AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ES Ti
FOTOGRAAF LEOPOLD
I
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
„L' HIRONDELLE"
Nappa en Snéde lederen
CEINTUURS.
't LAANTJE 3
FEUILLETON.
In Eeowigheidslicbt
22e Jaargang No 35
per post 1-, pet week (met gratis verrekering
t«gf» ongelukken) f 0.17* Afzonderlijke nummers
1 0.05.
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. ARNHEMSCHUERpSoRTWAL 2A.
POSTREKENING N*. 47910. TEL INT. 613. aanvraag toegezonden.
V.-i.daj 10 Augustus 1923
PRI1S DES ADVERïEHTIEH met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie»
dingen en Lieidadigheids-adveitentiên voor de helft
der prijs- Voor handel en bedrijf bestaan zeer
voordcelige bepalingen voor het adverleeren. Ecne
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
i
DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
Het Britsche antwoord aan
België en Frankrijk.
Londen, 9 Aug. (N. T. A. Draadloos).
Het Engelsche kabinet heeft vandaag verga
derd. Men is het eens geworden over den aard
van het aan Frankrijk en België te zenden ant
woord en dit zal te zijner tijd worden verzon-
den.
(Het Britsche radiogram spreekt van een ver
zending „in due course", een Reuter-telegram
van „very shortly").
Gaat België zijn eigen weg
Aan de Leeuw. Cour. wordt van „zeer ge
achte zijde" een beschouwing toegezonden, die
wij hier laten volgen
„Wanneer niet alle teekenen bedriegen, mag
aangenomen worden, dat in België een zeer
sterke strooming ean het opkomen is om zich
Jos te maken, zoowel van Frankrijk als van
Engeland en een eigen Belgische politiek ten
opzichte van Duitschland te gaan volgen
Men neemt aan, dat Frankrijk streeft naar
de vorming van een zoogenaamd zelfstandigen
Rijnstaat, Sedert Loucheur dit denkbeeld in het
najaar van 1922 op de tribune van de 'Fran-
sche Kamer onder groote belangstelling 'van
den kant zijner hoorders verdedigde, is dit
vermoeden vrijwel zekerheid geworden. Die
Rijnstaat zal natuurlijk geheel onder Franschen
b invloed staan en het gevolg zal wezen, dat
België van Duinkerken tot Aken door Frankrijk
v zal zijn „geëncercleerd". Ook vele Belgen, die
overigens Frankrijk welgezind zijn, 7indcn
deze insluiting voor hun land uit politiek en
economisch opzicht ongewenscht. Zij hebben
in de laatste jaren gezien, hoe de Fransche be
langhebbenden zonder eenig bezwaar de Bel
gische belangen aan de Fransche opofferden.
Zoo zegt bijv. Le Vingtième Siècle, het or
gaan van den vroe'geren minister-president De
Broqueville, dat België in het geval van een
Rijnstaat onder louter Franschen invloed,
ni^ts dan „une esclave économique de la Fran
ce zal zijn.
De Nation Beige, het anti- Nederlandsche
annexionistische blad, dat tot nog toe door
dik en dun een samengaan met Frankrijk be
pleitte, heeft steeds het denkbeeld voorge
staan, dat België met Frankrijk moest samen
werken, omdat dit de cenige manier was om
zich een invloedssfeer in het Rijnland naast
die van Frankrijk te verzekeren.
Den 28sten November T922 bevatte zelfs de
Standaard, he^t blad van den Vlaming van
Cauwelnert, een hoofdartikel, dat liet door-
j schemeren, dat, als de nood dwong, ook hij
j zich zou vereenigen met een politiek, die ver
hinderde, dot geheel Rijnland onder Franschen
invloed kwam, a] moest België dan ook een
deel van het Rijnland annexeeren. „Ons ontre
den zegt het blad, „zou dan geschieden
noodgedwongen, maar niet minder overtuigd
van de noodzakelijkheid onze onafhankelijk
heid en zelfstandigheid te vrijwaren".
