DE EEMLANDER
BUITENLAND.
MODE -MAGAZIJN
C0S1FECTIE
FEUILLETON.
22e Jaargang No. 9
«MHnn«E.'rsrzï:
per post f 3.—, per week (met gratis verzekering
legen ongelukken) f 0.17s, afzonderlijke nummers
1 0.05.
F09RT3CH DAGBLAD
99
99
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2A.
POSTREKENING N°. 47910. TEL INT. 513.
Woensdag II Juli 1923
PRUS DER ADVERTENIiEH met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.J5, dienstaanbie»
dingen en Liefdadigheids-ad vei ten tien voor de helft
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer
voordeclige bepalingen voor bet adverteeren- Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Eene stad beeft in bare gebouwen
bare eigen geschiedenis.
(Vlugmaren. Mr. C. Vosmacr).
Bij St Maarten, het wordt nu tijd de ooigen
den kost te geven, daar het monument,
in welks nabijheid zoo vele gebeurtenissen
onzer stad zroh afspeelden, behouden 'blijft;
tevens de schilderachtige doorkijk van het
Kamp komend door de Kampeibinnenpoorf
op den indrukwekkenden toren en de St. Jo-
risk eric. Hoe verlevendigt dit onze belangstel.
Üng voor Amersfoort; hoezeer treedt de
bouwkunst hierdoor op den voorgrond! On
willekeurig wordt d'e oude en nieuwe archi
tectuur van gebouwen, grachten en villa's be
keken en meer dan voorheen scherpt een
ieder er zijn blik op. Tevergeefs is dit niet,
want Amersfoort .was en blijft een interessant
oord. Natuur en Kunst toonen hier iets ge
heel zelfstandigs.
Het aantrekkelijk droomerige type d'er Am-
sterdamsche grachten, de poëzie dier streek,
nooh het romantische nabijgelegen Gooi
hebben iets gemeen met de uitgestrekte pak
kende heidegezichten achter Oud-Leusden
in de richting ven Doorn, waarop ook de
Middeleeuwers hebben gestaard en waaraan
zij hun karakter staaldenHet sterk realis
tische waarvan over 't algemeen hier de
bouwkundige overblijfselen getuigen, valt op.
Sentimenteele droomers zijn de burgers
nimmer geweest. De kloekmoedige verdedi
ging in 1427 tegen de bestorming dier stad
door Philip van tBourgondië geeft hiervan de
bewijzen.
Tot drie keer toe werden de Amersfoorters van
de wallen gedreven, en de vijand zoude bijna in de
stad gedrongen zijn, indien zij niet ter rechtertijd
door eenig volk van Utrecht waren ondersteund
geworden. Evenwel, zoo vermeldt verder de
Kroniek zouden deze de groote verwoedheid
der bespringers niet lang hebben konden afkoe
ren, indien de Amersfoortsche vrouwen eene son-
derlinge list bedacht en kokend heet water, ver
mengd met gesmolten vet, pik en on-
gebluschte kalk, den oandringenden vij-
end van over de muren op 't lijf
hadden gegoten; daardoor de meesten zoo
elendig gebrand wierden, dat ze als half geroos-
tert dc vlugt moesten nemen. Deze listige kloek
moedigheidder vrouwen gaf den mannen zooveel
moed, dat ze als leeuwen op den vijand uitvielen,
cn zulk een groote slachtinge onder haar deden,
dat men (volgens de aanteekeningen) acht dagen
.werk hadde om de dooden te begraven. Daardoor
werd hertog Philip van Bourgondien genoodzaakt
onverrichter zake af te trekken.
