AMERSFOORTSCh ÜAG8LA0
MANTELS
DE EEMLANDER"
EERSTE BLAD.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
ZELFBEDROG.
22e Jaargang No. 76
fiBOHHEMEHTSPRüS !*r 5 ™"n'en ,7' 7eR"
foort 1 210. Idem (ranco
per post t 3.per weck (met gratis verzekering
tcpca oage'ukken) f 0.17®. afzonderlijke nummers
1 0.03.
Vrijdag 28 Sepiember I923
DIRECTEUR-UITGEVER: J.
31
VALKHOFF,
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2 A.
POSTREKENING N®. 47910. TEL INT 513.
PRIJS DER mmrn met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer f 0.25, dienstaanbie»
dingen en Licidadigheids adve.tentien voor de helft
der prijs- Voor handel en bedrijf bestaan zeer
voordccligc bepalingen voor Het adverleeren Eene
circu'aire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
De intrekking der verordeningen
betreffcr.de het lijdelijk verzet
Berlijn, 2/ Sept. (W. B.) In aansluiting
op de proclamatie van gisteren van den rijks
president en de rijksregeering inzake het sta
ken van het lijdelijk verzet zal nog heden de
Jormeelc intrekking plaats hebben san alle
verordeningen cn bepalingen, die ter uitvoering
van dat verzet waren afgekondigd Aan den
minister voor "de bezette gebieden is door de
rijksregeering opdracht gegeven de leiding bij
de verdere maatregelen, met name bij alle on
derhandelingen, op zich te nemen.
s De officieelc mcdcdeeling
aan de geallieerden omtrent
het einde van het lijdelijk
verzet.
Parijs, 27 Sept. (B. T. A.) Tot dusver
heeft de Fransche regeering geen enkele offici-
eele mededeeling van Duitschland ontvangen
over de staking van het lijdelijk verzet.
Brussel, 27 Sept (B. T. A.) De bladen
berichten, dat de officieele mededeeling van
het opgeven van 't lijdelijk verzet door het
Duitschc rijk vanavond zal geschieden tegenover
de Fransche cn Belgische vertegenwoordigers te"
Berlijn.
De rijkskanselier ontvangt de
Entente-vertegenwoordigers.
Berlijn, 27 Sept. (W. B.) Naar verschil
lende avondbladen berichten, heeft de rijks
kanselier hedenvoormiddag de vertegenwoor
digers der geallieerden ontvangen en niet hen
den politiekpn toestand besproken.
De Fransche pers over de
proclamatie van Ebert.
De Fransche bladen meenen, dot de onaan
gename stijl en de kribbige toon von Ebert's
proclamatie aan de redevoeringen van Cuno
doen denken. De Matin geeft de mêenir.g weer
van een Rijksdag-lid, volgens wicn die toon
een von Knilling te danken is.
L Oeuvre noemt de proclamatie eer. r.ciof
document. De president doet zijn bc-st erin de
nederlaag tc bemantelen en de Duitsche eigen
liefde tc sparen cn dat met behulp van midde
len, die per slot ziin nood onderstrepen. Strcsc-
mann had tenminste de volle verantwoordelijk
heid aanvaard, zonder tc probecrcn daarvan
ook maar iets af te wentelen op de bevolking
van het Rijnland, noch op politieke partijen,
noch op Duitsche staten. Ebert is aan het na-
pleiten.
Voor de Echo de Paris ligt de bc'eekenis van
de proclamatie in den zin, waarin Ebert zegt:
om het leven van het volk en van den staat te
redden, zijn wij dus thans vcor de harde nood
zakelijkheid geplaatst den strijd op tc geven.
Daaruit volgt, zegt de Echo de Paris, dat
Duitschland in de toekomst, evenals in het ver
leden, het verdrag van Versailles slechts onder
dwang zei uitvoeren.
