FOTOGRAFIE LISPOLO.
van THEEPOTTEN en Fill
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
FEUILLETON.
21e Jaargang No. 170
piMSPilllS
pet ra.iandcr voor Amers»
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Vrijdag 19 Januari 1923
F.<IIS DER ADVERTEMVlEü
:>e. post r X", per week (met gratis vcnrekermg
egco ongelukken) f 0.17®, «tz^ndcrLjjkc nummers
(f 0.05.
DIRECTEUR-UITGEVER i J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2 A.
rOSTREKENINO N* 47910. TEL INT 513.
van I - 4 regels f 1.05
met inbegrip van eca
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dicnstaanbi&
d ngen en Liefdadigheids advc. tentiên voor de helft
der prijs. Voor handel cn bedrijf bestaan xcer
vooidcclige bepalingen voor het advcrlccrcn. Kent
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aatmajft toegezonden.
Politiek Overzicht
f Wat den toestand in het Roergebied aangaat,
jjleze is verscherpt, doordat geen der partijen,
jhoch cenerzijds de bezettingsutoriteiten, noch
Anderzijds de Duitsche regeering, de Duitsche
^dustrieelen en de Duitsche arbeiders wenschen
toe te geven. De mijneigenaren blijven stijf en
.)lrak op hun standpunt staan zelfs de gevan
genisstraffen, die voor hen in uitzicht zijn ge
steld,'kunnen hen er niet toe brengen aan de
jrransche verlangens te voldoen. Ze blijven bij
hun eenmaal aangenomen houding volharden en
Eouden slechts tot een wijziging van hun gedrag
leunnen worden bewogen, wanneer aan de door
hen onrechtmatig geachte bezetting een einde
kwam. Zij luisteren slechts naar de bevelen van
de Duitsche autoriteiten, welke het leverings
verbod nadrukkelijk hebben herhaald en steken
geen hand uit om de bevelen, die hun Dinsdag
iiit naam van generaal Degoulte werden ge
geven, uit te voeren.
In werkgevers- en werknemerskringen ziet
pnen om een uitdrukking te gebiuikcn van het
jWolff-Bureau de verwachte Fransche maat
regelen tegemoet met „kühler Entschlosscnheit."
De mijneigenaren, die de conferentie hebben bij
gewoond, hebben thans een verklaring, door elk
hunner onderleekend, doen toekomen aan
'de bezettingsnuloriteiten, waarin zij erop
üvijzen in verband met de Fransche be
velen dat in 't tractaat von Versailles uit
drukkelijk Duitschland's soevereiniteit wordt
erkend door do geallieerden. Hieruit volgt, dal
ide Duitsche wetten van kracht zijn en daar alle
Duitsche onderdanen verplicht zijn deze wetten
fen de overheden te gehoorzamen, heeft reeds
;op 13 Jan. een aantal .vertegenwoordigers van
mijnondernemingen tegenover don Franschman
Coste uitdrukkelijk het voorbehoud gemaakt, dat
ïillcen door de mijneigenaars kolen zullen wor
den geleverd, wanneer de rijk skolencommissaris
geen beschikkingen zou treffen, die tegen de
principieele bereidheid der mijnbezitters om
kolen te leveren, zou indruischen. Daar, gelijk
men weet, de kolencommissoris inderdaad heeft
beschikt, dat onder geen beding aan Frankrijk
Cn België kolen mogen wórden-geleverd, zijn de
mijneigenaars, naar zij in hun verklaring aan
de occupatie-autoriteiten te verstaan geven,
siiet in staat te luisteren naar Cosie's bevelen.
Doch h. i. staat vast, dat hun houding olgoheel
overeenkomt met de clausules van den wapen
stilstand, het vredestractaat en de Rijnland
overeenkomst en evenmin in strijd is met hetzij
het volken-, hetzij met het Fransche recht. Naar
de opvatting der industrieelen, schept het bevel
der Duische autoriteiten voor hen als mijneige
naars een geval van force majeure, waaibij ook
volgens het Fransche recht elke persoonlijke
rverantwoordelijkheid uitgesloten is. Bovendien
zou, gezien den legenwooraigen staat van zaken,
de levering van brandstoffen aan Frankrijk en
jBelgië het verleenen bcleekenen van actieven
6leun aan maatregelen legen dc eigen regeering.
