AMERSFOORTSCh ÜAG8LA0 MANTELS DE EEMLANDER" EERSTE BLAD. BUITENLAND. FEUILLETON. ZELFBEDROG. 22e Jaargang No. 76 fiBOHHEMEHTSPRüS !*r 5 ™"n'en ,7' 7eR" foort 1 210. Idem (ranco per post t 3.per weck (met gratis verzekering tcpca oage'ukken) f 0.17®. afzonderlijke nummers 1 0.03. Vrijdag 28 Sepiember I923 DIRECTEUR-UITGEVER: J. 31 VALKHOFF, BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL 2 A. POSTREKENING N®. 47910. TEL INT 513. PRIJS DER mmrn met inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer f 0.25, dienstaanbie» dingen en Licidadigheids adve.tentien voor de helft der prijs- Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordccligc bepalingen voor Het adverleeren Eene circu'aire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. DUITSCHLAND. DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED. De intrekking der verordeningen betreffcr.de het lijdelijk verzet Berlijn, 2/ Sept. (W. B.) In aansluiting op de proclamatie van gisteren van den rijks president en de rijksregeering inzake het sta ken van het lijdelijk verzet zal nog heden de Jormeelc intrekking plaats hebben san alle verordeningen cn bepalingen, die ter uitvoering van dat verzet waren afgekondigd Aan den minister voor "de bezette gebieden is door de rijksregeering opdracht gegeven de leiding bij de verdere maatregelen, met name bij alle on derhandelingen, op zich te nemen. s De officieelc mcdcdeeling aan de geallieerden omtrent het einde van het lijdelijk verzet. Parijs, 27 Sept. (B. T. A.) Tot dusver heeft de Fransche regeering geen enkele offici- eele mededeeling van Duitschland ontvangen over de staking van het lijdelijk verzet. Brussel, 27 Sept (B. T. A.) De bladen berichten, dat de officieele mededeeling van het opgeven van 't lijdelijk verzet door het Duitschc rijk vanavond zal geschieden tegenover de Fransche cn Belgische vertegenwoordigers te" Berlijn. De rijkskanselier ontvangt de Entente-vertegenwoordigers. Berlijn, 27 Sept. (W. B.) Naar verschil lende avondbladen berichten, heeft de rijks kanselier hedenvoormiddag de vertegenwoor digers der geallieerden ontvangen en niet hen den politiekpn toestand besproken. De Fransche pers over de proclamatie van Ebert. De Fransche bladen meenen, dot de onaan gename stijl en de kribbige toon von Ebert's proclamatie aan de redevoeringen van Cuno doen denken. De Matin geeft de mêenir.g weer van een Rijksdag-lid, volgens wicn die toon een von Knilling te danken is. L Oeuvre noemt de proclamatie eer. r.ciof document. De president doet zijn bc-st erin de nederlaag tc bemantelen en de Duitsche eigen liefde tc sparen cn dat met behulp van midde len, die per slot ziin nood onderstrepen. Strcsc- mann had tenminste de volle verantwoordelijk heid aanvaard, zonder tc probecrcn daarvan ook maar iets af te wentelen op de bevolking van het Rijnland, noch op politieke partijen, noch op Duitsche staten. Ebert is aan het na- pleiten. Voor de Echo de Paris ligt de bc'eekenis van de proclamatie in den zin, waarin Ebert zegt: om het leven van het volk en van den staat te redden, zijn wij dus thans vcor de harde nood zakelijkheid geplaatst den strijd op tc geven. Daaruit volgt, zegt de Echo de Paris, dat Duitschland in de toekomst, evenals in het ver leden, het verdrag van Versailles slechts onder dwang zei uitvoeren. De Petit Pnrisien zegt te zullen wachten, tot dat het opgeven van het lijdelijk verzet uit doden blijkt, vóór het blad aan een verande ring in Duitschland's gedrag gelooft. Bovendien, vervolgt de Petit Parisic-n, hebben Frankrijk en Belgiè geen reden om in deze kwestie ook maar het geringste ongeduld ie toonen. Aangenamer relaties tusschen berettings-autoritciten' en be volking. Dusseldorp, 27 Sept. (B. T. A.) Er Is een zeer duidelijke ontspanning ingetreden in