AMERSFOORTSCH DAGBLAD K0STEL00ZE OVERSCHRIJVING Firma NIEWEG VAN HARTEN Electro-Technisch Bureau JtBONNEMENTSPRIJS rj nt" r* DE EEMLANDER BUITENLAND. N.V. MIDDENSTANDS GREDIETBANK I Licht - Kracht - Radio Installatiên. „L' HIRONDELLE" MANTELS JAPONNEN HOEDEN FEUILLETON» ZELFBEDROG. 22e Jaargang No. 90 tooit 1 2. IQ, Idem franco per post f i—per wede (met gratis verzekering togui ongelukken) f 0.17s, afzonderlijke nummers ■f 0j05. n DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF, BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL 2A. FOATAMUlWa N*. 479*0. TEL INT. 51). Maandag 15 October 1923 FRUS OER ADVERIEMTIÊH met Inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer f 0.25, diensfcumbie» dingen en Llefdadlgheids-advei ten tien voor de helft der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen voor het advcrleeren. Eens drculaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. DUITSCHLAND. DE MACHTIGINGSWET. Dc beslissende RijksdogszTtting. Berlijn, 13 October. (V. D.) De rijksdag nam hedenmiddag de machtigingswet in derde Jezing met 316 tegen 24 stemmen aan. Berlijn, 13 Oct (W. B.) De voorzitter, Loebe, opende de zitting van den Rijksdag om kwart over één. Het Huis en de tribunes waren zeer dicht bezet. De Rijkskanselier en de Minis ters zijn allen verschenen. Voor men tot de agenda overgaat vragen de communisten de voorstellen betreffende den nood der arbeiders in het bezette gebied in be handeling te nemen. Daar er zich verzet open baart kunnen de voorstellen niet op de agenda worden geplaatst De communist Froehltch roept: „Laat die menschen verhongeren, als gij, canaille, maar rijk wordt II" Hij wordt tot de orde geroepen. Ook het voorstel van Ledebour (onafh. socia list), de stemming zoolang uit te stellen tot de Rijkskanselier inlichtingen gegeven heeft over 't landverraderlijk gekuip van verschillende per soonlijkheden, wordt verworpen. (Uitroepen links: landverrader I) Wat de volmachtswet betreft verklaarde de afgevaardigde Leicht (Beiersche Volkspartij) dat zijn partij bij haar besluit bleef om tegen de- wet to stemmen; zij zal echter de vergadering niet verlaten, omdat zij een laatste beroep wil doen op de afgevaardigden en de regeering om het conflict met Beieren tot een minimum te beper ken. Daama gaat men tot de stemming over, die het reeds gemelde resultaat opleverde. De Diritsch-nationalen, de communisten en kleine oppositiegroepen verlaten de zaaL Tijdens de stemming vertoonen de zitplaaktsen der sociaal democraten eenige leemten. Tegen de wet heb ben gestemd de Beiersche Volkspartij, de Beier sche boerenbond en de Duitsch-Hannoveranen. Onder degenen die zich van stemmen onthou den hebben, komt ook Stinnes voor. a De communist Froehlich verklaarde namens zijne fractie, dat deze volmachtswet de ophef fing beteckent van de schijndemocratic. Deze dictatuur is de inleiding van den burgeroorlog tegen de arbeiders en zij is de voorbode van de monarchistische dictatuur (rumoer rechts en interrupties der communisten). Daar dc socialis ten ook deze regeering ondersteunen, maken zij zich mede schuldig aan de vernedering der ar beidersklasse, begaan ze het schandelijkste ver raad, en laden ze de zwaarste verantwoordelijk heid op zich. Loebe deelde aan Ket eind der fitting mee, dat de eerstvolgende zitting, tot afhandeling der wet op den arbeidsduur, tegen het einde der volgende week of in het begin der daaropvol gende week zal plaats hebben. Berlijn, 13 Oct (W. B.) In de huidige ritting van den Rijksdag heeft om 10 min. vóór twee, de voorzitter, Loebe, den uitslag der stem ming over de