AMEBSFOORTSCH DAGBLAD MODE-MAGAZIJN Onze cellectie COSTUMES en BLOUSES LANGESTRAAT 36 JUBILEUM-WEEK. In Eeuwigheidslicht A50NKEMENTSPRI1S DE EEMLANDER EERSTE BLAD. BUITENLAND. „L' HiRONDELLE" Hvooir het a.s. Seizoen beloofd buitengewoon gH interessant te worden. Wij willen U gaarne onze sorteering zonder eenige verplichting tonnen. BINNENLAND. VROOM DREESMANN EXTRA AANBIEDING. FEUILLETON. 22e Jaargang No 51 per 3 voor Amcts» foort f 2.10, idem banco per post f 3.—, per week (met gratis verzekering t&gcb ongelukken) f 0.17s, afzonderlijke nummers f 0.05. ff ff DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. ARNHEMSCHE POORTWAL 2A. POSTREKENING,M*. 47910. TEL INT. 513. Woensdag 29 Auguslus 1923 PRIIS 0E3 JDÏEÜTEHTIfH met inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer 0 25, dienstaanbie» dingen en Llcfdadigheids-advotentiën voor de helft der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bcpalineeo voor het adverteeren Hene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. DUITSCHLAND. DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED. Dc stad Comberg hij Frankfort bezet. Frankfort a. d. Main, 28 Aug. (W.-B.) Van bevoegde zijde wordt aan het Wolff-bureau meegedeeld, dot de stad Comberg bij Frank fort a. d. Main door de Franschen werd bezet. Een officier der bezettingstroepen deelde aan de autoriteiten mede, dot te Comberg een dou- onestatiton naar het Oosten zou worden inge richt. De treinen konden voorloopig door Duit- schc beambten worden bediend. Tot dusver is nog niet ingegrepen in het post- en telefoon verkeer. Voor het nieuwbezette gebied werd een uitbreiding der bezetting aangekondigd. Oog om oog. Dc correspondent der N. R. C. te Brussel meldt: Eenigen tijd geleden, kort na den aanslag op een trein met Belgische militairen op de Hochfeldbrücke, nabij Duisburg, stuurde het bestuur van de Antwerpsche afdeeling van Pro Patrio, een verecruging van gewezen gedepor teerden en politieke gevangenen, een dreigbrief aan den Duitschen zaakgelastigde te Brussel, waarbij hem de verzekering werd gegeven, dat Pro Patria voor iedoren in het bezette gebied gevallen Belgischen soldaat weerwraakmaatre- gelen zou nemen en desnoods leden zou af vaardigen om Duitsche gebouwen op te blazen. De Duitsche zaakgelastigde diende een klacht in bij de Belgische regeering. Het parket te Ant werpen, door het algemeen parket met bet on derzoek belast, nam heden den voorzitter en twee bestuursleden van Pro Patria in verhoor. AJlen bekenden den brief te hebben ondertee kend en verklaarden tevens bij hot daarin uit eengezette standpunt te blijven. Nieuwe minister van pesterijen. Berlijn, 28 Aug. (V. D.) Volgens mede- deeling uit centrumkringen is de Rijksdagafge vaardigde Höfle bestemd voor de bij de vorming van het kabinet-Strosemann vacant gebleven functie van rijksminister der posterijen. DE ECONOMISCHE CRISIS. Do kwestie-Havenstein. De kwestie betreffende den president 'der rijksbank, Havenstein, is nog niet opgelost. Meh noemt echter .;eds zijn eventueelen opvolger en wel in de ceiste ..laats den vroegcren staats- etaris Bergmann. De centrale commissie der groot-Berlijnsche bedrijfsraden ontbonden. Uit Berlijn wordt bericht, dat bij beschikking van den Pruisischen minister ven binncnlendschë [zaken, op grond van de wet ter bescherming der republiek, de centrale commissie der bedrijfs raden van Groot-Berlijn is ontbonden