liij I. k SCllHi S in., Utr.str. 17 ïei. M5
BINNENLAND.
Per fSesch f 1.80, per anfcer f 65.-
botsingen zouden hebben plaats gehad in ver
scheidene plaatsen. Te Sofia zouden bij straat
gevechten tal van personen zijn gedood en ge
wond.
De indruk te Belgrado.
Belgrado, 10 Juni. (B. T. A.) Op de
eerste berichten uit Sofia omtrent de revolutie
in Bulgarije is de Zuid-Slavische ministerraad
bijeengekomen. In officieele kringen alhier be
schouwt men den toestand, die door den Bul-
gaarschen staatsgreep is ontstaan, als ernstig.
Hoewel zij de zaak als een binnenlandsche aan
gelegenheid van Bulgarije opvat, zou de re
geering niet onverschillig kunnen blijven tegen
over het geval, dat de nieuwe Bulgaarsche in
breuk zou gaan maken op de bepalingen van
het verdrag van Neuilly.
Belgrado, 10 Juni. (R.) Met blad Vreme
verneemt, dot de Bulgaarsche regeering nieuwe
lichtingen onder de wapenen riep en daardoor
een grooter effectief op de been bracht don
door het verdrag van Neuilly is toegestaan. De
bloden melden, dat de nieuwe Bulgaarsche mi
nister-president Zonkoff een bezoek aflegde bij
den Franschen gezant te Sofia, om hem do
verzekering te geven, dat de nieuwe regeering
de orde in het land zal herstellen en het vre
desverdrag zal eerbiedigen. Zankoff legde de
zelfde verklaring af tegenover den Zuid-Slavi-
schen gezant.
Belgrado, 10 Juni. (B. T. A.) Volgens
verholen van reizigers en berichten der bloden,
is de politie-prefect te Sofia gedood. De minis
ter van justitie Doupnnov is niet gevangen
genomen. Verscheidene garnizoenen sloten zich
bij de beweging aan, met uitzondering van één
regiment, dat ontwapend werd na hevige ge
vechten in de straten van Sofia, waarbij 80
gendarmes om het leven kwamen. In het ge-
heele land is de staat van beleg afgekondigd.
Te Sofia is alle verkeer na 's avonds 9 uur ver
boden. De opstandelingen patrouillceren met
mitrailleuses in de straten der hoofdstad.
Nadere bijzonderheden.
De Times-correspondent te Sofia seint, blij
kens een Londensch bericht aan de Cour., d.d.
9 dezer 12.20 's nachts nog het volgende om
trent de revolutie in Bulgarije
De Bulgaarsche regeering is afgezet door een
coup d'etat, welke Zaterdag door het leger
werd uitgevoerd. In de vroege morgenuren
werden alle leidende agrarische ministers en
ambtenaren gearresteerd en in de gevangenis
ondergebracht. Deze coup d'état heert geleid
tot de vorming van een burgerlijk coalitie-ka
binet met prof. Sankof als premier.
Op het oogenblik, dat ik dit sein, heeft prof.
Sankof een audiëntie bij koning Boris in het
iVrenyo-palcis nabij Sofia. Tot nu toe is de
revolutie zonder bloedvergieten verloopen en
telefoniscihe berichten uit alle voorname pro
vinciesteden melden, dat overal rust heerscht.
De grootste geheimzinnigheid bestaat er even
wel omtrent het lot van Stomboulinski, die
sedert eenigen tijd in zijn geboortedorp Slo-
voitsa in Centraal-Bulgarije vertoefde. Omtrent
hem loopen tegenstrijdige berichten. Sommige
berichten zeggen, dat hij gevangen is geno
men, andere, dat hij vermoord is, weer andere,
dat hij gevlucht is.
Ik Iheb zoocven den nieuwen minister van
binnenlandsche zaken, generaal Roussef ge-
spioken, die het volgende verklaarde
„Wij hebben deze revolutie ondernomen.
Omdat de politiek der agrariërs voor Bulgarije
noolottig is. Onze politiek zal een politiek
van vrede zijn en op geencrlei wijze tegen
eenigen nobuurstoat gericht zijn. Wij zullen
onze uiterste best doen om bloedvergieten te
voorkomen en wij hopen, dat Bulgarije binnen
kort zijn voorspoed van voor den oorlog op
nieuw zal kunnen bereiken. Ons optreden heeft
niets te maken met de Macedonische automis-
ten en is een zuivere Bulgaarsche actie".
