AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MODE-MAGAZIJN
speciale Af deeling Mantels
JUBILEUM ZAKDOEK
LANGESTRAAT 30
JUBILEUM-WEEK.
ABONNEMENTSPRIJS 73 7?7 ,7'
PRIJS DER ADYERTENIlEN
DE EEMLANDER
EERSTE BLAD.
BUITENLAND.
voor DAMES, JONGEDAMES en KINDEREN EM
vroom dreesmann
EXTRA AANBIEDING.
22e Jaargang No 52
toort f 2.10. Idem tranco
per po«t f 5.po week (met gratis verzekering
tegf» ongelukken) f 0.17s. afzonderlijke nummers
1 C.05
Donderdag 30 Augustus i§£3
f»
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2A.
POSTREKENING N®. 47910. TEL INT 513.
van 1 1 regels f LOS
met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 1 0.25, dienstaanb'e»
dingen en lieldadigheids-adveitentiën voor de helft
der prij*. Voor handel cn bedrijf bestaan zeer
voordcelige bepalingen voor het adverteeren- Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
gehouden. De meeste voorstellen betroffen
de afdeelingen van Wethouder Jorissen, die
wegens ziekte afwezig was.
Aan 't slot sprak de voorzitter een woord
van afscheid tot de vertrekkende leden; al
leen de heer Rekké kon even onder den in
druk komen; de heeren Kroes, Voskuilen
en Heére toch waren niet aanwezig.
DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
Teleurstelling in Engeland over
de Franschc cn Belgische nota.
Een H. N.-bericht uit Londen d.d. 29 Aug.
aan de bladen houdt in:
Het onderzoek der Fransche en Belgische
heid van het bezette gebied liggen, bij het/be
zette gebied te trekken. Zij hebben deze wegen
hier en daar opgebroken zoodat het verkeer
onmogelijk is gemaakt.
Uitwijzingen.
Münchc n-G ladbach, 29 Aug. (W.B.)
De opperburgemeester, een wethouder, twee
inspecteurs van politie, de algemeene voorzit
ter van de Katholieke arbeidersvereenigingen
en dc secretaris van 't christelijk vakverbond
werden door de Belgische bezettingsoverheid
uitgewezen in verbond met de gebeurtenissen
te München-Gladbach. De gezinnen der uitge
zette personen moeten binnen vier dagen vol
gen.
C o b 1 e n z, 2 9 Aug. (B. T. A.) In verband
met de incidenten te München-Gladbach heeft
de hooge intergeallieerde commissie de on
verwijlde uitzetting van den burgemeester, een
der wethouders en twee officieren van politie
Nabetrachting over den
Gemeenteraad.
In ons nummer van 19 Juli jl. schreven
wij near aanleiding van het gesprokene in
de raadsvergadering van 17 Juli iirzake be
zuiniging op onderwijs o^a.: „De slooper ten
Gemeentehuize zial de woorden van den
heer Stadig wel els gulden woorden be
schouwen."
Wij hadden niet gedecht, dat 's mans on
geduld om dat te bewijzen zoo groot was,
dat we een goede maand later daarvan reeds
de tastbare bewijzen kregen. Wat toch is
het geval? Het aantal leerlingen, dat voor de
eerste klassen der lagere scholen is aange
geven, is niet groot genoeg om alle scholen
zoo te bevolken, dat de Rijkssubsidie voor
6 leerkrachten kan worden verkregen.
Voorheen zou men gezegd hebben, het on
derwijs mag ons ook wel wat kosten, w<e
zullen de verdeeling der leerlingen nu zoo
trachten te maken, dat het voor de ge
meente zoo voorde elig mogelijk wordt.