en verbo den. De beschiking vloeit voort uit het feit, dot bet materiaal, hetwelk hij een huiszoeking in de [centrale van het communistische partijbestuur werd gevonden, van zeer bezwarenden aard was. A. s. winter zou aldus was de bedoeling in Du'tschland de „beslissende strijd" worden ge streden, waarbij de proletarische Hundertschaf- ten met name actief zouden optreden. EEN DREIGEND CONFLICT BIJ DE RIJKS BANK. Uit Berlijn wordt gemeld aan bet Hbl., dat de uitslag der stemming onder de rijksbankbe ambten over de kwestie eener staking bij de rijksbank, als antwoord op het ontslag van den bedrijfsraad-voorzitter Grossmann, was, dat een overwegende meerderheid (men zegt 90%) zich vóór de staking verklaarde. Als de staking in bet rijksbankbedrijf geproclameerd wordt, rul len, zooals bekend is, de arbeiders der Rijksdruk kerij zich aansluiten bij het optreden der Rijks bankbeo mbten. B e r 1 ij n, 28 Aug. (V.D.) De onderhandeling tot bijlegging van het geschil met 75 der ge ëmployeerden der Berlijnsche rijksbank, die in. staking gegaan waren wegens het ontslag van den voorzitter van den bedrijfsraad, welke op he den was vastgesteld, werd verdaagd. B e r 1 ij n, 28 Aug. (W.B.) De op heden vast gestelde behandeling, voor de bemiddelings commissie van Groot-Berlijn, van het ontslag van Grossmann is verdaagd, daar heden voor het Landgericht de behandeling van het door de directie der Rijksbank aanhangig gemaakte vaststellen der feitelijke toedracht plaats heeft. B e r 1 ij n, 28 Aug. (W.B.) Bij het geding voor het Landgericht van de Rijksbank tegen den ontslagen voorzitter van den bedrijfsraad Grossmann besliste het Landgericht, dat het be roep van den beklaagde op de onbevoegdheid van het Landgericht moest worden verworpen. Er werd een getuigenverhoor gelast, dat op 31 Augustus voor den rechter zal plaats hebben. ENGELAND. DE WERKLOOSHEID Condcn, 28 Aug. (R). Het aantal werk- loozen is de afgeloopen week toegenomen met 11.426 en bedraagt thans 1.223.300. IERLAND. DE VERKIEZINGEN. Een overwinning der regeerings- Rartij/ Dublin, 28 Aug. (R.) Officieus wordt be kend gemaakt, dat bij de eerste verkiezing voor het Ierschc parlement president Cosgrave, OHiggens, minister van binnenlandsche zaken, Mulcahy minister van verdediging, Mac Neill, minister van onderwijs, en Aiken, chef van den staf der repubükeinsche strijdkrachten, geko- HUIMMOI-JALRS WASCHOLINE ZEEPPOEDER wil zeggen een HELDERE WASCBT. Wij geven GRATIS bij elke 3 pakjes ZEEP POEDER een PRACHTIG TBEELEPELTJE dat een waarde heeft van 2 PAKJES. WASGHOLIHE FABRIEK, AMERSFOORT. ITALIË. AARDSCHOKKEN. Rome, 28 Aug. (B. T. A.) De Corriere della Sera meldt, dat er vrij hevige aardschok ken, voorafgegaan door een onderaardsch ge rommel, werden gevoeld te Sarzana en te Aulio. De bevolking werd door een paniek bevangen; er werd geenerlei schade aangericht. I6|I8 Langestraat. Amsrsfoort. REEDS DHTVAHGEH DE EESSIE ZENDING NAJAARS-ARTiKELEN IR HOEDEN ER CONFECTIE DRAAGT ONZE REGtNKLEEDING - ALBANIË. DE LEDEN DER ITALIAANSCHE GRENS- COMMISSIE VERMOORD. Athene, 28 Aug (B. T. A.) Gisteren zijn generaal Tolini, de officier van gezondheid Scorti, leden der Italiaansche delegatie tot vast stelling der Albaansche grens, de chauffeur van hun auto en de drogman op den weg van Jani- na vermoord door onbekenden, die in het bosch nabij de Albaneesche grens in 'hinderlaag had den gelegen. De chef .der