Doen wij een greep uit de bouwkundige
resten der verschillende tijdperken, dan
boeien die der Middeleeuwen het meest
Kunstvrienden van hier en van! elders ver
meien zroh gaarne in 'het bezien der fijnge-
stemde Muurhuizen, aan de ongeschonden
deelen van d'e St. Joriskerk, de poorten en
aan den blik op den indrukwekkenden toren;
De architectonische overblijfselen uit den al-
lereersten tijd der Hervorming zijn schaarsoh
uit het begin der zeventiende eeuw vallen
door frissohe vormenspraak o.a. op de sier
lijk pittige Reneissance-geveltjes op het
Havik, gedateerd 1618, nu ingenomen door
het Leger des Heils, en de levendig werken
de ingang Muurhuizen 63. Voor omstreeks
1700 bezit Amersfoort in het tegenwoordige
stadhuis en het statige gebouw op den Zuid'-
singel 88, sinds geruimen tijd katholiek
pensionaat, mooie scheppingen, die wedijve
ren met het beste der Amsterdamsohe archi
tectuur uit dat tijdperk. Maar waar dwaal
ik heen? Beziet men onbevoordeeld de
moderne prestaties, dan is het ons vroolijk
te moede en met zekeren trots mogen lands
huizen en villa's worden aanschouwd1, daar
de ontwerpers in den gTooten vooruitgang
deelden, welke d'e bouwkunst onzer eeuw,
vergeleken met die der vorige toont.
Voor overmoed worden wij gelukkig be
waard, daar de architectuur, de moeder al
ler kunsten stipt ten allen tijde de samenle
ving weerspiegelend, ook onze zwakkere ka
raktertrekken aan 't licht brengt. Het lot was
ons gunstig; de bouwmeesters omzeilden
menige gevaarlijke klip, waaraan het schoon
heidsgevoel aanstoot zoude kunnen nemen.
Het vestingbouwachtige type, dat de groote
artiest Berlage in 't leven riep, is hier niet
vertegenwoordigd en het fantasiedoodend
cubisme bleef uitzondering. Aanleiding tot
klagen bestaat dus niet. Integendeel mogen
wij tot heden op eene normale goede 'bouw
kundige ontwikkeling onzer stad bogen; me
nige schepping heeft sentiment, enkele be
zitten kunstwaarde. OndeT dfe intiemere
ontwerpen geldt ongetwijfeld het ernstig ge
stemde 'landhuis (Koninginnelaan I) dat bo
vendien door eigen karakter, zeldzaam
in onzen slappen tijd uitsteekt. Vroo
lijk wordt onze aandacht verlevendigd' door
de 'kleine villa „De Specht" (op het hoog
ste punt van den berg), waarvan het neven
gebouwtje met poortje tot de artistiekere
uitingen der moderne architectuur moet ge
rangschikt worden. Maar dit zijn persoonlijk
ke opvattingen. Een ieder vorme zich door
herhaald bezien eigen oordeel; de steenen
getuigen zeggen meer dan het geschreven
woord.
J. H. SGHORER.
DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
De houding van Engeland.
Router verneemt, dat de mededeeling inzake
do Britsche politiek, die Donderdag in beide
Huizen zal worden gedaan, ten doel heeft open
lijk de inzichten der Britsche regeering ten
aanzien von het herstel van Europa aan de we
reld voor te leggen. De deur zal worden open
gelaten voor volledige samenwerking tusschen
Engeiand en Frankrijk, terwijl ernstig wordt
gehoopt, dat de Fransche regeering zich bij
de Britsche politiek zal kunnen aansluiten. Dc
Britsche regeering overweegt niet een actie,
zoo drastisch, dat zij een breuk der entente ten
gevolge zal hebben
Londen, 10 Juli. (N. T. A. Draadloos.).
Het Britsche kabinet komt morgen opnieuw bij
een, naar aangenomen wordt om een definitief
besluit te nemen ten aanzien van de bewoor
dingen der belangrijke verklaring over de Brit
sche politiek inzake de schadevergoedin
gen, Donderdag af te leggen. Uit de pers blijkt
veel voldoening over het vooruitzicht dezer
verklaring.