De heeren van het Comité de Politique Na
tionale zijn natuurlijk uit Grodt-Belgische nei
ging voor een groote sfeer van invloed m het
Rijnland, en uit dien hoofde vreezen ook zij
een te grooten invloed van Frankrijk in dat
deel van Rijnland, dot aan België grenst.
Sommige van deze groepen hadden tot nog
toe, terwijl zij het samengaan met Frankrijk
als een meer of minder gewenschte nood
zakelijkheid beschouwden, naar Engeland uit
gezien als de helper, die een tegenwicht moest
vormen tegen plannen, welke België konden
schaden. Maar het begint er den schijn van
te krijgen alsof Engeland zich om België niet
wenscht te bekommeren en nu ziet men in dit
laatste land een strooming opkomen, die
wenscht döt België onafhankelijk van Frankrijk
of Engeland zijn gang zal gaan
Reeds heeft de vroegere minister Iiymans
voor eenige weken in de Kamer met aan
drang gevraagd, dat, wanneer de reVeering een
nieuw» politiek dacht te gaan volgeh, de Ka
mer daarin gekend zop worden. En in de laat
ste dagen vermenigvuldigen zich de teekenen.
Het merkwaardigste is, dat de Nation Bolge,
die tot nu toe dikwijls de spreekbuis van de
Fransche ambassade te Brussel werd genoemd,
nu een hoofdartikel van prof. Leo van der
EsSen bevat (deze was kabinetschef van de
Broqueville en hoofd der censuur voor Vlanm-
sche zaken tijdens den oorlog in la Havre),
waaruit men niet anders kan -lezen dan dat Bel
gië niet Frankrijk of Engeland naar de oogen
moet zien, maar tegenover Duitschland zijn
eigen weg moet gaan. Verontschuldigingen,
schadevergoeding en waarborg voor niet-her-
haling van wat in 1914 en in den oorlog is
geschied, noemt prof. Van der Essen-als voor
waarden, waarop België zijn onverzoenlijk
standpunt zou kunnen laten varen. Frankrijk en
Engeland moeten wel weten, dat België niet
voor hen in den oorlog is gegaan, maar uit
het hooge motief om een vlijmend onrecht te
keeren.
Een de Standaard schrijft„En wanneer we
er voor uitkomen, dat België in den hachelijken
internationalen toestand zich moet ontdoen, van
de boeien, welke zijn optreden aan banden leg
gen, om door een zelfstandige neutraliteit in
alle vrijheid zijn eigen positie in verband met
zijn hoogste belang te bepalen, dan gebeurt dit
in de afwezigheid van ieder gevoelselement, dat
geen gezonde politiek mag beïnvloeden, dan
geschiedt het met het oog op de welbegrepen
belangenpolitiek van het land".
Voor ons Hollanders is het van het grootste
gewicht hoe de ontknooping van den strijd tus
schen Duitschland en de geallieerden zal ver-
loopen.
De toestand is zoo gespannen, dat de herin
nering aan Juli 1914 zich onophoudelijk op
dringt. Zonder de motieven van de betrokkeh
mogendheden te beoordeelen (voor ieders
standpunt kan elk hunner gegronde motieven
aanvoeren), schijnt het voor oningewijden, als
schrijver dezes, dat de gevolgen van Frank-
rijk's politiek voor Nederland bedenkelijk zul
len zijn. Als België zich van Frankrijk zou los
maken, is dat ook voor ons land van groote
beteekenis".
Het beroep van Krupp c. s. door
't Hof van Cassatie verworpen.
Parijs, 9 Aug. (B. T. A.) De strafkamer
van het Hof van Cassatie heeft het beroep in
cassatie van Krupp von Bohlen en de directeu
ren Bühne, Hartwig en Oesterland verworpen.
In zijn vonnis overwoog het hof, dat buiten-
landsch gebied, zelfs als het na een oorlog
voor de bescherming der publieke belangen be
zet is, volgens art. 63 van het militoir strafwet
boek vijandelijk gebied is. Ock het beroep van
den arbeider Muller, die tot 7 maanden ge
vangenisstraf veroordeeld was om dezelfde re
den als de fabrikanten, werd verworpen.