De correspondent zegt, dot de merkwaar
digste bijzonderheden omtrent de revolutie de
geheimzinnigheid is, waarmede zij werd uit
gevoerd. Niemand buiten de hoofdaanvoerders,
zoonis Sankof en Roussef, wist, wat er gebeu
ren zou en wonneer ihet gebeuren zou. Vrijdag
te middernacht was alles nog rustig. Om 4 uur
Zaterdagmorgen waren de leden van het ka
binet Stamboulinski allen in de gevangenis en
stond Sofia» onder het bewind van de militaire
partij.
De koning, die zich aanvankelijk aarzelend
getoond schijnt te hebben en overbluft was
door de plotselinge gebeurtenissen, heeft er
Zaterdagmorgen in toegestemd een oekase te
teekenen, waarbij het nieuwe kabinet als volgt
wordt samengesteld
Prof. Sankof, premier en ad interim Oorlog.
Generaal Roussef, binnenlandsche zaken
Theodorof, financiën.
Kozakof, verkeerswezen.
Smylof, justitie. AJ
Bobotsjefski, handel. f
Siojantsjef, openbare werken
Prof. Molof, landbouw en ad interim onder
lijs.
Prof. Sankof, generaal Roussef en prof.
Molof, behooren niet tot een politieke partij,
terwijl de overige ministers radicalen, libe
ralen en democraten zijn. Uit politiek oogpunt
kan men het kabinet alleen qualificeercn door
te zeggen, dat Q\et een bourgeois-regeering is.
De Times-correspondent zegt voorts, dat
hij de arrestatie van den vrocgercn minister
van verkeerswezen Atanasof heeft bijgewoond.
De menigte trachtte den minister te lynchen.
Een sterke militaire macht belette haar daarin.
Het is nog niet mogelijk, de verdere ontwik
keling der gebeurtenissen te voorspellen, maar
de wijze, waarop de coup d'état is uitgevoerd,
schijnt aan te toonen, dat de organisatoren
bekwame en vastberaden mannen zijn.
De toestand wordt langzamerhand duide
lijker. Het schijnt, dat generaal Lazarof, een
reseive-officier, die de eerste divisie gedurende
den Europeeschen oorlog aanvoerde en die
president is van den bond van reserve-offi
cieren, en kolonel Vulkof, chef van den topo-
grafischen dienst van 'het ministerie van oor
log, verantwoordelijk zijn voor de organisatie
van den staatsgreep. Zij en hun vrienden
waren bittere tegenstanders van de onwettige
politiek, die volgens hun meening door Stam-
boelinsky gevoerd werd. Met de 'hulp van ver
scheidene hooggeplaatste officieren organiseer
den zij daarom den coup d'état, waarvan de
datum aan niet meer don drie of vier personen
bekend was.
RUSLAND.
ERNSTIGE OVERSTROOMINGEN.
Stockholm, 10 Juni. (N. T. A. Draad
loos). De correspondenten van Stockholms Tid-
ningen in Rusland melden aan hun blad, dat
omstreeks 400 personen verdronken en zeven
tigduizend dakioos geworden zijn door over
stroomingen, die in de streek van den beneden-
Wolga hebben plaats gevonden.
HONGERSNOOD IN TURKESTAN.
Moskou, 10 Juni. (N. T. A. Draadloos).
In de provincie Ferghona in Turkestan woedt
hongersnood. Hier ontvangen berichten zeggen,
dot 400,000 personen van het voedselgebrek
te lijden hebben en dat reeds tal van menschen
gestorven zijn.
TURKIJE.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
De kwestie der couponbetalingen.
Lausanne, 9 Juni. (B. T. A.) De hoof
den van de geallieerde dwelcgaties, die instruc
ties van hun regeeringen hadden ontvangen, zijn
vanochtend bijeengekomen om den toestand te
bespreken. Zij stelden vost, dat er overeen
stemming bestaat tusschen de inzichten van
de regeeringen te Parijs, Rome en Londen over
den stond der onderhandelingen en de nood
zakelijkheid om er zoo spoedig mogelijk een
einde aan te maken. De geallieerden zullen
hun houding inzake de betaling van de cou
pons van de openbare Turksche schuld hand
haven.