machtigingswet medegedeeld. Er zijn 347 briefjes afgegeven; er zijn dus meer dan 'A van het wettelijk aantal leden van den Rijksdag aanwezig, zooals par. 76 van de grondwet voorschrijft Voor Amersloort en Omstreken. Langegracht 4 - Telefoon 304 AMERSFOORT. voor rekeninghouders naar een ieder en naar alle plaatsen In Nederland. Vraagt inlichtingen en vraagt giroboekje. Goedgekeurd door deo rijks- rand Berlijn» 13 Oct (W. B.) De rijksraad ts onmiddellijk na de vergadering van den rijksdag bijeengekomen en heeft de machtigingswet goedgekeurd. Preger, de Beiersche gezant, ver klaarde, dat Beieren bij zijn afwijzend standpunt bleef, maar met het oog op den toestand van verzet afzag. Sellmann, de rijksminister van binnen] andsche zaken, verklaarde dat de regee ring voordat zij belangrijke besluiten op grond van deze wet nemen zou, ook de betrokken rijksdagcommissie hooren zaL STRESEMANN*S ANTWOORD AAN STINNES. Berlijn, 13 Oct (W. B.). Ter beantwoor ding van de in Stinnes' brief van 7 October vervatte tien vragen richtte Stressemann tot Stinnes d.d. 12 czer een schrijven, waarin hij o. m. verklaart, dat de finanrieele toestand des Rijke niet toelaat, de in beslag genomen kolen te betalen en de door de Franbche geëischte kolenbelasting te restitueeren. Het Kohlensyndi- kat is gemachtigd ter uitvoering der leverings- verdragen met de bezetters de noodige brand stoffen vrij te geven. De Rijksregeering gaat akkoord met het voeren der onderhandelingen door de economische organisaties, doch ver klaart, dat de souvereiniteit van den Staat niet mag worden aangetast. Ten aanzien van de ver goeding voor de kolen en in zake de spoorweg- regie wordt de verwachting uitgesproken, dat de vertegenwoordigers geen verklaring zullen afleggen welke de uitlegging toelaten, dat het bedrijfsleven deelneemt aan het wegnemen von deze bezittingen des Rijks. Omtrent de rege ling van den werktijd, zoo wordt ten slotte ver klaard, gelden slechts de rijkswetten. DE ECONOMISCHE CRISIS. Nieuwe maatregelen der Duitsche Tcgeering. Berlijn, 13 Oct (W. B.). Nadat eenige dagen geleden de verordening over betaling der belastingen in goud is afgekondigd, heeft het Kabinet zich gisteren beziggehouden met de bestrijding der prijsopdrijving door kartelvor ming en prijsovereenkomsten. Ook de begin selen der toekomstige muntpolitiek zijn opnieuw besproken en nader geformuleerd. Ook heeft de regeering besluiten genomen in zake de z.g. de- mobilisatieverordennigen. De regeering heeft zich daarbij laten leiden door het streven om het productievermogen te herstellen zonder te kort te doen aan dc onmisbare bescherming der arbeiders. Een andere verordening regelt het heffen van bijdragen ten bate der werk- loozenzorg. Hierdoor wil men gedaan krijgen, dat de zorg voor de werkloozen, zoowel in den vorm van ondersteuning en werkverschaffing als in die van arbeidsbemiddeling ondanks den financieelen noodtoestand van het rijk op den- zclfden voet zal kunnen worden voortgezet De muntkwestie. Berlijn, 12 Oct (W. B.). Maandag zal het kabinet een beslissing nemen over de munt kwestie. In verband met de liquidatie der mobilisatie verordeningen van 1920 zijn nieuwe regelingen getroffen in zake aanstelling van arbeiders en de stillegging van bedrijven. In de inkrimpingsperiode van veertien dagen welke aan stillegging van het bedrijf moet voor afgaan, mag ontslag der arbeiders slechts met toestemming der autoriteiten plaats hebben. Ge- dusende deze periode kan de arbeidstijd tot op '24 uur worden ingekrompen. De vaststelling van de kolen- prijzen. Bor 1 ijn, 13 Oct- (W. B.) De verordening