De Petit Pnrisien zegt te zullen wachten, tot
dat het opgeven van het lijdelijk verzet uit
doden blijkt, vóór het blad aan een verande
ring in Duitschland's gedrag gelooft. Bovendien,
vervolgt de Petit Parisic-n, hebben Frankrijk en
Belgiè geen reden om in deze kwestie ook maar
het geringste ongeduld ie toonen.
Aangenamer relaties tusschen
berettings-autoritciten' en be
volking.
Dusseldorp, 27 Sept. (B. T. A.) Er Is
een zeer duidelijke ontspanning ingetreden in
de betrekkingen tusschen de Duitsche ambtena
ren cn dc bezettmgsautoriteitcn in de Roer. De
directeur van de rijksbank te Dusseldorp is
uit zich zelf aan den commandant voor het
civiel bestuur komen voorstellen elke week een
som in marken ter waarde von 10.500 francs
te storten voor de behoeften der bezettingstroe
pen te Dusseldorp Het voorstel is aangenomen.
Denken wat waar, voelen wat schoon en wil
len wat goed is
PLATO.
Er zullen nu te Dusseldorp geer. marken mcei
in beslag genomen worden.
Het post- en telegraafpersoneel te Mainz heeft
vanochtend het werk hervat
Een communistische protest
staking.
Dusseldorp, 27 Sept. (B. T. A.) De
communistische agitatie in de Roer heeft plot
seling een verentrustenden vorm aangenomen.
De communisten hebben in de mijnen de alge
meen* staking uitgeroepen. In 5 of 6 mijnen is
het werk al gestaakt. De beweging is niet alleen
tegen dc mijneigenaars gericht, maar eveneens
tegen de bezettingstroepen. De communistische
drijvers verklaren, dat, nu hel lijdelijk verzet
opgegeven is, tot de directe actie over moet
worden .gegaan en de Franschen met geweld
uit het Roergebied worden gejaagd.
D u s s o ld o r p, 27 S e p t. (B. T. A.) De door
de communisten ontketende beweging is slechts
een algemecne staking van '24 uur, als protest
tegen het opgeven van het lijdelijk verzet; Het
werk wordt morgenochtend hervat.
DE BINNENLANDSCHE MOEILIJKHEDEN.
Een civiel commissaris voor Pruisen.
B e r 1 ij n, 2 7 Sept. (W. B.) Naar de avond
bladen vernemen, zal voor den post van civiel
.commissaris voor Pruisen waarschijnlijk minis
ter Severing, Duitsch minister van binnenland-
schc zaken, in aanmerking komen. Dc benoe
ming wordt vandaag verwacht.»
Waarom de uitzonderings
toestand werd geproclameerd.
B e r 1 ij n, 27 Sept. (W. B.) Over de motieven
die tot het afkondigen van den uitzonderings
toestand door de rijksregeering leidden, verne
men de avondbladen, dat weliswaar op het
oogenblik geen rekening behoeft te worden ge
houden met een onmiddellijk dreigend gevaar,
maar dat men het met het oog op den zeer ge
spannen politicken toestand juist oordeelde
evcntueele storingen tijdig te voorkomen. De
snelheid, waarmee de verordening werd uitge
vaardigd, bewijst, dat zij reeds iang voorbereid
moet zijn geweest. Reeds tc Stuttgart cn op de
conferentie met de vertegenwoordigers van het
Roergebied verklaarde dc rijkskanselier, dat
wie dezen slaat ten val wilde brengen, eerst
moest bewijzen dot hij de sterkste was.
B e r 1 ij n, 27 Sept. (W. B.) Het Berliner
Tagcblott legt er den nadruk op, dot de over
dracht der uitvoerende macht op den rijksweer-
ministcr in het rijksgebied met algemecne
stemmen geschiedde. Ook de socialistische mi
nisters verklaarden er zich volgens het blad
voor. De verschillende landen zijn het tevens
eens met de maatregelen der rijksregeering
Dc houding von Beieren.