Lausanne, 10 Juni. (B. T. A.). Er had
een particulier onderhoud tusschen de geallieer
den cn Ierland plaats, die twee uren duurde.
Bericht wordt, dat de bijeenkomst niet ongunstig
was voor de vredeszeak. De leiders der gealli
eerde delegatie zetten om beurten de standpun
ten hunner regeeringen uiteen, waarvan de laat
ste instructies niets wezenlijks veranderden aan
de uiteenzettingen, die de geallieerden voort
durend te Lausonne hebben gegeven met betrek
king tot de kwestie der coupons. Ismed bood
aan des namiddags met zijn deskundigen te pra
ten en daarna met de experts der geallieerden.
Morgen zullen de geallieerden Lsmcd opnieuw
ontmoeten. Dit beteekent een ontspanning.
De kwestie der verzekerings
maatschappijen.
L o n d e n, 10 Juni. (R.). Adnon Bey heeft
thans de verzekering gegeven, dat het besluit
inzake de verzekeringsmaatschappijen, waar
van in het telegram uit Constantinopcl van
den 7en dezer sprake was, niet zal worden ten
uitvoer gelegd. De commissaris voor financiën
zond aan den president der Ottomaansche bank
een dringend schrijven om zich stipt te houden
aan de vroeger gegeven instructies om alle
Grieksche emplyoé's bij de bank te ontslaan.
JAPAN.
De verhouding tot Rusland.
Tokio, 8 Juni. (R.) Naar gemeld woidt,
heeft Joffe Japan's voorwaarden ten aanzien
van de voorgestelde onderhandelingen, die als
inleiding tot een conferentie moeten dienen, aan
genomen.
Compositie Jubilé-lied.
Door de jury bestaande uit Mejuffrouw An
nie Salomons, Dr. P. C. Boutens en Dr. Fr. v.
Eeden is uit de 725 inzendingen in de, vanwege
den Ned. Volkszangbond uitgeschreven, prijs
vraag voor het Jubilé-lied bekroond de inzen
ding van den heer Carel van Delen te 's-Gra-
venhage.
Het gedicht luidt:
JUBILEUM 1898—1923.
1.
Gelukkig die als eerlijk man,
Door levens langen strijd gehard,
In niets beschaamd gedenken kan
De jonge keuze van zijn hart;
Zóó 't volk dat, tot den dood gekrenkt,
Zijn arm vertrouwen heeft gesteld
Op d' éénen Godverkoren held,
En in zijn nazaat Hem gedenkt:
Mocht nog Vader Willem leven.
Die den oudvergeclden bond
In zijn bloed heeft uitgeschreven
Mocht nog Vader Willem leven,
Ean beleven dezen stond I
2.
De Tijd die 't al hertoetst en keurt,
Staat voor geen ouden waarborg in
Het hoogste recht wordt lichtst verbeurd,
En in verlies verkeert gewin.
Slechts wat gelijk bindt met geb'jk,
Weerstaat aan druk en stoot, en houdt
O eclste band, o zuiver goud
Dat aldoor haalt Tijds nieuwen ijk
Mocht nog Vader Willem leven, enz.
3.
Met oogen eerelijk en klaar
Zien wij terug op 't schoon begin.
Met oogen eerelijk en klaar
De duistere loop der Toekomst in.
O leus voor Vrijheids krijg of peis,
Die geesten door geen vrees geknecht
In kloeke handen samengelegt.
Waar 't hart getuigt van wederzijds
Mocht nog Vader Willem leven, enz.
Voor dit gedicht wordt een compositie-prijs
vraag uitgeschreven.
Gevraagd wordt een lied in volkstoon.
Als prijs wordt beschikbaar gesteld een Uebel
en Lechleiter-vleugel met opdracht geschonken
door den heer I. van Praag te Amsterdam met
medewerking van de fabrikant.
Voor de beoordeeling der ingekomen compo
sities is een jury benoemd, bestaande uit de
heeren Hub. Cuijpers, Herm. Rutters en Bern.