De aanslag te Dusseldorp.
P a r ij s, 9 Aug. (Havas). De Duitsche re
geering trachtte in haar communiqué over den
aanslag te Dusseldorp twijfel te wekken aan de
nationaliteit van den dader. Geen melding werd
gemaakt von het afdoende feit, dat Raabe bij
zijn arrestatie in het bezit werd gevonden van
de huls en de lont van de op de Fransche sol
daten geworpen granaat.
De stokingstoestand.
B e r b'j n, 9 Aug. (V.D.) Uit Gelsenkhchen
wordt bericht, -dat de stakingstoestand in het
Roergebied is verscherpt door de nieuwe in
eenstorting der mark.
Onlusten in Dantzig gevreesd.
B e r 1 ij n, 9 Aug. (V.-D.) In Dantzig is door
den economischcn noodtoestand ecne staking
der havenarbeiders veroorzaakt. Men vreest
voor levensmiddelen-onlusten. De veiligheids
politie is sterk gewapend en heeft de belang
rijkste stralen afgezet.
Een opgetogen ontvangst van
Gouraud in de Ver. Staten.
Washington, 9 Aug. (Havas). Gouraud
heeft te Indianapolis een. bijeenkomst van vete
ranen van de 42ste divisie bijgewoond, die een
motie hebben aangenomen vóór de bezetting
vpn de Roer. Bij zijn reis in de Westelijke en
Zuidelijke Staten werd hij enthousiast ontvangen.
Overal verkondigden de oud-strijders, dot
Duitschland de verwoestingen, die het heeft aan
gericht, moet betalen.' Dickinson, de oud-mïnis-
1 ter van oorlog. Leech, de burgemeester van
Minneapolis, Lineberger, afgevaardigde van Cali-,
fornië en Brandon, de gouverneur van Alaboma,
erkenden, onder toejuichingen van de aanwezi
gen, het recht van Frankrijk om de Roer te be
zetten. Tc Montgomery waren in de straten
banderollen ontplooid, waarop stond „Wij zijn
met u. Wij hopen, dat het Fransche leger niet
uit de Roer zal gaan, voordat de bochn betfi»ld
heeft"
DE ECONOMISCHE CRISIS.
Beperking van 't treinverkeer.
B e r 1 ij n, 9 Aug. (W. B.) Als eerste gevolg
van de aangekondigde beperking van het per
sonenvervoer, die ten doel heeft op beter wijze
dan thans het vervoer te regelen van eerste
levensbehoeften, zullen de sneltreinen Berlijn
München en Berlijn—Altona vervallen.
Arbcids-onrust
B e rl ij n, 9 A u g. (VJ>.) De Berlijnsche
electriciteitsarbeiders stelde heden een ulti
matum inzake hun looneisch, waarbij met lij
delijk verzet gedreigd werd. Om dezelfde rede
nen is ook in de Siemenswerke een wilde sta
king uitgebroken. Een deputatie is naar den
Rijksdag gezonden, om aldaar de eischen der
arbeiders in te dienen.
De Berlijnsche metaalindustrie schijnt voor
een nieuwe crisis te staan; arbeiders en ge
ëmployeerden onderhandelen over een even-
tueele staking.
De onthulling over de samenwerking tusschen
communisten en nationalisten.
B e r 1 ij n, 9 Aug. (W. B.) Met betrekking
tot de bewering van de Rote Fahne, dat het
door de Vorwarts gepubliceerde communisti
sche rondschrijven over het gebruiken van na
tionalistische offitieren voor communistische
doeleinden vervalscht zou zijn, meldt de Vor
warts nu, dat het document bij een medewer
ker van de Rote Fahne gevonden is, die met
I6|i3 Langestraat, Amersfoort.
Rostofski, de reeds vroeger uitgezette Rus
sische communiste te Berlijn ir gearresteerd.
