depot, dat de Grieken zeker wegens
tijdsgebrek hodden loten liggen, vloog met een
daverenden knal in de lucht, en nog lung weer
klonken de ontploffingen van kleine cn groote
munitie, zoodat het een formeel bombardement-
geleek. Smyrna was een hel, cn men begreep
dot duizcndcnTncnschcn daar omkwamen. Hoe
wel de Deucalion twee kilometer van de kaden
af lag, hoorden wij nu en don duidelijk het
gillen cn schreeuwen vnn de in doodsangst op
gedreven menschenma3sa. Het was gruwelijk,
't Allerergste echter was het geraas van een
geregelde fusilndc die op de bevolking gericht
scheen te worden! En een scherpe tegenstelling
met dit tooneel van verwoesting, angst cn lijden
in dc christelijke wijken van de stad, vormden
de Turksche wijken, op de omringende hoogten
gelegen, die verlicht waren, rustig cn kolm
Tusschen middernacht cn één uur bereikte
het vuur de kaden. Het mooiste deel van de stad
ging nu in vlammen op. Eerst de cinema's, de
koffiehuizen, de clubs, don het Russische con-
sulootsgebuw cn hot Fransche, dit laatste een
solied hardstccncn gebouw, waarvan dc brand
slechts het dak en de houten doelen kon ver
nielen. Onder de groote particuliere woningen
die nu verwoest werden behoorden de huizen
van de Nederlandsche familiën v. Eichstorff cn
Van Lennop. En het was ru'et alleen het nutuur-
lijke element dat zijn verwoestend werk deed:
mot behulp van kijkers konden wij de brand
stichters oan hun noodlottigen arbeid zien. Den
gehcelen nacht bleven de sloepen van de vreem
de schepen heen cn weer varen om de vluchte
lingen in veiligheid te brengen; maar het aan
tal was te groot. Er speelden zich hartverscheu
rende tooneclen af zoodra er weer een boot den
wal bereikte: vrouwen wierpen hun kinderen in
het vaartuig; mannen zwommen het na als het
weer vertrok.
Eindelijk werd het licht over de verwoeste
stad. Boven Smyrna zag men nu een ontzaglijk
zware rookwolk hangen, aan welker onderrand
de vlammen speelden; hei lcok wel de uitbar
sting von een breeden vulkaunkrater. Het vuur
zette zijn vernielend werk steeds voort. Voor
zooveel wij konden zien, waren de consulaten
van Engeland, Joego-Sluviü, Tsjecho-Slowokijc,
België en Brazilië vernield. Zoolang de verwoes
ting en de moordtooneelen duurden zijn de
vreemde oorlogsschepen ter rede von Smyrna
werkeloos gebleven. Ze zijn althans niet lus-
schcnbeide gekomen, zich bepalende tot het
redden der vreemdelingen en tot het werpen van
hun zoeklichten over de ondergaande stad. In
den ochtend von 14 September lichtte de King
George het anker cn verliet de baai. Een of
twee uren later ging een, ©ogenschijnlijk
Engelsch, watervliegtuig de lucht in, in dezelfde
richting als de kruiser.
Dien dog is de verwoesting van Smyrna vol
tooid. Slechts één wijk van de benedenstad:
La Pointe, schijnt onaangetast te zijn gebleven,
en dan, natuurlijk, het Tinksche stadsgedeelte.
De consul-generaal en kapitein Wijdekop,
vreezende dot de Turken konden besluiten, hot
vertrek der buitenlandsche handelsvaartuigen
te beletten, kwamen overeen dat de Deucalion
zich noor het eiland Mylilene zou begeven.
