Na vijf en twintig jaar
itrsrzs AMFRSFOflRTSRH IMGRIAn
Ter inleiding.
Hooggeachte Redactie I
U vraagt mij een inleidend artikel te wih-
Sen schrijven voor een jubileumnummer van
!het Amersfoortsch Dagblad, waarin artikelen
op verschillend gebied zullen worden opge-j
nomen, welk een overzicht geven van de
ontwikkeling van Amersfoort in de laatste j
25 jaren.
Gaarne voldoe ik aan uw verzoek, omdat j
dk in uw plan meen te mogen zien een stre-
ven om „Amersfoort aan de Amersfoorters"j
te brengen, de bedoeling dus om onze in- j
gezetenen te doen weien in hoofdtrekken
althans hoe belangrijke levensbelangen j
zijn behartigd; en onder dit woord zijn dan i
volgens uwe opvatting begrepen materieele
ên geestelijke waarden: handel en nijver-1
béid, land- en tuinbouw, mèt de uitbreiding j
der gemeente, naast onderwijs en kunst.
En het een en ander wenscht u dan te doen j
zien tegen een historisohen achtergrond', j
waardoor het mogelijk zal wezen een beeld j
te krijgen, waarvan de trekken scherper
uitkomen.
Kennen de Amersfoorters Amersfoort dan
niet? Als ik meen deze vraag voor een groot
deel ontkennend te moeten beantwoorden,
dan lijkt aulks allicht begrijpelijk ten aan
zien van de Nieuw-Amersfoorters een
groot deel van de bevolking, gelijk men zal
kunnen zien, als men de moeite neemt eens
na te gaan de aanwas der 'bevolking in deze
25 jaren en tochis de oer-Amersfoor-
ter, de hier geboren' en getogen „keienlrek-
flcer" 'beter op de hocgte van den groei en
de tegenwoordige samenstelling, meer be
kend met het eigenlijke wezen van de ge
meenschap, waarvan óók hij deel uitmaakt?
Dit gemis aan' kennis is te verklaren
verwijten richt ik dus aan niemand de
laatste 25 jaren brachten ons allerlei nieuwe
verlangens op speciaal ook gemeente
lijk bestuursgebied, en verwerkelijking
eïvan was binnen betrekkelijk korten"
tijd bereikbaar, omdat tengevolge van be-
De uitbreiding der gemeente.
Toen, nu meer dan een kwart eeuw ge
leden, de trek uit de groote steden naar
buiten aanving, heeft Amersfoort daarvan
niet geprofiteerd Het Gooi kwam tot ont
wikkeling, in hoofdzaak door vestiging van
Amsterdammers, maar bij Beam eindigde
de groei. Amersfoort bleef de oude pro
vincie-stad! Haar pracht binnen d'e wa!-
mirren werd gaarne geroemd en bewonderd,
maar haar schoone omgeving kon toen nog
geen voldoende waardeering vinden.
De oorzaken daarvan zijn moeilijk op te
sporen. Maar het mag wel waarschijnlijk
worden genoemd, dal de stad zelf daaraan
ook niet onschuldig is geweest. Want hetzelf
de, dat de vreemdeling 'binnen de walmu^
ren bekoorde, was de trots van den geboren
Amersfoorter en daarin ging hij zoozeer op,
dat al het andere voor hem beteekende>
„buiten", dat is: minderwaardig aan do
„stad En dat verschijnsel kwam niet alleen
hier voor, hei deed zich en doet zich nog
voor, overal waar een kleine stad op veel
historie kan bogen.
Van de „stad" ging toen dus geen drang
uit naar verruiming en verbreeding; naar
verhooging van de beteekenis in de rij der
steden; naar onderneming op hoop van
meer welvaart; naar aanraking van de nieu
we strocmingen der cultuur. En dit, niet-
:egenstaande de twee hoofdbronnen van
bestaan de tabak en de -textiel tot aan
den bodem waren uitgedroogd en zoowel
de gunstige ligging, als de sohoone omge
ving der plaats, haar de middelen in de
har.d gaf, om tot nieuwen bloei te geraken.
ZZa Jaargang No. 57
f f per week (met gratis rerrekcnng L' W I a%0 t I H R [Dv' IS 8 1 P bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstianbie.
'0.17., Olijke nummers „QE EEMLANDER"
1 0.0J. voordcclige bepalingen voor het adverleercn. bene
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. pnhrfrr"rnünn circulatre, bevattende de voorwaarden, wordt op
ARNHEMSCHE PQORTWAL 2 A. POSTWEKENING M*. 47910. TEL >'NT. 5t3. aanvraag toegezonden.