van den rijkspresident inzake den handel in steenkool van 13 October 1923 bepaalt op grond van art. 48 van de rijksgTondwet dat de ijksminister van economische zaken bevoegd is de door het rijkskolenkantoor vastgestelde kleinhandelsprijzen der brandstoffen te verla gen, ook zonder vooraf den rijkskolenraad en het rijkskolenkantoor daarover gehoord te heb ben. De steenkolenbelastingwet van 20 Maart 1923 wordt ingetrokken. De verordening treedt Maandag in werking. De werktijd In de Duitsche mijnen. Berlijn, 13 Oct (W. O.) Naar de avond bladen melden, is bij de onderhandelingen over de mijnwerkersloonen Donderdag en Vrijdag te Berlijn ook gesproken over de verlenging van den werktijd De werklieden gaven daarbij in beginsel toe, dat het noodzakelijk is de pro ductie te vergrooten, doch behielden zich hun besluit voor, totdat de streekverga de ringen be slist zullen hebben. De zaak zal dus pas Don- derdog bij de nieuwe loonsonderhandelingen verder behandeld kunnen worden. Parijs, 13 Oct (R.). Ht Handelsblad pu bliceert een particulier bericht uit Berlijn vol gens hetwelk de Franschen de arbeiders van de mijn Katharina zouden aangehouden en ge vangen gezet hebben, omdat zij weigerden den tienurendag te aanvaarden. Dit bericht is een verzinsel. De Fransche overheid heeft haar wil bekend gemaakt om niet tusschenbeide te ko men in deze kwestie die alleen de grootindus- trieelen en de vakvereenigïngen aangaat De duurterelletjes. Frankfort a. d. M., 13 Oct (W. B.) Vanochtend hebben er weer oploopjes tegen de duurte plaats gevonden. De politie voorkwam erger. Dusseldorp, 13 Oct (B. T. A.) De oeconomische toestand blijft nog steeds min of meer verward. Gisteravond hadden relletjes plaats in de wijk Oberbilk, vanochtend plunde I6|i8 Laogsstraat. imersttsrt. EXPOSITIE MINTELCOSTUMES ringen in de Graf Adolfstrasse, waarbij Fran sche afdeelmgen de orde herstelden. De betoo- gers maakten zich meester van kleeren. en schoeisel ip dé warenhuizen van Karsch en lietz. De blauwe politie herstelde de orde. Er zijn tol van lieden aangehouden. Te Hoesch zijn weer winkels geplunderd. De Franschen hebben er de orde hersteld. Dusseldorp, 13 Oct (B. T. A.) De plunderingen in de arbeiderswijken hebben den geheelen dag voortgeduurd. In het centrum van de stad is de orde niet verstoord. Op aanspo ring van den Franschen commandant bestu- deeren vertegenwoordigers van de kamer van koophandel cn het gemeentebestuur de moge lijkheid van werkhervatting teneinde de troebe len te doeh ophouden. De bezettingsoverheid heeft goedgevonden, dat er tot dat doel treinen met kolen naar het Roergebied gaan. Vandaag heeft er te Ncustadt een werkloo- zen-betooging plaats gehad, waarbij do Duit sche politie op de menigte geschoten zou heb ben. Er zouden twaalf gekwetsten zijn. Keulen, 13 Oct. (W. B.) De politie deelt mee, dat de bezettingsoverheid voor Zondag en Maandag alle politieke vergaderingen heeft ver boden Separatistenrelletjes. Mainz, 13 Oct. (W. B.) Gisteravond even voor elf uur hebben separatisten met een eroen-wit en rooden band om den arm getracht het raadhuis te bestormen. De daar aanwezige politie-wacht van vier man bood tegenstand. Aan beide kanten werd geschoteneen politie agent kreeg een schot in zijn beenook bij de separatisten werden menschen gekwetst DE HERVATTING VAN HET WERK DOOR HET DUITSCHE SPOORWEGPERSONEEL B e r 1 ij n, 13 Oct (W. B.). De rijksver keersminister heeft het in het bezette gebied aanwezige personeel van de thans niet in het bezit van het Duitsche spoorwegbestuur zijn de trejecten de uitnoodiging gericht, zich op 17 October tot hervatting