Niemand echter kan gedwongen worden, aldus
verklaren de mijnbezitters, tegen zijn vaderland
le handelen en zich te bezondigen aan eerloozc
handelingen.
Bovendien heeft Grützner, de regeeringspre-
sident te Busseldórp, blijkens een Berlijnsch be
richt, aan den Franschen generaal Denvigr.es
^schriftelijk meegedeeld, dat noch de Duitsche
.werkgevers, noch de Duitsche werknemers, die
er verbitterd over zijn, cht r.en hen te Dussel-
Itforp .heeft ontboden louter en alleen om mili
taire bevelen te ontvangen, niet wederom voor
bersoonlijke onderhandelingen voor de Fransche
pezettingsoverheden zullen verschijnen. De re-
g'ceringspresident waarschuwt bovendien voor
Verdere requisites van levens- cn voedingsmid
delen in 't bezette gebied en mede voor maat
regelen, die het verkeer ontredderen, omdat de
bevolking van 't Roergebied slechts tot medio
Febr. over graan cn levensmiddelen kan be
schikken. Gezien de tegenwoordige si'uatie
0 och, weiger t het buitenland met name Neder
land en Canada vleesch, vet en levensmid-
jdclcn aan 't Roergebied te leveren. De regee-
ringspresident vraagt tevens, wie de meer dan
B.2 milliard papiermark aan loonen, die binnen
^nkele dagen aan 550,000 mijnwerkers moet
Worden betaald, zal uitkeeren.
De toestand is dus, zooals men ziet, ernstig
en gespannen. Ook de arbeiders zijn niet bereid
in de kaart der bezettingsutoriteiten te speleh,
Verschillende hunner hebben reeds te kennen
gegeven, dat, mochten maatregelen worden ge»
nomen tegen de mijneigenaars, zij de kolen-
opbrengst onmogelijk zullen maken door pas
sief verzet Ook schijnen rij niet van overwerk
te willen weten. Merkwaardig is mede het be
richt in verband met de houding der werkne
mers, volgens hetwelk de voorzitter van den
ouden mijnwerkersbond te Bochum naar Am
sterdam is vertrokken om deel te nemen aan de
bijeenkomst der internationale vakvereenigings-
commissie, die over protcstmoatrcgelen tegen
de occupatie der Roerstreek zal beraadslagen.
Er zou daar zelfs de proclamatie van de inter
nationale algemeene staking worden overwogen.
De Franschen laten zich inmiddels niet intimi-
deerenondanks de duizend en een Duitsche
protesten, niettegenstaande het verzet der mijn
eigenaars en mijnwerkers cn in weerwil van het
misprijzend oordeel der wereld, gaan zij him
eigen weg en probeeren door harde maatregelen
de Duitschers tot toegeven te nopen. Reeds is
last gegeven om onmiddellijk over te gaan tot
het exploitceren van de dominalc bosschcn aan
den linker Rijnoever en ook zijn reeds berichten
gelanceerd, dat, bij wijze van strafmaatregel, alle
leege kolenwagons en sleepbootcn op den Rijn
en 't Rijn-Hernekonaal in beslag zullen worden
genomen. Ditzelfde lot zouden alle mijnen on
dergaan, die don onder Fransch toezicht komen.
Welko gevolgen deze maatregelen zullen heb
ben, moet worden afgewacht, maar dat zij ver
bittering zullen ^vekken is stellig. Voor den Vol
kenbond zou thans een mooie taak zijn weg
gelegd, die zijn naam, wanneer zijn bemoeienis
sen mochten slagen, zeker ten zeerste ten goede
zouden komen. Een bemiddeling vtin Volken
bondszijde is reeds in overweging gegeven,
maar of Frankrijk en Duitschland genoegen zou
den nemen, wanneer men den Volkenbond
naar reeds wordt voorgesteld deze rol zou
toebedeelen, is een open vraag. Het ziet er
op het oogenblik naar uit, dot men liet proces
zoowel van Duitsche als Fransche zijde wil laten
uitzieken. Dat kan een pijnlijke cn voor Europa
noodlottige historie worden.
DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN 'T ROERGEBIED.
Interventie-verzoek.
Blijkens verschillende bladen zou in Engel-
sche kringen te Essen hardnekkig het gerucht-
de ronde doen, als zou Duitschland in verband
met de bezetting door de Franschen bij Enge
land aankloppen om interventie.
De houding der industrieelen.
Essen, 18 Jan. (W. B.) De Fransche gene
raals te Biedeney en Alten Essen hebben den
commissaris van politie te Essen en vijf heeren
van de industrie uit dat district gelost vanavond
te negen uur op het stadhuis te Bredeney te ko
men voor een bespreking. Zij verzochten den
hoofdcommissaris van politie de opgeroepenen
door de politie te laten brengen, als ze niet vrij
willig kwamen. De hoofdcommissaris wees dit
van de hand en zeidc, dat hij de heeren alleen
met den oproep in kennis zou stelien, maar
het nemen van e'ken dwangmaatregel tegen hen
moest weigeren.
Mühlheim, 18 Jan. (\V. B.). De eerste
burgemeester van Mühlheim kreeg vanavond
van de Fransche bezetlingsautoriteiten op
dracht verscheidene giool-industrieelen, waar
onder Fritz Thijssen, te gelasten vanavond te
negen uur 'te Bredeney te verschijnen en deze
personen er zoo noodig heen t<? brengen. De
burgemeester weigerde dit, maar beloofde den
heeren den oproep over te brengen. Thijssen
ontving den oproep kort voor negenen, maar
weigerde er gevolg aun te geven.
Mijneigenaars voor den krijgsraad.
B e r 1 ij n, 18 Jan. (W. B.) Aan de bladen
wordt uit Essen bericht, dat Fritz Thyssen en
zeven andere mijneigenaars voor hedenvoor
middag voor een Franschen krijgsraad zijn ge
daagd. Vijftien andere mijneigenaars zouden
heden insgelijks voor den krijgsraad moeten
komen.
Maatregelen der intergeallieerde
Rijnlandcommissie.
volge van het door de commissie van herstel ge
constateerde opzettelijk in gebreke blijven van
Duitschland de volgende maatregelen genomen:
(1). het beslag leggen op dc kolenbelustin^
het bezette gebied; (2). het beslag leggen op de
douane-ontvangsten in het bezetto gebied; (3).
het beslag leggen op bepaalde panden, voortko
mende uit het beheer of exploitatie der bos-
schen in het bezette gebied.
De Britsche hoogc commissaris woonde
krachtens de instructies zijner regeering de
zitting bij, maar onthield zich van dcclnemin-
aan stemming. Ook de Italieansche vertegen
woordiger was aanwezig.
M a i n z, 18 Jan. (B. T. A.) De intergeal
lieerde Rijnlandcommissie stelde vast dat haar
leden het recht hebben krachtens de verorde
ning no. 59 om het overleggen te vingen van
het resultaat der vee-telling van 1 Dec. 1922
in het bezette gebied. Proclomatics, door den
burgemeester onderteekend, nood:gen de perso
nen van alle nationaliteiten uit om den commis
saris van politie in hun stadswijk vóór 25 Jan.
1923 het aantal paarden, muilezels, vrachtwa
gens, auto's, motorrijwielen, die in hun bezit
zijn, tc doen kennen.
Nieuwe maatregelen.