Rostofski heeft bekend, dat zij het stuk ge
schreven heeft en verklaard, dat het den inhoud
weergeeft van dringende gesprekken met lei
dende personen uit de derde internationale. Te
gen beide gearresteerden is een instructie we
gens hoogverraad begonnen.
T'/POGRAFENSTAKING TE BERLIJN.
Gaat hedenochtend in.
Als gevolg van de stemming onder de Ber
lijnsche typografen is besloten hedenochtend
het werk neer te leggen. Welke gevolgen deze
staking kan hebben kon men afleiden .uit het
feit, dot ook in de bedrijven, waar de bank
biljetten worden vervaardigd, het werk zal rus
ten. En dit, terwijl dagelijks bijna voor tien
b i 11 i o e n nieuwe biljetten moeten worden
aangemaakt Het schijnt evenwel, dat de socia
listische en communistische bladen gewoon zul
len uitkomen. De oproep inzake de goudlee-
ning zal nu ook niet in de kranten kunnen wor
den opgenomen.
BELG IE.
DIS DALING VAN DE BELGISCHE FRANC.
Men seint uit Brussel d.d. 9 dezer aan de
N. R. C:
De commissie voor de financiën uit den Se
naat is vandaag, op verzoek van de socialisten,
bijeengekomen om het \Taagstuk van de da
ling van den franc te bespreken. De eerste
minister Theunis, die tevens minister van fi
nanciën is, heeft een uiteenzetting van het
vraagstuk der wisselkoersen gegeven, die on
geveer anderhalf uur duurde. Hij heeft de ge-
heele materie tot in bijzonderheden behandeld.
Naar de premier opmerkte, neemt onder de tal
rijke factoren, die het vraagstuk bcheerschen,
de kwestie van de handelsbalans de eerste en
voornaamste plaats in. De minister is vast be
sloten, alles te doen wat in zijn vermogen is
om de speculatie den kop in te drukken. Met
dat doel voor oogen heeft hij besloten tot het
instellen van een contróle op de aan- en ver
koop van buitenlandsche deviezen. Het meeste
heil is echter, volgens hem, te verwachten van
de houding van het publiek zelf. Het publiek
dient er toe te besluiten om zich in het ver
bruik van .buitenlandsche voortbrengselen zoo
veel mogelijk te beperken. Het is beslist nood
zakelijk, dat door een ieder de krachtige po
gingen in die richting worden aangewend.
De socialist Van Overbergh schreef den
achteruitgang van het Belgische crediet toe aan
den toestand van de nationale begrooting. Hij
gaf in overweging om een commissie in het
leven te roepen, die belast zou zijn met het
uitwerken van verschillende voorstellen om te
geraken tot hervorming op financieel gebied.
De socialist Franqois, die bankier is, zeide,
dat het gebrek aan fiscalen moed een van de
oorzaken is, die aan de daling van het staats-
crediet tot grondslag ligt. De klaagliederen van
de Belgische industrieelen, die overal verkon
digen, dat de achturige arbeidsdag den onder
gang van het land beteekent, noemde hij mede
als een voorname oorzaak. Voor het overige
vestigde Franqois nog de aandacht op de on
gebreidelde weelde, die zich in België aan het
oog van den vreemdeling voordoet.
De minister heeft in den loop van den dag
een afvaardiging ontvangen van het beursbe-
stuur. Hij verklaarde bij die gelegenheid, dat
hij vast besloten was om te voorkomen, dat de
Belgische franc ten slotte tot spotprijzen wordt
verlaagd. Hij zal daarbij gebruik maken vnn
alle bevoegdheden, die de wet hem geeft Met
name veroorlooft deze wet hem om aan de
bankiers en de agents de change de verplich
ting op te leggen om speciale registers aan te
houden, waarin alle wisselkoersoperaties en
operaties in vreemde valuta's worden opgetee-
kend. De minister zal niet aarzelen om zeer
strenge bepalingen in het leven te roepen ten
aanzien van den handel in buitenlandsche wis
sels.