van den dienst bij de regie aan te melden en den vereischten diensteed aan de regie af te leggen. Brussel, 14 Oct (B. T. A.) Hier Is een bevestiging ontvangen van het bericht, dat de Duitsche spoorwegarbeiders Woensdag a.s den arbeid in -het geheele bezette gebied zullen her vatten. DE HERSTELKWESTIE: De Belgische technische voorstellen. Brussel, 13 Oct (B. T. A.) Do Fran sche, Brit^che en Italiaansche regeeringen heb ben het foorstel van de Belgische regeering aanvaard om haar technische studies betref fende hft herstelprobleem voor te leggen aan de Commissie van Herstel, die thans tot het onderzoek zal overgaan. FRANKRIJK. EEN REDE VAN MILLERAND. Frankrijk en do Vclken- f bond. Zondag werd door den president der Fran sche Republiek, Mfllerand, een redevoering ge houden te Evreux, waarin hij een overzicht gaf van de Fransche binnerdandsche en buitenland- sche politiek. Hij zeide „De oorlog eindigde ten gunste van de ge allieerden, ten koste van ononderbroken opof feringen en vele menschen levens, waarvan Frankrijk den zwaarsten last droeg. De reusachtige strijd veranderde het lot van Europa. In Rusland ontstond een revolutie, die misschien onvermijdelijk was. Het Russische volk was nog niet voldoende opgevoed voor een vrije staats-instelling. Een groot keizerrijk stort te ineen. Men kan echter het Russische, volk, dat in de eerste dogen van den oorlog met zooveel heldhaftigheid vocht, slechts een spoe dig herstel toewenschen. De bevrijding van Elzas-Lotharingen bracht noodzakelijkerwijze andere bevrijdingen met zich mede. De zegepraal van het recht was niet te vereeniging met de bestendiging van de verdeeling van Polen of de handhaving van de Habsburgsche overheersching over onderdrukte volkeren. De ineenstorting van het Oostenrijks-Hon- gaarsche keizerrijk was een logisch gevolg van den gang van zaken. Nimmer tevoren trad de gedachte van de nationaliteit zoo sterk op den voorgrond als in onzen tijd. Politici zullen in hunne droom beelden met deze gedachte hebben rekening te houden. Hierna besprak Millerand den Volkenbond en zeide hij, volgens het verslag in de Ct, ongeveer Aan Frankrijk komt de eer toe reeds jaren geleden de gedachte aan een Volkenbond te hebben geuit. De Volkenbond houdt echter meer in dan een belofte, hoewel hij onvermij delijk botsingen had te verduren in den korten tijd van zijn bestaan. De bond kan dan ook al leen worden geschraagd door te voldoen aan de eerste voorwaarde voor zijn bestaan, de sa menwerking. Wie den Volkenbond noemt, ge waagt natuurlijk van volken. De grootste be zorgdheid van de nieuwe staten, zoo al 3 die door den oorlog ontstonden, is zich op een hechten grondslag te plaatsen. Daartoe is in de eerste plaats veiligheid noodig. Wij weten, dat Frankrijk, dat eerbiediging van de gesloten verdragen als eerste wet stelt, nimmer zal toestaan, dat de orde, door de ovens-inning geschapen, zal worden verstoord. Frankrijk geniet een prestige, dat meer aan zijn moreel gezag, dan aan zijn meterieele macht te danken Is. Frankrijk verwierf voor zich, als prijs voor de overwinning, die zonen en doch ters terug, die met geweld uit zijn midden wer den gerukt. Frankrijk verlangt niet meer, dan hetgeen Frankrijk toekmt. Het hoopt vurig op een nauwere aanhaling van de banden van vriendschap en alliantie, met de volkeren, die door gemeenschappelijk gevaar tot elkaar zijn gebracht en die het Fransche volk nimmer kan vergeten. Dat heeft Frankrijk sedert den wapenstilstand zoowel naar binnen als naar buiten bewezen en uit eerbied voot den wil van andere volken heeft Frankrijk zelfs belangrijke