B e r 1 ij n, 2 7 Sept. (W. B.) D*» Duitsche
boaden von spoorwegpersoneel wijzen hun
leden erop, dat zij alleen aan dc verordeningen
van dc grondwettige regecring hebben te ge
hoorzamen. Alle bevelen van de zijde van de
Beiczsche verkeersvereenigingen etc. moeten
onvoorwaordeiijk worden afgewezen.
B e r 1 ij n 2 7 Sept. (\V. B.) Dc avondbla
den leggen er den had ruk op, dot de rijksregee
ring met haar stop geenszins een oorlogsverkla
ring aan Beieren wilde uitspreken. Dc Bciersche
minister-president deelde hedenmorgen aan de
rijksregeering mede, dat de Beiersche regeering
juist von Kohr had benoemd, omdat zij van zijn
invloed op de rechtsstaande elementen in
Beieren het beste hoopt voor het bewaren der
orde in Beieren. De Beiersche piemier zeide
overtuigd te zijn, dat von Kahr zou toonen vol
komen loyaal te zijn. Uit Kempen en Lindau
zijn op zijn wensch rijksweertroepen naar
München gedirigeerd om het garnizoen aldoor
te versterken en elke Putschpoging van Hitier
te voorkomen.
Volgens de Berliner Zeitimg am Mittag stoot
de Bciersche stoatsregeering in volkomen loyale
verbinding met het rijkskabinet en ontkent zij
beslist elke separatistische strekking van haar
stappen.
D.d. gisteren wordt uit Berlijn aan het Hbld.
gemeld:
Noor wij vernemen heeft de rijksregeering op
grond van haar nieuwe verordening over dc
proc!amatie vnn den uitzonderingstoestand voor
het geheele rijksgebied, den commandant van
de rijks weer in München. generaal von Lossow,
tot hoor commissaris in München benoemd. In
parlementairo kringen beschouwt men dit als
een tegenzet tegenover dc benoeming van von
Kohr door dc Beiersche regeering. Generaal von
Lossow heeft daarop de door ven Kahr toege
stane veertien vergaderingen van de notionoal-
sociolisten verboden.
De beide hedenmorgen te Berlijn cn München
gepubliceerde regeeringsverklaringen karekteri-
secrcn volkomen den ernstigen politieken toe
stand van het rijk. Onmiddellijk na de afkon
diging van den uitzonderingstoestand in Beie
ren cn de benoeming van den heer von Kahr
tot staatssecretaris-generaal heeft de rijksregee
ring den uitzonderingstoestand voor het geheele
Duitsche rijk geproclameerd en de uitvoerende
macht van hc« rijk aan den rijksweerminister
overgedragen. De verordening der rijksregee
ring stelt de artikelen van de rijksgrondwet over
de persoonlijke vrijheid, het briefgeheim enz.
buiten werking en bedreigt hardelingen in strijd
met de aanwijzingen van den militairen bevel
hebber met zware straffen De bepalingen von
hei strafwetboek ten aanzien von hoogverraad,
brandstichting, samenscholingen enz. worden tot
de doodstraf toe verscherpt.
De verordening van de rijksregeering stemt
dus wat den inhoud betreft ongeveer met die
van de Beiersche regeering overeen en op het
eerste gezicht zou men de afkondiging van d{rf%
uitzonderingstoestand in Beieren voor een ui
voering van het rijks-besluit kunnen aanzien. In
werkelijkheid is de toestond echter anders. De
Beiersche verordening is zonder voorkennis
van de rijksregeering uitgevaardigd en kwam
zeer onverwacht. Op het bericht van den Beier-
schen maatregel is het rijkskabinet nog te mid
dernacht bijeengekomen om over den toestand
te beraadslagen. Als gevolg van de verordening
van von Knilling is toen voor het geheele rijk
dc uitzonderingstoestand afgekondigd.
,,L' HIRONDELLE"
te|!8 Langstraat, Amersfoort.
DASV1ES
KSSISJES
KïfVIDES?
I SOItTECRIliU
Correct© Sediening.
Coulante Prijzen.