Zweers.
Als wij bij bovenstaand gedicht, dat Boutens-
iaanschc klanken heeft, één kantteekening mo
gen maken dan is het deze, dat het, artistiek ge
sproken, wellicht aan bepaalde eischen mag be
antwoorden. Maar een volkslied is het niet.
QREG0N£ELE
zeer aan ie beveüen
esux, gewas ISI7
S I t -i' L'i '1 I Tlïüvtë "V/Jy »wr wo <w UJ VI o j vjwu.Hd
trekking van commandant der zeemacht en
hoofd van het departement van marine in Ned.-
Indië opgedragen aan den schout bij nacht A
F. Gooszen, met ingang van den datum, waar
op hij zijn betrekking zal aanvaarden.
Commandant zeemacht Indië.
Bij Kon. besluit is de vice-admiraal W. J. G.
Umbgrove eervol ontheven van de betrekking
van commandant der zeemacht en hoofd van het
departement van marine in Ned.-Indië, met een
door den gouverneur-generaal van Ned.-Indië
te bepalen datum in het begin der maand Juli
1923, onder dankbetuiging voor de door hem
in die betrekking bewezen diensten cn de be
Overwerkvergunning houtbewerkingsbedrijf.
De Minister van Arbeid heeft op een desbe
treffend verzoek van den Nederlandschen Hout
bond om in de ondernemingen van werkgevers,
aangesloten bij den Nederlandschen Houtbond,
te Amsterdam, of bij de groep uit de Nederland-
sche Verceniging van Werkgevers in het Kui
pers- en Kistenmakersbedrijf, te Rotterdam, door
arbeiders aangesloten bij den Bond van Neder-
landsche Christelijke Houtbewerkers, Meubel
makers, Behangers enz., te Rotterdam, den Ne
derlandschen R.-K. Bond van Houtbewerkers,
Meubelmakers, Behangers enz. „St. Antonius
van Padua", te Utrecht, de Nederlandsche Ver-
eeniging van Fabrieksarbeiders, te Amsterdam,
den Landelijken Federatieven Bond van Meubel
makers enz., te Amsterdam, en den Centrolen
Bond van Transportarbeiders, te Rotterdam,
goedgekeurd, dat arbeid wordt verricht in afwij
king van het bepaalde bij artikel 24 der Ar
beidswet 1919, onder de volgende voorwaarden:
le. dat op de eerste vijf werkdagen der week
niet langer dan ten hoogste 10 uren per dag en
op Zaterdag niet langer dan ten hoogste 5 V»
uur arbeid wordt verricht;
2e. dat een jeugdig persoon beneden 16 jaar
niet langer arbeid verricht dan 48 uren per week
en een jeugdig persoon van 16 jaar of ouder
of cenc vrouw niet langer dan 55 uren per
week;
3e. dat de werktijd der betrokken arbeiders
in zijn geheel gelegen is, hetzij tusschen 6 uur
des voormiddegs en 6 uur des namiddags, het
zij tusschen 7 uur des voormiddags en 7 uur des
namiddags;
4e. dat het aantal uren waarmede door ar
beiders, ten aanzien van wie van deze vergun
ning gebruik wordt gemaakt, gedurende het tijd
vak van II Juni tot en met 6 October 1923 de
48-urige werkweek wordt overschreden, op hun
arbeidstijd in den winter, en wel vóór 16 Febr.
1924, wordt gekort;
5e. dat het weekloon in den zomer en in den
winter hetzelfde zal bedrogen, met dien verstan
de echter, dat voor werklieden, die uitsluitend
in de zomermaanden in dienst zijn, het loon, in
verhouding, hooger gesteld moet worden;
6e. dat voor werklieden, waarvan het dienst
verband wordt verbroken, na de maanden,
waarin langer dan 48 uren per week word ge
werkt, de uren, die zij in het tijdvak van II Juni
tot en met 6 October 1923 meer gewerkt heb
ben don gemiddeld 48 uren per week, in ver
houding van het weekloon worde bijbetaald;
7e. dat de Tegeerincr van den arbeidstijd, zoo
als deze tot en met 15 Februari 1924 voor de
betrokken arbeiders zal gelden, blijkt, hetzij uit
de arbeidslijst, hetzij uit een geschrift, waarop
elke afwijking telkens tc voren wordt nnngetee-
kend, en hetwelk tot laatstgenoemd tijdstip
naast de arbeidslijst op eene duidelijk zichtbare
plaats moet zijn opgehangen.