de betrekkingen tusschen de Duitsche ambtena ren cn dc bezettmgsautoriteitcn in de Roer. De directeur van de rijksbank te Dusseldorp is uit zich zelf aan den commandant voor het civiel bestuur komen voorstellen elke week een som in marken ter waarde von 10.500 francs te storten voor de behoeften der bezettingstroe pen te Dusseldorp Het voorstel is aangenomen. Denken wat waar, voelen wat schoon en wil len wat goed is PLATO. Er zullen nu te Dusseldorp geer. marken mcei in beslag genomen worden. Het post- en telegraafpersoneel te Mainz heeft vanochtend het werk hervat Een communistische protest staking. Dusseldorp, 27 Sept. (B. T. A.) De communistische agitatie in de Roer heeft plot seling een verentrustenden vorm aangenomen. De communisten hebben in de mijnen de alge meen* staking uitgeroepen. In 5 of 6 mijnen is het werk al gestaakt. De beweging is niet alleen tegen dc mijneigenaars gericht, maar eveneens tegen de bezettingstroepen. De communistische drijvers verklaren, dat, nu hel lijdelijk verzet opgegeven is, tot de directe actie over moet worden .gegaan en de Franschen met geweld uit het Roergebied worden gejaagd. D u s s o ld o r p, 27 S e p t. (B. T. A.) De door de communisten ontketende beweging is slechts een algemecne staking van '24 uur, als protest tegen het opgeven van het lijdelijk verzet; Het werk wordt morgenochtend hervat. DE BINNENLANDSCHE MOEILIJKHEDEN. Een civiel commissaris voor Pruisen. B e r 1 ij n, 2 7 Sept. (W. B.) Naar de avond bladen vernemen, zal voor den post van civiel .commissaris voor Pruisen waarschijnlijk minis ter Severing, Duitsch minister van binnenland- schc zaken, in aanmerking komen. Dc benoe ming wordt vandaag verwacht.» Waarom de uitzonderings toestand werd geproclameerd. B e r 1 ij n, 27 Sept. (W. B.) Over de motieven die tot het afkondigen van den uitzonderings toestand door de rijksregeering leidden, verne men de avondbladen, dat weliswaar op het oogenblik geen rekening behoeft te worden ge houden met een onmiddellijk dreigend gevaar, maar dat men het met het oog op den zeer ge spannen politicken toestand juist oordeelde evcntueele storingen tijdig te voorkomen. De snelheid, waarmee de verordening werd uitge vaardigd, bewijst, dat zij reeds iang voorbereid moet zijn geweest. Reeds tc Stuttgart cn op de conferentie met de vertegenwoordigers van het Roergebied verklaarde dc rijkskanselier, dat wie dezen slaat ten val wilde brengen, eerst moest bewijzen dot hij de sterkste was. B e r 1 ij n, 27 Sept. (W. B.) Het Berliner Tagcblott legt er den nadruk op, dot de over dracht der uitvoerende macht op den rijksweer- ministcr in het rijksgebied met algemecne stemmen geschiedde. Ook de socialistische mi nisters verklaarden er zich volgens het blad voor. De verschillende landen zijn het tevens eens met de maatregelen der rijksregeering Dc houding von Beieren. B e r 1 ij n, 2 7 Sept. (W. B.) D*» Duitsche boaden von spoorwegpersoneel wijzen hun leden erop, dat zij alleen aan dc verordeningen van dc grondwettige regecring hebben te ge hoorzamen. Alle bevelen van de zijde van de Beiczsche verkeersvereenigingen etc. moeten onvoorwaordeiijk worden afgewezen. B e r 1 ij n 2 7 Sept. (\V. B.) Dc avondbla den leggen er den had ruk op, dot de rijksregee ring met haar stop geenszins een oorlogsverkla ring aan Beieren wilde uitspreken. Dc Bciersche minister-president deelde hedenmorgen aan de rijksregeering mede, dat de Beiersche regeering juist von Kohr had benoemd, omdat zij van zijn invloed op de rechtsstaande elementen in Beieren het beste hoopt voor het bewaren der orde in Beieren. De Beiersche piemier zeide overtuigd te zijn, dat von Kahr zou toonen vol komen loyaal te zijn. Uit Kempen en Lindau zijn op zijn wensch rijksweertroepen naar München gedirigeerd om het