Essen, 18 Jon. (W. B.) Tot elf uui heden
voormiddag zijn nog geen berichten ingekomen,
of de gisteravond van Fransche zijde aangekon
digde in-beslog-neming van spoorwegwaggons
en sleepakcn, zoowel als de beslaglegging op de
mijnen is uitgevoerd. Met do voorbereiding de
zer maatregelen is men blijkbaar bezig. Het eene
na het andere worden de stations d£r sporwe-
gen door militairen bezet. Omtrent de waterwe
gen wordt gezegd, dot de Fransche autori
teiten sedert hedenvoormiddag beginnen met het
beslag leggen op scheepsruimten.
'TLHTmsoILLF*1
16-18 LJ'iiCESIÜttT IllSffiOSI
Een Fransch kolonel deelde mede, dat er geen
reclu lot staking bestaat. De vertegenwoordigers
der werkremeis zeiden, terwijl zij protesteerden
tegen de daden van geweld, die een schending
van" het verdrag beteekenden, cn tegen de be
zetting, dat zij in de bezettingsautoriteiten geen
vertrouwen stelden. Als vertegenwoordigers in
arbeidskwesties erkenden zij, als totnogtoe, de
Duitsche autorit riten. Zij lieten de Franschen
rret in twijfel, dat zij het liefst in 't geheel niet
in aanraking zouden komen met do bezeltings-
auioriteiien. De president der spoorwegen sloot
zich volkomen aan bij de verklaringen der ar
beiders.
De requisites.
Essen, 13 Jan. (B. T. A.) Het naar een
andere bestemming dirigoercn von de kolen en
ookes is heden zonder incident voortgezet en
wijst een vermeerdering op den dag van gisteren
aan. De technische missie heeft een in krachtige
bewoordingen gestelde requisilic-order aan de
directeuren der fiscale mijnen overhandigd, met
welker uitvoering morgenochtend een begin zal
worden gemaakt. In het tegenovergestelde ge
val zullen een aantal dwangmaatregelen worden
toegepast.
Essen, 18 Jan. (W. B.). Volgens bericht
uit betrouwbare bron zijn vanochtend op den
Rijn op groote schaal kolenschepen aangehou
den en kolenladingen in beslag genortien. Den
schippers werd bevolen zich nieuwe papieren
te doen verstrekken. Waar de zendingen heen
gevoerd zijn, is nog niet met zekerheid bekend
Dusseldorp, 18 Jan. (B. T. A.). Op de
conferentie te Essen tusschen de vakverenigin
gen van arbeiders en ambtenaren bii de spoor
wegen in het nieuwe bezette gebied en verte-
Co b 1 e n z, 1 8 J a n. (B. T. A.) De intergeal- J genwoordigers van de bevoegde Fransche dien
lieerde commissie in het Rijngebied heeft lengc- sten, zijn de eersten uitgenoodigd den dienst
voort tc zetten, waarbij zij den steun van de
bezettingsoverheid zouden krijgen, maar er werd
verklaard, dat er geen staking zou worden ge
duld.
In tegenstelling met de berichten uit Berlijn
verklaart men hier, dat dc Fransche autoritei
ten geen enkele moeilijkheid ondervinden bij
het transport cn dot zij den toestand optimis
tisch inzien.
B e r 1 ij n, 18 Jan. (V. DJ. Nuar uit Essen
bericht wordt, zijn do zendingen van Roerkoicn
nog onverminderd. De reeds beproefde requi
site op Rijnbootcn, in dier voege, dat beladen
booten in plaats van noor hunne oorspronke
lijke pluots van bestemming naar Straatsburg
gedirigeerd werden, zullen waarschijnlijk leiden
tot een volkomen stilstand van hel kolcntrnn-
sport op den Rijn, daar «ie kolen-vervrachters
zich niet aan het gevaar willen blootstellen, dnt
hun zendingen in beslag worden genomen.
Von nieuwe troepenbewegingen is niets be
kend. Uit Dortmund wordt daarentegen bericht,
dot de opmarsch in dc lichting van Hnmm
wordt voortgezet.
Dc inbeslagneming der domnniule bosschcn.
B e r 1 ij n, 18 Jan. (W. B Naar het Berl.
Tagebl. verneemt, kan er mot zekerheid op ge
rekend worden, dat de Duitsche regeering for
meel protcsteercn zal tegen het in beslag ne
men der domoniule bosschcn op den linker Rijn
oever door Frankrijk, België on Italië.