Reeds deze uiterlijke geng van zaken zou
bezorgdheid kunnen wekken en deze wordt
niet verminderd dooi dc benoeming van den
heer von Kahr tot aatssecretaris-gencraal.
De heer von Kahr is indertijd uit dc regecrir.g
getreden, omdat hij zijn tegonstand tegen de
politiek oer rijksregeering niet wilde opgeven.
Hij is de vertrouwensman der Bciersche mo-
narchistèn en van cx-kroonprins Rupprecht van
Beieren. Hij is dc leider van de z.g. „vader-
landsrhe bonden", die op het oogenblik wel
cenig verschil van mcening met do door Hitier
geleide naticnaal-sociolistische strijdorganisa
ties hebben, doch die toch in den grond onge
twijfeld zeer dicht 1 j elkaar staan Voor de
buitenlnndsche poli;niet onbedenkelijk is in
de proclamatie der Beiersche rcgcering dc zin,
dat het met de bezetters van het Roergebied
gesloten veTdrag van Versailles door haar niet
meer als bindend wordt beschouwd. Het afleg
gen van een dergelijke verklaring is Uitsluitend
een zaak van de rijksregeering, die alleen
verantwoordelijk is voor de leiding der buitcn-
landschc politiek.
De rijksregeering verklaart, dat de afkondi
ging van den uitzonderingstoestand voor het
geheele rijk noodzakelijk is geworden in ver
band met verschillende gebeurtenissen en
stroomingen, evenals met de bedreigingen van
links- cn rcchtsradicale zijdeverder in ver
band met de mogelijkheid van een overslaan
der separatistische stroomingen uit het bezette
gebied en dc onlusten in Saksen.
De Schupo ter beschikking
van minister Gessier.
De Ecrlijnsche veiligheidspolitie is in ver
bond met den uitzonderingstoestand door den
1 politic-president ter besc nis king van den rijks
minister van defensie geste'd.
De verboden Hitler-vergaderingcn.
München. 27 Sept. (W. B.j Na het uit
vaardigen van het vei bod der tegen hedenavond
belegde veertien vergaderingen der aanhangers
van Hitier, begaf zich de voorzitter van het
„Kampfverband" met den vertegenwoordiger der
nationalistische arbeiderspartij naar den alge-
meenen staatscommissaris von Kahr, om het
verbod ongedaan le maken Hun bemoeiingen
leverden evenwel geen resultaat op. Volgens een
nadere beschikking van den algemeenen staats-
commissnris zijn alle politieke vergaderingen
benevens olie bijeenkomsten in de open lucht
verboden.
LucJcndorff ontkent een revolutie
tc willen ontketenen.
Berlijn, 27 Sept. (W. B.) Generaal Lu-
dendórff deelde aan de Münchcner Neueste
Nachrichten in verband met een uitlating van
het correspondentieblad der Beiersche volks
partij mee, dat hij er in de verste verte niet aan
denkt in Beieren revolutie te maken. Alles wat
hem door genoemd blad in de schoenen was
geschoven, was uit de lucht gegrepen en vol
komen ongegrond.
Een Engclschc beschouwing
over de benoeming- van een
dictator in Beieren.
Londen, 27 Sept. (R.). Reuter verneemt,
dat, ofschoon bepaalde inlichtingen in gezagheb
bende kringen te Londen ontbreken over den
toestond in Duitschland, de benoeming van
een dictator in Beieren in Duitschland uitgelegd
wordt als een maatregel tegen dc communistische
beweging. Hoewel men niet gelooft, dat cr een
algemeene opstar.d in Duitschland ken worden
verwacht, is men in verantwoordelijke kringen
tc Londen zeer bezorgd over wat een voorteeken
lijkt van dc verbrokkeling van Duitschland in
kleine staten, met een algemeenen chaos, die
daarop noodzakelijk moet volgen.
BOTSING TUSSCHEN RECKTSRADICALEN
EN ARBEIDERS.