Thans echter redeneert men, het onderwijs
moet ons geen cent kosten; wat er gebeurt,
doet er niet toe, als de gemeente-financiën
maar niet aangesproken behoeven te wor
den. (De diensten openbare werken, reini
ging, enz. vragen wel groote offers van de
gemeente). En de slooper staat klaar, nog
maar een drietal scholen aenwijzen, die in
1924 vrij zeker voor opheffing in aanmer
king komen en daar dan geen nieuwe leer
lingen toelaten. Simple comme bonjour, niet
waar? Wat een beleid spreekt daar niet uit,
om nu reeds op een drietal scholen het
odium te leggen, dat ze volgend jaar zullen
verdwijnen. Het waarom wordt niet meege
deeld, dergelijke kleinigheden behoeven
toch ook niet zoo breedvoerig te worden1
behandeld. Als „de man, die het weet" het
maar zegt, dan moet het voor den Raad vol
doende zijn het te slikken. Maar als nu eens
de school aan de Anemoonstraat overgaat nota's door de deskundigen van het departe- gelast, omdat zij hebben verzuimd de orde te
naar de Ver. voor Christ. Nat. Onderwijs; j ment van financiën aangaande de declen, die hondhoven. Vier vakbondleiders, die de rel
ais nu de tweede school der Amersf. School- betrekking hebben op het vraagstuk der schade- letjesmakers aanvoerden, zijn eveneens uitge
ver. zich zoo uitbreidt, dat de school in de vergoeding, is geëindigd. Dc conclusie woartoc zet.
Wegersstraat moet worden afgestaan; als z'j is dat beide notas in geen enkel j Inbeslagneming van gelden.
..j i opzicht beentwoorden aan de verwachtingen,' m t n
van andere ajde_eens een school vcordt ge- dP men ,e Unden kocsterde_ dot ni de bfide Dusseldorp 29 A., <E T A.). G,ste-
VTaaffd m de Beekstraat, enz. enz. Wat regeeringen zich toegunkclijk zouden toonen ren's bcüTaS von 431 mu'mrd ma:k
dan? Ook doodeenvoudig, dan heffen we voo de Engclsche argumenten en voorstellen, "^beslag genomen.
een der thans aangewezen scholen niet op. Blijkbaar staat men nog even ver van elkander' De spaarbank van Dusseldorp is g.steren bc-
Ja, dat is heel eenvoudig, maar waarom dan als in Januari. De gezamenlijke eischcn der r het vermoeden bestaat, dat zij dient a s
nu geheel in het blinde weg een drietal bondgenoot» beloop» nog ongeveer 3 mii-,I,M' Tan„ 7
scholen reeds eon te wijzen. Iet al de na- hord of co. 60 milüsrd mark goud. terwijl Bo- Dmt5c!u' 5p°°"
deelige gevolgen daaraan verbonden, waar JaAuori ais mosimumd.oujkracht
de toekomst nog zoowel raadsels verbergt? ,7°' v°n.,c" 77=1 c m w.
Dat is het beleid van de dobfcelsteenen; 50 en D"'f ri Tj f1 Essen, 29 Aug. (W.-B.). De Fransche
77 aannam, hetwelk thans wel belangrijk lager za!
Herne heeft 6000 mijnwerkers uitgesloten. Een
betooging van mijnwerkers te Dortmund is door
de politie verstrooid.
Optreden der Franschen tegen
houders van Engelschc passen.
Munster, 29 Aug. (W.-B.). Op het per
ion te Hammerstein hebben de Franschen vijftig
personen met Engelschc geleibiljetten aangehou
den. De Engelschc possen werden verscheurd, de
eigenaars ernstig mishandeld en naar het onbe
zette gebied gebracht.
FRANKRIJK.
Pcineoré's a. s. rede.
De Zondag a. s. te Tréguier door Poincaré te
houden rede zal gewijd zijn aan de nagedachte
nis van Renan.
Generaal Gouraud uit Amerika terug.
Parijs, 29 Aug. (B. T. A.). Generaal Gou-
willen wij bijzonder onder Uwe aandacht brengen
Het goede middengenre, voor ieders beurs bereikbaar, brengen wij
in enorme sorteering.
Ons Telefoonnummer is 103, indien U eene zschtzending aan
huis wenscht.
