Ingezonden Stukken.
Tra, J. van Raay, H. van den Hetivcl, P. Ver
huist, G. J. v. Wilpen, G. Versteeg, D. Mui-
den.
Niet bevorderd één.
Smeden en Machine-bankwerkers.
A. v. Bekkum, S. Conradi, W. Dooijerweerd,
E. Engelbert, D. H. Eijsink, G. van der Groep,
K. J. van Hattum, M. N. Krook, P. C. de
Neijs, M. Pow, J. Roosebcek, A. van Slooten,
J. A. Th. Smit, F. Smit, P. van de Veen, D. S.
Veenstra, N. L. Verheij, B. van der Vlis, P. J.
Aurtsen, J. Hoegen, T. van Schalkwijk,
Niet bevorderd zeven.
Electricicns en Instrumentmakers.
H. Massing, C. M. van der Spaa, W. Duurs-
ma, G. Flumcling, G. Gladpootjes, H. van do
Heuvel, C. Jager, M. Schreudcr, J. G. Prins,
J. Rijshouwer, C. van Tricht, H. C. de Jong,
Niet bevorderd drie.
Meubelmakers.
H. Hubrechtse, J. Mol, D. van Ou werkerk,
H. D. Schrijver, H. Smit, A. Glashorsi en J. ter
\V olbeek.
Allen bevorderd.
Schilders.
T. van Beek, B. van Breda, H. J. v. Campen,
J. van Essen, G. van de Pol, P. Poot, W. G.
Looiman, H. Hopman, J. Jekel.
Nï-st bevorderd twee.
Van de 2e naar de 3e klasse.
Timmerlieden.
A. 5rtj,ker, A. A. Beijer, J. Blokhuis, H. A. van
■Jfen Br-nk, W. Bottemanne,. J. van Dijk, J.
Duly G. Dusschoten, L. van Gelder, W. van
Genderen, P. vun de Hooff, J. C. A. Hulst, A.
Huurdeman, B. Kagcnaar, J. de Rijke, G
Rouwhorst, D. Schoonveld, C. Ch. Smit.
Niet bevorderd twee leerlingen.
Smeden en Macn* -e bankwerkers.
J. Bovée, L. Fugers, 13. Meijer, J. Morren,
A. van Otlerloo, F Tekelcnburg, B. Ripha-
gen, H. Niezen, B. Slechterthorst, T. Terpstra,
C. J. van den Heuvel, P. Valkcnhoef, C. vaa
Zwol, W. v. Doesburg, J. Termoten, R. Buijs.
cn voorwaardelijk G. Snijders.
Niet bevorderd drie leerlingen.
Electricicns en Instrumentmakers.
J. J. Boevee, L. van den Muijzenberg, A.
Olyhoek, J. Stadt, B. van der Vlis, J. A.
Schueler, A. A. van der Tol, G. L. Maas.
Niet bevorderd vier leerlingen.
Meubelmakers.
A. Bloemendal, P. de Ruiter, J. Versteeg, L.
van der Ar, O. Wijngaarden.
Niet bevorderd één leerling.
Schilders.
H. Koelewijn, P. de Koning, G. C. T'.Iannce,
H. van Veen, J. G. van Boekei
Niet bevorderd geen.
INSCHRIJVING NIEUWEN CURSUS.
Voor dc eerste klasse der Ambachtsschool
vroegen 149 leerlingen toelating en wel
t>l voor de afdeeling timmeren.
48 voor <ie afdeeling machine-bankwerken
en smeden.
22 voor de afdeeling? electrotechniek cn in- j
strumentmaken.
10 voor de afdeeling meubelmaken.
8 voor de afdeeling schilderen.
Twee condidaten trokken zich op dokters
advies terug terwijl één wegens ziekte nog
niet kon worden geëxamineerd, zoodot door
146 het toelatingsexamen is afgenomen.
In verband met hot aantal beschikbare plaat
sen, en met het afgelegde vergelijkend examen,
zijn toegelaten
23 leerlingen voor de afdeeling timmeren.
25 leerlingen voor de afdeeling machine-
bankwerken en smeden.
14 voor de afdeeling electrotechniek.
5 voor de afdeeling meubelmoken en
5 voor de afdeeling schilderen is
72 leerlingen totaal.
Hieruit blijkt dat in hoofdzaak wegens plaats
gebrek 74 of ruim 50% moest woiden teleur
gesteld.
Uitbreiding van het schoolgebouw is dus
zeer noodzakelijk. I
Pogingen in dien geest door het Bestuur
der school aangewend bij het Ministerie van
O. K. en W. heeft echter, in verband met den
toestand van 's Rijks financiën, geen resul
taat mogen hebben, zoodat, zeer ten ongeile- I
ve van den arbeidenden stand te Amersfoort,
de eerste jaren dezen toestand niet veibeterd
kan worden.