D r esd e n,27 S e p L (W. B.) Naar dc pers
dienst van de Stnatskanselarij meedeelt, hebbèn
te Annabcrg in den nacht op Donderdag bloe
dige botsingen plaats gehad tusschen rcchts-
radicalcn cn arbeiders. Pas na middernacht werd,
het rustig. Totdusvej is bekend, dot een per
soon is gedood, 25 personen ernstig en 20 licht
gewend.
Het goudagio op dc douanerechten.
B e r 1 ij n, 2 7 Sep t. (W. B.) Van 29 Sept.
tot en met 2 Oct. bedraagt het douddouanc-
agio 5.189.999.900
ENGELAND.
EEN REDE VAN BALDWIN.
De verhouding tusschen Enge
land cn Frankrijk.
Londen, 27 Sept. (R.). In een rede tc
Overstone bij Northampton verscheen Baldwin
vanmiddag voor het eerst in het publiek sedert
zijn ondeihoud met Poincnré Hij zeide, dat de
groote behoefte van dc wereld thans was: vrede
en een vredelievende geest. Hij trachtte den
Europeeschcn toestand in dezen geest tc be
handelen. Toen dc tegenwoordige regeering
optrad, hcerschte er een atmosfeer van geres?r-
veerdheid, bijna van wantrouwen tusschen
Frankrijk cn Engeland. Tengevolge van het af
treden van Bonar Law was deze niet in stnat
geweest do tank van de verdrijving dezor atmos
feer te voltooien, maar verklaarde Baldwin
het grsprek met Pcincaré van verleden week
had dc uitwerking gehad dc atmosfeer van ver
trouwen, die ccnigcn tijd zoek was geweest, te
helpen herstellen. Zoowel Parijs als Londen be
seft thans het belang van dc entente, zonder
welke een Eurcpcesche regeling veel moeilijker
zou zijn. De beste hoop op een regeling lag in
een goede verstandhouding tusschen Frankrijk
en Engeland. Baldwin besloot met de mededee
ling, dat de geheele kwestie van den toestand
van de wereld en Europa overzien en besproken
zo! worden in een der eerste zittingen vnn de
rijk^conferentic.
HET AFSCHEID VAN DEN PORTU-
GEESCHEN GEZANT.
Londen, 27 Sept. (N T. A. Draadloos).
De nieuwe president van dc Portugeesche re
publiek Texcira Gomes, vóór zijn benoemi
Portugcecch gezant te Londen, zal Zondag na
Portugal vertrekken. Gisteren gaf de Britse'
regeering te zijner eere een afscheidsdiner, d<
iotd Curzon presideerde. Deze wees er op, d
in de geschiedenis van Potugnl als een goudc
draad de verhouding van vriendschap en sc
menwerking tusschen Portugal en Engelar
loopt. Deze alliantie bestaat thans meer dr
150 jaren. Beide landen zijn aan dit verbor
tiouw gebleven. En er is niet de minste twijf-
zeide lord Curzon, dat waar dit verbond ree
150 jaar oud is, het niet zou blijven bestaan.
ITALIË.
HET CONFLICT MET GRIEKENLAND.
Do Brilsche pers niet bijster in[
nomen met dc beslissing von
gczantenreacL
De ontvangst, die de Britsche pers ten de
doet vallen aan de beslisAig van den geza
tenraad inzake Janina is verre van hartelij
In verscheidene bladen wordt critiek geoefer
op het feit, dot de volledige som van 50 mill
oen lire door de Grieken aan Italië moet v/ó.
den betaald, ofschoon de veronachtzaming, d
door de Grieksche regeering schijnt tc zijn oc
den dag gelegd, naar behooren wordt gewac:
merkt cn gecommenteerd. Hoewel er gevoel
wordt, dot door den gezantenraad een stri!
wettige interpretatie der condities is vasfg.
steld en dat het besluit door de Grieken is aar
vaard, laot men toch niet na er op te wijzen, df
een hoofd-principe der Britsche wet onschük
veronderstelt. Wanneer T\ct bewijs van het tc-
decl niet geleverd is. Tóch drukt de pers e:
haar voldoening over uit, dat de Italianen heden
bezig zip Korfoe definitief te ontruimen.
