AMERSFOORTSCH DAGBLAD «MMKEMEfilSPRUS ,DE EEMLANDER" BUIT cNLAND. I HOEDEN- en MANTELM&GtZIJN 1 L5 HlROfHDELLE" KftlCENEH WM ICNEIl JAPONNEN SCHORTEN III UIÏEEERflOE KEUZE PHILIPS LAMPEN P. NIEROP Langestr. 90 Ohristofie Zilver B. MIE WEG FEUILLETON. DE MSLL30MA9RS 22e Jaargang No. 114 maanden voor Amers- toort f Z10. tdem tranco per oOf 5-—. per «reek (met gratis verzekering taga» oagelukfccn) 017-, aizo»d«rlijke nummers 1 OJRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL 2 A. POSTREKENING M*. 4T910 TEL INT 513. Maandag 12 November 1923 FRtlS W ADVERÏEHÏlEl met Inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer 0 25, dienstaanbie» dingen cn Licldadigheids-adveitentiën voor de helft der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer ▼oordeeiige bepalingen voor het adverleeren. Eene circu aire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. DUITSCHLAND. DE MISLUKTE HERSTEL-CONFERENTIE. Engeland Iaat het conferentie- denkbeeld niet varen. Londen, 10 Nov. (R.) Reuter verneemt, dat in gezaghebbende kringen het gevoelen heerscht, dat de Britsche regeering besloten is voort te gaan met het denkbeeld der schade- vergoecEngs-conierentie, hoe ook de uitslag moge zijn der besprekingen te Washington. DE MILITAIRE CONTROLE DER GEALLIEERDEN. Het Duitsche antwoord over handigd. Parijs, TO Nov. (Kavas.) De gezanten- raad zal vandaag niet vergaderen om het Duit sche antwoord op de nota van 5 Nov. nopens de geallieerde militaire contrdle te bespreken. De termijn voor de beantwoording door Duitschland loopt pas morgen af. De Quai d'Orsay hnd om T uur 's middags nog geen en kele officieele mededeeling over dit onderwerp ontvangen. P a r ij s. TO Nov. (B. T. A.) De Duitsche zaakgelastigde heeft den gezentenraad het Duitsche antwoord op de nota van dien raad nopens de geallieerde militaire controle-com missie in Duitschland overhandigd. Duitschland dringt aan op uit stel der controle. B e r 1 ij n, TO Nov. (W. B.) De Duitsche zaakgelastigde te Parijs heeft heden de nota van den gezentenraad beantwoord, waarin de kwestie van de hervatting der controle door de internationale commissie werd opgewor pen. Het antwoord zegt, dat de Duitsche re geering, die er niet aen gedacht heeft en er niet ean denkt haar verplichtingen te bestrij den, op dit oogenblik feitelijk niet in staat is deze verplichtingen op alle punten na tc ko men, aangezien op dit oogenblik de contróle- verrichtingen nieuwe stof tot conflicten zouden aanbrengen en verdere moeilijkheden ven bin- nenlandsch-politieken aard zouden vormen, zoodat het verschijnen van de geallieerde con trole-organen onvermijdelijk incidenten ten ge volge zou hebben. De gezentenraad zal kun nen begrijpen, dst het tegenwoordige oogenblik niet geschikt rs om van de Duitsche ïegecring de stipte naleving van de gestelde eischen te vragen en de rijks-egeering verzocht daarom deze eischen onder de bestaande omstandig heden te willen inbinden. EEN REDE VAN STRESEMANN. Uit Halle a. d. Saaie wordt d.d. gisteren aan de Cour. gemeld De rijkskanselier heeft heden gebruik gemaakt van het landelijk congres van de Duitsche volkspartij te Halle, om een groote politieke redevoering te houden, waarin hij alle actueele kwesties aanroerde. Stresemann, die vergezeld was van den nieuw-benoemden minister van binnenlandsche zaken Jarres, den oud-burgemeester van Duis burg, werd bij aankomst aan het station ont vangen door een communistische demonstratie, met gejoel en gefluit, maar voor het vergade ringsgebouw door een groote menigte stormach tig toegejuicht Ook zijp redevoering vond van het begin tot het einde groote belangstelling. Stresemann verklaarde niet gekomen te zijn als rijkskanselier, doch om zijn partijgenooten opheldering te geven over den toestand op dit oogenblik van den grootsten nood naar binnen en naar buiten. Wie van buitenaf thons het Duitsche volk