Voordracht over het
Karakorumgebergte.
Op Vrijdag 13 April zal de heer Visser in
Amicitia een lezing met lichtbeelden houden
over zijn expeditie lin het Karakorumgebergte.
Zooals bekend zal zijn, maakte de heer Vis
ser zijn tocht in gezelschap van twee Zwitser-
sche gidsen en mevrouw Visser't Hooft en
beschreef hij geregeld zijn ondervindingen in de
•Nieuwe RoUerdamsche Courant. Wij wekken
gaarne alle belangstellenden op deze buiten
gewoon interessante voordracht, die slechts in
enkele groote steden van ons land met zeer veel
succes gehouden werd, bij te wonen.
Met het oog op de verwachte groote toeloop
ook uit omliggende plaatsen wordt men aange
raden zich tijdig van toegangsbewijzen te voor
zien.
Voor bijzonderheden verwijzen wij naar de
desbetreffende, in dit nummer voorkomende
advertentie.
Amersfoortschc Verceniging o bestrijding der
Tuberculose.
Aon het jaarverslag over 1022 van bovenge
noemde vereeniging ontleenen wij hot volgende.
De in 1022 periodiek aftredende besiuurs-
leden, de heeren Dr. H. W. Schreuder en baron
van Isselmuden, werden herkozen.
Als hoofd der lighallen bleef optreden me-
juffr. Zuster N. E. A. Dietz.
Als huisbezoekster bleef zuster J. C. Thomée
in functie. Met ijver behartigde zij de belangen
der Vereeniging.
Als dokter van het consultalieburaeu bleef
optreden de hoer Dr. M. C. G. Middelburg uit
Putten, I
Het geldelijk tekort al 4340.—, waarvoor
de Vereeniging te staan was gekomen ten ge
volge van de bepalingen, uitgevaardigd door
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort,
werd na ingediend request aan de Gedeputeerde
Staten van Utrecht, in dien zin opgelost, dat aan
de Vereeniging 1685.60 werd terugbetaald
(50 uit de Provinciale middelen en 50
uit de middelen van de gemeente Amersfoort.
Het bestuur trachtte in September eene leo-
ning te sluiten, groot 25.000 h V/3 voor
uitbreiding dér verpleegruimte cn verbetering
Van de bestaande lighallen. Dit plan moest door
de zeer geringe deelname al spoedig opgegeven
worden.
Het verkrijgen van geschikte woningen van
het Gemeentebestuur voor slecht behuisde t. b.
c.rgezinnen, bleef groote moeilijkheden ople
veren.
Het bestuur van de afdeeling Amersfoort van
de Vereeniging tot bevordering van de belan
gen van t. b. c.-patienlen in Nederland, welke
Vereeniging o.m. ook voor woningverbetering
streeft, vroeg in 't eind van 1922 de medewer
king van het Bestuur, om door 't indienen van
een gezamenlijk request aan den gemeenteraad
te komen tot afdoende verbetering in de wo
ningtoestanden voor t b. c.-lijders te Amers
foort.
Dit request werd in de eerste dagen van Maart
1923 aan den Raad aangeboden.
Als geneesheer aan 't consultatiebureau is ver
bonden Dr. M. C. G. Middelburg uit Putten.
Hel aantal bezoekers van het bureau wos
130 mannen, 195 vrouwen, 386 kinderen, die
te zomen 711 bezoeken brachten.
Bij den aanvang van het jaar waren inge
schreven 76 mannen, 135 vrouwen, 290 kin
deren.
Van de in 1922 ingeschreven patiënten leden
aan tuberculose23 mannen, 34 vrouwen, 53
kinderen, waarvan voor huisbezoek in aanmer
king kwamen 19 mannen, 23 vrouwen, 41 kin
deren.
Op I Januari 1923 werd huisbezoek afgelegd
in 170 gezinnen. In den loop van het jaar kwa
men er 65 gezinnen bij. Van deze 235 gezinnen
werden 3 gezinnen afgeschreven, zoodat op 31
Dcc. '22 huisbezoek werd afgelegd in 232 ge
zinnen.
Het aantal woningverbeteringen bedroog 4.
In 2 gevallen voor rekening van de Gemeente,
in 1 geval door den huisbaas en in één geval
mc-t steun van de Vereeniging.
In 3 gevallen werd woningverbetering voor
rekening van de Gemeente door Bouw- en Wo
ningtoezicht geweigerd.
Bijdrage voor woninghuur werd verleend in 1
geval.