De voorziening van het Roer
gebied.
Naar ounlciding van het Wolffbcricht uit Es
sen, dat de groothandelaars in het buitenland,
in het bijzonder Nederland en Canada, in geval
van verdere requisites van levensmiddelen cn
fourage in het bezette gebied cn van belemmc-
ringsmaotregelen in het verkeer tusschcn bezet
en onbezet gebied, verdere levering van vleesch,
vet cn fourage oan het Roergebied weigeren,
heeft het Hbl. in bevoegde Nedcnlondsche krin
gen inlichtingen ingewonnen.
Hieruit blijkt, dat von een weigering, als in
bovenbedoeld telegram bedoeld, ton opzichte
van Nederland niets bekend is. Het blad kan
hieraan ten overvloede toevoegen, dat zich op
het oogenblik een vertegenwoordiger van den
roothandel uit Dusseldorf tc Rotterdam be
vindt tot het doen van inkoopen.
Vraag naar Britsche kolen.
Glasgow, 1 8 J a n. (R.) Gedurende de laat
ste paer dagen zijn de kolen-exporteurs over
stroomd met kolenorders van Duitsche firma's.
Dientengevolge zijn alle voor Januari beschik
bare hoeveelheden voor onmiddellijke versche
ping verkocht. De prijzen voor bepaalde kwali
teiten kolen zijn met 2 M shilling per ton ge
stegen.
„Dc bezetting geen mili
taire operatie."
P a r ij s, T 8 Jan. (Havas.). In antwoord op
het protest van de zaakgelastigde van Duitsch
land te Parijs tegen de uitbreiding van de
Fransch-Belgische militaire bezetting heeft de
Fransche regeering verklaurd, dnt de genomen
maatregelen geenszins een militaire operatie
waren, maar dat de geallieerden alleen tot op
vordering overgingen vanwege den tegenstand
der Duitsche industrieelen. De opvorderingen
zullen dienen voor leveranties uit hoofde van
het herstel, vervolgens voor de behoeften van
het bezette gebied.
Duitscli ombtenaar gearresteerd.
Dusseldorf, 18 Jon. (W. B.) De presi
dent van het „Oberfinanzamt" te Dusseldorp,
Schlulius, werd heden door de Fransche bezet
tingsautoriteiten gearresteerd, nadat men hem
had uitgenoooigd den Franschen deskundigen in
zage te geven van zijn boeken. Hij werd onder
bewaking in een auto weggevoerd, waarheen is
onbekend.
Censuur op kranten.
Frankfort a. d. Main, 18 Jan. (W. B.)
De Frankfurter Zeitur.g verneemt uit Bingen, dat
de Fransche districtsgedelegeerde gelast heeft,
dat alle van buiten komende dagbladen aan de
censuur voorgelegd moeten worden alvorens be
steld te worden.
Het zingen van nationale
liederen verboden.
Essen, 18 Jan. (W. B.) De bezettingsauto
riteiten hebben het zingen van nationale liederen
als de Wacht om Rhcin en het Deutschland*
lied verboden.
Publieko huizen voor do
Franschen gereserveerd.
Essen, 18 Jan. (W. B.). Een deel der pu
blieke huizen is voor het bezettingsleger ge*
reserveerd en cr is toezicht gelast op losloo-
pende deernen.
Gilt der rijksregcering.
De rijksregcering heeft volgens het N. v. d.
D. nooi het Roergebied een bedrog van een
milliard marken gezonden als voorschot voor
persoonlijke cn zakelijke schade.
Een filiaal der Rijksbank gesloten*
M a i n z18 Jan. (B. T. A.) Het filiaal der
Rijksbank heeft heden zijn kantoor gesloten,
woaidoor hedenochtend lijdelijk gebrek oor
papiergeld ontstond. Naar men zegt, zol het
filiaal worden opgeheven.
