UIT DEN OMTREK.
'de vragen van den heer Staalman in staat te
lijn gesteld, om de onder werpelijke onagelegcn-
heir, waoromtrent in de vakbladen van de rij
wielhandelaren veel is geschreven, tot de juiste
afmetingen terug te kunnen brengen.
Toen van uit de dienstcommissie voor het
Staatsbedrijf der Posterijen en Telegrafie het
verzoek kwam, om bemiddeld op te treden, om
de ambtenaren van dot Staatsbedrijf in het be
zit te stellen van een deugdelijk rijwiel, is daar
aan voldaan. Dit geschiedde te eerder, omdat
hierdoor, zonder dat eenig beroep op de Schat
kist behoefde te worden gedaan, aan het per
soneel, een welwillendheid kon worden bewezen,
zooals meermalen bij particulieren geschiedt.
Dat zulks door dit personeel op prijs wordt ge
steld, is o.m. uit een vakblad van dat-personeel
gebleken.
Zender in alle bijzonderhedén te treden, moge
ten aanzien van de gestelde vragen het volgen
de dienen
1. Zoools reeds uit dc beantwoording van de
vroeger gedane vragen blijkt, treedt genoemd
Staatsbedrijf slechts bemiddelend op en mengt
zich derhalve niet in de verhouding tusschen
riiwiclfabrikont en -leverander.
De beantwoording van de sub 1 gestelde
vreog ligt dan ook niet op den weg van den
ondergeteekende.
2. Uit het vorenstaande volgt tevens, dat na
de aanschaffing, controle, als in de vragen be
doeld, niet wordt uitgeoefend.
5 en 4. De ervaring, welke door meergenoemd
Staatsbedrijf is opgedaan met de vroeger door
de Machine-, Rijwiel- en Automobielfabriek
Simplex te Amsterdam geleverde dienstrijwie-
len, is aanleiding geweest om het personeel in
de gelegenheid te stellen desgewcnscht van deze
fabriek rijwielen tc betrekken. Ten einde in de
zen aan de van vele zijden geuite bezwaren te
gemoet te komen, is de ondergeteekende bereid,
te bevorderen, dat dc tusschenkomst van het
Staatsbedrijf zich in hot vervolg bepaalt tot rij
wielen, welke uitsluitend of mede door den
dienst benoodigd zijn.
5. Aangezien het personeel tot dusverre niet
heeft verzocht om voor andere artikelen dan
rijwielen bemiddelend op te treden, ligt het
vooralsnog niet in de bedoeling von den onder
geteekende, een soortgelijke regeling voor an
dere artikelen tc bevorderen.
Het initiatief-ontwerp van mevr. Bakker—Nort.
In een Donderdag gehouden vergadering von
de Hoagsthe Vrijz.-Dem. kiesverceniging werd
een motie aangenomen, waarin gezegd wordt,
>dat het betreurd wordt, dat de Eerste Kamer
het wetsontwerp-Bakker—Nort tot wijziging
van de Pensioenwet heeft verworpen, en waarin
aan dc voorstelster een woord van hulde wordt
gebracht voor de voortreffelijke verdediging
van dit ontwerp in de Eerste Kamer.
HET AMSTERDAMSCHE COLLEGE
VAN B. EN W.
Een vergadering der fracties.
Men meldt ons uit Amsterdam
Maondagochtcnd had ten Stadhuizc een bij
eenkomst plaats von vertegenwoordigers van
Verschillende politieke partijen, ter bespieking
Van de samenstelling van het nieuwe College
van B. en W. De uitnoodiging ging uit van de
\?lrie Christelijke groepen en de vergadering
fyerd geleid dooi den heer G. van Lingen. Ver
tegenwoordigd waren de Katholieke, Christe-
jk-Historische, Anti-Revolutionaire, socioul-
emocratisch- Vrijhcidsbondsche en Vrijzinnig-
Uemociatische fracties, benevens die van het
Neutraal Blok aller Middenstanders. "Dc Com
munisten, die mede waren uitgenoodigd, hadden
niet van zich doen hooren.
Tijdens de langdurige gedachtenwisseling
werden eenige denkbeelden geformuleerd, die nu
nodci in de betrokken partijen een onderwerp
an bespreking zullen uitmaken.