garnizoen aldoor te versterken en elke Putschpoging van Hitier te voorkomen. Volgens de Berliner Zeitimg am Mittag stoot de Bciersche stoatsregeering in volkomen loyale verbinding met het rijkskabinet en ontkent zij beslist elke separatistische strekking van haar stappen. D.d. gisteren wordt uit Berlijn aan het Hbld. gemeld: Noor wij vernemen heeft de rijksregeering op grond van haar nieuwe verordening over dc proc!amatie vnn den uitzonderingstoestand voor het geheele rijksgebied, den commandant van de rijks weer in München. generaal von Lossow, tot hoor commissaris in München benoemd. In parlementairo kringen beschouwt men dit als een tegenzet tegenover dc benoeming van von Kohr door dc Beiersche regeering. Generaal von Lossow heeft daarop de door ven Kahr toege stane veertien vergaderingen van de notionoal- sociolisten verboden. De beide hedenmorgen te Berlijn cn München gepubliceerde regeeringsverklaringen karekteri- secrcn volkomen den ernstigen politieken toe stand van het rijk. Onmiddellijk na de afkon diging van den uitzonderingstoestand in Beie ren cn de benoeming van den heer von Kahr tot staatssecretaris-generaal heeft de rijksregee ring den uitzonderingstoestand voor het geheele Duitsche rijk geproclameerd en de uitvoerende macht van hc« rijk aan den rijksweerminister overgedragen. De verordening der rijksregee ring stelt de artikelen van de rijksgrondwet over de persoonlijke vrijheid, het briefgeheim enz. buiten werking en bedreigt hardelingen in strijd met de aanwijzingen van den militairen bevel hebber met zware straffen De bepalingen von hei strafwetboek ten aanzien von hoogverraad, brandstichting, samenscholingen enz. worden tot de doodstraf toe verscherpt. De verordening van de rijksregeering stemt dus wat den inhoud betreft ongeveer met die van de Beiersche regeering overeen en op het eerste gezicht zou men de afkondiging van d{rf% uitzonderingstoestand in Beieren voor een ui voering van het rijks-besluit kunnen aanzien. In werkelijkheid is de toestond echter anders. De Beiersche verordening is zonder voorkennis van de rijksregeering uitgevaardigd en kwam zeer onverwacht. Op het bericht van den Beier- schen maatregel is het rijkskabinet nog te mid dernacht bijeengekomen om over den toestand te beraadslagen. Als gevolg van de verordening van von Knilling is toen voor het geheele rijk dc uitzonderingstoestand afgekondigd. ,,L' HIRONDELLE" te|!8 Langstraat, Amersfoort. DASV1ES KSSISJES KïfVIDES? I SOItTECRIliU Correct© Sediening. Coulante Prijzen. Reeds deze uiterlijke geng van zaken zou bezorgdheid kunnen wekken en deze wordt niet verminderd dooi dc benoeming van den heer von Kahr tot aatssecretaris-gencraal. De heer von Kahr is indertijd uit dc regecrir.g getreden, omdat hij zijn tegonstand tegen de politiek oer rijksregeering niet wilde opgeven. Hij is de vertrouwensman der Bciersche mo- narchistèn en van cx-kroonprins Rupprecht van Beieren. Hij is dc leider van de z.g. „vader- landsrhe bonden", die op het oogenblik wel cenig verschil van mcening met do door Hitier geleide naticnaal-sociolistische strijdorganisa ties hebben, doch die toch in den grond onge twijfeld zeer dicht 1 j elkaar staan Voor de buitenlnndsche poli;niet onbedenkelijk is in de proclamatie der Beiersche rcgcering dc zin, dat het met de bezetters van het Roergebied gesloten veTdrag van Versailles door haar niet meer als bindend wordt beschouwd. Het afleg gen van een dergelijke verklaring is Uitsluitend een zaak van de rijksregeering, die alleen verantwoordelijk is voor de leiding der buitcn- landschc politiek. De rijksregeering verklaart, dat de afkondi ging van den uitzonderingstoestand voor het geheele rijk noodzakelijk is geworden in ver band met verschillende gebeurtenissen en stroomingen, evenals met de bedreigingen van links- cn rcchtsradicale zijdeverder in ver band met de mogelijkheid van een overslaan der separatistische stroomingen uit het bezette gebied en dc onlusten in Saksen. De Schupo ter beschikking van minister Gessier. De Ecrlijnsche veiligheidspolitie is in ver bond met den uitzonderingstoestand door den 1 politic-president ter besc nis king van den rijks minister van defensie geste'd. De verboden Hitler-vergaderingcn. München. 