De Doily Telegraph zegt, dat er goede reden
is aan te nemen, dat de verklaring eerder op
bouwend dan critisch zal blijken te zijn cn dal
zij derhalve een laatste vraag zal bevatten om
medewe-king der bondgenooten non de taak om
den po'itieken en economischen vrede van
Europa te herstellen. Mochten zij in gebreke
blijven er op in te gaan, don zal dit niet de
schuld van Groot-Brittannië zijn, zegt het
blad, hetwelk verder opmerkt, dat er veel
kwaad is berokkend door te spreken van een
breuk tusschen Frankrijk en Engeland, terwijl
de kwestie, waarom het gaat, die is van poli
tieke samenwerking of niet-samenwerking tus
schen beide regeeringen. Politiek gesproken is
de positie der Engelsch-Fransche betrekkingen
er een geweest van niet-samenwerking, sedert
de Fianschsn het Roergebied binnentrokken
zonder Engeland en ondanks de door Enge
land geopperde bezwaren. Vriendschap en po
litieke samenwerking zijn twee afzonderlijke
zaken. Geen van beide behoeft noodzakelijker
wijs met de andere samen te gaan.
De Times merkt op, dat andere landen öf on
geneigd öf niet in staat zijn tot een vruchtdra
gend optieden. Allen lijden, allen zijn bezorgd,
maar geen enkele wil handelen. Zoodoende
rust op de Britsche regeering een zeer zware
verantwoordelijkheid. Zij moet haar standpunt
in het openbaar mededeelcn al was het maar
om aan dc Britschc meening cenigc voldoening
te geven. Elke dergelijke verklaring in het
openbaar moet een verantwoordelijke daad zijn,
waarvan de uitwerking vérstrekkend zal zijn.
Wij twijfelen cr niet aan, dat er voor gezorgd
zal worden, dat niets, wet thans gezegd wordt,
den toestand slechter zal maken, al valt het
moeilijk op eenige definitieve en plotseling©
verbetering te hopen. Er is geen panaceeer
bestaat geen drastisch geneesmiddel. Alles wat
men thans kan doen is een eenvoudigen plicht
te vervullen, de overtuiging dos lands uiteen te
zetten, zonder uittarting en behoorlijk rekening
houdend met alle mogelijke gevolgen. Het feit
alleen reeds, dat dc Britsche regeering dit doet,
znl een toestand doen ontstaan, waarin het
mogelijk zal zijn om met grooter zekerheid
vooit te gaan met de verdere ontwikkeling der
politiek.
Mussolini niet naar Londen.
Officieel wordt het plan van Mussolini om op
reis te gaan, tegengesproken.
De aanslag bij Hochfeld.
B e r 1 ij n10 Juli. (W.-B.). Volgens ge
ruchten zou de aanslag op den trein bij de
spoorwegbrug te Hochfeld door ae Duitsche
politie zijn opgehelderd en de daders, die naar
het heet, geen Duitschers zijn, gearresteerd zijn.
Volgens te Duisburg loopende geruchten, zou
den verscheidene Belgen in hechtenis zijn ge
nomen als bedrijvers van den aanslag op de
Rijnbrug. Het resultaat van het onderzoek
wordt, naar de bladen melden, door de overhe
den geheim gehouden. De verkeersbeperkingen
in de stad werden verzacht; de restaurants mo
gen thans des middags twee uren en des avonds
een uur geopend zijn. f
„L» HIRONDELLE"
I6|i8 Langestraat, Amerstoort.
li
Een Duitsche desavoueering
der sobotage-daden.