Aan elf t.b.c. gezinnen kon eene beter© wo
ning bezorgd worden. Enkele andere gezinnen
verschaften zich eene betere woning door hét
huis op hypotheek te koopen.
Verscheidene andere t.b.c. gezinnen zijn ech
ter nog zeer slecht gehuisvest en is verbetering
dringend noodig.
De verpleeg pi ijs voor de dagpetientcn be
droeg in 1922 2.per dag en voor de dag
en nachpatiënten 5.50 per etmaal.
Hoewel de prijs van 2.per dag berekend
werd in verband met de te ontvangen Rijkssub
sidie, wenschte het Gemeentebestuur van Amers
foort het volle bedrag niet te betalen, doch
moest 0Qn 't eind van hel jaar het geheele be
drag van de Rijkssubsidie bestemd voor de ver
pleging, in casu 727.aan de Gemeente te
rug betaald worden.
Het nadeelig saldo bedroeg op 1 Januari
1922 1685.60op 1 Januari 1923 bedroeg
dit 501.48^.
Op de vereeniging drukt nog een hypotheek
van 7000, terwijl een leening van 4500
is aangegaan tegen
De rekening en verantwoording over 1922
sluit met een bedrag van 32534.36^ terwijl
de begrooting voor 1923 32971.48'< aan
geeft.
Hef opnemen van ingezonden stukken beteekmê
geenszins dat de iicdactie met den inhoud
instemt,
P* copie wordt (jan den inzender niet
teruggegeven*
Amersfoort, let op u saeck.'
Nu slechts weinige dagen ons nog scheiden
van hef tijdstip waarop over het beslaan der
Kamperbinnenpoort zal worden beslist, zij het
mij vergund, geachte redactie, tegenover het
koor van ingezonden stukken en verdere betoo-
gen, waarin, doorgaans meer luidruchtig dan
oordeelkundig, in naam van den afgod „Ver
keer" op slooping' van den z.g. „Sta-in-den-
weg" werd aangedrongen, nog enkele zakelijke
beschouwingen te stellen, met een beroep op
degenen, die hier tot oordeelen gesteld zijn.
Vooraf zij nadrukkelijk gezegd, dat ik niet
onvoorwaardelijk het behoud wcnsch van monu
menten, die een wezenlijke belemmering zouden
vormen in de natuurlijke ontwikkeling eener
sla cl. En in eene beschouwing in het Geïl
lustreerd Gemeenteblad vun Febiuari j.l.
(nr. 6, blz. 131132) heb ik reeds gezegd, dat
het motief der moderne verkeerseischcn inij in
dit geval geen loos voorwendsel leek. Men
heeft echter tot nog toe verzuimd aan te tooncn,
dat aan deze eischen niet op andere wijze was te
voldoen, dan door het onherstelbaar vernielen
van een stuk oud stedeschoon. Dit valt m. i.
ook niet aan te toonen, want de plaatselijke
gesteldheid is wel zóó, dat met eenigen goeden
wil een oplossing ware fe vinden, die zoowel aan
verkeers- als aan beschavings-eischen en aan
gezonde begrippen van modernen stedebouw
voldoet.
Men he?ft bovendien die „moderne verkeers-
eischen" van de Amersfoortsche Langestraat
niet zuinig overdreven. Het verkeer waarom het
hier gaat, is allereerst een doorgaand ver
keer. Niet als in vorige eeuwen heeft dit ver
keer de binnenstad als pleisterplaats noodig;
het gaat er thans eenvoudig- doorheen. De Lan
gestraat is dus volstrekt geen nongewezen ver
binding, geen onmisboie schakel tusschen de
wegen van Amsterdam en Utrecht (Vuytiers-
iaun en Utr. Straatweg) naar Harderwijk en
Zwolle (Hooge weg). Dit doorgaande verkeer
van auto's cn andere voertuigen kan bij verstan
dige regeling zeer wel afgeleid worden, niet en
kel langs Zuid- en Westsingel, maar ook door
de nieuwere wijken om de stad heen.
Bij een dergelijke regeling is de slooping- der
Kamperbinnenpoort absoluut overbodig; cn zon
der zulk een regeling zal maar te laat!
ook de slooping van dit zoo aantrekkelijke brok
architectuur en historie géén oplossing blijken
te verschaffen, waar het hier gaat om een
kruisverkeer op het snijpunt Langestraat
en ZuidsingelrWeverssingei, dat. géén ver
ruiming maar wel ontlasting noo
dig heeft.