27 Sept. (W. B.j Na het uit vaardigen van het vei bod der tegen hedenavond belegde veertien vergaderingen der aanhangers van Hitier, begaf zich de voorzitter van het „Kampfverband" met den vertegenwoordiger der nationalistische arbeiderspartij naar den alge- meenen staatscommissaris von Kahr, om het verbod ongedaan le maken Hun bemoeiingen leverden evenwel geen resultaat op. Volgens een nadere beschikking van den algemeenen staats- commissnris zijn alle politieke vergaderingen benevens olie bijeenkomsten in de open lucht verboden. LucJcndorff ontkent een revolutie tc willen ontketenen. Berlijn, 27 Sept. (W. B.) Generaal Lu- dendórff deelde aan de Münchcner Neueste Nachrichten in verband met een uitlating van het correspondentieblad der Beiersche volks partij mee, dat hij er in de verste verte niet aan denkt in Beieren revolutie te maken. Alles wat hem door genoemd blad in de schoenen was geschoven, was uit de lucht gegrepen en vol komen ongegrond. Een Engclschc beschouwing over de benoeming- van een dictator in Beieren. Londen, 27 Sept. (R.). Reuter verneemt, dat, ofschoon bepaalde inlichtingen in gezagheb bende kringen te Londen ontbreken over den toestond in Duitschland, de benoeming van een dictator in Beieren in Duitschland uitgelegd wordt als een maatregel tegen dc communistische beweging. Hoewel men niet gelooft, dat cr een algemeene opstar.d in Duitschland ken worden verwacht, is men in verantwoordelijke kringen tc Londen zeer bezorgd over wat een voorteeken lijkt van dc verbrokkeling van Duitschland in kleine staten, met een algemeenen chaos, die daarop noodzakelijk moet volgen. BOTSING TUSSCHEN RECKTSRADICALEN EN ARBEIDERS. D r esd e n,27 S e p L (W. B.) Naar dc pers dienst van de Stnatskanselarij meedeelt, hebbèn te Annabcrg in den nacht op Donderdag bloe dige botsingen plaats gehad tusschen rcchts- radicalcn cn arbeiders. Pas na middernacht werd, het rustig. Totdusvej is bekend, dot een per soon is gedood, 25 personen ernstig en 20 licht gewend. Het goudagio op dc douanerechten. B e r 1 ij n, 2 7 Sep t. (W. B.) Van 29 Sept. tot en met 2 Oct. bedraagt het douddouanc- agio 5.189.999.900 ENGELAND. EEN REDE VAN BALDWIN. De verhouding tusschen Enge land cn Frankrijk. Londen, 27 Sept. (R.). In een rede tc Overstone bij Northampton verscheen Baldwin vanmiddag voor het eerst in het publiek sedert zijn ondeihoud met Poincnré Hij zeide, dat de groote behoefte van dc wereld thans was: vrede en een vredelievende geest. Hij trachtte den Europeeschcn toestand in dezen geest tc be handelen. Toen dc tegenwoordige regeering optrad, hcerschte er een atmosfeer van geres?r- veerdheid, bijna van wantrouwen tusschen Frankrijk cn Engeland. Tengevolge van het af treden van Bonar Law was deze niet in stnat geweest do tank van de verdrijving dezor atmos feer te voltooien, maar verklaarde Baldwin het grsprek met Pcincaré van verleden week had dc uitwerking gehad dc atmosfeer van ver trouwen, die ccnigcn tijd zoek was geweest, te helpen herstellen. Zoowel Parijs als Londen be seft thans het belang van dc entente, zonder welke een Eurcpcesche regeling veel moeilijker zou zijn. De beste hoop op een regeling lag in een goede verstandhouding tusschen Frankrijk en Engeland. Baldwin besloot met de mededee ling, dat de geheele kwestie van den toestand van de wereld en Europa