politieke afdeeling von het de partement van buitcninndsche zaken heeft uit een Berlijnsch telegram verneemt, hebben de onder leiding van Gömbös, Stefan Friedrich en Héller staande rechts-radicale partijen van Hon- i garije zich tot eon bloc vereenigd met terzijde stelling der koningskwestie en ter bereiking van het voornaamste doel: de regeering-Bethlen ten val tc brengen en de overwinning van de politiek der uiterste rechterzijde over de ge- heele lijn tot ^stand te brengen. TURKIJE. DE ONTRUIM ING VAN CONSTAN- TINOPEL. Londen, 28 Aug. (N. T. A. Draadloos). De correspondent van de Daily Telegraph te Constantinopel zegt, dat tot dusverre de toe bereidselen voor de ontruiming door de En- gelschen zonder de minste stoornis voortgang hebben.' In vier dagen zijn ongeveer 8000 man en een groote hoeveelheid uitrustingstukken in goede orde weggezonden. Generaal Harington spreekt zooveel in zijn vermogen is elk trans port bij zijn vertrek toe en zijn populariteit on der alle rangen blijkt door de toejuichingen, die hij in ontvangst heeft te nemen. Br heerscht in alle kringen een uitmuntende geest en de Turken hebben hun voldoening te kennen go- geven over de prompte wijze, waarop de F.n- gelschen het gesloten verdrag nakomen. Constantinopel, 28 Aug. (B. T. A.) De geallieerde generaals en een Turksche com missie hie'd heden besprekingen over de ont ruiming. Onder de Engelsche troepen heerscht groote bedrijvigheid. Zeven vrachtschepen, be laden met oorlogsmateriaal en kononneettroe- pen van de Aziatische kust, hebben Constan tinopel reeds verlaten. Het Turksche leger. Constantinopel, 28 Aug. (B. T. A.) Uit Angora wordt gemeld, dat de Nationale Vergadering een speciale wet tot demobilisatie en reorganisatie van het leger op vredesvoet zou uitvaardigen. Besmettelijke ziekten te Constantinopel. Constantinopel, 28 Aug. (B. T. A.) Er doen zich alhier gevallen van pest voor. Dublin, 29 Aug. (R.) Te middernacht was de uitslag der verkiezingen bekend. Aan de re- geeringspartij worden 18 zetels gewaarborgd; de republikeinen bezetten er 3 en de overige ze tels zullen verdeeld worden tusschen de onaf- hankelijken, de boerenpartij cn de arbeiders partij. Negen von de II ministers zijn bij de verkiezingen gekozen, terwijl de twee andere ook wel als gekozen kunnen worden be schouwd. De repubükeinsche leidster gravin Markowitsj werd voor Zuid-Dubün gekozen. naam van den jninister een bezoek gebracht bij den Itaüaonschen gezant om hem de diepe deelneming zijner regeering te betuigen en de verzekering të geven, dat krachtige moatrege- len zullen werden genomen ter ontdekking en bestraffing der daders. HONGARIJE. VORMING VAN EEN NIEUW HONGAARSCH BLOC. Naar men te Weenen uit Boedapest blijkens die tot nog toe een slachtoffer hebben ge- eischt. Tevens zijn hier 4 gevallen van typhus geconstateerd, waarvan 2 lijders reeds gestor ven zijn. Ook gevallen van pokken worden ge signaleerd. JAPAN. DE KABINETSCRISIS. Tokio, 2 9 Aug. (R.) Graaf Yamomoto heeft de uitnoodiging tot vorming van een nieuw kabinet aanvaard. DE KON. FAMILIE. Terug naar Het Loo. De terugkeer van de Koningin naar Het Loo is behoudens wijziging, vastgesteld op Zaterdag 22 September. HET REGEERIN GS JUBILEUM. Te Den Haag. De Koningin, de Prins en de Prinses zullen op 31 Augustus het middagmaal gebruiken bij :de Koningin-Moeder. Na dit familiediner ter gelegenheid van den verjaardag van de