Karlsruhe, 10 Juli (W.B.) De opper-presi-
dent van de Rijnprovincie heeft de volgende be
kendmaking gericht tot de bevolking:
„Den laatsten tijd worden steeds meer daden
van sabotage aan spoorwegwerken gepleegd,
die betreurenswaardige off^ts" aan goed en bloed
eischen. De regeering staat geheel buiten deze
daden en veroordeelt ze ten stelligste. Zij weet
dat zij in dezen eens van zin is met de geheele
bevolking. De Duitscher, die sabotage pleegt,
begaat een onverantwoordelijk misdrijf jegens
zijn volk. Ik richt tot de bevolking de ernstige
vermaning haar bezonnenheid te bewaren en
recht en wet te eerbiedigen en waarschuw drin
gend tegen dergelijke noodlottige uitvloeiselen
van een op een dwaalspoor gebrachte vader-
lardsliefde."
T Arrestaties.
Dusseldorp, 10 Juli (B.T.A.) Te Hamborn
zijn 13 leden van een geheim genootschap in
hechtenis genomen en -wapens in beslag geno
men.
De sancties te Buer ingetrokken.
B e r 1 ij n, 10 Juli. (W.B.) Naar de avondbla
den uit het Roergebied vernemen, heeft het ge
meentebestuur van Buer vanmiddag van de Bel
gische overheid bericht ontvangen, dat alle sanc
ties, waarmee de stad getroffen was, ingetrokken
zijn. Waaraan dit te danken was, kon men niet
te weten komen.
- Stations en fabrieken bezet.
Frankfort, a/d M. 10 Juli. (W. B.). Van
ochtend zijn de stations Arheiligen, Sprendlingen
en Buchschlag door de Franschen bezet. Het lo-
kaalverkecr Darmstadt-Egelbach is daardoor ge
stremd. De lokoaltreinen van Frankfort in de
richting Darmstadt rijden nog slechts tot en van
Isenburg.
Karlsruhe, 10 Juli. (W. B.). De houtopslag
plaatsen van dc stad Karlsruhe bij de electrische
centrale en de ccllülosefabriek van Vogel, Bern-
hordt en Schnuermann te Maxau hebben de
Franschen vanochtend bezet.
InbelogTieming van kolen.
Dusseldorp, 10 Juli (B. T. A.). De mij
nen „Borussia" te Gelsenkirchen en „Amalia"
te Kinden werden 8 dezer zonder incidenten be
zet. Er werd een belangrijke voorraad steenko
len en afvalproducten in beslag genomen.
Een boot beschoten,
B e r 1 ij n, 10 Juli (W.B.) De Deutsche Allge-
meine Zeilung bericht, dat Zondag een boot vol
passagiers van Coblenz naar Mainz bij de brug
van Mainz is beschoten, zoodat de kapitein ge
dwongen was naar Bicbrich terug te keeren,
waar de passagiers onder den blooten hemel
moesten overnachten. Bij Bingen zou enkele da
gen geleden iets dergelijks gebeurd zijn,
Inbraak.
Berlin, TO Juli. (W.-B.). Volgens een
bericht van de avondbladen uit Breslau werd
gisternacht een inbraak gepleegd in het admi
nistratiegebouw van de Laurahütte. De inbrekers
maakten 300 millioen Mark buit, waarvan het
grootste deel bestemd was tot het betalen der
loonen. :i-
HET PROCES-EHRHARDT.
B e r 1 ij n, 10 Juli. (W. B.) Volgens berich
ten uit Leipzig zijn voor het proces-Ehrhardt,
dat op 23 dezer voorkomt, 100 getuigen ge
daagd. Men rekent, dat het proces minstens
tien dagen duren zal. ,"'l
BELGIE. ~^T
HET WETSONTWERP INZAKE DE
MILITAIRE ORGANISATIE.
Vandcrvelde vraagt verdaging.
Brussel, 10 Juli (B. T. A.). De Kamer heeft
met 61 tegen 57 stemmen besloten morgen te
stemmen over een motie, door den socialist
Vandervelde ingediend, strekkende tot verda
ging der bespreking over het wetsontwerp be
treffende de militaire oiganisatie, nadat de mi
nister verklaard had, dat het hem onmogelijk
was de verantwoordelijkheid voor de leiding der
landsverdediging te aanvaarden en dat hij geen
minuut langer op zijn plaats zou blijven als de
Kamer de verdaging aanvaardde.