Een Itolinansch eskader blijft
voorloopig in dc wateren van
Korfoe.
Rom 2 7 Sept. (B. T. A.). Het Italinan-
sche eskader zal in de wateren van Korfoe blij
ven, totdat de regeering de 50 millioen liie
schadevergoeding, die Griekenland moet beta
len, heeft ontvangen.
Asquith over het optreden
van Italië.
Londen, 27 Sept. (R.). Asquith hcrit in
de National Liberal Club een rede gehouden cn
over de bezetting "van Korfoe gozegd
In een tijd van vrede is het grondgebied van
een kleine mogendheid met geweld bezet door
een groote mogendheid, dóór middel van het
bombardecren van een open stad, waarbij levens
van onschuldigen verloren gingen. Dergelijke
baldadigheden waren ook vroeger gepleegd cn
de lei van Engeland was .ook niet heelemaal
schoon, maar de quintess;nce was dit, dat He:
doel van den Volkenbond juist was 'dergelijke
doden in het vervolg onmogelijk te maken.
Een Russische oud-consul uit het land gezet
Rome, 27 Sept. (B. T. A.) De Corriere
dltalia meldt, dat Alexicff, oud-consul van het
Russische rijk, uit Italië is gezet, omdat hij gc-
icgelde betrekkingen onderhield met de sovjets
cn geheimzinnige bijeenkomsten hield, waarvan
het voornaamste doel spionnage zou zijn
POLEN.
EXPORT EN IMPORT.
Warschau, 26 Sept. (P. T. A.) De ex
port van Polen bedroeg in het eerste halfjaar
ven 1925 606.2 milheen francs goud bij een
import van 572.9 millioen francs goud. Het
export-surplus bedraagt derhalve 34 millioen
francs.
v BULGARIJE.
DE REVOLUTIE.
Sofia, 27 Sept. (B. T. A.) Het Buig. Tel
Ag. meldt, dat de communistische beweging
overal is onderdrukt, behalve in de omstreken
van Bcrkowitza en Fercinandovo, waar de op
slandelingen door troepen worden omsingeld
PERZIE.
NIEUWE AARDSCHOKKEN.
Reuter meldt uit Teheran, dat de aardschok
ken te Kei man zich herhaald en veel schad
aangericht hebben.
't LAANTJE 3
naar het Noorsch
vaii
JOHAN BOJER
door
D. Logemanvan der Willigen.
17
Eihar Norby was dikwijls 7no streng in
ziin oordeel geweest, vooral waar hot offici
eele personen betrof. Hij hoorde tot die jeug
dige generatie, die door bittere teleurstel
lingen een hevig wantrouwen koesterde
zoowel tegen denkbeelden als lieden die
eens de geestdrift van hun jonge jaren had
den opgewekt. En terwijl hij daar met de
handen-voor zijn oogen op de sofa lag. zeido
inwendig üe spottende stem. „Nu kan je eens
toonen, hoe men hier op narde doen moet,
Einar. Gebruik geen consideratie voor je
familie, doe niet mee aan iets wat niet ge
heel in tien haak is. zooals die openbare
personen. Doe wat gedaan worden moet.
Wat heb ip niet een succes gehad als je in
de Studentencliib sprak over die openbare
personen, die zich door dc stemming van
het oogenblik laten mceslecpcn, en die dc
bakens van hun geweten verzetten al naar
mate 7.e met vrienden, of vreemden te doen
hadden. E- ns heb je gezegd, dat een goede
bedoeling toch geen verontschuldiging is.
ant zij dronken hun oordeelsvermogen
dronken aan toevallige stemmingen, en
meenden, dat zij eerlijk waren, evenals de
dronkaard meent, dot hij alleen nuchter is.