Koningin zullen Koningin, Koningin-Moeder en Prins omstreeks half 10 uit het paleis van de Koningin-Moeder in het Lange Voorhout uitrijden tot het bezichtigen van de illuminatie en het bijwonen van het vuurwerk, dat van gemeentewege op het Malie veld zal worden ontstoken. Vele hooggeplaatste autoriteiten, diplomaten enz. zijn uitgenoodigd tot het bijwonen van het j vuurwerk op dc groote tribunes. Op een ge- I reserveerd terrein op het veld zelf zal een zeer groot aantal genoodigden van het gemeente bestuur een -plaats vinden. Voor dat gedeelte van het feestterrein zullen een twaalfduizend uitnooöigingen verzonden worden. Dc Koningin-Moeder te Amsterdam. Bij de gedachtenisviering in de Nieuwe Kerk te Amsterdam op Donderdag 6 September van 10—11.50 's morgens, zaJ H. M. de Koningin- Moeder met gevolg aanwezig zijn. De Koningin-Moeder zal bij aankomst te Amsterdam op Woensdag 5 September te 10.56 officieel ontvangen worden door den opper kamerheer graaf Van Lynden van Sandenburg, den eerste-stalmeester baron Bcntinck en den kamerheer i. b. d. jhr. Röell, die allen in cere monieel tenue zullen gekleed zijn. H. M. de Koningin-Moeder zal na aankomst te Amsterdam en daar door de gemelde hofdignitorissen te zijn verwelkomd, in een hof- rijtuig met vier paarden bespannen en bereden door postiljons naar het Paleis op den Dam rijden. De Hoogc Colleges van Stóat ten Hove. Naar wij vernemen zal de Koningin Maandag 10 September, als zij dan weder te 's-Graven- hage zal zijn teruggekeerd ten Koninklijke Pa- leize aldaar, des rniddogs te half drie de Hooge Colleges van StaatRaad van State, Hoogo Read en Algeraeene Rekenkamer in audiëntie ontvangen ter aanbieding van gelukwenschen met Hoor regeeringsjubileum. Ontvangst van de dames der Hofhouding. Op Dinsdagnamiddag 11 September zullen ten Koninklijken Paleize in Den Haag de dames der Hofhoudingen door dé Koningin ont vangen worden tot het aanbieden van een ge schenk dier dames aan de Koningin, bij gele genheid van Haar zilveren regeeringsjubileum. Audiënties. Naar wij Sn verband met het Regeerings jubileum der Koningin vernemen, zullen in den loop van September door dc Koningin audiënties worden verleend tot het aanbieden van gelukwenschen of adressende Algemeene Synodale Commissiehet Episcopaateen comité uit de Ncd. Hen', en het R.-K. wees huis te 's-Gravenhagede Afrikoansche com missie, welke door den Engelschen gezant zal worden voorgesteldeen vertegenwoordiger van de Federal Council of the Chambers of Christ in Amerika; vertegenwoordigers van the Huguenot-Callon New-Netherland Commis sion in New-York, waarbij de Amerikaonsche Langestraat boek Nleawstraaten Zerenbatzen MANUFACTUREN, CONFECTIE, TAPIJTEN, BEDDEN, DEKENS, ENZ. Yanat Maandag 27 Angnatus tot en met Zaterdag 1 September geven w:J bij aankoop Tan ten minst* I 10.— 1 0°/ö extra korting op alle goederen. Bij aankoop van f 2.50 geven vrij een groote Oranje Voetbal of luchtballon cailcan. Maak een goed gebruik van den dog. Horatius. WILLEM GROENHUIZEN Langestr. 