Tegelijk met ons vertrok naar dezelfde be
stemming nog het ondere Nederlondsche
schip, de Stella, en een Itoliaonsch, de Sardeg-
na alle overvol vluchtelingen. Onderweg nam
ons stoomschip nog een zevontigtal Grieken op,
mannen en vrouwen, die in bootjes rondzwier
ven. Toen wij de engte doorgingen die de ho
ven van Smyrna verbindt met de baai, gaf de
kapitein last dat ieder die zich oon dek bevond,
moest gaan liggenhetzij dot hij wilde doen
alsof het schip ledig was of om een mogelijke
fusillade van de Turken op de vluchtelingen te
vermijden. Zonder incident bereikte de Deuca
lion het schoone en lustige Mytilene, waar dc
onderweg opgenomen Grieken dadelijk werden
ontscheept. Zij riepen„Leve Holland. Leve
de kapitein I" Het overschot van de Nederland
sche kolonie te Smyrna kon nu ook wat op zijn
verhaal komen en trachten zich te troosten
over achtergebleven vrienden en bloedverwan
ten en over het verlies von al wat zij bezaten.
Den T9en 's avonds stoomde de Deucalion naar
de Dardenellen.
Varfcensmarkt
Amersfoort
Speciale ahlccïlng
TABAK
CENT
MAAR
\T VLRK
J/vB Rif KEm AME fir
De zoo bloeiende Nederlondsche kolonie te
Smyrna i* door de ramp ontzaglijk zwoor ge
troffen.
Haar gebouwen en de overblijselen van
een roemrijke tn d'tie zijn, voor zooveel men
kan nagaan, volkomen vernield de leden der
kolonie zelf uiteengeslagen cn geririncerd. Toen
de Deucalion luiar Constantinopel vertrok, bet
vonden zich oon boord vnn het schip, boholvi
de consul-goncroal cn mevrouw Lamping, dé
volgende Nederlondsche gezinnen (hot aantal
leden vnn elk gezin tusschen Jmnkjes)
Von Eichsloiff (6), Fercken (3), de Hoche
pied Sr. (5), dc Hochepied Jr (3), dc Jongh'
(4), Van Lennep (1), Vin de Rovoort (1), Sloarj
(5), Stecnecken (I), Topuz (5), Wissing (4)
Vun der Zee (1); voorts dc Isroëlietische familiën
Ciavès, Pélero, Sorios e. o. ongeveer 70 per*
soncn. Totaal 109 mannen, vrouwen en kindc-f
ren, van deze laatste 9 beneden den vijfjarigen
leeftijd. Vcneweg dc meesten zijn oon boord
van hpt schip gekomen met niets don hun klee-
ren cn cenig geld, gelijk iedereen te Smyrna
waren 7ij naai de Deucalion gegaan onder den
Indruk dat na ccnige dagen von sponning en
gevaar, allc9 terecht zou komen en zij weer annl
hun werk in de stad zouden kunnen gaan.
Sommigen hadden nauwelijks de noodigc klco*
ren. Het wos uiterst moeilijk, zooveel vluchte
lingen aan boord te verzorgen, maar kapitein
Wijdekop cn zijn geheele bemanning hebben
zlah daaivoor uitgesloofd met een toewijding
die boven allen lof verheven is zelfs hun eigen
hutton tot onze beschikking stellend.
Met-dat-ol is het een verschrikkelijk lot, dat
van deze Nederlanders, die geen ti hois m«xcr
berilten en nagenoeg alles verloren hebben, dia
niet weten of zij ooit nam- Smyrno, waar do
moesten geboren zijn, zullen terugkeeren, of
waar elders zij zullen heengaan om een nieuw
loven te beginnen. En velen onder hon zijn
reeds bejaard. Zal de Nederlandsche kolonie ta
Smyrna ooit uit hoar asch herrijzen
Ter aanvulling nog de volgende gegevens
Te Myrilene zijn gebleven de families Keul\
Sr. (2), Kcun Jr. (2), Schmid (3).
Te ConstantinopelBaronesse W. van Heem
stra (4).
Met eigen middelen hebben zich in veilig
heid weten tc brengen de families W. F. Hen
drik van der Zee, Alf. van der Zee, Hendrik
von der Zee, Fred. Kcun, Hcnry de Jongh.
Of de volgenden te Smyrno achtergebleven
zijn, is niet bekend, maar wij weten er niets van:
Baron W. van Heemstra (vermoedeb'jk in ge
vangenschap), J. Ganon, pater T. Kats, Oct.