De aankoop van deviezen en buitenlandsche
waarden zou eenvoudig kunnen worden verbo
den, behoudens in gevallen, waorin die aan
koop gerechtvaardigd zou zijn en 'daartoe te
voren machtiging zou worden verleend. Dcar-
cnboven ligt het in het voornemen om met
zware boeten en zelfs met gevangenisstraf dezen
te bcdjeigen, die zich aan de uitgevaardigde
maatregelen onttrekken. De minister doet een
beroep op de agents de change om hun over
redingskracht ann te wenden tegenover hun
cliënten. Het is noodzakelijk, dat zij hun dén
aankoop van deviezen en buitenlandsche fond
sen beletten en ontraden, want, volgens Theu
nis, rechtvaardigt niets de alarmcerende ge
ruchten/die op misdadige wijze verspreid wor
den ten aanzien van de waarde van den Belgi-
scher\ frand Integendeel, aldus verzekerde de
minister, is er een heele reeks van factoren
aanwezig, die ongetwijfeld ten gunste van een
verbetering van het Belgische nationale ruilmid
del pleiten, als daar zijn de toestand van de
Belgische begrooting, die krachtig verbetert, de
voorspoedige gang van zaken in de Belgische
nijverheid, het feit, dot er van werkloosheid
geen sprake meer is en ten slotte de omstan
digheid, dat de oogst schitterend belooft uit te
vollen.
Brussel, 9 Aug. (B. T. A.) De financieele
commissie uit den Senaat kwam hedenmorgen
bijeen. Minister Theunis gaf een overzicht van
de oorzaken, die tot de tegenwoordige .depre
ciatie van het Belgische geld bijdroegen en gaf
te kennen dat de meest scherpe maatregelen
moesten worden genomen om aan de speculatie
manoeuvres een einde te moken. Hij gevoelde
veel voor een controle-organisatie voor den aan
koop van wissels.
Het B. T. A. meldt nog, dat de president
van den senaat, na de uiteenzettingen, door
minister Theunis gegeven inzake het vroogstuk
der wisselkoersen, met instemming van ver
schillende senatoren aandrong op het voerer
van een krachtige propaganda in het buiten
land. De Belgische gezanten, aldus zeide hi.
dienen onmiddellijk de vergissingen te herstellen,
die dag in dag uit door de buitenlandsche pen.
met name te Londen, te Amsterdam en te New-
Tork, worden gemaakt en verzet aan te teeke
nen tegen de lasterpraatjes, die ten aanzien van
den oeconomischen toestand van België we
den verbreid.
NAKLANKEN VAN DE SPOORWEG
STAKING.
De Senaat heft dc onschci.-
baarheid van Fraiture ei
Renier op.
Brussel, 9 Aug. (B. T. A.) De Senaat
heeft na een langdurige beraadslaging do par
lementaire onschendbaarheid van de socialisti
sche senatoren Renier en Fraiture opgeheven
Deze senatoren worden vervolgd wegens de rol,
die zij bij de jongste spoorwegstaking hadden
gespeeld. Een der punten van beschuldiging
was, dat zij den treinenloop hadden belemmerd
Het besluit tot opheffing der onschendbaarheid
werd genomen met 63 tegen 55 stemmen. Twee
leden stemden niet mee.
Mgr. Keesen.
Maandag is aan het einde van de Belgische
Senaatsvergadering de dood bekend gemaakt
van den 83-jarigen mgr. Keesen, in leeftijd
den oudsten senator. Mgr. Keesen is tot sena
tor gekozen door den provincialen raad van
Limburg. Hij was pastoor te Tessenderloo en
redigeerde omstreeks 1880 een kleine courant,
waarin hij een extremistische politiek voerde
en de republikeinsche idee in België verde
digde. Hij was democraat, hoewel hij officieel
niet direct bij de democratische beweging was
betrokken. Na de encycliek Rerum Novarum
van paus Leo XIII werd mgr. Keesen door den
provincialen raad van Limburg naar den pro
vincialen raad van Limburg naar den senaat
afgevaardigd. Mgr. Keesen was hui'-nrelaat van
den paus.