Waarschuwing aan Rocrorbciderf
Daar de mnssa-dcmonstéülic dei Soar-arbei
ders van alle partij-richtingen tegen de bezet
ting van het Roergebied verboden werd, be
sloot de syndicaat-vergadering der arbeid is
ccne waarschuwing tot dc mijnwerkers van het
Roergebied te richten om zich niet te laten bc*
invloeden door cvcnlueele beloften der Fran
schen van „loon in francs" enz., daar dc tociie-
menre verarming evenals in het Snorf>bicd
daardoor niet zou kunnen worden tegengehou
den.
OPRUI &8INQ
E5P
m.
LAWGESTRAAT 39
Boycot van Fransche waren.
Hamburg, 18 Jan (W. B.). De Kamer
van kleinhandelaars te Hamburg maakt :i
oproep openbaar, waarin, gezien den inval van
Frankrijk in liet Roergebied, de leden worden
uitgenoodigd geen Fransche waren, welke dm
ook, meer voorradig te hebben.
Het standpunt der Britsr!i9
Kamers van Koophandel.
Londen, 1 8 J o n. (N. T. A. Draadloos). Do
vereeniging von Britsche Kamers van Koophan
del heeft gisteren zonder discussie een motie
aangenomen, waarin verklaard wordt, dat de te
genwoordige loop van de kwestie der schade
loosstellingen in hoogc mate nodcelig is voor
nijverheid en handel en een belemmering is van
de verbetering von den uitvoerhandel en van df
werkverschaffing. Voorts wordt verklaard: ter
eerste, dat een moratorium voor DuitschintUi
gedurende een zeker aantal jaren dringend nood
zakelijk is; len tweede, dat onveiwijld het be
drag wordt vostgeslcld der schadeloosstelling,
die Duitschland binnen een redelijk aantal jaren,
zonder nadeel voor den handel der geallieerden,
kon betalen; ten derde, dut, wanneer er druk op
Duitschland moet worden geoefend om de be
taling der schadevergoeding uf le dwingen, do
aard cn vorm von een dergelijken druk moet
worden overwogen tusschen de gcallicciden on
derling; ten vierde, dut de een of andehe vorm
van een internationole leening aan Duitschland
onmiddellijk noodig is en dat zekere waarborgen
voor interest cn amortisatie moeten worden ge
steld om dc lecning mogelijk te caaken.
De president von de vereeniging zeide, dol z.
i. men het er wel over eens zou zijn, dat het
thans de tijd niet was om deze motie te bespre
ken. Wij wenschen de Entente voort tc zetten,
zeide hij, maar wij geloovon, dat de toestand
zeer erastig is en daarom geloof,ik, dnt hel beter
is nf te wachten cn het beste te hopen.
Een nota inzake hel Saargebied.
B e r 1 ij n, 18 Jan. (W. B.). Dc Duitsche
nota aan den Volkenbond inzake de canwezirr-
heid van Fransche-troepen in het Saargebied,
zegt, dat het onvercenigbaar is met het karak
ter van het Saargebied als stieek, waarover bij
volksstemming beschikt moet worden, dot troe
pen von een macht, dot naar hef bezit van het
't LAANTJE 3.
AI het groote gaat gepaard met smart,
geboorte en dood, en zoo is er ook een licf-
tie, die zeer smartelijk is, het is de grootste.
In den Maalstroom.
Roman van
OLGA WOHLBRüCK.
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
Wesselinkvan Rossom.
AO'J
„Alstublieft alleen maar tot den hoek van de
Passauér, alleen maar tot den hoek"....