Kranten verboden.
luk raak maar een getal noemen, een beleid
generaal, die hier het bevel voert, heeft een r
j— tal bladen voor vcrschedien maanden v rbcdcn,
een gemeentebestuur toch onwaarcug. jn welingelichte kringen blijft men von oor- 0. a. Niederrhëinfsche Arbeiterzeitung tot 6
In het bedoelde voorstel demonstreeren deel, dat Parijs cn Brussel op den verkeerden Februari 1924.
enkele kleinigheden nog meer den ernst z'i" d°°r h«n eischen op te tellen daar-
Er wordenU1* tc "erckcncn w-at men van JJuitscMmd wil
I hebben, in plaats van na te gaan wat Duitsch-
waarmee het is saamgesteld.
twee verdeelingen van het aantal leerlin-
land kan opbrengen cn dan \ast te strilcn wat
gen gegeven; in de eerste optelling zijn er jedcr krijgen kan. Ook schijnt het dot Engeland
21o0 leerlingen en in de tweede 2149. Nu njet bereid is te erkennen, dat Belgic nog steeds
is het verdonkeremanen van één leerling j aanspraak op de volle preferentie voor 2.5 mil-
niet zoo heel erg, maar het is toch typee-liard blijft benouden, hetgeen een nieuw strui-
rend, dat het in een officieel voorstel aan kelblok in dc onderhandelingen zou kunnen
worden. Men wijst er hier op, dot zulk
Een incident.
Dusseldorp, 29 Aug. (B T. A.) Ar
beiders te Recklinghausen wilden wagons, met
cokes beladen, bestemd voor dp bezettingsau
toriteiten, den doortorht beletten. Nadat de
militaire commandant den inspecteur Holzop,
den Raad gebeurt. Dan zijn er inde eerste
verdeeling 4 klassen aan de schotel in de
Anemoonstraat en in de tweede verdeeling
(zooals B. en W. die willen) maar drie. Met
geen woord wordt over die vierde klasse
gesproken. Moet de weg geëffend worden
voor de verovering dier school voor het
bijzonder onderwijs? Men zou het zoo zeg
gen!
Waar het belang van het onderwijs alleen
getaxeerd wordt naar den „gaven gulden"
spreekt het vanzelf, dat de belangen der
onderwijzers niet meetellen. Met een on
miskenbaar cynisme worden die totaal
verwaarloosd,terwijl met eenig overleg, de
heer Polder wees er op, toch ook daarmee
wel rekening kon gehouden worden.
De oppositie tegen het voorstel van B. en
W. was niet gering. De voorzitter deelde
mede, dat er nog 36 leerlingen waren bij
gekomen, zoodat het niet noodig zou zijn
drie scholen aan te wijzen. Vandaar dat
hij slechts machtiging vroeg te handelen
in den geest van het voorstel van B. en W.
Daar eenige leden, die het onmogelijke van
het voorstel van B. en W. inzagen, zich
daardoor lieten inpalmen, werd het voorstel naaste toekomst zal zijn, moest volgens de Brit-
van B. en \V. in den geest als door denworden vostsrastelddoor aan internationale
voorzitter aangegeven, geaccepteerd. commissie en men geelt er zijn leedwezen over
V J i v te kennen, dat dit voorstel n et ter sprake is
Verheugend mtusschen moet het ge-1 h( dc Bcl„isc!le rotn. 0ok blij(t dc
noemd worden, dat de heer Noordewier nu meening. onveranderd, dat het Roerproblccm de
ook het onderwijsbeleid van het Gemeente-1 groote moeielijkhcid van den toestond vormt,
bestuur niet hoog meer aanslaat. Als de Door de Belgische voorstellen wordt geen be-
heeren Ruitenberg en Hofland nu ook daar- 1 paalden stap tot oplossing daarvan oangege-
toe komen dan is er althans eenige winstven.
Verscherping der grcnsafsluiting.
Darmstadt, 29 Aug. (W. B.) De
grcnsafsluiting is aanmerkelijk verscherpt. De
Franschen zijn er op eenige plaatsen toe over-
een
voortgezette preferentie voor Servic en Roe
menië, die eveneens onder den voet zijn geloo-
pen, aanleiding zou kunnen zijn om ook derge
lijke eischen te stellen, nu zij van hun aanspra
ken op de gewezen Donou-monorchie hebben
moeten afzien.
Teleurstelling in Engeland over dc Franschc cn
Belgische nota.
