MAF LEOPOLD
"•jy AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE eemlander"
TWEEDE BLAD.
BINNENLAND,
't LAANTJE 3
FEUILLETON.
ZELFBEDROG.
DE KONINGIN-MOEDER TE HEERLEN.
Een bezoek aan het groote
ziekenhuis der mijnstreek.
Dinsdagmiddag bracht de Koningin-Moeder
begeleid door jhr. A. van Tels, .Kamerheer, en
Freule van de Poll, Hofdame, per auto een
bezoek aan het St. Josephs-zie^èt^huis te Heer
len, her groote ziekenhuis derMijnstreek.
Aon den met bloemen en planten versierden
ingang werd H. M. ontvangen door den voor
zitter van het College van Regenten, den heer
\V. Schweitzer, directeur der Steenkolenmijn
„Laura Vereeniging", en den geneeshee]r-
directeur, dr. L. Crobach.
Na de verwelkoming boden de oudste doch-
terLjcs van voorzitter en geneesheer-directeur
H. M. een tuil van witte rozen. aan.
Hierna begaf het hooge gezelschap zich naar
de Regentenkamer, waar de aanwezige leden
van het College van Regenten,Mgr. dr. Poqls,
Mgr. Driesen, deburgemeester vólt Heerlen,
mr. Waszink, de Rector, de Moeder-Overste,
de aan het ziekenhuis verbonden doktoren en
hunne echtgenooten aan H. M., werden voor
gesteld.
Onmiddellijk daarna ving een rondgangonn
door alle ziekenzalen, de kapel, Röntgeninrich-
ting, het Zanderinstituut r het lpborotopum,
enz. waarbij H. M. begeleid werddoor den
geneesheer-directeur.
H. M. stelde tot in bijzonderheden belang ir»
den bouw, de inrichting en de verpleging. Zij
gaf bij voortduring blijk dit onaenverp te be-
heerschen. Vooral den nieuwbouw met zijn mo
derne kinder- en zuigeljngenafdeeling pchonk
zij hare volle aandpeht.
De rondwandeling duurde meer dan twee
uren.
Bij het afscheid verklaarde H. M. zich bij
herhaling zeer voldaan over haar bezoek.
Op het voorplein vun het ziekenhuis hadden
dc Zusters, de leerling-verpleegsters en het
overige personeel zich opgesteld. Hartelijk toe
gejuicht door allen vertrok de hoogo.gast met
gevolg weder naar Valkenburg.
(Hbld.)
DIPLOMATIEKE VERTEGENWOORDIGING.
Onze gezant in Brazilië.
Naar wij vernemen zal de Nederlandsche^ ge-
zont ip Brazilië, mr. T. B. I?Ieijte, die thans, met
verlof te 's Gravcnhage vertoeft, den 27cn de
zer naar zijn post te Rip-de-Joneiro terugkce-
rcru
DE REGEERINGSPLANNEN.
Een adres van het Algemeen
Ned. Vakverbond.
Namens het Algemeen Nederlandsch Vakver
bond is het volgende adres aan de Tweede
Kamer gericht
Met buitengewone verbazing en ontstemming
namen zij (dc 79,428 meerderjarige Nederlan
ders, die dit petionnement hebben onderteekend,
dat onderbroken is om niet in verwarring te
raken met het petionnement van S. D. A. P.'
en N. V. V.) kennis van de pionnen der regee
ring.
De regeeriiïg wil op 1 Januari as. de Vloot
wet in werking doen treden. Tegelijkertijd ver
nemen zij, dot er een tekort in de Staatsfinan
ciën is van ongeveer 120 millioen gulden. Als
de plannen der Vlootwet worden verwezenlijkt,
vermeerdert dit tekort.
Nu zal er blijkbaar bezuinigd worden op het
onderwijs, de volksgezondheid, de sociale wet
geving, werkloosheidsvoorziening, enz. enz.
Maar ook op het loon van het overheidsperso
neel en spoorwegpersoneel.