Hij knikte met lichten, goedigen spot. „Na
tuurlijk alleen maar tot den hoek 1"
De laatste honderd schreden moesten zulke
vrouwtjes altijd te voet afleggen en maakten den
zoom voii hun rokken vuiler dan wanneer zij
met de tram gegaan waren.... Wat waren die
twee honderd mark vergeleken bij de schulden,
die zij. had. Het was nauwelijks toereikend om
de dringendste schulden of te doen. Saliani's
woorden, als gif waren die. Wanneer zij daar
aan dacht stroomde het bloed als dol door haar
•deren. Vlak bij, in haar bereik, zoo dichtbij,
was al de vreugde der wereld. De sprookjes,
die zij den kinderen verteld had, werden wer
kelijkheid, zoodra zij maar één stap deed, één
Woord sprak. Moor juist deze mogelijkheid
hielp haar misscliien de dagen, die nu kommer
vol en overladen met zorg voor haar lagen, te
dragen. Als zij die geschiedenis met dien deur
waarder maar achter den rug had, als hoor man
daarvan maar niets merkte, met een beetje zui
nigheid, nu zij niet inzette, kwam zij over het
ergste misschien wel heen. Zij kwam te laa^
thuis. En Otto Graebner had niet meer die lijd
zaamheid van vroeger. De kinderen zaten met
onthutste gezichtjes om de tafl cn hij los in
een prospectus. Hij keek ter nauwernoofl op,
toen zij binnenkwam.
De woorden van Saliuni trilden nog na in
haar, zij had nog den lijnen smaak van de
sherry in haar mond. Zij schoof liet hord met
de lauwe, opgewarmde soep weg, hief het
hoofd op om niet den damp van het aange
brande vleesch in te ademen.
„Sinds eenigen lijd is alles weer eens echt
onsmakelijk," zei Olto Graebner. „Voor een
beetje afwisseling kan je toch wel zorgen. Het
is toch een poosje gegaan, toen je je moeite
*öfr
Zij flapte er de eerste verontschuldiging uit.
„Je weet gewoon niet meer, wat je doen moet,
het is allemaal zoo duur."
Hij deed het eten op zijn bord door elkaar.
„Dat geloof ik ook I Alles wordt duurder, al
leen de inkomsten worden niet grooter. Be heb
er7 zin in, hier uit te scheiden."
Hij schoof zijn stoel achteruit, trommelde met
de vingers op de tafel.
„Hoe bedoel je, uit te scheiden
„Uit Berlijn te trekken, bedoel ik I
„Uit Berlijn?"...,
Zij kon den hep, die zij in den mond had,
nauwelijks doorslikken.
Hij stodn op, legde zijn handen op zijn rug
onder zijn jas. Hij was blij, dat hij er eens met
haar over kon spreken. Reeds dagen stond hij
in relatie met een muziekschool in een garni
zoensstadje. De school had een goeden naam,
bestond al twintig jaren, had veel succes en
bracht den stichter een aardig sommetje op.
Maar nu wilde die man zich terug trekken, wil
de de schooi aan iemand anders overdoen.
Iemand, aan wien hij hetf met ccn gerust gewe
ten kon doen. Dut was niet gemakkelijk, want
iedereen, die waf kon of nog met volle zeilen
er op los voer, ging naar Berlijn. Voor het^
platteland bleven er niet veel over, die in aan
merking kwamen. Hoogstens krabbelde er een
terug, die schipbreuk had'geleden, die gebroken
was, zonder lust in de zaak, zonder energie
zocht zijn stukje brood op het land, zooals een
zwervershond in de goot naar een beentje zocht.
Zoo iemand kon die man niet gebruiken.
„Zie je, Susel, wij zijn niet jong genoeg meer,
om hier te hopen, altijd maar le hopen, en wij
zijn niet oud genoeg, om niet builen Berlijn
een nieuw, stil rustig leven te kunnen begin
nen."
Zij stond op, stuurde de kinderen de kamer
uit.