Uit Londen d.d. 29 Aug.De commentaren
der bladen op de Belgische nota zijn in vriend-
schappclijken toon gesteld, ofschoon zij het leit
niet verhelen, dnt de nota den toestand niet
verder brengt tot ccnc regeling. Er wordt op
gewezen, dat bij onderzoek van het financieele
deel der Belgische nota, hoewel dit het bctn-
lingsontwcrp van 19 Mei 1921, waarbij de schuld
van Duitschland op 132 milliard weid vastge
steld, aanzienlijk wordt verminderd, het toch
nog de betaling blijkt te verlangen .van ongeveer
80 milliard voor scncdeloosstcll ngcn, indien
de schulden van Frankrijk en Italië aan de Ver.
St. en de bedragen, die verschuldigd zijn aan
de Britsche dominions en andere gea'lieerden,
in aanmerking worden genomen. In financ'eele
klingen in Britannic gelooft men, dat Duitsch
land niet in staat is zulk eene worn te betalen.
Waartoe Duitschland in stoat is of in de
MODEM AG4ZMN ,1'KIRO 1PEILH"
BON.
Alleen deze week verstrekken
wij tegen inlevering van dezen
Bon en SO ct. zoolang de voor
raad strekt, een
met teekening vofgens speciaal
ontwerp van
ANDRÉ VLAANDEREN
16/18 LifGESfKAAr, AMiRSFuOKT.
te boeken. Want niets is bedroevender dan
hen, die men vrienden van het openbaar
onderwijs weet, te zien meehelpen, dat on
derwijs te knauwen.
Voor 't overige gingen de verschillende
voorstellen er grif door of ze werden aan-
die de beweging scheen te leiden, had doen
arresteeren, verspreidde de menigte zich
Duitschcrs doodgeschoten.
Herne, 29 Aug. (W. B.) Een belasting-
beambte alhier is bij een poging om de grens
tusschen het bezette cn het onbezette gebied
over te komen, door de Franschen doodge
schoten.
Dusseldorp, 29 Aug. (B. T. A.) Op dc
spoorlijn Düren-Trier is in den sector Kali een
Duitscher gedood.
t Staat van beleg te Bochum
afgekondigd.
Bochum, 29 Aug. (W.-B.). Naar het heet
wegens overlast, een beschonken Fransch offi
cier aangedaan, is dc staat van belegd afgekon
digd. Het tramverkeer is bij wijze van strafmaat
regel onverwijld stopgezet.
De houding der arbeiders.
Dusseldorp, 29 Aug. (B. T. A.). In enkele
gegaan in het onbezette gebied op te rukken mijnen bij Gelsenkirchen is het werk hervat. De
om de wegen, die in de onmiddellijke nabij- j directie van dc mijn Friedrich der Grosse te
zijn. Zij dreigen met staking, indien geen ver
gelijk wordt getroffen.
IERLAND.
DE VERKIEZINGEN.
Ook Dc Valera gekozen.
Dublin, 29 Aug. (R.) Officieus wordt me
degedeeld, dal De Valera cn prof. Mac Neill,
minister van onderwijs, gekozen zijn voor het
graafschap Clare. De Valera staat aan het hoofd
van de lijst met driemaal het vereischte aantal
stemmen.
DENEMARKEN.
STABILISATIE VAN DE DEENSCHE KROON.
Draadloos wordt uit Kopenhagen gemeld
De conferentie ter beraming van middelen
om den koers van de Deensche kroon te stabi-
liseercn, heeft in haar zitting van gisteren een
voorstel behandeld om een "stabilisatiefonds in
't leven te roepen, met het doel een tegenwicht
te vormen bij hevige koersschommelingen,
d<?or te verkoopen, wanneer de koers steeg en
te koopen wanneer de koers daalde. Achter het
voorstel schuilde de nevengedachte, dat de
Nationale Bank en dc regecring beide zkh voor
dit fonds zouden interesseeren. Uit naam van
do Nationale Bank werd het denkbeeld geop
perd het voorstel te verwijzen naar een spe
ciale commissieopenlijk werd verklaard, dat
de bank zekere moeilijkheden zag, die een ver
wezenlijking van het plan in den weg staan.