Pas nu op! Wees nu niet laf' Doe nu vooral
wat recht is Het kan toch zoo vrceselijk
niet zijn om tegen je eigen vader tc getuigen,
als ic in je recht bent.''
het zette hem gewoon het mes op de keel.
Er scheen geen keus te zijn tusschen die
twee mogelijkheden: laf te zijn, of naar huis
te gaan en ongeluk te brengen over allen,
die hem hef waren.
Op oogenblikken. dat men een gewichtig
besluit moet nemen, waarvan veel afhangt,
laten zich altijd bedwelmende en verzwak
kende stemmen h.ooren. „Te bent gek," sprak
het in zijn binnenste. „Wat duivels heb jij
met die zaak te maken? Je vader heeft
maar één zoon in leven, en zal die zoon nu
ziin vader in de gevangenis brengen? Weet
je eigenlijk iets*van het geval af? Je ver
beeldt je, dat je je dit en dat herinnert? En
jc vader dan? Herinnert die zich niet wat
hij doet? Is die misschien gewoon om
schurkenstreken uit te halen? Onder iedere
omstandigheid blijf bij je leest! Laat aan
de rechtbank over wat het werk van de
rechtbank is. en zorg maar eerst en \ooral,
dat je jc examen doet!"
Dit luchtte hem even op, maar toen hij
weer opstond cn heen en weer ging loopen,'
zag hij opnieuw dat komieke theater-mas
ker met den witten baard, dat ergens in hem
begon te gnjnzen: „Neen heusch, bemoei je
er niet mee! Want ditmaal loop jc gevaar.
Ditmaal geldt het je zelf, de jouwen. Maar
praat zoo hard als jc kunt al - het menschen
geldt, die je vreemd zijn. Declameer dan
zoo, dat dc menschen er tranen van in de
oogen krijgen. Maar nu? Iloud je stil. Blijf
er buiten! Verstop je! En barst® liever een
andermaal los als het iemand betreft die je
niet aangaat. Wees een van die helden, die
voor alles de waarheid voorstaan, waar je
altijd zoo op gesmaald hebt!"
I-lij werd steeds opgewondener. Hii streek
herhaalde malen over ziin voorhoofd, vloog
op cn liet zich door zijn gedachten mceslec
pcn, terwijl alles in zijn hoofd draaide,
's Nachts had hij. door dezelfde gedachten
vervolgd, bi:na geen oog toegedaan.
„Nu moet jc besluiten vriendje Bedenk
over twee dagen: Maar vergeet niet, dat
het nu niet bepaald een heldendaad is als
je je cr nu buiten houdt En dan doe je
beter in het vervolg maar tc zwijgen, cn jc
hoofd te buigen als er over recht cn waar
heid gesproken wordt."
Hij keek op zijn horloge. Over een paar
uur ging de trein. Maar terwijl hij opstond
om zijn valies te halen en te pakken, bleef
hij weer besluiteloos staan. Want als zijn
vader nu niet over te halen was?
„Wat doe je dan? Het is beter, dat je
vooruit weet wat je dan doen zult als je' je
er nu toch eenmaal m mengen wilt."
Zijn vader, de Norhy-hoeve met de golven
de velden en het stille Mjöswater in den
zomer, gleed voorbij zijn oogen. Getuigen?
Met allen breken? Ongeluk over hen allen
brengen? Op Norby zijn heerlijk thuis niet
meer hebben?
Hij viel op een stoel neer en zuchtte diep.
"Neen, daartoe hen ik niet in staat."
II.
De pastorie lag niet ver van de Xorby-
hoevt en de dag voor het verhoor dacht pre
dikant Borring: „Fct is ecu loelijk, dom
geval tusschen twee rechtschapen lieden. Als
je hen eens tot een minlijke schikking
trachtte te brengen?"
„Ik ga vandaag eens-uit," zeide hij tegen
zijn vrouw.
„Is er iemand ziek?" vroeg zij.
..Ja" "-y
„Waar ergens?"
„Bij de steenbakkerij," zeide de predikant.