Scheidende wethouders
Men meldt ons uit den Hang
Gistermorgen heeft ir. J. W. Albarda, aftre
dend wethouder van onderwijs van het perso-
hcel der afdeeling onderwijs afscheid genomen.
Dc scheidende wethouder sprak den chef, de
ambtenaren en de boden toe en dankte hen voor
hunne werkzaamheid. In de zes jaar, dat spr.
als wethouder aan het hoofd dezer afdeeling
stond, heeft hij mogen ervaren, dat het praatje,
als zouden, ambtenaren vooral in dezen tijd
von bezuiniging een overbodige luxe zijn, al
thans door de prestaties dezer ambtenaren
olkomen is gelogenstraft. Dat de afdeeling on
derwijs zooveel heeft kunnen verwerken in die
zes jaren, is voor een zeer belangrijk deel te
danken aan den toewijdenden arbeid van het
personeel.
De chef der afdeeling, mr. Van Poelje, dankte
den wethouder voor zijn hartelijke ofschcidsrede
en zijn bijzonder waardeerende woorden. Dit
afscheid wordt door de ambtenaren buitenge
woon op prijs gesteld, want het is een unicum
dat een wethouder op een dergelijke wijze zijn
personeel bij het scheiden toespreekt.
Von velen nam de wethouder daarna per
soonlijk afscheid.
Gistermorgen van 10—12 uui heeft de af-
redende wethouder van openbare werken, mr.
Drooglever Fortuyn, aan dc ombtenaren van
zijn afdeeling gelegenheid gegeven, van hem
afscheid te nemen. Van deze gelegenheid heb
ben zeeT veel hoofd- en lagere ombtenaren
zoowel van den administratievcn, als van den
technischen dienst gebruik gemaakt.
Dc opvolger van den heer P. Nolting.
Het Centraal Stembureau voor de verkiezing
van leden van den Amsterdamschen gemeente
raad heeft gistermiddog tot lid van den Raad
benoemd, in dc vacature ontstaan door het
overlijden van den heer P. Nolting, den heer
Klaas de Vries Szn., oud-lid van den Raad,
eoowel voor den ouden Raad, welke op den
eersten Dinsdag in September aftreedt, als voor
den nieuwen Raad, welke op dien Dinsdog de
eerste zitting houdt.
DE R. K. STAATSPARTIJ.
Het rapport der commissie-Barge-
De commissie onder voorzitterschap van
pi of. dr. J. A J. Borge uit Leiden, door het be
stuur van den Aig. Bond van R. K. Rijkskics-
kringorganisaties in Nederland de R. K.
Staatspartij benoemd om van advies te die
nen omtrent de vraag op welke wijze het recht
von de R. K. kiezers tot het stellen van can-
didnten voor de Tweede Komer zóó wordt uit
geoefend, dat het belang der katholieke partij
en het landsbelang het meest daarmede wor~'
den gediend, en om de resultaten van dit on-
derzoek neer te leggen in een proeve van een J
olgemeen kiesreglement voor de R- K. Staats
partij, heeft haar rapport uitgebracht. Aan het,
in „De Tijd" opgenomen, rapport ontieenen wij
het volgende:
Gestreefd is: T. naar zoo groot mogcljjken
invloed van de leiding; 2. naar zoo groot mo
gelijke vrijheid der kiezers; 3. naar zoo groot
mogelijke zekerheid, dat aan iedere schakee
ring binnen het raam van de algemeenc begin
selen der partij, de vertegenwoordiging wordt
gewaarborgd, waarop zij aanspraak knn doen
gelden.
'In haar ontwerp hoeft de commissie de lei
ding der kiezers bij de candidaatstelling in han
den gelegd van een als „verkiezingsrond" aan
geduid lichaam, dat opzettelijk tot dat doel
wordt samengesteld en we! voor 2/7 recht
streeks door het bondsbestuur en voor 5/7 op
voordracht van de besturen der nationale R. K.
organisaties.
Voorgesteld wordt het door den verkiezings
raad uit tc brengen advies aan iedere actie in
de kicsvereenitringen te doen voorafgaan. In
de desbetreffende artikelen en de bijbehoorende
memorie van toelichting wordt aangewezen,
dat het advies van den verkiezingsraad zal be-
staon in dc publicatie der namen van die per
sonen, die zich bereid hebben verklaard het
Kamerlidmaatschap tc aanvaarden en naar het
oordeel van den verkiezingsraad te zamen een
Kamerfractie vormen, die, als geheel genomen,
't best er voor is berekend het land overeen
komstig de beginselen der R. K. Staatspartij
te dienen.