overzien en besproken zo! worden in een der eerste zittingen vnn de rijk^conferentic. HET AFSCHEID VAN DEN PORTU- GEESCHEN GEZANT. Londen, 27 Sept. (N T. A. Draadloos). De nieuwe president van dc Portugeesche re publiek Texcira Gomes, vóór zijn benoemi Portugcecch gezant te Londen, zal Zondag na Portugal vertrekken. Gisteren gaf de Britse' regeering te zijner eere een afscheidsdiner, d< iotd Curzon presideerde. Deze wees er op, d in de geschiedenis van Potugnl als een goudc draad de verhouding van vriendschap en sc menwerking tusschen Portugal en Engelar loopt. Deze alliantie bestaat thans meer dr 150 jaren. Beide landen zijn aan dit verbor tiouw gebleven. En er is niet de minste twijf- zeide lord Curzon, dat waar dit verbond ree 150 jaar oud is, het niet zou blijven bestaan. ITALIË. HET CONFLICT MET GRIEKENLAND. Do Brilsche pers niet bijster in[ nomen met dc beslissing von gczantenreacL De ontvangst, die de Britsche pers ten de doet vallen aan de beslisAig van den geza tenraad inzake Janina is verre van hartelij In verscheidene bladen wordt critiek geoefer op het feit, dot de volledige som van 50 mill oen lire door de Grieken aan Italië moet v/ó. den betaald, ofschoon de veronachtzaming, d door de Grieksche regeering schijnt tc zijn oc den dag gelegd, naar behooren wordt gewac: merkt cn gecommenteerd. Hoewel er gevoel wordt, dot door den gezantenraad een stri! wettige interpretatie der condities is vasfg. steld en dat het besluit door de Grieken is aar vaard, laot men toch niet na er op te wijzen, df een hoofd-principe der Britsche wet onschük veronderstelt. Wanneer T\ct bewijs van het tc- decl niet geleverd is. Tóch drukt de pers e: haar voldoening over uit, dat de Italianen heden bezig zip Korfoe definitief te ontruimen. Een Itolinansch eskader blijft voorloopig in dc wateren van Korfoe. Rom 2 7 Sept. (B. T. A.). Het Italinan- sche eskader zal in de wateren van Korfoe blij ven, totdat de regeering de 50 millioen liie schadevergoeding, die Griekenland moet beta len, heeft ontvangen. Asquith over het optreden van Italië. Londen, 27 Sept. (R.). Asquith hcrit in de National Liberal Club een rede gehouden cn over de bezetting "van Korfoe gozegd In een tijd van vrede is het grondgebied van een kleine mogendheid met geweld bezet door een groote mogendheid, dóór middel van het bombardecren van een open stad, waarbij levens van onschuldigen verloren gingen. Dergelijke baldadigheden waren ook vroeger gepleegd cn de lei van Engeland was .ook niet heelemaal schoon, maar de quintess;nce was dit, dat He: doel van den Volkenbond juist was 'dergelijke doden in het vervolg onmogelijk te maken. Een Russische oud-consul uit het land gezet Rome, 27 Sept. (B. T. A.) De Corriere dltalia meldt, dat Alexicff, oud-consul van het Russische rijk, uit Italië is gezet, omdat hij gc- icgelde betrekkingen onderhield met de sovjets cn geheimzinnige bijeenkomsten hield, waarvan het voornaamste doel spionnage zou zijn POLEN. EXPORT EN IMPORT. Warschau, 26 Sept. (P. T. A.) De ex port van Polen bedroeg in het eerste halfjaar ven 1925 606.2 milheen francs goud bij een import van 572.9 millioen francs goud. Het export-surplus bedraagt derhalve 34 millioen francs. v BULGARIJE. DE REVOLUTIE. Sofia, 27 Sept. (B. T. A.) Het Buig. Tel Ag. meldt, dat de communistische beweging overal is onderdrukt, behalve in de omstreken van Bcrkowitza en Fercinandovo, waar de op slandelingen door troepen worden omsingeld PERZIE. NIEUWE AARDSCHOKKEN. Reuter meldt uit Teheran, dat de aardschok ken te Kei man zich herhaald en veel schad aangericht hebben. 't LAANTJE 3 naar het Noorsch vaii JOHAN BOJER door D. Logemanvan der Willigen. 