De Wijnhuistoren.
Men zal zich wellicht herinneren dat de Pro
vinciale Staten van Gelderland in 1921 besloten,
aan de gemeente Zutphen in de kosten van den
wederopbouw van den Wijnhuistoren een sub
sidie te verleenen groot 1/3 van het Rijkssub
sidie tot een maximum van 10 pet. der kosten
van wederopbouw van den toren en het uurwerk
zonder carillon, tot een maximum van 7500.
De minister van Onderwijs heeft echter mee
gedeeld, dat de Rijksfinanciën niet toelaten voor
1923 eenig subsidie in deze restauratie toe te
zeggen. B. en W. van Zutphen hebben zich op
10 April tot Prov. Stoten gewend met het ver
zoek de voorwaarde, dat ook het Rijk steun
moet verleenen, te doen vervallen.
Ged. Staten vonden termen in dezen gun-
s t i g te advisceren Immers de motieven, waar
op het Rijk voorloopig geen steun verleent, zijn
niet ontleend aan het gemis van oudheidkundige
waarde van den Wijnhuistoren, noch aan de
wijze waarop het herstel wordt uitgevoerd.
Wordt aan de gestelde voorwaarden voor de
toekenning van een provinciaal subsidie streng
vastgehouden, dan wordt de noodzakelijke we
deropbouw van dit merkwaardig gebouw zooal
niet vertraagd, dan toch voor dc betrokken ge
meente financieel bijzonder drukkend.
Ged. Staten geven daarom aan Prov. Staten
in overweging hun besluit van 20 December
T92T in dien zin te wijzigen, dat aan de ge
meente Zutphen in de kosten van wederopbouw
van den *ft;ijnhuistoren een provinciaal subsi
die wordt verleend van 10 pet. der kosten van
wederopbouw van dien toren en van het daarin
aan te brengen uurwerk, zonder carillon, tot
een maximum in totaal van 7500.
(Zutph. Ct.)
Het tuindorp Vreewijk.
Het Rotterdamschc raadslid Ter Laan heeft
verlof gevraagd en verkregen tot B. en W. eeni-
ge vragen te richten over de toekomst van het
Tuindorp „Vreewijk". Hij vraagt o.m. of B. en
W. kunnen medcdeelen of het in de bedoeling
der Mij. voor Volkshuisvesting „Vreewijk" ligt
om zoo spoedig mogelijk door te gaan met de
stichting van tuindorpwijken. Met name of bin
nen afzienbaren tijd met den bouw van het
nieuwe woningblok zal worden aangevangen en
of de voor het grootc plan toegestane maar
nog niet verwerkte millioenen alsnog beschikbaar
zijn. In de raadsvergadering van a.s. Donderdag
komt deze zaak aan de orde.
De burgemeester van Geertruidenberg.
In de raadsvergadering heeft de burgemees
ter van Geertruidenberg, mr. H. J. C. M. Al-
lard, meegedeeld, dat hij met ingang van 15
Aug. ontslag heeft gevraagd.
Prof. Treub.
Met den Perijschen sneltrein, welke te 6.02
uur in Den Haag aankomt, is Zaterdagavond
prof. Tieub, voorzitter van den Ncd.-Ind. Onder
nemingsraad, van zijn Indische reis in ons land
teruggekeerd
Onderscheidingen.
Bij Kon. besluit is aan de na te noemen per
sonen verlof verleend tot het aannemen van de
achter hunne namen vermelde vreemde ordetee-
kenen, te weten: L. G. van Hoorn, gezant-
schaps-secretoris te Boekarest, het Officiers
kruis der Orde van den Heiligen Schat van Ja
pon en het Ridderkruis der Orde van de Zwarte
Ster (Frankrijk); P. H. Vandcrhoert, consul te
Brugge, het Officierskruis der Orde a van het
Britsche rijk; H. W. Ackermans, te Wijneghem
bij Antwerpen, het Ridderkruis der Orde van het
Legioen van Eer van Frankrijk; H. L. Pcnka, te
Caracas, het Officierskruis der Orde van het
Borstbeeld van Simon Bolivar van Venezuela;
is aan B. E. L. Mayström verlof verleend tot
het aannemen van de benoeming tot „Officier de
llnstruction pubÜque".