Is cenmaol het door den verkiezingsraad uit
gebrachte politieke advies op dc in het ont
werp nader in détails aangegeven wijze tot de
kennis der kiezers gebracht, zoo wordt aan de
kiezers onbeperkt vrijheid gelaten, in de kies-
vereenigingen hun oordeel over dit advies uit
te spreken en kunnen zij, voor zoover hun oor
deel van het advies afwijkt, volkomen onge
bonden een politieke actie ten gunste van can-
didaten, die naar hun inzicht boven dc candi-
daten van het politiek advies de voorkeur ver
dienen, beginnen.
Ter tegemoetkoming aan kleinere groeper»
van R. K. kiezers wordt voorgesteld tc bepalen,
dat bij de stemming, die. in de verschillende
rijkskieskringen over het politiek advies en
over de vrije lijsten te houden is, gelegenheid
wordt gegeven tot het verbinden van lijsten in
verschillende kieskringen.
Bij het opmaken van den uitslag dezer stem
ming wordt nu het land als één geheel be
schouwd en worden de in de onderscheidene
Rijkskieskringen op het politiek advies en op
de vrije lijsten uitgebrachte stemmen alle bij
elkaar geteld. Uit de op deze wijze verkregen
gegevens wordt nu, vrijwel geheel volgens het
systeem der thans geldende kieswet vastge
steld, welke personen van het politiek advies,
en welke personen van de vrije lijsten defini
tief worden candidnat gesteld.
Het gevolg hiervan is allereerst, dot ook de
kleine groepen, die onder dc tot heden van
kracht zijnde bepalingen geen candidatuvr voor
een zoogenaamd vasten zetel verwerven kon
den, ofschoon hun stemmenaental in den lande
groot genoeg was, om hierop aanspraak te
doen gelden, thans van zooveel candidoturen
verzekerd zijn, als waarop het aantal hunner
volgelingen hun recht geeft.
Eindelijk is, teneinde ontwrichting van hèt
geheel eencr Kamerfractie tc ontgaan, voorge
steld, in navolging van hetgeen in Belgic be-
paold is, dat iedere candidaat een eigen be
paalden en vasten plaatsvervanger heeft, zoo
dot reeds bij de candidaatstelling verzekerd
wordt, dat door eventueel tusschentijds aftre
den van een Kamerlid het evenwicht in de
Kamerfractie niet wordt verbroken.
LOONEN EN LOONSVERHOUDINGEN
IN NEDERLAND.
In zijn laatste vergadering heeft de Nijver-
hcidsroad in behandeling genomen twee voor
stellen, hun door een uit zijn midden benoemde
commissie van prae-odvies gedaan, betreffende
de vraag, of een regeling is te treffen, waar
door loonen in dc verschillende tokken van
nijverheid en in verschillende deelcn van Ne
derland op gemakkelijke wijze met elkander te
vergelijken zijn.
Deze voorstellen heeft die commissie opge
maakt in samenwerking met den heer M. Trie-
bels, directeur der Nederlandschc Fabriek van
Werktuigen cn SpoorwegmatcriaaJ Werkspoor
te Amsterdam, die van dit onderwerp een bij
zondere studie heeft gemaakt.
Het eerste voorstel, aan den minister von ar
beid, handel en nijverheid op diens brief, waar
bij hij den nijverheidsraad had verzocht ge
noemd onderwerp in studie te nemen, een door
de commissie van prae-ndvies opgemaakt ant
woord te zenden, wordt goedgekeurd. Het
tweede voorstel, door een particulier instituut
loon-gegevens te verzamelen, wordt tot een
volgende bijeenkomst aangehouden. De aan den
minister gerichte brief, die intusschen is ver
zonden, luidt
„De Nijverheidsraad heeft de eer Uwe Exvet-
lenlie mede te deelcn, dat hij over het onder
werp „loonen en loonsverheudingen in Neder
land", hetwelk hij naar aanleiding van het
door den minister van landbouw, nijverheid en
handel a. i. aan hem gericht schrijven van 25
October 1922, no. 129II, afd. Handel, in be
handeling hnd genomen, uitvoerig van gedach
ten heeft gewisseld, nadat hi} zich daarover
eerst hnd doen voorlichten door een uit zijn
midd 'n oongewtzen commissie van prne-advies,
bestaonde uit de heeren dr. F. E. Posthuma,
voorzitter, ir. W. H. van Leeuwen, ir. G. A.