Eu in zijn grijze ulster gehuld, met de
roode -sjerp om hét lijf nam hij m zijn
arreslcde plaats en liej^ bet roode fjord-
paard je in zijn gewonen draf den weg op.
Een -treurig gezicht wachtte hem bij de
roode fabrieksgebouwen. De schoorstecneii
rookten niet en zoowel deuren als vensters
van het magazijn waren gesloten. „Arme
man," dacht de predikant „als hij schuldig
is, is het ongeluk tc groot om te dragen en
is hij onschuldig dan is deze staat vari za
ken de grootste getuige tegen hem. Die man
moet opgebeurd worden."
Wangen woonde nog in zijn mooie villa
cn dc predikant steeg bij dc lichte voordeur
af en trad de villa binnen.
„Tik. tak" zeide een klokje in zijn geix>-
lijsten kast tegen den muur. Uit een aan
grenzende kamer klonk kindergeschrei en
iie sussende stem van Wangen. Dan gaat
de deur open en treedt Wangen binnen Hij
was sterk vermagerd, zijn oogen droegen
de sporen van verdriet en hij was bijna
niet te herkennen.
„Ons kleintje is van nacht gestorven,'
zeide hij, toen hij was gaan zitten. „Het
komt zonder twijfel door de melk van de
moeder, die den laatsten tijd te veel te
dragen, hcefl gehad."
„Daarmee wil hij zeggen, dat dit ook
Norby's schuld is,' dacht de predikant. .Het
wordt tijd, dat je eens met hem praat."
En hij zeide: „Beste Wangen wil je een
ouden predikant een grooten dienst bewij
zen? Wil je in mijn ar met rac naar Norby
rijden?"
Wangen stond onwillekeurig op. bracht
de handen naar zijn hoofd en zeide ver
baasd. „Naar Norby?"
„Ja. We moeten die zaak de wereld uit
zien te krijgen."
"Wangen glimlachte en zijn oogen begon
nen te glinsteren.
„Is lfij eindelijk, bang geworden en zendt
hi* nu den predikant?"
Deze schudde het hoofd. „Ik kom uit eigen
beweging, vriend. Eén ding wil ily je zeg
gen: vergeven is \oor den onschuldige het
gemakkelijkst. Toon dit nu! Ga met mij
naar Norby en dan zeg ik: Knut ik moet
eens met je praten, terwijl Wangen zal toe-
hooren. Dan gaan we mot ons drieën in een
kamer en dan zeg ik: Jullie, die elkaar in
de gevangenis wilt hébben, jullie zijn beiden
.schuldig. Reikt elkaar de hand. Ondertee-
kent een stuk waarin beiden beloven deze
zaak nooit meer te noemen en als we weer
binnen, komen, zeg ik tegen de anderen:
Het verhoor 7al geen plaats hebben. Want
Wangen en Norby vinden, dat de overheid
hier niets mee te maken heeft. Zi| zijn het
samen eens geworden. En twee dagen
later hebben de menschen vveer iets anders
om over te praten en over een maand is
alles vergeten. Kom verman je en ga met
me mee naar Norby, Wangen?"
Maar Wangen ging zitten en glimlachte
een weinig onzeker.
„En wie zal dan de twee duizend betalen
waarvoor Norby aansprakelijk* is?" vroeg
hii.
De predikant stond oen beetje beteuterd
te kijken, want hieraan had hij niet gedacht,
en onwillekeurig streek hij met duim en
wijsvinger over zijn neus.
„Tja-a, lieve' hemel! De vrede tusschen
twee menschen is meer waard dan twee
duizend kronen, vooral als het op gevange
nisstraf 'aankomt Ik zeg tegen Norby
wacht eens.. als lk eens zeide: Als je
vroeger geen borg gestaan hebt voor Wan
gen doe het dan nu. Betaal dit nu maar,
jc wordt er geen cent armer door. Ik ben
overtuigd, dat mijn vriend Norby voor rede
vatbaar is."
(Wordt vervolgt.)