beschouwt, krijgt den indruk van een in de hoogste mate koortsachtig.cn toestand. De kan selier ziet den verwekker van deze koorts in den bintenlandschen druk, welke meening hij ook gisteren tegen den Franschen gezant heeit uitgesproken, toen deze hem bezocht inzake de mogelijkheid van een rechtsche dic.ituur. De rijkskanselier heeit den gezant verklaard, dat Poincaré in staat is Duitschland den vrede te brengen, wanneer zijn politiek Duitschland het leven mogelijk maakt en daardoor het radica lisme den grond onder de voeten wegneemt. Ware het thans mogelijk het Duitsche volk brood cn arbeid te verschaffen, dan zou het j bolsjewisme hebben afgedaan. Thans dreigt ech ter een economische cn sociale ineenstorting die de massa der bevolking, speciual de* jeugd, naar de uiterste partijen drijft. Wanneer Ket gezag der rijksregeering in het binnenland ver troebelt, kan het zich tegenover het buitenland niet handhaven. De rijkskanselier besprak daarna uitvoerig 'de kwestie van ht Rijnland. „Wanneer het Rijn- landsche volk zijn kracht vrij kon gebruiken", zoo zei hij, „zou het met het separatistische geboefte in 24 uur afrekenen." De kanselier achtte het verblijdend, dat de regeeringen te Brussel en Parijs zich bereid ver klaard hebben tegen ondersteuning der sepa ratistische beweging met wapenen en geld, en in het algemeen tegen een afscheiding van het Rijnland van het rijk. Hij deelde mede, dat hij op zijn reis van Ber lijn naar Halle met den minister van binnen- Jondsche zaken, die als oud-burgemeester van Duisburg het Rijnland bijzonder goed kent, de kwestie uitvoerig had besproken en dat zij bei den tot het resultaat waren gekomen, dat een ramp aanstaande is. De mijnen in het Roergebied liggen nog stil en dat beteekent twee millioen werkloozen en twee millioen arbeiders, die gedeeltelijk werk hebben. Dit alles is het resultaat van de op heffing van het lijdelijk verzet. Wordt de ar beid niet snel hervat, dan dreigt in het Roer gebied honger en 'n chaos, zooals nog geen volk heeft gekend. De kanselier verklaarde, dat wanneer het nieuwe waardevaste geld moest worden gebruikt tgt ondersteuning van de werkloozen in het Roergebied, het precies het zelfde proces van waardevermindering zou doormaken als de papiermark, zoodat elke re geling der financiën dan onmogelijk zou wor den. Hij verklaarde de vertraging in de uitgifte van het nieuwe geld door het steeds uitblijven van de arbeidshervatting in het Roergebied en door het ontbreken tot nu toe van een goud rekening in de rijkshuishouding. Komt het thans echter tot een hongerchaos, dan moge de vloek rusten op hen, die het werkwillige olk niet tot arbeid lieten komen. De tot nu toe gevoerde onderhandelingen met Frankrijk en Belgic hebben tot geen rc- sutaat geleid. Men is er aan gewoon geraakt, Duitschland voortdurend door het stellen van ultimata te verzwakken. Voor eer.ige weken heeft de Rijnlnndcommissie gezegd, dat alles uitgevoerd moest worden, wat de vertegen woordigers van Frankrijk en België verlangen. De rijksregeering heeft dezen eisch afgewezen. Na onze verdere verzwakknig, in het werk gesteld oor Frankrijk, werd de rijksregee ring weer een ultimatum tot drie uur dc-s mid dags gesteld. „Ik heb geantwoord", verklaarde Strese mann, „dat ik rrtij als rijkskanselier niet het uur laat voorschrijven waarop ik moet beslis sen". De onderhandelingen zijn daorop normaal voortgegaan. De rijkskanselier besprak dan den terug keer van den ex-kroonprins, wiens verzoek het eerste stuk was, dat hij als kanselier kreeg te behandelen. De rijkskanselier neemt de ver antwoordelijkheid van den terugkeer op zich, want de republiek moet zoo sterk staan, dat zij de aanwezigheid van vorsten verdrogen kan. Stresemann ging daarna in op den psycholo- gischen toestand van het Duitsche volk, dat naar een nieuwen vorm zoekt. De roep naar een ditcatuur is ontstaan uit de juiste