FRANKRIJK.
Boschbrand.
Bordeaux, 9A u g. (B. T. A.) Er is een
■hevige brand uitgebroken in de pijnbosschen
rondom Lacenau in dc Gironde. De brand breid
de zich uit in de richting van Saumos. De brand
zal misschien vannacht gebluscht maar da
schade is aanzienlijk.
ENGELAND.
DE WERKLOOZEN.
Op 13 Juli bedroeg het aantal werkloozen
1.599.000. Dit is 10.700 meer dan de vorige
week, maar 290.287 minder dan in Januari
van dit jaar.
ZUID-SLAVIE.
Het goederenverkeer met Hongarije stopgezet.
Wfenen, 9 Aug. (W. B.) Naar de bladen
uit Belgrado vernemen, heeft de Zuid-Slavische
regeering het goederenverkeer met Honcrariie
zonder opgave van redenen stop gezet
ROEMENIE.
Bratianu op bezoek bij Mosorylc.
Weenen, 9 Aug. (W. B.) De bladen ver
nemen uit Praag, dat Bratianu, die vertoeft
te Karlsbad, een onofficieel bezoek zal brengen
aan Praag en een officieel bezoek aan Topol-
sany, waar hij Masaryk zal bezoeken
LITAUEN.
Het spoorwegverkeer tusschen Memel
cn Duitschland.
Memel, 9 Aug. (W.-B.). Door de kanse
larij van het „Landcsdirektorium" wordt mede
gedeeld Op 7 Augustus des middags te I uur
werd ingevolge besluit van het „Landesdivek-
lorium" en krachtens beschikking van den hoofd
gevolmachtigde der Litausche regeering voor het
Memelgebicd de spoorweg van Memclland door
het ministerie von verkeerswezen der Litausche
republiek overgenomen. Het verkeer tusschen
Tilsit en Pogegen wordt door de locaolspoor en
andere verkeersmiddelen in stand gehouden. Met
behulp dezer verkeersmiddelen zal. ook de post
naar Memel worden vervoerd.
1st gij iet merkt, leest of ziet, dat kwaad is,
Schuwt dat, doetet niet!
L BREDERODE.
van
MARGREET DIJKSTRA.
20
De oude mevrouw kijkt boos op.
„Die zit", denkt Pit.
„Ja, en dan heb je een aap, hè Tante
Pit Hij is volkomen op de hoogte van de
heele menagerie, die er dan zijn zal.
„En kippen en eenden en ganzen en paar
den en honden en kakatoea's, die „kopje
krauw" zeggen en zoo doen", en Pit stoeit
en ravot met dc*n kleinen kerel.
„Boy heeft bij Vader geslapen, alle dagen
en Vader heeft een mooi ijzeren spoor ge
kocht \oór Boy en de machine gaat met
echte stoom en spiritus. En Vader heeft el-
ken nacht bij Bov gezeten. Natuurlijk! Oma
is al oud. Oma kan Boy toch. niet tillen,
zoo! En Vader heeft Boy een mooi kamertje
gegeven. Tante Ilske! En Boy kan al tm
twintig tellen. Kan jij tnt millioen tellen?"
vraagt hij ernstig aan Pitje.
„O nee!" erkent Pit eerliik. '..Tij?',
„Ik kan wel tot 100 tellen! Weet jij wat
millioen en 14 en 68 en 1000 en... en... 1000
....en 100 is?"
„Ik niet. maar Tante Il^ke is erg knap!"
„Weet- nj. Tante Ilske?"
„Een aardig kereltje", zegt mevrouw van
Alfen vriendelijk, „maar dat jijen en jouen!"
„Juist leuk. Zeg jij maar altijd jij tegen
Tante Pit. ia Boy! zegt Pitje rustig.
Boy zit nu op Oom Pims knie.
„Ik geloof er niets van, dat je zick-»ge-
wecst bent pjaagt Oom Pim.
„Zeg eens „Oom Barthelomeus", vraagt
Pitje vriendelijk. Ze ligt voor Pim en Boy
geknield.