Voorbeelden van oplossingen bij overeenkom
stige situatie, zijn in buiten- en binnenland ruim
schoots te vinden. Ik herinner, wat ons land be
treft, slechts aan de Haarlemmer- en Muider-
poorten te Amsterdam en de Sassenpoort te
Zwolle, die treffend bewijzen, hoe het verkeers
probleem zeer goed een solutie kan krijgen zon
der scha voor hel stadsbeeld, zonder ontwrich
ting van den geheelen stedebouw.
En een rcddelooze ontwrichting van het benij
denswaardig mooie stadsbeeld van oud-Amers-
foort zal het blijken, wanneer deze poort, die
een bindende geleding vormt tusschen het
prachtige blok walmuur aan den Weverssingel
en den schilderachtigen Zuidsingel, gesloopt
werd. Dit is zóó waar, dat een der meest bere
deneerde voorstanders der slooping, de heer
J. B. v. d. Haar Jr., zich genoopt voelt in zijn
verbouwingsplan, gepubliceerd in het Bouwkun
dig Weekbl. van 10 Maart II. (blz. 107—111),
tor plaatse van de gesloopte Kamperbinnenpoort
eennieuw poortgebouw te ontwerpen,
omdat, zoo zegt hij letterlijk, „de omsluiting
van de stadskern door de Muurhuizen, die de
oude binnenstad zoo karokteristiek omspant, op
deze plaats een gevoelige wond zou zijn toege
bracht.' Overigens ben ik er zeker van, dat bij
amotie der Kamperbinnenpoort, alleen een ver
bouwing in den geest van het pion des heeren
v, d. Hoor de stad weer een dragelijk aspect
zou kunnen verschaffen. De uitvoering van dit
plan zou Amersfoort 'n bedrag van 300.000
(drie toni) kosten. Maar een verkeersogont vindt
deze architect „te duur"! (1). Ik ben het dan ook
volmaakt met den heer Schulte Nordholt eens,
dat deze poort zelf de beste „verkeersagent" is,
doordat de bestuurder hier gedwongen wordt
zijn vaart te minderen en zich in acht te nemen.
Bij een ontlasting der Langestraat als ik hier
boven aangaf, zou deze poort inderdaad een
voortreffelijke regulator van het overige verkeer
blijken.
„Amersfoort, let op u saeckl" Het is hier
geen kwestie van sentimenteel geliefhcbber in
oudheden, van antiquiteiten - manie. Het behoud
uwer Kamperbinnenpoort is een zaak van wer
kelijk modern inzicht, zoowel als van geestes
cultuur, van gemoedsbeschaving. Er is bescha
ving, gemoedsbeschaving toe noodig, om deze
bescheiden stukken architectonische schoonheid
te eerbiedigen, in het besef, dat alles aanspraak
heeft op onzen eerbied, waaraan een liefdevolle
hand hoor beste zorgen, een ernstige geest zij
ne beste gedachten wijdde, en waaruit het edel
ste en sterkste van de menschenziel door alle
tijden tot ons spreekt.
Steden als Deventer en Groningen trachten
titans hunne, vroeger eveneens om „verkeers
eischcn" gesloopte poorten, met groote moeit©
en kosten terug- te bekomen. Dit moge Amers^
foort een waarschuwend voorbeeld zijn. De
Kamperbinnenpoort, eenmaal gesloopt, is niet
weer terug te krijgen. En een volgend geslacht,
oit berteurend, zal voor de bewerkers dezer
noodelooze vernieling slechts één naam heb
ben: „barbaren".
VGravenhage, 27 Maart 1923.'
FRANS VERMEULEN.
(I). Wat de kosten betreft dient Amersfoort
wel te bedenken, dat men er met de slooping
nog niet „van af is". Daarna komen dc on
kosten pos, die, ik ben er zeker van, een gewel
dige teleurstelling zullen opleveren.
Bank-Associatie.
In verband met de opheffing van het kan-
lor Amersfoort is met ingang van I April eer
vol ontslag verleend aan de heeren: A. J. J.
Sa lm als directeur en Th. W. J. Heijligers als
adviseur tevens plaatsvervangend directeur.
De heer Salm is benoemd tot mede-directeur
vun hel kantoor Rotterdam.
Vanaf I April is tevens gevestigd een onder
het kuntoor Harderwijk ressorteerend corres
pondentschap Amersfoort, gevestigd Lange-
gracht 23, onder beheer van den heer C. Jan
sen, die is aangesteld als procuratiehouder van
het kantoor Harderwijk.
Gemeenteraadsverkiezingen.
Dezer dagen werd in „de Telegraaf" een be
richtje gevonden dat te dezer stede het plan
bestaat bij de u.s. gemeenteraadsverkiezingen
enkele „ontevredenheids"-candidaten te stellen,
menschen dus die, eventueel gekozen, in den
Raad als vertegenwoordiger optreden van die
kiezers, die over den loopenden gang van zaken
in onze gemeente, ontevreden zijn.