BESPREKINGEN IN DEN SENAAT,
Een motie van vertrouwen aangenomen.
Brussel, 10 Juli (B. T. A.). De Senaat be
sloot Dinsdag a.s. te beginnen met de bespre
king van het taairegime aan de universiteit van
Gent.
Bij de bespreking over de regeeringsverkla-
ring verklaarde Theunis, dat de internationale
kwestie ernstig was, vooral nu men midden in
de bekende delicate onderhandelingen is, het
geen de regeering belet te dien aanzien een
lange verklaring af te leggen. Wij zijn, zeide
Theunis, vastbesloten kostbare vriendschapsbe
trekkingen te handhaven en voort te gaan vast
beraden te zijn met gematigdheid tegenover
onzen debiteur.
Jaspar zeide, dat het land thans moeilijke
tijden doormaakt. De buitenlandsche politiek is
vastberaden en gematigd en de eenig mogelijke.
De minister vroeg aan het parlement hem alle
vertrouwen te schenken, dat van het geweten en
van het hart. In de ure des gevaars, aldus de
minister, vraag ik aan allen eendrachtig te zijn,
want zonder onderscheid zijn wij Belgen en wij
zijn voornemens dit allen te blijven. (Langduri
ge toejuichingen.)
Antwoordend op een interepellatie over den
aanslag bij Duisburg, zeide de minister van
landsverdediging, dat men niet zijn toevlucht
kan nemen tot de moatregelen, die Duitschland
gedurende den oorlog bezigde, maatregelen, dio
door de beschaafde wereld werden veroordeeld.
Dat is een zedelijke onmogelijkheid, zeide de
minister; wij zijn geen Duitsche folteraars.
De minister deelde mede, dat men den aard
van het bij den aanslag gebezigde ontploffing^
middel had vastgesteld; dit was picrinezuur. Her
innerend aan de genomen maatregelen, zeide da
minister, dat hij aan de hooge commissie in
overweging had gegeven de bewaking der
spoorwegen door de gemeenten te doen ge*,
schieden; bij een aanslag zou de gemeente, op*
welker gebied deze plaats had, verantwoorde
lijk worden gesteld. Wij kunnen, aldus minister
Devèze, niet meer doen bij de gebrekkige juri*
dische positie, waarin wij ons bevinden.
Brussel, 10 Juli (B. T, A.). De Senaat
heeft na de bespreking der regeeringsverklaring
met 88 tegen 38 stemmen en één blanco een
motie van vertrouwen in de regeering aangeno
men.
HET COMMUNISTISCH COMPLOT.
Het proces begonnen.
Maandag, aldus meldt het Hbld, is te
Brussel het proces begonnen tegen de vijftien
communisten, die rich aan een complot tegen
de binnenlandsche veiligheid van den staat «nn
den hebben schuldig gemaakt
Een geweldige politiewacht was op de Seen;
meer dan driehonderd gendarmes bewaakten
het leis van justitie. Eenige honderden toe
schouwers vulden de publieke tribune, terwijl
46 getuigen h charge en 54 getuigen a décharge
hoi en opgeroepen. In de rechtzaal lagen de
belastende documenten hoog opgestapeld. Tot
de voornaamste beklaagden behooren Jacque-
motte, de feitelijke leider der Belgische commu
nistische partij, Van Overstraeten, een kunst
schilder, Van .\'en Borre, een teekenaar en mej.
Rainchon, een onderwijzeres te Charleroi, die
wordt verdedigd door den zoon van den beken
den dichter Paul Spaak. Voorts treden o.a. oud-
minis.er Destrée an Alb. Desworte nog ols ver
dedigers op.