„Pit.ie", waarschuwt Pim.
„Boy, "kleine man, ga je mee? Dan breng
ik je weer naar huis!
Boy neemt plechtig afscheid, en hij belooft
Pit morgen weer te komen, want nu heeft
ze er letterlijk méts aan gehad en samen
met. Ilske wandelt hij naar huis.
Ze loopen de Prinsengracht een eindje af,
en slaan dan een dwarsstraat in. die op de
Heerengracht uitkomt, waar vader woont.
Boy vertelt van toen bil in bedje lag!
„Vader heeft van de kaboutertjes verteld
en van dc echte draak, zóó, en toen kwam
de man en die stak hem dood, dwars door
zijn kop' Zal ik jou eens dood steken?"
„O nee, Bov! Alsjeblieft niet!" smeekt
Tante Ilske, die vreeselijk bang is.
„Zal ik", hij raapt een steen op „zal
ik ie dan eens-gooien met die steen!"
Hij staat, zijn beide beentjes wild uit. het
handje dreigend omhoog geheven.
„Boy!" Ilske grijpt het handje, f,over een
paar maand gaan we samen sneeuwballen
gooien, jij en Tante Pit en Tante Ilske!"'
„O", zegt Bov en hij gooit den steen weg,
„en jij en Oom Pirn en Vader en Oma
Hij zoekt naar uitbreiding van de festivi
teiten.
„En wat deden de kabouters?"
„Tante, die gingen allemaal den reus weg
brengen!'Ben jij bang voor den reus?"
„Ja!" erkent ïllske.
Bov zet een hooge borst.
„Ik niet hoor, ik schop hem! Zoo, zie je!"
„Of ie gelijk hebt", bewondert Tante Ils
ke. „maar ik zou niet durven."
„Ik durf alles! Ben jij wel eens een wild
beest geweest?"
„Nee, nog nooit! Maar, misschien- kan ik
het wel leeren!"
„O, daar heb je daar is ader!"
Hij laat Ilske los en draaft m^t zijn ste
vige stappertjes hard naar vader toe.
Hans Leemans komt hem tegemoet.
Hij stond op den stoep van zijn huis, toen
hij in de verte zijn kleinen kerel herkende,
druk aan de babbel met Ilske.
,,'t Is maanden geleden, dat ik je zag,
Hans", zegt Ilske met de noodige overdrij-
ving. Ze komt al te weinig in zijn groote
huis en ze weet het toch zoo goed, in haar
is er altijd het verlangen naar zijn stille
kamer zooals ook altijd in haar is 'tver
langen naar zijn ernstige oogen, naar zijn
lieve handen, naar hemzelf, maar even
sterk, sterker nog is er de schuwheid, het
schuchtere, dat haar belet tot hem te gaan,
tot hem. dien ze al jaren van haar leven
kent.
„Maanden?.Te bedoelt weken", ver
betert Hans en hij kijkt naar 'tfrissche
meisjesgezicht. „Nee, ie had gelijk... 't wa
ren maanden".
Ilske bloost.
„Niet naar huis", vraagt. Boy, „tóe Vader,
laten we gaan wandelen, 't Is zoo leuk!"
Hans kijkt Ilske aan.
„Ik wil wel", zegt ze vroolijk.
„Ja..." een schaduw glijdt over zijn ge
zicht.
,,'t Is bij ons thuis ook zoo ernstig, zoo
zwaar, 't Is geen tehuis voor een vroolijk
kind, voor een gezonden jongen"
„Waarom", verwijt ze hem, „waarom heb
je ons niet een boodschap gestuurd, toen Bov
ziekwas. Dat was niet mooi van je. Hans!"
Hij kijkt naar haar lieve [gezichtje.
„Ta, waarom niet", herhaalt hij, „eigen
lijk. geloof ik nee, ik weet het zeker, ik
had jou graag bij me gehad, toen!"
Ze ziet hem verlegen en toch gelukkig
aan.