Omdat hierdoor het volksbestaan wordt ge
troffen op zoo ernstige wijze, daardoor tevens
het sociale werk vai^ jaren in gevaar wordt ge
bracht, dringen ondergeteekenden er met den
meesten nadruk bij Uwe Kamer op aan, deze
plannen der regeering niet goed te keuren.
DE VLOOTWET.
Groote drukte op het
Binnenhof.
Men meldt ons uit den Haag
In verband met de Kamerzitting, waarin een
aanvang werd gemaakt met de Interpellotie-
Tfpelstra, heerschte gistermiddag een buiten
gewone drukte op het BinneïiKof.
Reeds lang voor de opening van de zitting
had ?ich een lange file van gegadigden voor
de publieke tribune opgesteld, waarvan natuur
lijk het grootste gedeelte moest worden teleur
gesteld. Qok de gereserveerde tribune was ge
vuld met i)elangsté]lendci\ terwijl ook vanuit
de loges de beraadslagingen door een aarital
personen' wéVdën gevolgd. In één "der lojjes
woonden o.a. de Indische prinsen met hun tal
rijk gevolg. het] "begin der vergadering bij.
Op het Binnenhof, trok vooral do aankomst
der verschillende Kamerleden veel belangstel
ling en door verschillende persfotografen toer
den opnamen gemaakt. Do heer Troelstro werd
bij aankomst van alle zijden begroet.
Ook gedurende de zitting bleven ecnige hon
denden personen op het Binnenhof verzameiy.
Demonstratie van revolutionairen.
De landelijke meeting en demonstratie, wclké
gistermiddag als agitatie tegen de Vlootwet
in de Residentie waren georganiseerd' door het
Agitaticrcomité, bestaande uit het N. A. S., de
Comm. Partij en de Federatie van Sociaal-
Anarchisten, werden door ongeveer 2000 per
sonen bezocht, van wie een duizend waren mee
gekomen met een extra-trein van Amsterdam.
Ook waren eenige honderdtallen per rijwiel ge
komen. Tal van organisaties uit Delft, Dor-
diecht, .Gouda, Leiden, Utrecht, Schiedam en.
andere plaatsen.
Om I uur 's middags ving in het Volksge
bouw aan de Prinsegracht de meeting aan, die
onder leiding stond van den Ten secretaris van
het N. A. S., den heer Th. J. Dissel. Als spre
kers voerden het woord de heeren De Boer,
Amsterdam (Fed. van Soc. Anarch.), Kitsz (N.
A. S.) uit Amsterdam en L. de Visser (Comm.
Partij).
Het werd de schuld van de arbeidersklasse
genoemd, dat vandaag de bourgeoisie in Den
Hoog de zegevlag kon Kijschen om hare moord
plannen door te zetten. De vlootwet werd ge
schetst als de opmarsch van het kapitalisme,
die met zich medebrengt de slavernij der ar
beidersklasse.
Er werd op gewezen, dat de meeste aanwe
zigen op deze vergadering Amsterdqmmers wa
ren, wat een schande werd genoemd voor de
Heaagschb arbeiders.
De vergadering nam een motie aan, waarin
krachtig wordt geprotesteerd tegen de behande
ling van het vloptwotyontwerp, ondanks het feit,
dat zeer groote' doelen van het Nederlandsche
volk daartegen ernstig in verzet zijn gekomen,
en in welke motie wordt geëischt:
le. onmiddellijke intrekking van het ont
werp-vlootwet;
2e. annuleerjng yan alle begrootingsposten,
welke voor militaire doeleinden zijn voorgesteld;
3. .afschaffing van leger en vloot
4. onmiddellijke opzegging van alle interna
tionale overeenkomsten, voor zoover deze vor
Nederland oorlogsgevaar inhouden
5. onmiddellijke invrijheidstelling van alle
politieke gevangenen, waarbij inbegrepen zijn
dc dienstweigeraars, zoowel in Indie els in Ne
derland
6. intrekking van alle voorstellen, welke ver
slechtering inhouden voor de pe.rsoneelen der
openbare diensten en overige groepen van de
hoofd- en handarbeiders;
7. het vote^ren yan afdoende bedrogen, be-
noodigd ter /werkloosheidsverzorging, waarbij
verschaffing/van productief werk tegen de gel
dende loonon, in overleg met de betrokken vak
organisaties der arbeiders vast te stellen, op
,dcn voorgrond dient te staan;
8. afdoende verzorging der ouden van dogen;
9. het/nemen van alle verdere maatregelen,
welke noodig zijn pm de sociale nooden van
die dealen van het Nederlandsche volk te leni
gen, die tot de hoofd- en handarbeiders be-
ho.oren.