Het eerst werd Jacquemotte verhoord, 'die een
uitvoerige uiteenzetting gaf van de commu
nistische beweging in België. Het belang van
België vat hij als volgt samenDe Belgen rijft
in twee groote categorieën verdeeldzij, die
bezitten en zij, die niets bezitten. De arbeiders
moeten zich daarom verdedigen. De president
vroeg hem daarop waarom hij daarvoor dan
een beroep op het buitenland doet. „Wij doen
een beroep op de arbeiders en niet op de re
geeringen van andere landen", antwoordde Jac-
quemotte. Hij kwam voorts op tegen hetgeen
hij een fout in de acte van beschuldiging noem
de niet de Russische sovjet-regeering heeft de
Derde Internationale van Moskou gesticht, maar
deze is door gedelegeerden der communistische
partijen opgericht. Lenin heeft daaraan in zijn
hoedanigheid ven lid der communistische partij
cn niet als Russische volkscommissaris deelge
nomen. Tee slotte wees Jacquemotte er op
dat, indien men de communisten van spionnoge
of verstandhouding met den vijand beschuldigt,
men ze wegens het in gevaar brengen van de
buitenlandsche veiligheid van den staat had
moeten vervolgen.
Het proces zei langen tijd fn beelag nemern
FRANKRIJK.
Bespreking tusschen Benes en Poincaré.
P a r ij s, 10 Juli (B. T. A.). Bones heeft Paü
rijs verlaten en zich naar Londen begeven. In
den loop zijner besprekingen met Poincaré en
den directeur van politieke zaken bracht Benes
de algemeene politiek ter sprake in verband
met de betrekkingen tusschen Tsjecho-Slowa-
kije en Frankrijk, die uitstekend zijn. Met name
besprak hij het handelsverdrag, waarover tus
schen beide landen wordt onderhandeld.
Pensioen voor oorlogsverminkten.
P a r ij sT 0 J u 1(N. T. A. Draadloos). Da
Kamer heeft een wetsontwerp aangenomen,,
krachtens hetwelk de militairen, die in den oor
log verminkt zijn, recht hebben op het volle pen
sioen en zij, wien reeds de militaire medaille
werd toegekend, bovendien het Legioen van Eer;
zullen krijgen.
Het bezoek van Masaryk aan Parijs.
P a r ij s1 0 J u 1 i. (N. T. A. Draadloos). In
verband met het aanstaand bezoek van den
Tsjechischen president Masaryk aan Parijs heeft
de Fransche regeering bij de Kamer een crediet
van 280,000 frs. aangevraagd, teneinde den
president van de bevriende Tsjechische natie
een gepaste ontvangst te bereiden.
Sterker dan het lot is de moed, die het
Standvastig draagt.
WILLEM GROENHUIZEN Langestr. 43
Telefoon 852 - Postrekening 75831
- CODD- ZILVER ca PORWERKEH -
APARTE MODELLEN
EIKEN PENDULES
In EeuwigheidslicM
van
MARGREET DIJKSTRA.
„Pats, pats!" schatert zc, als er weer een
beneden op den grond valt.
Zoo „patsen" dc twee kleintjes een paar
riien mooie goudrenetten en sappige groote
peren het zolderraampje uit. En beneden
accompagneert Bella blij, met krachtig
stemgeluid. Haar heele hondenlichaam slin
gert van vreugde cn haar goedige oogen
kijken "vol verwachting naar boven, en als
een dolle danst ze om den appel, die juist
weer van 't dak rolt. Maar Poes gaat met
gracieuse waardigheid, op zachte voetjes,
zoetjes voorbij en spinnend en zich koeste
rend in 't warme zonnetje, kijkt ze, met
toegeknepen oogjes, hoe dat wel af zal loo-
pen.
Daar kraakt er iets en Karei en Ilske
hooren iemand hün trap opkomen.
„Aukje", schrikt Karei.