Derhalve zullen dat personen moeten zijn, die
'n geheel onafhankelijke positie in Amersfoort
nemen cn zonder aanzien des persoonsof zon
der gebonden te zijn aan het een of ander par
tijprogram hun meening in den Raad naar vo
ren brengen.
Inderdaad kan op déze wijze de koe bij de
horens gevat en getracht worden misstanden
uit den weg te ruimen, die thans nog voortdu
ren, en met den dag als 't ware worden aange
vuld.
Ongetwijfeld zullen enkele ontevredenheids-
candidatcn in onze gemeente bereid gevonden
worden, eventueel gekozen, in den Raad het ge
meentelijk belang te dienen cn zullen er ook
vele Amersfootsohe kiezers zijn, die met het
hierboven bedoelde denkbeeld symathieseeren.
Hij of zij, die bereid is, het plan te verwezen
lijken, gelieve daarvan door hun adhaesie-be-
tuigfng te doen bb'jken, Nog slechts een paar
weken en de candïdaatstelling is daar! Men
zegt het voört! a
Amersfoort, Maart 1920.
F. OUDENS.
Wij willen den heer Oudeemnns de gelegen
heid niet onthouden zijn veronderstellingen,
waarin hij waarschijnlijk even zooveel waarhe
den ziet, te lauceeren. Ter gelegener tijd komen
wij er nog wel eens op terug.
Red. A. D.
Financieel Overzicht.
Het is voor de Paaschdagen toch nog anders
geloopen, dan algemeen werd verwacht. Ver
moeid door de voorafgegane wel wat al te schie
lijke hausse-beweging, is over de geheele linie
een reactie ingetreden, die niet zoo zeer toe te
schrijven was aan bepaalde gebeurtenissen,
welke een ongunstigen invloed op de stemming
ter beurze zouden hebben kunnen uitoefenen,
als wel aan winstnemingen cenerzjjds en een
gereserveeide houding aan den anderen kant.
Voor die reserve bestond des te meer aanlei
ding, omdat de berichten uit het Ruhrgcbiod
nog steeds geenerlei ontspanning in den toe
stand aantoonen, doch veeleer een verscherping-
van den hardnekkigen strijd tusschen de bevol-
king en de bezettende macht.
I Het scheen te voorzien, dot deze stilte ter
beurze tot de vacantie zou voortduren. In de
laatste dagen is echter plotseling een verande
ring ingetreden, deels in aansluiting aan her
nieuwde uitbarsting vnn willigte te New-York, en
ten deele op geruchten, volgens welke eerlang
onderhandelingen tusschen Duitschland en
Frankrijk over de Ruhrbezctting verwacht zou
den mogen worden. Gaat men op dc officiecle
uitingen van den Duitschen en den Franschen
minister-president af, dan blijken zulke geruch
ten uiterst onwaarschijnlijk, maar het is natuur
lijk mogelijk, dot achter de schermen niettemin
reeds besprekingen plaats vinden, zoodat wel
licht achteraf zou kunnen blijken, dat voor het
optimisme op de beurs olie aanleiding heeft
bestaan.
Vooral uit het feit, dat de Duitsche groot-in
dustrieel Stinnes te Rome is geweest, en daar
besprekingen heeft gevoerd met Amerikaansche
financiers, worden te dien aanzien conclusies
getrokken, al heet het anderzijds, dat Stinnes
er slechts voor particuliere aangelegenheden
geld zoekt op te nemen, daar hij door zijn
reusachtige transacties in financieele moeilijk
heden zou dreigen te komen.
Ook dit is natuurlijk een gerucht, waarvan de
juistheid onmogelijk is te controleeren. De nou-
veaux-riches in Duitschland, Oostenrijk en el
ders hebben in korten tijd zulke geweldige
schatten verzameld, maar ook ten koste van
zoo enorme speculaties en risico's, dat op hun
financieelen toestond in het geheel geen peil
meer valt te trekken. Zoo wordt in Oostenrijk
het geheele bankwezen thans beheerscht door
drie „Emporkömmlinge", Castagnoli, Bosel en
Kola, vóór den oorlog gewone kantoorbedien
den of winkeliers, doch thans multi-milliardairs.