In de motie wordt ten slotte besloten alle
doeltreffende middelen toe te passen ter door-
vqèring dezer eischen, voor welk doel een ge
meenschappelijk én daadwerkelijk optreden van
alle daarvoor in aanmerking komende organi'
saties van de hoofd- en handarbeiders dringend
noodzakelijk wordt geacht.
Optocht en domonstratie.
Hierna stelde men zich op de Prinsegracht
op, teneinde met ontplooide banieren een op
tocht te houden langs Prinsengracht, Lijnbaan,
ZAV. Binnensingel, Noordwal, Prinsessewal,
Hoogewal, Mauritskade, Parkstraat, Voorhout,,
Kneuterdijk, Plaats, Gevangenpoort, Kapels-
bru£, Spui, Amsterd Veerkade, Stille Veerka
de;' waar de stoet ontbonden werd.
Aan de demonstratie namen 110 organisa
ties deel, tezamen vertegenwoordigende 15,000
leden.
De démonstratie heeft In volmaakte orde
plaats gehad onder het zingen van de „Inter
nationale" en anarchistische liederen. Uitroepen
van kwalificaties aan het adres van den heer
Colijn werden niet gespaard. Zoo hoorde men:
„Wat moet onze leuze zijn? „Colijn, verdwijn."
„Wie moet verbranden in de kokende olie?
Colijn!„Piet Hein stal een zilvervloot, Colijn
steelt je lui zilver om er een vloot van te bou
wen!" en meer dergelijke fraaiheden.
Op het Binnenhof stond tijdens de demon
stratie een detachement bereden politie opge
steld ondér commando van een hoofdinspecteur
Snethlage. Het was niemand, ook niet gewone
wandelaars, geoorloofd het Binnenhof te betre
den, als gevolg van het verbod, een adres aan
de Kamer te komen aanbieden.
Toen de rtoét het Buitenhof gepasseerd was,
werd dc toegang weder vrij.
DE STOPZETTING VAN DEN POST
CHEQUE- EN GIRODIENST.
Dagvaarding van het Rijk.
Mr. R. C. Bakhuizen van den Brink had per
deurwaariJersexploit aan den directeur van het
postkantoor te Haarlem laten aanzeggen, dat
hij II October een gedeelte van zijn giro-gel
den opeischte.
Gistermorgen had de aanbieding van de
cheque plaats, die echter niet werd uitbetaald.
Mr. Bakhuizen van dén Brink zo] nu het Rijk
dagvaarden.
Vragen van Mr. Rink.
De volgende vragen zijn gesteld door het
Eerste Kamerlid, den heer Rink, aan den Minis
ter van Waterstaat, in zake den postcheque- en
girodienst.
1. Zou de heer Minister toillen mededeelen
aan welke Bepaling, naa1 zyn meerving, de be
voegdheid ontleend wordt om den postohèque-
en girodienst voor onbepaalden tijd te sluiten
2. Erkent de heer Minister, dat de Staat
schuldenaar is van het tegoed der" -rekening
houders
Zoo ja, aoht Zijn Excellentie het behoorlijk,
dat deze in gebreke zijnde schuldenaar tot zijn
schuldeischers spreekt in termen en hun een
zijdig voorwaarden stelt voor het afbetalen van
zijn schuld, als vervat in de Inlichtingen, welke
de postcheque- en girodienst voor de rekening
houders het licht heeft doen zien
3. Beschouwt de heer Minister deze .sluiting
van,den dienst als het „zeer spoedig einde" van
den „ongewenschten" toestand in dezen
Zoo neen, wat gaf dan grond voor het op
wekken .van .deze verwachting en wélke, toen
niet voorzienbare, omstandigheden hebben aan
die verwachting den bodem ingeslagen?