Kesslct, mr. L. G. Kortenhorst, B. M. H. Lift
en S. Woudn, leden en mr. J. H. van Scherm
beek, secretaris, welke commissie dit onder
werp in somenwerking met den heer M. Trie
beis, voorzitter van den metaalbond, nauwgezet
■had bestudeerd.
Op grond von dc voorlichting der commissie
en de gehouden beraadslagingen heeft dc raad
zich geheel kunnen verecnigen met het in ge
noemd schrijven medegedeeld oordeel van den
heer Triebeis wat betreft zoowel het groote be
lang, dat de Nederlandschc industrie bij het
verkrijgen van betrouwbare feitelijke gegevens
omtrent loonen cn loonsverhoudingen zóu heb
ben, als de doeleinden, waarvoor dat materiaal
zou kunnen worden gebruikt.
Voorts heeft dc raad de overtuiging gekre
gen, dat, om gegevens over loonen cn loons-
vci houdingen te verzamelen, welke practisch
waarde hebben, doordat zij met elkander kun
nen worden vergeleken, het noodig zal zijn, dat
de loonen, in allo bedrijven naar eènz.elfden
maatstaf, worden bepaald. Zulk een maatstaf,
namelijk het uyrjnkQmen, is voor een metaajin-
duslric reeds ingevoerd en zijn daarmede be
langrijke uitkomsten verkregen. Dit uurinko
men wordt voor iederen werkman bepaald
door het totale bedrag aan geld, dat hem ge
durende een bepaold tijdperk wordt uitbetaald,
tc deelcn door het aantal uren, dot hij daarvoor
gedurende dat tijdperk inderdaad heeft ge
werkt.
De raad is von oordeel, dat deze „loonme-
ter" zonder al te groote bezwaren ook op an
dere bedrijven kan worden toegepast.
Is zulk een loonmeter algemeen Ingevoerd,
don zouden naar het oordeel van den
raad over de loonen zeer belongrijkc gegevens
kunnen worden verzameld, die nipt alleen voor
de Nederlandschc industrie zelf, doch ook voor
het algemeen belang van groote waaide zul
len zijn.
De wijze waarop deze gegevens moeten wor
den bijeengebracht, is een aongelegenheid van
later zorgintusschen veroorlooft de raad
zich Uwer Excellentie reeds mede te deelen,
dot naar zijn oordeel een regeling tot het ver
zamelen van loongegevens uitsluitend door
werkgevers in het leven dient te worden ge
roepen, en gehouden dat de regcering e.an
zulk een regeling rechtstreeks geen aandeel
moet hebben.
Ihuns dient in de eerste plants te worden
overwogen, op welke wijze de maatstaf het
„uurjnkomcn" het spoedigst algemeen wordt
aangenomen en of dc regeering maatregelen
kan treffen, om d? aanneming van dezen maat
staf te bevorderen.
De over dit laatste onderdeel gehouden be
schouwingen hebben den Raad d^n indruk ge
geven, dat het in meergenoemd schrijven an
25 October aangegeven denkbeeld van dén
heer Triebels om voor het verkrijgen van ge
gevens over loonen en loonverhoudingen ge
bruik te maken van dc middelen, waartoe de
uitvoering der verzekeringswet ten de regeering
in staat knn stellen, mits de loonbasis, welke bij
do toepassing dier wetten in acht wordt geno
men. veranderd worde, de oplossing inhoudt,
om de werkgevers op een gemakkelijke wijze er
toe te brengen, hun loonen op de basis van
het uurinkomen te gaan grondvesten. Indien kon
worden bereikt, dat de loonbasis voor alle so
ciale verzekeringswetten dezelfde zoude wor
den, cn wel het uurinkomen, dan waren de
werkgevers verplicht hun loonen daarnaar te
richten.
De Raad meent te mogen aannemen, dat Zij
hieraan hunne volle medewerking zouden ver-
leenen, omdat hun administratie wat betreft het
verstrekken von opgaven op grond van de so-
cialc verzekeringswetten, tot de invulling van
een enkel formulier zou kunnen worden terug
gebracht, en aldus zeer zou worden vereenvou
digd.