De bank toch was van meening, dat de daling
van de kroon allereerst te wijten was aan
chronische redenen en niet het minst aan de
negatieve saldi zoowel van de openbare als de
particuliere credieten.
Ten slotte werd een commissie benoemd om
het voorstel nader te bestudeeren
SPANJE.
De koning naai- Rome.
Madrid, 29 Aug (B. T. A.) Volgens El
Debate is in beginsel vastgesteld, dat de ko
ning van Spanje in het begin van den herfst
naar Rome zal gaan.
Voortzelting der Tangcr-conferentie.
Ber 1 ijn, 2 9 Aug. (V.-D.) De Spaensche
minister van buitenlandsche zaken Albo. heeft
verklaard, dat men voornemens Is de Tanger-
Taud is van zijn Amerikoansche reis alhier terug- conferentie te Londen op 28 Sopt. te hervatten,
gékeerd.
ZWITSERLAND.
DE INT. ROODE KRUIS-CONFERENTIE.
DE SPANJAARDEN IN MAROKKO.
Dc incidenten tc Malaga.
Madrid, 29 Aug. (B. T. A.) De koning
Genève 29 Aug (B T. A.) De inter- hceit aQn korporaal Barroso, die als raddraaier
nationale Roode-Kruis^-conferentie heeft een van dc muiterij tc Malaga door den krijgsiaad
tweede voltallige bijeenkomst gehouden. Voor- *er dood was veroordeeld, gratie verleend.
zitter Ador las een telegram voor, dat door
het internationaal comité verzonden was aan
den voorzitter van het Amerikaanschc Roodö
Kruis. Daarin wordt de afwezigheid van Ameri
kaanschc vertegenwoordigers betreurd, wordt
gezegd, dat het internotionaal comité nooit de
bedcclingcn gehad heeft, die het worden toe
geschreven en worden opnieuw aan het Ameri
kaanschc Roodc Kruis hartelijke gevoelens van
bewondering uitgesproken.
Vervolgens geeft Cramer, lid van het inter- - -
l v. v. Milaan heeft blijkens de Lomere d Itnlw een
nationaal comité, een beschcuwnig over het ,J. kr"-1
ITALIË.
DE MOORD OP DE ITAUAANSCHE MISSIE
IN ALBANIË.
Rome, 2 9 A u g. (B. T. A.). In verschuilende
groote steden van Italië, hebben betoogingen van
rouw en protest plaats gehad tegc-n den moord
op de Italioansche missie bij de Grieksch-Alba-
ncesche grens. De bladen bevatten heftige arti
kelen cn uiten hun diepe verontwaardiging. Te
ontwerp van een internationaal verdrag nopens
civiele geïnterneerden, gedeporteerden, geëza-
cuecrden en vluchtelingen, die in den laatstcn
oorlog geen enkele rechtsbescherming gehad
hebben.
Genève, 29 Aug. (B.
commissie van gedelegeerden naor de Roode
Kruis-conlerer.tie besprak heden haar vraag
stuk der internationale organisatie van het
Roode Kruis. Na een levendige discussie
werd besloten aan de plenaire zitting voor te
stellen de commissie tc machtigen tot het
benoemen eener kleine commissie, die zal
worden belast met de bcstudceiing van het
probleem in kwestie
Morgen zal de vergadering worden voort
gezet om met gesloten deuren verder te be
raadslagen over de internationale organisatie.
De commissie zal onmiddellijk oan het werk
gaan en uiterlijk I April 1924 rapport uit
brengen.
De" Int. Roode Kruis conferentie heeft, naar
de N. R. C. meldt, het verzoeningsvoorstel- I
Dresselhuijs, strckkcr.de tot benoeming eener I
gemengde commissie voor de bestudecring der i
kwestie van de internationale Roode Kruis-or- I
ganisatie, tegen dc behandeling waarvan dc liga
van Roode Kruisverccnigingen verzet had uan-
geteekend, aangenomen. Dc commissie zal voor
April rapport uitbrengen
ENGELAND.
De verhouding tot Afghanistan.
Londen, 29 Aug. (N. T A. Draadloos).