43 Telefoon 852 - Postrekening 75821 Goud- Zilver en Uurwerken Gouden Trouw- en Verlovingsringen, De Jniste modellen. van MARGREET DIJKSTRA. XXV. Vader heeft Ilske meegenomen, dwars het dorp door, langs het huis van Tante Louise, die niet weet, hoeveel liefde en vriendelijk heid zij haar meisje wel bewijzen zal. Vader heeft haar gebracht in de huizen der armen. Hij, die alle noorlen van het dorp kent, heeft haar daar gebracht, waar zij helpen kan met kleine gaven van hand en hart. Ook heeft hij haar laten zien die andere ai-moede, die is do kleinheid van geest, het bekrompen oordeelen en egoïstisch voelen. En in Ilske is langzaam ontwaakt het besef, dat het leven haar toch noodig heeft. Al haar kleeren, haar boeken, de mooie dingen, vaar haar kamer heeft Pitje haar gestuurd met een langen brief on ze heeft niet meer geklaagd of gemopperd, maar veel verteld over Boy, dien Hans zelf bij haar ge bracht heeft en Ilske heeft haar woorden ingedronken. „Weet Pitje het", vraagt ze aan Moeke. „Heeft i| het geschreven. „Ik heb baar alleen gezegd, dat wij je liever wat dichter bii ons hadden!" Ilske laat Pitjes brief nu lezen. „Och, kind", cn Moeke kijkt in een paar grijze oogen, die zoo heel verlangend naar buiten zien. „Pitje! zegt Ilske, „Pitje is een lieve, warme Pit- Haar hartje is boordevol van liefde. Ik -schrijf haar dadelijk terug!" Ze kijkt Moeder verlegen aan. Moeke knikt. „Ik denk, dat je van Pitje veel zult hooren over Boy!" „£n over ITans!Moeke Ze probeert te lachen, maar haar oogen staan vol tranen: „Moeke't is soms zoo heel moeilijk!" „Ja", zegt Dieuwke Boukema. „God plaatst zijn dapperste soldaten aan de moeilijkste wachtvuren!" „Och en Ilske kust Moeder stilletjes en toch getroost en een beetje dapperder gaat ze verder. Trouwens, eigenlijk heeft ze heelcmaal niet te klagen: ze wordt schapdehjk ver wend. Allen sloven zich uit om haar te laten voelen, hoe blij ze wel zijn, met deze on verwachte vacantie. Die gekke, jonge Bejla heeft zijn honden nestje naar Ilskes kamertje gesleept Zijn moeder kijkt goedig toe, schudt bedacht zaam en wijs haar lange ooren over die daad van eigengerechtigheid en langzaam schommelt ze de trap weer af. t Zou haar te hoog zijn! De trap is koud en 'tis veel mak kelijker on veiliger en bovenal, 't is altijd warmer in de groote kamer beneden; Maar jonge Bella keft en springt en ver nielt uit louter vreugde een van Ilskes mooie muiltjes. Aukje, het oude Aukie, houdt er geen apart hart meer op na. Het is geworden een stroom van liefde, die haar geheele oude lichaam verwarmt, en allen, die met haar in aanraking komen. Ze is weer in actieven dienst getreden en 't is nu eiken dag „St. Margriet". Maar „blicde", onvermengd bliedc is Aukje niet meer. Niemand heeft dc oude vrouw, die nu al ver over de zeventig is, iets gezegd, maar haar scherpe oogjes zijn gegaan van dc een naar de ander cn ze hebben gelezen al. wat er op Ilskes open gezichtje lag, ze hebben begrepen-al. .vvat M'öèkea trouwe oogen naar zeiden. Maar ze is een wonderlijk, oud monsclije. Ze is gruwelijk eigenwijs en voorbarig en brutaal. Al buigt ze 't. hoofd voor 's Heeren wil", ze gooit het moedig dadelijk weer op een accoortije Tnet Hem. „Denk ie nou, dat Hij een van zijn men- schen ongelukkig zou laten?" Aukje, oud-gebogen moedertje zit in haar mooien leunstoel met haar immer kleu mende voeten op een warme stoof: haar gerimpelde handen rusten in haar breode schoot en Ilske is bij haar. Achter op de plaat van de kachel liggen de appels te poffen. „Net of 't Kerstmis is, hè Aukje?" zegt. Ilske. ,,'t Moest in' een mensch altijd Kerstmis zijn", glundert Aukje. „We moeten in vreugde leven. Jij ook, m n wichie, jij ook, je zal eons in, vreugde komen. Nou is 't alles mis en van zelfs, dit is ook noodi'g, anders doe