Ook eenig denkbeeld te geven van de duizeling
wekkende bedragen, die deze nieuwe financiers
zich hebben weten te verwerven, kan dienen, dat
de zooevcn genoemde Castagnoli voor het af-
geloopen jaar het bagatel van 17 milliard Kro
nen inkomstenbelasting heeft te betalen. De
vroegere kantoorbediende Bosel, die thans niet
minder rijk is, en met milliarden kegelt, heeft
onlangs voor een onmogelijk aantal milliarden
de controle over de Unionbank uit handen van
Castagnoli en van de Dresdner Bank weten te
rukken. Kola, vroeger een klein effecten-mokc-
laartje, heeft thans allerlei leidende posities in
de groot-industrie. Hij controleert papierfabrie
ken, dagbladen, bankinstellingen etc.
Naast deze sterren van de eerste grootte schit
teren aan het Weensche firmament nog ca. 600
kleinere, die alle tijdens en na den oorlog hun
milliarden hebben verworven. Weenen, dat voor
den oorlog 25 meerendeels niet zeer groote
bankinstellingen telde, heeft er thans 60, die
wat de grootte van hun aandeelenkapitaal be
treft, zonder uitzondering tot de „Grossbonken"
moeten worden gerekend, ondanks het feit, dat
de beteekenis van Weenen in het internationale
verkeer door de ineenstorting der Oostenrijksch-
Hongaarsche monarchie sterk is verminderd. De
eerst onlangs opgerichte österreichische Kauf-
mannsbank is reeds dadelijk gaan werken met
het bagatel van 2 milliard Kronen aandeelen
kapitaal, terwijl zij voor de deposito's 16 pet.
rente biedt. Wat de grootte van het kapitaal
betreft, heeft men weliswaar rekening te hou
den met het feit, dat in een Hollandsch dubbeltje
5000 Oostenrijksche Kronen gaan. Het hier
boven gezegde omtrent den rentevoet bewijst
echter, dat men met nog heel wat meer te doen
heeft dan met het verschil in waarde van de
geldeenheid. Over speculatie en geldschoarsch-
te spelen thans zoowel in Weenen als in Berlijn
een zeer groote rol bij de gebeurtenissen op
geld- en ïondsenmorkt en ook dit stemt onge
twijfeld tot voorzichtigheid bij het beoordeelen
omtrent de vooruitzichten van de naaste toe
komst.
1 -Dank zij de interventie-aankoopen door de
Duitsche Rijksbank, telkens opnieuw wanneer
groot aanbod den Markenkoes dreigt te doen
'dalen, kon de Mark op het tegenwoordige peil
van co. 1.20 per 10.000 gehandhaafd blij
ven. In verband hiermede behooren ook de
grootste fluctuaties in de effectenkoersen op de
Eerlijnsche beurs voorloopig tot het verleden.
Toch zijn ook thans nog koersschommelingen
j van 5000 pet. en meer in Berlijn aan de orde
I van den dag, waarbij men er echter rekening
mede moet houden, dat ettelijke fondsen op de
Berlijnsche beurs tegenwoordig meerdere hon
derdduizenden percenten noteeren, bij welke
koersopdrijving men natuurlijk van de grondge
dachte is uitgegaan, dat het reëele bezit der
maatschappijen een heel wat grooter bedrag
van de tegenwoordige papiermerken, dan van
do vroegere goudmarken vertegenwoordigt.
Zooals in den aanvang gezegd, heeft op de
Amsterdamsche beurs in het eerste deel der
week een flauwe tendenz de overhand gehad.
Het is te begrijpen, dat de scheepvaartmarkt
j zich aan deze zwakke stemming allerminst heeft
kunnen onttrekken. De berichten omtrent de
voortdjrend .zwakke houding der vrachtenmarkt
zijn allerminst in staat, om tot optimisme voor
scheepvaartwaarden aanleiding te geven. Boven-
I dien hebben de gebeurtenissen, die zich ten aan
zien van den Koninklijken Hollandschen Lloyd
hebben afgespeeld, de beurs in vrij sterke mate
ontstemd. Dacr komt nog bij, dat thans hardnek
kige, hoewel in net geheel niet te controleeren
geruchten in omloop zijn, volgens welke de Hol
land—Amerika Lijn over het afgeloopen jaar
geen dividend zou betalen. Op het eerste gezicht
schijnt het vreemd, dot van zoo iets sproke kan
zijn, hoe-vel \och ook de bedrijvigheid op scheep
vaartgebied in den jongsten tijd stellig grooter
l is geworden, en bovendien loonen etc. in de
scheepvaart aanmerkelijk zijn gedaald. Afgezien
van de vraag, of de berichten ten opzichte van
bovengenoemde maatschappij al of niet juist
zijn, moet men echter rekening houden met het
feit, dat tegenover de bedoelde verlagingen op
ander gebied weer een duurder worden der ex-
j plohatiekosten .staat, speciaal wat de sinds eeni-
1 gen tijd ingetreden sterke stijging der kolenprij-
zen betreft, welke een gevolg is van het stillig
gen der Ruhrproductie en de groote vraag, zoo
wel van Duitsche nis van Fransche zijde, welke
als gevolg hiervan op de Engelsche kolenmavkt
is ingetreden.