Het bericht uit Afghanistan, dat twee gevange
nen, die enkele maanden geleden de Engclsche
majoors Orr en Anderson in koelen bloede ver
moordden, -uit de gevangenis zijn ontsnapt, wekt
hier misnoegen. Sprekend over dit betreurens
waardig voorval zeggen de bladen, dat, welke
machten hier ook oan het werk zijn geweest om
de ontsnapping te bevorderen, aan Afghenistan-
een slechte dienst is bewezen. De uitermate on
gunstige indruk kan slechts worden uitgewischt
door een spoedige arrestatie der vluchtelingen.
DREIGENDE STAKING VAN LONDENSCHE
GEMEENTEWERKLIEDEN.
Londen, 29 Aug. (R.) Tengevolge van de
weigering door eenige Londensche gemeente
raden om te voldoen oan de looneischen der in
hun dienst werkende, gedeeltelijk geschoolde en
ongeschoolde arbeiders, zijn moeilijkheden ge
rezen, waarbij ca. 30,000 arbeiders betrokken
hevige betooging plaats gehad tegen het Griek-
sche consulaat, waar het wapen afgerukt i» De
karebiniers dreven de menigte uiteen. Musi (ini
heeft overleg gepleegd met den minister /en
oorlog cn verscheidene officieren en maotrege-
1 len overwegen om te zorgen, dat de dood ni t
.1' ^L j.SPd7° onsestralt blijft.
De Italioansche gezanten te Athene, Londen
i Parijs hebben gepreciseerde instructies ont
vangen, waarover nog streng stilzwijgen be
waard wordt.
Athene, 29 Aug. (B. T. A.). De Itcüaan-
sche gezant heeft een bezoek gebracht aan den
minister von buitenlandsche zaken. Hij zcide, dot
zijn bezoek als reden had de zeer ernstige ge
beurtenis op de Grioksch-Alboncesche grens,
wlke gebeurtenis inmiddels geen verandering
bracht in de betrekkingen tusschen Italië en
Griekenland. Hij deelde dc inlichtingen mede,
die hij over den laaghartigen moord hod en ver
zocht arrestatie cn voorbeeldige bestraffing der
schuldigen. Hij maakte alle voorbehoud inzake
het herstel, dat later door Italië geëischt zal
worden.
De Grieksche minister van buitenlandsche
zaken sprak .zijn diepe leedwezen over het ge
beurde uit en deelde mede, welke buitengewone
maatregelen genomen waren en nog genomen
zouden worden. Een oorlogsschip met een com
mandant der gendarmerie, twee hooge officieren
van de militaire justitie en twee gerechtelijke ge
neeskundigen aan boord zal naar Alcxandrië ge
zonden worden. De schuldigen zullen voorbeel
dig gestraft worden.
Rome, 29 Aug. (Stefoni). De secretaris
generaal van de geallieerde commissie voor de
Albar.eesche grensafbakening, die het verslag
van den moord aan den gezantenraad en de Ita
lioansche regeering'heeft gezonden, is dc Fran
sche kapitein de Limperani.
De toestand tusschen Italië cn
Griekenland zeer ernstig.
Naar wij vernemen, aldus de Parijsche coi-
respondent \an de Maasbode d.d. gisteren, heeft
de Italioansche regecring zich tot do Grieksche
regecring gewend met een ultimatum, dat zes
punten bevat, waarvan de voornaamste de drie
volgende zijn:
l..De Grieksche regeering moet officieel vei-
ontschuldigingen aan de Italiaansche regcering
aanbieden.
2. Er wordt een schadevergoeding van 50
millioen lire geëischt, welke binnen vijf dagen
moet betaald worden.
Langestraat boek Nleowstraat en Zevenhuizen
MANUFACTUREN, CONFECTIE,
TAPIJTEN, BEDDEN, DEKENS, ENZ.
Vanal Maandag; 27 Augustns (ot en met Zaterdag 1 September geven wij bij aankoop van ten inloste t 10.— 1 O°/0 extra kortii
Bij aankoop van t 2.50 geven wij een groote Oranje Voetbal ot' luchtballon cadeau. JLa"
klle goedcrei