dc lieve God liet niet, maar ge loof jij Aukje nou maar, alles koint goed-" En lange verhalen volgen en uit elk ver haal blijkt, hoe Aukje het altijd wist cn meer nog blijkt er uit, hoe werkelijk alles ten goede geleid werd. Zoo zijn de eerste, moeilijke weken voorbij gegaan. Ilske is nog bij Vader en Moeder thuis. Ze igaat stil ha%r eigen gang. „0hoeft Vader gezegd, „wat een zegen, wat we Friezen zijn. In onzen hardeit kop I lcomt niet gauw een deuk!" „Kom Vader, kom Bella, ga je mee?' i vraagt Ilske. Samen, arm in arm, zijn ze hot dorp door gegaan, de heide opgewandeld langs den straatweg en zoo door "t bosch terug. En (oen hecit Ilske een wonder gezien 't Was een teer-wit klokje. Het was zoo eenvoudig uit. de donkere narde te voorschijn getreden in de scherpe winterkou. 't Was zoo'n klein bloemke, 't leek zoo zonder weerstand en toch juist dit bloempje, in zijn kleinheid, was de dra ger van de blijde boodschap aan alles, wat er boven de gesloten aardkorst, was! 't Is een wonderlijke wereld daar bene den, ge ziet en hoort er niets van, maar er wacht u een heerlijke tijd van iubeling' en klatering en blij geluid", zoo sprak het in zijn bloementaal. „Vader!" zegt Ilske. 't Is. of die boodschap aan haar gebracht is. 't Witte klokie heeft de grootsche taak' der menschheid kond te doen van ontwa- kend leven en komende blijdschap. Zelf zou het de lentewcclde en warmer zonnestralen niet genieten. „Zoo heeft alles op zijp. tijd zijn eigen taak", denkt Ilske stil. „Vader, gras", wijst ze. Uit het donzige, groene waas steekt een enkel sprietje hooger het hoofdje omhoog. De zon glijdt er over, en hier en daar blinkt een klein, gesloten, glanzend knopje aan een grijzen, grauwen tak. „De lente komt", zegt Vader blij. „Dat beteekent voor de armen minder zorg en ellende, mcc- voedsel en zon, meer echt leven!" De armoede, ja, die heeft Ilske deze maan den van heel nabij lecrcn kennen. De werkelijke armoede, dat de man niet \veet of cr dienzelfden avond brood voor vrouw en kind zal zijn. Dat hij, met zijn sterk lichaam, zijn pootige handen aan het lijf, tóch niet bij machte is, het meest noo- dige te verdienen. De armoede, dat de moeder zich de ooren toehoudt. omdat zij hei k'agciide schreien van haar kind, dat huilt van den honger, niet meer hooren kan. De armoede, met zijn zuigelingensterfte, als zieke, zwakke wezen tjes met roggebrood geweekt in water, ge voed worden en zoo stevig gaan. Toen heeft Ilske de bede leeren begrij pen: „geef ons heden ons da&gliiksch brood!" I-Iet brood was tot nog toe voor haar ge weest: het geestelijk voedsel. Alles, wat van boven kwam, had zij ver geestelijkt. Hier in dezen tijd kwam ze de aarde een stapje nader, de aarde met zijn eigen mcnschen, dio glimlachen om het geestelijk voedsel en eerst, allereerst, een korst brood vragen. En onder die taak heeft ze haar schouders gezet. „Toch is 't broddelwerk, vader!" zegt ze mismoedig- „Mina en Aukje kunnen er niet tegen koken en ik ben weer blut. Heb je nog wat \oor me?" Vader diept uit zijn secretaire, uit het geheime laad je, een paar papiertjes op. „Ilskeveel geld zal er niet wezen later!" „Over dien tijd wil ik niet hooren, Vader!" „Toch wel, kindJe moet dan voor je zelf kunnen zorgen!" Vader kijkt haar aan en Ilske begrijpt. Ze moet naar haar werk, naar haar .studie t^rug. (Wordt ynvolgd).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1923 | | pagina 1