Het wil den Raad voorkomen, dat tegen het
invoeren von deze gemeenschappelijke loonbasis
vcor alle spciole verzekeringswetten geen be
zworen behoeven te bestaan, en zulks te minder,
daar Uwe Excellentie, naar de Raad heeft ver
nomen, toch reeds overweegt meer overeen
stemming in die wetten te biengen.
De Raad veroorlooft zich Uwer Excellentie
mede op grond van daarmede in dc praktijk
opgedane ervaringen een middel aan te beve
len, waardoor naar zijn mecning. een alleszins
bevredigende oplossing van deze aangelegen
heid kan worden verwacht. Als loonbasis voor
dc sociale verzekeringswetten zou de Raad wil
len aannemen gegevens, welke worden ontleend
aan loonboekjes. Wettelijk zou moeten worden
vastgelegd, dat ieder werkman een loonboekjc
in zijn bezit moet hebben.
Deze bepaling dient uitsluitend voor werklie
den en niet voor kantooi personeel, bazen en
dergelijke personen te gelden.
In die loonboekjes, die nnam, adres en vak
van den werkman dienen te bevatten, moet ge
regeld worden opgeteekend het aantal uren,
dnt hij in een bgpnald tijdperk inderdaad ar
beid heeft verricht en dc geldsom, welke hem
gedurende dotzelfde tijdvak als vergoeding
voor het verrichten van werk is uitbetaald.
Vastgesteld dient tc worden, dat alleen uit-
keeringen mogen worden gedaon op grond van
de in de loonboekjes opgenomen gegevens.
Dit zal den werknemer aanleiding geven, eer
stens zorg te dragen, dat zijn boekje wordt
bijgehouden, en voorts de daarin staande ge
gevens nauwkeurig te controleeren, opdat hij
op een zoo hoog mogelijke uitkcering aanspraak
zal kunnen maken.
Aon de werkgevers moet de verplichting
worden opgelegd te zorgen, dnt de bij hen in
dienst zijnde arbeiders in bezit zijn van loon
boekjes en dat die boekjes gedurende den
diensttijd van die arbeiders worden ingevuld.
De werkgevers hebben er belang bij, dat de
loonen in dc boekjes niet hooger worden op
gegeven dan zij werkelijk zijn-, opdat zij geen
hooger bedrag aan premie behoeven te betalen,
dan'waartoe de wet hen verplicht. Deze wedci-
zijdsche belangen zullen elkander controlceren
en het gevolg hebben, dat de gegevens in de
loonboekjes zeer betrouwbaar zullen zijn.
De Raad kan hieraan toe\ oegen, dat dc loon
boekjes in de metaolindustrie reeds geruimen
tijd zijn ingevoerd cn dat de afd. Utrecht \an
den Metaalbond met een particuliere verzeke
ringsinstelling het voren uiteengezette systeem
met zeer bevredigende uitkomsten toepast.
Ten slotte veroorlooft de Raad zich Uwer Ex.
er op tc wijzen, dat dit schrijven in overleg
met den heer Triebeis heeft plaats gehad, die
verklaard heeft zich met den inhoud volkomen
te kunnen vereenigen.
Op grond van het vorenstaande spreekt de
Raad de verwachting uit, dat Uwe Exc. zijn
voorstel, om door het invoeren van loonboekjes
als loonbasis voor de sociale verzekeringswet
ten niet alleen de uitvoering dier wetten voor
de Nederlandsche industrie te vergemakkelijken,
maar daarvoor vooral de Nederlandsche werk
gevers er toe te bewegen, het oude inkomen
als maatstaf voor de door hen tc bepalen loo
nen te gebruiken, in gunstige overweging zal
willen nemen."
De werkloosheid in Twente.
Zaterdag T4 Juli zijn de kamerleden Engels
en Smeenk te Losser geweest om daar een on-
Jerzoek in te stellen naar den omvang der
werkeloosheid cn de toepassing Van den Mar
kentoeslag. Over een en ander had een be
spreking plaats alsmede over het plan der Din-
kelnormalisatie, dat als werkverschaffing zeer
,tc stade zou komen voor Losser met zijn ruim
600 werkloozen.
Loonsverlaging Rijwiel-fabriek Burgers.