J. L. van Dalen.
De heer J. L. van Dalen, sinds T90I archi
varis der gemeente Dordrecht, herdenkt heden
den dag, waarop hij veertig jaren geleden in
dienst dier gemeente is getreden, aanvankelijk als
onderwijzer. De Dordr. Ct. wijdt een uitvoerig
artikel aan haar medewerker „Jan van de
Maas", die veel heeft gedaan in dienst der we
tenschap en ten bate der gemeenschap, de
Dordtsche samenleving in het bizonder: als on
derwijzer, als leeraar; als schrijver, als histori
cus, als archivaris, enz.
DE GEZONDHEIDSCOMMISSIES.
Een adres van de Mij. v. Ge
neeskunst.
Het hoofdbestuur van de Ned. Mij. tot be
vordering der Geneeskunst heeft een adres aan
den minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
gericht, waarin het gebruik maakt van de toe
zegging" van den minister hem in kennis te stel
len met zijn meening over de beteekenis der
gezondheidscommissies.
Het hoofdbestuur 5cht de waarde der gezond
heidscommissies zeer groot. Aan de gezond
heidscommissies heeft de gemeenschap tolrijke
adviezen en voorlichting te danken over veront
reiniging van bodem, water en lucht; over
woningverbetering en woningbouw, over keu
ring van voedingsmiddelen, verzorging van zui
gelingen, bestrijding en vermijding van besmet
telijke ziekten.
Niet alleen door samenwerking met gemeente
besturen, door klachten uit het publiek te on
derzoeken, maar ook door zelfstandig werk heeft
menige gezondheidscommissie de hygiëne van
ons volk op hooger peil gebracht.
Veel te vaak zijn de adviezen dier commis
sies niet tot hun recht gekomen, omdat gemeen
te-besturen geen gebruik maakten van haar
voorlichting, haar adviezen naast zich ncei leg
den of ze te laat vroegen.
Een dagelijksch contact van het gemeente
bestuur met een commissie die wel zeer in het
bijzonder voor de gezondheidsbelangen der be
volking optreedt, moet wel van groot belang
zijn. Dit is op andere wijze niet te bereiken.
Daar is een band gevormd tusschen plaatselijke
autoriteiten en de gezondheidscommissies, waar
bij moeilijkheden van ambtelijken aard tot de
kleinst mogelijke verhoudingen zijn terugge
bracht.
Het werk der Inspecteurs van de volksgezond
heid ondervindt sterken steun van de zijde der
gezondheidscommissies.
De kosten zijn gering; er wordt door een groot
aantal der leden door bekwame, onafhankelijke
mennen met inzicht in wetenschappelijke vraag
stukken, belangeloos veel en uitnemend werk
gedaan.
Bij toegepaste hygiëne komen allerlei andere
vraagstukken te pas en het is daarom van zoo
groot belang dat naast de geneeskundigen en
hygiënisten in deze commissies zitting hebben:
scheikundigen, architecten, juristen.
Zoo komt dan de hygiëne uit het volk, zoo
heeft zij invloed op het denken der bevolking
en brengt hygiënische beschaving.
De groote betee.kenis der gezondheidscommis
sies is wel deze, dat zij voeling houden met de
bevolking in alle logen der maatschappij, dat zij
toegankelijk zijn voor allerlei klachten die van
uit de bevolking tot haar komen en dat zij ook in
aanraking zijn en blijven met gemeentelijke be
sturen, ambtelijke geneeskundigen, inspectie en
regeering.
Het hoofdbestuur meent dus ook opheffing der
gezondheidscommissies ernstig te moeten ont
raden; in tegenstelling daarmede zou het hoofd
bestuur vermeerdering van invloed der commis
sies willen aanbevelen. Men denke daarbij aan
de bepaling dat bij hygiënische onderwerpen
van cenige beteekenis die Gedeputeerde Stoten
van de zijde der gemeentebesturen bereiken, ge-
eischt worde overlegging van de adviezen dien
aangaande van de gezondheidscommissies.