geduchte, dot het formeel parlemen tarisme de noodzakelijkheden van het oogen blik niet in den weg mag staan, en Stresemann wees in dit verband op dc machtigingswet, WQorbij hij verklaarde dat de militaire uitzon deringstoestand niet kon worden opgeheven. De dictatuur zou Duitschland echter ook niet ver der brengen, want de vraagstukken, die thans om oplossing vragen, zijn zoo moeilijk, dat een absoluut dictator er niet mede klaar komt. Een dic'atuur zonder bepaald programma en zonder een bepaalde persoonlijkheid is een phrase. Stresemann polemiseerde daarop tegen de Duitsch-nationalen. die Von Knnitz, tot kort te voren hun partijgenoot, aangevallen hebben op het oogenblik, dat hij tot de regeering toe trad als minister van Voedselvoorziening. Li hetzelfde verband besprak Stresemann ook de Beiersche kwestie, waarbij hij zich scherp tegen Von Kahr uitte. Indien Von Kahr de on wettige organisaties niet zoo machtig hnd lo ten worden, zou het niet tot een Putsch zijn gekomen. De gebeurtenissen van Beieren laten ten duielijkste zien dat het groote bezwaar van het Duitsche -olk zijn oneenigheid is. Het is verbijsterend dat een man als Ludcndorff, die zich als veldheer in de geschiedenis een naam heeft gemaakt, zich misbruiken en ver leiden liet om oorlog tegen het Dvdstchc rijk te voeren. Het gevolg is, dat de bevolking van Beieren niet weet waar het aan toe is en de rijksweer in de zwaarste plichtconflicten ronkte. Een van vernieling bezielde geest als Hitier kan onmogelijk voor dictator geschikt zijn, Stresemann verdedigde zich tegen de ver wijten van besluiteloosheid tegenover Beieren. De rijksregeering moest tegenover Beieren tot het uiterste den weg van overleg volgen. Aan dc Beiersche eischen tot uitbreiding van de federatieve bepalingen der rijksgrondwet ware tegemoet te komen, echter alleen langs grond- wettigen weg. Wil Beieren dezen weg bewan delen, dan zal de rijksregeering steeds tot overleg bereid zijn. DE STAATSGREEP DER BEIERSCHE RECHTSRADICALEN. Een onderhoud tusschen Stre semann en von Knilling B e r I ij n, 12 Nov. (V. D.) Gisteravond is rijkskanselier Stresemann na het uitspreken van zijn rede te Halle naar het Zuiden ver trokken, blijkbaar naar de. Beiersche grens. Verwacht wordt, dat hij een conferentie zal hebben met den Beierschcn premier. Gemeld werd, dat hij von Knilling zal ontmoeten in een geheime conferentie te Coburg of Bamberg. Deze conferentie zal Maandagmorgen plaats hebben. Rijkskanselier Stresemann wordt Dins dagmorgen te Berlijn terug verwacht. IMMKS cu .H EIS JUS SS - i6|is Langestraat, Amersfoort WOLLEN TR 0IE N 3.00 4.25 t.90 1.80 WOLLEK PAKJES In de Nieuwste PATRONEN en Elfen fistiné Reclame - - 8.9© 6.9» 1.00 2.75 l.-'5 Ludendorff vrijgelaten. B e r 1 ij n, 10 No v. (V. D.) Uit München wordt gemeld, dal Ludendorff is vrijgelaten cp toezegging van niet-dcelneming aan den Putsch. De invrijheidstelling von Luden dorff zonder overleg met de rijks regeering geschied. B c r 1 ij n 10 Nov. (W. B.) Naar aanleiding van de laatste berichten uit Beieren verklaart de Vorwörts, dat de rijksregeering van oordcel is, dat de toestond in Beieren nog niet voldoende is opgehelderd. De invrijheidstelling von Ludcn dorff heeft Berlijn verrast. Zij heeft plaats ge had, zonder dat met de rijksregeering rugge spraak is gehouden. De regeering moet zich hoar houding voorbehouden tot hear de motie ven voor dc invrijheidstelling bekend zijn. De Fransche gezant te Berlijn bezoekt Stresemann. B e r 1 ij n, 10 Nov. (W. B.). Gisteren ver scheen de Fransche gezant bij den rijkskanse lier en deelde mede. dat de Fronschc minister president, hoewel het niet in zijn bedoeling Jog zich in de binnenlandsche toestanden van Duitschland te mengen, 2ich verplicht zag te wijzen op de onrust, die in Frankrijk door de geruchten over de politieke gebeurtenissen in Duitschland ontstaan is. Verdere octie der