De directie der Eerste Nederlandschc Rijwiel
en Mochinefabriek v.h. H. Burgers kondigt een
loonsverlaging aan van 5 pet, ingaande 30
Juli en nog één van 5 pet. ingaande half Octo
ber.
Hollende paarden.
Men meldt ons uit Amsterdam
Gistermorgen sloeg op de Weesperpoort-
slalion een voor een wogen gespannen paard op
hul. Een koetsier die het dier tot stand wilde
brengen, kwam ongelukkigerwijze onder den wa
gen terecht. De man brak een been op verschil
lende plaatsen en kreeg inwendige kneuzingen.
Hij werd door den Genecsk. Dienst naar het
Onze Lieve Vrouwcngasthuis vervoerd.
Gisterochtend omstreeks half twealf sloegen
piotbeiing ter hoogte van hoek Prinsengracht-
Reguliersgracht twee paarden voor een wagen
gespannen, op hol.
In wilden galop renden zij in de richting van
het, Amstelveld, tot ontzetting van de nering
doenden en kooplustigen, die daar op markt
dagen steeds dooreenkrioelen.
Allen zochten dadelijk een gced heenko
men. De paarden holden do Kerkstraat in en
botsten tegen ccn dwars over den weg staenden
wagen, zoodot een paard te vellen kwam, waar
door ook nummer twee gedwongen was zijn
vaart tc stoppen. Van hun schrik bekomen lieten
zij zich thons gewillig wegvoeren. Het geval
wékte, zooals begrijpelijk is, in dit drukke stads
deel groote consternatie en belangstelling.
ERNSTIG ONGELUK OP DE MERWEDE.
Men meldt ons uit Dordrecht
Zondagmiddag omstreeks één ttur heeft op
de Merwede een ernstig ongeluk plaats gehad,
waarbij twee menschenlevens verloren zijn ge
gaan. De heer R. uit Dordrecht was met zijn
verloofde op de Merwede gaan zeilen en kon,
toen hel onweer kwam opzetten, niet tijdig ge
noeg den wal bereiken. Een plotselinge hevige
windvlaag deed het bootje kantelen, waardoor
beide inzittenden te water geraakten. Beiden zijn
verdronken.
Verdronken.
Het uit den Rijn bii Wageningér» opgevischte
lijk is herkend a's dat van den 3I-jcrigcn A.
Kom, uit Emmerik, die aldaar den 7den dezer
is verdronken.
Noodweer.
Zondagmiddag woedde boven Zuid-Ocst
i Drente een hevig onweer. De woning an de
weduwe Bennink te Nieuw-Amsterdom is door
den bliksem getroffen cn brandde geheels af-
De pannenfabriek van Trip te Coevordcn is
bmvergev.'najd. De boerderij van de v weduwe
Lutke te Zuid-Burge is ofgebrond. Drie koeien
van Schultz te Erm werden doodgeslagen. Een
gedeelte van den muur van een winkelhuis te
Emmen is door bliksem weggeslagen.
Hevige stortregens hadden plaats.
EEN LAAGHARTIGE AANSLAG.
Een kras staaltje von verregaand- brutaliteit
speelde zich Vrijdag jl. af nnbij de Belgische
grens bij Reusel. Een tweetal chauffeurs, ge
naamd, Visser en Van den Bogaerd, beiden uit
Woensel, lieten zich per auto, een Spijkerwagen,
bestuurd door den chauffeur Strijbosch, uit
Eindhoven, noar Antwerpen vervoeren. Even
over de grens gekomen, op Belgisch gebied, tus
schen Reusel en Aerendonk, zeide v. d. B. legen
S., dat hij zich even moest verwijderen. Strij-
bósch antwoordde: „Wij zijn bijna bij het
grenskantoor, daar moeten wij toch stoppen,"
Verderop herhaalde v. d. B.: „Stop of ik schiet
jc kapot." Tegelijkertijd werd eenmaal door v.
d. B. geschoten en het schot trof hem naast het
linkeroog; waarschijnlijk was het op dc herse
nen gericht. In de buurt van het voorval v as
juist de Belgische gendarmerie, die op het schot
toesnelde. Onmiddellijk werd het tweetal, nl.
V. en v. d. B., gearresteerd en naar Turnhout
overgebracht.
Naar wij vernemen, zullen zij niet oan de Ne
derlandsche regeering worden uitgeleverd.