4. Zou de heer Minister thans niet het
„scherp omlijnd beeld" vun het toekomstig her
stel willen geven, dat Zijn Excellence op 26
September j.l., in antwoord op een vraag van
den ,heer Van Braambeek, verklaarde „eerst
daags" in staat te zullen z\jn te verstrekken
5. 'Wil de heer Minister niet van de inge
treden stagnatie gebruik maken, om tot den ge-
decentraliseerden dienst van vroeger terug te
keeren Althans, om naar de wervschelijkheid
daarvan een geheel onbevooroordeeld onder
zoek te doen instellen door personen, die aan
de ernstige belang'en in dezen van 't publiek de
hun toekomende waarde hechten
AMBTENAARSSALARISSEN.
ons aldus de commissie ten goede, indien
wij ons afvragen, sedert wanneer plechtig af
gelegde beloften moreel, hem die ze aflegde,
niet meer binden. De belofte aan de op 1 Juli
1922 in dienst zijnde ambtenaren gedaan, werd
zeer positief namens de Regecring door den
tocnmaligen minister van Financiën afgelegd en
door de Koningin van haar handteekening voor
zien.
De Commissie acht het wel zeer bedenkelijk
voor de mentaliteit der ambtenaren, indien zij
de overtuiging in zich moeten omdragen, dat
zij geen absoluut vertrouwen kunnen hebben
in de beloften der Regeering.
Indien van de zijde der regeering wordt ge-
wezer op de gevolgen, welke een eenzijdige
aantasting van de verplichtingen tegenover de
schuldeischers van den Staat voor het Steats-
crcdiet ten gevolge zou hebben, dan moge de
commissie vragen, of door de regeering wel
is overwogen, welke moreele gevolgen de in
trekking van de door de regeering plechtig ge
dane beloften zou opleveren.
Indien de regeering der commhssic de over
tuiging had willen bijbrengen, dat inderdaad
alle middelen, welke kunnen worden aange
wend tot dekking van het tekort, zijn uitgeput,
dan zou de commissie het op prijs gesteld
hebben, indien haar een financieel exposé was
gegeven betreffende den financieelen toestand
van ons 'and. Indien dit bewijs was geleverd,
dan zou daarmede tevens zijn aangetoond, dat
inderdaad, gelijk de commissie reeds betoogde,
do ambtenaren-salarissen in den geda'chten-
gang der regeering den sluitpost der begroo
ting vormen.
De commissie besluit aldus„Het zal u
na het bovenstaande niet verwonderen, dal
onzo commissie, welke zich derhalve op het
standpunt blijft stellen, dat een eenzijdige
aantasting der salarissen niet mogelijk is,
afwijzend meent te moeten adviseeren ten
opzichte van het haar toegezonden ontwerp
besluit, strekkende tot een algemeene salaris-
senvcrlaging van 10 percent.
REGEERINGS-VERTEGENWOORDIGING
BIJ CREMATIE.
Vragen van den heer Scheurer.
Door den heer Scheurer zijn aan den
minister van Waterstaat de volgende vragen
gesteld
I. Is het bericht juist, dat de regeering
zich heeft doen vertegenwoordigen bij de ver
branding van het stoffebjk overschot van
wijlen mr. A. J. Cnoop Koopmans?
II. Deelt de minister niet het gevoelen zijner
ambtgenooten van binnenlar.dsche zaken en
van justitie, dat de lijkverbranding door de
wet is uilgesloten
III. Is de minister indien het bericht on
der 1 bedoeld juist is niet van oordeel, dat dc
vertegenwoordiging der regeering bij een on
wettige handeling af te keuren valt
CONFERENTIE INZAKE DOUANE
FORMALITEITEN.
De Nederlandsche vertegenwoordiging.