nationoal- sGcialisten. Uit Berlijn seint de-correspondent der N- R. C. d.d. 10 Nov.: Generaal Ludendorff, die gisternamiddag te München bij de bestorming van het gebouw van het districtscommando gevangen was genomen, is nog in den loop van den avond weer in vrij heid gesteld, nadat hij zijn eerewoord had ge geven, niet langer aan de beweging te zullen deelnemen. Hitler, die door een kogel in den arm werd gewond, kon ontkomen. Zijn aanhan gers hebben zich in de buurt van Rosenheim geconcentreerd. Bij de te München gehouden gevechten zijn drie bekende nntionaal-sociaJisti- sche leiders gesneuveld, namelijk dr. Von ScheubnerRichter, baron Theodor von der Pfordter en ingenieur Von Strantzky. Poehner, dc gewezen hoofdcommissaris van politie (e München, alsook prins Wiede, werden gevangen genomen. De door de nationaal-socialisten gevangen genomen leden van den gemeenteraad van Mün chen zijn weer in vrijheid gesteld. De nationaal- socialistische bladen Völkische 'Beobachter en Heimatland zijn verboden. Te München hebben de nationaal-socialisten heden een zeer rumoerige betooging gehouden. Om de bevolking op te hitsen, hadden zij het gerucht verspreid, dat Hitier door een kogel in dc-n rug zwaar gewond was geworden. Nationeal-socialislischc elementen hebben de inrichtingen van de sociaol-aemocratische Mün- chener Post gedeeltelijk verwoest. Tweemaal is voorts een aantal nationaal-socialisten binnen gedrongen in de woning van den sociaal-demo- crotischen leider Auer, wiens vrouw mishandeld werd en in wiens woning heel wat vernield werd. De fractie van de Beiersche Volkspartij in den Beierschen londdag heeft gisteren een vergade ring gehouden. Men dankte Von Kahr voor zijn houding, sprak echter den wensch uit, dat het staets-commissariaat spoedig zou worden opge heven. Een wedcropvlomming der beweging. D.d. 10 Nov. wordt uit Berlijn aan het Hbl. gemeld Hedenmiddag heeft de toestand in München weer een zdcr ernstig aanzien gekregen. Het is in de straten zeer onrustig. Er heerscht algemeen een groote verbittering tegen von Kahr, wien men verwijt, dat hij Hitier er in heeft laten loopen, doordat hij hem eerst aan moedigde om een staatsgreep te beproeven en hem daarna in den rug is gevallen. De manifesten van de Beiersche regeering en van von Kahr zijn overal afgescheurd ol met proclamaties van Hitier bedekt. Dat de Hitler-mannen den strijd nog niet hebben op gegeven en zich door het eerste militaire fias co niet laten ontmoedigen, blijkt uit het feit, dat hedenochtend tegen 12 uur een troep ge wapende Hitlcr-mannen in de drukkerij Pareus, waar de rijksbankbiljetten voor Beieren wor den gedrukt, binnendrongen cn daar twee groote kisten bankbiljetten, uitsluitend van een billioen, hebben gestolen. De partij van Hitier, welker geldmiddelen waren uitgeput, heeft daardoor weer groote geldsommen ter beschikking gekregen. In zijn vreugde over het gelukken van den diefstal gaf de leider van het requisitie-commando den bedrijfsraad van de drukkerij opdracht aan ei ken arbeideT in naam van Hitier een billioen uit te betalen. Verder werd de bedrijfsraad ge dwongen, met zijn leven er voor in te staan, dat de druk der njksbankbiljctten zou worden voortgezet, terwijl Hitier het drukken van Beiersche bankbiljetten verboden heeft. In de bosschcn ten Zuiden van München verzamelt Hitier zijn troepen. Men verwacht een herhaling van den Putch. Het wordt een wondei genoemd, dat Lu dendorff en Hitler nog in leven zijn. Bij de bot sing met de rijksweer, toen zij beiden aan het hoofd van hun troepen liepen, werden door de machinegeweren van de rijksweer allen die noqst en achter hen liepen gedood. Alleen Hit- Ier en Ludendorff zijn ontkomen. Samenscholingen. München, 1 0 N o v. (V7. B.) Hedenochtend is het gekomen tot een studentenbetoogmg. In de chirurgische kliniek hield geheimraad Sauer- bruch tot zijn talrijk gehoor'een ernstige