In dit verband mag wel in het bijzonder de
aandacht gevestigd worden op de besparing in
geld en gezondheid, die toegepaste hygiëne geeft
door voorkoming van ziekte en door versterking
van de lichamelijke weerkracht van ons volk.
Uit de Communistische Partij.
„Het Volk" maakt melding van een open
brief, die het Comité voor de Derde Internatio
nale aan de leden van de Communistische Partij
Holland heeft gericht, waarin als grondslag voor
een „loyalen wapenstilstand" de volgende
voorwaarden worden gesteld:
1. geen maatregelen, van welken aard dan
ook, tegen de leden van de oppositie en intrek
king van de door het partijbestuur in deze
quaestie tegen de oppositie genomen maatrege
len;
2. de instelling van een scheidsgerecht, waar
op alle geroyeerden beroep hebben;
3. de oppositie krijgt de beschikking over
een pagina per week in de „Tribune en over
de noodige ruimte in de „Communistische Gids",
om haar opvattingen en haar kritiek tot uiting
te doen komen;
4. de oppositie krijgt de gelegenheid, in alle
afdeelingen haar standpunt en program uiteen
te zetten;
5. het partijbestuur organiseert te Amster
dam en in de grootere afdeelingen discussie-
gronden, die eens in de 14 dagen plaats vinden
cn waar over politiek en tactische vraagstuk
ken gesproken wordt. De federaties doen het
zelfde werk, eens per maand, voor de kleine af
deelingen;
6. de partijminderheid krijgt gelijke vertegen
woordiging naar het eerstkomend congres van
de Kommintern cn naar de zittingen van de Nit-
gebreide Executieve;
7. het partijbestuur ondersteune het onder
zoek, dat de Executieve hier instelt en roepc
onmiddellijk na dit onderzoek een buitengewoon
congres bijeen.
In een naschrift wordt mededceling gedaan
van een bericht, door de oppositie van de
Executieve ontvangen. „Deze heeft geen oogen
blik de ontbinding van het comité geëischt, noch
iets van dien aard. De Executieve verzocht ons,
verdere aanvallen op het partijbestuur te stoken.
Ze verzocht het partijbestuur zich van icdëren
aanval op het comité te onthouden."
Onder communisten.
Onder het opschrift „Een laffe daad" deelt
„De Tribune" mede, dot de heer N. J. Collij in
het gebouw van het Plaatselijk Arbeidssecreta
riaat te Amsterdam den heer Doornbusch,
die daar eiken Vrijdag- cn Zaterdagmorgen zit
ting houdt „in erge mate mishandeld heeft. Hij
heeft hem onverhoeds aangevallen en bloedend
verwond."
„Het spreekt vanzelf besluit de Tribune
dat onze partij (d. i. de Communistische Per
tij) ten opzichte harer eigen leden, die met dit
heerschap verdere directe of indirecte verbin
dingen zouden willen handhaven, ten scherpste
zal optreden.
NEDERLAND EN DE BEZETTING
VAN HET ROERGEBIED.
Uit Roermond wordt aan de N. R. Ct. ge
meld
De treinverbinding met Duitschland over
Vlodrop—Dalheim is sedert Donderdag verbro
ken. Het Duitsche treinpersoneel, dat weigerde
te werken onder bevel van de Fransche bezet
ting, heeft den arbeid neergelegd.
DE NIEUWE STADSWIJKEN VAN
AMSTERDAM.
Uit Amsterdam schrijft men ons
Reeds herhaalde malen is dezerzijds medege
deeld wat er in de hoofdstad sinds 1909 op het
gebied der volkshuisvesting is gedaan.
Dat de woningvoorziening een nog altijd niet
opgelost vraagstuk is, is ook reeds maar al te
vaak beweerd en dit blijkt ook hieruit dot op I
April 1923 het aantal woningen (krotten inbe-
giepen) in Amsterdam 161.454 bij een behoefte
van 177.815 woningen, bedtoeg.
Nier minder dan 16.361 bedroeg dus toen het
tekort aan woningen.