De regeering heeft benoemd voor de con
ferentie inzake douaneformaliteiten, die 15
October 1923 door den Volkenbond is bijeen
geroepen, tot vertegenwoordiger, den heer W.
Guerin, administrateur aan het Departement
van Financiën en tot plaatsvervangend ver
tegenwoordiger den heer J. de Jong, referen
daris van het Departement ven Arbeid, Handel
en Nijverheid,
AFWEZIGE KAMERLEDEN.
Deze tentoonstelling zal trachten een aan
schouwelijk beeld te geven van de Nederland
sche "jonge dame in 't algemeen en „het Haag-
sche meisje" in 't bijzonder.
De tentoonstelling zal een aantal afdcelingen
omvatten, waarin de verhouding van „het Haag-
sche meisje" geschetst wordt ten aanzien van
de kunst, de letterkunde, de sport, dc sier- en
gebruikskunst, de wetenschap, de ziekenverple
ging en de danskunst. Een afdeelïng zal gewijd
worden aan „het huis en het huiselijk leven",
waarin o.m. een aantal boudoir-inrichtingen zul
len worden getoond, moderne, maar ook uit de
jaren 1830, 1849, I860, 1870, enz. Een aan
tal middagen en avonden zullen worden georga
niseerd, waarop het Haagsche jonge meisje (men
denkt over een leeftijdsbepaling van 1525
jaar) van haar kennen en kunnen op velerlei
gebied zal Ikunnen getuigen.
De tentoonstelling zal, indien ten aanzien van
de data overeenstemming kan worden verkre
gen, in den huize Kleijkamp te Den Haag wor
den gehouden.
Het voorloopig bestuur bestaat uit de dames
D. JacobsZoethoutfreule Jacqueline Rcijne-
ke van Stuwe, hoofdredactrice van „De Hol-
landsche Lelie"*Nelly CanterVan der Laan,
ged. ziekenverpleegstermevr. M. Treub en
mej. C. van Someren Brands.
De functie van secretaris-penningmeester
wordt voorloopig vervuld door den hoer Ber
nard Canter te 's Gravenhqge.
PROPAGANDA VOOR IIET VISCH-
VERBRUIK.
Een tentoonstelling in het
Paleis voor Volksvlijt.
Van 22 November tot 5 (December a.s. zal te
Amsterdam in het Paleis voor Volksvlijt een
Tentoonstelling voor Volksvoeding worden ge
houden, bij welke gelegenheid het Nederland
sche Zeevisscherijbedrijf op uitgebreide schaal
de propaganda vóór het vischverbruik zal voe
ren, daarbij gesteund door buiten het bedrijf
staande- personen, die het groote volksbelang
van deze zaak jnzien-
Door demonstratie, bak- en braadproevcn,
filmvertooningen, schriftelijke en mondelinge
voorlichting, kostolooze aanbieding van versche
zeevisch, baring en haringproducten, zal de be
langstelling van de bezoekers der tentoonstel
ling voor de beteekenis vart zeevisch als volks-
voedsel bij uitnemendheid worden gewekt.
Een comité voor Vischpropaganda heeft
hierin de leiding; het bestaat uit prof. dr. E. C.
van Leersurn, directeur van het Instituut voor
Volksvoeding; mej. A. Wolff, directrice der
Tweede Openbare Huishoudschool te Amster
dam; J. M. Bottemanne, hoofdinspecteur der
vïsschcrijen; dr. A. van der "Laan, hoofd der
gemeentelijke vleesch- en vischvoorziening te
Amsterdam, zoomede dc heeren L J. van Gel
deren, W. Richter Uitdenbogaardt, J. A. War-
neke en C C. Roos, als vertegenwoordigers van
de Reedersverecniging voor de Nederlandsche
Haringvisscherij, die het geheéle visschersbe-
drijf omvat te Vlaardingen, Schevftningen, Kat
wijk, Maassluis en Noordwijk, de heeren M. de
Vries en F. P. Vermeulen, voor de Vereeniging
van Reeders van Visschersvaartuigen te IJmui-
den en de heer T. van der Zwan 'Bzn., voor
de Vereeniging „Handelsbelang" Schcvenin-
gcn.