vader landslievende redevoering. Hij deed een beroep op de studenten om, rekening houdende met de zorgelijke toestanden in het vaderland, rustig te blijven. Des middags kwam het in de nabijheid van de residentie opnieuw tot groote volksop- loopen. De rijksweer en de Beiersche politie moesten ingrijpen. Er had een schietpartij plaats. Neurenberg, 10 Nov. (WB.) De po litie heeft gisteren in den Beckengarten natio nalistische samenscholingen uiteengedreven. Dit ging zonder veel moeite. Ook samenscholingen in dc buurt van het station zijn verijdeld. DE SEPARATISTISCHE BEWEGING. De verscherpte staat van boleg te Aken verlengd. Kerkrad e, 10 Nov. (V. D.). De Tech nische Hoogeschool tc Aken is door de Bel gen gesloten19 Nov. a.s. wordt de school echter weer geopend. De verscherpte staat van beleg te Aken k verlengd tot onbepealden tijd. Na 9 uur is hot verkeer op straat 's avonds verboden. De houding der Belgen. Brussel, 10 Nov. (B. T. A.) Naar aan leiding von een manifest, door de voorloopigo. regeering van de Rijnlandsche republiek gepu bliceerd over de incidenten te Aken en het aandeel, dat zekere Belgen aan de beweging van Deckers zouden hebben genomen, herinnert men er hier in over het algemeen goed inge lichte kringen aan, dat de Belgische regeering herhaalde malen heeft verklaard, niets uitstaan de te hebben met de promotors van de separa tistische beweging in het Rijnland. Als dan ook de Belgen op eenigerlei wijze een rol hebben gespeeld bij de gebeurtenissen te Aken, is het zeker, dat zij zonder gezag en zondeT verant woordelijkheid hebben gehandeld. in prys verlnegd Zie etalage. Vraagt prUaeeurant Laogestraat 39 - - Tel. 46 De toestand in de Palts.. Dusseldorp, 10 Nov. (B. T. A.) Enkele kleine incidenten in de Palts daargelaten, is de dag van gisteren in de geheele zone rustig voor bijgegaan. De nationalisten hebben een aanval op Bergzabern beproefd en de separatisten in het gebouw van de onderprefectuur aangeval len. Tijdens deze schermutseling werden twee separatisten cn een nationalist gewond. Te Lombracht hadden hedenavond botsingen plaats tusschen separatisten en communisten. Aan separatistische zijde werden twee perso nen gedood en negen gewond. De corommunis- ten hadden verscheiden gewonden. De aanhangers der autonomie van de Palts hebben gisteren de openbare gebouwen t9 Spiers zonder incidenten bezet. Gisteren is bovendien te KandeJ (Palts) de re publiek uitgeroepen. De burgemeesters der ge meenten van het district van Kandel verklaar den zich homogeen met de beweging. DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED. Een accoord inzake werkhervatting. Brussel, 11 Nov. (B. T. A.) Tusschen de intcrgeallieerde commissie in het Roergebied cn Duitsche gedelegeerden is een overeenkomst gesloten tot hervatting van den arbeid in de haven van Duisburg-Ruhrort. Bloedige werkloozenrelletjes. Dusseldorp, II Nov. (B. T. A.) In ver schillende steden van 't Roergebied zijn demon straties van werkloozen begonnen. Te Dinslaken plunderde een menigte de steenkoolvoorTaden ven de mijn Lohberg. De politie kwam tus- schenbeide. Zij schoot op de menigte. Het vuur werd beantwoord, met het gevolg, dat twee politie-agenten en een arbeider werden gedood. Verscheidene personen werden gewond. Het ontslaan van arbeiders duurt in het industrie- bekken voort. Te Gelsenkirchen werd de ver bittering tegen de werkgevers zoo groot, dat de arbeiders van de mijn Konsolidation de di rectiegebouwen bestormden en de directeuren mishandelden. De politie schoot op de betoo- En leer op nietwea staat te maken Als 't g«-en in eigen krachten is. O. Z. VAN HAREN. door F. FRANKFORT MOORE. Uit het Engelsch door F. J. VAN DER MOLEN. 