Uske lacht. Nu kan Aukje eens zien. hoe
mooi ze spelen. Maar Karei lacht niet. Hij
is een groote jongen van vijf jaren, hij
weet al meer van 't leven dan zoo'n klein
meiske van drie en hij vreest met groote
vreeze
„As je me", zegt de oude meid stom ver
baasd, als ze de verwoesting ziet: er is een
leehjko bres geschoten in haar grooten voor
raad appelen en het voetballen heeft ze niet
bepaald goed gedaan.
...Wat doè je nou, al mijn kostelijke appe
len en peren het raam uitgooien!"
Met verschrikte oogen kijkt Ilske haar
aan. Zóó boos heeft ze Aukje nog nooit ge
zien.
„Stil maar m'n wichie, als zoon groote
lummel niet wijzer is. van zelfsen
driftig schudt, zc den kleinen kerel door el
kaar. fvarel la'at den appel, dien hij in zijn
band heeft, vallen; zijn lippen trillen en
groote tranen rollen uit zijn verschrikte
oogen. Op 't zelfde oogenblik timmeren Ils
kes kleine vuistjes op Aukjes breeden rug.
„Stout, stout ben jij!" stoot het kind uit
en plotseling in haar onbehcerschtc woede
bukt zij zich over Aukjes hand en met haar
fijne, scherpe tandjes bijt ze, bijt ze hard
door.
Dan gebeurt er het ergste, wat cr gebeu
ren kan.
Aukje 2iet Ilske met groote oogen aan: ze
zegt niets, en gaat zonder één keer om to
zien de trap af. Datdat is te erg.
Verslagen staat klein Ilske.
Daar gaat iets wonderlijks, onberede
neerds om in haar kinderziel-
Ze voelt zich alleen staan op het kleine
zolderkamertje, dat zon even nog zoo gezel
lig was. Ze is ontoegankelijk voor alle
troostwoorden van Karei, ze hoort niet het
verlangende, troostende, verlokkende blaf
fen van Bella. Ze wil vlpchten naar Moeke,
maar ze kan die hooge, nauwe, akelige trap
niet af.
Zoo vindt Vader haar en hij draagt haar
weg en dan vindt klein Ilske de veiligheid
en trouwe bescherming in 't leven.
II.
Klein Ilske heeft haar eigen gebedje.
In haar onuitsprekelijke dankbaarheid
nam Dieuwke Boukema al heel spoedig dc
kleine, teere wroetende handjes van haar
kind in haar eigen, warme, sterke handen
en \leidc het donkere hoofdje tegen haar
horst.
Dal was Ilskcs eerste gebedje.
Later leerde Uske zeggen: „Lieve Vader".
Dat zei Ilske graag. Vaderdat is al,
wat licht en blij en vroolijk is, in haar kin-
derleventjc.
Veel later weer leerde ze vragen: „Lieve
Vader, help Ilske en alle andere kindertjes,
amen".
Dat begreep klein Ilske natuurlijk niet
Maar „het gebedje doen" is toch iets heel
heerlijks.
Het is: wegschuilen, geheel, met opgetrok
ken pootjes in Moekcs schoot met innig en
warm om je heen Moeders armen, met Moe-
kes wang op Ie eigen, donker kopje.
Zoo is voor Uske geworden „het eigen ge
bedje doen": zich één voelen met haar
Moeke.
Eens op een avond vouwt Ilske haar
handjes als altijd cn ze zegt zacht, maar
heel lug: „Lieve Vader, help alle kinder
tjes, amen".
Dieuwke Boukema buigt zich over Ilske
heen. „Zeg het nog eens. je vergeet wat,
kindje".
Ilske vouwt wéér haar handjes, de oogjes
knippen, sluiten zich niet zoo rustig als an
dere a\onden en langzamer nu zegt ze:
„Lieve Vader, help alle kindertjes, amen!"
„Moet de lieve Vader jou niet helpen?"
„Nee", zegt Ilske langzaam en peinzend
kijkt ze Moeke voorbij: „Nee, Ilske vindt
niet prettig; llskc zal zelf wel doen!"