Bovendien wordt de politiek der scheepvaart
maatschappijen natuurlijk voor een deel be
heerscht door de vraag omtrent de vooruitzich
ten voor de naaste toekomst. Met is zeer goed
mogelijk, dat een maatschappij, die aan het eind
van het vorig jaar eenige verbetering in den al-
gemeene toestond meende te bespeuren, en in
verband hiermede een ietwat liberaal standpunt
ten opzichte van dividenduitkeering geloofde te
kunnen volgen, thans geneigd is tot een meer
terughoudende beoordeeling, nu de verwachte
verbetering nog altijd is uitgebleven. De onze
kerheid aangaande de dividend-politiek der
groote scheepvaartmaatschappijen werkt echter
uit den aard der zaak ongunstig ongunstig op de
ïondsenmorkt in.
Intusschen dient men thans niet in overdrij
ving te vervallen, door te mecnen, dat op scheep
vaartgebied nu geen enkel lichtpunt zou be
staan. Wat de vrachtenmarkt betreft, blijft de
positie inderdaad nog verre vun bevredigend,
hetgeen in hooge mate zijn stempel op de be-
drijfsuitkomstcn drukt. Daarentegen ïs ten op
zichte van het personenvervoer op verschillende
routes wel degelijk eenige verbetering wear to
nemen. Zoo is het merkwaardig, kennis te ne
men van een bericht van het Exchange Tele-
graph-bureau uit New-York van enkele dogen,
geleden, waarin de verwachting wordt uitge-
proken, dat het reizigersvervoer tusschen New-
Tork cn Europa in het komende seizoen gelijk
i zal zijn aan.dat van eenige der beste jaren vóór
j den oorlog. Men neemt aan, dat het aantal te
vervoeren passagiers in de eerste en tweede
klasse grooter zal zijn dan verleden jaar, toen
182.000 reizigers werden vervoerd. Indien niet
de gebeurtenissen aan den Rhur tal van Ame
rikanen huiverig maken om naar Europa te
gaan, dan zou zelfs, naar men in Amerikaansche
j zakenkringen meent,met het oog op den „boom
in de Unie, en het gemak, waarmede men dienten
gevolge aldaar tot kostbare reisjes overzee be
sluit, dit jaar het grootste reizigersvervoer over
den Oceaan in de geheele geschiedenis der Unie
kunnen worden veTwacht.
Voor April en Mei zijn reeds bijna evenveel
plaatsen besproken als in 1922. Ook voor Juni
en Juli komen reeds vele aanvragen binnen. Wat
de verdeeling van het vervoer over de afzonder-
lijke lijnen, en bijgevolg de rentabiliteit voor de
i verschillende maatschappijen betreft, moet men
echter rekening houden met het feit, dat in het
aanstaande seizoen niet minder dan twaalf
groote nieuwe zeekasteelcn in het Transatlan
tisch vervoer in de vaart zullen worden gebracht,
waardoor het natuurlijk mogelijk zal zijn, dat on-
danks den grooten aandrang van reizigers som
mige schepen riet ten volle bezet zullen zijn.
Onder deze nieuwe kolossen zal ook de Le
viathan behooren, d.i. de herdoopte „Vaterland
van de Hamburg—Amerika Lijn, die vlak vóór
den oorlog zijn eerste reis over den Oceaan
had aanvaard, en destijds New-York wist te
bereiken, waar het schip een schuilplaats vond.
Toen twee jaar later de Vereenigde Staten zelf
deel gingen nemen in den oorlog tegen Duitsch
land, werd dit schip evenals zoovele andere,
door de Vereenigde Staten in beslag genomen,
I en sedert als buil verklaard. Men wist echter
I met deze grootste boot van de wereld geen raad.