17 Eihar Norby was dikwijls 7no streng in ziin oordeel geweest, vooral waar hot offici eele personen betrof. Hij hoorde tot die jeug dige generatie, die door bittere teleurstel lingen een hevig wantrouwen koesterde zoowel tegen denkbeelden als lieden die eens de geestdrift van hun jonge jaren had den opgewekt. En terwijl hij daar met de handen-voor zijn oogen op de sofa lag. zeido inwendig üe spottende stem. „Nu kan je eens toonen, hoe men hier op narde doen moet, Einar. Gebruik geen consideratie voor je familie, doe niet mee aan iets wat niet ge heel in tien haak is. zooals die openbare personen. Doe wat gedaan worden moet. Wat heb ip niet een succes gehad als je in de Studentencliib sprak over die openbare personen, die zich door dc stemming van het oogenblik laten mceslecpcn, en die dc bakens van hun geweten verzetten al naar mate 7.e met vrienden, of vreemden te doen hadden. E- ns heb je gezegd, dat een goede bedoeling toch geen verontschuldiging is. ant zij dronken hun oordeelsvermogen dronken aan toevallige stemmingen, en meenden, dat zij eerlijk waren, evenals de dronkaard meent, dot hij alleen nuchter is. Pas nu op! Wees nu niet laf' Doe nu vooral wat recht is Het kan toch zoo vrceselijk niet zijn om tegen je eigen vader tc getuigen, als ic in je recht bent.'' het zette hem gewoon het mes op de keel. Er scheen geen keus te zijn tusschen die twee mogelijkheden: laf te zijn, of naar huis te gaan en ongeluk te brengen over allen, die hem hef waren. Op oogenblikken. dat men een gewichtig besluit moet nemen, waarvan veel afhangt, laten zich altijd bedwelmende en verzwak kende stemmen h.ooren. „Te bent gek," sprak het in zijn binnenste. „Wat duivels heb jij met die zaak te maken? Je vader heeft maar één zoon in leven, en zal die zoon nu ziin vader in de gevangenis brengen? Weet je eigenlijk iets*van het geval af? Je ver beeldt je, dat je je dit en dat herinnert? En jc vader dan? Herinnert die zich niet wat hij doet? Is die misschien gewoon om schurkenstreken uit te halen? Onder iedere omstandigheid blijf bij je leest! Laat aan de rechtbank over wat het werk van de rechtbank is. en zorg maar eerst en \ooral, dat je jc examen doet!" Dit luchtte hem even op, maar toen hij weer opstond cn heen en weer ging loopen,' zag hij opnieuw dat komieke theater-mas ker met den witten baard, dat ergens in hem begon te gnjnzen: „Neen heusch, bemoei je er niet mee! Want ditmaal loop jc gevaar. Ditmaal geldt het je zelf, de jouwen. Maar praat zoo hard als jc kunt al - het menschen geldt, die je vreemd zijn. Declameer dan zoo, dat dc menschen er tranen van in de oogen krijgen. Maar nu? Iloud je stil. Blijf er buiten! Verstop je! En barst® liever een andermaal los als het iemand betreft die je niet aangaat. Wees een van die helden, die voor alles de waarheid voorstaan, waar je altijd zoo op gesmaald hebt!" I-lij werd steeds opgewondener. Hii streek herhaalde malen over ziin voorhoofd, vloog op cn liet zich door zijn gedachten mceslec pcn, terwijl alles in zijn hoofd draaide, 's Nachts had hij. door dezelfde gedachten vervolgd, bi:na geen oog toegedaan. „Nu moet jc besluiten vriendje Bedenk over twee dagen: Maar vergeet niet, dat het nu niet bepaald een heldendaad is als je je cr nu buiten houdt En dan doe je beter in het vervolg maar tc zwijgen, cn jc hoofd te buigen als er over recht cn waar heid gesproken wordt." Hij keek op zijn horloge. Over een paar uur ging de trein. Maar terwijl hij opstond om zijn valies te halen en te pakken, bleef hij weer besluiteloos staan. Want als zijn vader nu niet over te halen was? „Wat doe je dan? Het is beter, dat je vooruit weet wat je dan doen zult als je' je er nu toch eenmaal m mengen wilt." Zijn vader, de Norhy-hoeve met de golven de velden en het stille Mjöswater in den zomer, gleed voorbij zijn oogen. Getuigen? Met allen breken? Ongeluk over hen allen brengen? Op Norby zijn heerlijk