JUBILEUMZEGELS.
Dc zegels van 20 en 50 cent.
De Juhïïeurozcgcls van 20 en 50 cent zullen
nog deze vreek aan de kantoren der posterijen
worden toegezonden.
DE RAMP BIJ SAINT-SAUVEUR.
Begrafenis Mej. Rocdcrsma.
Gistermiddag beeft op de algemeene begraaf
plaats te Haarlem de teraardebestelling plaats
gehnd van het stoffelijk overschot von mej.
F. K. M. Raadersma, een der slachtoffers van
de ramp te Soint-Sauvcur. De baar was met
tal van kransen bedekt, ojn. waren er kransen
van de Nederlandsche Reisvereeniging, van het
personeel der Nutsschool te Eindhoven, van het
bestuur en de directie der Rotterdamsche
Schooivca eeniging, van den ring Rotterdam van
oud-kweekelingen cn van do leerlingen van haar
klas. Van de Nederlandsche Reisvereeniging
waren tegenwoordig de heeren J. G. P. Sabel
en W. p. Bremer.
Aan het graf hebben gesproken dr. K. B. Hyl-
kema, de heer Sabel en de heer P. Hofman, di
recteur van de Rotterdamsche Schoolvcreeni-
ging.
Een broer van de overledene dankte voor de
groote belangstelling.
'Het eindadvies der Centrale
Commissie.
De Centrale Commissie voor georganiseerd
oveileg in ambtenarenzaken, heeft een eind
advies uitgebracht, waaraan de Tel. het na
volgende ontleent
Wat de juridische zijde betreft van de voor
genomen intrekking van prtikel 40, deelt zij de
meening der Regeering, dal haar bevoegdheid
daartoe, formeel juridisch bezien, niet betwist
baar is, wijl een Koninklijk Besluit door een
ander Koninklijk Besluit kan worden vervangen.
Eohter isde Commissie van oordeel, dot een
maal toegekende salarissen, ook buiten art. 40
om, gewaarborgd zijn. De Commissie betwist,
dat dc Regeering de bevoegdheid zou .bezitten
om in die eenmaal toegekende salarissen een
zijdig verandering te brengen.
Indien de Regeering ook moraliter de intrek
king ivon art. 40 gerechtigd acht, dan houde zij
De heer Ter Hall heeft aon den voorzitter
ven do Tweede Kamer bericht, dat hij zich op
medisch advies gedurende eenigen tijd van
allo werkzaamheden moet onthouden en dien
tengevolge de vergaderingen voorloopig niet
kan bijwonen.
De heeren van Rijzewijk en Vliegen hebben
bericht van verhindering gezonden wegens on
gesteldheid.
TENTOONSTELLING „HET HAAG
SCHE MEISJE."
In het begin van 1924.
Een aantal vrouwen en mannen van aanzien
tc 's Gravenhage hebben, op voorstel van den
heer Bernard Center, het plan opgevat te 's Gra
venhage in 't begin van 1924 een tentoonstel
ling in te richten betreffende „Het Haagsche
Meisje".
naar het Noorsch
van
J0HAN B0JER
door
D. Logeman—van der Willigen.
Maar toen herinnerde hij zich, dat de dok
ter beloofd had morgen vroeg terug te
komen en hij keert weer naar het yen
ster en staart weer naar de rpode 'cn don
kere wolkenbanken in het Noorden.
Als Einar nii eens stierf en hem bleef
vervolgen? Want dan zou hij hem eeuwig
zien staan, zooals hij hem daar bij het ge
rechtshof aanzag en met zijn stok in de
sneeuw sloeg„Ik vyil graag doen wat
mijn geweten mij voorschrijftZou hij
niet nacht en dag die woorden hooren en
eeuwig en altijd zoolang hij leefde, den
jongen vo^r zich zien? Hij zou de wereld
kunnen rondreizen om getuigen te verzame
len en verklaringen om zijn getuigenis
tegeii te spréken,'het zou toch niets helpen,
de aanklacht van den doo.de zou hein, blijven
vervolgen! Norby trekt, weer de lippen sa
men. „Neen, de jongen moet blijven leven.