waarborgen voor zijn veiligheid opgeofferd. Daama besprak Millerand de kwestie der schadeloosstelling en zeide hij„Na drie jaren lang gewacht te hebben, in welken tijd ook ver strekkende concessies werden gedean, besloot Frankrijk gebruik te maken van het hem bij het verdrag van Versailles gegeven recht, zulks in gemeenschap met zijn Belgische vrienden. Voor rekening van den schildenaar Kad Frankrijk meer dan 100 milliard francs voor schadevergoedingen ten behoeve van de ver woeste gebieden, alsmcdo voor het onderhoud van de oorlogs-invaliden, de weduwen en wee zen, voorgeschoten. Teneinde aan deze ontzag lijke lasten tegemoet te komen, moesten nieu we hulpbronnen worden gevonden en het sterkt het parlement tot eer, dat het niet op zag tegen een zekere mate van onpopulari teit, door nieuwe belastingen tot een bedrag van circa 8 ft 9 milliard franc te voteeren. Het parlement kan erpp roemen, dat het 't Fran sche crediet heeft hooggehouden door het even wicht van het budget te herstellen en dat het, door het bevorderen van den materieelen wel stand, een atmosfeer van kalmte en werk zaamheid heeft gehandhaafd. Het Fransche volk schoot echter niet tekort. Moedig droeg het do zwaro listen, zooals het eens moedig de beproevingen van den oorlog dxoeg I De belastingen, die in 1913 460 francs per hoofd bedroegen, stegen in het vorige jaar tot 2478 francs per hoofd. Het wordt niet ont kend, dat Frankrijk een natie van kleine ver mogens is. Groote vermogens, zooals die in Engeland zoo veelvuldig voorkomen, zijn in Frankrijk slechts gering in a^ntaL Millerand bracht hulde aan de buitenland- sche politiek, dio onder toejuichingen van het Fransche volk door Poincaré met zooveel kracht wordt doorgevoerd. Het Fransche par lement heeft moedig het nationale belang ge diend, door een voorstel om den diensttijd tot minder dan 18 maanden te verminderen, te verwerpen. De les in het Roergebied heeft ge toond, hoe juist dit was ingezien. Do tijd zeg echter komen, dat Fronkrijk den militairen diensttijd zonder schade zal kunnen inkrim pen en zeer zeker zal Frankrijk die ge- wcnschto inkrimping niet vertragen, daar het vele werkkrachten noodig heeft. De beste waarborg voor den vrede fa, dat de nieuwe orde, door den oorlog ontstaan, zoo diep wordt geworteld, dat niemand in de ver leiding zal kunnen komen haar te verstoren. Is men de ervaring in Augustus 1914 opgedaan vergeten Do Fransche sociaal-democraten Kebben zIcK destijds verloten op do beloften van de (Duit sche socialisten. Wellicht hebben deze laatsten zelf niet goed ingezien, dat zij in de eerste plaats Diritschers en daarna internationalisten zijn I Dit wil geenszins zeggen dat de idealen wor den onderschat Geen volk kan bestaan zonder een mystiek en het streven naar de heer schappij von menschelijke verbroedering is te meer aantrekkelijk, daar het zoo oud is als de weg naar Rome. Dh ideaal wordt niet geschaad door te wij zen op het gevaar dat bestaat als de werke lijkheid uit het oog wordt verloren. Rusland geeft hiervan een treffend voor beeldHad men ooit kunnen vermoeden, dat do geschiedenis zulk een schitterend pleidooi zou houden voor het privaat-bezit Do instelling van een dictatuur van oen klasse, eldus eindigde Millerand, of beter ge zegd van een klein aantal personen, dat zich aanmatigt te beweren, zij voor een klasse te spreken, voert niet naar omhoog, doch om- Wie schatten vergaart, die hij niet gebruikt, ontrooft ze aan hen, die ze gebruiken kunnen. naar het Noorsch van JOHAN BOJER door 1). Logeman—van der Willigen. 