De beide mannen hodden de bedoeling, Strij
bosch uit den weg te ruimen, teneinde zelf naar
Antwerpen te rijden met diens auto.
Uit het onderzoek is gebleken, dat dc auto
van S. reeds in Antwerpen verkocht was!
S., gewond zijnde, reed zelf naar dr. Verhoe
ven te Arendonk, die hem het eerste verband
legde. Dc schotwonden bleken niet von ernst:-
gen aard. Een auto, die toevallig passeerde,
waarschuwde de familie te Eindhoven, die ter
stond per tram arriveerde
Gistermorgen is de getroffene naar Eindho
ven vervoerd. Zijn toestand bleek zeer vooruit
gaande
V. en v. d. B. zijn ongehuwd cn ongeveer 26
h 27 jaar oud.
Nog vernemen.wij, dat één hunner ook een
hamer in de auto had meegenomen om daar
mede hun slachtoffer te lijf te gaan. Dezen ha
mer hebben ze echter onderweg uit de «uto
geworpen, en, naar men ons mededeelt, is dit
werktuig reeds door dc Belgische politic ge
vonden.
Uit alles blijkt, dat dc jongemannen uiterst
brutaal en met voorbedachten rade te werk
zijn gegaan; vooral daar, zooals gezegd, de
auto reeds te Antwerpen verkocht was.
Tel.
Een kind door een hond mishandeld.
De Tel. meldt uit Kerkrede:
Hc tienjarig dochtertje van den mijnopzichter
S., in dienst bij de Willem Sophie-mijn te Speck-
holzeerheide, ging zooals gewoonlijk, melk ha
len bij den landbouwer J. H. Het kind had een
klein hondje bij zich. Bij het' terugkeeren rukte
een groote hond van D. H., welke aan een ket
ting log, zich los en viel het meisje aan. Hc-t
dier beet het kind over het gehecle lichaam. Zij
kreeg een wond bij het rechteroog'en achter het
linkeroog een wonde van eenige centimeters,
terwijl zij eon het hoofd een wonde van II a 12
centimeters kreeg.
Het meisje werd dadelijk onder geneeskun
dige bchandejing gesteld
De voder van het kind verkeerde in een dus-
danig opgewonden toestond,, dut hij een brow- j
ning nam cn near de woning van D. H. ging en
eerst op den hond schoot en. daarha op de echt- f
genoote van D. H. schoten loste.
S. is door de politie gearresteerd. Hij zal we-d
gens poging tot doodslag aan dc justitie te Den
Bo$ch worden overgeleverd. Het onderzoek'
duurt nog voort. j
Kunst en Wetenschap.
LOUIS COUPERUS, t
Wij vernemen uit De Steeg, dot Louis Com
pcrus aldaar is overleden.
Dc crematie van het stoffelijk overschot za!
vermoedelijk Donderdag op Westervcld plaats
hebben.
Louis Marie Anne Couperus, ongetwijfeld
een von de grootste en meest bekende Neder- t
landsche letterkundigen, werd in 1863 te t
's-Gravcnhage geboren. Op 10-jarigen leeftijd
vertrok hij met zijn ouders naar Indië en ont» j
ving te Batavia onderwijs aan het gymnasium t
Willem III.
In T878 nnnr zijn geboorteplaats terugge-
keerd, werd Coupeurs leerling aan de hoogere
burgerschool, waar hij echter den cursus niet^.
geheel ten einde bracht. No, eenige jaren later,
de middelbare acte voor Nederlandsche taal- en' I
letterkunde tc hebben bemachtigd, schreef hij
weldra zijn eerste werken, de dichtbundels
„Een lent von vacrzen" fcn „Orchideëen", j
welke echter van weinig betcckenis zijn. Met]
zijn daarna geschreven roman „Eline Vere"('
veroverde hij zich evenwel een eerste plaats i
onder de Nederlandsche schrijvers. Dit werk,
in 1889 van zijn hand verschenen en sindsdien t
nog herhaaldelijk herdrukt, werd algemeen als'
psychologische romdtt een baanbrekend werk!
genoemd. Daarna verschenen nog tol van no-;
vellen ;cn romans van den reeds populair ge-;
woiden schrijver zooals „Noodlot", Extaze" cn,'
„Een Illusie". Dc drie romans „Majesteit",'
„Wereldvrede" en „Hoogc Troeven" bchooren]
hoewel druk gelezen tot de meest opper
vlakkige werken van Couperus.