Lavino e. f. W. La vino, J. A. de Jongh e. f.,
Richard dc Jongh e. f., G. Wissing, Ad. van
der Zee ,W. von der Zee, Alf. Fercken e. f,
Eso.ie Fercken c. f., en Van Ham.
Uil de Pers.
HET REGEERINGSPROGRAM.
De rede, waarmede de Minister van Binnen-
londsche Zaken op Dinsdag 19 September j.l«
de zitting der Sta'en-Genera al heeft geopend,
wordt door de Mededeelingen van do
„Ik kan zooveel kinderen hebben, als ik wil,"
was het sombere antwoord.
En de man liet het hoofd zinken, omdat het
recht om te scheppen, het eenige groote recht,
dat de natuur hem gegeven had, ols met de
zeis vernietigd was geworden door den „dok
ter I"
En een jaar later had de man zijn vrouw
doodgeslagen, in een strijd, met de bijl, niet met
voorbedachten rade, alleen maar omdat zijn
woede van dag tot dag groot er was geworden
tegen de levensgezellin, die hem geschonden
toescheen en hem zelf belachelijk en onmanne
lijk meakte in zijn oogen.
Hij had destijds de zitting van de gezworenen
bijgewoond. Een jong Berlijnsch advocaat, Dr.
Kurt Labisch, was den vrouwenmoordenaar als
verdediger toegewezen. Die had lang en schit
terend gesproken, maar de kern der zaak had
hij niet aangeroerd en het hoofd van den be
klaagde had hij niet kunnen redden, want de of
ficier van justitie sprak van beestachtige ruw
heid, en de gezworenen lachten sceptisch, toen
het rapport van den deskundige, dokter Julius
Graebner, werd voorgelezen.
Het waren toevallig louter deftige en be
schaafde heeren geweest, de heeren gezworenen.
Eenigen van hen hadden zelf ziekelijke vrouwen.
Men ontzag de vrouw eenvoudig en stelde
zich elders schadeloos. Maar daarom „sloeg
men haar toch niet dood I"
„Ik had eenvoudig genoeg van haar, genoeg
dat was alles, wat de beklaagde tot zijn
verdediging bijbracht
En ofschoon er getuigen waren, die verklaar
den, dat hij de vrouw zorgvuldig verpleegd had,
toen zij nog bij h?m in de kamer log luidde
het vonnisde dood.
Dien avond zat dokter Julius Graebner in de
achterkamer von bet kleine café en dronk voor
den wijn. Hij kon nog juist overeind blijven, toen
hij het echtelijke slaapvertrek betrad, maar hij
viel gekleed op het bed neer. En toen hij wak
ker werd, was zijn hoofd licht, zijn denken hel
der en zijn hond kalm.
Nog dien zelfden morgen moest hij met zijn
mandewagentje en de zwarte handtasch met de
groote instrumenten naar een verlossing, waar
hij alleen de narcose toediende en, slechts door
de vroedvrouw en een zuster bijgestaan, een ldn-
derschedel trepaneerde, om voor een raon zijn
vrouw, voor de twee kinderen hun moeder te
redden.
„Dat zou zelfs de districts-arts niet hebben
kunnen doen," zei destijds de man en schudde
hem de handen.
1. Goud, Zilver en Medailles
2. Brillen en So-Easy's
3. G. van DD1N ütrechtschestraat.
En daarna was hij voor een poos zooiets als
©en wonderdokter, en het blinde vertrouwen, dat
men in hem stelde, deed hem den man verge-
"ten, die een moordenaar geworden was. Eerst
toen hij in Berlijn kwam, moest hij weer aan
hem denken. En in anderen misschien nog gru
welijker vorm leerde hij de tragedie der vrouw
kennen, der vrouw, die hem smeekte, in haar
de liefdedrift te dooden, der vrouw, die met
sombere woorden smeekte om hoor voorgoed te
besparen, wat dez© drift haar oan zorgen en
lasten zou kunnen brengen.