29 „Karen," zeide hij. „begrijp je niet, dat ik nu verwacht dat je ie een beetje \oor mij opoffert jn dezen tijd?" „Maar wat wil je dan, dat ik doe, Henrik? Ik doe van den ochtend tot don avond mijn host." „Zekér. Maar je zoudt 't wat minder kun nen, doen. Zou je de kinderen niet voor een tijdje naar mijn tante kunnen zenden? Je weet dat ze het graag wil en je zoudt heel gerust kunnen zijn „Wil je zo heusch alle drie wegzenden, Henrik?" Hij bleef siuan: „Zou dat zoo vrcesell]k zijn?" „Voor jou misschien niet," zeide zij en ging weer naar de keuken. Het was April en het begon lente tc wor den, cn op zekeren dag toen Mevrouw W an gen op de waranda stond uit te kijken scheen dc. zori warm op den kalen grond. Kleigccl schuimde de rivier voorbij, dik wijls door elzenstrtiiken verborgen, die nu al groene knopjes begonnen tc krijgen. Rechts lag dc fjord en weerspiegelde blank de lichte, luchtige wolken. „Zien, Maatje!" Twee kleine meisjes hin gen aan haar rokken en beiden wilden op genomen worden om te kijken. Toen hoorde zij een bekende hoest aan het tuinhek. Dat was haar vader. Het was den laatsten tijd altijd eenigszins pijnlijk, als hij kwam en zij zat reeds binnen wat te naaien, toon hij steunend uit de wa randa kwam. Hij deed alsof hij niet zag, dat zij opstond en de hand uitstak. De meisjes, aio naar grootvader waren toe goloopen, waren ook beteuterd.,dat hij geen notitie van hen nam, maar zich dadelijk in een gemakkelijken stoel liet neervallen. Hij hijgde, zette zijn stok tusschen de knieen en liet er zijn beven de handen op rusten. „Is hij vandaag ook al niet thuis?" zeide hij eindelijk. „Neen, vador." „Vroeger was hij altijd thuis." De oude man was over de zeventig, maar groot als een reus. Het lange, witte haar, de dikke, geelachtige baardkrans onder de kin en de roode, waterige oogen gaven hem het uitzicht van ccn patriarch. Hij had oen zwart wollen pak aan en zilveren knoopen aan zijn vest, waarvan de drie onderste niet dicht waren, zooclat de dikke buik te voor schijn kwam. „Hoe gaat het u'. vader?" „Mij? Uitstekend. Nu wordt de boel ver kocht De heela rommel en dan vertrekt je broer naar Amerika. En ik? Ik verlies mijn middelen van bestaan en zal nu te kiezen hebben om óf met je broer naar Amerika te gaan óf me bij de armenkas op te geven." „Vader," fluisterde zij, terwijl rij hem aan staarde. Dc oude man lachte met getrokken mond en de blauw-roode handen beefden nog meer op de knop van den stok. Het hoofd trilde ook op den dunnen hals. „Houdt hij vandaag ook weer een vertoog van opheffing voor de werklieden?" .vroeg hii eriinzend. „Neen," zeide zij zacht. „Je weet niet hoe merkwaardig wij oude lui het vinden, Karen, dat hoe slechter de menschen zelf zijn, zij zich des te meer ge roepen voelen anderen te verbeteren. Kan jij me misschien vertellen wat hij die leeg- loopers te zeggen heeft, hij die hun zooveeL loon onthield?" Zij antwoordde niet, maar zuchtte. „En die „werklieden" Hm. die zijn ook niet kwaad. Je mag ze bedriegen zooveel als je wilt, als je ze maar een voordracht geeft om naar te luisteren. Eten cn kleeren ko men cr niet op aan, als ze maar papiertjes hebben om mee tc waaien. Ja, ja we be leven rare tijden." „U denkt er toch niet over om naar Ameri ka te gaan vader?" „Nie( als hij mij de laatste tienduizend terug bezorgt Want die had hij immers maar veertien dagen noodig." Hij lachte weer. „U kunt zeker zijn, dat hij te goeder trouw was vader." „Ter goeder trouw natuurlijk. En die zelfde goede trouw verdrijft ons van huis en erf. Het was een echte, goede trouw." Mevrouw Wangen trok weer haar lippen samen en zweeig. De oude man streek met dc hand over zijn mond: „Maar nu verlang ik ook een beetje weergeld Je moet van hem weggaan Karen. Jij en de kinderen. Want als ik naar Ameri ka moet, dan ga ik cr midden op den Atlan- lischcn Oceaan van door. Misschien zou ik nu toch nog wel een klein postje op de hoeve kunnen krijgen. Maar denk je dat ik toe wil zien hoe vreemden als eigenaars j mijn hoeve regeeren als niemand van de mijnen om mij heen is? Jij moet bij me blijven. Versta je me Karen?" En hij ves tigde zijn roode oogen op haar. Mevrouw Wangen keek hem hulpeloos aan. Even daarna schudde zij het hoofdL En het ging zooals het zoo dikwijls vroe ger gegaan was. De oude man ging woedend weg en dreigde nooit meer een voet over haar drempel .te zetten. Maar kort er op hoorde zij zijn stem in den tuin en toen zij naar de veranda ging, stond hij bij het tuinhek en keek om, ter wijl do handen op zijn stok beefden. „Je hebt je zeker wel bedacht?" riep hij. „Want nu is het de laatste maal, dat ik je iets vraag Karen." Zij kon niet antwoorden. Zij maakte een hulpelooze beweging met haar handen, ging naar binnen en viel snikkend op de sofa. Wangen verlaten? Neen. Dan kregen de menschen immers gelijk? Toen Wangen thuis kwam, vertelde hij dat de werklieden den Isten Mei een demon stratie zouden houden, en dat hij vermoed de, dat zij in optocht naar Norby zouden gaan. Zij vond, dat het er veel van had of het hem plezier deed, stond plotseling op cn zeide: „Jij hebt 'ttoch zeker niet bedacht, Wangen?" Ik? Natuurlijk." Hij glimlachte eenigszins spottend. „Maar je zult toch wel doen wat je kunt om het te verhinderen?" „Lieve hemel, mensch wat stel Je je aan! Eerlijk igezegd ik zal 'tniet verhin deren. Het eenige wapon, dat die arme ar beiders hebben is hun meening te kennen te geven. En als zij wenschen Norby en die andere geldzokken te toonen waarvoor zij hen houden, daar kan ik hen niet in ver hinderen." „Dat dacht fk wel," «ichtte zij en ging heen. Het was dubbel pijnlijk hem te verachten nu zij zich juist aan hem tegenover een ieder moest vastklampen. Nu zou ze hem juist moeten achten. En het ergste was, dat terwijl anderen het er op aanlegden hem ten onder te brengen, hii hun luist den dienst bewees zichzelf naar don kelder te helpen. Op zekeren dag krijgen zij bericht van het bestuur, dat zich met het failliet belast had, dat de fabrieken en de villa onderhands verkocht waren en dat zij dadelijk verhulzen moesten. En toen brak ook de das aan, dat Me vrouw Wangen moest zoeken ergens onder dak te komen. Op een hoeve in de buurt was or een ge legenheid vrij van een schoolmeester. Maar de eigenaar Lars Kringen had haar eens ten huwelijk gevraagd en een blauwtje geloo- pen. En nu naar hem toe te gaan! Maar na verscheidene hoeven te hebben af- geloopen, kwam zij geheel.moedeloos thuis en bleef met hoed en mantel aan zitten. Overal had men haar weggezonden. Maar een dak moesten zij hebben. En het stond haar tegen er Wangen nog eens om te vragen. „Wel," dacht zij terwijl zij op stond „ik kan even goed dadelijk maar het laatste over boord werpen. En zij ging naar Lars Kringen. Eenige dagen later reed er een vracht wagen de elegautè villa uit. Twee kinderen zaten er boven op, en het derde hield Me vrouw Wangen ln de armen. Een eind verdor kwam Wangen met gebogen hoofd en de handen diep in zijn Jaszakken. Het huisje lag op een heuveltje omringd door pljnboomen en het bestond slechts uit twee kamers en een keuken. En toen zij binnen traden trof het verschil met de villa hen beiden zoo dat zij midden ln het kamertje bleven stilstaan. c

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1923 | | pagina 1