Laat hij maar lióver bij dé jury tegen mij
getuigen, dan hem eeuwig als getuige voor
oogep te hebben Buiten is de wind toege
nomen. Die huilt om hoeken en daken en
boven onder de balken met hun ijsbaarden.
In het Oosten wordt een grauwe lichtstreep
boven de bergen aangestoken, maai' de
maan spreidt nog haar zilveren laken over
water en land uit.
Plotseling vyeerkliuken 'ér paardpbellen
in de allee van Norby. Het is de heer dos
huizes zelf, die iu zijn pels met den kraag
over de ooren naar den dokter rijdt. Einar
moet blij.ven leven. ,Dc arme' hond, die niet
binnen laad kunnen' komen, begint vroolijk
te. blaffen als hij Norby in het oog krijgt cn
rent ipet diepe sprongen in de sneeuw voor
uit om hem in te halen.
Maar het duurt nóg laiig eer er iemand
op de hoeve opstaat. Alleen dé oudjes in het
kleine huisje beginnen in hun slaap te
hijgen. Dat doen zij een uur voordat zij
wakker worden en dat worden zij, uit ouder
gewoonte, altijd om vier uur. Het oude
'melkmeisje kan niet vergeten, dat zij naar
den koestal moet /coals vijftig jaar ge
leden en de werklui droomen, dat zij
op moeten om naar het bosqh te gaan zoo
als zoovele vroegere winterochtenden. De
oudé gewoonte is nu een geregelde clroom
geworden. Als deze goede oudjes eens op
liet kerkhof liggen, droomen zij misschien
wel tegen den morgenstond hetzelfde.
DERDE BOEK.
I.
Den morgen na het verhoor stond Me
vrouw Wangen reeds om ze$ uur op, daar
zij geen meid had en dien dag moest was-
schen. Maar toen zij goed en wel was aan
gekleed moest zij weer gaan zitten. Zij voel
de zich moe en op, omdat niet alleen de
kinderen, maar ook Wangen haar dien
Pacht verscheidene malen gewekt had. En
zelfs toen hij éindelijk in slaap was, bleef
■hjj in zijn slaap liggen schreeuwen.
Eindelijk stond zij op om naar beneden
te gaan, maar bleef even met de lamp in
de" hand staan en liet het licht op haar man
vallen. Hij lag inééngedoken met het gezicht
in het kussen. Nu droomde hij ook zeker
weer iets naars.
Zij sloop stil naar beneden om niemand
wakker te maken. De ramen beneden waren
dik bevroren cn .terwijl zij op haar knieën
lag om het vuur aan te maken, moest zij
gedurig ophouden om even op haar vingers
te ademen.
Even over achten ging zij naar 'boven
om hem met een kop koffie op bed te ver
rassen, maar op de trap hoorde zij hem al
om haar roepen, hoewel hij toch begrijpen
moest, dat hij dc kinderen wakker maakte.
Toen zij binnen kwam, zeide zij. „Ben je
nu mal. wil je ze nou absoluut wakker
hebben?"
Hij vloog plotseling overeind: „Hoor eens
Karen, zonder twijfel was die Sörcn Kviknc
omgekocht om te. getuigen."
„Wat bedoel je?" zeide zij en bleef met
het blad in ,de haucl staan.
„I\an je mij misschien zeggen wat voor
belang pen arme arbeider er anders bij
heeft om een lengen te gaan getuigen die
zoo gemakkelijk geloofd had kunnen wor
den?"
„Neen, neen..." Zij bleef nog staan en
waagde het bijna niet hem de koffie aan
te bieden.
„Neen, Karen dc kwestie is, dat Norby
hem omgekocht heeft. En die Herlufsen van
Rud, die eens deed als of hij 'tmet mij eens
was, die is er ook in betrokken. Dat had
ik van te voren hunnen weten. En nu leen
de hij er zijn arbeider voor om mij in de
val te later\ loopen. Dat was heel goed be
rekend. Dat maakte mij belachelijk en het
wantrouwen grooter. Dat was zoo demo
nisch als het maar zijn kon!"