Hier stond geen man met opgeheven bijl, om
de vtouw neer te vellen, die haar geslacht ver
loochende.
Met gesloten oogen en lachenden mond snoep-
IÜ njM .wjuj A .aid A.iutf>t SA crltanncnH IA#.
gennatuuriijk, gemakkelijk of uiterlijk mooi nog
te bieden had. En de bijl, die als een zwaard van
Damocles, onzichtbaar zwevend vonniste, was
Juer slechts de angst, het spel der liefde, dat
alleen de vrouw begeerlijk maakte, haar mucht
en invloed gaf te moeten missen.
Maar ook hier boezemde hem de vrouw het
zelfde medelijden in als op het land, een mede
lijden, dat hij onder hordheid verborg, om er
zich niet door te loten beheerschen.
Zijn vrouw wist niet, hoeveel zij zelf oan dit
medelijden te danken had. Haar krachtige en
zeer zelfzuchtige natuur sloot nog elke behoefte
aan steun uit, evenals eiken twijfel aan de juist
heid harer besluiten. De vaak verregaande toe
gevendheid van haar man schreef ze meer toe
oan het overwicht van haar eenergie dan oan zijn
onverschilligheid voor alles, wat buiten zijn
wetenschappelijke sfeer log.
Er waren zelden wrijvingen tusschen hen, daar
zij den zoon voor zich geëischt had, nadat een
wellicht door medelijden gedreven te sterke mor
phine inspuiting een einde gemaakt had aan het
leven von haar naar adem snakkend dochtertje.
Nooit vergat zij dat oogenblikhaar man oan
het hoofdeinde van het witgelakte kinderbed op
de loge kinderstoel, het bloote morgere armpje
in zijn hand, de oogen strak gericht op het
fijne, blonde^ gezichtje, dot door angst vertrok
ken op het kussen log, en de andere hand aan
het Pravas-spuitje, waarvan hij de naald vast
en snel in de ader geleid had. Nog had bij die
niet teruggetrokken, nog log zijn duim op het
kleine donkere knopje, nog vloeide morphine uit
den kleinen glazen bol in het bloed van het kind,
toen kwam een korte schok, kwam een klokkend,
nauwelijks hoorbaar steunen, een omdraaien van
de oogappels, die als blauwe steentjes in de oog
hoek naar den neus rolden.
„Jij hebt haar gedood," schreeuwde zij, „je
hehi.Jiajir .szeAnodJ" .laar waarheid en kalm#
zooals zijn manier was, zei hij„Het had mis«
schien geen halven dag langer geleefd, ook zon
der inspuiting
Hij zed het ols dokter en drukte met geoefende
vingers de oogleden over de blauwe kiezelsteen
tjes. Hij was blij, dat zijn kind niet meer lee<^
dot hij lijden zou hebben willen besparen ten
koste van zijn eigen leven. En hij hield het ip
zijn armen, als leefde het nog, terwijl zijn
vrouw hem met hartstochtelijke, matelooze aan*
klachten overlaadde.
Toen gaf hij haar don zoon. Gaf hem hoar in
handen, als 'een voorwerp, waarvan men anders
in geen omstandigheden afstand zou doen, cn
dat men don ook niet wil weerzien nadat het'
in vreemd eigendom is overgegaan.
Toen Hans spoedig daarop roodvonk kreeg,
zei Mevrouw Elisc. „Mij dunkt, dat dokter Bau*
mans hem maar behandelen moet. Hij glimlacht©
zelfs niet. Trouwens, het was in zeer lichten
graad, in acht dogen was het ergste voorbij. Hans
keek met brandende oogen noor de deur en
wachtte op zijn vader. Spoedig wende hij ep
aan, dat zijn vader zich weinig om hem bekom
merde. Zijn vader v/as in zijn oogen een groot©
Mijnheer I Met zoo'n ziekte van niets hield dia
zich niet op I
(Wordt vervolgd).
aan Tennis-Rackets
SPOEDIG RETOCR.
JOH. VA&a DiJK.
Langesirast II1? Tel. 70