9 „Ja, maar daarom kan hij toch wel een aardige jongen zijn?" vroeg Angela. „Ik geloof inderdaad, dat hij een heel aar dige vent is, zooals ik er zelden een ontmoet heb." Terwijl hij sprak, keek hij terloops naar Valencia. Zag hij niet een flikkering in haar oogen, evenals toen George Drummond's naam in de veranda werd genoemd? Volko men zeker was hij er niet van. Maar wel ver scheen er even een blosje op haar wangen, toen ze lachend zei: „Een eigenaardig iets is toch hef oordeel van een man over een rnan Na een woordje of drie. vier met iemand te hebben gewis seld. ben jii al klaar met ie oordeel, dat je nooit flinker vent hebt gezien: cn wat meer is, jo hebt gelijk ook, ofschoon jij alleen hebt gekeken naar het model \an zijn boord ei dc manier, waarop hij ccn strik in zijn das heeft gelegd, of hoogstens naar dc soort van veters in zijn schoenen. Papa is even zoo: riie vond bij voorbeeld iemand ook eens onuitstaanbaar, alleen omdat hij lange rijg veters droeg." ..Dat is ook, voor zoover mij bekend is, werkelijk de beste manier om iemand te beoordeelen," antwoordde Ballyseedy. „Weet je soms, hoe het dien vent met zijn lange rijgveters later gegaan is?" „Merkwaardig genoeg, heeft 'nii zijn huis in brand gestoken, om de verzekerings premie machtig te worden," zei Valencia. ..O. er is geen twijfel aan. dat mannen elkaar dadelijk doorzien, en dat ieder in zijn soort een Sherlock Holmes is. zonder het zelf te weten." Ze begaven zich nu naar Lady Glenmirk, die juist een barer tuinlieden enkele aan wijzingen gaf. en hier nam Valencia af scheid. Zij had haar moeder beloofd, op tijd terug te zullen zijn, ten einde samen haar kaartjes af tc geven bij een hooggeplaatste dame, die den vorigen avond was aangeko men. .JLaat mij met je terupwandelen," zei Lord Ballyseedy, en in dc oogen van Lady Glen mirk kwam een glans van genoegen; haar broer bleek toch niet zoo onnoozel te zijn om niet te "bog rij pen. welk een groot voor recht het was, op een heerlijken voorjaars avond met een jong schatrijk meisje een wandeling te mogen doen langs het. strand van de Middellandschc zet. Haar, een vrouw van twee en veertig jaar, die twintig jaar geleden met een Schot was getrouwd, haar ontgingen geenszins dc overstelpend gun stige omstandigheden, waaronder haar broer zich van zijn plichten als geleider tegenover een zoo overgevoelig meisje als Valencia had t« kwijten. „Het zal mij zeer aangenaam zijn," was Valencia's antwoord; en lady Qlenmirk uer- hetigdc zich over de spontane hartelijkheid, waarmee die woorden werden gezegd. Angela daarentegen gevoelde zich.., en wel om dezelfde reden, teleurgesteld. Angela was nog slechts negentien jaar; maar ze had lang genoeg in de wereld verkeerd, waarin de vrouw zulk een belangrijke rol speelt, om te weten, dat een meisje nooit zal laten blijken, hoe heerlijk zij het vindt, u or den man, dien zij liefheeft, naar huis te worden vergezeld. Maar tevens bedacht zij. dat. al heeft een meisje iemand vandaag nog niet lief, er geon enkele reden bestaat, waarom ze hem morgen niet zal aanbidden. En aan den fluweelig blauwen hemel boven de Corniche schitterde de Ster der Liefde reeds in volie pracht, al waren de purperen gordijnen harer legerstede nog niet geheel teruggeschoven. Geheel zonder hoop gevoelde Angela zich niet HOOFDSTUK VI. Met geen enkel woord zinspeelden Va lencia en haar geleider ook maar terloops op het gesprek, dat zij in den tuin van Villa Paolina hadden gevoerd. Lord Ballyseedy had nu eenmaal verklaard, dat met den kreet van Valencia- ..God weet het" het laatste woord over dit onderwerp was ge zegd; en hij toonde niet den minsten lust, van die uitspraak iets terug te nemen Eigenlijk was hij er ook niet bizondcr op gesteld, naar alencia's confidenties tc moe ten luisteren. Op elke mogelijke gebeurtenis wenschte hij voorbereid te zijn, ook op een zoo vaag in 't verschiet liggende mogelijk heid, Valencia ten huwelijk te vragen. En hij gevoelde maar al tc goed, dat hem de kans ontnomen zou worden, indien het meisje voortging met. hem in vertrouwen te nemen. Alleen de