„Zullen we naar 't Vondelpark trammen
cn daar een poosje wandelen?" stelt hij
voor.
„De eendjes voeren", juicht Boy opgewon
den.
In een klein bakkenjtje koopt Tlske met
Boy samen brood, voor de eendies.
Maar Hans dringt ook de- winkel binnen.
„Ik hoor er ook bij", zegt hij trotsch.
„Vader!" juicht Boy.
Zoo vroolijk kent hij vader niet.
't Is Hans. of daarbinnen in 't sombere
huis van zijn gedachten een dour is open
gegaan en 't volle, wanne leven naar bin
nen stroomt.
En de tocht naar het Park, het is als de
gang naar een hoog, blij feest. Kleine Boy
speelt om hen heen.
Hij voert de zwanen, die statig aandrijven
op hun sierlijke, witte vogelenlijven. Hij
voert de eendjes, die luid kwekken en kwa
ken en heelemaal niet deftig doen cn de
rest van rijn kruimpjes geeft hij rie brutale,
kwieke huismusschen, die sjilpen en trip
pelen en naar den prijs dingen.
Op de bank er bij zitten Ilske en 1-Ians.
Hij spreekt haar over zijn eenzaam leven,
dat ze zoo goed, zoo van heel nabij kent en
waar hij zelf haar toch nooit binnen geleid
heeft.
Hij spreekt haar van zijn werk, niet hoe
cn wat het is. maar wat het van hem vraagt;
en hij bekent het haar, hoe hij niet meer
geven kan, wat hij geven moet: zijn eigen
zelf.
Hij vertelt haar van kleinen, dapperen
Boy. die hunkert naar vreugde en geluk en
blijde vroolijkheidl En weer zegt hij het:
Ook zijn kind kan hij niet brengen de blij
heid, waarnaar het jonge hartje uitgaat;
het is al te stil en somber nu in zijn eigen
hart.
Ook spreekt hij haar over zijn viool, zijn
muziek, die hem in enkele zeldzame oogen
blikken boven alle leed uit. hoog opvoei
boven alle?, wat neerdrukt en dooden wil.
Enkele oogenblikken slechts cn 'tlevei
.heeft zoovele oogenblikken en ze tellen al
len: ze hebben allen hun eigen waarde en
beteekenis, ze komen allen met hun eigen
eisch-
Hij spreekt haar over al 't goede, dat'er
was, over al 't leed, dat later kwam en zon
der het te beseffen, draagt hij alles uit zijn
eigen leven, over in het hare hij
brengt haar met bevende handen zijn arm,
hongerig hart.
Zijn stem klinkt zachter en vertrouwelij
ker nog.
Nu spreekt hij haar van Jeanne.
Hij vertelt haar van zijn jonge vrouw,
hoeveel liefde ze \oor hem had, hoe ze van
hem alles verwachtte, wat de aarde te ge
ven had, van hem alleen.
En hij zegt het Ilske, hoe hij voor haar
moest zoeken 't licht en. voor haar moest
garen de blijheid en 't geluk.
„Enzegt hii stil, „nu heb ik het zoeken
verleerd. Nu kan ik niemand meer brengen
licht, want om dat te kunnen, moet het
schijnen diep in je zelf".
Zo legt, haar hand op zijn arm.
„O jawel, tóch wel", zejgt ze met nape-
rende stem „tóch wel! Je brengt mij al
t licht, dat de ecne mensch den anderen
brengen kan".
Hij keert zich naar het jonge meisje.
Haar gezichtje is overstroomd door eori
zachtrood; haar grijze oogen staan droome-
rig en schuchter en haar lippen openen zich
in teederblij verlangen. Haar handen liggen
roerloos en devoot en 'tis of ze wacht
wócht
„Dwaas Ilske", fluistert hij ontroerd.
De gouden zon zinkt.
In 'tguldene licht spiegelen zich fijn en-
teer de zachte rimpels van het stille meer.
De wife vogelen drijven op den purperen
gloed en 't water, het is als stroomend goud,
(Wordt vervolgd).