„Zc zal den moeilijken weg gaan. later",
zegt Vader Ferdinand beneden in de groote,
gezellige huiskamer.
„Ze zalzoeken en komen tot bewust
leven".
Er is vreugde in Dieuwkes stem en even
angst toch ook.
Maanden gingen voorbij en klein Uske be
vond zich bost bij het alles zelf doen. Ze
wist haar kloine handjes to gebruiken, ze
wist met haar hoofdje te denken en haar
mondje vroeg vele vragen.
Toen kwam de dag. dat klein Uske ziek
werd.
Haar handjes lagen stil nu en slap en
gleden moe terug op het witte lakentje;
haar drukke voetjes waren zwaar en kon
den niet dansen en springen; rusteloos
woelde het kleine lijfje in het warme bed
en het koortsige hoofdje wendde en keerde
zich en de slaap wilde niet komen; Uske
was nu géén baas meer over haar eigen
lijfje. Iets anders bad er bezit van genomen.
Moeder week niet van haar bedje en Va
der kwam veel hij zijn meiske, maar Uske
was te ziek om het erg prettig te vinden.
Eens op een avond, als Moeke die warme,
koortsige handjes vouwt, blijft ze lang ge
bogen staan.
„Wat doe je", vraagt het kind kribbig.
„Ik vraag of de lieve Vader Uske helpen
wil!"
Ja, nil heeft zc die hulp noodig: nu kan
ze niet meer alles alleen opknappen. Met
dat gebedje van Moeke nü stemt ze in en
den volgenden dag en nog vele dagen, die
komen, vraagt Uske ook voor zich zelve nu.
Gelukkig wordt klein Uske gauw beter.
Haar hoofdje is weer koel, de handjes her
krijgen hun speelschen, vasten greep. De
voetjes kunnen weer dansen en klauteren
en Uske is weer het Uske van weleer.
„Moeke", zegt klein llskc, die beslist
tegen onnoodig werk is. ,nou hoeft de lie\e
Vader mc niet meer te helpen. Nou ben ik
beter!''
Dieuwke Boukema slaat haar arm vast
om het kinderlijfje: .Liefje, wil je den lie
ven Vader vragen, of Hij Moeke helpen
wil?" j,
Gróót gaan Ilskes oogjes open, wijd.
„Je bent toch niet ziek?" vraagt ze ver
baasd.
„Nee, gelukkig niet", lacht Dieuwke Bou
kema- „Moeke kan alles gebruiken wat ze
gekregen heeft: haar oogen, haar ooren,
liaar handen, haar voeten, èlles. Maar in je
lijfje zit je hartje. Hier, voel je wol, hoe het
tikt? Met dat hartje houd je van de men-
sche_n. En weet je, Ilske. Moeke kan niet
altijd van iedereen houden en dat moet
toch wel een beetje."
„Waarom? Heusch?"
„0, zeker Wil je den lieven Vader
vragen of Hij Moeder helpen wil?"
„Da's goed", zegt ze haperend —dat de
lieve Vader Moeder moet helpen. Moeder,
die al zoo groot en oud en sterk is Moeke
Moeke alleen, zonder Ilske. Dat kèn toch
niet, Moeke en Ilske los van elkaar.
„Nee", zegt zc beslist, „mij en Vader ook!"
En zoo is de innerlijke eenheid in haar
leventje horsteld.
III.
n
Er is één dag in 'tjaar dat Uske in huis
de baas is.
Op St Margriet!
Waarom?Ja waarom! Er zijn véle
levensraadselen, die zich nooit oplossen.
Niemand op de heele wereld kan dan ook
antwoord vinden op deze \raag. Het is nu
eenmaal altijd zoo geweest en Karei Lee
mans. die in al Ilskes levenskansen deelt,
heeft deze gunst ook welgemoed overgedra
gen in zijn eigen bestaan.
(Wordt Tervold.)