„Ben je er vvpl zeker van, Henrik?"
„Zeker?" Hij werd nog driftiger. „Ze'w?
Wel lieve hemelt"
„tfa, want ik kan niet hegrijpen, dat de
menschen zoo slecht kunnen zijn."
„Neen, dat kan jij niet begrijpen al zie
je het ook iederen dag. Ik begin te gelooven
dat je liever denkt, dat ik het hen, die zoo
slecht is."
„Wil je koffie?" vroeg zij hem, terwijl zij
hem het blad toereikte.
Terwijl hij met het blad op het dek voor
zich zat, trok Mevrouw Wangen cie gordij
nen op en het witte sneeuwlicht van den
helderen wintermorgen gleed de kamer in.
Even later keerde zij zich naar hem toe:
„Ik was van mongen zoo bang," zeide zij.
„Bang?" hij slurpte zijn koffie op.
„Ja er zat een man op de trap, toen
ik de deur open deed. En ik had goede re
den om bang te. zijn, want het was dc kleer
maker."
„Wat?" zeide hij onwillekeurig en liet,
zijn koffie zakken.
„Hij is zeker gek. Hij zit er nog en zeide,
dat hij wachten wilde tot jij heneden
kwam."
„Kan je dien man dan niet wogkrijgen?**
zeide hij heftig.
„Netn hij zei dat hij bleef zitten tot jij
kwam. Ik weet geen raad."
Het was de oude kleermaker, die door het'
failliett zijn spaarpenningen verloren had,
waarmee Wangen hem zulke hooige rente
beloofd had. Hij kwam bijna iederen dag en
wilde Wangen spreken, maar Wangen was
bang voor dien man, die dei; laalsten tijd
zulke waanzinnige oogen had.
En het was niet alleen die kleermaker,
die hom voortdurend aan de treurige ge-
vqlgcn van dat laiüiet herinnerde. Hij ont
ving wanhopige brieven, waarin men hem
slechts om het derde deel van het geld
smeekte, dat men hem had toevertrouwd,
en andere brieten, waarin men hem dreigde
en vervloekte. De menschen kwamen voort
durend aan zijn deur jammeren en dreigen
- Lö* was niet om uit te houden.
Al die menschen dachten maar steeds, dat
hij en geen ander de schuld was van het
ongeluR En dat was nog niet het ergste.
Ook in Wangcn's binnenste zag hij sombere
armen zich naar hem uitstrekken, zoodat
hij zich haasten moest om aan iets anders
te denken.
„Hier," zeide hij, terwijl hij haar. het
blad toestak.
„Maar je hebt je koffie niet opgedronken,"
zeide zij verwonderd.
I-lij ging weer liggen met de handen on
der zijn hoofd. „Neen je ontneemt me den
eetlust, Karpn."
„Ik?"
„Eerlijk gezegd, ja ik begrijp niet wat
je er aan hebt mij over dien kleermaker te
komen praten. Je zoudt hem liever moeten
viagen maar naar Norby te gaan." En
hij bleef liggen en met moeite ademhalen
alsof er iets vrecsclijks pijnlijks in hem
woelde.
„Neem 'tmij niet kwalijk!" zuchtte zij,
nam het blad op en ging heen.
Sinds het verhoor, had Wangen in een
koorts voortgeleefd. Zijn laktiek om zijn on
schuld te bewijzen, door aan den dag te
brengen, dat de beschuldiging van die val-
sche handteekening maar de schakel was
van een keten van samenzweringen tegen
zijn zaak, was treurig afgeloopen. Die had
het wantrouwen in hem slechts verhoogd.
Maar daarom kwam het niet in hem op,
dat hij dc zaak verkeerd had aangepakt.
Integendeel zijn wantrouwen werd er nog
erger door. Want het geloof aan die samen
zwering dat was de macht immers, die
hem in al zijn ongeluk door zijn failliet een
goed 'geweten bezorgde.
(Wordt vervolgt)