In 1897 zag 'zijn roman „Metamorfose" hetl
lich:, welke, ondanks zijn ontkenning als een!
verdichte autobiografie van den schrijver werd}
beschouwd.
Couperus was een hartstochtelijk liefhebber]
van reizen; vooral aan zijn verblijf in Italiëi
hebben heel wat van zijn werken hun ont-j
staan tc danken. Eenige hiervan zijn„De!
Berg van Licht" „Aon den Weg der Vreugde",}
„Antiek Toerisme", „Korte Arabesken* enz.
Eenige weken geleden vierde Couperus nog]
onder groote belangstelling cn vele blijken van;
sympathie zijn zestigsten verjaardag.
In „Groot Nederland", waarvan hij sindsj
1905 deel van de redactie uitmaakte, ver-j
schenen vrijwel de meeste van zijn werken het;
eerst. Voorts "was Couperus nog aan tol vom
dag- en weekbladen, tijdschriften c. d. ver-»
bonden.
De belangstelling voor het werk van Coupe-;
rus was no ccn korten tijd van inzinking
de laatste jaren belangrijk vermeerderd cn zeer]
velen in don lande zuüen het bericht van zijn!
overlijden niet zonder een gevoel van v. eemoedj
hebben vernomen.
1
Couperus heeft dc erkenning van zijne oe-1
teckenis, tegelijk erkenning van de beteekenisj
der literatuur als hooge gemeenschapswaarde,t
in Nederland, niet lang mogen overleven.
De fcestbloemen zijn bloemen aan een ster-}
venssponde geworden.
Er ligt iets tragisch in dit plotseling sterven.'"
Iets tragisch, maar.... iets schoons. Wij<
v.achtten op Coupérus' oudér, wellicht verstil-]
der werk, hij heeft het niet mogen geven. Del
groote levenswijsheid,, waarvan zijn werken zoo
rijk zijn, blijft de diepe schittering van een
jeugd-elegantie, die Couperus nimmer heeft
afgelegd. Het schijnt wel of een Hoogere Lots
bestemming met deze wreede afsnijding een
harmonie heeft willen geven oan de stijlvolle^
gestalte van dezen groeten Nederlander, dief
nimmer voor de „rust-in-het-leven" was be
stemd.
Groot zijn de beroikenissen van Louis Cou-j
pérus. Groot was hij als stylistisch uitbeelderJ
van het moderne leven der late negentiende enj
vroege twintigste eeuw, groot als kenner en ver->
beelder der antieke wereld, en wij moeten tot j
een de Goncourt en tot een Flnubert teruggaan,)
om de elementen te vinden waaruit onze waar-{
deering voor Coupérus is opgebouwd. Niet]
minder dnn onze groote geleerden, onze musici)
en schilders, was Coupérus een internationale
figuur. j
Hij is de eerste Nederlandsche schrijver, dioj
cé beteeken:s van Holland als literatuurland,
in het buitenland gevestigd heeft. j
Dearom is deze „internationalist" een vader»
landsche figuur van beteekenis. Ook dc let
terkunde representeert Holland over heel de
wereld, het kleine Holland, met zijn beperkt
taalgebied, maar met zijn groote geestelijke/
krachten.
Naast de onvergankelijke beteekenis van
Couperus als romanschrijver, die de jjcriöd©
waarin luj leefde, gekenmerkt heeft, za! Cou
pérus dus onsterfelijk blijven, omdat hij door
zijn noesten levensarbeid, de plaats veroverd
heeft over heel de wereld, welke de Hollandsche
literatuur toekwam.
„Wij willen Holland hoog opstooten in den
vaart der volken", schreef eenmaal Van Dyssel.
Coupérus heeft het gedean.
Met weemoed, maar ook met diepe erkente
lijkheid zijn wij vervuld acn de doodsponde
van dezen bizonderen Nederlander.
1
Scherpenzee]. Woensdag a.s. zal de
Burgerwacht met de muziek zich naar het huis^
„Scherpenzeel" begeven teneinde het door dej
ingezetenen aangeboden vaandel in ontvangst]
te nemen. j
R e n s w o u d e. Zaterdag j 1. vierde dr. Hool-j
boom zijn zilveren doktersjubileum. Een Com-j
missie uit de patiënten bood een étui met tafew
zilver aan,