thuis niet meer hebben? Hij viel op een stoel neer en zuchtte diep. "Neen, daartoe hen ik niet in staat." II. De pastorie lag niet ver van de Xorby- hoevt en de dag voor het verhoor dacht pre dikant Borring: „Fct is ecu loelijk, dom geval tusschen twee rechtschapen lieden. Als je hen eens tot een minlijke schikking trachtte te brengen?" „Ik ga vandaag eens-uit," zeide hij tegen zijn vrouw. „Is er iemand ziek?" vroeg zij. ..Ja" "-y „Waar ergens?" „Bij de steenbakkerij," zeide de predikant. Eu in zijn grijze ulster gehuld, met de roode -sjerp om hét lijf nam hij m zijn arreslcde plaats en liej^ bet roode fjord- paard je in zijn gewonen draf den weg op. Een -treurig gezicht wachtte hem bij de roode fabrieksgebouwen. De schoorstecneii rookten niet en zoowel deuren als vensters van het magazijn waren gesloten. „Arme man," dacht de predikant „als hij schuldig is, is het ongeluk tc groot om te dragen en is hij onschuldig dan is deze staat vari za ken de grootste getuige tegen hem. Die man moet opgebeurd worden." Wangen woonde nog in zijn mooie villa cn dc predikant steeg bij dc lichte voordeur af en trad de villa binnen. „Tik. tak" zeide een klokje in zijn geix>- lijsten kast tegen den muur. Uit een aan grenzende kamer klonk kindergeschrei en iie sussende stem van Wangen. Dan gaat de deur open en treedt Wangen binnen Hij was sterk vermagerd, zijn oogen droegen de sporen van verdriet en hij was bijna niet te herkennen. „Ons kleintje is van nacht gestorven,' zeide hij, toen hij was gaan zitten. „Het komt zonder twijfel door de melk van de moeder, die den laatsten tijd te veel te dragen, hcefl gehad." „Daarmee wil hij zeggen, dat dit ook Norby's schuld is,' dacht de predikant. .Het wordt tijd, dat je eens met hem praat." En hij zeide: „Beste Wangen wil je een ouden predikant een grooten dienst bewij zen? Wil je in mijn ar met rac naar Norby rijden?" Wangen stond onwillekeurig op. bracht de handen naar zijn hoofd en zeide ver baasd. „Naar Norby?" „Ja. We moeten die zaak de wereld uit zien te krijgen." "Wangen glimlachte en zijn oogen begon nen te glinsteren. „Is lfij eindelijk, bang geworden en zendt hi* nu den predikant?" Deze schudde het hoofd. „Ik kom uit eigen beweging, vriend. Eén ding wil ily je zeg gen: vergeven is \oor den onschuldige het gemakkelijkst. Toon dit nu! Ga met mij naar Norby en dan zeg ik: Knut ik moet eens met je praten, terwijl Wangen zal toe- hooren. Dan gaan we mot ons drieën in een kamer en dan zeg ik: Jullie, die elkaar in de gevangenis wilt hébben, jullie zijn beiden .schuldig. Reikt elkaar de hand. Ondertee- kent een stuk waarin beiden beloven deze zaak nooit meer te noemen en als we weer binnen, komen, zeg ik tegen de anderen: Het verhoor 7al geen plaats hebben. Want Wangen en Norby vinden, dat de overheid hier niets mee te maken heeft. Zi| zijn het samen eens geworden. En twee dagen later hebben de menschen vveer iets anders om over te praten en over een maand is alles vergeten. Kom verman je en ga met me mee naar Norby, Wangen?" Maar Wangen ging zitten en glimlachte een weinig onzeker. „En wie zal dan de twee duizend betalen waarvoor Norby aansprakelijk* is?" vroeg hii. De predikant stond oen beetje beteuterd te kijken, want hieraan had hij niet gedacht, en onwillekeurig streek hij met duim en wijsvinger over zijn neus. „Tja-a, lieve' hemel! De vrede tusschen twee menschen is meer waard dan twee duizend kronen, vooral als het op gevange nisstraf 'aankomt Ik zeg tegen Norby wacht eens.. als lk eens zeide: Als je vroeger geen borg gestaan hebt voor Wan gen doe het dan nu. Betaal dit nu maar, jc wordt er geen cent armer door. Ik ben overtuigd, dat mijn vriend Norby voor rede vatbaar is." (Wordt vervolgt.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1923 | | pagina 1