Weliswaar waren toen ruim 6000 woningen,
waarvan de helft bij particuliere bouwers in
aanbouw, doch de menschen die het weten kun
nen, zijn van oordeel dat er in overeenstemming
met de toename van de bevolking ongeveer
2500 woningen per jaar vereischt zijn.
In de laatste jaren zijn overigens tal van wo
ningen voltooid sinds 1919 een aantal van
6384, maar dit zijn nog lang niet de 2500 per
jaar welke vereischt zijn.
Van 1905 tot 1 Januari 1923 zijn 32017 wo
ningen, waarvan 18,176 door particuliere bou
wers en 13.841 door woningbouv/vereenigingen
cn dc gemeente gebouwd en dit is dus een ge
middelde van ongeveer 1780 woningen per
jaar. Wat nu de financieele zijde van het vraag
stuk betreft moge opgemerkt worden dat door
de gemeente voor het bouwen van woningen
in Amsterdam van 1905 tot 1 Januari 1923 een
bedrag van ruim 100 millioen als woningwet
voorschotten voor vcrccnigingsbouw is verleend,
door het Rijk werd daarvan ongeveer 80 millioen
toegestaan.
Voor den gemeentelijken bouw waren die be
dragen voor de gemeente ruim 42 millioen en
voor het Rijk ongeveer 30 millioen.
Over den premiebouw waaraan tot I Juii 1923
ook een bedrag van ruim 15 millioen besteed
is, hebben wij ook al meermalen bijzonderheden
meegedeeld.
Uit die enkele cijfers kon reeds worden opge
maakt dat de woningvoorziening in Amsterdam
de bouwkosten hebben wij eveneens onbe
sproken gelaten aanmerkelijke vorderingen
heeft gemaakt.
Voor den Amsterdammer die geregeld zijn
Zondagsche wandeling door de nieuwe stads
wijken maakt is het langzamerhand duidelijker
geworden dat in de laatste jaren heel wat aan
het stadsbeeld is veranderd. Maar hoevelen zijn
er niet die nimmer de gelegenheid hebben of
die althans niet nemen om zich van de uitbrei
ding hunner stad op de hoogte te stellen. Dat
het alleszins de moeite waard is hebben wij de
zer dogen kunnen constnteeren op onzen tocht
met een aantol raadsleden en hoofdambtenaren
der gemeente door de nieuwe wijken van Am
sterdam.
Het gemeentebestuur kunnen wij niet dank
baar genoeg zijn dat het ons daartoe in de ge
legenheid heeft gesteld.
Vaak hebben wij óns bij de bezichtiging van
een enkel nieuw woningcomplex geëergerd over
de minder fraaie gevels die niet pasten bij de
omgeving moor deze tocht verschafte ons groot
genoegen, omdat wij eruit hebben kunnen leeren,
dat in het algeipeen op het gebied van den wo
ningbouw veel schoons is tot stand gebracht.
Het zou te ver voeren in bijzonderheden de
wijze von bebouwing te bespreken van al die
complexen in de Spaarndammerstraat in het
voormalige Sloten en in het plan Zuid.
Veel zorg is er besteed aan de gevels, en he
laas heeft het interieur duaronder te lijden.
Maar bewondering wekken zeker de producten
van De Bazel, Berlage, De Kleik, van Epen om
maar enkele van de groote bouwmeesters te
noemen, die kleur en leven hebben gegeven
aan de bouwwerken die in deze stadswijken zijn
neergezet en die een mooi geheel hebben weten
tot stand te brengen.
Over de resultaten ven den bouw van het
complex betonwoningen in de voormalige Wa
tergraafsmeer valt nog weinig te zeggen waar
slechts enkele woningen von het betonblok
systeem gereed zijn en de twee andere systemen,
de elerr.entenbouw en de monolietbouw, nog
niet volledig zijn toegepast. Aan den bouw der
woningen over het IJ met inbegrip van de meer
dan 100 in het Oostzaandorp zullen velen
dunkt ons voorloopig niet gewend raken.
Hoewel niet vergeten mag worden dat tal van
gezinnen in elk geval vergeleken bij hun huis
vesting van vroeger, thans een „Kasteel" zijn
gaan bewonen.