I Zij heeft langen tijd renteloos in de haven van
New-York gelegen, waar het onderhoud zooveel
te wenschen liet, dat men vreesde, dat het schip
geheel onbruikbaar zou worden. Eenige maanden
geleden heeft men besloten, het te sloopen. Na
j langdurig beraad is echter besloten, liever de
I groote sommen te voteeren, die voor een kost-
baar herstel noodig ivoren. Dit herstel heeft in-
1 middels plaats gevonden. Er is niet minder dan
8 millioen dollar mee gemoeid geweest, een som,
niet zoo heel veel kleiner dan waarvoor men
vóór den oorlog het schip geheel nieuw had kun
nen bouwen. Of het vaartuig na deze kostbare
verbeteringen zal rendeeren, blijft natuurlijk af
te wachten, maar in elk geval zal het thans zijn
plaats in de scheepvaart weder gaan innemen,
en zal het natuurlijk aan andere maatschappijen
heel wat reizigers onttrekken. De Amerikaan
sche koopvaardijvloot kan er zich thans op be
roemen, in het bezit te zijn van het grootste
1 schip ter wereld.
j Evenals op de andere afdeelingen is ook voor
scheepvaartwaorden tegen het midden der week
eenig herstel ingetreden. Zelfs obligaties Ko
ninklijke Hollandsche Lloyd waren iets beter,
I op een mededeeling' van de op initiatief van de
Vereeniging voor den Effectenhandel benoemde
Commissie van Advies, waaruit o.a. blijkt, dat
1 deze Commissie bij haar besprekingen met de
directie van den Koninklijken Hollandschen
Lloyd ter bescherming van de belanggen van
obligatiehouders in zooverre succes heeft gehad,
dat in de Trustacte eenige wijzigingen ten voo.-
deele van obligatiehouders zijn aangebracht.
Obligatiehouders zullen thans door de inlevering
van hunne obligatiën niet geheel het heft uit
handen geven, doch zij, resp. hun vertegenwoor
digers, zullen van meet af in het reorganisatie
plan gekend worden.
1 Een gunstiger» invloed op de stemming voor
scheepvaartwaarden heeft voorts een mededee
ling gehad van de directie der groote Hamburg
Südamerikonische Dampfschiffgesellschaft, blij
kens welke een overeenkomst tot stand is ge-
komen tusschen de Duitsche, Nederlandsche,
Belgische en Fransche lijnen, welke op Zuid-
Amcrika varen inzake gemeenschappelijke vast-
stelling der vrachttarieven. Dit wijst er wel op,
dat weder gestreefd wordt naar een herstel van
de internationale vrachtconferenties, die vroe
ger zulk een belangrijken rol in het scheep
vaartbedrijf hebben gespeeld, en die meeren
deels door den wereldoorlog verbroken zijn.
Cultuurwaarden hebben na eenige reactie in
den aanvang der week later hun rijzing kunnen
voortzetten, op verdere verkoopen door de V.
I. S. P. tot den wederom hoogeren prijs van 16
per picol voor Superieur en 15 voor Musco
vados, terwijl voorts het bericht, dat de regee
ring der Vereenigde Staten een verlaging der
invoerrechten op suiker overweegt, teneinde
hierdoor de prijsopdrijving op de bmnenland-
sche markt tegen te gaan, een goeden invloed
heeft uitgeoefend.
Een vrij krachtige verbetering konden ver*
schillende industriëele waarden boeken, in ver
band met de vermindering van de Duitsche va-
luta-concurrentie. Jurgens waren wederom vas
ter op de publicatie van het jaarverslag der
Duitsche dochteronderneming, waaruit blijkt, dot
de maatschappij een belangrijk hoogere winst in
Marken heeft behaald don het vorige jaar, n.l.
179.78 mill, tegen 48.88 mill), terwijl voorts
wordt medegedeeld, dat de verplichtingen in
goud-valuta voor den aankoop van grondstof
fen tegenover de moedermaatschappij steeds oni
middellijk gedekt worden.
Aandeelcn Philips Gloeilampenfabrieken wa-
ten daarentegen iets lager, op de aankondiging
van eenzelfde dividend als het vorige jaar, n.l.
II op de gewone en 7% op de preferente
aandeelen, terwijl in het algemeen een hoogere
uitkeering verwucht was. Naar uit de inmiddels
gepubliceerde jaarcijfers blijkt, houdt de direc
tie vast aan haar uiterst conservatieve dividend
politiek. ook de in het afgeloopen jaar plaats
gevonden uitbreiding tot een bedrag van ca.
2 millioen is geheel uit de winst afgeschre
ven, zoodot de „reserve voor uitbreiding" ad
ruim 5 millioon onaangeroerd is gebleven.
Bovendien staan de dochterondernemingen
thans met f 2 milioen minder te boek dan het
vorige jaar.
Rubberaandeelen waren wederom vast ge
stemd op de aankondiging van een dividend van
22door de Serbadjadi. Tabakken eveneens
hooger. Olie-aandeelen konden, na een flauw
verloop in de eerste helft der week, eveneens
later eenigszins herstellen. Onderstaand nog en
kele der voornaamste koersfluctuaties in de ver*
schillende afdeelingen in de afgeloopen week.