„Wil je naar buiten toe
Hij tikte geprikkeld met een sigaret. Wat
maakte Susel er nu weer een drama van Wat
moest dat nu bcleekenen, zij gingen toch niet
naar Oost-Afrika of naar Australië I Hij kende
die garnizoensplaats, was als jongmensch daar
dikwijls geweest, ook als kind, wanneer zijn va
der hem eens voor een keertje mee had geno
men. Een allerliefst plaatsje was het, dot zich
sindsdien stellig nog uitgebreid had. Hij had
zelfs eens in het officiers casino een concert
gegeven. Erg oardig publiek en heelemaal niet
ontoegankelijk voor kunstgenot. Bijna alle offi
ciersvrouwen lieten hun kinderen in de muziek
school onderrichten. En die namen het ernstig
op, betaalden stipt, bleven slechts weg, wan-
j neer de cursus geëindigd was of zij zelf ver-
plaatst werden. Niet zooals hier, waar iedereen
zoo van de straat even boven kwam en weer
j wegbleef, wanneer vader geen geld meer had,
of tante of ooin van een andere, betere school
hadden gehoord, of waar een bioscoop-eigenaar
een pianist noodig had. De school was een klein
huis en zelf woonde men in een aardige, een
voudige woning, die niet een derde gedeelte
kostte vnn hetgeen zij hier betaaldende le
vensmiddelen waren gcedkooper, gelegenheid
I tot onderwijs was er genoeg. Daar kon men
j eens tets hesparen, v/onT*"- het ro*vd
I moesten daar toch aan denken, wanneer Liesel
wilde trouwen en Kurt stuc"?eren.
„En ik I" Als een wilde kreet was het. „En
ik
„Ja maar, Susel, hoe bedoel je dot, hoezoo
jij 1"
Zij hield beide kleine handen tegen haar
borst.
„Nooitnooitga ik naar zoo'n of-
schuwel'jk platte!an :v-nestnooit breng je me
daarheennooit I"
Zij wachtte zijn antwoord niet eens af, liep
de konier uit cn gooide de deur dreunend achter
zich dicht. Hij wilde haar nasnellen. „Susel
v- 1 '•-•ld. De middag-
leerlingen kwamen voor de les.
Hij klemde ae tane n op i ...aar en ging naar
voren
Elise zat in haar nieuwe kantoor dat zoo veel
o-rrtoiar. lichter en mooier ingericht was dan het
oude, maar het was alsof zij het koud had.
Haar nian stond voor haar. Bleeker don an-
j ders was zijn gelaat, zijn gestalte echter kaars-
recht, zijn hoofd omhoog gehouden, zooals al-
tijd.
„Je moet verstandig zijn, Elise! Dal kan ieder van
ons overkomen, een ieder. Een door onacht
zaamheid veroorzaakte dood is ccn groot woord,
en een aanklacht nog geen veroordeeling."
Zij leunde met de ellebogen op tafel, drukte
haar handen tegen haar voorhoofd.
„Hoe kon je zoo ver gaanHoe kon je ver
geten, vrat je je vrouw schuldig bent."
De verontwaardiging kneep haar de keel
dicht. Hij* glimlachte toegevend, met lichten
bijna weemoedigen spot.
„Geloof je dot een vliegenier hoog in de lucht
eraan denkt, wat hij zijn vrouw schuldig is
j Zelfs of hij naar beneden valt cn zijn nek breekt,
kon bom niets schelen, moet hem niets kunnen
schelen. Anders bereikt hij niets."
Zij zei, zonder hem non te zien „Er zijn dok
ters, die zich zelf bloedvergiftiging bezorgen,
waaraan zij sterven, dut kan daarmee verge
leken worden. Dit echter is heel iets anders."
Hij trok zijn das vaster aan, trok met een
heftige beweging oan zijn jas.
„Je schaamt je dusWil je dat zeggen Je
schaamt je, dat je mijn vrouw bent
Het was haar alsof de heclo kamer met haar
ronddraaide. Hij stompte ongeduldig met zijn
eenen voet op den grond.
„Antwoord, wanneer ik je vraag I"
„Ik weet niet," mompelde zij. „Dc weet niet..— 1
het is allemaal zoo vreeselijk."
Hij trok zijn schouders op en wendde zich af.
Hij wilde haar niet kwellen. Ze wist eenmaal
niet anders. Zij was geen heldin en geen mar*
telarcs. Hoor boerenverstand kende slechts het
recht vnn geschreven wetten.
Wat gebeurt er dan nu vroeg zij, cn haar
blik werd strak.
(Wordt vervolgd.)