gemeenste struikroover zou zonder blikken of blozen een dame kunnen bestelen, nadat ze hem even te voren in goed vertrouwen had medegedeeld, welke ju weel en ze bij zich had en waar zij ze droeg. Ilij keuvelde dus wat over zijn pachters en hun gedoe, en hij vertelde haar, hoe hope loos weinig uitzicht er bestond op eenigen bijstand van de zijde der Regeenng, tenzij cleze door het toestaan van enkele futilitei ten de Oppositie dacht tc kunnen verschal ken. „Vroeger meende ik altijd, dat de radica len door den duivel waren «uitgezonden, en de conservatieven door onzen Lieven Heer; maar nu geloof ik, dat de duivel aan beide schuld heeft," zei hij; en Valencia lachte weer, juist zooals hij haar jaren te voren had liooren lachen, tóen ze nog school ging. Hij'werd daardoo r aangemoedigd om te durven gewagen van den bovensten en den ondersten molensteen, in welk beeld hij den Ierschen landedelman vergeleek bij het graan, dat tusschen de steencn werd fijnge malen. Het was precies eender, verklaarde hij, of je het beeld van den molen omkeerde en den bovensten steen onder lei: het fijn- malen ging zonder ophouden zijn gang. Natuurlijk was de radicale partij de eene steen en de conservatieve dc andere. Hot maakte hoegenaamd geen verschil, welke partij den boventoon voerde, de Iersche landlords werden tot pulver gemalen. „En dan zijn ze in meel veranderd, en kunnen ze tot brood gebakken en opgegeten worden door hen, die den molen in beweging brengen," voegde Valencia er aan toe. „Jelui wordt wel slecht behandeld. Maar waarom ga je de brieven van je pachters, waarvan je mij vertelde, niet met dreigbrieven beant woorden9" „Dreigbrieven?" „Natuurlijk. Je zou bovenaan een doods hoofd met gekruiste beenderen, of een ruwe schets van een doodkist kunnen laten af drukken. Ofschoon niet juist noodzakelijk, zou het toch heel goed slaan. Het zou een bedreiging kunnen inhouden, van te worden doodgeschoten of iets van dien aard, indien zij bleven weigeren, de pacht, te betalen." „Zoo iets is nooit in mij opgekomen!" „Juist, daar zit hem de fout Wanneer de landeigenaren zich maar hadden vereenigd en de pachters geboycot, en ze hadden hen genoodzaakt, politiehulp in te? roepen, dan zou 'twel anders gegaan zijn." „Nu, daar zeg je zoo iets. 'k Heb er nooit tevoren aan gedacht." „Dat is wel jammer. O. Patsy, de groote fout van de landhoeren is geweest, dat ze zich tegenover de Home Rulers hebben ge steld Als jelui je allen voor Home Rule had verklaard, dan zou je een positie hebben ingenomen, waar elke partij rekening mee te houden had. Maar laten we cr niet op doorgaan: vertel me liever iets van dat volkje, dat je geruïneerd heeft, maar waar van je toch zielsveel houdt, juist zooals een vader zijn verloren zoon nog liefheeft, die hem door zijn geld verkwisting tot een bankroet heeft gebracht." Natuurlijk kwam toen het eone verhaal na het andere los. Het eerst van een jacht opziener, die verschrikkelijk had zitten op snijden over de „voornaamheid van do familie, bij wie hij in dienst was. „Ze zijn zoo voornaam," had hij uitgeroepen, „dat ze eiken avond voor het diner hun klceren uittrekken." Het volgende was van iemand, die gebluft had, dat. de oprijlaan naar het. buitengoed van zijn heer drie en veertig Iersche mijlen lang was „Sapper loot," had een der omstanders uitgeroepen, „dan zou :k toch tegen etenstijd niet graag met een leege maag aan het hek willen staan Toen volgde er iets van een ze keren Larry O'Lanigan. die uit een nederige positie tot "een invloedrijk personage was omhooggekomen, alleen door schilderachtige gerechtelijke uitzettingen te arrangeeren, waar Engelsche touristen of politiekers met kodaks werden verwacht; hij trok dan vijf en twintig procent van de verdiensten, die bij zulke spektakelvertooningen werden ge- maakt. Wordt vervolgd»

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1923 | | pagina 1